တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး SSPP/SSA ပၼ်ၵႂၢမ်းမၼ်ႈဝႃႈ တေဢမ်ႇၵွင်လင်တေႃႇ ပေႃႈမႄႈၵူၼ်းမိူင်း
![]() |
ၸွမ်သိုၵ်းလူင်သိူဝ်ထႅၼ်ႈ |
![]() |
ၸွမ်သိုၵ်းလူင်ပၢင်ႇၾႃႉ |

ၵူၼ်းမိူင်း 3 ၵေႃႉ တၢႆယွၼ်ႉပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တင်း သိုၵ်း TNLA တီႈၸႄႈတွၼ်ႈၵျွၵ်ႉမႄး
ၵျွၵ်ႉမႄးလၢတ်ႈ။
ၸၢႆးထုၼ်းၺၢၼ်ႇ ၸႄႈဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး မၢႆ2 လၢတ်ႈတီႈၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ- ပၢင်တိုၵ်းၼၼ်ႉပဵၼ်မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 9/4/2017 ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း 1 မူင်းပၢႆ။ သိုၵ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ လႄႈၸုမ်းသိုၵ်း TNLA ၽႃႇၺႃးၵၼ်သေလႆႈ ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်း ၼႂ်းဢိူင်ႇၸၢင်ႉႁိူၼ်း ယၢၼ်ၵႆတၢင်းလူင် မွၵ်ႈၶိုင်ႈလၵ်းပၢႆ ၼႆယဝ်ႉ။
“ၵူၼ်းဢၼ်တၢႆၼၼ်ႉပဵၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ၊ ၶဝ်ပဵၼ်ၸဝ်ႈၵႃး-“ မၼ်းၸၢႆးလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ “ၵူၺ်းၵႃႈပဵၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလႂ်ၼႆၼၼ်ႉတိုၵ်ႉႁႃလမ်းတူၺ်းၶေႃႈမုလ်းထႅင်ႈယူႇ။”
ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းဢၼ်ထုၵ်ႇယိုဝ်းတၢႆ 3 ၵေႃႉၼၼ်ႉ ဝၢႆးပၢင်တိုၵ်းယဵၼ်ယဝ်ႉၵူၼ်းမိူင်းဢၼ်ၵႂႃႇတူဝ်တၢႆၶဝ်ၼၼ်ႉလၢတ်ႈဝႃႈ ၶဝ်ႈသႂ်ႇသိူဝ်ႈၶူဝ်းသိုၵ်း TNLA ဝႆႉ၊ ၵူၺ်းၵႃႈလႅပ်ႈတေမီးၵူၼ်းသႂ်ႇပၼ်ၶဝ်။
ၶၢဝ်ႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈတႄႉလၢတ်ႈဝႃႈ ၵူၼ်း 3 ၵေႃႉဢၼ်တၢႆၼၼ်ႉပဵၼ် ၸဝ်ႈၵႃးၸၢႆးဝုၼ်း ဢႃႇယု 30ပၢႆယူႇ ဝၢၼ်ႈၸၢင်ႉ ႁိူၼ်းပွၵ်ႉႁွင်ႇ ၊ၸၢႆးဢၢႆႈလုၼ်ႇ ဢႃႇယု30 ယူႇဝၢၼ်ႈၵွင်း ပဵၼ်ၸဝ်ႈၵႃး လေးလူမ်းထူဝ်း၊ ဢူးဝိၼ်း ၵျႅင်ႇ ယူႇဝၢၼ်ႈၵွင်း ၸိူဝ်းၼႆႉတိူဝ်ႉၺႃးမၢၵ်ႇၵွင်ႈသေတၢႆထင်တီႈ ဝႃႈၼႆ။
တင်ႈတႄႇပီ 2012 မႃးၼႆႉသိုၵ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်းတင်းသိုၵ်းတဢၢင်း TNLA လႆႈပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်မႃးတႃႇသေ။ သိုၵ်းတဢၢင်းၼႆႉပဵၼ်ၸုမ်းဢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈဢမ်ႇယွမ်းႁပ်ႉတႃလူင်းလၢႆးမိုဝ်းၵိုတ်းသိုၵ်းမိူဝ်ႈပီ 2015။
လိူဝ်သေၼၼ်ႉ ယူႇၸုမ်းပၵ်းတႃပႂ်ႉတူၺ်းလွင်ႈငမ်းယဵၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈႁၢႆးငၢၼ်းဝႃႈ ၼႂ်းပီ 2016 ၵူၺ်းတၢင်းသွင်ၸုမ်းလႆႈပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်ယဝ်ႉ 309 ပွၵ်ႈ။
သိုၵ်းတဢၢင်းၼႆႉၵမ်ႈၼမ်တူင်ႉၼိုင်ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၵျွၵ်ႉမႄး၊ ၼွင်ၶဵဝ်၊ သီႇပေႃႉ၊ ၼမ်ႉသၼ်ႇ လႄႈၵူတ်ႉၶၢႆ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။
ၽူႈတွႆႁွၵ်ႈ - ပၢင်တၢႆးၶမ်း
ဝၼ်းတီႈ10/04/2017

သိုၵ်း SSPP/SSA တင်း သိုၵ်းလွႆ TNLA သၢၼ်မိုဝ်းၵႄႈပၼ်ႁႃပႆႇလႆႈ ယင်းတိုၵ်ႉၶဵင်ႈၶႅင်ၵၼ်
![]() |
တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး SSPP/SSA |
![]() |
တပ်ႉသိုၵ်းတဢၢင်း TNLA |

သိုၵ်းတႆးတင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၽႃႇႁိုၵ်ႉၺႃးၵၼ် ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းပၢင်လူင်

ပၢင်ၽိုၵ်းၽွၼ်ႉ ၼႃႈၵၢၼ်ပုတ်ႉထသႃသၼႃ တီႈဝတ်ႉၸေႈၵဝ်ႇ မိူင်းမၢဝ်း ၽူႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈၼမ်လိူဝ်ၵူႈပီ
ပၢင်ၾိုၵ်းၽွၼ်ႉ ၼႃႈၵၢၼ်ပုတ်ႉထသႃသၼႃ ပွၵ်ႈၵမ်း 7 ၊ တီႈလုမ်းပုတ်ႉထသႃသၼႃ မိူင်းမၢဝ်း ဢွၼ်ၸတ်းႁဵတ်း တီႈဝတ်ႉၸေႈၵဝ်ႇၼၼ်ႉ ယဝ်ႉတူဝ်ႈလီငၢမ်း ။ မီးပၢင်ထမ်းတြႃးသိပ်းၶိုၼ်းသေ ၸတ်းပၢင်ၵႅဝ်ႈ ယၢတ်ႇၼမ်ႉၶႂမ်ႈတဝ်ႈ ။ မီးသင်ၶၸဝ်ႈလႄႈမေႃသွၼ် ၊ ၽူႈလဵပ်ႈႁဵၼ်း လၢႆတီႈလၢႆတၢင်းၶိုၼ်ႈႁွတ်ႈတင်းၼမ် ။
မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 07/06/2016 ၶၢဝ်းယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် 9 မူင်း တေႃႇထိုင် 12 မူင်းၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ လုမ်းပုတ်ႉထသႃသၼႃ မိူင်းမၢဝ်း ဢွၼ်ႁူဝ်ၼမ်းၼႃႈ တူဝ်တႅၼ်းသင်ၶပွတ်းထုင်ႉမၢဝ်းလႄႈ တၵ်ႉၵႃႇသတ်ႉထႃးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ၸတ်းပၢင်ၵႅဝ်ႈ လူႇတၢၼ်းယၢတ်ႇၼမ်ႉၶႂမ်ႈတဝ်ႈ ပၢင်ၽိုၵ်းၽွၼ်ႉ ၼႃႈၵၢၼ်ပုတ်ႉထသႃသၼႃ ပွၵ်ႈၵမ်း 7 တီႈဝတ်ႉၸေႈၵဝ်ႇ လုမ်းပုတ်ႉထသႃသၼႃ မိူင်းမၢဝ်း ယဝ်ႉတူဝ်ႈၵႂႃႇလီငၢမ်း - ၼႆယဝ်ႉ ။
ပၢင်ၽိုၵ်းၽွၼ်ႉၼႃႈၵၢၼ်ပုတ်ႉထသႃသၼႃ ပွၵ်ႈၼႆႉ တႄႇမႃးၸဵမ်မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 28/05/2016- 07/06/2016 (ၶၢဝ်းတၢင်း 10 ဝၼ်း) သေ ၸတ်းပၢင်ၵႅဝ်ႈ လူႇတၢၼ်းယၢတ်ႇၼမ်ႉ ။ ၶၢဝ်းတၢင်းပၢင်ၽိုၵ်းၽွၼ်ႉၼႆႉ 10 ၶမ်ႈၶိုၼ်းၼႆႉ မီးပၢင်ထမ်းတြႃးၵူႈၶိုၼ်း ၊ တၵ်ႉၵႃႇသတ်ႉထႃးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၵေႃႈ သူၼ်ၸႂ်ၶဝ်ႈၸႂ် ဢွၼ်ၵၼ်မႃးၶဝ်ႈထွမ်ႇငိၼ်းထမ်းတြႃး ႁႃတၢင်းႁူႉ ၼမ်လိူဝ်ၵူႈပီပီ၊ ၼိူဝ်ဝတ်ႉပေႃးတဵမ်ၵႂႃႇမူတ်းၵူႈၶမ်ႈၵူႈၶိုၼ်း - ၼႆယဝ်ႉ ။
ပၢင်ၽိုၵ်းၽွၼ်ႉ ၼႃႈၵၢၼ်ပုတ်ႉထသႃသၼႃ ပွၵ်ႈၵမ်း 7 ၼႆႉ လႆႈဝႃႈတိူဝ်းလၢၵ်ႇလၢႆးၶႅမ်ႉတွၼ်းသေၵူႈပီ ။ ၼႂ်းပၢင်ၵႅဝ်ႈဝၼ်းယၢတ်ႇၼမ်ႉၶႂမ်ႈဝူၺ်ၼႆႉ မီးၸဝ်ႈလူင်ၶဝ် ၊ မီးၽူႈတၢင်တူဝ်ၶူးမေႃသွၼ်လႄႈ ၽူႈတၢင်တူဝ် လုၵ်ႈႁဵၼ်း သင်ၶၸဝ်ႈၶဝ် ၵၢဝ်ႇလၢတ်ႈၶေႃႈၵႂၢမ်း ဢၼ်လီမၢႆလီတွင်းၵႂႃႇတင်းၼမ် - ၵႅမ်ႁူဝ်ပဝ်ႈ ငဝ်ႈငုၼ်းလူင် လုမ်းပုတ်ႉထသႃသၼႃ (ၵိူင်းထေရဝႃတ) ၸိုင်ႈမိူင်းၶႄႇ ၊ ၻွၵ်ႊတိူဝ်ႊၸဝ်ႈတိုၼ်းတႆး ၸဝ်ႈၵွၼ်းဝတ်ႉလူင်ႁေႃၶမ်း မိူင်းမၢဝ်း လၢတ်ႈတီႈ ၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ ၼင်ႇၼႆ ။
မၼ်းၸဝ်ႈလၢတ်ႈဝႃႈ - “ ပီၼႆႉ ၶူးသွၼ်မီး ၸဝ်ႈၶူးသုၶမ်း တၢင်ႉယၢၼ်း ၊ ၸဝ်ႈၶူးၼၼ်တိယ ပၢင်လူင် ၊ ၸဝ်ႈၶူးတိုၼ်းတႆး မိူင်းမၢဝ်း ၊ ၸဝ်ႈၶူးတေဝိၼ်တ ၼမ်ႉၶမ်း ၊ ၸဝ်ႈၶူးသီရိထမ်မ (ဝဵင်းဢိၼ်း ၸိုင်ႈထႆး) ၊ ၸဝ်ႈၶူးထမ်မသီရိ ၼမ်ႉၶမ်း ၊ ၸဝ်ႈၶူးဢိတ်ႉသရိယ မူႇၸေႈ လႄႈ ၶူးၸၢႆးမွၼ်း ပၢင်ႇလႅင်းသႂ် ၸိူဝ်းၼႆႉ မႃးပၼ်လွင်ႈႁူႉတၢင်းႁၼ် ဢၼ်လိုၵ်ႉလမ်ႇၶိုၵ်ႉၶမ်ႇ တွၼ်ႈတႃႇလုၵ်ႈႁဵၼ်းႁဝ်းၶဝ် ဢဝ်ၸႂ်ႉတိုဝ်းလႆႈတင်းၼမ် ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉသမ်ႉ ပၼ်ၶႅပ်းဝႂ်မၢႆတွင်း တွၼ်ႈတႃႇမေႃသွၼ်လႄႈ ၸဝ်ႈတႃႇၼတင်းလၢႆ ”- ဝႃႈၼႆ ။
လုၵ်ႈႁဵၼ်းႁဝ်းၶဝ်ၵေႃႈ လုၵ်ႉတီႈၵႆတီႈၸမ်သေမႃး ၊ မိူၼ်ၼင်ႇၼႂ်းမိူင်းၶႄႇ တႂ်ႈၶူင်း ၊ မိူင်းတိင် ၵိုင်မႃႉ ။ ၸႄႈမိူင်းၶၢင် ၸႄႈဝဵင်းမျိတ်ႉၵျီးၼႃး ၊ ပူႇတႃႇဢူဝ်ႇ ၊ ပီႈၼွင်ႉတႆးၶမ်းတီႈ ပီႈၼွင်ႉတႆးလႅင် ။ ၼႂ်းမိူင်းတႆး ၸဝ်ႈသင်ၶဝဵင်းသီႇပေႃႉ ၊ တၢင်ႉယၢၼ်း ၊ ၵျွၵ်ႉမႄး ၊ မိူင်းသူႈ ၊ လၢႆးၶႃႈ ၊ သႅၼ်ဝီ ၊ ၵူတ်ႉၶၢႆ ႁူမ်ႈလူၺ်ႈ လၢႆလၢႆၸႄႈဝဵင်း ၼႂ်းမိူင်းတႆး ပွတ်းႁွင်ႇပွတ်းၸၢၼ်း ၊ ပွတ်းထုင်ႉမၢဝ်းၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ မႃးၶိုၼ်ႈႁွတ်ႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈ တင်းၼမ် ၊ ပႃးၸဵမ်ဝဵင်းလိူဝ်ႇ (မၼ်းတလေး) - ၼႆယဝ်ႉ ။
လိူဝ်သေၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈသြႃႇၺႃႇၼေႃးၽႃသ ၼမ်ႉလၼ်ႈၵေႃႈ ဢွၼ်ဢဝ်ၶူးသွၼ်လိၵ်ႈတႆး တီႈၼမ်ႉလၼ်ႈ 60 ၵေႃႉပၢႆသေ မႃးလဵပ်ႈႁဵၼ်းမိုတ်ႈၵိုဝ်းၵၼ် တင်းၽူႈၶိုၼ်ႈႁွတ်ႈပၢင်ၽိုၵ်းၽွၼ်ႉ တီႈဝတ်ႉၸေႈၵဝ်ႇ မိူင်းမၢဝ်း ။ ၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးလႄႈၾိင်ႈငႄႈတႆး လၢႆတီႈၵေႃႈ မႃးၶိုၼ်ႈႁွတ်ႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈထွမ်ႇငိၼ်းၸွမ်းၵူႈဝၼ်း - ၼႆယဝ်ႉ ။
ဢၼ်လၢၵ်ႇလၢႆးမၼ်းၼႆႉ မူႇၸုမ်းသင်ၶၸဝ်ႈ ၊ ၸဝ်ႈသင်ၶထုင်ႉမၢဝ်းလႄႈ ပီႈၼွင်ႉတႆးမိူင်းၶွၼ် ၊ မိူင်းၼႃႉ ၊ ၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးလႄႈၾိင်ႈငႄႈတႆးၸိူဝ်းၼႆႉ လႆႈဢုပ်ႇၵုမ်တူၵ်းလူင်းၵၼ် လွင်ႈလိၵ်ႈတႆးထူဝ်ႇငွၵ်ႈ ။ တေၶိုၼ်းမႄးပူၵ်းပွင် လိၵ်ႈတႆးထူဝ်ႇငွၵ်ႈ ႁႂ်ႈမၼ်းပေႃးတိူဝ်းၶႅမ်ႉလႅပ်ႈ ၵုမ်ႇထူၼ်ႈလီ ။ ၼႂ်းပၢင်ၵုမ်ၼၼ်ႉ လႆႈလိူၵ်ႈတူဝ်မႄႈလိၵ်ႈတႆး ဝေႃႁႃရ ဢၼ်ၼႂ်းလိၵ်ႈတႆးထူဝ်ႇငွၵ်ႈ ပႆႇမီးလႄႈ လၢႆးၶပ်ႉလၢႆးလေႃး လိၵ်ႈတႆးထူဝ်ႇငွၵ်ႈလၢႆလၢႆတူဝ် - ၸဝ်ႈတိုၼ်းတႆး လၢတ်ႈ ။
ၼႂ်းဝၢၼ်းလူႇတၢၼ်းယၢတ်ႇၼမ်ႉၼၼ်ႉ ၶၢဝ်းယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း ၊ ယူႇတီႈ လုမ်းပုတ်ႉထသႃသၼႃ မိူင်းမၢဝ်း လႆႈဢွၼ်ႁူဝ်ၸူဝ်းဢဝ် ၶူးသွၼ်လႄႈၽူႈၶိုၼ်ႈႁွတ်ႈ ပၢင်ၽိုၵ်းၽွၼ်ႉတင်းသဵင်ႈပၢၵ်ႇပၢႆ ၵႂႃႇလဵပ်ႈႁဵၼ်းတူၺ်းတီႈ ဢွင်ႈၵဝ်ႇ ႁေႃၸဝ်ႈသိူဝ်ၶၢၼ်ႇၾႃႉလႄႈ ႁွႆးတိၼ်ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈတီႈၼမ်ႉတူၵ်းတၢတ်ႇ မေႃႇလဵင်း ၸိူဝ်းၼႆႉတေႃႇတၢမ်းၶမ်ႈ - ၼႆယဝ်ႉ ။
ပၢင်ၾိုၵ်းၽွၼ်ႉ ၼႃႈၵၢၼ်ပုတ်ႉထသႃသၼႃ ဢၼ်လုမ်းပုတ်ႉထသႃသၼႃ မိူင်းမၢဝ်း ဢွၼ်ၸတ်းႁဵတ်းတီႈ ဝတ်ႉၸေႈၵဝ်ႇၼႆႉမီးၽွၼ်းလီတွၼ်ႈတႃႇ သႃသၼႃလႄႈ ၸၢဝ်းၶိူဝ်းႁဝ်းတင်းၼမ် ။ ပၢင်ၾိုၵ်းၽွၼ်ႉၼႆႉ တေသိုပ်ႇႁဵတ်းသၢင်ႈၵႂႃႇၵူႈပီပီယူႇၼႆ - ၻွၵ်ႊတိူဝ်ႊၸဝ်ႈၶူးတိုၼ်းတႆး လၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ ။

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁႅၼ်းသိုၵ်းလေႃႇတိုၵ်း SSPP/SSA ၼႂ်းပီ 2015 ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ် 101 ပွၵ်ႈ
ၼႂ်းပီ 2015 သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁႅၼ်းသိုၵ်းလေႃႇတိုၵ်း ပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး
တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး SSPP/SSA လႄႈသွင်ၾၢႆႇလႆႈပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ် 101 ပွၵ်ႈ၊
သွင်ၾၢႆႇလႆႈတိူဝ်ႉဝၢတ်ႇ/တၢႆ ႁိမ်း 400 ၵေႃႉ။
![]() |
တပ်ႉသိုၵ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ လႄႈ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး SSPP/SSA |
ပၢင်တိုၵ်း ဢၼ်လႆႈပဵၼ် ၼႂ်းပီ 2015 တင်းမူတ်း ဢၼ်သိပ်ႉထီႇသုတ်း ပဵၼ်ၼႂ်းလိူၼ် ဢွၵ်ႊထူဝ်ႊၿိူဝ်ႊ တင်း ၼူဝ်ႊဝႅမ်ႊပိူဝ်ႊ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸႂ်ႉၶိူင်ႈဝိၼ် ယိုဝ်းသိုၵ်းသႅၼ်း MIG 29 တင်း MI 35 လၢႆလၢႆလမ်းသေ လေႃႇတိုၵ်း ႁူမ်ႈဝၼ်း 8 ဝၼ်း၊ လေႃႇတိုၵ်း 10 ၵမ်းပၢႆ-ဝႃႈၼႆ။
ၾၢႆႇတပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး လႆႈထွၼ်ပၼ် တပ်ႉတႃႈသၢမ်ပူး လႄႈ တပ်ႉ ဢွၼ်ႇတပ်ႉဢိတ်းၵမ်ႈၽွင်ႈ ၼႆသေတႃႉ ၸွမ်းၼင်ႇ ၶေႃႈတူၵ်းလူင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တင်း သိုၵ်းတႆး တၵ်းတေလႆႈထွၼ်ဢွၵ်ႇ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈပၢင်တိုၵ်း တွၼ်ႈၾၢႆႇ ၸၢၼ်းတၢင်းၵႃး မိူင်းၼွင် - မိူင်းသူႈ တင်းသွင်ၾၢႆႇ။
ယွၼ်ႉပၢင်တိုၵ်းသေ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းတူင်ႇဝဵင်း မိူင်းၼွင်၊ မိူင်းၸၢင်၊ မိူင်းသူႈ၊ ၵေးသီး ႁူဝ်ၵူၼ်းႁိမ်းသႅၼ် ဢိုပ်းႁၢမ်းသုၼ်ႇလႆႈတွတ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်။ ၵူၼ်းမိူင်းမိုၼ်ႇပၢႆလႆႈပၢႆႈ ယၢၼ်ႁိူၼ်းယေးတီႈယူႇ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ၸိူဝ်းမီးယူႇတီႈႁၢႆးပႃ၊ မိူင်းသူႈ၊ ဝၢၼ်ႈဝႃႉ တင်းမူတ်း ႁိမ်းသွင်ႁဵင်ၵေႃႉ ယင်းပႆႇ ၸၢင်ႈပွၵ်ႈယူႇၶိုၼ်းတီႈဝၢၼ်ႈၵိူတ်ႇမိူင်းၼွၼ်း ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၶိုၼ်း။
ဢၼ်လႆႈပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်ၼႆႉ ၵမ်ႈၽွင်ႈထတ်းသၢင်ဝႃႈ- ယွၼ်ႉ SSPP/SSA ဢမ်ႇပႆႇၽွမ်ႉလူင်းလၢႆးမိုဝ်း ၵၢၼ်ၵိုတ်းယိုဝ်းတူဝ်ႈမိူင်း (NCA) ၊ ၵမ်ႈၽွင်ႈဝႃႈ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈပိုၼ်ႉတီႈ လမ်ႇလွင်ႈတႃႇၵၢၼ်သိုၵ်း၊ ၵမ်ႈၽွင်ႈဝႃႈ ၶိုင်ယႃႉပၢင်လိူၵ်ႈ တင်ႈ။
ၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇပႃႇတီႇႁူဝ်သိူဝ် (SNLD) ၸၢႆးလဵၵ်ႉတႄႉ လၢတ်ႈဝႃႈ ပဵၼ်ၵွပ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶႂ်ႈသိုပ်ႇၵုမ်းၵမ် ဢမ်းၼၢၸ်ႈ (ဢႃႇၼႃႇၸၢၵ်ႈ) ဝၢၼ်ႈမိူင်းၵူၺ်း- ဝႃႈၼႆ။

UN-SRCAC ဝႃႈ တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တင်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း 7 ၸုမ်း မီးသိုၵ်းလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ
ၸုမ်း UN-SRCAC ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တင်း သိုၵ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း 7
ၸုမ်း မီးသိုၵ်းလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ။ RCSS/SSA ဢမ်ႇမီးပေႃႇလသီႇ
ၵဵပ်းသိုၵ်းလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ၊ ဢၼ်မီးၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၸိူဝ်းပေႃႈမႄႈမႃးၾၢၵ်ႇဝႆႉ
တႃႇၶဝ်ႈႁူင်းႁဵၼ်း- ၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇ RCSS/SSA လၢတ်ႈ။
မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 16/07/2015 (မိူဝ်ႈဝႃး)ၼႆႉ တူဝ်တႅၼ်းၶိုၵ်ႉတွၼ်း ႁွင်ႈၵၢၼ်လူင် ၽူႈၼမ်းၼႂ်း ၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉ ၾၢႆႇၵႅတ်ႇၵင်ႈသုၼ်ႇလႆႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ လႄႈ ပၼ်ႁႃလွင်ႈၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ (UN-SRCAC) ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ- တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်း 7 ၸုမ်း ၸႂ်ႉၵိၼ်ႁႅင်းသိုၵ်းလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ။
ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၼႆႉ တူဝ်တႅၼ်းၶိုၵ်ႉတွၼ်း Miss Leila Zerrougui ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ- သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပႃးၸဵမ်ၸုမ်း ယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်း မိူၼ်ၼင်ႇ DKBA (တပ်ႉသိုၵ်းယၢင်းပုတ်ႉထ)၊ KIA (တပ်ႉသိုၵ်းၶၢင်လွတ်ႈလႅဝ်း)၊ KNLA (တပ်ႉသိုၵ်းပူတ်းပွႆႇ ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈယၢင်းၽိူၵ်ႇ)၊ KNPC (တပ်ႉသိုၵ်းယၢင်းလႅင်) ၊ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး ပွတ်းၸၢၼ်း (SSA-S) ၊ တပ်ႉသိုၵ်းမိူင်းဝႃႉၽွမ်ႉႁူမ်ႈ (UWSA) ၶဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉ မီးသိုၵ်းလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ- ၼႆယဝ်ႉ။
ၼၢင်း Miss Leila Zerrougui ၼႆႉ မႃးဢႅဝ်ႇယဵမ်ႈမိူင်းမၢၼ်ႈ ၶၢဝ်းတၢင်း 5 ဝၼ်း၊ မိူဝ်ႈဝႃး ဝၼ်းတီႈ 16/07/2015 ၼႆႉ ပဵၼ်ဝၼ်းလိုၼ်းသုတ်းသေ ၸတ်းပၢင်သပ်းၸႅင်ႈၶၢဝ်ႇ တီႈဝဵင်းတႃႈၵုင်ႈ၊ ဢွၵ်ႇလိၵ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ - သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်း 7 ၸုမ်း ၸႂ်ႉၵိၼ်ႁႅင်းသိုၵ်း လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ။ ပိူဝ်ႈတႃႇၵႅတ်ႇၶႄႁႄႉၵင်ႈ သုၼ်ႇလႆႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ၊ ပိူဝ်ႈတႃႇႁဵတ်းသၢင်ႈၽွၼ်းလီ ပၼ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၼၼ်ႉ ဢၼ်ဢဝ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇဢႃယု ပႆႇတဵမ် 18 ႁဵတ်းသိုၵ်းၸိူဝ်းၼႆႉ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ၵူႈမူႇၵူႈၸုမ်း တၵ်းလႆႈၶဝ်ႈပႃးသၢၼ်မိုဝ်းၵၼ် ၸွမ်းၼင်ႇၽႅၼ်ၵၢၼ် ၵိုတ်းပႅတ်ႈၵၢၼ်ၸႂ်ႉႁႅင်းသိုၵ်းလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ။ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၶဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ထုၵ်ႇလီႁူမ်ႈမိုဝ်း ၼႂ်းၽႅၼ်ၵၢၼ်ၼႆႉ- ၼႆယဝ်ႉ။
ဢိင်ၼိူဝ်ၾၢႆႇ UN ဝႃႈ- တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး မီးသိုၵ်းလုၵ်ႈဢွၼ်ႇၼၼ်ႉသေ ၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇ ၶွင်ႊသီႊဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး/ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး (RCSS/SSA) ၸဝ်ႈသိုၵ်းလူင်ၸၢႆးလႃႉ လၢတ်ႈဝႃႈ- ၼႂ်းႁဝ်းၶႃႈၼႆႉ မီးလုၵ်ႈဢွၼ်ႇဢႃယု ပႆႇတဵမ် 18 ယူႇ၊ ၵူၺ်းၵႃႈ ၶဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ႁဝ်းၶႃႈဢမ်ႇလႆႈတီႉၺွပ်းဢဝ်မႃး၊ ပေႃႈမႄႈၶဝ်ဢဝ်မႃးၾၢၵ်ႇ။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ ၶဝ်ဢမ်ႇၸႂ်ႈသိုၵ်း၊ ၶဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်လုၵ်ႈႁဵၼ်းမႃးႁဵၼ်းလိၵ်ႈ တေႃႇပေႃးဢႃယု 18 ။ လွင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ မၼ်းပဵၼ်လွင်ႈမၢပ်ႇၽၢမ်း ၸီႉၼႄးၵၼ်ၵူၺ်း။ ၵွပ်ႈၼၼ် ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်းၶဝ် ထုၵ်ႇလီမႃးဢႅဝ်ႇယဵမ်ႈတူၺ်း တီႈငဝ်ႈငုၼ်းလွႆတႆးလႅင်းယူႇ၊ လွင်ႈဝႃႈ ဢမ်ႇမီးသိုၵ်းလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ - ဝႃႈၼႆ။
ၸဝ်ႈသိုၵ်းလူင်ၸၢႆးလႃႉ ယင်းသိုပ်ႇလၢတ်ႈထႅင်ႈဝႃႈ- RCSS/SSA ၼႆႉ ဢမ်ႇမီးပေႃႇလသီႇ တႃႇတေ ၵဵပ်းသိုၵ်းလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းတႆး ဢႃယု 18 တေႃႇထိုင် 45 ၼႆႉ တၵ်းလႆႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်း ၵူႈၵေႃႉ ၼႆၼၼ်ႉမီးပေႃႇလသီႇယူႇ၊ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ၶႂ်ႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်း 2 ပီ၊ 3 ပီ၊ 5 ပီ၊ ဢမ်ႇၼၼ် တေႃႇၸူဝ်ႈၵေႃႈလႆႈ၊ မီးပိူင်ၸိူင်ႉၼၼ်ယူႇ- ဝႃႈၼႆ။
ၵေႃႉပဵၼ်တူဝ်တႅၼ်းၶိုၵ်ႉတွၼ်း UN-SRCAC ၼႆႉ ဢွၵ်ႇၶၢဝ်းမႃးဢႅဝ်ႇၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ၶၢဝ်းတၢင်း 5 ဝၼ်း တင်ႈတႄႇဝၼ်းတီႈ 12-16/07/2015 ။ လိုၼ်းသုတ်း ဝၼ်းတီႈ 16 ၼႆႉ ၸတ်းပၢင်သပ်းၸႅင်ႈၶၢဝ်ႇ ဢွၵ်ႇလိၵ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ သေဢွၵ်ႇမိူင်း ပွၵ်ႈမိူဝ်းၵႂႃႇ။

ၶုၵ်းထူပ်းတၵ်ႉယမ် ၸဝ်ႈၵွၼ်းၸိူင်း ၶွပ်ႈ 24 ပီ
ထွတ်ႈမျၢတ်ႈ 4 ယိူင်ႈ ပူင်ၶိူင်ႈလပ်ႉဢွၵ်း
ၶွၵ်းၼႄဝၢင်းတမ်း လၵ်းၼမ်း 5 ၶေႃႈ
ယေႃႈယိုတ်ႈၼွင်ႇၶိုင်ႈ ပိုင်ႈသိလ်ပူၵ်းပွင်
ၶွင်လီၵူၼ်းတိုဝ်း ၶိုဝ်းယမ် 21
ထႅမ်ႁၢၼ်ႁဵတ်းႁတ်း ၽႅၼ်ၸတ်းထတ်းမႄး
သွၼ်သင်ႇၸေးတၵ်ႉ မႄးႁၵ်ႉၽွမ်ႉၸွႆႈ
ထွႆႈၵႂၢမ်းၶိုၵ်ႉၽၢႆ မၢၵ်ႈလၢႆၵူၼ်းယွင်ႈ
ပွင်ႈၵၢၼ်ၸဝ်ႈႁဝ်း ပၵ်းသဝ်းမႂ်ႇသုင်
ၸုင်ၸၼ်ၽွမ်ႉႁူမ်ႈ ဢမ်ႇၵူမ်ႈၸူးၶဵၼ်
ပဵၼ်တီႈလိုဝ်းႁူင် ၶူင်သၢင်ႈႁႅင်းသိုၵ်း
တိုၵ်းၽူႈၶႂၢၵ်ႈလိၼ် မႃးၶိၼ်ႁဵတ်းၶုၼ်
ၺႃးမုၼ်ၵမ်သဵင်ႈ ၸမ်တဵင်ႈၽွင်းဝၼ်း
65 တၼ်းၶွပ်ႈ ထိုင်ႁွပ်ႈဝၼ်းမူၺ်ႉ
လိမ်ႇၸူၺ်ႉသိပ်းဢဵတ်း လိူၼ်ၸဵတ်းၵဝ်ႈၼိုင်ႈ
တီႈပိုင်ႈၼမ်းႁူဝ် မူဝ်ႁိူင်း “ၵွၼ်းၸိူင်း”
လိုမ်းမိူင်းလပ်းမွႆႈ ၶွႆႈၽၢတ်ႇမိူဝ်းယၢၼ်
ပၢၼ်ၸၢတ်ႈၵူၼ်းမူႇ ၵိုတ်းယူႇတၢင်းလင်
ႁႂ်ႈဝိၺၼ်ၶႂၼ်ငဝ်း ၸဝ်ႈႁဝ်းမိူဝ်းတဝ်ႈ
သုၶတိၵတ်းယဵၼ်သေၵမ်း
မွၼ်းၶိူဝ်း

သိုၵ်းတဢၢင်း တင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းၵၼ် ပွတ်းၼမ်ႉတွင်ႈၵုင်း ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ပၢႆႈဢွၵ်ႇဝၢၼ်ႈသူၼ်
သိုၵ်းတဢၢင်း (TNLA) တင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်
ပွတ်းၼမ်ႉတွင်ႈၵုင်း၊ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ၶဝ်ႈမူၵ်းၼႂ်းထိူၼ်ႇ၊
ၸိူဝ်းၵိုတ်းၶမ်ဝႆႉၼႂ်းဝၢၼ်ႈ ၵေႃႈမီး၊ ၵမ်ႈၼမ်ပၢႆႈၵႂႃႇပိုင်ႈဢိင်
ဝတ်ႉမုၼ်ၸဝ်ႈ တီႈဝၢၼ်ႈၸၢမ်။
![]() |
Photo: Internet |
ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၼႆႉ ၵူၼ်းယူႇဝၢၼ်ႈၸၢမ် ၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈဝႃႈ- ရူတ်ႉၵႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တၢင်ႇၵူၼ်းသိုၵ်း လုၵ်ႉတၢင်းသီႇပေႃႉ မုင်ႈၼႃႈမႃးတၢင်းၼမ်ႉတူႈ၊ ၵမ်ႈၽွင်ႈဝႃႈ 2 လမ်း၊ ၵမ်ႈၽွင်ႈဝႃႈ 3 လမ်းသေ ထုၵ်ႇသိုၵ်းတဢၢင်းပႂ်ႉယိုဝ်းၵၢင်တၢင်း၊ ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းထွင်ႉထွင်ႉထႅင်ႉထႅင်ႉယူႇတင်းဝၼ်း တေႃႇထိုင် ဝၢႆးဝၼ်းမွၵ်ႈ 3 မူင်း၊ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼမ်ႉတွင်ႈၵုင်း တင်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸၢမ် လႄႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈႁိမ်းႁွမ်းၶဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉ လႆႈဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ၵႂႃႇမူၵ်းၼႂ်းထိူၼ်ႇ- ဝႃႈၼႆ။
ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼမ်ႉတွင်ႈၵုင်း ၸိူဝ်းပၢႆႈၵႂႃႇၵမ်ႈၽွင်ႈ ပွၵ်ႈၶိုၼ်းမႃးႁွင်ႉၵူၼ်းၸိူဝ်း ၵိုတ်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈၵႂႃႇထႅင်ႈ။ ၽိူဝ်ႇပွၵ်ႈမႃးယဝ်ႉ မႃးၺႃးသိုၵ်းတဢၢင်းပႂ်ႉဝႆႉ တီႈႁိမ်းဝၢၼ်ႈၼမ်ႉတွင်ႈၵုင်းသေ ဢမ်ႇပၼ်ၶဝ်ႈဝၢၼ်ႈ၊ တၢင်းၼႂ်းၵေႃႈဢမ်ႇပၼ်ဢွၵ်ႇ၊ တၢင်းၼွၵ်ႈၵေႃႈ ဢမ်ႇပၼ်ၶဝ်ႈ။ ထိုင်ဝၢႆးဝၼ်းမႃး ၶၢဝ်းပိူၼ်ႈလူင်းႁူင်းႁဵၼ်းယဝ်ႉၵေႃႈ လုၵ်ႈႁဵၼ်းၸိူဝ်းလုၵ်ႉတီႈဝၢၼ်ႈပၢင်သပေႇ မႃးႁဵၼ်းလိၵ်ႈတီႈဝၢၼ်ႈၼမ်ႉတွင်ႈၵုင်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းလႄႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈဢွၵ်ႇဝၢၼ်ႈ၊ လုၵ်ႈႁဵၼ်းၵေႃႈ ၶမ်ဝႆႉယူႇတီႈၼႂ်းဝၢၼ်ႈတင်းၼမ်တင်းလၢႆ- ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸၢမ် သိုပ်ႇလၢတ်ႈ။
ယွၼ်ႉပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ် ဝူင်ႈၵၢင်သွင်ၾၢႆႇသေ ရူတ်ႉၵႃးဢွၵ်ႇတၢင်းၵႂႃႇမႃးၵေႃႈ ဢမ်ႇလႆႈလတ်းၽၢၼ်ႇ ပွတ်းပိုၼ်ႉတီႈပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်း၊ လႆႈၵိုတ်းၶမ်ဝႆႉၸွမ်းႁိမ်းႁွမ်း၊ ဢၼ်ၵႂႃႇၵိုတ်းလိုဝ်ႈဝႆႉတီႈ ၼႂ်းဝတ်ႉ/ၵျွင်းမုၼ်ၸဝ်ႈ တီႈဝၢၼ်ႈၸၢမ် ၵေႃႈမီးတင်းၼမ်။ ၵမ်ႈၽွင်ႈၵေႃႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈသိုပ်ႇၵႂႃႇတၢင်းၼႃႈသေ လႆႈႁူၼ်ထွႆလင် ပွၵ်ႈမိူဝ်းၶိုၼ်းၵေႃႈမီး။
ဢိင်ၼိူဝ်ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းသေ ထိုင်ဝၢႆးဝၼ်းႁူဝ်ၶမ်ႈ 5 မူင်း ၾၢႆႇတပ်ႉသိုၵ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ လုၵ်ႉတၢင်းလႃႈသဵဝ်ႈ မႃးထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈပၢင်တိုၵ်းသေ သွင်ၾၢႆႇၶဵင်ႈၶႅင်ၵၢၼ်သိုၵ်းၵၼ်ဝႆႉထႅင်ႈယူႇ။ ဝၼ်းတီႈ 6 ၼၼ်ႉ တေႃႇထိုင်ၵၢင်ၶမ်ႈႁိမ်း 9 မူင်းၵေႃႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၶဝ် ယင်းတိုၵ်ႉလႆႈငိၼ်း သဵင်ၵွင်ႈယူႇ- ၼႆယဝ်ႉ။
ၾၢႆႇၼိုင်ႈတၢင်းၼိုင်ႈ၊ ဝၼ်းလဵဝ်ၵၼ် ဝၼ်းတီႈ 06/07/2015 ၵၢင်ၶမ်ႈၼၼ်ႉ ၵႃးတၢင်ႇၵူၼ်းတၢင်ႇၵုၼ်ႇ လုၵ်ႉတၢင်းမၢၼ်ႈတူင်ႈမႃး၊ သိုၵ်းတဢၢင်းၶဝ်ႁႄႉၵိုတ်း၊ ၵူၺ်းၵႃႈ ၵႃးဢမ်ႇၵိုတ်းလႄႈ ထုၵ်ႇသိုၵ်းတဢၢင်း ယိုဝ်းသႂ်ႇ တိူဝ်ႉၺႃးႁိမ်းၽႃၵႃးသေ ၶဝ်လႆႈဝၢႆႇပွၵ်ႈမိူဝ်းၵႂႃႇၶိုၼ်း တၢင်းဝၢၼ်ႈၸၢမ်- ၼႆယဝ်ႉ။
မိူဝ်ႈဝႃး ဝၼ်းတီႈ 07/072015 ၼႆႉ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း မႃးႁွတ်ႈတၢင်းဝၢၼ်ႈၸၢမ် မႃးပိုင်ႈဢိင်ယူႇသဝ်းဝႆႉ တီႈဝတ်ႉ/ၵျွင်းမုၼ်ၸဝ်ႈ ဝၢၼ်ႈၸၢမ် မီးမွၵ်ႈ 40-50 ၵေႃႉ၊ ၵမ်ႈၼမ်ပဵၼ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇလႄႈၼၢင်းယိင်း၊ ဢၼ်တိုၵ်ႉၶမ်ဝႆႉယူႇတီႈၼႂ်းဝၢၼ်ႈၵေႃႈမီး၊ မိူဝ်ႈဝႃးၼႆႉ ၸိူဝ်းပွၵ်ႈမိူဝ်းတၢင်းဝၢၼ်ႈသေ ႁွင်ႉၵၼ်မႃး တီႈဝတ်ႉဝၢၼ်ႈၸၢမ်ထႅင်ႈၵေႃႈ တိုၵ်ႉမီးယူႇတိၵ်းတိၵ်း- ၼႆယဝ်ႉ။

ၸွင်ႇမၢၼ်ႈတေတိုၵ်းဝႃႉတႄႉႁိုဝ် ?
ဢိင်ၼိူဝ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်းသိုၵ်းဝႃႉ ၶဵင်ႈၶႅင်ၵၢၼ်သိုၵ်း တေႃႇၵၼ်
ယွၼ်ႉပၼ်ႁႃတႅပ်းမႆႉ ၼႂ်းဝူဝ်ႇႁူၺ်ႈၼမ်ႉသႂ် ထုင်ႉမိူင်းၶိတ်ႈ
ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းတူၼ် ၸႄႈတွၼ်ႈမိူင်းသၢတ်ႇ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်းၼၼ်ႉသေ
ပဵၵ်ႉသမ်ႉ မီးၶၢဝ်ႇဝႃႈ သွင်ၾၢႆႇႁူပ်ႉထူပ်းဢုပ်ႇဢူဝ်း ၵႄႈလိတ်ႈၵၼ်
လၢႆပွၵ်ႈလၢႆၵမ်းယဝ်ႉၵေႃႈ သွင်ၾၢႆႇယင်းတိုၵ်ႉ မိူၼ်ထၢၼ်ႇၾႆးမူၵ်းတဝ်ႈဝႆႉ၊
တိုၵ်ႉမိူၼ်ၵမ်တႃမိုဝ်းမူၵ်းထွင်း တေႃႇၵၼ်ယူႇ။
![]() |
တပ်ႉသိုၵ်းဝႃႉ လႄႈ တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ |
ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ ပိူဝ်ႈတႃႇလႆႈၶိုၼ်းၵူၼ်းၸုမ်းဝႃႉ ၸၢဝ်းၶႄႇ 6 ၵေႃႉ တင်းမႆႉ ဢၼ်ၾၢႆႇမၢၼ်ႈတီႉၺွပ်းၵႂႃႇ ၼၼ်ႉသေ ၾၢႆႇတပ်ႉသိုၵ်းဝႃႉ လႆႈၽိူမ်ႉထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်း ၼႄဢမ်းၼၢၸ်ႈ(ဢႃႇၼႃႇ)မုၼ်ငဝ်းၸုမ်းဝႃႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ လွင်ႈၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈပဵၼ်လွင်ႈၶၢမ်ႈၼႃႈၶၢမ်ႈတႃသိုၵ်းသေ ပဵၼ်တီႈၵၢႆးၼႃႈၵၢႆးတႃမၢၼ်ႈမႃး။
ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ သွင်ၾၢႆႇ လႆႈႁူပ်ႉထူပ်းဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ် တီႈပုင်ႇပႃႇၶႅမ် မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 05/06/2015 လႄႈ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 08/06/2015 ။ ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ် တီႈမိူင်းတူၼ် မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 19/06/2015 ၸိူဝ်းၼႆႉယူႇ၊ ၵူၺ်းၵႃႈ ပၼ်ႁႃၸိူဝ်းၼႆႉ ဢမ်ႇယဝ်ႉဢမ်ႇတူဝ်ႈသေ ၽႅဝ်ၵႂႃႇထိုင်တီႈၼေႇပျီႇတေႃႇ။ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ ၼေႇပျီႇတေႃႇၵေႃႈ လႆႈႁွင်ႉဢဝ်ၽူႈမီးၸၼ်ႉ ၸုမ်းဝႃႉၵႂႃႇတီႈၼေႇပျီႇတေႃႇသေ ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်လၢႆၶေႃႈ။
ၼႂ်းၼၼ်ႉ ပိူင်လူင်မၼ်း ၶေႃႈတီႈ 1.မႆႉဢၼ်ၾၢႆႇမၢၼ်ႈ တေပၼ်ဝႃႉ (ႁပ်ႉသိုဝ်ႉ)ၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇပၼ်ယဝ်ႉ။ 2.ၸၢဝ်းၶႄႇ 6 ၵေႃႉ ဢၼ်တေပွႆႇပၼ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇပွႆႇပၼ်ၵူၺ်းပႆႇပေႃး ၸွမ်းၼင်ႇပၵ်းပိူင်ဝၢၼ်ႈမိူင်း မီးၼၼ်ႉ တေပၼ်တူတ်ႈ(တၢမ်ႇ) ၸိူဝ်းၶဝ်ၵႂႃႇ။
ၾၢႆႇၼိုင်ႈ ယင်းမီးၶၢဝ်ႇဝႃႈ ၸွမ်သိုၵ်းလူင် မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ ယင်းလၢတ်ႈတီႈၸုမ်းဝႃႉဝႃႈ- မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ ဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ မၼ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈၸွမ်သိုၵ်းလူင်တၢၼ်းသူၺ်ႇ၊ လၢတ်ႈၵႂၢမ်းၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈ ႁဵတ်းၸိူင်ႉၼၼ်ၵူၺ်း။ ႁၼ်ယူႇဢမ်ႇၸႂ်ႈႁိုဝ် ပၼ်ႁႃၵူဝ်းၵၢင်ႉ ႁဵတ်းႁိုဝ်သင်ႇသွၼ်မႃး။ မိူဝ်ႈတႄႇပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်း တၢင်းၵူဝ်းၵၢင်ႉၼႆႉ သဵင်တႆး သဵင်ဝႃႉၸိူဝ်းၼႆႉ ပေႃးပၼ်းလူင်ၵႂႃႇၼႂ်းပၢင်တိုၵ်း၊ ၵမ်းၼႆႉတႄႉ ယဵၼ်ၸိပ်းမူတ်း၊ ၸွင်ႇၽႂ်ႁတ်းတူင်ႉၸွမ်းယဝ်ႉ ယဝ်ႉႁိုဝ်၊ လႆႈႁၼ်ယဝ်ႉၼႄႇ ၶေႃႈသင်ႇသွၼ်တၢင်းၵူဝ်းၵၢင်ႉ။ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ ဢၼ်ယူႇၼိူဝ်ၽႅၼ်ႇလိၼ်ဝၢၼ်ႈမိူင်း ဢၼ်ဢႃႇၼႃႇၸၢၵ်ႈ ၶွင်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၵုမ်းၵမ်ဝႆႉၼႆႉ၊ ၽႂ်ၶတ်းၶႂၢင်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ဢမ်ႇလႆႈ၊ ၽႂ်ၶတ်းၶႂၢင်ၵေႃႈ တိုၼ်းတေလႆႈၺႃး ၵၢၼ်တွပ်ႇတႅၼ်းၶိုၼ်း ဢၼ်ၵိုင်ႇၵႃႈၵိုင်ႇႁူဝ်မၼ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ- ဝႃႈၼႆ။
ဢိင်ၼိူဝ်ဢၼ်ဝႃႈ တေတုမ်ႉတွပ်ႇၶိုၼ်းၸိူဝ်းၼႆႉႁိုဝ်တႄႉ ဢမ်ႇႁူႉ၊ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆႉ သူင်ႇတပ်ႉၸုမ်းလူင် (တပ်ႉမ) 55 ဢၼ်ပၵ်းတီႈ ဝဵင်းၵၢတ်ႇလေႃႉ (ၵလေႃး) ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း၊ ပႃႈတႂ်ႈတိူင်းသိုၵ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇ (ယပၶ) တူၼ်ႈတီး သူင်ႇမႃးတၢင်း ၼႃႈလိၼ်ဝႃႉၵုမ်းၵမ် တွၼ်ႈပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်းၼႆႉ ရူတ်ႉၵႃးသိုၵ်း 50 လမ်းပၢႆ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ပႃးႁိူဝ်းဢၼ်လႅၼ်ႈၼိူဝ်ၽိဝ်ၼမ်ႉ လၢႆလၢႆလမ်း။ လိူဝ်သေၼၼ်ႉ ပႃးၶိူင်ႈၵွင်ႈၵၢင်ႇမၢၵ်ႇမိုဝ်ႈ ၸိုၼ်းယၢမ်း တင်းၼမ်သေ ၶၢမ်ႈၶူင်းတၢင်းတႃႈသူပ်းပၢတ်ႈ (ဢမ်ႇၶၢမ်ႈတီႈ ၶူဝ်လူင်တႃႈသၢင်း)။ (ၵမ်ႈၽွင်ႈ ၸိူဝ်းပႂ်ႉဢၢၼ်ႇသိုဝ်ႈၼႃႈတၼ်းတႃ ယင်းလၢတ်ႈဝႃႈ ရူတ်ႉၵႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်မႃးတၢင်းဢွၵ်ႇၶူင်းၼၼ်ႉ တင်းမူတ်းမီး 72 လမ်း ၼႆလူးၵွၼ်ႇ။
ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈ ပၼ်ႁႃဝႃႉတင်းမၢၼ်ႈၼႆႉၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇလႄႈ ၽူႈၵွၼ်းၵၢၼ်လုမ်း (UWSA) ဢူးဢွင်ႇမိၼ်ႉၵေႃႈ လၢတ်ႈတီႈၸုမ်းသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ (Media) ဝႃႈ- ပၼ်ႁႃဢၼ်တႄႇမႃး ၸဵမ်မိူဝ်ႈလိူၼ်ၵျုၼ်ႊၼၼ်ႉ တေႃႇထိုင်မိူဝ်ႈလဵဝ် တင်းသွင်ၾၢႆႇယင်းပႆႇမီး ဢၼ်ထွၼ်ၶိုၼ်း။ ႁဝ်းၶႃႈတႄႉ ဢၼ်ၶဵင်ႈၶႅင်ၵၢၼ်သိုၵ်း ၵၼ်ယူႇၼႆႉ ဢမ်ႇၶႂ်ႈႁႂ်ႈမၼ်းပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်း၊ တေဢဝ်လၢႆးၵတ်းယဵၼ်သေ ၵႄႈလိတ်ႈၵႂႃႇ- ဝႃႈၼႆ။
ၸၢႆးၼႃႉ ၵူၼ်းမိူင်းတူၼ် လၢတ်ႈဝႃႈ- လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တင်းသိုၵ်းဝႃႉ ၶဵင်ႈၶႅင်ၵၢၼ်သိုၵ်းတေႃႇၵၼ်ၼႆႉ ထိုင်ၸၼ်ႉလႂ် ႁဝ်းၶႃႈတႄႉဢမ်ႇႁူႉ၊ ၵူၼ်းၼႂ်းမိူင်းတူၼ်ႁဝ်းၶႃႈၵေႃႈ ၵႂႃႇၵႂႃႇမႃးမႃးမိူၼ်ၵဝ်ႇယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢၼ်လၢၵ်ႇလၢႆးတႄႉ မီးဢၼ်ၼိုင်ႈ၊ ၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင် ၼႂ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈၼႆႉ မိူၼ်ၼင်ႇယွၵ်ႇလဵၼ်ႈသေ မႃးလၢတ်ႈႁဝ်းၶႃႈဝႃႈ ငဝ်းလၢႆးဢမ်ႇပေႃးလီ၊ ၶုတ်းလုၵ်းထႅၼ်ႉလုၵ်းပဵမ်ႇဝႆႉ ၸွမ်းႁိူၼ်းၵူႈႁိူၼ်းလႃႈ၊ မႃးလၢတ်ႈၸိူင်ႉၼႆ၊ လၢတ်ႈတႄႉႁိုဝ်လၢတ်ႈလဵၼ်ႈၼၼ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈၵေႃႈဢမ်ႇလၢမ်းလႆႈ- ဝႃႈၼႆ။
ၽူႈမီးၸၼ်ႉၼႂ်းဝႃႉၵေႃႉၼိုင်ႈ ၼႃႈလိၼ်ဝႃႉၵုမ်းၵမ် ပွတ်းတႂ်ႈ၊ ၼႃႈလိၼ်သိုၵ်း 171 လၢတ်ႈဝႃႈ- ႁဝ်းၶႃႈႁူႉၵူႈလွင်ႈယဝ်ႉ။ ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈလုၵ်ႉတၢင်းတူၵ်းၶူင်း ၶၢမ်ႈမႃးပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်းၸိူဝ်းၼႆႉ ႁဝ်းၶႃႈႁူႉ၊ ဢၼ်လုၵ်ႉတၢင်းၵဵင်းတုင် မိူင်းသၢတ်ႇသေ ဢဝ်ရူတ်ႉၵႃးတၢင်ႇမႃႉမႃး၊ ဢၼ်ပဵၼ်မႃႉတႃႇၸႂ်ႉ ၼႂ်းပၢင်တိုၵ်းၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ႁဝ်းၶႃႈႁူႉၸွမ်းယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ႁဝ်းၶႃႈၼႆႉ ဢမ်ႇၽွင်းလိူဝ်လႆႈ ၶေႃႈၸီႉသင်ႇတၢင်းၼိူဝ်၊ ပေႃးတၢင်းၼိူဝ် လၢတ်ႈဝႃႈထွၼ်ၵေႃႈ ႁဝ်းၶႃႈထွၼ်၊ ပေႃးတၢင်းၼိူဝ်လၢတ်ႈဝႃႈ ယႃႇထွၼ်ၵေႃႈ ႁဝ်းၵႃႈတေလႆႈပၵ်းယူႇတိၵ်းတိၵ်းယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ တီႈဢၼ်ႁဝ်းၶႃႈယူႇဝႆႉၼႆႉ ၵမ်ႈၼမ်ႁဝ်းတိုၵ်ႉပၵ်းယူႇဝႆႉယူႇ။ ဢၼ်ၵႂႃႇပၵ်းၸွမ်းၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်း ပုင်ႇပႃႇၶႅမ် မိူင်းႁၢင် မိူင်းတူၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉသေ ဢဝ်မႆႉသၢဝ်ႈႁႄႉဝႆႉ ထတ်းၵူၼ်းၵႂႃႇမႃးၸိူဝ်းၼႆႉတႄႉ ထွၼ်ပၼ်မူတ်းယဝ်ႉ၊ လိူဝ်သေၼၼ်ႉ ဢမ်ႇထွၼ်သေတီႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢၼ်ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁၢင်ႈႁႅၼ်းသိုၵ်းသေ သုတ်ႉၸူးဢိူမ်ႈၸမ်မႃးႁဝ်းတိၵ်းတိၵ်းၼႆႉတႄႉ ပေႃးဝႃႈတၢင်းၼိူဝ် ၸီႉသင်ႇဝႃႈယိုဝ်းလႄႈ ၼႆၵေႃႈၵႃႈလႆႈယိုဝ်းယဝ်ႉ၊ ထွမ်ႇၶေႃႈၸီႉသင်ႇ တၢင်းၼိူဝ်ၵူၺ်း- ဝႃႈၼႆ။
လၢႆၾၢႆႇၵေႃႈဢွၼ်ၵၼ်ထတ်းသၢင်ဝႃႈ- တပ်ႉသိုၵ်းမိူင်းဝႃႉ ၽွမ်ႉႁူမ်ႈၼႆႉ 1.မီးႁႅင်းၵူၼ်း။ 2.မီးႁႅင်းၵွင်ႈ။ 3.မီးႁႅင်းငိုၼ်း။ လိူဝ်သေၼၼ်ႉ ယင်းမီးထႅင်ႈ ၶိူင်ႈၵွင်ႈၵၢင်ႇဢၼ်ၶိုတ်းၵၢပ်ႈ မိူၼ်ၼင်ႇရူတ်ႉၵႃးၵၢပ်ႇလဵၵ်း၊ ၶိူင်ႈယိုဝ်းႁိူဝ်းဝိၼ်။ ၵမ်ႈၽွင်ႈ ယင်းလၢတ်ႈဝႃႈ ၸုမ်းဝႃႉ ယင်းမီးႁိူဝ်းဝိၼ် ဢၼ်ၸႂ်ႉၼႂ်းပၢင်တိုၵ်းလူးၵွၼ်ႇ။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ ယင်းမီးသဵင်ၸီႉၼႄးထႅင်ႈဝႃႈ ၸုမ်းဝႃႉၼႆႉ ၶႄႇၵမ်ႉယၼ်ပၼ်ႁႅင်းဝႆႉလုမ်းလုမ်း၊ ၵွပ်ႈၼႆ ဝႃႉၸင်ႇႁတ်းၶတ်းၶႂၢင် ၶေႃႈၸီႉသင်ႇၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈမႃး။
ၸုမ်းဝႃႉၼႆႉ တင်ႈတႄႇၵိုတ်းသိုၵ်းၵၼ်တင်း ၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈပီ 1989 မႃး ယၢမ်ႈႁူမ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ လေႃႇတိုၵ်းတပ်ႉသိုၵ်း ဢၼ်ၶုၼ်သႃႇ ဢွၼ်ႁူဝ်မႃးလၢႆပွၵ်ႈလၢႆၵမ်း။ ၼႂ်းပီ 2001-02 တင်းၼႂ်းပီ 2005 ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ယၢမ်ႈႁူမ်ႈၵၼ်တင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈသေ ၶိုၼ်ႈလေႃႇတိုၵ်း တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး RCSS/SSA ဢၼ်ၸဝ်ႈယွတ်ႈသိုၵ်းဢွၼ်ႁူဝ် ငဝ်ႈၸိုင်ႈလွႆတႆးလႅင်း၊ ၵူၺ်းၵႃႈ လႆႈလူႉယႂ်ႇသုမ်းလူင် ၵၢၼ်ႉသိုၵ်းသေ ထွၼ်ထွႆၶိုၼ်း။
ဢိင်ၼိူဝ် ၸွမ်သိုၵ်းလူင်ၶိၼ်ႇၺုၼ်ႉ လၢတ်ႈတီႈၸုမ်းဝႃႉဝႃႈ ပိုၼ်ႉတီႈၼႃႈလိၼ် ဢၼ် SSA ၵုမ်းၵမ် ၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ပေႃးဝႃႈၸုမ်းဝႃႉ တိုၵ်းယိုဝ်းႁုပ်ႈယိုတ်းလႆႈၸိုင် တေပၼ်ယူႇသဝ်း ပဵၼ်ပိုၼ်ႉတီႈၼႃႈလိၼ်ၶိုၵ်ႉတွၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၵွပ်ႈၼၼ် ၽွင်းပီ 2001-02 ၼၼ်ႉ ၸုမ်းဝႃႉၵေႃႈတေႃႉဢဝ် ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းၼႃႈလိၼ်ဝႃႉ ပွတ်းၼိူဝ် လူင်းမႃးပွတ်းတႂ်ႈ မႃးတႄႇဝၢၼ်ႈတႄႇသူၼ်၊ မႃးယင်ႇႁၢၵ်ႈပၵ်းႁူဝ် ၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်တႆး- ထႆး ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းတူၼ်။
ဢိင်ၼိူဝ်လွင်ႈၼႆႉသေ ၸုမ်းဝႃႉၵေႃႈ တူၵ်ႇလၢတ်ႈ ၶႂ်ႈတင်ႈမိူင်းႁင်းၶေႃ ယူႇတႂ်ႈၼေႇပျီႇတေႃႇၵမ်းသိုဝ်ႈ၊ ဢမ်ႇၵွမ်ႉၵႃႈၼႃႈလိၼ်ဝႃႉပွတ်းၼိူဝ်ၵူၺ်း၊ ၼႃႈလိၼ်ဝႃႉၵုမ်းၵမ် ပွတ်းတႂ်ႈ လႅၼ်လိၼ်ထႆးၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ၶႂ်ႈဢဝ်ၵိုၵ်းပႃး ၼႃႈလိၼ်ဝႃႉပွတ်းၼိူဝ်သေ တင်ႈပဵၼ်ၸႄႈမိူင်း မိူင်းဝႃႉ။
ပူၼ်ႉမႃးမိူဝ်ႈၼႂ်းပီ 2009 ၾၢႆႇၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယၢမ်ႈၸႂ်ႉၸုမ်းဝႃႉ လႅၵ်ႈလၢႆႈႁဵတ်းတပ်ႉပႂ်ႉလႅၼ်လိၼ်၊ မိူဝ်ႈၼၼ်ႉ ဝႃႉဢမ်ႇၽွမ်ႉသေ သွင်ၾၢႆႇလႆႈၶဵင်ႈၶႅင်ၵၢၼ်သိုၵ်း တေႃႇၵၼ်ၵမ်းၼိုင်ႈ။ ထိုင်မႃးၼႂ်းပီ 2013 ၵေႃႈ ၾၢႆႇတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိဝ်ႇႁႃႇပုင်ႇပႃႇၶႅမ် သင်ႇလၢတ်ႈတီႈၸုမ်းဝႃႉ ဢၼ်ယူႇပႃႈတႂ်ႈၼႃႈလိၼ်ပိဝ်ႇႁႃႇ ပုင်ႇပႃႇၶႅမ် ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းတူၼ်တင်းသဵင်ႈဝႃႈ ၸုမ်းဝႃႉၼႆႉ တပ်ႉလႂ်မီးႁႅင်းၵူၼ်းၵႃႈႁိုဝ်၊ ႁႅင်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၵႃႈႁိုဝ် ၸိူဝ်းၼႆႉ ႁႂ်ႈသူင်ႇသၢႆမၢႆပၼ်တီႈ တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်းမူတ်း၊ မိူဝ်ႈၼၼ်ႉ ၸုမ်းဝႃႉဢမ်ႇၽွမ်ႉသေ လႆႈၶဵင်ႈၶႅင်ၵၢၼ်သိုၵ်းတေႃႇၵၼ် ထႅင်ႈၵမ်းၼိုင်ႈ။ ၵွပ်ႈၼၼ် တင်ႈတႄႇၵိုတ်းသိုၵ်းပီ 1989 မႃး တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ဝႃႉတင်းမၢၼ်ႈ မီးလွင်ႈၶဵင်ႈၶႅင် ၵၢၼ်သိုၵ်းတေႃႇၵၼ် 2 ၵမ်းၼႆႉၵူၺ်း။
ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ ဢိင်ၼိူဝ်သိုၵ်းဝႃႉ တင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဵင်ႈၶႅင် ၵၢၼ်သိုၵ်းတေႃႇၵၼ်သေ ၾၢႆႇသိုၵ်းတႆး RCSS/SSA ၵေႃႈ လႆႈႁၢင်ႈႁႅၼ်းၵၢၼ်သိုၵ်းတူဝ်ႈတၼ်းဝႆႉ ပိူဝ်ႈတႃႇႁႄႉၵင်ႈၽေးသိုၵ်း ဢၼ်ၸၢင်ႈမီးၽွၼ်း တုမ်ႉယွၼ်ႉမႃး၊ ပိူဝ်ႈတႃႇႁပ်ႉၵူၼ်းမိူင်း ဢၼ်ၸၢင်ႈပၢႆႈၽေးသိုၵ်းမႃးၸိူဝ်းၼၼ်ႉ- လႅင်ႇၶၢဝ်ႇဢၼ်ယိုၼ်ယၼ်လႆႈ လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။
ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈဢၼ် သိုၵ်းဝႃႉတင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶဵင်ႈၶႅင်ၵၢၼ်သိုၵ်းတေႃႇၵၼ် မႃးၸိူဝ်းၼႆႉသေ တူဝ်တႅၼ်းၸၼ်ႉသုင် ဢၼ်သၢင်ႈလွင်ႈငမ်းယဵၼ် ၼႂ်းဝူင်ႈၵၢင်ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ၸၢဝ်းၶိူဝ်း တင်းမၢၼ်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈ ယၢမ်ႈလၢတ်ႈဝႃႈ- ႁႅင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆႉ မီးႁႃႈသႅၼ်၊ ပေႃးဝႃႈဢဝ်ထိုမ်ႈဢွႆႇဝႃႉ (ယွမ်းတၢႆ) တႃႇႁႃႈႁဵင် (5,000) ၵေႃႉၼႆတႄႉ ၼႃႈလိၼ်ဝႃႉတင်းသဵင်ႈၼႆႉ မၢၼ်ႈတေၵုမ်းၵမ်လႆႈတင်းမူတ်း၊ ၾၢႆႇမၢၼ်ႈယုမ်ႇယမ်ဝႆႉၸိူင်ႉၼႆ- ဝႃႈၼႆ။
ဢဵၼ်ႁႅင်းတပ်ႉသိုၵ်းဝႃႉၼႆႉ ပေႃးမႃးတူၺ်း ၼႃႈလိၼ်ဝႃႉၽွင်းငမ်း (ပွတ်းၼိူဝ်) လႄႈ ၼႃႈလိၼ်ဝႃႉၵုမ်းၵမ်ဝႆႉ ပွတ်းတႂ်ႈၼႆႉ မီးတပ်ႉၸုမ်းလူင် တင်းမူတ်း 9 ဢၼ်။ ၼႃႈလိၼ်သိုၵ်း 171 ပွတ်းတႂ်ႈ 5 ဢၼ်၊ တီႈပၢင်သၢင်း ပႃးတပ်ႉႁူမ်ႇလူမ်ႈငဝ်ႈငုၼ်း မီး 4 ဢၼ်။ ၼႂ်းတပ်ႉၸုမ်းလူင် 9 ဢၼ်ၼႆႉ ၼိုင်ႈတပ်ႉၸုမ်း မီးႁႅင်းသိုၵ်း ဢမ်ႇယွမ်း 2,500- 3,200 ။ လိူဝ်သေၼၼ်ႉ ယင်းမီးတပ်ႉပီႇတုၸိတ်ႉ ဢၼ်ဝႃႉၶွတ်ႇၽွတ်ႈဝႆႉ၊ တပ်ႉပီႇတုၸိတ်ႉၼႆႉၵေႃႈ မီးတပ်ႉၸုမ်းလူင် ပီႇတုၸိတ်ႉၼင်ႇၵဝ်ႇ- ၽူႈမီးၸၼ်ႉ တီႈပၢင်သၢင်း ၵေႃႉၼိုင်ႈယၢမ်ႈလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။
ၼႂ်းၼႃႈလိၼ်ဝႃႉၵုမ်းၵမ် ၸွမ်းၼင်ႇပိူင်မၢၼ်ႈတႅမ်ႈတမ်းဝႆႉဝႃႈ- ၸႄႈဝဵင်းပၢင်ဝၢႆ၊ ၼႃးၽၢၼ်း၊ မိူင်းမႂ်ႇ၊ ပၢင်သၢင်း၊ ၼႂ်း 4 ၸႄႈဝဵင်းၼႆႉ တပ်ႉၸုမ်းလူင်ဝႃႉ မီး 4 ဢၼ်ၼၼ်ႉ ပဵၼ်တပ်ႉၸုမ်းလူင် 318 ၊ 418 ၊ 468 တင်း တပ်ႉႁူမ်ႇလူမ်ႈငဝ်ႈငုၼ်း 618 ။ လိူဝ်သေၼၼ်ႉ ၸုမ်းဝႃႉ ၼႃႈလိၼ်သိုၵ်း 171 (ပွတ်းတႂ်ႈ) မီးတပ်ႉၸုမ်းလူင် 772, 775, 778, 518, 248 ၸိူဝ်းၼႆႉ။
ၼႂ်းၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈသမ်ႉမီး တိူင်းသိုၵ်းလူင် 14 တိူင်း။ ၼႂ်းတိူင်းသိုၵ်း 14 ဢၼ်ၼႆႉ တႃႇ 4 တိူင်း ယူႇၼႂ်းမိူင်းတႆး။ တိူင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ 1 ဢၼ် မီးတပ်ႉၶလယ တင်း ၶမယ 45 တပ်ႉၵွင်တေႃႇထိုင် 50 တပ်ႉၵွင်၊ ၼႂ်းၼႆႉ ပႆႇၼပ်ႉသွၼ်ႇပႃး တပ်ႉပၢႆးၸၢၵ်ႈ (ဢိၼ်ႊၵျိၼ်ႊၼီႊယိူဝ်ႊ)၊ တပ်ႉပၢႆးယူႇလီ၊ တပ်ႉၵွင်ႈလူင်၊ တပ်ႉၵႃးၵၢပ်ႇလဵၵ်း၊ တပ်ႉၵမ်ႉၸွႆႈ၊ တပ်ႉမ- ၸိူဝ်းၼႆႉ။
ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈယဝ်ႉ တပ်ႉသိုၵ်းမိူင်းဝႃႉၽွမ်ႉႁူမ်ႈၼႆႉ တင်ႈတႄႇၵိုတ်းသိုၵ်းၵၼ် တင်းၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈမႃးမိူဝ်ႈပီ 1989 ။ ထိုင်မႃးပီ 2011 ဢိင်ၼိူဝ်ၸွမ်ၸိုင်ႈတဵင်းၸဵင်ႇ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇယိုၼ်ႈမိုဝ်း ပိူဝ်ႈတႃႇၵိုတ်းတိုၵ်းသေ ၼႂ်းၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼႆႉ ၸုမ်းဝႃႉလူင်းလၢႆးမိုဝ်းၵိုတ်းသိုၵ်း ဢွၼ်တၢင်းသုတ်း၊ လူင်းလၢႆးမိုဝ်းယဝ်ႉၵႂႃႇ ၸၼ်ႉၸႄႈမိူင်းလႄႈ ၸၼ်ႉၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ၵိုၵ်းၵၼ်ၵမ်းလဵဝ်။ ၼႂ်းၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈၼႆႉ ၼႂ်းၵႃႈ ၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၼႆႉ ၸုမ်းဝႃႉပဵၼ်ၸုမ်းဢၼ် ဢဵၼ်ႁႅင်းယႂ်ႇလိူဝ်တၢင်ႇမူႇတၢင်ႇၸုမ်း တင်းသဵင်ႈ။

မၢၼ်ႈတေဢဝ်ၸၢဝ်းၶႄႇ 6 ၵေႃႉ မွပ်ႈပၼ်တီႈ မိူင်းၶႄႇ
ၸၢဝ်းၶႄႇၵူၼ်းမိူင်းၶႄႇ 6 ၵေႃႉ၊ ဢၼ်ၾၢႆႇမၢၼ်ႈ တီႉၺွပ်းလႆႈ
ၽွင်းၶဝ်ႈၵႂႃႇတီႉၺွပ်း မႆႉၸုမ်းဝႃႉ တီႈထိူၼ်ႇမႆႉ ႁူၺ်ႈၼမ်ႉသႂ်
ပွတ်းမိူင်းၶိတ်ႈၼၼ်ႉ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ တေတိတ်းတေႃႇမွပ်ႈပၼ်
တီႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းၶႄႇ၊ ဢမ်ႇပၼ်ၶိုၼ်း တီႈၸုမ်းဝႃႉ။
မႆႉဢၼ်တႅပ်းယဝ်ႉ ၼႂ်းမိူင်းတႆးတီႈၼိုင်ႈ (ႁၢင်ႈသႂ်ႇၸွမ်းၶၢဝ်ႇ၊ ဢမ်ႇၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၶၢဝ်ႇ) |
ၸၢဝ်းၶႄႇ 6 ၵေႃႉၼၼ်ႉ ၵမ်ႈၽွင်ႈဝႃႈ တိုၵ်ႉထုၵ်ႇၵုမ်းၶင်ဝႆႉ ယူႇတီႈမိူင်းသၢတ်ႇ၊ ၵမ်ႈၽွင်ႈၵေႃႈဝႃႈ ၵႂႃႇမီးတီႈၵဵင်းတုင်ယဝ်ႉ။ ႁၢၼ်ႉတေႃႇမိူဝ်ႈလဵဝ် တူဝ်ၶဝ်မီးတီႈလႂ်တႄႉတႄႉၼၼ်ႉ ယင်းပႆႇႁူႉလႆႈတႅတ်ႈတေႃး။
ၸၢဝ်းၶႄႇၸိူဝ်းၼႆႉမီးတီႈလႂ် ဢမ်ႇယိုၼ်ယၼ်လႆႈသေတႃႉ ၵူၼ်းၸမ်ၸႂ်ပလိၵ်ႈၸႄႈမိူင်း ဢၼ်ပၵ်းလုမ်း တီႈၵဵင်းတုင် ၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈဝႃႈ- ၸဵမ်မိူဝ်ႈၸူဝ်းဝိၼ်း ပႆႇမႃးတီႈမိူင်းတူၼ်ၼၼ်ႉ ၾၢႆႇၸုမ်းဝႃႉ ပေႃးႁူႉဝႆႉလူင်ႈၼႃႈဝႃႈ ၾၢႆႇမၢၼ်ႈတေဢဝ်ၸၢဝ်းၶႄႇ 6 ၵေႃႉၼၼ်ႉ မွပ်ႈပၼ်တီႈၸဝ်ႈၼႃႈတီႈမိူင်းၶႄႇ၊ တေဢမ်ႇမွပ်ႈပၼ်တီႈၸုမ်းဝႃႉ- ၼႆယဝ်ႉ။
မႆႉတင်းသဵင်ႈ ဢၼ်ထုၵ်ႇၾၢႆႇပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈ တင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ (လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ) တီႉၺွပ်းၵႂႃႇၼၼ်ႉ တင်းမူတ်းတႃႇ 300 တၼ်ႊ။ ဢိင်ၼိူဝ်ၶေႃႈလႆႈၸႂ်ၵၼ် ၸုမ်းဝႃႉပဵၼ်ၾၢႆႇႁပ်ႉသိုဝ်ႉၶိုၼ်း တင်းမူတ်းသေ မိူဝ်ႈဝႃး (ဝၼ်းတီႈ 22/06/2015)ၼႆႉ ၾၢႆႇဝႃႉၸၢႆႇပၼ်ငိုၼ်းယဝ်ႉ- လႆႈႁူႉၼင်ႇၼႆ။
ၾၢႆႇၼိုင်ႈတၢင်းၼိုင်ႈ ပဵၵ်ႉသမ်ႉဝႃႈ ၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင် ၸၼ်ႉၽူႈၼမ်းမၢၼ်ႈ တင်းၸၼ်ႉၽူႈၼမ်းဝႃႉ ႁူပ်ႉဢုပ်ႇၵၼ်တီႈမိူင်းတူၼ်၊ လႆႈၸႂ်တူၵ်းလူင်းၵၼ်သေတႃႉၵေႃႈ တၢင်းမိူင်းၶိတ်ႈၼၼ်ႉ လွင်ႈၶဵင်ႈၶႅင် ၵၢၼ်သိုၵ်းတေႃႇၵၼ် ဝူင်ႈၵၢင်သွင်ၾၢႆႇ ဢမ်ႇလူတ်းယွမ်းသင်။ ဢၼ်ၶုတ်းလုၵ်းထႅၼ်ႉလုၵ်းပဵမ်ႇ၊ ႁဵတ်းတပ်ႉႁဵတ်းတႃႇၶိုၵ်ႉၶမ်ႇၼႅၼ်ႈၼႃၸိူဝ်းၼႆႉ ၾၢႆႇဝႃႉတင်းၾၢႆႇမၢၼ်ႈ တိုၵ်ႉႁဵတ်းၼင်ႇၵၼ်၊ ၵၢၼ်သိုၵ်းၵေႃႈသွင်ၾၢႆႇယင်းပႆႇထွၼ်- ၼႆယဝ်ႉ။
ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၼႆႉ ၵမ်ႈၽွင်ႈထတ်းသၢင်ဝႃႈ- သွင်ၾၢႆႇမီးၶေႃႈလႆႈၸႂ် တူၵ်းလူင်းၵၼ်ယဝ်ႉသေတႃႉ၊ ဢိင်ၼိူဝ်ၵုၼ်းမုၼ် (သရေႇ)ၼႃႈတႃသေ ၾၢႆႇလႂ်ၵေႃႈလႅပ်ႈတေဢမ်ႇၶႂ်ႈထွၼ်၊ ၸင်ႇငႃၵၼ်ဝႆႉႁဵတ်းၼၼ်- ဝႃႈၼႆ။
ဢိင်ၼိူဝ်ငဝ်းလၢႆး ပႆႇသုၵ်းပႆႇလိပ်းသေ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ပွတ်းမိူင်းသၢတ်ႇၸိူဝ်းၼႆႉ ယင်းပႆႇတမ်းၸႂ်လႆႈ။ ၵမ်ႈၽွင်ႈၵေႃႈ ပၢႆႈၶဝ်ႈၼႂ်းဝဵင်း၊ ၸိူဝ်းမီးငိုၼ်းတွင်းၵမ်ႈၽွင်ႈၵေႃႈ ပၢႆႈၶဝ်ႈၵႂႃႇယူႇၼႂ်းဝဵင်းယႂ်ႇဝဵင်းလူင် ၼႂ်းတႃႈၶီႈလဵၵ်းၸိူဝ်းၼႆႉ ႁၢၼ်ႉတေႃႇမိူဝ်ႈလဵဝ် ယင်းပႆႇပွၵ်ႈၶိုၼ်း။
ရူတ်ႉၵႃးၸိူဝ်းလႅၼ်ႈၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်း မိူင်းသၢတ်ႇ- မိူင်းတူၼ်- တႃႈၶီႈလဵၵ်းၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ယင်းတိုၵ်ႉႁတ်းလႅၼ်ႈၵမ်ႈၽွင်ႈၵူၺ်း၊ ယင်းပႆႇလႅၼ်ႈၶွၼ်ႈၵိုၼ်းၶိုၼ်းမိူၼ်ၵဝ်ႇ။

ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈထႆးႁၢင်ႈႁႅၼ်းၾိုၵ်းၽွၼ်ႉ ယွၼ်ႉငဝ်းလၢႆး လႅၼ်လိၼ်သုၵ်ႉယုင်ႈ
ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ ၾၢႆႇၽွင်းငမ်း ၸိုင်ႈထႆး ႁၢင်ႈႁႅၼ်း တႃႇၵႅတ်ႇၶႄႁႄႉၵင်ႈ ယွၼ်ႉငဝ်းလၢႆး လႅၼ်လိၼ် ထႆး- မၢၼ်ႈ ဢမ်ႇလီ။
ဝၼ်းတီႈ 17 လိူၼ်ၵျႃၼ်ႊ ၽူႈၵွၼ်းၸႄႈဝဵင်းမႄႈသၢႆ ၸႄႈတွၼ်ႈၵဵင်းႁၢႆး ၸတ်းႁဵတ်းပၢင် ၾိုၵ်းၽွၼ်ႉ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ တီႈႁွင်ႈပၢင်ၵုမ်လုမ်းၸႄႈဝဵင်းမႄႈသၢႆ ၸႄႈတွၼ်ႈၵဵင်းႁၢႆးၸိုင်ႈ ထႆး။ ဝၼ်းတီႈ 18 လူင်းၾိုၵ်းၵၢင်ပၢင်ႇ။ သိုၵ်းႁၢၼ်ထႆးမႃးပူင်သွၼ်ပၼ် ။
ႁွင်ႈၵၢၼ်ၶၢဝ်ႇထႆး ASTV ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ ပၢင်ၾိုၵ်းၾွၼ်ႉပွၵ်ႈၵမ်းၼႆႉ ပဵၼ်မႃးယွၼ်ႉ သိုၵ်း လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ လႄႈ တပ်ႉသိုၵ်းဝႃႉ လႆႈၶဵင်ႈၶႅင်သိုၵ်းတေႃႇၵၼ် တၢင်းပွတ်းမိူင်းသၢတ်ႇ လႄႈမိူင်းတူၼ် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ႁိမ်းလႅၼ်လိၼ်ထႆး။ ဢၼ်တေႃႇၼႃႈၵၼ် တင်းၸႄႈ ဝဵင်းမႄႈဢၢႆး ၸႄႈတွၼ်ႈၵဵင်းမႆႇ ။ ယွၼ်ႉပဵၼ်သၢႆလဵဝ်ၵၼ်တၢင်း တၢင်းၵႂႃႇ ၸႄႈတွၼ်ႈ တႃႈၶီႈလဵၵ်း တေႃႇၼႃႈ ၸႄႈ ဝဵင်းမႄႈသၢႆ ၊ မႄႈၾႃႉလူင် ၸႄႈတွၼ်ႈၵဵင်းႁၢႆး ။
ပေႃးသိုၵ်းဝႃႉ - သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်မႃးတႄႉတႄႉၸိုင် တေၸၢင်ႈ တုမ်ႉယွၼ်ႈ ထိုင် 5 ဢိူင်ႇ မိူၼ်ၼင်ႇ ဢိူင်ႇ မႄႈသၢႆ ၊ ဢိူင်ႇဝဵင်းၽၢင်းၶမ်း ၊ ဢိူင်ႇပူင်ႇငၢမ်း ၊ ဢိူင်ႇၵေႃႇ ၶျၢင်ႉ ၊ လႄႈ ဢိူင်ႇသရီးမိူင်းၶျႃမ်းၶျူၼ်ႊ ႁူမ်ႈတင်းမူတ်း 38 ဝၢၼ်ႈ ။
ၼႂ်းပၢင်ၾိုၵ်းၾွၼ်ႉၼႆႉ မီးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ လႄႈၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၾၢႆႇၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈတင်းသဵင်ႈ 680 ၵေႃႉ။

သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်းသိုၵ်းဝႃႉ လီၵၼ်ၶိုၼ်း သေတႃႉ ၵၢၼ်သိုၵ်းပႆႇထွၼ်တႄႉ
သိုၵ်းဝႃႉ (ပွတ်းတႂ်ႈ) တင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တူၵ်းလူင်း လႆႈၸႂ်ၵၼ်ယဝ်ႉ
လီၵၼ်ၶိုၼ်းယဝ်ႉ၊ မီးၶၢဝ်ႇဢွၵ်ႇမႃး ဝႃႈၼႆသေတႃႉ
ၵၢၼ်သိုၵ်းယင်းပႆႇထွၼ်တႄႉတႄႉ။ သိုၵ်းဝႃႉ တင်းတပ်ႉပႂ်ႉလႅၼ်လိၼ်
ယင်းတိုၵ်ႉပၵ်းပႂ်ႉ တေႃႇၼႃႈၵၼ်ယူႇ တီႈပုင်ႇပႃႇၶႅမ်။
![]() |
သိုၵ်းဝႃႉ ပၵ်းပႂ်ႉၸွမ်းသဵၼ်ႈတၢင်း ႁိမ်းပုင်ႇပႃႇၶႅမ်တီႈၼိုင်ႈ ၽွင်းၶဵင်ႈၶႅင်ၵၢၼ်သိုၵ်းတေႃႇၵၼ် တင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ |
ၵူၼ်းၸမ်ၸႂ်တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႈ ယိုၼ်ယၼ်လၢတ်ႈဝႃႈ- ၶေႃႈလႆႈၸႂ်တူၵ်းလူင်းၵၼ်ၼၼ်ႉ ၾၢႆႇၸုမ်းဝႃႉ ယွမ်းႁပ်ႉဝႃႈ ဢၼ်ၸုမ်းဝႃႉ ၵႂႃႇတႅပ်းပႃႇမႆႉၼႂ်းႁူၺ်ႈၼမ်ႉသႂ် ဢၼ်ဝႃႈပဵၼ်ပႃႇထိူၼ်ႇမႆႉ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၵုမ်းၵမ်ပႂ်ႉပႃးဝႆႉၼၼ်ႉ ၾၢႆႇဝႃႉယွမ်းၽိတ်း၊ ယွမ်းပၼ် လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈမႂ်ငိုၼ်း။ လိူဝ်သေၼၼ်ႉ မႆႉဢၼ်တႅပ်းဝႆႉတင်းသဵင်ႈၼၼ်ႉ ယွမ်းသိုဝ်ႉဢဝ်ၶိုၼ်းတင်းမူတ်း။ ၾၢႆႇမၢၼ်ႈၸင်ႇယွမ်းပွႆႇပၼ်ၵူၼ်းၸၢဝ်းၶႄႇ 6 ၵေႃႉၼၼ်ႉ။ လိူဝ်သေၼၼ်ႉၵေႃႈ တေၸတ်းၵၢၼ် လွင်ႈပၼ်ႈတူတ်ႈ(တၢမ်ႇ)ၵူၼ်းၸိူဝ်း ပူၼ်ႉပႅၼ်ၶဝ်ႈတႅပ်းမႆႉ ၼႂ်းပႃႇမႆႉလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၵုမ်းဝႆႉ။ သွင်ၾၢႆႇမီးလွင်ႈတူၵ်းလူင်း လႆႈၸႂ်ၵၼ်ၸိူင်ႉၼႆသေ လီၵၼ်ၵႂႃႇ၊ ထွၼ်သိုၵ်းၵႂႃႇယဝ်ႉ- ဝႃႈၼႆ။
ၸွမ်းၼင်ႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ တႅမ်ႈဝႆႉလိၵ်ႈပၵ်း/ၼဵပ်း/ ပႃႉဝႆႉၸွမ်းထိူၼ်ႇပႃႇမႆႉ ဢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၵုမ်းၵမ်ဝႆႉ ၵူႈတီႈၼၼ်ႉ ဝႃႈ ပေႃးတႅပ်းမႆႉၼိုင်ႈတူၼ်ႈ တူတ်ႈ(တၢမ်ႇ)ၶွၵ်ႈ 3 ပီ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ပေႃးဢမ်ႇၺႃး တူတ်ႈ(တၢမ်ႇ)ၶွၵ်ႈၸိုင် တေထုၵ်ႇမၢပ်ႇမႂ်ငိုၼ်းၵႃႈႁိုဝ်ၼၼ်ႉ ဢမ်ႇလၢတ်ႈဝႆႉ။
လွင်ႈသွင်ၾၢႆႇလီၵၼ်ၶိုၼ်းၼႆႉ ၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင် ဢၼ်မိုတ်ႈၵိုဝ်းၽူႈၼမ်းဝႃႉ ၵေႃႉၼိုင်ႈၵေႃႈလၢတ်ႈဝႃႈ- ၾၢႆႇဝႃႉလၢတ်ႈဝႃႈ ပၼ်ႁႃဢၼ်ပဵၼ်ယူႇၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းတူၼ်ၼႆႉ ဢမ်ႇမီးယဝ်ႉ၊ ၵႄႈလိတ်ႈပၼ်ႁႃ ၵၼ်ယဝ်ႉၵေႃႈ သွင်ၾၢႆႇၵေႃႈထွၼ်သိုၵ်းၼင်ႇၵၼ်ယဝ်ႉ- ဝႃႈၼႆ။
ၵူၺ်းၵႃႈ ၵူၼ်းပုင်ႇပႃႇၶႅမ်ၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈဝႃႈ- မိူဝ်ႈဝႃးႁူဝ်ၶမ်ႈမွၵ်ႈ 6 မူင်းၼႆႉ ၵႃးသိုၵ်းဝႃႉတႃႇ 5 လမ်း ယင်းတိုၵ်ႉမႃးထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်းယူႇ တီႈဝၢၼ်ႈတႃႈၵႂၢင်ႈ ႁူဝ်ဝဵင်းပုင်ႇပႃႇၶႅမ်။ တီႈဢၼ်သိုၵ်းဝႃႉမႃးပၵ်းပႂ်ႉလႄႈ ထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်းၼႆႉ တေႃႇၼႃႈၵၼ်တင်း တပ်ႉပႂ်ႉလႅၼ်လိၼ် (BGF) လႃးႁူႇမႃးပၵ်းပႂ်ႉယူႇဝႆႉ။ မိူဝ်ႈသိုၵ်းဝႃႉ တင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈပႆႇၶဵင်ႈၶႅင်ၵၢၼ်သိုၵ်းတေႃႇၵၼ်ၼၼ်ႉ တီႈၼႆႈ ဢမ်ႇယၢမ်ႈမီးသိုၵ်းၸုမ်းလႂ်မႃးပၵ်း။ ၵမ်းၼႆႉ သိုၵ်းဝႃႉၵေႃႈမႃးပၵ်း၊ တပ်ႉပႂ်ႉလႅၼ်လိၼ်ၵေႃႈ မႃးပၵ်း၊ ပွင်ႇဝႃႈသွင်ၾၢႆႇ ယင်းတိုၵ်ႉၶဵင်ႈၶႅင်ၵၼ်ယူႇ- ဝႃႈၼႆ။
ၵူၼ်းဢၼ်လဵပ်ႈႁဵၼ်းၵၢၼ်မိူင်း ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈဝႃႈ- ဢၼ်ဝႃႉမႃးၼႄႁႅင်းသိုၵ်းလႄႈသင်၊ ယိုတ်းသဵၼ်ႈတႃႈသၢႆတၢင်းလႄႈသင်၊ ၵူတ်ႇထတ်းၵူၼ်းၵႂႃႇမႃးၸိူဝ်းၼႆႉ ၾၢႆႇမၢၼ်ႈထိုဝ်ဝႃႈ မၼ်းပဵၼ်ၵၢၼ်လူလၢႆၵုၼ်းမုၼ်(သရေႇ)ၼႃႈတႃ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ။ ၵွပ်ႈၼၼ် မၢၼ်ႈတိုၼ်းၶႂ်ႈႁၢင်ႈသိုၵ်း တေႃႇဝႃႉယူႇ။ ပေႃးလဵပ်ႈႁဵၼ်းတူၺ်းၸိုင် ၾၢႆႇမၢၼ်ႈတေဢမ်ႇမီးၵေႊ (Gear) ထွႆလင်ယဝ်ႉ။ ဢၼ်ၸုမ်းဝႃႉႁဵတ်းၸိူင်ႉၼႆၼႆႉ တေၸၢင်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈသွင်ၾၢႆႇပဵၼ်သိုၵ်းတေႃႇၵၼ်- ဝႃႈၼႆ။
ၵူၼ်းယူႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၵေႃႉၼိုင်ႈ ၵေႃႈလၢတ်ႈဝႃႈ- သွင်ၾၢႆႇဝႃႈတူၵ်းလူင်းလႆႈၸႂ်ၵၼ်ယဝ်ႉ၊ ထွၼ်ႁႅင်းသိုၵ်းယဝ်ႉ၊ လူတ်းယွၼ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်းယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆသေတႃႉၵေႃႈ ၵၢၼ်ပုတ်ႈပၵ်းထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်းၸိူဝ်းၼႆႉ ယင်းပႆႇလူတ်းယွမ်းတႄႉ။ လွင်ႈၼႆႉ ၵူဝ်ပဵၼ်ပၼ်ႁႃ တပ်ႉပႂ်ႉလႅၼ်လိၼ် လႄႈ သိုၵ်းဝႃႉယိုဝ်းၵၼ်ၶိုၼ်း။ ပေႃးၸိူင်ႉၼၼ် တပ်ႉပႂ်ႉလႅၼ်လိၼ် (BGF) ၵေႃႈ သမ်ႉပဵၼ်မၢၼ်ႈယူႇၾၢႆႇလင်ၵူၺ်း- ဝႃႈၼႆ။

တပ်ႉသိုၵ်းဝႃႉပွတ်းၼိူဝ် ၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်း ႁၢဝ်ႈႁႅင်း
ဢိင်ၼိူဝ်တပ်ႉသိုၵ်းဝႃႉပွတ်းတႂ်ႈ (ၸၢၼ်း) တင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ
ၶဵင်ႈၶႅင်ၵၢၼ်သိုၵ်းတေႃႇၵၼ်သေ တပ်ႉသိုၵ်းဝႃႉ ပွတ်းၼိူဝ် (ႁွင်ႇ)
ၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်း ႁၢဝ်ႈႁႅင်း။
![]() |
တပ်ႉသိုၵ်းဝႃႉ မိူဝ်ႈပၢင်ပွႆးၶုၵ်းထူပ်းလွင်ႈငမ်းယဵၼ် 20 ပီ တီႈငဝ်ႈငုၼ်းပၢင်သၢင်း |
လွင်ႈတၢင်း တပ်ႉသိုၵ်းဝႃႉ လႆႈၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်းၸိူင်ႉၼႆၼႆႉ ယွၼ်ႉၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်း မိူၼ်ၼင်ႇ ၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈတႃႈၶီႈလဵၵ်း၊ ၸႄႈတွၼ်ႈမိူင်းသၢတ်ႇ ၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်တႆး-ထႆးၸိူဝ်းၼႆႉ တပ်ႉသိုၵ်းမိူင်းဝႃႉ ၽွမ်ႉႁူမ်ႈ (UWSA) တင်းတပ်ႉသိုၵ်း လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ မီးလွင်ႈၶဵင်ႈၶႅင်ၵၢၼ်သိုၵ်းတေႃႇၵၼ် ။
ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၼႆႉ ၽူႈမီးၸၼ်ႉၼႂ်းဝႃႉၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈ ၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ- ဢၼ်ႁဝ်းၶႃႈ ၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်းၼႆႉ မီးမႃးလၢႆဝၼ်းယဝ်ႉ။ ၾိုၵ်းပၼ်ၵူၼ်းၸိူဝ်း ပႆႇယၢမ်ႈႁဵၼ်းသွၼ်ၵၢၼ်သိုၵ်း၊ ၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်းမိူၼ်ၼင်ႇ ၶိုၼ်ႈယိုတ်းႁုပ်ႈတပ်ႉၽူႈၶဵၼ်၊ ၾိုၵ်းယိုဝ်းၵွင်ႈလူင် 105mm, 120mm ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၵွင်ႈလူင်တႄႉတႄႉၼၼ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈဢမ်ႇလႆႈယိပ်းၼင်ႇၵဝ်ႇ၊ ၵွင်ႈတၢင်ႇသႅၼ်း ဢၼ်ႁဝ်းၶႃႈ ဢမ်ႇႁူႉၸၵ်းၵေႃႈမီး။ ဢၼ်ၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်းၼႆႉ ပေႃးပႃးမိူဝ်ႈဝႃး မီး 4-5 ဝၼ်းယဝ်ႉ- ဝႃႈၼႆ။
တီႈပၢင်ၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်းၼၼ်ႉ ၵႅမ်ၽူႈၵွၼ်းသိုၵ်း ၸၢဝ်ႉၸူင်းတၢင်း၊ ၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇလႄႈ ၽူႈၵွၼ်းၵၢၼ်လုမ်း ဢူးဢွင်ႇမိၼ်ႉ (လီႇၸူးလျႄႉ) ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈ ၵၢၼ်ၾိုၵ်းသိုၵ်း။ မီးၵၢၼ်ဢဝ် ၵွင်ႈသွင်ႇၵႆ- (မၢၼ်ႇပျွင်းထွင်ႇၵႆ-ၸမ်) ဢၼ်ၸႂ်ႉၼႂ်းၵၢၼ်သိုၵ်း သွင်ႇတူၺ်း ထတ်းတူၺ်း ၼႂ်းၵၢၼ်ၾိုၵ်းသိုၵ်းၸိူဝ်းၼႆႉ။
ၾၢႆႇၼိုင်ႈ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ ၾၢႆႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ ဢၼ်ယူႇတီႈတႃႈၶီႈလဵၵ်းၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈဝႃႈ- သိုၵ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈတႄႉ ဢၼ်ၵႂႃႇတူင်ႉၼိုင် ပွတ်းလႅၼ်ၶႅၼ်ႈ ပွတ်းမိူင်းပွၵ်ႉ မိူင်းလႃးၸိူဝ်းၼႆႉ ဢမ်ႇမီးလွင်ႈတူင်ႉၼိုင်ၵၢၼ်သိုၵ်းသင်။ ၾၢႆႇတၢင်းၸၢၼ်း ႁိမ်းလႅၼ်လိၼ်ထႆးတႄႉၵေႃႈ မီးၽွင်ႈယူႇ၊ ၵွပ်ႈဝႃႈငဝ်းလၢႆးပႆႇပေႃးၼိမ်။ လွင်ႈသဵၼ်ႈတႃႈသၢႆတၢင်းၵေႃႈ ႁဝ်းၶႃႈတပ်ႉဢိုတ်းပႅတ်ႈသဵၼ်ႈတၢင်း ဢမ်ႇၸႂ်ႈ၊ မၼ်းပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်းဢမ်ႇႁတ်းၵႂႃႇလႄႈ ၶဝ်ဝႃႈၾၢႆႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ ဢိုတ်းသဵၼ်ႈတၢင်းၼႆၵူၺ်း၊ ရူတ်ႉၵႃးၸိူဝ်းၼႆႉ ပေႃးၸမ်ပဵၼ်ၵေႃႈ ဢွၵ်ႇတၢင်းယူႇ- ဝႃႈၼႆ။
မိူဝ်းဝႃးဝၼ်းတီႈ 17/06/2015 ယၢမ်းၵၢင်ၶိုၼ်း 10 မူင်းၼႆႉ မီးၵႃးၵၢပ်ႇလဵၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈလၢႆလၢႆလမ်း လုၵ်ႉတႃႈၶီႈလဵၵ်း မုင်ႈၼႃႈၵႂႃႇတၢင်းမိူင်းသၢတ်ႇ၊ မီးၵႃးႁူမ်ႇလူမ်ႈၼမ်းၼႃႈၵႂႃႇဢွၼ်တၢင်း။ ၵပ်းၵၢႆႇလွင်ႈၼႆႉ ၵူၼ်းဢၼ်ႁၼ်သိုဝ်ႈၼႃႈသိုဝ်ႈတႃလၢတ်ႈဝႃႈ ၵႃးၵၢပ်ႇလဵၵ်း မီး 5 လမ်း၊ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢၼ်ပူၼ်ႉၵႂႃႇယဝ်ႉတႄႉ မီးလၢႆလမ်းၵေႃႈဢမ်ႇႁူႉ- ဝႃႈၼႆ။
တပ်ႉသိုၵ်းဝႃႉ (UWSA) ၼႆႉ တႄႇၵိုတ်းသိုၵ်းၵၼ်တင်း ၸုမ်းသိုၵ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈမႃး မိူဝ်ႈပီ 1989 ။ တင်ႈတႄႇၵိုတ်းသိုၵ်းမႃး တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ႁႂ်ႈပေႃးၶဵင်ႈၶႅင်ၵၢၼ်သိုၵ်း တေႃႇၵၼ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်းသေ တေႃႇပေႃးထိုင်လွင်ႈတူၵ်းလူင်းၵိုတ်းသိုၵ်း ပေႃးလူႉၵွႆၼၼ်ႉ ပႆႇမီးမႃးသေပွၵ်ႈ။

သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၸႂ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ မၢင်ႇႁႂ်ႈ ဢမ်းၼၢၸ်ႈ သုမ်ႇငမ်းၼိူဝ်ဝၢၼ်ႈဢိူင်ႇ
သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸၼ်ႉပိဝ်ႇႁႃႇမူး လၢင်းၶိူဝ်းဢွၼ်ႁူဝ် လူင်းပိုၼ်ႉတီႈ
ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမွၵ်ႇမႆႇ၊ ယူတ်းယႃပၼ် တၢင်းပဵၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ။ ၵူၼ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ
ဝႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵိူဝ်းမၢင်ႇ ႁႂ်ႈဢမ်းၼၢၸ်ႈမၢၼ်ႈ သုမ်ႇငမ်းလႆႈၼိူဝ်
ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ။
![]() |
ႁၢင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼေႇပျီႇတေႃႇ Photo: internet |
သိုပ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ- ပွတ်းဝၢၼ်ႈမႆႉၼိဝ်ႇၸႅၼ်ႇၼႆႉ ၵူၼ်းၵမ်ႈၼမ် ႁူႉၵၼ်ဝႃႈ ပဵၼ်ပွတ်းတွၼ်ႈဢၼ်သိုၵ်းတႆး ယၢမ်ႈတူင်ႉၼိုင်ၵႂႃႇမႃး။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆႉ လူင်းၵႂႃႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈသေ ပိူဝ်ႈတႃႇႁႂ်ႈဢမ်းၼၢၸ်ႈ (ဢႃႇၼႃႇ)ၶဝ် သုမ်ႇငမ်းထိုင်လႆႈ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းဢိူင်ႇ။ ၶဝ်ၵူတ်ႇထတ်းပၼ်ပၢႆးယူႇလီၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ မိူၼ်ၼင်ႇၵူတ်ႇထတ်းလိူတ်ႈ၊ ၸႅၵ်ႇပၼ်ယႃႈႁူဝ်ၶႆႈ၊ မီးႁွႆးၸဵပ်းသႅပ်ႇၵေႃႈယူတ်းယႃပၼ်၊ မီးႁဝ်ႈမီးယဵၼ်းၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ယူတ်းယႃပၼ်- ဝႃႈၼႆ။
လွင်ႈၼႆႉ ၵူၼ်းယူႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၵေႃႈလၢတ်ႈဝႃႈ- ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆႉ ၶဝ်ၶတ်းၸႂ်ဢဝ်ၸႂ် ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်း။ လွင်ႈၼႆႉ မၼ်းပႅၵ်ႇပိူင်ႈၵၼ်တင်း လၢႆးသိုၵ်းတႆးႁဵတ်းယူႇ။ လၢႆးသိုၵ်းတႆးႁဵတ်းသမ်ႉ ဢမ်ႇမိူၼ်ၸိူင်ႉၼႆ၊ ဢမ်ႇမေႃဢဝ်ၸႂ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ၊ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်း လူတ်းယွမ်းလွင်ႈယုမ်ႇယမ်ၼိူဝ်သိုၵ်းတႆး- ၵူၼ်းမွၵ်ႇမႆႇ သိုပ်ႇလၢတ်ႈ။
ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမွၵ်ႇမႆႇၼႆႉ ဢၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ႁူပ်ႉတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇသေ ပၢႆႈၵႂႃႇႁႃႁဵတ်းၵၢၼ် တၢင်ႇဝၢၼ်ႈတၢင်ႇမိူင်း ၵေႃႈမီးၼမ်။ မိူင်းမွၵ်ႇမႆႇၼႆႉ ပဵၼ်မိူင်းဢၼ်ႁဵတ်းၵၢၼ် ၶုတ်းဢဝ်မၢၵ်ႇႁိၼ်ၼေႃႇ မႃးၶႅၵ်းလေႃႇႁဵတ်းၽြႃး၊ မိူဝ်ႈၵူႈပွၵ်ႈပဵၼ်တႆးႁဝ်းႁဵတ်း။ မိူဝ်ႈလဵဝ် ၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ်သမ်ႉ မႃးႁပ်ႉမဝ်ဢဝ်တင်းမူတ်းသေ ဢမ်ႇၸၢင်ႈၵူၼ်းတႆးႁဵတ်းၵၢၼ်၊ ဢဝ်ၵူၼ်းမၢၼ်ႈမႃးႁဵတ်းၵၢၼ်။
ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ ၵူၼ်းမၢၼ်ႈမႃးပုတ်ႈဢဝ်တီႈယူႇ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းသူၼ်ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ။ ထႅင်ႈၾၢႆႇၼိုင်ႈ လွင်ႈတူင်ႉၼိုင်ၵၢၼ်သိုၵ်းၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈမႃး ၶတ်းၸႂ်ဢဝ်ၸႂ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်းလႄႈမီးတၢင်းၸမ်ၸႂ်တင်းၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းၼႆႉ ၸၢင်ႈပဵၼ်ပိူဝ်ႈတႃႇဢမ်းၼၢၸ်ႈၶဝ်တေသုမ်ႇငမ်းၼိူဝ် ၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းဢိူင်ႇ - ၵူၼ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈမွၵ်ႇမႆႇ သိုပ်ႇလၢတ်ႈထႅင်ႈၼင်ႇၼႆ။

သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်းဝႃႉ ႁူပ်ႉဢုပ်ႇၵၼ် ငဝ်းလၢႆးႁၢင်ႈႁၢႆႉၸၢင်ႈလီမႃး
တူဝ်တႅၼ်း တိူင်းသိုၵ်းသၢမ်ၸဵင်ႇ တင်း တပ်ႉသိုၵ်းဝႃႉ
ႁူပ်ႉထူပ်းဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်တီႈ ပုင်ႇပႃႇၶႅမ် ၸႄႈဝဵင်း မိူင်းတူၼ်။ တူၵ်းလူင်း
တေသိုပ်ႇပၼ်ဝႃႉႁဵတ်းမႆႉၵႂႃႇ။ ထႅင်ႈၾၢႆႇၼိုင်ႈ မၢၼ်ႈပိုၼ်ပၢဝ်ႇ
ၼႂ်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ႁၢမ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ၵႂႃႇတၢင်းမိူင်းသၢတ်ႇ။
![]() |
တပ်ႉသိုၵ်းဝႃႉ ၼႃႈလိၼ်သိုၵ်း 171 Photo: Facebook |
ၵူၼ်းပုင်ႇပႃႇၶႅမ် ဢမ်ႇၶႂ်ႈဢွၵ်ႇၸိုဝ်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈဝႃႈ- လွင်ႈဢၼ်ၾၢႆႇၸဝ်ႈၼႃႈတီႈမၢၼ်ႈ တီႉၺွပ်းမႆႉၸိူဝ်းၼႆႉ တေသိုပ်ႇတီႉၺွပ်းထႅင်ႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈ တေတီႉၺွပ်းဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ တေၵႂႃႇထၢႆႇၶႅပ်းႁၢင်ႈဢဝ်ၵူၺ်း၊ တေဢမ်ႇတီႉဢဝ်မႆႉမၼ်းၵႂႃႇ၊ မႆႉၼၼ်ႉတႄႉ တေသိုပ်ႇပၼ်ဝႃႉ။ လွင်ႈၼႆႉ မၢၼ်ႈၶဝ်ၵေႃႈလႆႈၸႂ်ယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ သွင်ၾၢႆႇလႆႈၸႂ် ၶေႃႈတၢင်ႇလၢတ်ႈၼႄၵၼ်ၼႆႉလႄႈ ငဝ်းလၢႆးဢၼ်ၶဵင်ႈၶႅင်တေႃႇၵၼ် ဝူင်ႈၵၢင်မၢၼ်ႈတင်းဝႃႉၼႆႉ လႅပ်ႈတေလီမႃးယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢၼ်သိုၵ်းသွင်ၾၢႆႇပၵ်းၸွမ်းတႃႈၸွမ်းတၢင်းၸိူဝ်းၼႆႉတႄႉ ယင်းပႆႇထွၼ်ဢွၵ်ႇ၊ မိူဝ်ႈၼႆႉတႄႉ လႅပ်ႈတေထွၼ်ဢွၵ်ႇသေ လႅပ်ႈတေလႆႈငိၼ်းၶၢဝ်ႇလီယဝ်ႉ- ဝႃႈၼႆ။
ၾၢႆႇၼိုင်ႈတၢင်းၼိုင်ႈ၊ တီႈတႃႈၶီႈလဵၵ်းၼၼ်ႉ မိူဝ်ႈၼႆႉၵၢင်ၼႂ် ၾၢႆႇၸဝ်ႈၼႃႈတီႈမၢၼ်ႈၶဝ် ႁွင်ႉပၢဝ်ႇဝႃႈ- ရူတ်ႉၵႃးၵူႈလမ်း တေဢမ်ႇလႆႈၵႂႃႇတၢင်းမိူင်းသၢတ်ႇ၊ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈဝႃႈ ၶမ်ႈဝႃးၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်းသိုၵ်းဝႃႉ ယိုဝ်းၵၼ်တီႈလွႆသၢမ်သုမ် ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းသၢတ်ႇ- ဝႃႈၼႆ။ (ၵူၺ်းၵႃႈ ယိုဝ်းၵၼ် ဢမ်ႇယိုဝ်းၵၼ်တႄႉၼၼ်ႉ လွင်ႈၼႆႉ ၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈပႆႇယိုၼ်ယၼ်လႆႈ)။
ဝၼ်းတီႈ 17/06/2015 (မိူဝ်ႈၼႆႉ) သဵၼ်ႈတၢင်းၵႃးမိူင်းသၢတ်ႇ- တႃႈၶီႈလဵၵ်းၼႆႉ ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢိုတ်းႁပ်းဝႆႉ ဢမ်ႇပၼ်ၵူၼ်းမိူင်းၵႂႃႇမႃး- ၼႆယဝ်ႉ။

ၸုမ်းဝႃႉပွတ်းၼိူဝ် တင်း ၸုမ်းမိူင်းလႃး ႁၢင်ႈႁႅၼ်းၵၢၼ်သိုၵ်း
ဢိင်ၼိူဝ် ၼႃႈလိၼ်သိုၵ်း 171 တပ်ႉသိုၵ်းဝႃႉ UWSA ၵုမ်းၵမ် ပွတ်းတႂ်ႈ၊
မီးလွင်ႈၶဵင်ႈၶႅင်ၵၢၼ်သိုၵ်းၵၼ် တင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈသေ ၸုမ်းဝႃႉပွတ်းၼိူဝ်
ပၢင်သၢင်း တင်းၸုမ်းမိူင်းလႃးၵေႃႈ မီးၶေႃႈၸီႉသင်ႇ ႁၢင်ႈႁႅၼ်းၵၢၼ်သိုၵ်း။
![]() |
တပ်ႉဝႃႉ ၼႃႈလိၼ်သိုၵ်း 171 ႁၢင်ႈႁႅၼ်းၵၢၼ်သိုၵ်း Photo: Facebook |
ၼႃႈလိၼ်ၽွင်းငမ်းတူဝ်ၵဝ်ႇဝႃႉ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ (ၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈ) ၼႆႉ ဢဵၼ်ႁႅင်းတပ်ႉသိုၵ်း မိူင်းဝႃႉၽွမ်ႉႁူမ်ႈ (UWSA) တီး 4 တပ်ႉၸုမ်း၊ တပ်ႉၸုမ်း 468, 318, 418 လႄႈ တပ်ႉႁူမ်ႇလူမ်ႈ ငဝ်ႈငုၼ်း တပ်ႉၸုမ်း 618 ၸိူဝ်းၼႆႉ။
ဢၼ်ႁၢင်ႈႁႅၼ်းၵၢၼ်သိုၵ်းၼႆႉ ဢမ်ႇၵွမ်ႉၵႃးၼႂ်းၼႃႈလိၼ်ဝႃႉၵူၺ်း၊ တၢင်းၼႃႈလိၼ်မိူင်းလႃး (ၼႃႈလိၼ်ၶိုၵ်ႉတွၼ်းမၢႆ 4)ၵေႃႈ ပဵၼ်ၼၼ်ၼင်ႇၵဝ်ႇ။ မီးၵၢၼ်ၸီႉသင်ႇလူင်းထိုင် တပ်ႉၸုမ်း 369 (သိုဝ်လိုဝ်း) တင်း တပ်ႉၸုမ်း 911 (ၼမ်ႉပၢၼ်း) ဝႃႈ ႁႂ်ႈတူဝ်ႈတၼ်းၵၢၼ်သိုၵ်း။ ပွတ်းၼႃႈလိၼ်မိူင်းလႃး၊ ဢၼ်တေႃႇၼႃႈမိူင်းလႃး မိူၼ်ၼင်ႇမိူင်းၶၢၵ်ႇ မိူင်းယၢင်းၸိူဝ်းၼႆႉ ဢမ်ႇမီးလွင်ႈတူင်ႉၼိုင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ လၢၵ်ႇလၢႆးသင်သေတႃႉ ဢိင်ၼိူဝ်ၶေႃႈၸီႉသင်ႇတၢင်းၼိူဝ်သေ 2 တပ်ႉၸုမ်းၼႆႉ လႆႈႁၢင်ႈႁႅင်းတူဝ်ႈတၼ်းၵၢၼ်သိုၵ်းၵၼ်ယဝ်ႉ- ဝႃႈၼႆ။
![]() |
တပ်ႉဝႃႉ ၼႃႈလိၼ်သိုၵ်း 171 ႁၢင်ႈႁႅၼ်းၵၢၼ်သိုၵ်း Photo: Facebook |
ၼႃႈလိၼ်သိုၵ်း 171 ပွတ်းတႂ်ႈၼႆႉ မီးႁႅင်းသိုၵ်း 5 တပ်ႉၸုမ်း၊ ပဵၼ်တပ်ႉၸုမ်း 772, 775, 778, 518, 248 ၸိူဝ်းၼႆႉ။
ၾၢႆႇၼိုင်ႈတၢင်းၼိုင်ႈၵေႃႈ ၼႃႈလိၼ်ဝႃႉပွတ်းၼိူဝ် မီးလွင်ႈႁၢင်ႈႁႅင်းသိုၵ်းသေတႃႉ ပွတ်းတႂ်ႈ ၼႃႈလိၼ်ဝၼ်းဢွၵ်ႇၶူင်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းတူၼ်ၼႆႉ ငဝ်းလၢႆးၶဵင်ႈၶႅင်ၵၢၼ်သိုၵ်း ယွၼ်ႇယၢၼ်းမႃးၽွင်ႈယဝ်ႉ။
ဝၼ်းတီႈ 15/06/2015 (မိူဝ်ႈဝႃး)ၼႆႉပွတ်းမိူင်းတူၼ်- ၼႃးၵွင်းမူး- ပုင်ႇပႃႇၶႅမ်ၼႆႉ ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တင်းသိုၵ်းဝႃႉဢိုတ်းၵုမ်းဝႆႉသဵၼ်ႈတၢင်းလူင် ဢမ်ႇပၼ်ၵူၼ်းမိူင်းၵႂႃႇမႃးၼၼ်ႉ ပၼ်ၵူၼ်းမိူင်းၵႂႃႇမႃးၶိုၼ်းယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ သၢႆမိူင်းသၢတ်ႇ- မိူင်းတူၼ်တႄႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတိုၵ်ႉၵုမ်းသဵၼ်ႈတၢင်းဝႆႉသေ ယင်းပႆႇပၼ်ၵူၼ်းမိူင်းၵႂႃႇမႃး- ၼႆယဝ်ႉ။

သိုၵ်းဝႃႉတင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶဵင်ႈၶႅင်ၵၢၼ်သိုၵ်း တေႃႇၵၼ်ၶိုၼ်း ဢိုတ်းသဵၼ်ႈတၢင်း ပွတ်းလႅၼ်လိၼ်
ဢိင်ၼိူဝ် ၾၢႆႇတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပႆႇပွႆႇပၼ်ၶိုၼ်း ၵူၼ်းၸုမ်းဝႃႉ
ဢၼ်ပဵၼ်ၸၢဝ်းၶႄႇ 6 ၵေႃႉလႄႈ ၾၢႆႇသိုၵ်းဝႃႉ ဢမ်ႇႁၢၼ်ႉၸႂ်။ သွင်ၾၢႆႇၶဵင်ႈၶႅင်
ၵၢၼ်သိုၵ်းတေႃႇၵၼ်ၶိုၼ်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်း မိူင်းတူၼ်။ ဢိုတ်းပိၵ်ႉသဵၼ်ႈတၢင်း
မိူင်းတူၼ်တေႃႇထိုင် BP1 ။
![]() |
ႁၢင်ႈတပ်ႉသိုၵ်းဝႃႉ ဢဝ်တီႈယူႇပၵ်းပႂ်ႉၸွမ်းတၢင်းတီႈၼိုင်ႈ ႁိမ်းပုင်ႇပႃႇၶႅမ် |
ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈသွင်ၾၢႆႇ ၶဵင်ႈၶႅင်ၵၢၼ်သိုၵ်းတေႃႇၵၼ်ၼႆႉလႄႈ တင်ႈတႄႇမိူင်းႁၢင်၊ ပုင်ႇပႃႇၶႅမ် လူင်းထိုင် BP1 (လႅၼ်လိၼ်ထႆး) ၸိူဝ်းၼႆႉ သိုၵ်းဝႃႉဢဝ်တီႈယူႇပၵ်းပႂ်ႉဝႆႉမူတ်း။ ၾၢႆႇဢွၵ်ႇပုင်ႇပႃႇၶႅမ် တေႃႇထိုင်ဝၢၼ်ႈမႂ်ႇ၊ သၼ်လွႆၾၢႆႇတူၵ်း ၾၢႆႇႁွင်ႇပုင်ႇပႃႇၶႅမ် တေႃႇပေႃးထိုင်မိူင်းႁၢင်ၸိူဝ်းၼႆႉ သိုၵ်းဝႃႉဢဝ်တီႈယူႇဝႆႉတင်းမူတ်း။ လိူဝ်သေၼၼ်ႉ လုၵ်ႉဢဝ်ၼႃးၵွင်းမူး ၵႂႃႇမိူင်းၵျွတ်ႈ သဵၼ်ႈတၢင်းလူင်တွၼ်ႈတၢင်းၸၢၼ်းၵေႃႈ ပဵၼ်တပ်ႉဝႃႉပၵ်းပႂ်ႉတူင်ႉၼိုင်။
တင်ႈတႄႇဢဝ်မိူင်းတူၼ် ဢွၵ်ႇမႃးတေႃႇပေႃးထိုင်မိူင်းႁၢင် သမ်ႉပဵၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈပၵ်းပႂ်ႉဝႆႉ။ သဵၼ်ႈတၢင်းလူင် တွၼ်ႈတၢင်းႁွင်ႇ ပဵၼ်တပ်ႉပႂ်ႉလႅၼ်လိၼ် (လႃးႁူႇ) တင်း တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တူင်ႉၼိုင်ပၵ်းပႂ်ႉဝႆႉ။ ၸွမ်းတၢင်း လုၵ်ႉမိူင်းတူၼ် တေႃႇထိုင်ၼႃးၵွင်းမူး- ပုင်ႇပႃႇၶႅမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ သွင်ၾၢႆႇ (သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်းသိုၵ်းဝႃႉ) ၵူတ်ႇထတ်းၵူၼ်းၵႂႃႇမႃး ရူတ်ႉၵႃးၼင်ႇၵၼ်။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ တိုၵ်ႉထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်းထႅင်ႈ ၼင်ႇၵၼ်။ မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈမႆႈၸႂ် ၵူဝ်ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်- ၼႆယူႇ။
ဢိင်ၼိူဝ်လွင်ႈတၢင်းၸိူဝ်းၼႆႉသေ ၽွင်းတႅၼ်းမိူင်းတူၼ် ၸၢႆးဝိၼ်းမျၢတ်ႉဢူး ၵေႃႈလၢတ်ႈဝႃႈ- သွင်ၾၢႆႇၼႆႉ ဢမ်ႇပၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၵႂႃႇမႃးယဝ်ႉ၊ ၶမ်ႈဝႃးၼႆႉ ရူတ်ႉတီႈႁိူၼ်းႁဝ်းၶႃႈ ယင်းလႆႈပွၵ်ႈၶိုၼ်းမိူင်းတူၼ်။ ပေႃးပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်တႄႉ ဢၼ်ၺႃးၸၢၵ်ႇမၼ်း ပဵၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်းယဝ်ႉ၊ ၶၢဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်ၶၢဝ်းဢၼ် တေလႆႈဢဝ်ၽၵ်းမီႇၽိူၵ်ႇၶၢႆ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢၼ်ပဵၼ်ပၼ်ႁႃယူႇယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉ မၼ်းပဵၼ်ၵၼ် တင်းဝႃႉလႄႈ ၶႅၼ်းၸႂ်ဢိတ်းၼိုင်ႈ၊ ပေႃးပဵၼ်ၵၼ်တင်း RCSS တႄႉ ၵူၼ်းမိူင်းၼႆႉ ႁူႉတၵ်းဢမ်ႇလႆႈ ၶႅၼ်းၸႂ်ယဝ်ႉ။ ဢၼ်သွင်ၾၢႆႇၶဵင်ႈၶႅင်ၵၼ်သေ ပိတ်းဢိုတ်းသဵၼ်ႈတၢင်းၸိူင်ႉၼႆ မၼ်းတေတုမ်ႉယွၼ်ႉ ၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆၵူၼ်းမိူင်းၵူၺ်းပႆႇပေႃး၊ ၵၢၼ်ၵိၼ်ၵၢၼ်ယႅမ်ႉၵေႃႈ တေတုမ်ႉတိူဝ်ႉပႃး။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းပွတ်းတွၼ်ႈၼႆႉ လိူဝ်သေႁဵတ်းသူၼ်ၽၵ်းမီႇသေ တေႃႉတၢင်ႇၶၢႆၼႆႉ ဢမ်ႇမီးၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီးဢီႈသင်- ဝႃႈၼႆ။
ပူၼ်ႉမႃးၽွင်းႁူဝ်လိူၼ်ၵျုၼ်ႊၼႆႉၾၢႆႇတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တင်းတပ်ႉပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈ ၶဝ်ႈၵႂႃႇၵူတ်ႇထတ်းပႃႇမႆႉ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၵုမ်းၵမ်ဝႆႉ ပွတ်းမိူင်းၶိတ်ႈ၊ တီႉၺွပ်းလႆႈၵူၼ်းၸုမ်းဝႃႉ 16 ၵေႃႉ၊ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ၾၢႆႇမၢၼ်ႈဢိင်ဢၢင်ႈဝႃႈ ပဵၼ်ၸၢဝ်းၶႄႇ 6 ၵေႃႉ။ ႁုပ်ႈယိုတ်းဢဝ်ပႃးမႆႉ ဢၼ်ၸုမ်းဝႃႉလိူဝ်ႈတႅပ်းဝႆႉ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉတင်းမူတ်း။ သွင်ၾၢႆႇႁူပ်ႉထူပ်းဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ် တီႈပုင်ႇပႃႇၶႅမ်ယဝ်ႉသေ လႆႈၸႂ်ၵၼ်ထွၼ်သိုၵ်း၊ ပွႆႇပၼ်ၶိုၼ်းၵူၼ်း ၸိူဝ်းတီႉၺွပ်းဝႆႉယဝ်ႉၵေႃႈ ၸၢဝ်းၶႄႇ 6 ၵေႃႉၼၼ်ႉ ၾၢႆႇမၢၼ်ႈယင်းပႆႇပွႆႇပၼ်ၶိုၼ်း။
ဢၼ်ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၸီႉၼႄးၵၢဝ်ႇႁႃဝႃႈ သိုၵ်းဝႃႉ ပူၼ်ႉပႅၼ်ၶဝ်ႈၼႂ်းပႃႇမႆႉလူင်ပွင်ၸိုင်ႈသေ တႅပ်းမႆႉၶၢႆ၊ ႁုပ်ႈယိုတ်းဢဝ်ပႃးမႆႉဝႃႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉ တႃႇမႆႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉတႄႉ ဝႃႉယွမ်းပၼ်မၢၼ်ႈဢဝ်ၵႂႃႇယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ မႆႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၽိူဝ်ႇမႃးတမ်းၵႃၶၼ်သိုဝ်ႉၶၢႆ ပိူဝ်ႈတႃႇတေႃႉတၢင်ႇ သူင်ႇဢွၵ်ႇၶၢႆတေႃႇၼွၵ်ႈမိူင်းၼၼ်ႉ ၾၢႆႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈသမ်ႉ ဢမ်ႇပၼ်ၵူၼ်းၸုမ်းဝႃႉႁပ်ႉသိုဝ်ႉ တေႃႉတၢင်ႇဢွၵ်ႇၶၢႆ၊ သမ်ႉပၼ်တၢင်ႇၸုမ်း တၢင်ႇၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ်ႁပ်ႉသိုဝ်ႉၵေႃႈပိူင်ၼိုင်ႈ၊ ၵူၼ်းၶႄႇ 6 ၵေႃႉၼၼ်ႉၵေႃႈ မၢၼ်ႈသမ်ႉပႆႇပွႆႇပၼ်ၶိုၼ်းလႄႈ ၾၢႆႇဝႃႉဢမ်ႇႁၢၼ်ႉၸႂ်သေ ၸင်ႇပဵၼ်မႃးလွင်ႈသွင်ၾၢႆႇ ထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်း ၶဵင်ႈၶႅင်ၵၢၼ်သိုၵ်းတေႃႇၵၼ် ၶိုၼ်းပွၵ်ႈၼႆႉ - ၵူၼ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၼႃးၵွင်းမူးၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။

သိုၵ်းဝႃႉတင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ထွႆထွၼ် ယွၼ်ႇယၢၼ်း ၵၢၼ်သိုၵ်းတေႃႇၵၼ်
ဢိင်ၼိူဝ်သိုၵ်းဝႃႉတင်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ၶဵင်ႈၶႅင်ၵၢၼ်သိုၵ်း တေႃႇၵၼ်
ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းတူၼ်သေ သွင်ၾၢႆႇ ႁူပ်ႉထူပ်း ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်၊ လႆႈၸႂ်ၵၼ်
ပွႆႇပၼ်ၵူၼ်းၸိူဝ်း ထုၵ်ႇတီႉၺွပ်းဝႆႉ ဢိၵ်ႇ ထွၼ်သိုၵ်းဢွၵ်ႇ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ၊
ႁဵတ်းႁႂ်ႈဢၼ်သွင်ၾၢႆႇၶဵင်ႈၶႅင် ၵၢၼ်သိုၵ်းတေႃႇၵၼ် ယွၼ်ႇယၢၼ်းၵႂႃႇ။
![]() |
ပၢၼ်ၸွမ်ၸိုင်ႈတဵင်းၸဵင်ႇ တိုၵ်ႉႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်းသေ ၸပ်းမိုဝ်းၵၼ်တင်း ၸၼ်ႉၽူႈၼမ်းဝႃႉ |
ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၼႆႉ ၵူၼ်းယူႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈဝႃႈ- မိူဝ်ႈဝၼ်းၸၼ် (08/06/2015) ၼၼ်ႉ သွင်ၾၢႆႇလႆႈၶဵင်ႈၶႅင်ၵၢၼ်သိုၵ်း တေႃႇၵၼ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်း၊ ၵူၺ်းၵႃႈ ဝၢႆးဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်ယဝ်ႉ ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်းတႄႉ ထွၼ်ဢွၵ်ႇၵႂႃႇၶိုၼ်းယဝ်ႉ။ ၵႃးလူင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ 6 လမ်း ဢၼ်ဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈၵႃးၵၢပ်ႇလဵၵ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ထွၼ်ပွၵ်ႈၶိုၼ်းယဝ်ႉ။ ဢၼ်လုၵ်ႉတၢင်း (ငဝ်ႈငုၼ်းၵုမ်းၵမ်ၽႅၼ်ၵၢၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း) ၸၵၶ 14 မိူင်းသၢတ်ႇသေ လူင်းမႃးၵႃးလူင် 10 လမ်းပၢႆၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ပွၵ်ႈၶိုၼ်းမိူဝ်းယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼၼ် ပၢင်တိုၵ်းတႄႉ လႅပ်ႈတေဢမ်ႇပဵၼ်ယဝ်ႉ၊ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၵတ်းယဵၼ်ၵႂႃႇယဝ်ႉလႄႈ ၸႂ်ၵေႃႈလီၵႂႃႇၸွမ်းယဝ်ႉ၊ တေဢမ်ႇလႆႈပၢႆႈၽေးသိုၵ်းယဝ်ႉ- ဝႃႈၼႆ။
လွင်ႈတၢင်းဢၼ် သွင်ၾၢႆႇ (ဝႃႉတင်းမၢၼ်ႈ) ပဵၼ်ပၼ်ႁႃၵၼ်ၼႆႉ ပူၼ်ႉမႃးမိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 02/06/2015 ၸုမ်းဝႃႉသူင်ႇၵူၼ်း ၵႂႃႇတႅပ်းမႆႉၼႂ်းပႃႇမႆႉ ဢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈပႂ်ႉပႃးၵုမ်းၵမ်ဝႆႉ၊ တီႈႁူၺ်ႈၼမ်ႉသႂ်၊ ၼႂ်းထိူၼ်ႇႁိမ်းမိူင်းၶိတ်ႈ။ ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶမယ 519 တင်း တပ်ႉပလိၵ်ႈၵႂႃႇဝႅတ်ႉသေ တီႉၺွပ်းဝႃႉ 16 ၵေႃႉ၊ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ပႃးၵူၼ်းၸၢဝ်းၶႄႇ 6 ၵေႃႉ။
ယွၼ်ႉလွင်ႈၼႆႉလႄႈ ၾၢႆႇသိုၵ်းဝႃႉဢမ်ႇႁၢၼ်ႉၸႂ်၊ ထိုင်မႃးဝၼ်းတီႈ 3-4/06/2015 ၾၢႆႇသိုၵ်းဝႃႉ သူင်ႇႁႅင်းသိုၵ်း ၵႂႃႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈသေ တီႉၺွပ်းလႆႈၵူၼ်းမၢၼ်ႈ ပလိၵ်ႈတင်းၾၢႆႇပႃႇမႆႉ တင်းမူတ်း 11 ၵေႃႉ။ ဢိင်ၼိူဝ်မီးလွင်ႈထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်း ၶဵင်ႈၶႅင်ၵၢၼ်သိုၵ်းတေႃႇၵၼ်၊ ဝႅတ်ႉလွမ်ႉၵၼ်၊ တီႉၺွပ်းၵၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉသေ ထိုင်တီႈၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႈ လႆႈသူင်ႇၵႃးၵၢပ်ႇလဵၵ်း ၶဝ်ႈမႃးၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဢၼ်ၵိူတ်ႇပၼ်ႁႃ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ထိုင်မႃးဝၼ်းတီႈ 08/06/2015 သွင်ၾၢႆႇႁူပ်ႉထူပ်းဢုပ်ႇဢူဝ်း လႆႈၸႂ်ၵၼ်သေ ထွႆထွၼ်သိုၵ်း။
မိူဝ်ႈၾၢႆႇမၢၼ်ႈ ၵႂႃႇၶဝ်ႈတီႉၺွပ်းၵူၼ်းတႅပ်းမႆႉ တီႈႁူၺ်ႈၼမ်ႉသႂ်ၼၼ်ႉ တီႉလႆႈပႃးၵူၼ်းၸၢဝ်းမၢၼ်ႈ တႆး ဝႃႉၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၸိူဝ်းပဵၼ်မၢၼ်ႈ တႆး ဝႃႉၸိူဝ်းၼႆႉ ပွႆႇပၼ်မူတ်းယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢၼ်ဝႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈတီႉၵႂႃႇ ၵူၼ်းၸုမ်းဝႃႉ 16 ၵေႃႉသေ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ထုၵ်ႇမၢပ်ႇၽၢမ်းၼႄးဝႃႈ ပဵၼ်ၸၢဝ်းၶႄႇ 6 ၵေႃႉၼၼ်ႉတႄႉ ပွႆႇပၼ်ၶိုၼ်း ဢမ်ႇပွႆႇပၼ်ၶိုၼ်း ယူႇတီႈၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ ယင်းပႆႇလႆႈႁူႉ၊ ပႆႇယိုၼ်ယၼ်လႆႈ။
ၵဵဝ်ႇၵပ်းဝူင်ႈၵၢင်ဝႃႉတင်းမၢၼ်ႈၼႆႉ ၽူႈႁၢပ်ႇၵိုတ်ႉၵၢၼ်လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ၼႂ်းတႆး ဢၼ်မီးၸိုဝ်ႈသဵင်ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈဝႃႈ- ပေႃးဢဝ်ၵၢင်ၸႂ်မၢၼ်ႈဝႃႈ ၶဝ်ပႅင်းၸင်းဝႃႉလိူဝ်သေတႆး၊ ၶဝ်ၶႂ်ႈမင်ဝႃႉလိူဝ်ႁႅင်းယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ပေႃးဢဝ်ၽႅၼ်ၵၢၼ်ပၢႆးတိုၵ်းဝႃႈ မၢၼ်ႈဢမ်ႇၸၢင်ႈမင်ဝႃႉ၊ မၢၼ်ႈၶႂ်ႈဢဝ်ဝႃႉပဵၼ်ၶိူင်ႈမိုဝ်းပႂ်ႉမင်တႆး။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢၼ်ဝႃႉႁူဝ်ၶႅင်မႃးသေ တုၵ်းယွၼ်းၸႄႈမိူင်း၊ ၶႂ်ႈဢွၼ်ႁူဝ်ၼမ်းၼႃႈၵၢၼ်မိူင်းၸိူဝ်းၼႆႉ ဢၼ်မၢၼ်ႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈမင်ဝႃႉမိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ ၵွပ်ႈဝႃႉမီးၶႄႇယူႇၾၢႆႇလင်၊ ပေႃးပဵၼ်တႆးသမ်ႉ ဢမ်ႇမီးၽႂ်ယူႇၾၢႆႇလင်- ဝႃႈၼႆ။
ပူၼ်ႉမႃးမိူဝ်ႈပီ 2001-2002 တင်းပီ 2005 ၼၼ်ႉ ၸုမ်းသိုၵ်းဝႃႉ ယၢမ်ႈထွမ်ႇၶေႃႈၸီႉသင်ႇ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်တၢၼ်းသူၺ်ႇ မွင်ႇဢေးၶဝ်ဢွၼ်ႁူဝ်သေ ႁၢင်ႈႁႅၼ်းသိုၵ်းၶိုၼ်ႈလေႃႇတိုၵ်း လွႆတႆးလႅင်း ငဝ်ႈၸိုင်ႈၶွင် ၶွင်ႊသီႊဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး/ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး (RCSS/SSA) ဢၼ်ၸဝ်ႈယွတ်ႈသိုၵ်း ဢွၼ်ႁူဝ်။ မိူဝ်ႈၼၼ်ႉ သွင်ၾၢႆႇ (တႆးတင်းဝႃႉ) လႆႈပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ် လၢႆပွၵ်ႈလၢႆၵမ်း ႁၢဝ်ႈႁႅင်း။
ဢွၼ်ၼႃႈၼၼ်ႉ ၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵႅမ်ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်း ၸွမ်သိုၵ်းလူင်မွင်ႇဢေး လၢတ်ႈတီႈၸုမ်းသိုၵ်းဝႃႉဝႃႈ- ပေႃးသူတိုၵ်းယိုဝ်းယိုတ်းဢဝ်လႆႈ ပိုၼ်ႉတီႈၼႃႈလိၼ်ၸွမ်းလႅၼ်လိၼ် (မိူင်းထႆး) ဢၼ်ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇတႆး ပၵ်းပႂ်ႉၵုမ်းၵမ်ဝႆႉၼၼ်ႉ မၢၼ်ႈတေပၼ်ဝႃႉယူႇသဝ်း ပဵၼ်ပိုၼ်ႉတီႈၶိုၵ်ႉတွၼ်း။
တင်ႈတႄႇပီ 1998 မႃး ၸုမ်းဝႃႉ တႄႇတေႃႉဢဝ်ၵူၼ်းသိုၵ်းလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်း ၼႃႈလိၼ်ဝႃႉပွတ်းၼိူဝ် လူင်းမႃးပွတ်းတႂ်ႈ ၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်တႆး- ထႆး ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း လႄႈ ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းတူၼ် ၼႃႈလိၼ်ဢၼ်ၸုမ်းဝႃႉ ၼႃႈလိၼ်သိုၵ်း 171 ၵုမ်းၵမ်ဝႆႉယူႇမိူဝ်ႈလဵဝ်။

သိုၵ်းဝႃႉတင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶဵင်ႈၶႅင်ၵၢၼ်သိုၵ်း တေႃႇၵၼ် ၵူၼ်းမိူင်းမႆႈၸႂ် ၵူဝ်ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်း
ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်း ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းတူၼ် ၼၼ်ႉ
ဢိင်ၼိူဝ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵႂႃႇၵူတ်ႇထတ်းပႃႇမႆႉ ဢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၵုမ်းၵမ်သေ
တီႉဢဝ်ၵူၼ်းၸုမ်းဝႃႉ ဝႆႉလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈသွင်ၾၢႆႇ ၶဵင်ႈၶႅင်ၵၢၼ်သိုၵ်း
တေႃႇၵၼ်။ ထိုင်တီႈၵူၼ်းမိူင်းမႆႈၸႂ် ၵူဝ်ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်း။
![]() |
တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ တပ်ႉသိုၵ်းဝႃႉ |
ၵပ်းၵၢႆႇလွင်ႈၼႆႉ ၽွင်းတႅၼ်းပႃႊတီႊႁူဝ်သိူဝ် (SNLD) ၸၢႆးဝိၼ်းမျၢတ်ႉဢူး လၢတ်ႈဝႃႈ- ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 05/06/2015 (မိူဝ်ႈၼႆႉ) ႁဝ်းၶႃႈတေလူင်းပိုၼ်ႉတီႈသေ သူၼ်းတုမ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်း၊ ၵူၺ်းၵႃႈ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တင်းသိုၵ်းဝႃႉၶဵင်ႈၶႅင်ၵၢၼ်သိုၵ်းတေႃႇၵၼ်လႄႈ ၶၢဝ်းတၢင်းႁဝ်းၶႃႈၵေႃႈ လႆႈၸိူင်ႉၵၢတ်ႈ/ၵိုတ်းဝႆႉ- ဝႃႈၼႆ။
လွင်ႈတၢင်း ဢၼ်ပဵၼ်မႃးပၼ်ႁႃ ၶဵင်ႈၶႅင်ၵၢၼ်သိုၵ်းတေႃႇၵၼ်ၼႆႉ ပူၼ်ႉမႃးမိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 03/06/2015 သိုၵ်းမၢၼ်ႈတပ်ႉၶမယ 519 ၊ တပ်ႉပလိၵ်ႈ တင်းတပ်ႉပႃႇမႆႉႁူမ်ႈၵၼ်သေ ၵႂႃႇၵူတ်ႇသွၵ်ႈၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ပႃႇမႆႉလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၵုမ်းၵမ်ဝႆႉ တီႈမိူင်းၶိတ်ႈ။ ၾၢႆႇမၢၼ်ႈ တီႉလႆႈၵူၼ်းၸုမ်းဝႃႉႁိမ်း 10 ၵေႃႉ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၸၢဝ်းၶႄႇ 6 ၵေႃႉ၊ ဢမ်ႇမီးဝႂ်ၵပ်းတူဝ် (မၢတ်ႈပူင်ႇတိၼ်ႇ)၊ လႆႈႁူႉဝႃႈပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်းၶႄႇ မႃးႁဵတ်းၵၢၼ် ၸွမ်းဝႃႉ။ ၾၢႆႇမၢၼ်ႈၸီႉၼႄးဝႃႈ ဝႃႉလၵ်ႉၶဝ်ႈတႅပ်းမႆႉ ၼႂ်းပႃႇမႆႉဢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၵုမ်းၵမ်ဝႆႉ- ၵူၼ်းၸမ်ၸႂ် ၾၢႆႇတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈ။
ဢိင်ၼိူဝ်ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တီႉၺွပ်းၵူၼ်းၸုမ်းဝႃႉၵႂႃႇမိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 03/06/2015 ၼၼ်ႉသေ ဝၼ်းတီႈ 4 မိူဝ်ႈဝႃးၼႆႉ သိုၵ်းဝႃႉဢဵၼ်ႁႅင်းမွၵ်ႈ 200 ၵေႃႉ သူင်ႇႁႅင်းသိုၵ်းၵႂႃႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ၊ တုၵ်းယွၼ်း ႁႂ်ႈပၼ်ၶိုၼ်းၵူၼ်းၸုမ်းဝႃႉ ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈတီႉဝႆႉ- ၽူႈမီးၸၼ်ႉၼႂ်းဝႃႉ ဢၼ်ဢမ်ႇၶႂ်ႈဢွၵ်ႇၸိုဝ်ႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈ။
ၽူႈမီးၸၼ်ႉဝႃႉၼၼ်ႉ ယင်းလၢတ်ႈဝႃႈ- ပွတ်းတွၼ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်တီႈႁဝ်းၶႃႈတူင်ႉၼိုင်၊ ဢၼ်မၢၼ်ႈၼႄးႁဝ်းဝႃႈ ၵႂႃႇလၵ်ႉတႅပ်းမႆႉ ၼႂ်းထိူၼ်ႇမိူင်းၶိတ်ႈ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ၶဝ်မၢပ်ႇၽၢမ်းၸီႉၼႄးႁႃတၢင်းၽိတ်းႁဝ်းၵူၺ်း၊ မၼ်းပဵၼ်လွင်ႈဢမ်ႇပဵၼ်ထမ်း ၼႂ်းၵၢၼ်ႁႃတၢင်းၽိတ်းၵၼ်။ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ ပေႃးဢမ်ႇပဵၼ်ထမ်းၼႆႉ ႁဝ်းတေယွမ်းၵူမ်ႈႁူဝ်ဢမ်ႇၸႂ်ႈ။ ပေႃးဝႃႈမၢၼ်ႈယိုဝ်းႁဝ်းဢွၼ်တၢင်းတႄႉ ႁဝ်းၶႃႈတေဢမ်ႇပႂ်ႉၶေႃႈၸီႉသင်ႇ တၢင်းၼိူဝ် တေယိုဝ်းတုမ်ႉတွပ်ႇၶိုၼ်းၵမ်းလဵဝ်- ဝႃႈၼႆ။
မီးၶၢဝ်ႇဢမ်ႇယိုၼ်ယၼ် လၢတ်ႈဝႃႈ- ဢၼ်မၢၼ်ႈမႃးတီႉၵူၼ်းဝႃႉၵႂႃႇ 10 ပၢႆ၊ ပႃးၵူၼ်းၶႄႇ 6 ၵေႃႉၼၼ်ႉ ႁဝ်းဢမ်ႇယိုၼ်ယၼ်။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈ မီးၶၢဝ်ႇဢွၵ်ႇဝႆႉဝႃႈ- ၸုမ်းသိုၵ်းဝႃႉလမ်းယွၼ်းၵူၼ်းၶဝ်လႄႈ တင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ လႆႈပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းယိုဝ်းၵၼ်တီႈသၼ်လွႆဢႃႇလူး မိူဝ်ႈဝႃးယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း၊ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉၵေႃႈ ပႆႇယိုၼ်ယၼ်လႆႈၼင်ႇၵဝ်ႇ။ ၵွပ်ႈဝႃႈၵူၼ်းမိူင်းတႆး ဢၼ်လတ်းၽၢၼ်ႇၵႂႃႇမႃးၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၸိူဝ်းၼႆႉ ယင်းဝႃႈဢမ်ႇလႆႈငိၼ်းသဵင်ၵွင်ႈတႅၵ်ႇ - ဝႃႈၼႆ။
ၽွင်းတႅၼ်းၸႄႈမိူင်း ပႃႊတီႊႁူဝ်သိူဝ် ၸၢႆးဝိၼ်းမျၢတ်ႉဢူး ယင်းလၢတ်ႈထႅင်ႈဝႃႈ- ဢၼ်ပဵၼ်မႃးၸိူင်ႉၼႆၼႆႉ ပေႃးဝႃႈယူႇတီႈႁဝ်းၶႃႈတူၺ်းတႄႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆႉ ၼႂ်းၶၵ်ႉတွၼ်ႈၵၢၼ်ဝၢၼ်ႈၵၢၼ်မိူင်း ဢၼ်ၶဝ်ၶဝ်ႈပႃးဝႆႉၼႆႉ ၶဝ်ၵူဝ်မၼ်းသဝ်ႈဝဝ်းမွင်ၵႂႃႇလႄႈ ၶဝ်ၶိုင်ႁႃသၢင်ႈႁႂ်ႈမၼ်းပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်း။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ ၶၵ်ႉၵၢၼ် ဢၼ်ဢွၼ်ႁူဝ်ၼမ်းၼႃႈ ပူၵ်းပွင်ဝၢၼ်ႈမိူင်းၵႂႃႇၼႆႉ တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ထုၵ်ႇလီလႆႈၶဝ်ႈပႃးယူႇၼႆၼၼ်ႉ ၶဝ်ၶႂ်ႈၼႄႁႅင်းၶဝ်။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ ၵွပ်ႈၸမ်မႃးပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈယဝ်ႉလူး- ဝႃႈၼႆ။
ၵႃႈၵွၼ်ႇပူၼ်ႉမႃး ပေႃးမီးပၼ်ႁႃမိူၼ်ၼင်ႇလွင်ႈသူၼ်ယၢင်၊ လွင်ႈယႃႈမဝ်းၵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ဝႃႉၶဝ်ဢဝ်ငိုၼ်း ယဵတ်ႈမွၼ် တီႈမၢၼ်ႈသေ ယဝ်ႉၵႂႃႇတိၵ်းတိၵ်း။ ၵမ်းၼႆႉၵေႃႈ ပေႃးဝႃႈမၢၼ်ႈၶႂ်ႈလႆႈငိုၼ်းတီႈဝႃႉၵူၺ်းတႄႉ ပေႃးဝႃႉပၼ်ငိုၼ်းယဝ်ႉၵေႃႈ ပၼ်ႁႃလွင်ႈၼႆႉတေယဝ်ႉၵႂႃႇ- ၵမ်ႈၽွင်ႈထတ်းသၢင်ၼင်ႇၼႆ။
ၵႃႈပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈယၢမ်ႈမၢပ်ႇၽၢမ်း ၸီႉၼႄးသိုၵ်းဝႃႉဝႆႉဝႃႈ ပၢင်တိုၵ်းဢၼ်ယိုဝ်းၵၼ်တၢင်း ၼႃႈလိၼ်ၵူဝ်းၵၢင်ႉသေ ပၢင်တိုၵ်းယႂ်ႇၶိုၼ်ႈမႃးၼႆႉ ယွၼ်ႉသိုၵ်းဝႃႉယူႇလင်ပၼ်ႁႅင်း။ ပူၼ်ႉမႃးမိူဝ်ႈပီ 2009 ၼၼ်ႉၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တဵၵ်းၸႂ်ႉႁႂ်ႈၸုမ်းဝႃႉ လႅၵ်ႈလၢႆႈႁဵတ်းတပ်ႉပႂ်ႉလႅၼ်လိၼ်၊ ၾၢႆႇဝႃႉဢမ်ႇယွမ်းႁပ်ႉလႄႈ သွင်ၾၢႆႇၶဵင်ႈၶႅင်ၵၼ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်း။ ၽွင်းၼၼ်ႉ ၾၢႆႇတပ်ႉမၢၼ်ႈ ၶိုင်မိပ်ႇငႅၼ်း ႁႂ်ႈဝႃႉပွတ်းတႂ်ႈ ၸိူဝ်းယူႇသဝ်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းတူၼ် (လႅၼ်လိၼ်မိူင်းထႆး) ပွၵ်ႈမိူဝ်းယူႇတၢင်းၼႃႈလိၼ်ဝႃႉ တွၼ်ႈၼိူဝ်ၶိုၼ်း။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဝႃႉဢမ်ႇယွမ်းႁပ်ႉလႄႈ သွင်ၾၢႆႇယၢမ်ႈၶဵင်ႈၶႅင်ၵၢၼ်သိုၵ်း တေႃႇၵၼ်မႃးၵမ်းၼိုင်ႈ။
မိူဝ်ႈပီၵၢႆၵေႃႈ ဢိင်ၼိူဝ်ပၼ်ႁႃလွင်ႈတီႉၺွပ်းယႃႈ၊ ပၼ်ႁႃလွင်ႈသူၼ်ယၢင်တင် (Rubber) ၸိူဝ်းၼႆႉသေ သွင်ၾၢႆႇယၢမ်ႈၶဵင်ႈၶႅင်တေႃႇၵၼ်မႃးယူႇ၊ တွၵ်ႉတႅၵ်ႉၵၼ်သေ မီးၵၢၼ်ယိုဝ်းၵၼ်မႃးၽွင်ႈ၊ ၵူၺ်းၵႃႈ ၾၢႆႇသိုၵ်းဝႃႉ ဢမ်ႇတွၼ်ႉယိုၼ်ယၼ်ဝႃႈ ယၢမ်ႈပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ် တင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈမႃးသေပွၵ်ႈ။
ဢိင်ၼိူဝ်ပၢင်ၵုမ်ပၢင်သၢင်းသေ ၸုမ်းဝႃႉ (UWSA/ UWSP) ပိုတ်ႇလၢတ်ႈတႅၵ်ႇလႅင်းမႃးဝႃႈ- ၶႂ်ႈဢဝ်ၼႃႈလိၼ် ဢၼ်ဝႃႉၵုမ်းၵမ် တွၼ်ႈတၢင်းတႂ်ႈ (ၸၢၼ်း) ဢၼ်တိတ်းၸပ်းလႅၼ်လိၼ်မိူင်းထႆး လႄႈ ၼႃႈလိၼ်ၽွင်းငမ်းတူဝ်ၵဝ်ႇဝႃႉပွတ်းၼိူဝ် ၸိူဝ်းၼႆႉ ၶွၼ်ႈတုမ်ပဵၼ်ဢၼ်လဵဝ်ၵၼ်သေ တင်ႈၸႄႈမိူင်း ႁင်းၶေႃ၊ ၶႂ်ႈၽၢတ်ႇဢွၵ်ႇမိူင်းတႆးသေ ယူႇတႂ်ႈၼေႇပျီႇတေႃႇၵုမ်းၵမ်ၵမ်းသိုဝ်ႈ။
ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ မိူဝ်ႈပၢင်ၵုမ်လူင် တီႈပၢင်သၢင်းၼၼ်ႉ ၸုမ်းဝႃႉ ပိုတ်ႇလၢတ်ႈတႅၵ်ႇလႅင်းမႃးဝႃႈ- ၶၵ်ႉၵၢၼ်လွင်ႈငမ်းယဵၼ် ဢၼ်တေဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၢၼ်မိူင်း ၸွမ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈၵႂႃႇၼႆႉ ဝႃႉၶႂ်ႈဢွၼ်ႁူဝ် ၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းသေ ႁဵတ်းသၢင်ႈၵႂႃႇ။
တပ်ႉသိုၵ်းမိူင်းဝႃႉၽွမ်ႉႁူမ်ႈ (UWSA)ၼႆႉ မီးဢဵၼ်ႁႅင်းတင်းမူတ်း 9 တပ်ႉၸုမ်း။ ၼႂ်း 9 တပ်ႉၸုမ်းၼႆႉ မီးၼႂ်းၼႃႈလိၼ်ၽွင်းငမ်းတူဝ်ၵဝ်ႇဝႃႉ တွၼ်ႈၼိူဝ် 4 တပ်ႉၸုမ်း၊ မီးၼႂ်းၼႃႈလိၼ်ဝႃႉၵုမ်းၵမ်ဝႆႉ တွၼ်ႈတႂ်ႈ (ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းတူၼ်၊ တိတ်းၸပ်ႉလႅၼ်လိၼ်မိူင်းထႆး) 5 တပ်ႉၸုမ်း။ တွၼ်ႈတႂ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ၼႂ်းၼႃႈလိၼ်သိုၵ်း 171 ။ ၼွၵ်ႈသေၼၼ်ႉ မီးဢဵၼ်ႁႅင်းသိုၵ်းၵူၼ်းမိူင်း (ပီႇတုၸိတ်ႉ) ထႅင်ႈ။
ႁႅင်းသိုၵ်း တွၼ်ႈတၢင်းၸၢၼ်း ၼႃႈလိၼ်သိုၵ်း 171 မီး 5 တပ်ႉၸုမ်းၼႆႉ ပဵၼ်တပ်ႉၸုမ်း 772, 775, 778, 518, 248 ၸိူဝ်းၼႆႉ။ တွၼ်ႈတၢင်းၼိူဝ် 4 တပ်ႉၸုမ်းပဵၼ်တပ်ႉၸုမ်း 468, 318, 418 လႄႈ တပ်ႉႁူမ်ႇလူမ်ႈ ငဝ်ႈငုၼ်း တပ်ႉၸုမ်း 618 ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၼိုင်ႈတပ်ႉၸုမ်း မီးဢဵၼ်ႁႅင်းသိုၵ်း 2,500-3,200 ၵေႃႉ- ဝႃႈၼႆ။
