ၽူၼ်တူၵ်းႁႅင်းၾႆးၾႃႉသျွတ်ႉလႄႈ ၾႆးမႆႈလၢႆတီႈၼႂ်းမိူင်းတႆး
ၾႆးၾႃႉသျွတ်ႉလႄႈ ၾႆးမႆႈလၢႆတီႈၼႂ်းမိူင်းတႆး မိူၼ်ၼင်ႇၼႂ်းၵိင်ႇၸႄႈဝဵင်းပုင်ႇပႃႇၶႅမ် ၊ မိူင်းလႃး ၊ ၼမ်ႉၶမ်း ၸိူဝ်းၼႆႉႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလူႉသုမ်းၶူဝ်းၶွင်ငိုၼ်းၶမ်းလႄႈ ၵူၼ်းလႆႈႁပ်ႉမၢတ်ႇၸဵပ်း ။
ဝၼ်းတီႈ 17 /09/2017 ႁူင်းႁႅမ်း ဢေႇၵရိတ်ႉပၢၼ်းၶျၢၼ်ႇ ၶႂၢၵ်ႈၵၢၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈႁဵတ်းႁိူၼ်းတိူၵ်ႈမႂ်ႇ သမ်ႉဢဝ်ၾႆးၾႃႉသျွတ်ႉမႆႈႁူဝ်ၶိူင်ႈတီႈႁဵတ်းၵၢၼ်လႄႈ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၾၢႆႇၶႄၾႆးပလိၵ်ႈ ၵေႃႉသိုၵ်း ၵေႃႉႁၢၼ်မႃးၸွႆႈၵၼ်ႁူတ်းၾႆးၸင်ႇမွတ်ႇၵႂႃႇ ဝႃႈၼႆ။
မိူဝ်ဝၼ်းတီႈ 14/09/2017 ၼၼ်ႉၵေႃႈ ယွၼ်ႉၾႆးၾႃႉသျွတ်ႉသေ ၾႆးမႆႈႁိူၼ်းၵူၼ်းလူင် ဝၢၼ်ႈ ၵုင်းသႃႇ ၼႂ်းၵႄႈႁူၺ်ႈဢေႃႈလႄႈ ၼႃးၵွင်းမူး ၵိင်ႇၸႄႈဝဵင်းပုင်ႇပႃႇၶႅမ် ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းတူၼ် ၸႄႈတွၼ်ႈမိူင်းသၢတ်ႇ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇ ။
လုင်းလႅင် ႁူဝ်ပဝ်ပႃႇတီႇႁူဝ်သိူဝ် မိူင်းတူၼ်လၢတ်ႈဝႃႈ “ လွင်ႈၸႂ်ႉၾႆးၾႃႉမိူင်းႁဝ်းၼႆႉ မၼ်းမီးလၢႆ ၸိူဝ်း မၢင်ၸိူဝ်းၵေႃႈႁဵတ်းၸႂ်ႉဢဝ်ႁင်းၵူၺ်းလႄႈ မိူဝ်ႈၽွင်းႁဝ်းၸႂ်ႉၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈဢွၼ်ၵၼ်ဝႆႉသတိ ၼမ်ၼမ်သေၵမ်း ပေႃးဝႃႈဢမ်ႇၸႂ်ႈပိုၼ်ႉတီႈဢၼ် ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၶဝ်ႈ ၸွႆႈထႅမ်လႆႈငၢႆႈတႄႉ တေ ၸၢင်ႈလၢမ်းသေ တေၸၢင်ႈမီးလွင်ႈလူႉသုမ်းထိုင်သၢႆၸႂ်လႆႈ ” ဝႃႈၼႆ ။
မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 13/09/2017 ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၾႆးမႆႈႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ မၢႆဢၢႆႈမိုဝ်ႉလႄႈ လူၺ်ဢၢမ်လွႆႉ ဝၢၼ်ႈၽႃးပႅၼ်ႇ ဢိူင်ႇမိူင်းဝီး ၸႄႈဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ၼၼ်ႉတႄႉတႆႈတဵၼ်းသေ လၢမ်းမႆႈပႃးႁိူၼ်း မႆႈပႃးၵူၼ်း 3 ၵေႃႉ ၽွင်းတိုၵ်ႉၼွၼ်းလပ်းယၢမ်းလဵဝ်လႆႈ သူင်ႇယူတ်းယႃတူဝ်ဝႆႉ တီႈႁူင်းယႃဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း ယူႇတီႈၸုမ်း ပၼ်ႇလႅင် MMBG ၼမ်ႉၶမ်းသေ ၵႂႃႇၸွႆႈထႅမ်ဝႆႉၸူဝ်ႈၶၢဝ်း ဝႃႈၼႆ။

ပီႈၼွင်ႉမိူင်းပၼ်ႇႁူမ်ႈၵၼ် ၶိုင်ပွင်တႃႇၵေႃႇသၢင်ႈႁူင်းႁေႃၵေႃလိၵ်ႈလၢႆး
ၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးလႄႈၾိင်ႈငႄႈတႆးမိူင်းပၼ်ႇ ႁၢင်ႈႁႅၼ်းတေၵေႃႇသၢင်ႈ ႁူင်းႁေႃၵေႃတႆး မိူင်းပၼ်ႇ တႃႇႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းလႆႈၸႂ်ႉၽွၼ်းလီမိူဝ်းၼႃႈ။
ဝၼ်းတီႈ 14/09/2017 ၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးလႄႈၾိင်ႈငႄႈတႆး ဢိၵ်ႇၵူၼ်းဝၢၼ်ႈႁူမ်ႈၵၼ်ၸတ်းႁဵတ်း ပၢင်လူႇတၢၼ်းၵၢပ်ႈသွမ်းဝၢၼ်းပလိတ်ႈ ၽိၵ်ႈသိၵ်ႈၼႃႈလိၼ် တီႈပွၵ်ႉတူၵ်း ဝဵင်းမိူင်းပၼ် ၸႄႈတွၼ်ႈလၢင်းၶိူဝ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ။
ၸၢႆးပီး ႁူဝ်ပဝ်ႈၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးလႄႈၾိင်ႈငႄႈတႆးမိူင်းပၼ်ႇ လၢတ်ႈဝႃႈ - “ လိၵ်ႈလၢႆးပဵၼ်သၢႆၸႂ်ၸိူဝ်ႉ ၸၢတ်ႈ လိၵ်ႈႁိူဝ်ႈႁိူင်းၵေႃႈမိူင်းၶိုၼ်ႈယႂ်ႇၼႆလႄႈ ႁဝ်းၶႃႈၸင်ႇဝူၼ်ႉၶိုင်တႃႇၵေႃႇသၢင်ႈႁူင်းႁေႃၼႆႉ တႃႇႁႂ်ႈလႆႈၸႂ်ႉပဵၼ်ၽွၼ်းလီမိူဝ်းၼႃႈ။ ႁဝ်းၶႃႈၵေႃႈယိၼ်းၸူမ်းထိုင်ၸဝ်ႈတႃႇၼ ၵူႈၸဝ်ႈၵူႈၵေႃႉ ၵူႈတီႈၵူႈတၢင်းဢၼ်လႆႈၵမ်ႉၸွႆႈမႃးတႃႇၵေႃႇသၢင်ႈႁူင်းႁေႃၵေႃတႆးမိူင်းပၼ်ႇ။ သင်ဝႃႈမီးပီႈၼွင်ႉ တီႈၸမ်တီႈၵႆ ၶႂ်ႈၵမ်ႉၸွႆႈ ထႅမ်ငိုၼ်းတွင်းမႃးထႅင်ႈၸိုင် ၶႅၼ်းတေႃႈၵမ်းသိုပ်ႇ မႃးတီႈ ၵေႃၵမ်ၵၢၼ် ႁဝ်းသေၵမ်း” ဝႃႈ သင်ဝႃႈၶႂ်ႈႁူမ်ႈၸွႆႈထႅမ်ငိုၼ်းတွင်းၸိုင် ၵပ်းသိုပ်ႇလႆႈတီႈ - ၸၢႆးၶိူဝ်းတႆး (ၽူႈၼမ်းၼႂ်း ၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးလႄႈၾိင်ႈငႄႈတႆး ဝဵင်းမိူင်းပၼ်ႇ ) မၢႆၾူၼ်း - 093-137-5632 / 094-577-178-39/065-729-1711 ။
ႁူင်းႁေႃၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးလႄႈၾိင်ႈငႄႈတႆးဝဵင်းမိူင်းပၼ်ႇၼႆႉ ဢိင်ၼိူဝ်ၸဝ်ႈတႃႇၼၽူႈမီးၼမ်ႉၸႂ်လႄႈ ၵူၼ်းၼႂ်းဢိူင်ႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈတေႁူမ်ႈၵၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈ။ တေတႄႇၵေႃႇသၢင်ႈဝၢႆးလင်ဢွၵ်ႇဝႃႇ။ မေႃမိုဝ်း မေႃၵေႃႇသၢင်ႈၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းမိူင်းပၼ်ႇ တေႁူမ်ႈၵၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈ။ တေဢဝ်ၶၢဝ်းယၢမ်းႁိုင်ၵႃႈႁိုဝ် ၼၼ်ႉတႄႉ ဢိင်ၼိူဝ်ႁႅင်းငိုၼ်းထႅင်ႈၵမ်းၼိုင်ႈ။ ပေႃးၵေႃႇသၢင်ႈယဝ်ႉၸိုင် တေႁဵတ်းပဵၼ်ပိုၼ်ႉတီႈ တႃႇၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ မႃးၸႂ်ႉပဵၼ်ၽွၼ်းလီ တႃႇတူင်ႉၼိုင်လွင်ႈ ပၢႆးပၺ်ၺႃ၊ ၶႅၵ်ႇလီပၢင်ၸႃႉၸိူဝ်းၼႆႉ- ဝႃႈၼႆ။

ၵူၼ်းမိူင်းလႃႈသဵဝ်ႈ တုၵ်းယွၼ်းၶိုၼ်းတီႈလိၼ် 1000 ဢေႊၶိူဝ်ႊပၢႆ ဢၼ်သိုၵ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈယိုတ်းဝႆႉ
ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ တုၵ်းယွၼ်း ထိုင်ၽူႈတႅၼ်းသၽႃးၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ႁႂ်ႈၸွႆႈတုၵ်းယွၼ်းပၼ် တီႈလိၼ် သူၼ်ႁႆႈၼႃး ၵူၼ်းမိူင်း 1000 ဢေႊၶိူဝ်ႊပၢႆ ဢၼ်သိုၵ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ယိုတ်းဝႆႉ မိူဝ်ႈ 1996။
ဝၼ်းတီႈ 11/09/2017 ၼႆႉၸၢႆးဝၼ်းလႅင်းၶမ်း ၽူႈတႅၼ်းသၽႃးၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ၸႄႈတွၼ်ႈလႃႈသဵဝ်ႈ ႁူပ်ႉထူပ်း ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၼႂ်းဢိူင်ႇၶိူဝ်းၼိမ်း ၸႄႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ တုၵ်းယွၼ်း ႁႂ်ႈၸွႆႈဢဝ်ပၼ်တီႈလိၼ် 1000 ဢေႊ ၶိူဝ်ႊပၢႆ ဢၼ်သိုၵ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢဝ်ဝႆႉ။
တီႈလိၼ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်တီႈလိၼ်သူၼ်ႁႆႈၼႃးၵူၼ်း မိူင်း ႁဵတ်းၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉမႃး ၸဵမ်ပၢၼ်ပူႇပၢၼ်မွၼ်ႇ။ ပၢင်ႁူပ်ႉထူပ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၼႂ်းဢိူင်ႇၶိူဝ်းၼိမ်းၼႆႉ ၸတ်း ႁဵတ်းတီႈဝတ်ႉဝိႁၢရ်ၶိူဝ်းၼိမ်း ဢိူင်ႇၶိူဝ်းၼိမ်း ၸႄႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ဝႃႈၼႆ။
ၸၢႆးဝၼ်းလႅင်းၶမ်း ၽူႈတႅၼ်းသၽႃးၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ပႃႇတီႇႁူဝ်သိူဝ် SNLD လၢတ်ႈတီႈၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ “ ႁဝ်းၵဵပ်းဝႆႉၶေႃႈမုလ်းသေ တၢင်ႇၵႂႃႇတီႈၾၢႆႇၶွမ်ႊမတီႊၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃး မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မိူင်းမၢၼ်ႈ လိူၼ်သဵပ်ႊထႅမ်ႊ ၿိူဝ်ႊ ၼႆႉယဝ်ႉ။ ပေႃးဝႃႈလူဝ်ႇ ႁွင်ႉၸဝ်ႈႁႆႈ ၸဝ်ႈၼႃးၵႂႃႇၼေႇပျီႇတေႃႇၵေႃႈ တေႁွင်ႉၵႂႃႇ။ ႁႂ်ႈၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈပေႃး ၸုၼ်ႉ တီႈလိၼ်ပၼ်ၶိုၼ်း ၵူၼ်းမိူင်း မူတ်းမူတ်း။ ထႅင်ႈၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ တေၶိုင်တၢင်ႇထိုင် တီႈဢွင်ႇသၢၼ်းၸူႉ ၵျီႇၵေႃႈ ႁႂ်ႈမၼ်းၼၢင်းယိပ်းဢမူႉၼႆႉၵႂႃႇ ဢုပ်ႇၵုမ်တီႈသိုၵ်း ၶဝ်ၵမ်းသိုဝ်ႈ၊ တေႃႈလဵဝ် လႆႈၶတ်းၸႂ် ႁၢင်ႈႁႅၼ်း ဝႆႉၸိူင်ႉၼႆ” ဝႃႈၼႆ။
တီႈလိၼ် 1000 ဢေႊၶိူဝ်ႊပၢႆၼႆႉ ပဵၼ်လိၼ်သူၼ်ႁႆႈၼႃးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၼႂ်းဢိူင်ႇၶိူဝ်းၼိမ်း၊ ဢိူင်ႇလွႆလွမ်ႉ၊ ဢိူင်ႇၼွင်မွၼ်၊ ဢိူင်ႇႁူဝ်ပိုၵ်ႉ၊ ဢိူင်ႇသွင်ၵေး တေႃႇထိုင် ဝဵင်းသႅၼ်ဝီ။ ၸဝ်ႈၶွင်သူၼ်ႁႆႈၼႃး ဢၼ်ထုၵ်ႇယိုတ်း တီႈလိၼ်ၼႆႉ ၵမ်ႈၼမ်ပဵၼ်ၶိူဝ်းတႆး၊ လီႉသေႃးလႄႈ လွႆ(တဢၢင်း) ၸိူဝ်းၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။
ၸၢႆးဝၼ်းလႅင်းၶမ်း ဝႃႈ လိၼ် ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းဝႆႉၼၼ်ႉ ပဵၼ် တပ်ႉၵပ်းသိုပ်ႇတိတ်း တေႃႇ ယိုတ်းဝႆႉ လၢႆဢေႊၶိူဝ်ႊ၊ တပ်ႉၵွင်ႈလူင်ယိုတ်းဝႆႉလၢႆဢေႊၶိူဝ်ႊ၊ တပ်ႉၵွင်ၶလယ/ၶမယၵေႃႈ ယိုတ်း ဝႆႉလၢႆဢေႊၶိူဝ်ႊ၊ ပဵၼ်တပ်ႉတႂ်ႈတိူင်းသိုၵ်း ၶမရ လႃႈသဵဝ်ႈမူတ်းမူတ်းယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။
တီႈလိၼ် 1000 ဢေႊၶိူဝ်ႊပၢႆ ဢၼ်တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢဝ်ဝႆႉ 20 ပီပၢႆၼႆႉ မၢင်တီႈၽုၵ်ႇသွမ်ႈဝႆႉ၊ မၢင်တီႈၵေႃႈ ပွႆႇႁၢမ်းဝႆႉ၊ မၢင်တီႈၵေႃႈပၼ်ပိူၼ်ႈၶၢတ်ႈၽုၵ်ႇၶဝ်ႈၵၢပ်ႇဝႆႉ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။

ၵေႃပွင်ပဵၼ်ပၢင်ပွႆး ပိတ်ႉမၢၵ်ႇၼင် ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ဢုပ်ႇၵုမ်ႁၢင်ႈႁႅၼ်း ပၢင်ၶႅင်ႇ
ၵေႃပွင်ပဵၼ်ပၢင်ပွႆး ပိတ်ႉမၢၵ်ႇၼင်ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၸတ်းႁဵတ်းပၢင်ဢုပ်ႇၵုမ် ပွၵ်ႈၵမ်း 2 ၸႅၵ်ႇဝၢၵ်ႈၼႃႈ ၵၢၼ် တႃႇတေၸတ်းပၢင်ပိုတ်ႇ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 25/09/2017 တေထိုင်ၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။
ဝၼ်းတီႈ 12/09/2017 ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း 1 မူင်း ၵေႃပွင်ပဵၼ်ပၢင်ပွႆးပိတ်ႉမၢၵ်ႇၼင် ဢုပ်ႇၵုမ်ၵၼ်တီႈႁူင်းႁေႃ မွၵ်ႇၵွၼ် ပွၵ်ႉပၢင်ႇၵျွင်း ၸႄႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ။ ၶွမ်ႊမတီႊၽူႈပွင် ၵၢၼ် 26 ၵေႃႉ ႁူမ်ႈၵၼ် ဢုပ်ႇဢူဝ်း တႅပ်း တတ်း ၼႃႈၵၢၼ် 6 ၶေႃႈ ဝႃႈၼႆ။
ၸၢႆးႁၢၼ် ၽူႈၼမ်းၼႂ်းၵေႃပွင်ပဵၼ်ပၢင်ပိတ်ႉမၢၵ်ႇၼင် လၢတ်ႈတီႈၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ ဝႃႈ “ ၼႂ်းၶေႃႈ တႅပ်းတတ်း 6 ၶေႃႈၼၼ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈတႅပ်းတတ်းတႃႇတွၼ်ႈသူး ၵူၼ်းပိတ်ႉမၢၵ်ႇၼင်ၸိူဝ်းဢွင်ႇပေႉ။ သူးတီႈၼိုင်ႈတႄႉ ႁဝ်းၶႃႈ ယိူင်း ဝႆႉ မွၵ်ႈ 5 သႅၼ်ပျႃး၊ တီႈသွင် ယိူင်းဝႆႉ 3 သႅၼ် ပျႃး၊ တီႈသၢမ်သမ်ႉ 2 သႅၼ်ပျႃး။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ သူးယွမ်ႉၸႂ်ၵေႃႈ တေမီးထႅင်ႈ” ဝႃႈၼႆ။
ၶေႃႈတႅပ်းတတ်း ၼႂ်းပၢင်ၵုမ် 6 ၶေႃႈ ဢၼ်လႆႈၸႂ်ၵၼ်သေ တႅပ်းတတ်းၼၼ်ႉ - 1) ဝၼ်းပိုတ်ႇပၢင်လဵၼ်ႈမၢၵ်ႇ ၼင် ဝၼ်းတီႈ 25/09/2017၊ 2) ဝၼ်းလိုၼ်းသုတ်း ၸတ်းႁဵတ်းပၢင်ပွႆး မွပ်ႈယိုၼ်ႈတွၼ်ႈသူး(ရၢင်းဝလ်း)၊ 3) မွၵ်ႇၶႃႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်ၶုၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ၊ 4) ဝၼ်းတီႈ 22/09/2017 ပဵၼ်ပၢင်ၵုမ်ႁၢင်ႈႁႅၼ်းပွၵ်ႈၵမ်း 3 ၊ 5) တေ တၢင်ႇမၢႆၾၢင် လွင်ႈၸုမ်းတေ ပိတ်ႉမၢၵ်ႇၼင်၊ 6) လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ ၸွမ်းဢိူင်ႇၽႂ်ဢိူင်ႇမၼ်း ႁႂ်ႈႁၢင်ႈႁႅၼ်း ၸွႆႈဢဝ် ပုၼ်ႈၽွၼ်း ႁူမ်ႇလူမ်ႈ ႁင်းၽႂ်မၼ်း ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။
ၵေႃပွင်ပဵၼ်ပၢင်ပွႆး ပိတ်ႉမၢၵ်ႇၼင် ဢၼ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး ၸုမ်းပိတ်ႉမၢၵ်ႇၼင်တႆး တေၶႅင်ႇၵၼ် ၼႂ်းၸႄႈ ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ပဵၼ်ပွၵ်ႈၵမ်းႁႅၵ်ႈ မီးၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး တေၶႅင်ႇၵၼ် ဢမ်ႇယွမ်း 20 ၸုမ်း - ၸုမ်းမိူင်းယေႃ၊ မိူင်းယၢင်း၊ ႁူဝ်ပိုၵ်ႉ၊ ဝၢၼ်ႈဢၢႆႇ၊ လႃႈသဵဝ်ႈၸုမ်း(1)၊ ၸုမ်း(2)၊ ၼမ်ႉပွင်ႈ၊ မၢၼ်ႈပႅၼ်ႈ၊ မွၵ်ႇတွင်း၊ ႁၢင်ၼႃး၊ မႅင်းၵႅင်း၊ ၼမ်ႉပူ၊ ၶိူဝ်းၼိမ်း၊ ဢီႇၼၢႆး၊ ၼွင်မွၼ်၊ ၸေႈဢႅၼ်ႇ၊ မိူင်းတဵမ်၊ ပုင်းထုၼ်းလႄႈ မႄႈႁၢၼ်ႇ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။
ပၢင်ၶႅင်ႇပိတ်ႉမၢၵ်ႇၼင်ၼႆႉ တေတႄႇ ဝၼ်းတီႈ 25/09/2017 ၵႂႃႇၶၢဝ်းတၢင်း 20 ဝၼ်း။ တေမီးပၢင်ၵႅဝ်ႈ ၸုမ်း လဵၼ်ႈႁႅင်းပိတ်ႉမၢၵ်ႇၼင်၊ ၸုမ်းပၼ်ႁႅင်း ၵူႈဢိူင်ႇၵူႈယွင်း ဢဝ်တီႈယူႇ၊ ၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင် မွၵ်ႇလၢတ်ႈၶေႃႈ ၵႂၢမ်း ပိုတ်ႇပၢင်ပွႆးသေ ၸင်ႇတႄႇၶႅင်ႇပိတ်ႉၵၼ် တီႈပၢင်ႇလဵၼ်ႈမၢၵ်ႇၼင် ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ဢၼ်မီးတီႈပွၵ်ႉ 12 ၼႆယဝ်ႉ။
ယိူင်းဢၢၼ်း ဢၼ်ၸတ်းႁဵတ်းပၢင်ပိတ်ႉမၢၵ်ႇၼင်ၼႆႉ တႃႇႁႂ်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆးၵႆယၢၼ် ၽေးၶဵၼ်ယႃႈ မဝ်းၵမ် ဝႃႈၼႆ။

ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး TYO ၸႄႈဝဵင်းသီႇသႅင်ႇ ႁူပ်ႉထူပ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၶိုင်သၢင်ႈၵၢၼ်ပူၵ်းပွင်
ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး TYO ၸႄႈဝဵင်းသီႇသႅင်ႇ ႁူပ်ႉထူပ်းၵူၼ်းမိူင်း ၶပ်းၶိုင်ၸွႆႈတႃႇပူၵ်းပွင်ၵၢၼ်ႁႃ ၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉလႄႈ လၢႆးႁႃလွၵ်းၵၢတ်ႇ ၶၢႆၶူဝ်းၶွင်ဢၼ်ဢွၵ်ႇၼႂ်းသူၼ်ၼႂ်းႁိူၵ်ႈ။
ဝၼ်းတီႈ 10 -11/09/2017 ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး TYO ၸႄႈဝဵင်းသီႇသႅင်ႇ ႁူပ်ႉထူပ်း ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ဝၢၼ်ႈၼွင်ၵူင်းလႄႈ ဝၢၼ်ႈလိၼ်လႅင် ၸႄႈဝဵင်းသီႇသႅင်ႇ ၸႄႈတွၼ်ႈတူၼ်ႈတီး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်း ၸၢၼ်း။
ၸၢႆးပိုၼ်းႁၢၼ် ႁူဝ်ၼႃႈၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး TYO လၢတ်ႈဝႃႈ - “ ပီႈၼွင်ႉႁဝ်းၶႃႈယႃႇထၢင်ႇယႂ်ႇၸိူဝ်ႉ ၽၼ်းၼွၵ်ႈမိူင်း ၊ ယႃႇဢဝ်ၸႂ်လေႃးၽဝႃႈသေ ၸႂ်ႉယႃႈၶႃႈမူင်ႈမႅင်းတိၵ်းတိၵ်း ယွၼ်ႉပေႃးမိူဝ်း ၼႃႈမႃးမၼ်းၸၢင်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈတီႈလိၼ်ႁဝ်းလူႉၵွႆ ၽုၵ်ႇသင်ဢမ်ႇလႆႈ ၊ မၢင်ၸိူဝ်းၵေႃႈၶၢႆသေ ၵႂႃႇယူႇ ၼွၵ်ႈမိူင်း ပေႃးပွၵ်ႈၶိုၼ်းမိူင်းတႆးၵေႃႈတီႈလိၼ်ဢမ်ႇမီးယဝ်ႉသေ ၵႃႈလႆႈမႃးႁဵတ်းလုၵ်ႈၼွင်ႉပိူၼ်ႈ ၵူၺ်းယဝ်ႉ ” ဝႃႈၼႆ။
ၼႂ်းပၢင်ၼႆႉဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်လၢႆလွင်ႈမိူၼ်ၼင်ႇ လွင်ႈပႅင်းမႅတ်ႇသိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ၊ လွင်ႈလဵပ်ႈႁဵၼ်းတႃႇ ၽုၵ်ႇသွမ်ႈ ႁႂ်ႈပေႃးၶၢႆလႆႈ ႁႂ်ႈမီးလွၵ်းၵၢတ်ႇႁပ်ႉသိုဝ်ႉၶူဝ်းႁႆႈ၊ၶူဝ်းသူၼ်ပႃးၸဵမ်ၽွၼ်းၸႃႉယႃႈၶႃႈမူင်ႈ မႅင်းလွင်ႈတီႈလိၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။
ပူၼ်ႉမႃးမိူဝ်ႈ ဝၼ်းတီႈ 02/03/2017 ၵေႃႈ ၸၢႆးပိုၼ်းႁၢၼ် ႁူဝ်ပဝ်ႈၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး TYO ၸႄႈဝဵင်းသီႇသႅင်ႇ တင်း ၸၢႆးသၢႆလႅတ်ႇ ၾၢႆႇၵပ်းသၢၼ်၊ ၸၢႆးလၢဝ်ၶမ်း ၾၢႆႇသဵၼ်ႈမၢႆ၊ ၸၢႆးဢွင်ႇမိၼ်ႉ ၽူႈၼမ်းၼႂ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ဢွၼ်ႁူဝ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ႁူပ်ႉထူပ်းၵူၼ်းမိူင်း လၢႆဝၢၼ်ႈမိူၼ်ၼင်ႇ ဝၢၼ်ႈၼွင်မွၼ်၊ ဝၢၼ်ႈယဵၼ်ႇ၊ သၢႆလႄး၊ ၵုင်းသုတ်း၊ တၢမ်ၽၢၵ်ႇ ၼႂ်းထုင်ႉပူင်း ၸႄႈတွၼ်ႈတူၼ်ႈတီး ၸိုင်ႈတႆး ပွတ်းၸၢၼ်း။ ဢုပ်ႇဢူဝ်း လႅၵ်ႈလၢႆႈ တွင်ႈထၢမ် လွင်ႈၵၢၼ်ယူႇၵၢၼ်ၵိၼ်၊ ၵၢၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈ၊ ၵၢၼ်ႁႃလွၵ်းၵၢတ်ႇ၊ ၵၢၼ်လိူၵ်ႈ ၸိူဝ်ႉၽၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ။
Photo by Sai Pune Harn

ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး TYN လူင်းပိုၼ်ႉတီႈ ႁူပ်ႉထူပ်း ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး ပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်း
ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး Tai Youth Network လူင်းပိုၼ်ႉတီႈ ႁူပ်ႉထူပ်း ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး တၢင်းပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်း ႁႃတၢင်း တႃႇ ႁူမ်ႈမိုဝ်း တူင်ႉၼိုင်ၵၢၼ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၵႂႃႇမိူဝ်းၼႃႈ ဝႃႈၼႆ။
တႄႇဢဝ် ဝၼ်းတီႈ 09-13/09/2017 ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး TYN လူင်းပိုၼ်ႉတီႈ ႁူပ်ႉထူပ်း ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး ၸႄႈ ဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း၊ ပုင်ႇပႃႇၶႅမ်၊ ၼႃးၵွင်းမူး၊ မိူင်းတူၼ်၊ တႃႈလိူဝ်ႇ၊ ပႃႇလႅဝ်းၵဵင်းလၢပ်ႈ၊ ၵဵင်းတုင်လႄႈ မိူင်းပဵင်း ၸိုင်ႈ တႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်း။ ယိူင်းဢၢၼ်း ဢၼ်လႆႈမႃးႁူပ်ႉထူပ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်းၼႆႉ ႁႂ်ႈလႆႈမိုတ်ႈၵိုဝ်းၸမ် ၸႂ်တင်းၵူၼ်းၼုမ်ႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ၊ ႁႂ်ႈမီးၽူႈတၢင်တူဝ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး မိူင်းတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်း၊ ႁႂ်ႈမီးလွင်ႈၵွင်ႉ သၢၼ် ၵပ်းသိုပ်ႇသေ သၢၼ်မိုဝ်းၵၼ်တူင်ႉၼိုင် ဝႃႈၼႆ။
ၸၢႆးလွႆၶမ်းပၢင်ႇ ၽူႈပွင်ၵၢၼ်ၸုမ်းၵေႃႁူမ်ႈသၢင်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး TYN လၢတ်ႈတီႈၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ “ ယိူင်း ဢၢၼ်း ဢၼ်လႆႈမႃးႁူပ်ႉထူပ်း ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆးႁဝ်း တၢင်းပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်းၼႆႉ ႁႂ်ႈႁဝ်းၶႃႈ လႆႈၵွင်ႉသၢၼ်ႁူမ်ႈမိုဝ်း ၵူၼ်း ၼုမ်ႇတႆးႁဝ်း တၢင်းပွတ်းဢွၵ်ႇ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ သပ်းလႅင်းၼႄ လွင်ႈပိုၼ်းဝၼ်းလင်ၵေႃႁူမ်ႈသၢင်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး TYN မီးယိူင်းဢၢၼ်းၽႅၼ်ၵၢၼ်လႄႈ ၵၢၼ်တူင်ႉၼိုင်ၸိူင်ႉႁိုဝ်။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ပေႃးၽႅဝ်မႃး ပၢင်ၵုမ်လူင် ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး ဢၼ်တေၸတ်းႁဵတ်း ၼႂ်းပီ 2017 လိူၼ်ၻီႊသႅမ်ႊပိူဝ်ႊ တေမႃးၼႆႉ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈ ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆးပွတ်း ဢွၵ်ႇၶူင်း ၶဝ်ႈ ႁူမ်ႈပႃး” ဝႃႈၼႆ။
ၽူႈပွင်ၵၢၼ်လႄႈ ၽူႈၵိူဝ်းၵုမ် ၵေႃႁူမ်ႈသၢင်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး TYN ဢၼ်လူင်းပိုၼ်ႉတီႈႁူပ်ႉထူပ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး ပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်း၊ မီးတူဝ်တႅၼ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇ 7 ၵေႃႉ- ၸိူဝ်းယူႇ ပၢင်ႇဢူး၊ လႃႈသဵဝ်ႈ၊ ၼမ်ႉလၼ်ႈ၊ သႅင်ၵႅဝ်ႉ၊ ပၢင်လူင်၊ ၵႃလီႉ၊ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။
ပၢင်ၵုမ်ၵေႃႁူမ်ႈသၢင်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆးၼႆႉ ၸတ်းႁဵတ်း 2 ပီ 1 ပွၵ်ႈ၊ လိူၵ်ႈတူဝ်တႅၼ်း ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်၊ ၽူႈပွင်ၵၢၼ်မႂ်ႇ ၶွမ်ႊမတီႊ။ ယိူင်းဢၢၼ်း ၸုမ်းၵေႃႁူမ်ႈသၢင်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး TYN ၼႆႉၵၢမ်ႇၵျမ်ႇမႃႇၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး ႁႂ်ႈမီးၼႂ်းမိုဝ်း ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး။ ၼႃႈၵၢၼ်ဢၼ်တမ်းဝႆႉတႄႉ - 1) ယုၵ်ႉမုၼ်းၼမ်ႉၵတ်ႉၵူၼ်းၼုမ်ႇ၊ 2) တၢင်တူဝ်သဵင်ႁူဝ်ၸႂ်ၵူၼ်း ၼုမ်ႇ၊ 3) ၵွင်ႉသၢၼ်တင်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။
လွင်ႈၵၢၼ်တူင်ႉၼိုင်ၸုမ်းၵေႃႁူမ်ႈသၢင်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး TYN သမ်ႉ ဢွၼ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆးၶိုၼ်ႈလွႆ လဵပ်ႈႁဵၼ်း သၽႃႇဝ ၾိင်ႈတိုၼ်းပဵၼ်၊ ႁူမ်ႈၵၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈတူၼ်ႈမႆႉလႄႈ ၵၢၼ်ႁၵ်ႉသႃသိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ၸတ်းပၢင် သွၼ် ယုၵ်ႉမုၼ်းၼမ်ႉၵတ်ႉၵူၼ်းၼုမ်ႇလႄႈ ဢိၵ်ႇပႃးတူင်ႉၼိုင်ၼႂ်းၵၢၼ်မိူင်း ၵၢၼ်ငမ်းယဵၼ် ၵၢၼ်တူင်ႇဝူင်း ၵူၼ်းလၢႆလၢႆ လွင်ႈ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။

ပလိၵ်ႈၾၢႆႇယႃႈမဝ်းၵမ် ဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး ၶဝ်ႈၵူတ်ႇထတ်းယႃႈ ၺႃးၵူၼ်းယူႇၼႂ်းႁိူၼ်းႁပ်ႉယိုဝ်း
ပလိၵ်ႈၾၢႆႇၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉယႃႈမဝ်းၵမ် ဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး ၶဝ်ႈၵူတ်ႇထတ်းႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလင်ၼိုင်ႈ ၼႂ်းပွၵ်ႉ(2)-ၺႃးၵူၼ်း ယူႇၼႂ်းႁိူၼ်းႁပ်ႉယိုဝ်းသေပၢႆႈလွတ်ႈပူၼ်ႉၵႂႃႇ။
ဝၼ်းတီႈ 07/09/2017 ယၢမ်းၵၢင်ဝၼ်း 11 မူင်းပၢႆ ပလိၵ်ႈၾၢႆႇၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉယႃႈမဝ်းၵမ် လႆႈႁပ်ႉၶၢဝ်ႇ ၵႃႉၶၢႆယႃႈ မဝ်းၵမ်ၼႆသေ ၵႂႃႇႁႃထတ်း ၼႂ်းႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ပွၵ်ႉ 2 ဝၢၼ်ႈပၢင်မွင် ၽွင်းၼၼ်ႉ ၽူႈၸၢႆး ၵေႃႉၼိုင်ႈ ယူႇၼႂ်းႁိူၼ်းသေ ပိုတ်းယိုဝ်းၸုမ်းၽုင်ပလိၵ်ႈလႄႈ သွင်ၾၢႆႇလႆႈပိုတ်းယိုဝ်းၵၼ် ဝႃႈၼႆ။
ၸၢႆးထုၼ်းၺၢၼ်ႇ ၽူႈတႅၼ်းသၽႃးၸႄႈမိူင်း ၶဵတ်ႇလိူၵ်ႈတင်ႈ မၢႆ(2) ၸႄႈဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး လၢတ်ႈတီႈၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈ တွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ “ ၸႂ်ႈၶႃႈဢေႃႈ တင်းသွင်ၾၢႆႇမီးလွင်ႈပိုတ်းယိုဝ်းၵၼ်ဢိတ်းၼိုင်ႈ၊ ပၢင်ပိုတ်းယိုဝ်းၵၼ်တႄႉ ဢမ်ႇပေႃးႁိုင် သဵင်ၵွင်ႈဢွၵ်ႇ 3-4 ၵမ်းၵူၺ်း ၵူၼ်းၵေႃႉၼၼ်ႉ လႅၼ်ႈပၢႆႈပူၼ်ႉပႅတ်ႈ။ မၼ်းလႅပ်ႈဢမ်ႇၸႂ်ႈၵူၼ်းၸႃတိၵျွၵ်ႉမႄး မၼ်း တေပဵၼ်ၵူၼ်းတၢင်ႇတီႈမႃး ႁဵတ်းၵၢၼ်ယူႇၸူဝ်ႈၵႅပ်ႉၸူဝ်ႈၵမ်း ႁဵတ်းၼၼ်ၵူၺ်း” ဝႃႈၼႆ။
ဝၢႆးသေ ပလိၵ်ႈလႆႈၶဝ်ႈၵႂႃႇထတ်း တူၺ်းၼႂ်းႁိူၼ်းလင်ၼၼ်ႉလႆႈႁၼ် ယႃႈမဝ်းၵမ်၊ ၶိူင်ႈၵွင်ႈၵၢင်ႇ၊ ၸၢၵ်ႈ လၢတ်ႈ၊ ၵွင်ႈသတ်ႉယမ်း ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။
ၸၢႆးထုၼ်းၺၢၼ်ႇ လၢတ်ႈဝႃႈ တေႃႈလဵဝ် ယူႇတီႈပလိၵ်ႈ ၾၢႆႇၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉယႃႈမဝ်းၵမ် ဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး ႁူမ်ႈလၢႆမူႇလၢႆၸုမ်း သေ လူင်းပိုၼ်ႉတီႈၵႂၢတ်ႉလၢင်ႉၵူၼ်းၵႃႉၶၢႆသူႇသမ်းၵိၼ်ယႃႈမဝ်းၵမ် မႃး ယူႇတိၵ်းတိၵ်းၶႃႈယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။
သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ DVB ဢွၵ်ႇဝႆႉဝႃႈ ၽူႈၸၢႆးၵေႃႉလႅၼ်ႈပၢႆႈပူၼ်ႉၵႂႃႇၼၼ်ႉ ၸိုဝ်ႈႁွင်ႉ ထုၼ်းဢူး ဢႃယု 35 ပီ၊ ၵေႃႉမေး မၼ်းၸၢႆး ၸိုဝ်ႈႁွင်ႉ မဢေးၼေႃႇ ဢႃယု 41 ပီ။ ၾၢႆႇတပ်ႉပလိၵ်ႈၶဝ် တီႉၺွပ်းၵုမ်းၶင်တူဝ်ၵေႃႉ ပဵၼ်မေးၵႂႃႇလႆႈသေတႃႉ ၵေႃႉပဵၼ်ၽူဝ်တႄႉ ယိုဝ်းပလိၵ်ႈ 3-4 ၵမ်းသေ လႅၼ်ႈပၢႆႈ ပူၼ်ႉလွတ်ႈၵႂႃႇ။ ၾၢႆႇတပ်ႉသိုၵ်း ပလိၵ်ႈၵေႃႈ တိုၵ်ႉသွၵ်ႈႁႃတူဝ်မၼ်းၸၢႆးဝႆႉယူႇ ဝႃႈၼႆ။
Photo by Lashio Media

ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ၶွၼ်ႈႁႅင်းၶႅင်ႇပိတ်ႉမၢၵ်ႇၼင် တီႈဝဵင်းမူႇၸေႊ
ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ၶႅင်ႇပိတ်ႉမၢၵ်ႇၼင်ၵၼ် တီႈၸႄႈဝဵင်းမူႇၸေႊ ပွၵ်ႈၵမ်းႁႅၵ်ႈ မီးၵူၼ်း ၼုမ်ႇၶဝ်ႈႁူမ်ႈတင်းၼမ်သေ ၼႄလွင်ႈမိတ်ႈမၢႆသၢၼ်ၶတ်းယႃႈမဝ်းၵမ် -ဝႃႈၼႆ။
ဝၼ်းတီႈ 06-09/09/2017 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် 8 မူင်းထိုင် ႁူဝ်ၶမ်ႈ 6 မူင်း ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး TYO ၸႄႈဝဵင်းမူႇၸေႊ ပဵၼ်ၵဝ်ႉၵၼ်းသေ ၸတ်းႁဵတ်းပၢင်လဵၼ်ႈမၢၵ်ႇၼင်၊ ၶၢဝ်းတၢင်း 4 ဝၼ်း ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး ဢၼ်ၶဝ်ႈၶႅင်ႇၵၼ် တင်းမူတ်း မီး 9 ၸုမ်း၊ ပၢင်ပိတ်ႉမၢၵ်ႇၼင် တေၸတ်းႁဵတ်းတီႈဝၢၼ်ႈႁူဝ်ၼႃး ဝဵင်းမူႇၸေႊ။
ၸၢႆးထုၼ်းလႃႉ ႁူဝ်ပဝ်ႈ ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး TYO လၢတ်ႈတီႈၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ “ ဢၼ်ႁဝ်းၶႃႈ ၸတ်း ႁဵတ်းပၢင်လဵၼ်ႈမၢၵ်ႇၼင် ပၼ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆးတီႈမူႇၸေႊၼႆႉ တေလႆႈဝႃႈ ပဵၼ်ပွၵ်ႈၵမ်းႁႅၵ်ႈၶႃႈယဝ်ႉ။ ယိူင်းဢၢၼ်း လူင် ဢၼ်လႆႈၸတ်းႁဵတ်းၼႆႉ မီး 4 ၶေႃႈ မိူၼ်ၼင်ႇ ၵူၼ်းမိူင်းတႆးႁဝ်း တေၶဝ်ႈဢွၵ်ႇႁႃၵၼ် မိုတ်ႈၵိုဝ်းၸမ်ၸႂ်ၵၼ်၊ ႁႂ်ႈႁဝ်းၶႃႈ ဢွမ်ႇလွမ်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈၵၼ် မိူၼ်ႁဝ်းလဵၼ်ႈမၢၵ်ႇၼင်ၼႆႉ၊ ႁႂ်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၵႆယၢၼ်ယႃႈမဝ်းၵမ်၊ ၶေႃႈလိုၼ်း သုတ်းသမ်ႉ ဢၼ်ႁဝ်းၶႃႈလဵၼ်ႈမၢၵ်ႇၼင်ၼႆႉ ပဵၼ်ပၢႆးယူႇလီႁဝ်းၶႃႈ ယွၼ်ႉၼၼ် ၸင်ႇလႆႈၸတ်း ႁဵတ်း ပၢင်လဵၼ်ႈမၢၵ်ႇၼင်” ဝႃႈၼႆ။
ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး ပွတ်းႁွင်ႇ ဢၼ်တေၶဝ်ႈၶႅင်ႇၵၼ် မီး 9 ၸုမ်း ၸုမ်းမူႇၸေႊ (1)၊ ၸုမ်း မူႇၸေႊ(2)၊ မိူင်းမၢဝ်း၊ ၼမ်ႉၶမ်း၊ ဢိူင်ႇ 19 ဝၢၼ်ႈ၊ ပၢင်ႇသၢႆး၊ မိူင်ႉယူႉ ၊ မိူင်းၸီး၊ လႃႈသဵဝ်ႈ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။
ၸၢႆးထုၼ်းလႃႉ လၢတ်ႈဝႃႈ ပၢင်ပွႆးလဵၼ်ႈမၢၵ်ႇၼင် တွၼ်ႈတႃႇၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး ဢၼ်ၸတ်းႁဵတ်းမူႇၸေႊၼႆႉ သူးရၢင်း ဝလ်း ဢၼ်တေမွပ်ႈယိုၼ်ႈပၼ်တေမီး ဝႂ်ယွင်ႈယေႃး မွပ်ႈပၼ် ၵူႈၸုမ်းၸုမ်းၶႃႈ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ တေယွင်ႈယေႃးထႅင်ႈ ၽူႈလဵၼ်ႈၶႅၼ်ႇၵျႃႉ ထႅင်ႈလူးၵွၼ်ႇ”ဝႃႈၼႆ။
ၶပ်ႉမၢႆ ပၢင်လဵၼ်ႈမၢၵ်ႇၼင် တီႈၸႄႈဝဵင်းမူႇၸေႊ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 06/09/2017 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် 8 မူင်း ၸုမ်းမူႇၸေႊ(1) တင်း မိူင်းမၢဝ်း ၶႅင်ႇၵၼ်။ ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း 2 မူင်း ၸုမ်းၼမ်ႉၶမ်းတင်း ပၢင်ႇသၢႆး ၶႅင်ႇၵၼ်၊ ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း 4 မူင်းသမ်ႉ ၸုမ်း ဢိူင်ႇ 19 ဝၢၼ်ႈတင်း မူႇၸေႊ(2) ၶႅင်ႇၵၼ် ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။
ဝၼ်းတီႈ 07/09/2017 သမ်ႉ ၸုမ်းမူႇၸေႊ(1) တင်း မိူင်းယူႉ၊ ၸုမ်းမိူင်းမၢဝ်းတင်း လႃႈသဵဝ်ႈ၊ ၸုမ်းဢိူင်ႇ 19 ဝၢၼ်ႈတင်း မိူင်းၸီး။ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 08/09/2017 သမ်ႉ ၸုမ်းမူႇၸေႊ(2) တင်း လႃႈသဵဝ်ႈ၊ ၸုမ်းပၢင်ႇသၢႆးတင်း မိူင်းယူႉ၊ ၸုမ်းၼမ်ႉၶမ်းတင်း မိူင်းၸီး။
ဝၼ်းတီႈ 09/09/2017 ဝၼ်းလိုၼ်းသုတ်းသမ်ႉ ၸုမ်းမူႇၸေႊ (2) တင်း မိူင်းၸီး၊ ၸုမ်းဢိူင်ႇ 19 ဝၢၼ်ႈတင်း လႃႈသဵဝ်ႈ၊ ၸုမ်းမိူင်းမၢဝ်းတင်း မိူင်းယူႉ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။
မိူဝ်ႈလိူၼ်ဢေႃးၵတ်ႉသ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ ယူႇတီႈၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး TYO လႆႈၸတ်းႁဵတ်းတီႈမိူင်းၸီး ၸႄႈဝဵင်းၵူတ်ႉၶၢႆ ယဝ်ႉၵမ်းၼိုင်ႈ။ တီႈၼၼ်ႈၼၼ်ႉ ၸတ်းႁဵတ်းၸွမ်းဢိူင်ႇ တင်းမူတ်း ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး ၶဝ်ႈႁူမ်ႈၶႅင်ႇၵၼ် မီး 20 ၸုမ်း ဝႃႈၼႆ။
Photo by TYO

သူး/ရၢင်းဝလ်း ၸဝ်ႈသုၸၼ်ႇတီႇ တေဢိုတ်းႁပ်းဝႅပ်ႊၾွမ်ႊ တိုၵ်းသူၼ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၽူႈႁဵတ်းၵၢၼ်သုၼ်ႇႁူမ်ႈဢွၼ်ၵၼ်တၢင်ႇယိုၼ်ႈ
ၵူၼ်းၼုမ်ႇၽူႈပိုၼ်ႉပွႆႇပုၼ်ႈလီသုၼ်ႇတူဝ်သေ ႁဵတ်းၵၢၼ်သုၼ်ႇႁူမ်ႈပုၼ်ႈၵူၼ်းၼမ်ၼၼ်ႉ ယူႇတီႈၶွမ်ႊမတီႊ ၾၢႆႇမွပ်ႈယိုၼ်ႈ သူး(ရၢင်းဝလ်း) ၸဝ်ႈသုၸၼ်ႇတီႇသေ ၶတ်းလိူၵ်ႈမွပ်ႈပၼ်သူး/ရၢင်းဝလ်း ၼိုင်ႈပီၼိုင်ႈၵေႃႉ။ ဢမ်ႇႁိုင်ဢမ်ႇၼၢၼ်းၼႆႉ တေႁပ်းဢိုတ်းဝႅပ်ႊၾွမ်ႊသေ တေၶတ်းလိူၵ်ႈယဝ်ႉ၊ တိုၵ်းသူၼ်းထိုင်ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ႁႂ်ႈဢွၼ်ၵၼ်ထႅမ်ဝႅပ်ႊၾွမ်ႊတၢင်ႇယိုၼ်ႈ ၶိုတ်းတၼ်းၶၢဝ်းယၢမ်း။
တွၼ်ႈတႃႇမွပ်ႈယိုၼ်ႈသူး (ရၢင်းဝလ်း) ၸဝ်ႈသုၸၼ်ႇတီႇ တႃႇပီ 2017 ၼႆႉ တေဢိုတ်းႁပ်ႉဝႅပ်ႊၾွမ်ႊ ဝၼ်းတီႈ 15/09/2017 ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ တေၶတ်းလိူၵ်ႈသၢင်ဢဝ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၽူႈပိုၼ်ႉပွႆႇပႅတ်ႈပုၼ်ႈလီသုၼ်ႇတူဝ် ၸဝ်ႈၵဝ်ႇသေ ႁဵတ်းၵၢၼ်သုၼ်ႇႁူမ်ႈပုၼ်ႈၵူၼ်းတင်းၼမ်ၼႆ- ၶွမ်ႊမတီႊၾၢႆႇမွပ်ႈယိုၼ်ႈသူး ၶဝ်ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။
လွင်ႈဝႅပ်ႊၾွမ်ႊၼႆႉ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇမႃးၸဵမ်မိူဝ်ႈၽွင်းႁူဝ်ပီ 2017 ၼႆႉ။ မိူဝ်ႈလဵဝ် ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈဝႃႈၶၢဝ်းယၢမ်းၵိုတ်းထႅင်ႈ 7-8 ဝၼ်းၵူၺ်းယဝ်ႉလႄႈ ၼင်ႇႁိုဝ်ၽူႈဢၼ်သူၼ်ၸႂ်ၶဝ်လႄႈသင်၊ ၽူႈဢၼ်ပိုၼ်ႉပွႆႇလွင်ႈပုၼ်ႈလီသုၼ်ႇတူဝ်ၶဝ် ၸိူဝ်းၼႆႉ ပေႃးတေဢွၼ်ၵၼ်ယိုၼ်ႈယွၼ်း ပိူဝ်ႈတႃႇတေလႆႈႁပ်ႉ မွပ်ႈယိုၼ်ႈသူး /ရၢင်းဝလ်းဢၼ်ၼႆႉၼၼ်ႉ ယူႇတီႈၶွမ်ႊမတီႊမွပ်ႈယိုၼ်ႈသူးၼႆႉ လႆႈတိုၵ်းသူၼ်းထိုင်ၵူၼ်းၼုမ်ႇတင်းလၢႆ-ၼႆယဝ်ႉ။
![]() |
ၸၢႆးသု ၵေႃႉလႆႈႁပ်ႉသူး/ရၢင်းဝလ်း ၸဝ်ႈၼၢင်းသုၸၼ်ႇတီႇ ပီ 2016 |
သူး (ရၢင်းဝလ်း) ၸဝ်ႈၼၢင်းသုၸၼ်ႇတီႇ၊ ၸဝ်ႈၼၢင်းဢိင်ႊငႄႊ (Inge Sargent ဢၼ်ပဵၼ်မႁႃတေဝီႇ ၼၢင်းၸုမ်ႈၸႂ်မိူင်း ၸဝ်ႈၵျႃႇသႅင်၊ ၼၢင်းၾႃႉလူင်မိူင်းသီႇပေႃႉ) ဢွၼ်ႁူဝ်မွပ်ႈပၼ်ၼႆႉ လႆႈတင်ႈၶွမ်ႊမတီႊ မွပ်ႈယိုၼ်ႈသူးမႃး မိူဝ်ႈၼႂ်းပီ 2008 သေ လႆႈမွပ်ႈယိုၼ်ႈပၼ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ဢႃယုပႃႈတႂ်ႈ 35 မႃးၵူႈပီ၊ တႄႇပီႁႅၵ်ႈမိူဝ်ႈပီ 2008 ၼၼ်ႉသေ သိုပ်ႇမွပ်ႈယိုၼ်ႈမႃးၵူႈပီတေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ်။ ၼိုင်ႈပီလႂ်ၼိုင်ႈ 1 ၵေႃႉ။ လိူၵ်ႈမွပ်ႈယိုၼ်ႈပၼ်တီႈၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၽူႈၵတ်ႉၶႅၼ်ႇ ၵေႃႉဢၼ်ႁဵတ်းၵၢၼ်ႁၢပ်ႇႁၢမ်ပိူဝ်ႈတႃႇၵူၼ်းတင်းၼမ်။
သူး /ရၢင်းဝလ်း ၸဝ်ႈသုၸၼ်ႇတီႇၼႆႉ ပဵၼ်ၶႅပ်းဝႂ် ယွင်ႈယေႃးၼမ်ႉၵတ်ႉၵူၼ်းၼုမ်ႇ။ ၼွၵ်ႈသေမွပ်ႈယိုၼ်ႈ ဝႂ်ယွင်ႈယေႃးယဝ်ႉ ယင်းမွပ်ႈယိုၼ်ႈပၼ်ပႃး ငိုၼ်းၻေႃႊလိူဝ်ႊ ဢမေႊရိၵၼ်ႊသၢမ်ႁဵင် (3,000) ၵူႈပီ။ ၼႂ်းပီၼႆႉ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉတေမွပ်ႈပၼ်သီႇႁဵင် (4,000) -ၼႆယဝ်ႉ။
ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၽူႈၸိူဝ်းလႆႈႁပ်ႉမွပ်ႈရၢင်းဝလ်း ၸဝ်ႈသုၸၼ်ႇတီႇၼႆႉ တင်းမူတ်းမီးယဝ်ႉ 9 ၵေႃႉ။ 1.ပွၵ်ႈႁႅၵ်ႈသုတ်း မိူဝ်ႈပီ 2008 ပဵၼ်ၸၢႆးၽူးမိူင်း ၽူႈၸွႆႈႁႅင်းၵၢၼ်။ 2.ပီ 2009 ၸၢႆးသႅင်ၽၼ်း ၽူႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်ပူၵ်းပွင်မူႇဝၢၼ်ႈၼႂ်းမိူင်း။ 3.ပီ 2010 ၼၢင်းမွၼ်းၵဵင် ၽူႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ လႄႈ ၼႂ်းၸုမ်းၵပ်းသၢၼ်လွင်ႈၼၢင်းယိင်းတႆး။ 4.ပီ 2011 မေႃယႃၸၢႆးပေႇတ လွႆၵေႃႇဝၼ်း။ 5.ပီ 2012 ၸဝ်ႈၶူးသီရိထမ်မ ဝတ်ႉၾႃႉဝဵင်းဢိၼ်း (လၵ်းတႅင်ႇ) ဢိူင်ႇပဵင်းလူင် ၸႄႈဝဵင်းဝဵင်းႁႅင် ၽူႈၵေႃႇတင်ႈ ႁူင်းၼႄပိုၼ်း။ 6.ပီ 2013 ၸၢႆးသၢမ်ၾူၼ်သႅင် ၽူႈႁပ်ႉပုၼ်ႈၽွၼ်း ၾၢႆႇတိတ်းတေႃႇၵပ်းသိုပ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း ပႃႊတီႊႁူဝ်သိူဝ် (SNLD) ။ 7.ပီ 2014 ၶူးၼၢင်းလႃႈ ၵေႃႉၶတ်းၸႂ်တူင်ႉၼိုင် တႃႇၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃး။ 8.ပီ 2015 ၼႆႉ ပဵၼ်ၼၢင်းၼူၼ်းႁွမ် ၵူၼ်းသႅၼ်ဝီ ၽူႈၶတ်းၸႂ် တွၼ်ႈတႃႇသုၼ်ႇလႆႈၽဵင်ႇပဵင်း။ 9.ပီ 2016 ၸၢႆးသု ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ဝဵင်းပၢင်လူင်လႄႈ ၽူႈတူင်ႉၼိုင်ၼႃႈၵၢၼ် ပိူဝ်ႈတႃႇၵူၼ်းတင်းၼမ်။

ၾၢႆႇၽွင်းငမ်းၼမ်ႉၶမ်းလႄႈ မူႇၸေႊ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇတေတတ်းၾႆးၾႃႉၵႂႃႇၶၢဝ်းတၢင်း 4 ဝၼ်း
ၾၢႆႇဢုပ်ႇပိူင်ႇ(ၽွင်းငမ်း) ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်းလႄႈ မူႇၸေႊ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈဝၼ်းတီႈ 6 ၼႆႉၵႂႃႇတေႃႇဝၼ်းတီႈ 9 ၶၢဝ်းတၢင်း4ဝၼ်း တေတတ်းၾႆးၾႃႉသေ မူၼ်ႉမႄးၶိူင်ႈၾႆးၾႃႉၵႂႃႇဝႃႈၼႆ။
ဝၼ်းတီႈ 31/08/2017 ႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇၾႆးၾႃႉ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ တေၶိုၼ်းမႄးၶိူင်ႈၾႆးၾႃႉ Main Transformer ႁူင်းၸၢၵ်ႈၾႆးၾႃႉတၢတ်ႇဝၢၼ်ႈတၢတ်ႇ ၼမ်ႉမၢဝ်းၸႄႈဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်းလႄႈ ၸိူဝ်းဢၼ်ၸႂ်ႉၾႆး ၾႃႉဝၢၼ်ႈတၢတ်ႇတင်းသဵင်ႈ ၸႄႈဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း၊ မူႇၸေႊ၊ ပၢင်ႇသၢႆး တေၺႃးတတ်းၾႆး ၾႃႉ ဝႃႈၼႆ။
ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ ၾၢႆႇၾႆးၾႃႉပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ – ဝၼ်းတီႈ 06/09/2017 ၵၢင်ၼႂ် 6 မူင်းတေႃႇဝၼ်းတီႈ 09/09/ 2017 ၵၢင်ၼႂ် 10 မူင်းၶိုင်ႈ တေတတ်းၾႆးၾႃႉတႃႇ မူၼ်ႉမႄးၶိူင်ႈ Main Transformer ၶိူင်ႈၸၢၵ်ႈမၢႆ 6 ႁူင်းၾႆးၾႃႉ ဝၢၼ်ႈတၢတ်ႇမၢႆ 1 ၼမ်ႉမၢဝ်း ဝႃႈၼႆ။
ဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း၊ ဝဵင်းမူႇၸေႊတင်းပၢင်ႇသၢႆးပဵၼ်ၸႄႈဝဵင်း တိတ်းၸပ်းလႅၼ်လိၼ်ၶႄႇ၊ ၵူၼ်းတၢင်ႇၶိူဝ်းၸိူဝ်း လုၵ်ႉထုင်ႉလိၼ်ပဵင်း မႃးႁဵတ်းၵၢၼ်ၼမ် ၵူၼ်းသူႇသမ်းၵိၼ်ယႃႈမဝ်းၵမ်ၵေႃႈၼမ် ၵူၼ်းလၵ်ႉ ၵူၼ်းၸူၼ်ၵေႃႈ လိူင်ႇ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်းမႆႈၸႂ် တႃႇႁူမ်ႇလူမ်ႈႁိူၼ်းယေးၽႂ်မၼ်း။
ၸၢႆးယီႈ ၼမ်ႉၶမ်း လၢတ်ႈဝႃႈ – “ ပေႃးပိၵ်ႉၾႆးၸိူင်ႉၼႆၼႆႉႁဝ်းၶႃႈ လႆႈၾၢင်ႉလိူဝ်သေၵဝ်ႇ ယွၼ်ႉၵူၼ်းလၵ်ႉ ၵူၼ်းၸူၼ်ၵေႃႈၼမ် ၵူဝ်ၶူဝ်းၶွင်ႁၢႆ ႁဝ်းၶႃႈလႆႈပၼ်ႇပုတ်ႈၵၼ်သေ ဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈပွၵ်ႉ ၊ ဝၢၼ်ႈၽႂ်မၼ်း လူင်ပွင်ၸိုင်ႈတႄႉဢမ်ႇသူႈမႃးၸွႆႈသင် ” ဝႃႈၼႆ။
ၾႆးၾႃႉဢၼ်ဢွၵ်ႇတီႈတၢတ်ႇဝၢၼ်ႈတၢတ်ႇၼႆႉ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ ၶၢႆပၼ်မိူင်းၶႄႇဝႆႉ ၼပ်ႉႁူဝ်သိပ်းပီ ႁႅင်းၾႆး တႃႇ30% ၶၢႆပၼ်ၵူၼ်းမိူင်းၸႂ်ႉ၊ 70% သမ်ႉၶၢႆပၼ်မိူင်းၶႄႇ ၶွမ်ႊပၼီႊ Junction River Co.Ltd သမ်ႉမဝ်ဢဝ် ႁူင်းၾႆးၾႃႉၼႆႉတီႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈသေ ၸႅၵ်ႇၶၢႆပၼ်ၶိုၼ်း ၵူၼ်း မိူင်းတႆး မူႇၸေႊ၊ ၼမ်ႉၶမ်း၊ ပၢင်ႇသၢႆး ၸိူဝ်းၼႆႉ ။ ၶွမ်ႊပၼီႊၼႆႉၵဵပ်းဢဝ်ငိုၼ်းၵႃႈၾႆး 1 ယူႊၼိတ်ႊ ၵူၼ်းမိူင်းလႆႈၸၢႆႇ 35 ပျႃး ပေႃးပဵၼ်ႁၢၼ်ႉတၢင်း ၶၢႆ 1 ယူႊၼိတ်ႊ 75 ပျႃး။
မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 22/08/2017 ၼၼ်ႉၵေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇယဝ်ႉၵမ်းၼိုင်ႈဝႃႈ တေၶိုၼ်းမႄးပတ်းပူလူမႄး ၶိူင်ႈၾႆးၾႃႉ ၼႆလႄႈ တေပိၵ်ႉၾႆး ၶၢဝ်းတၢင်း 4 ဝၼ်း 27 – 30/08/2017 တီႈဝဵင်းမူႇၸေႊ လႄႈၼမ်ႉၶမ်း ၼႆသေတႃႉ ဢမ်ႇပဵၼ်တတ်း ၸင်ႇမႃးတတ်းၾႆးၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 06 – 09 /09/2917 ၼႆႉ။

ၵူၼ်းမိူင်းၽျၢၵ်ႈတေသၢၼ်မိုဝ်းၵၼ် သၢၼ်ၶတ်း ၶွမ်ႊပၼီႊဢေႃႊသတြေႊလီႊယိူဝ်ႊ ဢၼ်တေမႃးၶုတ်းၶမ်း ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ
ပီႈၼွင်ႉၵူၼ်းမိူင်း ဝဵင်းမိူင်းၽျၢၵ်ႈ ဢုပ်ႇၵုမ် တႃႇၵႅတ်ႇ ၶႄႁႄႉၵင်ႈၶွမ်ႊပၼီႊဢေႃႊသတြေႊလီႊ ယိူဝ်ႊ(Australia) ဢၼ်လႆႈႁပ်ႉဝႂ်ၶုတ်းၶမ်းတီႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈသေ တေမႃးၶုတ်းၶမ်း ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ။
ဝၼ်းတီႈ 04/09/2017 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် 10 မူင်း ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းသူၼ် ပူႇၵၢင်ႉ/ၵႄႇ ၸုမ်းပႃႇတီႇၵၢၼ်မိူင်း ႁူမ်ႈ ၵၼ်သေ ၸတ်းႁဵတ်းပၢင်ၵုမ် ဢုပ်ႇဢူဝ်းလွင်ႈၶွမ်ႊပၼီႊမိူင်းဢေႃႊသတြေႊလီႊယိူဝ်ႊ တေမႃးၶုတ်းၶမ်း ၼႂ်း ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းၽျၢၵ်ႈ တႃႇ110,000 ဢေႊၶိူဝ်ႊ။ ယွၼ်ႉတေတုမ်ႉတိူဝ်ႉတီႈလိၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈတူင်ႈႁႆႈတူင်ႈၼႃး တုမ်ႉတိူဝ်ႉပႃးသၽႃႇဝသိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉလႄႈ လႆႈၸႂ်ၵၼ်ဝႃႈတေ ႁူမ်ႈမိုဝ်းၵၼ်သၢၼ်ၶတ်းၵႂႃႇ။
ၸၢႆးၶမ်းၸၼ် ႁူဝ်ပဝ်ႈ ပႃႇတီႇသိူဝ်ၽိူၵ်ႇ SNDP ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းၽျၢၵ်ႈ လၢတ်ႈတီႈၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ “ သင် ဝႃႈ ၶွမ်ႊပၼီႊဢေႃႊသတြေႊလီႊယိူဝ်ႊ လူင်းမႃးႁဵတ်းၸိုင် တေတုမ်ႉတိူဝ်ႉဝၢၼ်ႈၵူၼ်း တႃႇ 13 ဢိူင်ႇ။ ယဝ်ႉ ၵေႃႈ တီႈႁဵတ်းသၢင်ႈၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်းၵေႃႈ တေလူႉတေလႅဝ်တင်းၼမ်၊ တေတုမ်ႉတိူဝ်ႉသၽႃႇဝၾိင်ႈတိုၼ်း ပဵၼ်မိူင်း ႁဝ်း၊ ထႅင်ႈဢၼ်ၼိုင်ႈၵေႃႈ ႁဝ်းၶႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းၵမ်ႈၼမ် ၸႂ်ႉၼမ်ႉႁူၺ်ႈၼမ်ႉလွႆ ၵိၼ်ၵူႈဝၢၼ်ႈၵူႈၶူင်ႇ။ သင်ဝႃႈၶဝ် ၶဝ်ႈ မႃးၶုတ်းယဝ်ႉၸိုင် ဢၼ်ၶဝ်ၸႂ်ႉသၢၼ်ၶေႊမီႊၼၼ်ႉၵေႃႈ မၼ်းတေလႆၶဝ်ႈၼႂ်းၼမ်ႉတင်းသဵင်ႈလႄႈ ၵူဝ်မီးၽေး ၶဵၼ် တႃႇၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်း။ မိူဝ်ႈပိူၼ်ႈပႆႇႁဵတ်းၼၼ်ႉ ႁဝ်းလူဝ်ႇၵႅတ်ႇၶႄဝႆႉၵမ်းလဵဝ် သင်ဢမ်ႇၵႅတ်ႇဝႆႉၸိုင် ၵူဝ် မိူၼ်ၼင်ႇ တင်းဝၢၼ်ႈၼႃးႁႆးလူင်ၼၼ်ႉၶႃႈ” ဝႃႈၼႆ။
သိုပ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၼႆႉ ႁဝ်းၶႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းႁူမ်ႈၵၼ်သေ သၢၼ်ၶတ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်း တေႃႈလဵဝ် ႁဝ်းၶႃႈ လႆႈၵဵပ်းသဵၼ်ႈမၢႆ လၢႆးမိုဝ်းၵူၼ်းမိူင်းဝႆႉ 200 ပၢႆယဝ်ႉ။ ယၢမ်းလဵဝ်ၵေႃႈ ႁဝ်းၶႃႈတိုၵ်ႉသိုပ်ႇၵဵပ်းထႅင်ႈတိၵ်းတိၵ်းယူႇ။ ထႅင်ႈၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ ႁဝ်းၶႃႈႁၢင်ႈႁႅၼ်းတႅမ်ႈလိၵ်ႈတႃႇတၢင်ႇထိုင် လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းတႆး၊ ၸွမ်ၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် မိူင်းမၢၼ်ႈ ဢူးထိၼ်ႇၵျေႃႇတင်း တီႈၵိူဝ်းၵုမ် ဝၢၼ်ႈမိူင်းတေႃႇဢွင်ႇသၢၼ်းသူႉၵျီႇ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ တေႃႈလဵဝ် ႁဝ်းၶႃႈ ပႂ်ႉလၢႆးမိုဝ်း ၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်းၶႃႈထႅင်ႈယူႇ။ သင်ဝႃႈ လၢႆးမိုဝ်းၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်းၽႅဝ်မႃးမူတ်းယဝ်ႉၸိုင် ၶၢဝ်းတၢင်း 15 ဝၼ်း ႁဝ်းၶႃႈ တေတၢင်ႇလိၵ်ႈၵႂႃႇၶႃႈယဝ်ႉ” ဝႃႈၼႆ။
ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းၽျၢၵ်ႈ ပိုၼ်ႉတီႈဢၼ်တေတုမ်ႉတိူဝ် လွင်ႈတေၶုတ်းၶမ်းတႃႇဢေႊၶိူဝ်ႊ 110,000 ပၢႆၼၼ်ႉ မိူၼ် ၼင်ႇ ဢိူင်ႇၼမ်ႉၼၢင်း၊ ဢိူင်ႇၼမ်ႉလွမ်ႉ၊ ဢိူင်ႇၼမ်ႉလၢင်း၊ ဢိူင်ႇမိူင်းၽျၢၵ်ႈ၊ ဢိူင်ႇၼမ်ႉပၢင်၊ ဢိူင်ႇၼမ်ႉယုမ်း၊ ဢိူင်ႇ ၵွင်းမူး၊ ဢိူင်ႇၽႃးလူႉ၊ ဢိူင်ႇႁူၺ်ႈသဵဝ်ႈ၊ ဢိူင်ႇဢၢႆႈလူင်၊ ဢိူင်ႈဢၢႆႈငူဝ်ႉ ဢိၵ်ႇထႅင်ႈလၢႆလၢႆဢိူင်ႇ တင်းမူတ်း 13 ဢိူင်ႇ ဝႃႈၼႆ။
ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းၽျၢၵ်ႈၼႆႉ ႁူဝ်ၵူၼ်းယူႇသဝ်း တင်းမူတ်းမီး 31000 ပၢႆ၊ မီး 3 ပွၵ်ႉလႄႈ 22 ဢိူင်ႇ ဝႃႈၼႆ။
ဢွင်ႈတီႈၶုတ်းၶမ်းၼႆႉမီးၾၢႆႇၸၢၼ်းမိူင်းၽျၢၵ်ႈ၊ ယၢၼ်ဝဵင်းမိူင်းၽျၢၵ်ႈမွၵ်ႈ 10 လၵ်း၊ ယူႇၼႂ်းဢိူင်ႇၵွင်းမူး ၸႄႈဝဵင်း မိူင်းၽျၢၵ်ႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇ။ ဝဵင်းမိူင်းၽျၢၵ်ႈ မီးၼႂ်းဝူင်ႈၵၢင်ဝဵင်းၵဵင်းတုင်-တႃႈၶီႈလဵၵ်း၊ ယၢၼ်ၵႆဝဵင်းၵဵင်းတုင် မွၵ်ႈ 50 လၵ်း။

ၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃးၼႂ်းမိူင်းတႆး ၸတ်းႁဵတ်းပၢင်ၵုမ် ၵဵဝ်ႇၵပ်းမၢႆမီႈတီႈလိၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈ
ၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃးၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼႂ်းမိူင်းတႆး ႁူမ်ႈၵၼ်ၸတ်းႁဵတ်းပၢင်ဢုပ်ႇၵုမ် တႃႇတေမူၼ်ႉမႄး မၢႆမီႈလိၼ်သူၼ်ႁႆႈၼႃး၊ လွင်ႈသုၼ်ႇလႆႈတီႈလိၼ်ၵူၼ်းၵိုၵ်းမိူင်းၼၼ်ႉ မီးၵူၼ်းမိူင်း မႃးၶဝ်ႈႁူမ်ႈ 100 ပၢႆ။
ဝၼ်းတီႈ 02-04/09/2017 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်ထိုင်ဝၢႆးဝၼ်း ၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃးၼႂ်းမိူင်းတႆး ၸတ်းႁဵတ်း ပၢင် ဢုပ်ႇၵုမ် တီႈႁူင်းႁေႃ ၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးလႄႈၾိင်ႈငႄႈတႆး ၸႄႈဝဵင်းတူၼ်ႈတီး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း။ ယၢမ်းလဵဝ် လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၼေႇပျီႇတေႃႇ ႁၢင်ႈႁႅၼ်းတႃႇတေမူၼ်ႉမႄးမၢႆမီႈ လိၼ်သူၼ်ႁႆႈၼႃး 2012 ၼႆလႄႈ ပဵၼ်တိုဝ်ႉတၢင်း ၶၢဝ်းယၢမ်းလီ တႃႇၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃးၼႂ်းမိူင်းတႆးၼႆသေ ၸင်ႇလႆႈၸတ်းႁဵတ်း ပၢင်ဢုပ်ႇ ၵုမ် ဝႃႈၼႆ။
ၸၢႆးသိူဝ်ႁၢၼ် ႁူဝ်ပဝ်ႈ ၸုမ်းၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃႈ ၾၢႆႇၽုၵ်ႇသွမ်ႈလႄႈ မုၼ်းလႅင်း လၢတ်ႈဝႃႈ “ တေႃႈလဵဝ် ပၼ်ႁႃ ၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃး ၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼႂ်းမိူင်းတႆးႁဝ်း ဢၼ်ထူပ်းၺႃးယူႇယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉ လွင်ႈဝႂ်ပိူင်တီႈလိၼ် 105 (ပုံစံ 105) လွင်ႈလိၼ်ပဝ်ႇလိၼ်ႁၢမ်း။ ယွၼ်ႉဝႃႈ ၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃးၶဝ် ႁဵတ်းၵိၼ်ႁႃၵိၼ်သမ်ႉ ဢမ်ႇမီးဝႂ် 105 လႄႈ ၸိူဝ်းၺႃးတူၵ်းၶွၵ်ႈ 2 ပီၵေႃႈမီး၊ တၢမ်ႇငိုၼ်း 5 သႅၼ် ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈမီး။ ယွၼ်ႉၼႆ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈ မၢႆမီႈၼႆႉဢွၵ်ႇမႃးသေ ႁဝ်းၶႃႈပဵၼ်ဢၼ်မႆႈၸႂ် တႃႇၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃး ၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼႂ်းမိူင်းတႆးႁဝ်းတႄႉတႄႉယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉၼၼ်လႄႈ ႁဝ်းၶႃႈ ၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃး ၸင်ႇဢုပ်ႇဢူဝ်း ၵၼ်လွင်ႈၼႆႉ သင်ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ် လႆႈၶေႃႈတွပ်ႇမၼ်းယဝ်ႉၸိုင် ႁဝ်းၶႃႈ မီးၵၢၼ်ႁၢင်ႈႁႅၼ်းတႃႇ တၢင်ႇလိၵ်ႈထိုင်ၵႂႃႇ တီႈသၽႃး တီႈၼေႇပျီႇတေႃႇ” ဝႃႈၼႆ။
ပၢင်ဢုပ်ႇၵုမ်ၼၼ်ႉ သပ်းလႅင်းလွင်ႈၽွၼ်းလီလႄႈ ၽွၼ်းႁၢႆႉ မၢႆမီႈလိၼ်သူၼ်ႁႆႈၼႃး ပီ 2012 ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ဢုပ်ႇ ၵုမ်လွင်ႈပၼ်ႁႃ တီႈလိၼ် ဢၼ်ၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃးလႆႈႁူပ်ႉထူပ်း ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ။ ၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃးၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၼႂ်းမိူင်း တႆး တူဝ်တႅၼ်းၸႄႈဝဵင်း 40 ပၢႆ တင်းမူတ်းႁူဝ်ၵူၼ်းၶဝ်ႈႁူမ်ႈ 100 ပၢႆ။
ၶေႃႈလႆႈၸႂ်တီႈပၢင်ၵုမ်ၼႆႉ တေဢဝ်ၵႂႃႇတၢင်ႇလၢတ်ႈဢုပ်ႇဢူဝ်းတီႈ ၾၢႆႇၶွမ်ႊမတီႊၸဝ်ႈ ႁႆႈ ၸဝ်ႈၼႃး ၵူၼ်းႁဵတ်း ၵၢၼ်၊ ၶွမ်ႊမတီႊၾၢႆႇၽုၵ်ႇသွမ်ႈ၊ ၶွမ်ႇမတီႊၾၢႆႇပူၵ်းပွင်မူႇဝၢၼ်ႈ လႄႈ ဢၼ်ပဵၼ်ၶွမ်ႊမတီႊ သၽႃးၵူၼ်းမိူင်း ၸဵမ် ၸိူဝ်းၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။

ၶၢပ်ႈတူဝ် ၸဝ်ႈတူၼ်ၶူးလူင် ဢႃၸေယ တိူၵ်ႈသွၼ်လိၵ်ႈ ထမ်မူဝ်းတယ ဝဵင်းၵဵင်းတုင် တေပူင်လူင်း ၵႂႃႇဝႆႉတီႈ ႁိမ်းထၢတ်ႈႁူဝ်သိူဝ် တႃႇၶၢဝ်းတၢင်းၼိုင်ႈလိူၼ်
သင်ၶၸဝ်ႈ တင်း ပီႈၼွင်ႉတၵ်ႉၵႃႇသတ်ႉထႃး ၸႄႈဝဵင်းၵဵင်းတုင် တေဢွၼ်ၵၼ် ပူင်ၶၢပ်ႈတူဝ် ၸဝ်ႈတူၼ်ၶူးလူင် ဢႃၸေယ တိူၵ်ႈသွၼ်လိၵ်ႈ ဝတ်ႉဝိႁၢရ်ထမ်မူဝ်းတယ(ၵျွင်းမိူင်းၼၢႆး) ပူင်လူင်းၵႂႃႇဝႆႉတီႈ ႁိမ်းထၢတ်ႈႁူဝ်သိူဝ် ဝႃႈၼႆ။
ဝၼ်းတီႈ 18/09/2017 ၼႆႉသင်ၶၸဝ်ႈ လုၵ်ႈၼွင်ႉပွင်ႈပၢႆ ၸဝ်ႈတူၼ်ၶူးလူင်လႄႈ တၵ်ႉၵႃႇသတ်ႉထႃး ၼႂ်းၸႄႈ ဝဵင်းၵဵင်းတုင် တီႈၸမ်/ၵႆ ၼွၵ်ႈမိူင်း/ၼႂ်းမိူင်း တေႁူမ်ႈၵၼ် ပူင်ၶၢပ်ႈတူဝ် ၸဝ်ႈတူၼ်ၶူးလူင် ဢႃၸေယ ဢၽိထၸ မႁႃရတ်ႉထၵုရုၵႂႃႇဝႆႉတီႈ ဝတ်ႉၽြႃး 9 သူႇ ႁိမ်းထၢတ်ႈႁူဝ်သိူဝ် သဵၼ်ႈတၢင်းၵဵင်းတုင် မိူင်းလႃး ယၢၼ်ၵႆဝဵင်းၵဵင်းတုင် မွၵ်ႈ 3 လၵ်း။
ၸဝ်ႈၶူးၵုလိသ လုၵ်ႈၼွင်ႉၸဝ်ႈတူၼ်ၶူးလူင် ဢႃၸေယ လၢတ်ႈတီႈၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ “ တေပူင်ၶၢပ်ႈတူဝ် ၸဝ်ႈတူၼ်ၶူးလူင်ႁဝ်းၶႃႈ ၵႂႃႇဝႆႉတီႈ ဝတ်ႉၽြႃး 9 သူႇ ၸွမ်းၼင်ႇဢၼ်ႁဝ်းၶႃႈ လုၵ်ႈၼွင်ႉ ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်ဝႆႉၼၼ်ႉ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ တေႁဵတ်းပွႆးႁဵတ်းလၢမ်း တႃႇပီႈၼွင်ႉ တီႈၸမ်ၵႆ ပေႃးတေလႆႈမႃးဝႆႈ မႃးသႃ လႄႈ လႆႈ တႃႇ ၶၢဝ်းတၢင်းၼိုင်ႈလိူၼ်” ဝႃႈၼႆ။
သိုပ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ တေႃႈလဵဝ် ဢွင်ႈတီႈ ဢၼ်တေဢဝ်ၶၢပ်ႈတူဝ် ၸဝ်ႈတူၼ်ၶူးလူင်ႁဝ်း ၵႂႃႇဝႆႉၼၼ်ႉ ယူႇတီႈ ၾၢႆႇၵေႃႇ သၢင်ႈၶဝ် တိုၵ်ႉႁၢင်ႈႁႅၼ်းဝႆႉယူႇ။ ယွၼ်ႉဝႃႈ တီႈၼၼ်ႈၼၼ်ႉ တေ ပူင်ၶၢပ်ႈတူဝ်ၸဝ်ႈတူၼ်ၶူး လူင်ႁဝ်းၵႂႃႇဝႆႉ သေဢမ်ႇၵႃးၶၢပ်ႈတူဝ်ၵေႃႈတေၽဝ်(သၢင်းၵျူဝ်ႇ)တီႈၼၼ်ႈ ဝႃႈၼႆ။
ၶၢပ်ႈတူဝ် ၸဝ်ႈတူၼ်ၶူးလူင် ဢႃၸေယ ဢၽိထၸမႁႃရတ်ႉထၵုရုၼႆႉ တေႁဵတ်းပွႆးလေႃႉသေ တၢၼ်းတၢင်ႇၵွင်ၾႆး ဝၼ်းတီႈ 15/10/2017 ဝၢႆးဢွၵ်ႇဝႃႇသႃယဝ်ႉ။
ယၢမ်းလဵဝ် ၶၢပ်ႈတူဝ်ၸဝ်ႈ တိုၵ်ႉမီးတီႈတိူၵ်ႈသွၼ်လိၵ်ႈ ဝတ်ႉ ဝိႁၢရ်ထမ်မူဝ်းတယယူႇလႄႈ ၸုမ်းထမ်မၸၢၵ်ႈၵျႃႇ ၼႂ်းၸႄႈ ဝဵင်းၵဵင်းတုင် လၢႆလၢႆဝၢၼ်ႈ ပၼ်ႇပုတ်ႈၵၼ် လွတ်ႈႁေႃး ပႃထၢၼ်းယူႇၵူႈၶမ်ႈ ဝႃႈၼႆ။
ၸဝ်ႈတူၼ်ၶူးလူင် ဢႃၸေယ ဢၽိထၸမႁႃရတ်ႉထၵုရု လႆႈၶဝ်ႈ သူၼ်မၢၵ်ႇႁၢၵ်ႈၶမ်းၵႂႃႇ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 11/07/2017 ၶၢဝ်းယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈ 07:08 မူင်း ၽွင်းဢႃယု ၸဝ်ႈလႆႈ 91 ပီ 70 ဝႃသႃ တီႈဝတ်ႉဝိႁၢရ်တိူၵ်ႈသွၼ် လိၵ်ႈထမ်မူဝ်း တယ ၸႄႈဝဵင်းၵဵင်းတုင် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်း။

ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး ႁူမ်ႈၵၼ်ၸတ်းပၢင်ပူၵ်းပွင်ၼမ်ႉၵတ်ႉ တီႈမိူင်းၶိူဝ်း
ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ၊ ထုင်ႉမိူင်းၶိူဝ်း၊သႅင်ၵႅဝ်ႉ ႁူမ်ႈၵၼ်ၸတ်းႁဵတ်းပၢင်လပ်ႉၼမ်ႉၵတ်ႉ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ႁႂ်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇႁူႉၵႃႈၶၼ်ၶၢဝ်းယၢမ်းလႄႈ ၵႆယၢၼ်ယႃႈမဝ်းၵမ် မေႃၶဝ်ႈႁႃၵၼ်ပူၵ်းပွင်ၵၼ် ၶိုၼ်ႈသင်ႉ။
ဝၼ်းတီႈ 01-03/09/2017 ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇမိူင်းၶိူဝ်း ၊ ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇသႅင်ၵႅဝ်ႉ၊ ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး TYO ႁူမ်ႈၵၼ်ၸတ်းႁဵတ်းပၢင်ၾိုၵ်းလပ်ႉၼမ်ႉၵတ်ႉၵူၼ်းၼုမ်ႇလၢႆတီႈ။ မိူၼ်ၼင်ႇ(1).ၵျွင်းမိူင်းၶိူဝ်း ၵူၼ်းမႃးထွမ်ႇမီး 98 ၵေႃႉ၊ (2) ၵျွင်းၵုၼ်ၼႃး 48 ၵေႃႉ၊ (3) ၵျွင်းသၢႆးၶၢဝ် (ၼႃးလိူဝ်ႇ) 62ၵေႃႉ၊( 4) ၵျွင်းႁူဝ်ၶူဝ် 38ၵေႃႉ၊ (5)ၵျွင်းလိၼ်ႁွင်း 55ၵေႃႉ၊ (6) ၵျွင်းၼႃးၼိဝ်ႉ (ၼွင်ဝၼ်း) 92 ၵေႃႉ ။
ၼႂ်းပၢင်ၼႆႉပူင်သွၼ်ပၼ် လၢႆလွင်ႈမိူၼ်ၼင်ႇ ၵၢၼ်ပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်းလီ၊ လၢႆးၸႅၵ်ႇၸႂ်ႉၶၢဝ်းယၢမ်း၊ ၽွၼ်းၸႃႉယႃႈ မဝ်းၵမ်၊ လၢႆးသူၼ်း တုမ်၊ လွင်ႈသိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ၊ သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်းလႄႈ သုၼ်ႇလႆႈ ၼၢင်းယိင်း လႄႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၸိူဝ်းၼႆႉ ၊ ၶူးပူင်သွၼ်ပဵၼ် ၸၢႆးမၢဝ်းႁၢၼ် (ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇမိူင်းၶိူဝ်း ) ၸၢႆးထုၼ်းဢွင်ႇ ( ၸုမ်း ၵူၼ်းၼုမ်ႇသႅင်ၵႅဝ်ႉ) ၊ ၸၢႆးသၢႆဝၼ်းဢူး ( ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး TYO) ။
ၸၢႆးမၢဝ်းႁၢၼ် ႁူဝ်ၼႃႈၵူၼ်းၼုမ်ႇမိူင်းၶိူဝ်း လၢတ်ႈဝႃႈ - “ ၶႂ်ႈယွၼ်းႁႂ်ႈၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇပိုၼ်ႉတီႈၽႂ်မၼ်း ဢွၼ်ၵၼ်ၸတ်းႁဵတ်းပၢင်ၾိုၵ်းလပ်ႉၼမ်ႉၵတ်ႉၵူၼ်းၼုမ်ႇၼမ်ၼမ် ၼင်ႇႁိုဝ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆးၵူႈတီႈၵူႈမိူင်း တေပဵၼ်မႃးၵူၼ်းမီးၼမ်ႉၵတ်ႉတၢင်းမေႃ ပေႃးႁဵတ်းၼၼ်ၸင်ႇ ႁဝ်းတေၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ ၶိုတ်းၸၼ်ႉပဵင်းပိူၼ်ႈ ယွၼ်ႉဝႃႈတႆးႁဝ်းယင်းတိုၵ်ႉတူၵ်းလိုၼ်းပိူၼ်ႈဝႆႉယူႇ ” ဝႃႈၼႆ။
ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇမိူင်းၶိူဝ်းၼႆႉ ၸတ်းပၢင်ၾိုၵ်းလပ်ႉၼမ်ႉၵတ်ႉၵူၼ်းၼုမ်ႇမႃးၶိူဝ်းယႂ်း မၢင်ပွၵ်ႈၵေႃႈႁူမ်ႈ တင်းၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတၢင်ႇၸုမ်းသေၸတ်းႁဵတ်း မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 08-10/08/2017 ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇမိူင်းၶိူဝ်းၸတ်းႁဵတ်းပၢင်ၾိုၵ်းၽွၼ်ႉၼမ်ႉၵတ်ႉၵူၼ်းၼုမ်ႇ တီႈဝတ်ႉ (ၵျွင်း) ထမ်မသုၶ ဝိႁႃရ ထုင်ႉမိူင်းၶိူဝ်း ။ ပူင်သွၼ်ပၼ် မိူၼ်ၼင်ႇ ၵၢၼ်ပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်းလီ၊ လွင်ႈသိင်ႇ ဝႅတ်ႉလွမ်ႉ၊ လၢႆးသူၼ်းတုမ်၊ ၵၢၼ်ပူၵ်းပွင်၊ ၽွၼ်းၸႃႉယႃႈမဝ်းၵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၶူးပူင်သွၼ်ပဵၼ် ၸၢႆးမၢဝ်းႁၢၼ်၊ ၸၢႆးထုၼ်းဢွင်ႇ၊ ၼၢင်းသႅင်လၢဝ်၊ ၼၢင်းမူၺ်ဢွၼ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ။
Photo by Tai Youth Mong Hko

မၢႆတွင်းသၢၼ်ၶတ်းယႃႈမဝ်းၵမ်ၼႆသေ ၸုမ်းပိတ်ႉမၢၵ်ႇၼင် 20 ၸုမ်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ တေၶႅင်ႇၵၼ်
ၸုမ်းပိတ်ႉမၢၵ်ႇၼင် ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ဢုပ်ႇဢူဝ်း တႃႇၸတ်းႁဵတ်း ပၢင်ပွႆးပိတ်ႉ မၢၵ်ႇၼင် ပွၵ်ႈၵမ်းႁႅၵ်ႈ ပီ 2017 ႁႂ်ႈပဵၼ်တီႈမၢႆတွင်း တႃႇၵႅတ်ႇၶႄႁႄႉၵင်ႈၽေးၶဵၼ် ယႃႈမဝ်းၵမ် ဝႃႈၼႆ။
ဝၼ်းတီႈ 04/09/2017 ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈ 7 မူင်းထိုင် 10 မူင်းၵၢင်ၶိုၼ်း ၸုမ်းတူင်ႉၼိုင်တူင်ႇဝူင်းတႆး၊ ပႃႇတီႇၵၢၼ်မိူင်း၊ ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး လႄႈ ပီႈၼွင်ႉၼႂ်းပွၵ်ႉၼႂ်းဢိူင်ႇ ႁူမ်ႈၵၼ်သေ ၶွတ်ႇၽွတ်ႈ ၸုမ်းၵေႃပွင်ပဵၼ်ပၢင်ပွႆး ပိတ်ႉမၢၵ်ႇ ၼင် ဢွင်ႈႁဵၼ်းတႃႇၵႅမ်တူဝ်ႁုၼ်ႈယႂ်ႇ (ၶမ်းၵူႇ) ၸႄႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ဝႃႈၼႆ။
ၸၢႆးႁၢၼ် ၽူႈၼမ်းၼႂ်း ၵေႃပွင်ပဵၼ်ပၢင်ပွႆး ပိတ်ႉမၢၵ်ႇၼင် ၸႄႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ လၢတ်ႈတီႈၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈ တွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ “ ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး ဢၼ်တေၶဝ်ႈလဵၼ်ႈၶႅင်ႇၵၼ်တႄႉ မီးဝႆႉမွၵ်ႈ 20 ၸုမ်းယဝ်ႉ။ တေႃႈလဵဝ် ႁဝ်းၶႃႈ ၸုမ်းၵူၼ်း ၼုမ်ႇတႆး ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ တေၶႅင်ႇၵၼ် သေလိူၵ်ႈဢဝ်မႃး ၸုမ်းၵတ်ႉ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ တေယိုၼ်ႈ မိုဝ်းၶႅင်ႇၵႂႃႇ ၸွမ်းၵူႈၸႄႈဝဵင်း၊ ယိူင်းဢၢၼ်းထိုင် ၸၼ်ႉၶႅင်ႇပွတ်းႁွင်ႇ၊ ပွတ်းဢွၵ်ႇ၊ ပွတ်းၸၢၼ်း ၸၼ်ႉၸႄႈ မိူင်းတႆးဢေႃႈ” ဝႃႈၼႆ။
ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၼႆႉ ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး ၼ်ႂ်းၸႄႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ဢၼ်တေၶဝ်ႈၶႅင်ႇ လဵၼ်ႈႁႅင်းပိတ်ႉမၢၵ်ႇၼင် မိူၼ်ၼင်ႇ ဢိူင်ႇၸေႈဢႅၼ်ႇ၊ ဢိူင်ႇၼွင်မွၼ်၊ ဢိူင်ႇဢီႇၼၢႆး၊ ဢိူင်ႇမိူင်းယၢင်း၊ ဢိူင်ႇမွၵ်ႇတွင်း၊ ဢိူင်ႇပုင်းထုၼ်၊ ဢိူင်ႇၼမ်ႉပွင်ႈ၊ ဢိူင်ႇႁူဝ်ပိုၵ်ႉ၊ ဢိူင်ႇမိူင်းယေႃ၊ ဢိူင်ႇႁၢင်ၼႃး၊ ဢိူင်ႇဝၢၼ်ႈပႅၼ်ႈ၊ ဢိူင်ႇမိူင်းတဵမ်၊ ဢိူင်ႇၼမ်ႉပူ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။
ပၢင်ၶႅင်ႇပိတ်ႉမၢၵ်ႇၼင်ၼႆႉ တေတႄႇ ဝၼ်းတီႈ 25/09/2017 ၵႂႃႇၶၢဝ်းတၢင်း 20 ဝၼ်း။ တေမီးပၢင်ၵႅဝ်ႈ ၸုမ်းလဵၼ်ႈႁႅင်းပိတ်ႉမၢၵ်ႇၼင်၊ ၸုမ်းပၼ်ႁႅင်း ၵူႈဢိူင်ႇၵူႈယွင်း ဢဝ်တီႈယူႇ၊ ၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင် မွၵ်ႇလၢတ်ႈၶေႃႈ ၵႂၢမ်းပိုတ်ႇပၢင်ပွႆးသေ ၸင်ႇတႄႇၶႅင်ႇပိတ်ႉၵၼ် ဝႃႈၼႆ။
ဢွင်ႈတီႈပၢင်လဵၼ်ႈမၢၵ်ႇၼင်သမ်ႉ ပဵၼ်တီႈပၢင်ပိတ်ႉမၢၵ်ႇၼင် ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ပွၵ်ႉ 12 ၼႆယဝ်ႉ။
ၵေႃပွင်ပဵၼ်ပၢင်ပွႆးလဵၼ်ႈႁႅင်းပိတ်ႉမၢၵ်ႇၼင် ၸႄႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉ ႁူဝ်ပဝ်ႈ ပဵၼ်လုင်းၸၢႆးထုၼ်းတိၼ်ႇ(ဢွၼ်ႇ)၊ ၵႅမ်ႁူဝ်ပဝ်ႈ 1 လုင်ႈၸၢႆးဝုၼ်းၼွင်ႇ၊ 2 လုင်းၸၢႆးမိၼ်ႉတဵင်း၊ 3 ၸၢႆးမူၺ်ၶိူဝ်း(ၶ) ၸၢႆးၼီႇတုတ်ႉ။ ၽူႈၼမ်းၼႂ်းသမ်ႉ ၸၢႆးႁၢၼ်၊ ၵႅမ်ၽူႈၼမ်းၼႂ်း ၸၢႆးမွၼ်းဝၼ်း၊ ၽူႈယိပ်းငိုၼ်း ၸၢႆးၸူဝ်းမိၼ်ႉလႄႈ ၽူႈၵိူဝ်းၵုမ် တင်းမူတ်း 8 ၵေႃႉ ႁူမ်ႈလူၺ်ႈ ၽူႈပွင်ၵၢၼ် တင်းမူတ်း 30 ၵေႃႉ ဝႃႈၼႆ။

ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး TYO ၶႂၢၵ်ႈၵၢၼ်ပိုတ်ႇလုမ်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈထႅင်ႈ
ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး တင်းပီႈၼွင်ႉၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းဢိူင်ႇဝၢၼ်ႈပႅၼ်ႈ ၸႄႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ႁူမ်ႈၵၼ်သေ ပိုတ်ႇလုမ်း ၵိင်ႇၽႄ ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇ တႆး TYO သေ တေတူင်ႉၼိုင်သၢၼ်မိုဝ်း ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး ႁႂ်ႈယၢၼ်ၵႆယႃႈမဝ်းၵမ် ဝႃႈၼႆ။
ဝၼ်းတီႈ 03/09/2017 ယၢမ်းၵၢင်ဝၼ်း 11:00 မူင်း ထိုင် 3:00 မူင်းဝၢႆးဝၼ်း ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး TYO ဢဵၼ်ႁႅင်း 19 ၵေႃႉ ၸႄႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ႁူမ်ႈတင်း ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းဢိူင်ႇဝၢၼ်ႈပႅၼ်ႈ ၽွတ်ႈၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇ TYO ဝၢၼ်ႈပႅၼ်ႈ ဢိူင်ႇဝၢၼ်ႈပႅၼ်ႈ ၸႄႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ။ ယိူင်းဢၢၼ်း ႁႂ်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး ၶဝ်ႈႁႃၵၼ်၊ ၸုင်ၸၼ် ၵၼ်၊ ႁႂ်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး ႁူႉၵၢၼ်ၸိူဝ်ႉၵၢၼ်ၶိူဝ်း၊ ႁႂ်ႈမေႃႁၵ်ႉသႃ ၾိင်ႈငႄႈလႄႈလိၵ်ႈလၢႆးတႆး၊ ႁႂ်ႈမေႃယူႇႁၢင်ႇ ယႃႈမဝ်းၵမ် ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။
ၸၢႆးႁၢၼ် ႁူဝ်ပဝ်ႈ ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး TYO ၸႄႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ လၢတ်ႈတီႈၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ “ ဢၼ်ႁဝ်း ၶႃႈ ပိုတ်ႇလုမ်းထႅင်ႈၼႆႉ တႃႇၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆးႁဝ်း ၼႂ်းဢိူင်ႇမၢၼ်ႈပႅၼ်ႈ တေမီးတီႈတိူင်ႇပၢင်ႇ။ ၼွၵ်ႈလိူဝ်ၼၼ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈ သပ်းလႅင်းၼႄ လွင်ႈၽေးယႃႈမဝ်းၵမ်။ ယႃႈမဝ်းၵမ်ၼႆႉ မၼ်းပဵၼ်ပၼ်ႁႃ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းတႆးႁဝ်း လူႉသုမ်းလႄႈ ႁႂ်ႈဢွၼ်ၵၼ်ငိူင်ႉဝႄႈသေၵမ်း။ ၼႂ်းမိူင်းတႆး ႁဝ်းၶႃႈၼႆႉ ပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ်ၵေႃႈၼမ်၊ ယႃႈမဝ်းၵမ်ၵေႃႈ လိူင်ႇလႄႈ ၶႂ်ႈတိုၵ်းသူၼ်း ထိုင် ၵူၼ်းၸိူဝ်းဢၼ် တိုၵ်ႉၶၢႆယႃႈမဝ်းၵမ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ႁႂ်ႈမေႃပွင်ႇၸႂ်ဝႆးဝႆးသေ ၵိုတ်းယင်ႉပႅတ်ႈ ၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆ လွင်ႈလမ်ႇမၢၵ်ႈလေႃးၽႃႉၸဝ်ႈၵဝ်ႇၼၼ်ႉသေၵမ်း” ဝႃႈၼႆ။
ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး TYO ဢၼ်ၶွတ်ႇၽွတ်ႈ ပိုတ်ႇၵိင်ႇၽႄလုမ်း ၼႂ်းဝၢၼ်ႈပႅၼ်ႈ ဢိူင်ႇဝၢၼ်ႈပႅၼ်ႈ မီးၽူႈၵိူဝ်းၵုမ် 9 ၵေႃႉ။ ႁူဝ်ပဝ်ႈ၊ ၵႅမ်ႁူဝ်ပဝ်ႈ၊ ၽူႈၼမ်းၼႂ်း၊ ၵႅမ်ၽူႈၼမ်းၼႂ်း ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။
ၼႂ်းၼၼ်ႉ ႁူဝ်ပဝ်ႈ ပဵၼ်ၸၢႆးၺုၼ်ႉ၊ ၵႅမ်ႁူဝ်ပဝ်ႈ 1 ၸၢႆးၺုၼ်ႉမွင်ႇ၊ ၵႅမ်ႁူဝ်ပဝ်ႈ 2 ၸၢႆးလၢဝ်ၶိူဝ်း။ ၽူႈၼမ်းၼႂ်းသမ်ႉ ၸၢႆးဢွင်ႇၺုၼ်ႉ၊ ၵႅမ်ၽူႈၼမ်းၼႂ်း 1 ၼၢင်းၶမ်းလူႇ၊ ၵႅမ်ၽူႈၼမ်းၼႂ်း 2 ၼၢင်းမူၺ်ၽွင်။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၽူႈၶဝ်ႈၸုမ်း တင်းမူတ်းမီး ႁိမ်း 30 ၵေႃႉ ဝႃႈၼႆ။
ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး TYO ၼႆႉ တင်ႈမႃး မိူဝ်ႈပီ 2014 ယိူင်းဢၢၼ်း ၵွင်ႉသၢၼ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး ၶဝ်ႈ ဢွၵ်ႇၵၼ်၊ ပူၵ်း ပွင်ၽဝၵူၼ်းမိူင်း ၵၢၼ်မေႃတိၼ်/မိုဝ်း၊ ယုၵ်ႉမုၼ်းၼမ်ႉၵတ်ႉၵူၼ်းၼုမ်ႇလႄႈ လိၵ်ႈလၢႆးၾိင်ႈငႄႈ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။
လုမ်းၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး TYO ၼႆႉ ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ပိုတ်ႇငဝ်ႈလုမ်း တီႈဝဵင်းတူၼ်ႈတီး၊ ၼႂ်းၸိုင်ႈ တႆးပွတ်းႁွင်ႇ၊ ပွတ်းဢွၵ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ပိုတ်ႇမႃး လၢႆလၢႆဝဵင်းယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။

ပီ 2017 ၼႆႉဝဵင်းၵဵင်းတုင် တေၸတ်းႁဵတ်း ပွႆးႁပ်ႉတွၼ်ႈပီမႂ်ႇတႆး 2112 ၼီႈ ယႂ်ႇလူင်ၶိုၵ်ႉတွၼ်း
ၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးလႄႈ ၾိင်ႈငႄႈတႆး ၸႄႈဝဵင်းၵဵင်းတုင် ၸတ်းႁဵတ်းပၢင်ဢုပ်ႇဢူဝ်း တႃႇႁၢင်ႈႁႅၼ်း ပွႆးႁပ်ႉတွၼ်ႈၶိုၵ်ႉၶႅမ်ႉ ပီမႂ်ႇတႆး၊ ပီ 2112 ၼႂ်းလုၵ်ႈလိူၼ် ၼူဝ်ႊဝႅမ်ႊပိူဝ်ႊ 2017 ၼီႈ တေမႃးၼႆႉ။
ဝၼ်းတီႈ 02/09/2017 ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း 1 မူင်းၼၼ်ႉ ၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးလႄႈၾိင်ႈငႄႈတႆး ၸႄႈဝဵင်းၵဵင်းတုင် ႁူမ်ႈၵၼ် တင်း ပီႈၼွင်ႉၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈသေ ၸတ်းႁဵတ်းပၢင်ၵုမ် တီႈဝတ်ႉမိူင်းလီပဵင်းၸႂ် (ၵျွင်းမိူင်းပဵင်း) သေ ဝၢင်း ၽႅၼ်ၵၢၼ်ငၢၼ်း တႃႇၸတ်းႁဵတ်းပၢင်ပွႆး။ ၼႂ်းၵေႃၵမ်ၵၢၼ် ၶဝ်ႈႁူမ်ႈ 44 ၵေႃႉ။
လုင်းၸၢႆးသၢမ်တိပ်ႉသိူဝ် ၵႅမ်ၽူႈၼမ်းၼႂ်းၶွမ်ႊမတီႊ မုၵ်ႉၸုမ်းပူၵ်းပွင်ၶိုၼ်း ၶူဝ်းၶွင်ၵူၼ်းပိုၼ်ႉမိူင်း ၸႄႈဝဵင်းၵဵင်း တုင် လၢတ်ႈဝႃႈ “ ၼႂ်းပီၼႆႉ ပွႆးပီမႂ်ႇတႆးႁဝ်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵဵင်းတုင် တေၸတ်းႁဵတ်းဢၼ်ယႂ်ႇလူင် ၶိုၵ်ႉတွၼ်း ယွၼ်ႉ ဝႃႈ တင်းၾၢႆႇမိူင်းထႆးၵေႃႈ တေမီးပေႃႈၵႃႉမႄၶၢႆၶဝ် တေၼမ်းဢဝ်ၶူဝ်းၵုၼ်ႇသိၼ်ၵႃႉ မႃးၶၢႆၼႂ်းပၢင်ပွႆးပီမႂ်ႇတႆး တႃႇ 100 သုမ်ႉ။ မိူဝ်ႈၽုၵ်ႈၼႆႉ ႁဝ်းၶႃႈ တေလူင်းၵႂႃႇတီႈမႄႈသၢႆ ၸိုင်ႈထႆးသေ ၵႂႃႇဢုပ်ႇဢူဝ်း ၸွမ်းပေႃႈ ၵႃႉမႄႈ ၶၢႆ ဢၼ်ၶဝ်တေဢဝ်ၶူဝ်းမႃးၶၢႆၼၼ်ႉ” ဝႃႈၼႆ။
သိုပ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ ထႅင်ႈလွင်ႈၼိုင်ႈၵေႃႈ ပွႆးပီမႂ်ႇတႆးႁဝ်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵဵင်းတုင်ၼႆႉ တေဢမ်ႇၸၢင်ႈၸတ်းႁဵတ်းၸွမ်း ပၵ်းယဵမ်ႈဝၼ်း ဢၼ်မိူင်းတႆးပတ်းပိုၼ်ႉၸတ်းႁဵတ်း ယွၼ်ႉဝႃႈ ပၢင်ပွႆးၼႆႉ ႁိုၵ်ႉၵၼ်တင်း ပွႆးယွင်ႈယေႃး ၸဝ်ႈ တူၼ်ၶူးလူင် ဝတ်ႉႁူဝ်ၶူင်ႇ ၸႄႈဝဵင်းၵဵင်းတုင်ၼႆလႄႈ တေဢမ်ႇပဵၼ်ၸတ်းႁဵတ်း လႅပ်ႈတေၸတ်းႁဵတ်း ဝၢႆးလင် ပွႆးယွင်ႈယေႃး ၸဝ်ႈတူၼ်ၶူးလူင်။ မွၵ်ႈၼႂ်းႁၢင်လိူၼ် ၼူဝ်ႊဝႅမ်ႊပိူဝ်ႊ 2017” ဝႃႈၼႆ။
ပၢင်ၵုမ်တႃႇႁၢင်ႈႁႅၼ်း ပွႆးပီမႂ်ႇတႆး ပီ 2017 တီႈၵဵင်းတုင်ၼႆႉ ဢုပ်ႇၵုမ်ၵၼ် တႃႇၸတ်းႁဵတ်း ဢၼ်ယႂ်ႇလူင် ၶိုၵ်ႉတွၼ်း တႃႇၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵဵင်းတုင်။ ဢမ်ႇၸႂ်ႈဝႃႈ 3 ပီ 1 ႁွပ်ႈ ဢၼ်ၼႂ်းမိူင်းတႆးပတ်းပိုၼ်ႉပၼ်ႇပုတ်ႈၵၼ်ၸတ်းႁဵတ်း ဝႃႈၼႆ။
ပေႃးထိုင်မႃး ဝၼ်းတီႈ 09/09/2017 ၼႆႉ တေၸတ်းႁဵတ်းပၢင်ၵုမ်ထႅင်ႈ၊ တေတႅပ်းတတ်း ဝၼ်းတေၸတ်းႁဵတ်း ပၢင်ပွႆးလႄႈ လႅၵ်ႈလၢႆႈ ႁူဝ်ပဝ်ႈ ၸုမ်းပွင်ၵၢၼ်မႂ်ႇ ယွၼ်ႉဝႃႈ တေႃႈလဵဝ် ႁူဝ်ပဝ်ႈၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးသမ်ႉ ပီႈၼွင်ႉ တႆးလူင် ႁပ်ႉပုၼ်ႈၽွၼ်းဝႆႉ။ သိုပ်ႇၼၼ်ႉ ပေႃးထိုင်မႃး ဝၼ်းတီႈ 9 သမ်ႉ တေၶၢႆႉပုတ်ႈပၼ်ႇ ၵႂႃႇ တင်းပီႈၼွင်ႉတႆးၶိုၼ်။ ပီၼႃႈမႃး တေပဵၼ်ပီႈၼွင်ႉတႆးလိုဝ်ႉ၊ တႆးၼိူဝ်လႄႈ တႆးလွႆ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ တေပၼ်ႇပုတ်ႈၵၼ်ၸတ်းႁဵတ်း ၵႂႃႇ ဝႃႈၼႆ။
ပူၼ်ႉမႃး မိူဝ်ႈပီ 2013 ၼၼ်ႉ ၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးလႄႈၾိင်ႈငႄႈတႆး ၸႄႈဝဵင်းၵဵင်းတုင် ႁပ်ႉပုၼ်ႈၽွၼ်းၸတ်းႁဵတ်း ပီမႂ်ႇ တႆး ပတ်းပိုၼ်ႉ ပဵၼ်ပွၵ်ႈဢွၼ်တၢင်းသုတ်း။ ထိုင်မႃး ပီ 2014 သမ်ႉ ၸတ်းႁဵတ်းတီႈဝဵင်းလူင်တူၼ်ႈတီး။

ပီႈၼွင်ႉတႆးၼႂ်းၵဵင်းမႆႇ လၢႆၸုမ်းႁူမ်ႈႁႅင်းၵၼ် တေၸတ်းႁဵတ်းပၢင်ပွႆးမႁႃႇတုၵ်ႈ တီႈဝတ်ႉၻွၼ်းၸၼ်ႇ
ပီႈၼွင်ႉတႆး ၼႂ်းၵဵင်းမႆႇလၢႆမူႇလၢႆၸုမ်း တေႁူမ်ႈႁႅင်းတူဝ်ႁႅင်းၸႂ် ၸတ်းႁဵတ်းပၢင်ပွႆးမႁႃႇတုၵ်ႈ ပွၵ်ႈၵမ်းထူၼ်ႈ 5 ၸွမ်းၾိင်ႈထုင်းပုတ်ႉထသႃသၼႃ ၶွင်ၸၢဝ်းပုတ်ႉ။ မီးပီႈၼွင်ႉတႆးလၢႆမူႇလၢႆၸုမ်းၼႂ်းၵဵင်းမႆႇ တေၶဝ်ႈႁူမ်ႈပၼ်ႁႅင်း။
ပေႃးထိုင်မႃးဝၼ်းဢႃးတိတ်ႉ တီႈ 03/09/2017 (လိူၼ်သိပ်းမႂ်ႇ 13 ၶမ်ႈ) တေမီးၵၢၼ်ၸတ်းပၢင်ပွႆး မႁႃႇတုၵ်ႈ တီႈဝတ်ႉၻွၼ်းၸၼ်ႇ ဢိူင်ႇတႃႈသႃလႃး ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းၵဵင်းမႆႇ မိူင်းထႆး။ ပၢင်ပွႆးၼႆႉ ပီႈၼွင်ႉတႆး ၸိူဝ်းတူၵ်းႁွတ်ႈ မိူင်းထႆး ၼႂ်းၵဵင်းမႆႇ လၢႆလၢႆမူႇၸုမ်း မိူၼ်ၼင်ႇၵွင်တိုၼ်းၵၢင်ၸွႆႈၸၢတ်ႈ၊ ၸုမ်းၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး (ႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇတိတ်းတေႃႇဢူၺ်းလီ)၊ တုမ်းတူၼ်ႈတႆး ၸိူဝ်းၼႆႉ ႁူမ်ႈႁႅင်းတူဝ်ႁႅင်းၸႂ် ႁႅင်းၶူဝ်းၶွင်ငိုၼ်းတွင်း ၵၼ်သေ ႁူမ်ႈၵၼ်ၸတ်းႁဵတ်း။ မီးယိူင်းဢၢၼ်းလူင် ပိူဝ်ႈတႃႇႁၵ်ႉသႃမႅတ်ႇပႅင်း ယုၵ်ႉယွင်ႈၾိင်ႈငႄႈႁိတ်ႈႁွႆး ၸွမ်းၼင်ႇၾိင်ႈထုင်းပုတ်ႉထသႃသၼႃ၊ ၾိင်ႈထုင်းတႆး- ၼႆယဝ်ႉ။
ၶမ်ႈၶိုၼ်းဝၼ်းတီႈ 2/9/2017 (မိူဝ်ႈၽုၵ်ႈ) ၼၼ်ႉ တေမီးထႅင်ႈပီႈၼွင်ႉတႆးလၢႆမူႇလၢႆၸုမ်း ၶဝ်ႈႁူမ်ႈပၼ်ႁႅင်း ႁူမ်ႈလူႇႁွမ်းတၢၼ်း ၼႂ်းပၢင်ပွႆးမႁႃႇတုၵ်ႈ ဢၼ်ပီႈၼွင်ႉတႆး တုမ်းတူၼ်ႈတႆး၊ ၵွင်တိုၼ်းၵၢင်ၸွႆႈၸၢတ်ႈ၊ မုၵ်ႉၸုမ်းၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး (ၾၢႆႇတိတ်းတေႃႇဢူၺ်းလီ) ၸိူဝ်းၼႆႉႁပ်ႉပဵၼ်ၸဝ်ႈတႃႇၼလူင်ပၢင်ပွႆး - လႆႈႁူႉၼင်ႇၼႆ။
ၼႂ်းပၢင်ပွႆး ၶမ်ႈၶိုၼ်းဝၼ်းတီႈ 2 ၼၼ်ႉၼင်ႇၵဝ်ႇ တေမီးပႃးပၢင်မူၼ်ႈသိူဝ်း ႁွင်ႉၽဵင်းၵႂၢမ်းပၢၼ်မႂ်ႇ။ တေမီးၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၽူႈႁၵ်ႉသူင်ၽဵင်းၵႂၢမ်း ၸဝ်ႈပၢႆးမွၼ်းၶဝ်လၢႆလၢႆၵေႃႉ ၶဝ်ႈႁူမ်ႈႁွင်ႉၽဵင်းၵႂၢမ်းတင်းမူတ်း 4 ဝူင်း-ၼႆယဝ်ႉ။
ပေႃးထိုင်မႃးၵၢင်ၼႂ်ၸဝ်ႉ ဝၼ်းတီႈ 03/09/2017 မႃးၼၼ်ႉ တေမီးၵၢၼ်ၵၢပ်ႈသွမ်းၼႂ်၊ ဝၢႆးၼၼ်ႉ တေမီးၵၢၼ်ၸူၵ်းဝႂ် (ၸူၵ်းမႄး)၊ တၵ်ႉၵႃႇသတ်ႉထႃးၵေႃႉလႂ်ၽႂ်သေဢမ်ႇဝႃႈ ၸူၵ်းၺႃးၸိုဝ်ႈသင်ၶၸဝ်ႈ တူၼ်လႂ်ၵေႃႈ ႁပ်ႉၼိမၼ်တၼ ၸဝ်ႈတူၼ်ၼၼ်ႉ ယေႃးၶိင်းမိူဝ်းႁေႃးတေႇသၼႃႇထမ်းတီႈႁွင်ႈႁေႃႁိူၼ်းၽႂ်မၼ်း၊ ႁဵတ်းတၢင်းလီ လူႇတၢၼ်းယၢတ်ႇၼမ်ႉၶႂမ်ႈတဝ်ႈ-ၼႆယဝ်ႉ။
ၸၢႆးၽူင်း ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်ၵေႃႇတင်ႈ ၵွင်တိုၼ်းၸွႆႈၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ လၢတ်ႈဝႃႈ- "ၵၢၼ်ၸွႆႈၸၢတ်ႈၼႆႉ ပေႃးဢမ်ႇဢဝ် သႃသၼႃမႃးၼမ်းၵေႃႈ မၼ်းဢမ်ႇယိုၼ်းယၢဝ်း မၼ်းဢမ်ႇမီးတီႈယုမ်ႇယမ်လႆႈ။ ဝတ်ႉထုငိုၼ်းတွင်း ဢၼ်ပီႈၼွင်ႉႁဝ်းၶဝ် ၵူႈမူႇၵူႈၸုမ်းၵူႈၵေႃႉ မႃးႁူမ်ႈႁွမ်းတၢၼ်းၼၼ်ႉ ဢၼ်လိူဝ်လူႇတၢၼ်းၵၢပ်ႈသင်ၶၸဝ်ႈၼၼ်ႉ တေၵဵပ်းတုမ်ဝႆႉပဵၼ်ငိုၼ်းၵွင်ၵၢင် ၵွင်တိုၼ်းၵၢင်ၸွႆႈၸၢတ်ႈတင်းမူတ်း၊ ဢမ်ႇၸႂ်ႈငိုၼ်းၸုမ်းလႂ်ၸုမ်းၼိုင်ႈ။
ၶႂ်ႈၾၢၵ်ႇတွၼ်ႈထိုင် ပီႈၼွင်ႉၽူႈမႃးၶဝ်ႈႁူမ်ႈပၢင်ပွႆး လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၼုမ်ႇႁဝ်းဝႃႈ မႃးပွႆးၼႆႉႁႂ်ႈမႃးပဵၼ်ၽွၼ်းလီ၊ ႁႂ်ႈမီးၸႂ်လေႃးၽႁၵ်ႉၸိူဝ်ႉႁၵ်ႉၸၢတ်ႈသေမႃး၊ ယႃႇပေမႃးၽိတ်းၽႅၵ်ႇၵၼ် ႁဵတ်းႁႂ်ႈၸိုဝ်ႈသဵင်ႁဝ်းလူႉ"- လၢတ်ႈတီႈၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ ၼင်ႇၼႆ။
သင်ဝႃႈၽႂ်ၵေႃႉလႂ် ႁႂ်ႈႁူႉလွင်ႈတႅတ်ႈတေႃး ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈပၢင်ပွႆးၼႆႉၸိုင် တိတ်းတေႃႇၸွပ်ႇထၢမ် လႆႈတီႈမၢႆၾူၼ်ႊ 088 804 6992 ။

ၵေႃလိၵ်ႈလၢႆး ၸႄႈဝဵင်းမူႇၸေႊ ယုၵ်ႉဢဝ် ၸၢႆးႁၢၼ်ၸၢႆး သိုပ်ႇၶိုၼ်ႈပဵၼ်ႁူဝ်ပဝ်ႈၶိုၼ်း ပီ 2017-2019
ၸုမ်းတူင်ႉၼိုင်တူင်ႇဝူင်းတႆး တင်း ပီႈၼွင်ႉၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမူႇၸေႊ 200 ပၢႆ ၸတ်းႁဵတ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ တႃႇၶတ်းလိူၵ်ႈ ၽူႈတေႁပ်ႉတၼ်းႁဵင်း ၶိုၼ်ႈပဵၼ်ႁူဝ်ပဝ်ႈ၊ ၵႅမ်ႁူဝ်ပဝ်ႈ၊ ၽူႈၼမ်းၼႂ်းလႄႈ ၵႅမ်ၽူႈၼမ်းၼႂ်း ၼႂ်းပီ 2017-2019 ၼၼ်ႉ ၸၢႆးႁၢၼ်ၸၢႆး လႆႈၶႅပ်းသဵင်ၵၢင်ၸႂ်ၼမ်လိူဝ်တီႈသုတ်းသေ ထုၵ်ႇၶတ်းလိူၵ်ႈပဵၼ်ႁူဝ်ပဝ်ႈၵႂႃႇ ဝႃႈၼႆ။
30/08/2018 ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း ၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးလႄႈၾိင်ႈငႄႈတႆး ၸႄႈဝဵင်းမူႇၸေႊ ဢွၼ်ႁူဝ်ၸတ်းႁဵတ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ၽူႈတေႁပ်ႉတၼ်းႁဵင်း ၸုမ်းပွင်ၵၢၼ်မႂ်ႇ 2 ပီ ၼိုင်ႈပွၵ်ႈ တီႈဝတ်ႉပၼ်ႇၸဝၵ်ႉၵီႇ ၸႄႈဝဵင်းမူႇၸေႊ ၸိုင်ႈတႆး ပွတ်း ႁွင်ႇ။ ပီၼႆႉ ဢၼ်ထုၵ်ႇၶတ်းလိူၵ်ႈ ပဵၼ်ႁူဝ်ပဝ်ႈ ၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးၵႂႃႇ ပဵၼ်ၸၢႆးႁၢၼ်ၸၢႆး၊ ၵႅမ်ႁူဝ်ပဝ်ႈ (1) ၸၢႆးသၢမ် လွႆမိူင်း၊ (2) ၼၢင်းၶမ်းမႆႇ၊ (3) ၸၢႆးသၢႆဝၼ်းၾႃႉ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၽူႈၼမ်းၼႂ်း ပဵၼ် ၸၢႆးတုမ်ႇၶၢဝ်၊ ၵႅမ်ၽူႈ ၼမ်းၼႂ်း (1) ၸၢႆးလၢဝ်လႅင်းပၢင်ႇ၊ (2) ယိင်းမူဝ်ႁွမ် လႄႈ (3) ၸၢႆးပီးတႆး ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။
ၸၢႆးလၢဝ်လႅင်းပၢင်ႇ ၵႅမ်ၽူႈၼမ်းၼႂ်း (1) ၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးလႄႈ ၾိင်ႈငႄႈတႆး မူႇၸေႊ လၢတ်ႈဝႃႈ “ ယူႇတီႈၵေႃလိၵ်ႈ လၢႆး ၸႄႈဝဵင်းမူႇၸေႊႁဝ်းၶႃႈတႄႉ 2 ပီ ၼိုင်ႈပွၵ်ႈ ႁဝ်းၶႃႈ လိူၵ်ႈတင်ႈ ၽူႈပွင်ၵၢၼ် ၸွမ်းၼင်ႇပၵ်းပိူင်ၸုမ်းမီး။ ၵၢၼ် လိူၵ်ႈၽူႈပွင် ၵၢၼ်ၶိုၼ်ႈ မႃးၼႆႉၵေႃႈ ႁဝ်းၶႃႈၸတ်းႁဵတ်းပၢင်လိူၵ်ႈ ပၼ်ၶႅပ်းသဵင်ၵၢင်ၸႂ် ၽႂ်ၵေႃႉလႂ် လႆႈသဵင်ၼမ်ၵေႃႈ ၶိုၼ်ႈပဵၼ်။ ၵူၺ်းၵႃႈ တီႈၸုမ်းႁူဝ်ပဝ်ႈ ၵႅမ်ႁူဝ်ပဝ်ႈတႄႉ ႁဝ်းၶႃႈမၵ်းမၼ်ႈ ဢႃယု 40 ပီ ၶိုၼ်ႈၼိူဝ်။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၸုမ်းပွင်ၵၢၼ်ၽူႈၼႂ်းၼမ်းတႄႉ ဢမ်ႇလႆႈမၵ်းမၼ်ႈဢႃယု” ဝႃႈၼႆ။
သိုပ်ႇလၢတ်ႈထႅင်ႈဝႃႈ ၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈ ၽူႈပွင်ၵၢၼ်မႂ်ႇ ၵေႃလိၵ်ႈလၢႆး ၸႄႈဝဵင်းမူႇၸေႊၼႆႉ ႁဝ်းၶႃႈၶွတ်ႇၽွတ်ႈ မီး ၶွမ်ႊမသျိၼ်ႊပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈဝႆႉ ၵွၼ်ႇမိူဝ်ႈပႆႇလိူၵ်ႈတင်ႈၼၼ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈ ယွၼ်းလူင်းၵႂႃႇ ၸွမ်းပွၵ်ႉ ၸွမ်းဢိူင်ႇ ႁဝ်းၶႃႈ ၸွမ်းၸႄႈဝဵင်းမူႇၸေႊဝႃႈ ႁဝ်းၶႃႈတေလိူၵ်ႈၽူႈပွင်ၵၢၼ်မႂ်ႇ ၼႂ်းၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးလႄႈၾိင်ႈငႄႈတႆး ယွၼ်ႉၼၼ် ၼိုင်ႈပွၵ်ႉ ၼိုင်ႈဢိူင်ႇလႂ် ႁႂ်ႈသူင်ႇၽူႈၶဝ်ႈလိူၵ်ႈ တီႈယူႇႁူဝ်ပဝ်ႈ၊ ၵႅမ်ႁူဝ်ပဝ်ႈလႄႈ ၽူႈၼမ်းၼႂ်း ၵႅမ်ၽူႈၼမ်းၼႂ်း ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ၶိုၼ်ႈမႃး။ ဢၼ်ႁဝ်းၶႃႈၸတ်းႁဵတ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ၸိူင်ႉၼႆၼႆႉ ႁႂ်ႈၶဝ်ႈၸွမ်းပိူင်ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ တီႇမူဝ်ႇၶရေႊၸီႇ။ ထႅင်ႈပိူင်ၼိုင်ႈၵေႃႈ ႁဝ်းၶႃႈ လႆႈၾိုၵ်းပၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းသူၼ် ၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်းဝႆႉ လၢႆးတွတ်ႈ ၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ် ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။
ၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးလႄႈၾိင်ႈငႄႈတႆး ၸႄႈဝဵင်းမူႇၸေႊၼႆႉ တူင်ႉၼိုင်ႁဵတ်းသၢင်ႈ လိၵ်ႈလၢႆးတႆး ပေႃးထိုင်ၶၢဝ်းဢိုတ်းႁူင်း ႁဵၼ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၶၢဝ်းတၢင်း 3 လိူၼ်ၸိုင် လူင်းပိုၼ်ႉတီႈပူင်သွၼ်လိၵ်ႈတႆး ၸွမ်းၼႂ်းမူႇဝၢၼ်ႈ ၼႂ်းၸႄႈ ဝဵင်းမူႇ ၸေႊ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈ ၽွင်းၶၢဝ်းၼႂ်းဝႃႇ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ပူင်သွၼ်လိၵ်ႈတႆးပၼ် ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၾၢႆႇတၢင်းၾိင်ႈငႄႈတၢင်းၵႃႈၼႆၵေႃႈ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၽူႈပွင်ၵၢၼ် ၵႆႉႁူပ်ႉထူပ်းၵၼ်သေ လႅၵ်ႈလၢႆႈ တၢင်းႁူႉ လွင်ႈၵႃႈဝႅၼ် ၾိုၵ်းၽွၼ်ႉၵၼ်၊ ထႅင်ႈၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ ၼင်ႇႁိုဝ် ၾိင်ႈၵိၼ်ယႅမ်ႉၶွင်တႆးႁဝ်း ပေႃးတေဢမ်ႇႁၢႆ ႁႂ်ႈပေႃးႁိူဝ်ႈႁိူင်းၼၼ်ႉ 4 လိူၼ်ၼိုင်ႈပွၵ်ႈ ႁူပ်ႉထူပ်းၵၼ် လႅၵ်ႈလၢႆႈတၢင်းႁူႉၵၼ် လွင်ႈၵိၼ်ယႅမ်ႉလႄႈ လွင်ႈတူင်ႉၼိုင် ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။
မိူဝ်ႈပီပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉၵေႃႈ ႁူဝ်ပဝ်ႈ ၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးလႄႈၾိင်ႈငႄႈတႆး ၸႄႈဝဵင်းမူႇၸေႊ ပဵၼ်ၸၢႆးႁၢၼ်ၸၢႆး ဢွၼ် ႁူဝ်ဝႆႉ ထိုင်မႃး ပီ 2017-2019 ၼႆႉၵေႃႈ ၸၢႆးႁၢၼ်ၸၢႆး ထုၵ်ႇလိူၵ်ႈတင်ႈၶိုၼ်ႈပဵၼ်ႁူဝ်ပဝ်ႈၵႂႃႇထႅင်ႈ ဝႃႈၼႆ။

ၸၢဝ်းတႆးၸေႊမႂ်ႇ မိူင်းမၢဝ်း ၼႄၵၢင်ၸႂ် တေႃႇၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၶႄႇ လွင်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၺႃးၶႃႈတၢႆ
ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းသူၼ် ဝၢၼ်ႈၸေႊမႂ်ႇ လင်ႁိူၼ်း 100 ပၢႆ ၼႂ်းဢိူင်ႇၼွင်တဝ်း ၸႄႈမိူင်းမၢဝ်း ႁူမ်ႈၵၼ် ၼႄၵၢင်ၸႂ် တေႃႇၸဝ်ႈၼႃႈတီႈပလိၵ်ႈၶႄႇလွင်ႈတီႉၺွပ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈထိုင်တီႈ လႆႈလူႉတၢႆၵႂႃႇ ၼႂ်းၶွၵ်ႈၼၼ်ႉ ဝႃႈၼႆ။
ဝၼ်းတီႈ 25/08/2017 ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸေႊမႂ်ႇ ဢွၵ်ႇၼႄၵၢင်ၸႂ် တေႃႇၸဝ်ႈၼႃႈတီႈပလိၵ်ႈၶႄႇ တီႈႁူင်းပလိၵ်ႈ ၼွင်တဝ်း ၸႄႈမိူင်းမၢဝ်း မိူင်းၶႄႇ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၸဝ်ႈၼႃႈတီႈတီႉၺွပ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸေႊမႂ်ႇ ၵႂႃႇလူၺ်ႈ ဢမ်ႇမီး တၢင်းၽိတ်းသင်သေ ပေႃႉထုပ်ႉထိုင်တီႈလူႉတၢႆၵႂႃႇၼႂ်းၶွၵ်ႈၼၼ်ႉ ဝႃႈၼႆ။
ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼွင်တဝ်း လၢတ်ႈတီႈၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ “ ဝၢႆးသေလုင်းၸၢႆးမွင်ႇၺုၼ်ႉ လႆႈသဵင်ႈၵႂႃႇယဝ်ႉၼၼ်ႉ ၾၢႆႇၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၶႄႇၶဝ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇမႃးၵႄႈလိတ်ႈပၼ်သင်ၶိုၼ်း ဢမ်ႇမႃးသၢႆႈတႅၼ်းသင်ပၼ်။ တၢင်းပူႇၵႄႇပူႇသႅၼ် သႅၼ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇမႃးလၢတ်ႈသင်။ လွင်ႈပိူင်ပဵၼ် ၵၢၼ်တၢႆ လုင်းၸၢႆး မွင်ႇၺုၼ်ႉၼႆႉ တုၵ်းယွၼ်းၶႂ်ႈႁႂ်ႈ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ ၶဝ်မႃးၵႄႈလိတ်ႈပၼ် ႁဝ်းၶႃႈပဵၼ်ၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈၵူၼ်းသူၼ်ၶႂ်ႈႁူႉ ၶႂ်ႈႁၼ် ႁဵတ်းႁိုဝ်မၼ်းတၢႆၵႂႃႇ” ဝႃႈၼႆ။
ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸေႊမႂ်ႇ မီးလင်ႁိူၼ်း 100 ပၢႆ ႁႂ်ႈလႆႈပဵၼ်ၼမ်ႉၼိုင်ႈၸႂ်လဵဝ် ဢဝ်ၵၼ်ဝႃႈပႃးၵၼ်ပဵၼ် ၸႃႉႁူမ်ႈၶီလီ ႁူမ်ႈသိူဝ်း ႁႂ်ႈလႆႈဢွမ်ႇလွမ်ႈၽွမ်ႉၵၼ်ၼႆသေ ဢွၼ်ၵၼ်ၵႂႃႇၼႄၵၢင်ၸႂ်တင်းဝၢၼ်ႈတင်းသူၼ်၊ ဝၢၼ်ႈၼွင် တဝ်းၼႆႉ မီးတေႃႇၼႃႈၵၼ် တင်းၸႄႈဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း။
မိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃး ဝၼ်းတီႈ 17 လိူၼ်ဢေႃႊၵတ်ႉသ်ၼႆႉ လုင်းၸၢႆးမွင်ႇၺုၼ်ႉ ဢႃယု 53 ပီ ပဵၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸေႊမႂ်ႇ ၵႂႃႇပၢင်ႁႅၼ်းသွမ်းလူႇတၢၼ်းသေ ပွၵ်ႈၶိုၼ်းႁိူၼ်းၼၼ်ႉ ႁူပ်ႉၺႃးပလိၵ်ႈၶႄႇ ၸိူဝ်းမႃးၵူတ်ႇထတ်း ၼႂ်းဝၢၼ်ႈၸေႊမႂ်ႇ။ ပလိၵ်ႈၶႄႇ တီႉၺွပ်းလႄႈ လုင်းမွင်ႇၺုၼ်ႉလၢတ်ႈဝႃႈ ၶႃႈပဵၼ်ၵူၼ်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼွင်တဝ်းၵူၺ်း ၼႆသေတႃႉ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈပလိၵ်ႈၶႄႇၶဝ် ဢမ်ႇထွမ်ႇ တီႉၺွပ်းတၢင်ႇလူတ်ႉၵႃးၵႂႃႇ။
မိူဝ်ႈၽွင်းၵႂႃႇၸွမ်းလူတ်ႉၵႃးၼၼ်ႉ လုင်းမွင်ႇၺုၼ်ႉ သမ်ႉၵျွၵ်းလူင်းလူတ်ႉၵႃးသေ လႅၼ်ႈပၢႆႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ပၢႆႈဢမ်ႇ ပူၼ်ႉသေ ၺႃးၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၶႄႇၶဝ် တီႉၺွပ်းဢဝ်ၵႂႃႇပေႃႉထုပ်ႉ ယဵတ်ႈသႂ်ႇၶွၵ်ႈလူင် မိူင်းမၢဝ်း ဝႃႈၼႆ။
ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼွင်တဝ်း သိုပ်ႇလၢတ်ႈထႅင်ႈဝႃႈ “ၽိူဝ်ႇထိုင် ဝၼ်းတီႈ 22 ဝၼ်းၼၼ်ႉမႃး လုင်းမွင်ႇၺုၼ်ႉတၢႆႁိုဝ်ၵေႃႈ ၶဝ်ဢမ်ႇလၢတ်ႈ၊ ဢမ်ႇတၢႆႁိုဝ်ၼႆၵေႃႈ ၶဝ်ဢမ်ႇလၢတ်ႈ။ ႁဝ်းၶႃႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ လႆႈဢွၼ်ၵၼ် ၵႂႃႇတီႈၶွၵ်ႈ ၵမ်းလဵဝ် လႄႈ ၸင်ႇလႆႈႁူႉဝႃႈမၼ်းတၢႆ” ဝႃႈၼႆ။
လုင်းမွင်ႇၺုၼ်ႉၼႆႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းၸႃတိမၢၼ်ႈမွၼ်း ဢိူင်ႇထုင်ႉလွႆႁူဝ်သိူဝ် ၸႄႈဝဵင်းမၢၼ်ႈၸေႊ မိူင်းၶၢင် တႄႇၼႃႈ ႁိူၼ်း ၸွမ်းပႃႈၶမ်းပိင်း ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸေႊမႂ်ႇသေ မီးလုၵ်ႈယိင်းသွင်ၵေႃႉ။
တင်ႇတႄႇႁူဝ်လိူၼ်ဢေႃးၵတ်ႉသ်ၼႆႉမႃး ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈပလိၵ်ႈၶႄႇ ၵူတ်ႇထတ်းတီႉၺွပ်း ၵူၼ်းၸိူဝ်းၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ် ၼႂ်းမိူင်းမၢဝ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်း ၼႆယဝ်ႉ။
