ဝၼ်းတီႈ 18/09/2017 ၶၼ်လႅၵ်ႈငိုၼ်း ၼႂ်းဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ငိုၼ်းထႆး 1 ဝၢတ်ႇ = 40.82 ပျႃး၊ ငိုၼ်းတေႃႊလိူဝ်ႊ(US) 1 တေႃႊလိူဝ်ႊ = 1349.00 ပျႃး၊ ငိုၼ်းၶႄႇ 1 ယႅၼ်ႉ = 205.78 ပျႃး (ၶၼ်လႅၵ်ႈငိုၼ်း လုမ်ႈၾႃႉ)။

ၵႅမ်ၸွမ်ၸိုင်ႈ ဢူးႁိၼ်ႇၼရီႊပၼ်ႊထိဝ်ႊ ဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်း ၵႂႃႇၶဝ်ႈႁူမ်ႈ ပၢင်ဢုပ်ႇၵုမ်လွင်ႈမူႇပိူင် ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ ပၢင်ၵုမ်လူင်ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉ ပွၵ်ႈၵမ်း 72 တီႈမိူင်းဢႃႊမေႊရိၵႃႊ။


ဝၼ်းတီႈ 20/09/2017 ၼႆႉယူႇတီႈၵႅမ်ၸွမ်ၸိုင်ႈ ဢူးႁိၼ်ႇၼရီႊပၼ်ႊထိဝ်ႊ တေၶဝ်ႈႁူမ်ႈ ပၢင်ဢုပ်ႇၵုမ် လွင်ႈမူႇ ပိူင်ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ ပၢင်ၵုမ်လူင်ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉ UN ပွၵ်ႈၵမ်း 72 ဢၼ်တေၸတ်းႁဵတ်းတီႈ ဝဵင်းၼိဝ်ႊယွၵ်ႊ မိူင်းဢမေႊရီႊၵႃႊၼၼ်ႉ ယူႇတီႈ ဢူးႁိၼ်ႇၼရီႊပၼ်ႊထိဝ်ႊ တေသပ်းလႅင်းၼႄၼႂ်းပၢင်ၵုမ်လူင် ငဝ်းလၢႆး ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မိူင်းမၢၼ်ႈ ဝႃႈၼႆ။

ၶၢဝ်းတၢင်း ၵႅမ်ၸွမ်ၸိုင်ႈၵမ်းၼႆႉ ဢူးတွင်းထုၼ်း ၽူႈပၼ်တၢင်းၶႆႈၸႂ် ၾၢႆႇႁူမ်ႇလူမ်ႈၵၢၼ်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ၊ ဢူးၵျေႃႇ တိၼ်ႇ ၵႅမ်ၽွင်းလူင် ၾၢႆႇၼွၵ်ႈမိူင်း ဢိၵ်ႇၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်းလၢႆလၢႆၵေႃႉ ပႃးၵႂႃႇၸွမ်း ဝႃႈၼႆ။


ဝၼ်းတီႈ 16/09/2017 ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈၼၼ်ႉ ၸွမ်ၽွင်းလူင်တိူင်းတႃႈၵုင်ႈ ဢူးၽိဝ်းမိၼ်ႉတဵင်း တင်း ၽွင်းတၢင်လူင် မိူင်းဢမေႊရိၵႃႊ ဢၼ်ပၵ်းလုမ်းတီႈတႃႈၵုင်ႈ ၸွမ်းသူင်ႇ တီႈဝၢင်းႁိူဝ်းမိၼ်တႃႈၵုင်ႈ ဝႃႈၼႆ။


ၵူႈပွၵ်ႈတႄႉ ယူႇတီႈၽွင်းလူင်ၾၢႆႇၼွၵ်ႈမိူင်း ပဵၼ်ၵေႃႉႁပ်ႉပုၼ်ႈၽွၼ်း ၶဝ်ႈႁူမ်ႈပၢင်ၵုမ်လူင်ၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉ မႃးၵမ်ႈၼမ်။
ၶေႃႈမုၼ်းၶၢဝ်ႇ ဢိင်မႃးတီႈ Burmese.dvb.no

ပၼ်ႁႃလူင်မိူင်းတႆးဢၼ်ၼိုင်ႈ ၼႂ်းၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈၼႆႉ လိူဝ်သေၵၢၼ်မိူင်း၊ ၵၢၼ်သိုၵ်း၊ သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း လႄႈတၢင်ႇလွင်ႈတၢင်းပိူင်ယဝ်ႉ ပဵၼ်ပၼ်ႁႃယႃႈမဝ်းၵမ်။ လွင်ႈယႃႈမဝ်းၵမ်ၼႆႉ ၸုမ်းၾၢႆႇၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉယႃႈမဝ်းၵမ် လႄႈ ရႃၸဝတ်ႈၸၢတ်ႈၸိုင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈ (UNODC) ယၢမ်ႈဢွၵ်ႇလိၵ်ႈႁၢႆးငၢၼ်းၵႂႃႇဝႃႈ-ၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉၼႆႉ ယႃႈၾိၼ်ႇဢွၵ်ႇၼမ်သုတ်းတီႈ 1 ပဵၼ်မိူင်းဢပ်ႊၾၵႃႊ ၼိတ်ႊသတၼ်ႊ။ ႁွင်းလူင်းမႃးတီႈ 2 ပဵၼ်ၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈ၊ ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈသမ်ႉ ၼႂ်းမိူင်းတႆးၵူၺ်း ဢွၵ်ႇယႃႈမဝ်းၵမ် 96% - ၼႆယဝ်ႉ။


ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈယႃႈမဝ်းၵမ်ၼႂ်းမိူင်းတႆးၼႆႉ ၸဝ်ႈယွတ်ႈသိုၵ်း ႁူဝ်ပဝ်ႈၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး/ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး (RCSS/SSA) ၵေႃႈလႆႈလၢတ်ႈတီႈ ပၢင်သပ်းလႅင်းၸႅင်ႈၶၢဝ်ႇ ဢၼ်ၸတ်းတီႈႁူမ်းႁႅမ်းၵၢၼ်ႇတေႃႇၵျီး ၽႄးလဵတ်ႉသ် ဝဵင်းလူင်တႃႈၵုင်ႈ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 15/09/2017 လၢတ်ႈဝႃႈ- "ႁဝ်းမႃးႁူပ်ႉ တေႃႇဢွင်ႇသၢၼ်းသုၵျီႇသေ ဢၼ်မၼ်းၼၢင်းသူၼ်ၸႂ် လွင်ႈယႃႈမဝ်းၵမ်ၼႆႉ ႁဝ်းယိၼ်းလီဢဝ်ၵုၼ်းမုၼ်ၸွမ်း တႄႉတႄႉ။ ႁဵတ်းသင်လႄႈ ယႃႈမဝ်းၵမ်ၼႂ်းမိူင်းတႆး တိုၵ်ႉလိူင်ႇၼမ်ယူႇ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈဝႃႈ လွၵ်းလၢႆးၵၢၼ်ၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉယႃႈမဝ်းၵမ် မၼ်းဢမ်ႇထုၵ်ႇမႅၼ်ႈ၊ ပိူင်တႅၵ်ႈမၼ်း မိူၼ်ၼင်ႇႁဝ်းသွၵ်ႈႁႃၽူႈလၵ်ႉ၊ ၽူႈလၵ်ႉမီးၼႂ်းႁိူၼ်း ႁဝ်းသမ်ႉၵႂႃႇႁႃတၢင်းၼွၵ်ႈႁိူၼ်းၼႆ ႁႃဢမ်ႇၺႃး ၽူႈလၵ်ႉသေပွၵ်ႈ"။


မိူဝ်ႈၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၶဝ် သိုပ်ႇထၢမ်ဝႃႈ- "ၵဵဝ်ႇလွင်ႈယႃႈမဝ်းၵမ်ၼႆႉသေ ၸိူဝ်းလႂ်ၵဵဝ်ႇၶွင်ႈ ႁၼ်ထိုင်ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၽွင်ႈ ၼႆၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈယွတ်ႈသိုၵ်းၵေႃႈတွပ်ႇဝႃႈ- "ဢၼ်ၵဵဝ်ႇၶွင်ႈယႃႈမဝ်းၵမ်ၼႆႉ ႁဝ်းယုမ်ႇယမ်ဝႃႈ တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ် တေႁူႉလီလိူဝ်သေႁဝ်း"- ၼႆယဝ်ႉ။

ၶၢဝ်းတၢင်း ၵၢၼ်သၢင်ႈလွင်ႈယုမ်ႇယမ်ၵၼ် ဝူင်ႈၵၢင် RCSS တင်းၾၢႆႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ၊ ၾၢႆႇသိုၵ်းတပ်ႉမတေႃႇ ဢၼ်ႁူပ်ႉထူပ်းၵၼ် တီႈၼေႇပျီႇတေႃႇၵမ်း မိူဝ်ႈ 11/09/2017 ၵေႃႈ ဢုပ်ႇဢူဝ်းပႃးလွင်ႈ တေႁဵတ်းႁိုဝ်ႁူမ်ႈမိုဝ်းၵၼ် ၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉယႃႈမဝ်းၵမ်။


"ယူႇတီႈၽူႈၵိူဝ်းၵုမ်ၸိုင်ႈမိူင်း ၼၢင်းဢွင်ႇသၢၼ်းၸုၵျီႇၼႆၵေႃႈ မၼ်းၼၢင်းၶႂ်ႈႁႂ်ႈ လွၵ်းတွၼ်ႈၶွင်ၼၢင်းယိင်းၼႆႉ ၶဝ်ႈပႃးမႃး၊ ႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၶဝ်ႈႁူမ်ႈပႃးမႃးၼမ်ၼမ် ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ထုၵ်ႇလီပၼ်တၢင်းႁူႉၼၢင်းယိင်း ႁႂ်ႈၼၢင်းယိင်း ၶဝ်ႈပႃးမႃး။ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၼၢင်းယိင်းလႄႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ၶဝ်ႈႁူမ်ႈပႃးၼႂ်းၵၢၼ်ၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉယႃႈမဝ်းၵမ်ၼမ်ၼမ်" ၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇ RCSS/SSA ၸဝ်ႈသိုၵ်းၸၢႆးမိူင်း လၢတ်ႈ။


ပူၼ်ႉမႃးဢမ်ႇႁိုင်ၼႆႉ တီႈၸႄႈမိူင်းၶၢင်ၵေႃႈ မီးၵၢၼ်တီႉၺွပ်းလႆႈယႃႈမဝ်းၵမ်တင်းၼမ်၊ ၵႃႈၶၼ်ယႃႈမဝ်းၵမ်တင်းမူတ်း ၼပ်ႉႁူဝ်ႁဵင်သႅၼ်၊ ပဵၼ်ၶၢဝ်ႇယႂ်ႇၶၢဝ်ႇလူင်တႄႉတႄႉဝႃႈဝႃႈ။


ၽူႈၵွၼ်းတပ်ႉပလိၵ်ႈ မိတ်ႉၵျီးၼႃး ၸႄႈမိူင်းၶၢင် (ၸဝ်ႈသိုၵ်းလူင်ၾၢႆႇတပ်ႉပလိၵ်ႈ) ဢူးထုၼ်းဢူး လၢတ်ႈတီႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ BBC ဝႃႈ- ၵႃႈၶၼ်ယႃႈမဝ်းၵမ် ဢၼ်တီႉၺွပ်းလႆႈၼႆႉ တင်းၼမ်သႅၼ်မၼ်းမီး သၢမ်ႁဵင်ပၢႆ။ ပဵၼ်ယႃႈၾိၼ်ႇၽိူၵ်ႇ၊ ယႃႈမႃႉၸိူဝ်းၼႆႉ။ ယႃႈမဝ်းၵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵမ်ႈၼမ်လုၵ်ႉတၢင်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ တင်းပွတ်းဢွၵ်ႇသေမႃး။ လႆႈႁူႉဝႃႈ လုၵ်ႉတီႈတူင်ႇဝူင်းၶၢင်သၢႆၵွင်းၶႃး (ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵူတ်ႉၶၢႆ)မႃး။ မီးၵၢၼ်လတ်းၽၢၼ်ႇတၢင်းထိူၼ်ႇ ငိူင်ႉဝႄႈၸႄႈဝဵင်းမူႇၸေႊ-ၼမ်ႉၶမ်းသေ မုင်ႈၸူးတၢင်းမိူင်းၶၢင်။ ပိူဝ်ႈတႃႇတေတီႉလႆႈ ငဝ်ႈႁၢၵ်ႈမၼ်းသမ်ႉ ၵွင်းၶႃးၼႆႉယူႇၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇလႄႈ မွပ်ႈၼႃႈတီႈပၼ်ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ ပွတ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ-ဝႃႈၼႆ။


ၾၢႆႇၼိုင်ႈတၢင်းၼိုင်ႈ ပူၼ်ႉမႃးမိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 10 လိူၼ်သႅမ်ႊထႅမ်ႊၿိူဝ်ႊၼႆႉ ၶၢဝ်ႇငဝ်းႁၢင်ႈသဵင် TV ၸုမ်းဝႃႉပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢွၵ်ႇဝႃႈ- ၸုမ်းဝႃႉတီႉၺွပ်းလႆႈၵူၼ်းၵဵဝ်ႇၶွင်ႈ ယႃႈမဝ်းၵမ် 5 ၵေႃႉ။ လွင်ႈၼႆႉ ၸုမ်းဝႃႉတီႉမတ်ႉဢဝ်ပၼ်ႇလဵပ်ႈဝဵင်း၊ ပၼ်တူတ်ႈတၢမ်ႇတၢင်းၽိတ်း လူၺ်ႈႁွင်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်းမႃး တူၺ်းၼမ်ၼမ် မိူၼ်ၼင်ႇပၢင်ပွႆးသေ ၶႃႈႁႅမ်ပႅတ်ႈၼႄၵူၼ်းတင်းၼမ်ၵေႃႉၼိုင်ႈ။ လွင်ႈၼႆႉ ၼႄၾၢင်ႁၢင်ႈဝႃႈ ၸုမ်းဝႃႉၵေႃႈသၢၼ်ၶတ်းၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉယႃႈမဝ်းၵမ်ယူႇ။


ၽူႈမီးၸၼ်ႉၼႂ်းဝႃႉ ဢၼ်ယူႇတီႈမိူင်းပွၵ်ႉ ဢမ်ႇၶႂ်ႈဢွၵ်ႇၸိုဝ်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈဝႃႈ- ၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင်ဝႃႉ ႁွင်ႉႁဵတ်းပၢင်ၵုမ်ၵၼ်မိူဝ်ႈၵၢင်လိူၼ်ဢေႃႊၵတ်ႊသ်။ မိူဝ်ႈၼၼ်ႉ ၼႂ်းၵူၼ်းလူင်ဝႃႉၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈဝႃႈ- "ၵၢၼ်ႁဵတ်းဢွၵ်ႇယႃႈမဝ်းၵမ်ၼႆႉ ယႃႇပေသိုဝ်ႉၶၢႆၵၼ်ၼႂ်းတူင်ႇဝူင်းဝႃႉၶိုၼ်း၊ ပေႃးမီးၵၢၼ်သိုဝ်ႉၶၢႆၵၼ် တေၺႃးတူတ်ႈတၢမ်ႇၼၵ်းၼႃ"-ဝႃႈၼႆ။


ၼႂ်းၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈၼႆႉ ၵၢၼ်မိူင်း ၵၢၼ်ငမ်းယဵၼ် ယႃႈမဝ်းၵမ် မၼ်းတိုၼ်းဢမ်ႇၽၢတ်ႇၵၼ်လႆႈ၊ ပေႃးဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ် လွင်ႈယႃႈမဝ်းၵမ်ၵေႃႈ တၵ်းလႆႈဢုပ်ႇပႃးလွင်ႈၵၢၼ်မိူင်း။ ယႃႈမဝ်းၵမ်ၼႂ်းမိူင်းတႆးဢမ်ႇႁၢႆၼႆႉ မၼ်းပဵၼ်ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၽွင်ႈၼၼ်ႉ ၽူႈပၵ်းတႃယႃႈမဝ်းၵမ်ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆး ဢၼ်ပဵၼ်ပႃး ၽူႈၵွၼ်းလုမ်း PI ၸဝ်ႈၶိုၼ်းသႂ် ဢၼ်ႁဵတ်းၵၢၼ်ၵမ်ႉထႅမ်လွင်ႈငမ်းယဵၼ်ၼႂ်းမိူင်း ၵေႃႈယၢမ်ႈလၢတ်ႈတီႈ ၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ။


"ပေႃးၵဵဝ်ႇၵပ်းလူၺ်ႈလွင်ႈယႃႈမဝ်းၵမ်ၼႆႉ တၢင်းၾၢႆႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈလႄႈ တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆႉ လႆႈၶိုင်ပွင်ၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉမႃးၵေႃႈ မၼ်းႁိုင်ၼႅၼ်ႇယဝ်ႉ၊ ၸဵမ်မိူဝ်ႈပီ 1974 ၵေႃႈ လႆႈႁူမ်ႈမိုဝ်းၵၼ်တင်းဢမေႊရိၵၢၼ်ႊ သေၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉမႃး၊ ယိုင်ႈၽဵဝ်ႈယိုင်ႈၼမ်မႃးတိၵ်းတိၵ်း၊ မၼ်းၼႄဝႃႈ လၢႆးၽဵဝ်ႈမၼ်းတိုၼ်းဢမ်ႇမႅၼ်ႈ။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈသမ်ႉၽဵဝ်ႈ၊ ၾၢႆႇၼိုင်ႈသမ်ႉ ႁူမ်ႈမိုဝ်းၵၼ်တင်း ၸုမ်းၸိူဝ်းဢၼ်ၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၸွမ်း ယႃႈမဝ်းၵမ်၊ မၼ်းပဵၼ်ၸိူင်ႉၼၼ်ဝႆႉ။ ပေႃးၸူးၸႂ်ၼႆႉ ၶႂ်ႈၽဵဝ်ႈယႃႈမဝ်းၵမ်ဝႃႈၼႆသေတႃႉၵေႃႈ ဢဝ်ၵၢၼ်မိူင်းဝႃႈသမ်ႉ ၸုမ်းၸိူဝ်းဢၼ်ႁဵတ်းၵၢၼ်ယႃႈမဝ်းၵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ သမ်ႉပဵၼ်မႁႃႇမိတ်ႈ (ဢူၺ်းလီ)ၾၢႆႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ၊ ပေႃးပဵၼ်ၸိူင်ႉၼၼ် တႃႇတေၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉၼႆႉမၼ်းယၢပ်ႇ"- ၸဝ်ႈၶိုၼ်းသႂ် လၢတ်ႈ။


မၼ်းၸဝ်ႈထတ်းသၢင်ဝႃႈ- "ပေႃးဝႃႈတေၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉယႃႈမဝ်းၵမ်ၼႆ ၾၢႆႇၼိုင်ႈႁဝ်းသမ်ႉၽဵဝ်ႈ၊ ၾၢႆႇၼိုင်ႈသမ်ႉပၼ်ႁႅင်းၸုမ်းၸိူဝ်းၵဵဝ်ႇၶွင်ႈယႃႈမဝ်းၵမ်ၼႆ မၼ်းႁဵတ်းဢမ်ႇလႆႈ။ ဢၼ်လီႁဵတ်းၼႆႉ- 1.ၸုမ်းၸိူဝ်းဢၼ်ၵဵဝ်ႇၶွင်ႈယႃႈမဝ်းၵမ်၊ ၸုမ်းၸိူဝ်းဢၼ်ယိပ်းၵွင်ႈသေ သၢၼ်ၶတ်းၶဝ်ၼႆႉ ႁဝ်းလူဝ်ႇႁွင်ႉမႃးၵူႈမူႇၵူႈၸုမ်း၊ ဢမ်ႇၸႂ်ႈတႃႇတီႉၺွပ်းၶဝ်။ 2.ႁွင်ႉမႃးသေဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်ဝႃႈ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈယႃႈမဝ်းၵမ်ၼႆႉ ႁဝ်းတေႁဵတ်းၸိူင်ႉႁိုဝ်၊ ပေႃးဝႃႈႁဝ်းဢုပ်ႇ လွင်ႈယႃႈမဝ်းၵမ်ၼႆၵေႃႈ တေလႆႈဢုပ်ႇပႃးၵၢၼ်မိူင်း၊ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈဝႃႈ လွင်ပွင်ၸိုင်ႈၵေႃႈ ၾၢႆႇၵၢၼ်မိူင်းၼႆႉ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၵူႈမူႇၵူႈၸုမ်းယူႇၾၢႆႇမၼ်း၊ ၼင်ႇႁိုဝ်တေယူႇၾၢႆႇမၼ်းၼႆႉ မၼ်းတေၸၢင်ႈပၼ် (ဢၶႂၢင်ႉဢယေး) သုၼ်ႇလႆႈၶဝ်ဢီႈသင်။ ပေႃးသူၸဝ်ႈတေမႃးယူႇၾၢႆႇႁဝ်းၶႃႈၼႆ ၻီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊ ဢၼ်သူၸဝ်ႈပႆႇလႆႈၼႆႉ တၵ်းတေလႆႈ။ လွၵ်းပိူင်ၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၼႆႉ တၵ်းတေလႆႈ ၸဵမ်ၵႂႃႇၸိူဝ်းၼႆႉ တေလႆႈမီးၶေႃႈတူၵ်းလူင်းၵၼ်။


ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၸိူင်ႉၼၼ်လႄႈ ၵၢၼ်မိူင်း ၵၢၼ်ငမ်းယဵၼ် ယႃႈမဝ်းၵမ် မၼ်းတိုၼ်းဢမ်ႇၽၢတ်ႇၵၼ်လႆႈ။ ဢၼ်ဢမ်ႇၽၢတ်ႇၵၼ်လႆႈ ႁဝ်းတေႁဵတ်းၽၢတ်ႇၽႄၵၼ်ၼႆ မၼ်းတိုၼ်းဢမ်ႇဢွင်ႇလႆႈ၊ ၵူၺ်းၵႃႈ မၼ်းၸၢင်ႈမီးၸိုဝ်ႈမီးသဵင်ယူႇ၊ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈဝႃႈ ၸိူဝ်းဢၼ်ၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၸွမ်းယႃႈမဝ်းၵမ်ၶဝ် ဢၼ်ဢမ်ႇယူႇၾၢႆႇ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၵေႃႈမီးၼမ်။ ၸုမ်းၸိူဝ်းၵႃႉၶၢႆႁင်းၵူၺ်းၵေႃႈမီး။ ပေႃးဝႃႈၵႂႃႇၽဵဝ်ႈၵူၼ်းၸိူဝ်းၼႆႉတႄႉ မၼ်းတေမီးၽွၼ်းလီၼိုင်ႈၵႅပ်ႉၵမ်းယူႇ၊ ၵူၺ်းၵႃႈ ၶၢဝ်းယၢဝ်းတႄႉမၼ်းဢမ်ႇမီးၽွၼ်းလီ၊ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈဝႃႈ တီႉၵႂႃႇယဝ်ႉၵေႃႉၼိုင်ႈ ၵေႃႉမႂ်ႇတေမီးမႃးထႅင်ႈ၊ မိူၼ်ၵၼ်တင်းတေႃမၼ်း၊ ၵႃႈၸူဝ်ႈဢၼ်ႁဝ်းဢမ်ႇၽဵဝ်ႈလႆႈ တေႃမၼ်းၼႆႉတႄႉ မၼ်းတေႁုၼ်ႈၶိုၼ်ႈတိၵ်းတိၵ်း ၼၼ်ႉယဝ်ႉ- ၸဝ်ႈၶိုၼ်းသႂ် ၸီႉၸမ်ႈထတ်းသၢင် ႁၼ်ထိုင်ၼင်ႇၼႆ။


တီႈပၢင်တေႇသၼႃႇႁေႃးထမ်း တိုၵ်းတေႃးယႃႈမဝ်းၵမ် ဢၼ်လႆႈၸတ်းႁဵတ်းမႃး ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးလၢႆလၢႆၸႄႈမိူင်း ၶၢဝ်းတၢင်း 2-3 ပီမႃးၼႆႉ ၸဝ်ႈၶူးသီႇရိထမ်မ ဝ တ်ႉၾႃႉဝိႁၢရ်ဝဵင်းဢိၼ်း၊ ဢၼ်ပဵၼ်ၸဝ်ႈလႆႈႁပ်ႉသူး (ရၢင်းဝလ်း) ၸဝ်ႈသုၸၼ်ႇတီႇ (ၼၢင်းၸုမ်ႈၸႂ်မိူင်း ၸဝ်ႈၾႃႉလူင်မိူင်းသီႇပေႃႉ ၸဝ်ႈၵျႃႇသႅင်) ၵေႃႈသင်ႇသွၼ်ပွၼ်ႈထမ်းဝႃႈ-“ၾၢၵ်ႇထိုင်ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆးႁဝ်းၵူႈၵေႃႉၵူႈၵူၼ်း ႁႂ်ႈမေႃႁၵ်ႉတူဝ်ၵဝ်ႇ၊ မေႃႁၵ်ႉၼႃႈႁေႃတေႃႁိူၼ်း၊ မေႃႁၵ်ႉလုၵ်ႈလၢင်းၼၢင်းမေး၊ မေႃႁၵ်ႉပေႃႈမႄႈပီႈၼွင်ႉၸိူဝ်ႉၶိူဝ်း၊ မေႃႁၵ်ႉၼႃႈဝၢၼ်ႈတႃသူၼ် ဝၢၼ်ႈဢိူင်ႇပွၵ်ႉယွမ်ႇ။ ဢမ်ႇမီးတိုဝ်ႉတၢင်းၸွႆႈ ၵၢၼ်ဝၢၼ်ႈမိူင်းသေတႃႉၵေႃႈ ႁႂ်ႈလႆႈမေႃဝႄႈပႅတ်ႈယႃႈမဝ်းၵမ်။ ပေႃးဝႄႈပႅတ်ႈယႃႈမဝ်းၵမ်လႆႈၵေႃႈ မိူၼ်ၼင်ႇၸွႆႈၵႅတ်ႇၶႄႁႄႉၵင်ႈပၼ်ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းႁဝ်းယဝ်ႉ။ ယႃႈမဝ်းၵမ်ၼႆႉ မႃးယႃႉၶိူဝ်းႁဝ်း၊ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းႁဝ်းလူႉလႅဝ်”-ဝႃႈၼႆ။


ယိူင်းဢၢၼ်းပိူဝ်ႈတႃႇ ယၢၼ်ၵႆၽေးယႃႈမဝ်းၵမ်ၼႆသေ လၢႆလၢႆပီမႃးၼႆႉ ၵူၼ်းၼုမ်ႇၼႂ်းမိူင်းတႆးၵေႃႈ ၶွၼ်ႈႁႅင်းတူဝ် ႁႅင်းၸႂ် ႁူမ်ႈၵၼ်ၸတ်းလွင်ႈတူင်ႉၼိုင်လၢႆၸိူဝ်ႉလၢႆပိူင်။ မိူၼ်ၼင်ႇႁူမ်ႈၵၼ်ပႆၶိုၼ်ႈလွႆလူင်ၼႂ်းမိူင်းတႆး၊ ၸတ်းႁဵတ်းပၢင်ပွႆးၶႅင်ႇပိတ်ႉမၢၵ်ႇၼင်၊ ၸတ်းပၢင်ပၼ်တၢင်းႁူႉ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၽေးယႃႈမဝ်းၵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။


လိူၼ်ၵျုၼ်ႊ ဝၼ်းတီႈ 26 ပဵၼ်ဝၼ်းသၢၼ်ၶတ်းယႃႈမဝ်းၵမ်ၵူႈၸိုင်ႈမိူင်း (International Day Against Drug Abuse and Illicit Trafficking 26 June) ။ ဝၼ်းသၢၼ်ၶတ်းယႃႈမဝ်းၵမ်ၼႆႉ ပၢင်ၵုမ်လူင်ၸုမ်းၸၢတ်ႈၸိုင်ႈ လုမ်ႈၾႃႉ (UNGA) တႄႇႁပ်ႉႁွင်းမၵ်းမၼ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇမႃးမိူဝ်ႈ ဝၼ်းတီႈ 26 လိူၼ်ၵျူၼ်ႊ 1988 ။ ပေႃးၶွပ်ႈထိုင်မႃးၼႂ်းဝၼ်းၼႆႉၵူႈပီပီ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်း လၢႆလၢႆၸုမ်း ၼႂ်းၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈ ဢိၵ်ႇတင်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ လႆႈၸတ်းပၢင်ၽဝ်ယႃႈမဝ်းၵမ် ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇႁႂ်ႈၼွၵ်ႈမိူင်းၼႂ်းမိူင်းႁူႉၸွမ်း၊ လွင်ႈဝႃႈမူႇၸုမ်းမီးလွင်ႈသၢၼ်ၶတ်းယႃႈမဝ်းၵမ်၊ တီႉၺွပ်းၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉ ယႃႈမဝ်ၵမ်။

ၾူၼ်တူၵ်းၼႂ်းၸိုင်ႈတႆး ပတ်းပိုၼ်ႉဢမ်ႇထၢတ်ႇ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၼမ်ႉႁွင်ႈၼမ်ႉၵေးလၢႆလၢႆမႄႈ ၼွင်းလူၼ်ႉၾင်ႇၾႆးၾႃႉၶၢတ်ႇလႄႈ  ၵူၼ်းမိူင်းႁဵတ်းၵၢၼ်ႁူင်းၸၢၵ်ႈၶဝ်ႈမုၼ်းၶဝ်ႈပွင်း ၼႂ်းဝဵင်းယႂ်ႇလၢႆလၢႆဝဵင်း  ႁူပ်ႉတၢင်းယၢပ်ႇ ။


တင်ႈဢဝ်ဝၼ်းထိ 15 မႃးၾူၼ်တူၵ်းၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်းပွတ်းဢွၵ်ႇ လၢႆလၢႆၸေႈဝဵင်း မိူၼ်ၼင်ႇ မိူင်းတူၼ် မိူင်းပၼ်ႇ လၢင်းၶိူဝ်း မိူင်းၼၢႆး ၼမ်ႉၸၢင် ၶူဝ်လမ် တူၼ်ႈတီး ၊ လၢႆးၶႃႈ၊ မိူင်းၵိုင်၊ ၵေးသီး၊ မိူင်းသူႈ၊ၵုၼ်ႁဵင် ၸိူဝ်းၼႆႉလႄႈ ၼမ်ႉၵေးၼမ်ႉႁွင်ႈလူၼ်ႉၾင်ႇ။

ၼမ်ႉလူၼ်ႉၾင်ႇ ၼွင်းထူမ်ႈယႂ်ႇလူင်တႄႉမိူၼ်ၼင်ႇ ၼမ်ႉတဵင်း ဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်း၊ ၼမ်ႉႁွင်ႈၵႅဝ်ႈမိူင်းၼၢႆး ၸိူဝ်းၼႆႉ။ တၢင်ႇဝဵင်းတႄႉပဵၼ်ၼမ်ႉပႃႇၼမ်ႉလွႆ ၼွင်းထူမ်ႈ တီႈတႅမ်ႇတီႈယၢၼ်းလၢႆလၢႆတီႈ ။


“ပေႃးၾႆးမွတ်ႇ ၸႂ်ႉၸၢၵ်ႈၾႆးၸဝ်ႈၵဝ်ႇၼၼ်ႉၶႃႈၼႃႇ။ ႁဝ်းၶႃႈႁဵတ်းၶဝ်ႈမုၼ်းၼႆႉ သမ်ႉလူဝ်ႇၵႂႃႇ သူင်ႇ ပိူၼ်ႈ ဢၼ်ပိူၼ်ႈသင်ႇဝႆႉၼၼ်ႉၶႃႈလူး။ ၵႃႈၼမ်ႉမၼ်းတႄႉ ပေႃးၾႆးမွတ်ႇၶိုင်ႈဝၼ်းၸိူဝ်းၼႆႉႁိုဝ်ႉ၊ ၾႆးမွတ်ႇ ၵၢင်ၶမ်ႈႁိုဝ်ႉၼႆတႄႉ သဵင်ႈယူႇ 5000 တေႃႇထိုင် 10000 ပျႃး၊ ပေႃးၾႆးမွတ်ႇ ဝၼ်းၵူပ်းၶိုၼ်းတႄႉ ၼပ်ႉႁူဝ်မိုၼ်ႇပျႃးဢေႃႈ။ ”- ၼၢင်းဝၼ်း ၸဝ်ႈၶဝ်ႈမုၼ်း ၵူၼ်းတူၼ်ႈတီးလၢတ်ႈ။


ၵူၼ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈဝႃႈ ပေႃးၾူၼ်တူၵ်း ၾႆးၾႃႉၵေႃႈၶၢတ်ႇ။   ၵူၼ်းမိူင်းဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်းၵၢၼ် ။ ပိူင်လူင်ပဵၼ်ၵၢၼ်ဢၼ်ၸႂ်ႉႁႅင်းၾႆးၾႃႉမိူၼ်ၼင်ႇ ဢိတ်ႇၶႅပ်းႁၢင်ႈ၊ ဢိတ်ႇလိၵ်ႈ၊   ႁူင်းႁဵတ်းၶဝ်ႈမုၼ်း၊ ၶဝ်ႈသွႆး ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။


ၼၢင်းၼုမ်ႇ ၵူၼ်းလၢင်းၶိူဝ်းၵေႃႈလၢတ်ႈဝႃႈ- ပေႃးၾူၼ်တူၵ်းထပ်းၵၼ်2-3 ဝၼ်း သဵၼ်ႈတၢင်းဢၼ် လုၵ်ႉတီႈ ဝၢၼ်ႈမႃးဝဵင်းၵေႃႈ တိုၵ်ႉဢုင်တိုၵ်ႉလု ႁႅင်း။ ၵႂႃႇမႃးယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ။ ၵၢၼ်သူၼ်ၵၢၼ်ၼႃးၵေႃႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်း၊ လႆႈလိုဝ်ႈဝႆႉ။ ၶၢဝ်းၼႆႉ မိူင်းႁဝ်းၶႃႈ ပဵၼ်ၶၢဝ်းပၢတ်ႇငႃး။ ပီၼႆႉၾူၼ်ၼမ်လႄႈ ငႃးဢမ်ႇပေႃးလႆႈၼမ်။  ၸဝ်ႈငႃးဢမ်ႇပေႃးပဵၼ်ၵၢၼ်။ ဢွၼ်ၵၼ်မႆႈၸႂ်တႃႇပီတေမႃး ၼမ်ႉမၼ်းတေၵႃႈယႂ်ႇ ။ တွၼ်ႈတႃႇၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်တီႈႁိူၼ်းၵေႃႈ   ပေႃးၾႆးမွတ်ႇၵေႃႈ လိုဝ်ႈၵၢၼ်ဝႆႉသေ ဢမ်ႇႁဵတ်းၵၢၼ်သေယဝ်ႉၶႃႈဢေႃႈ။- ဝႃႈၼႆ။


ႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇၾူၼ်လူမ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈတႄႉပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ တင်ႈတႄႇ ဝၼ်းထိ 15 လိူၼ် သႅပ်ႉထႅမ်ႊ ပိူဝ်ႊၼႆႉ မႃး လူမ်းလႅင်ႉ Doksuri ဢၼ်လုၵ်ႉတၢင်းဝၼ်းဢွၵ်ႇပၢင်ႇလၢႆႇၶႄႇပွတ်းၸၢၼ်း (South China Sea) ၼႂ်းၵႄႈၵုၼ်ဢိၼ်ႊတူဝ်ႊၼီႊသျႃးလႄႈ မိူင်းဝီႊ ယႅတ်ႉၼမ်ႊ ၼၼ်ႉ ၽတ်ႉပဝ်ႇလတ်းၶဝ်ႈ ဝီႊယႅတ်ႉ ၼမ်ႊ၊ ထႆး၊ မိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်း လႄႈ ႁဵတ်းႁႂ် ၾူၼ်တူၵ်းထတ်းၵၼ်သွင် သၢမ်ဝၼ်း။ ၼႂ်းဝၼ်းထိ 18 ၼႆႉပေႃးႁႅင်းလူမ်း လႅင်ႉဢမ်ႇလူတ်းလူင်းၸိုင် ၾူၼ်ၸၢင်ႈတူၵ်းထိုင် ဝၼ်းထိ 19 လႄႈ20 လူးၵွၼ်ႇဝႃႈၼႆ။

ၾႆးၾႃႉသျွတ်ႉလႄႈ ၾႆးမႆႈလၢႆတီႈၼႂ်းမိူင်းတႆး မိူၼ်ၼင်ႇၼႂ်းၵိင်ႇၸႄႈဝဵင်းပုင်ႇပႃႇၶႅမ် ၊ မိူင်းလႃး ၊ ၼမ်ႉၶမ်း ၸိူဝ်းၼႆႉႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလူႉသုမ်းၶူဝ်းၶွင်ငိုၼ်းၶမ်းလႄႈ ၵူၼ်းလႆႈႁပ်ႉမၢတ်ႇၸဵပ်း ။


ဝၼ်းတီႈ 17 /09/2017 ႁူင်းႁႅမ်း ဢေႇၵရိတ်ႉပၢၼ်းၶျၢၼ်ႇ ၶႂၢၵ်ႈၵၢၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈႁဵတ်းႁိူၼ်းတိူၵ်ႈမႂ်ႇ သမ်ႉဢဝ်ၾႆးၾႃႉသျွတ်ႉမႆႈႁူဝ်ၶိူင်ႈတီႈႁဵတ်းၵၢၼ်လႄႈ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၾၢႆႇၶႄၾႆးပလိၵ်ႈ ၵေႃႉသိုၵ်း ၵေႃႉႁၢၼ်မႃးၸွႆႈၵၼ်ႁူတ်းၾႆးၸင်ႇမွတ်ႇၵႂႃႇ ဝႃႈၼႆ။

မိူဝ်ဝၼ်းတီႈ 14/09/2017 ၼၼ်ႉၵေႃႈ ယွၼ်ႉၾႆးၾႃႉသျွတ်ႉသေ ၾႆးမႆႈႁိူၼ်းၵူၼ်းလူင် ဝၢၼ်ႈ ၵုင်းသႃႇ  ၼႂ်းၵႄႈႁူၺ်ႈဢေႃႈလႄႈ ၼႃးၵွင်းမူး ၵိင်ႇၸႄႈဝဵင်းပုင်ႇပႃႇၶႅမ် ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းတူၼ် ၸႄႈတွၼ်ႈမိူင်းသၢတ်ႇ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇ  ။


လုင်းလႅင် ႁူဝ်ပဝ်ပႃႇတီႇႁူဝ်သိူဝ် မိူင်းတူၼ်လၢတ်ႈဝႃႈ “ လွင်ႈၸႂ်ႉၾႆးၾႃႉမိူင်းႁဝ်းၼႆႉ မၼ်းမီးလၢႆ ၸိူဝ်း မၢင်ၸိူဝ်းၵေႃႈႁဵတ်းၸႂ်ႉဢဝ်ႁင်းၵူၺ်းလႄႈ မိူဝ်ႈၽွင်းႁဝ်းၸႂ်ႉၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈဢွၼ်ၵၼ်ဝႆႉသတိ ၼမ်ၼမ်သေၵမ်း ပေႃးဝႃႈဢမ်ႇၸႂ်ႈပိုၼ်ႉတီႈဢၼ် ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၶဝ်ႈ ၸွႆႈထႅမ်လႆႈငၢႆႈတႄႉ တေ ၸၢင်ႈလၢမ်းသေ တေၸၢင်ႈမီးလွင်ႈလူႉသုမ်းထိုင်သၢႆၸႂ်လႆႈ ” ဝႃႈၼႆ ။


မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 13/09/2017 ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၾႆးမႆႈႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ မၢႆဢၢႆႈမိုဝ်ႉလႄႈ လူၺ်ဢၢမ်လွႆႉ ဝၢၼ်ႈၽႃးပႅၼ်ႇ ဢိူင်ႇမိူင်းဝီး ၸႄႈဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ၼၼ်ႉတႄႉတႆႈတဵၼ်းသေ လၢမ်းမႆႈပႃးႁိူၼ်း မႆႈပႃးၵူၼ်း 3 ၵေႃႉ ၽွင်းတိုၵ်ႉၼွၼ်းလပ်းယၢမ်းလဵဝ်လႆႈ သူင်ႇယူတ်းယႃတူဝ်ဝႆႉ တီႈႁူင်းယႃဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း ယူႇတီႈၸုမ်း ပၼ်ႇလႅင် MMBG ၼမ်ႉၶမ်းသေ ၵႂႃႇၸွႆႈထႅမ်ဝႆႉၸူဝ်ႈၶၢဝ်း ဝႃႈၼႆ။

ၸုမ်းၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း ၸိုင်ႈတႆး (Shan Human Rights Foundation) ဝႃႈ လွင်ႈၵူၼ်းမိူင်းတႆး ပွတ်း ႁွင်ႇ 300 ပၢႆ လႆႈတိုၼ်ႇသၢၼ်ႈပၢႆႈသေဢမ်ႇၵႃး၊ ၵူၼ်းမိူင်းၺႃးသိုၵ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈတီႉမတ်ႉပေႃႉထုပ်ႉၼႆႉ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ တင်း တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တၵ်းတေလႆႈႁပ်ႉပုၼ်ႈၽွၼ်း ဝႃႈၼႆ။


ပူၼ်ႉမႃး မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 14/09/2017 ၼၼ်ႉ ၸုမ်းၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း ၸိုင်ႈတႆး (SHRF) ဢွၵ်ႇၽိုၼ်တၢမ်း ငဝ်းလၢႆး ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈ တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶမရ 325 တင်း ၸုမ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉၼမ်ႉပွင်ႈ ႁူမ်ႈၵၼ် ဢဵၼ်ႁႅင်း 60 ပၢႆၵႂႃႇတူင်ႉၼိုင်တၢင်းဝၢၼ်ႈလွႆယွႆး ဢိူင်ႇပႃႇၵၢင်း ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းယႆ။ ဝၼ်းတီႈ 10/09/2017 ၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တင်း ၸုမ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉ ယိုဝ်းၵွင်ႈလဵၵ်ႉ/ယႂ်ႇ ၵႂႃႇၵူႈႁူးၵူႈတၢင်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလွႆယွႆး ဢိူင်ႇပႃႇၵၢင်း တူၵ်းၸႂ်၊ ဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈ ယၢၼ်ႁိူၼ်းယေးတီႈယူႇ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 300 ပၢႆ ဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈ၊ ၼႂ်းၼၼ်ႉ 100 ပၢႆ ပၢႆႈၵႂႃႇယင်ႉ တီႈ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼမ်ႉပူၵ်ႇ၊ တႃႇ 200 ပၢႆသမ်ႉ မူၵ်းယူႇၸွမ်းသုမ်ႉထဵင်ႁႆႈ ထဵင်ၼႃး ဝႃႈၼႆ။

ၸၢႆးႁေႃသႅင် ၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇ ၸုမ်းၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး (SHRF) လၢတ်ႈဝႃႈ “ ႁဝ်းၶႃႈတႄႉ ၶႂ်ႈဝႃႈ ပေႃး ဢဝ်ပိူင်မိူင်းဝႃႈၸိုင် မၼ်းပဵၼ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ။ ပေႃးႁဝ်းၶႃႈ မႃးတူၺ်းမိူဝ်ႈလဵဝ် လူင်ပွင်ၸိုင်ႈသမ်ႉ ဢမ်ႇမီး ဢေႃးၸႃႇၵုမ်းၵမ်လႆႈတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႈႁဵတ်းၵႂႃႇ ၵႃႈဝႃႈၵႃႈပဵၼ် ၵွပ်ႈၼၼ် လူင်ပွင်ၸိုင်ႈတင်း တပ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆႉ မၼ်းမီးပုၼ်ႈၽွၼ်း ၼင်ႇၵၼ်” ဝႃႈၼႆ။


မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 10 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် 9 မူင်းၶိုင်ႈၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵႂႃႇႁူပ်ႉသႂ်ႇ ၸၢႆးသၢင်ႇလႃႉ ဢႃယု 29 ပီ ပဵၼ်ၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈလွႆယွႆး ဢိူင်ႇပႃႇၵၢင်း ၽွင်းမၼ်းၸၢႆးၵႂႃႇသူင်ႇၶဝ်ႈၵူၼ်းႁဵတ်းႁႆႈသေပွၵ်ႈမႃးၼၼ်ႉ ထုၵ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တီႉၺွပ်း သေ လွၼ်ႈသိူဝ်ႈ မၼ်းၸၢႆးမတ်ႉမိုဝ်းပေလင် ႁွင်ႉဢဝ်ၵႂႃႇၸွမ်းၶဝ်။ ယူႇထႅင်ႈၶၢဝ်းယၢမ်းႁိုင် 10 မိၼိတ်ႉ သိုၵ်း မၢၼ်ႈၸုမ်းၼႆႉ ၵႂႃႇႁွတ်ႈၽႅဝ်တီႈထဵင်သုမ်ႉ/ႁႆႈသေ ၺႃးၸၢႆးသၢင်ႇၵျေႃႇ ဢႃယု 36 ပီ ပဵၼ်ၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈၼႃးလၢၼ်ႇ ဢိူင်ႇပႃႇၵၢင်း ၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈထဵတ်ႈထၢမ် လွင်ႈသိုၵ်းတႆး၊ ထုပ်ႉၼႃႈထုပ်ႉတႃ ၸၢႆးသၢင်ႇၵျေႃႇသေ တီႉမတ်ႉ ႁွင်ႉၵႂႃႇၸွမ်းၶဝ် ဝႃႈၼႆ။


ထိုင်မႃး ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း 4 မူင်းၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸုမ်းၼႆႉၵူၺ်းၼင်ႇၵဝ်ႇ ထူပ်းၺႃး ၸၢႆးသၢင်ႇၵွၼ်း ဢႃယု 32 ပီ ပဵၼ် ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလွႆယွႆး ဢိူင်ႇပႃႇၵၢင်း ၵူၺ်းၼင်ႇၵဝ်ႇ မိူဝ်ႈၽွင်းမၼ်းၸၢႆးႁေႃႈၵႂၢႆးပွၵ်ႈႁိူၼ်းၼၼ်ႉ ႁူပ်ႉၺႃးသိုၵ်း မၢၼ်ႈ သေ ၺႃးတီႉမတ်ႉဢဝ်ၵႂႃႇၸွမ်းထႅင်ႈ။ ၶဝ်သၢမ်ၵေႃႉၼႆႉ ထုၵ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵုမ်းၶင်တူဝ်ဝႆႉတီႈ ဝၢၼ်ႈၼမ်ႉ ပူၵ်ႇၼိုင်ႈၶိုၼ်း။ ထိုင်မႃး ဝၼ်းတီႈ 11/09/2017 လုင်းသူၺ်ႇ ၵႂႃႇၵမ်ႉထႅမ်ယိုၼ်ယၼ်(ထွၵ်ႈထၢမ်ႇ) ၶဝ် 3 ၵေႃႉသေ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸင်ႇပွႆႇပၼ်ၶဝ်ပွၵ်ႈႁိူၼ်းၶိုၼ်း ဝႃႈၼႆ။


ၸၢႆးႁေႃသႅင် လၢတ်ႈဝႃႈ ႁဝ်းၶႃႈတုၵ်းယွၼ်းထိုင်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ႁႂ်ႈလူင်းတူၺ်း/ၵူတ်ႇထတ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ မိူၼ်ၼင်ႇ ဢၼ်ပဵၼ်ပၼ်ႁႃၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇလႄႈ ၵူႈတီႈၵူႈတၢင်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈဝႃႈ ၶဝ်ပဵၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၶဝ်မီး ဢေႃးၸႃႇဢႃႇၼႃႇ ၼမ်လိူဝ်ပိူၼ်ႈ။ ပေႃးဢဝ်ပိူင်မၼ်းဝႃႈၸိုင် ၶဝ်ၼႆႉၵႂႃႇလႆႈၵူႈတီႈ၊ ႁဵတ်းလႆႈၵူႈလွင်ႈ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၶဝ်လူင်းပိုၼ်ႉတီႈ ၵူတ်ႇထတ်းတူၺ်းသေ ႁႂ်ႈဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်း ၸွႆႈထႅမ်ၵူၼ်းပၢႆႈၽေး ပၼ်တဵမ်တဵမ် ထူၼ်ႈ ထူၼ်ႈ” ဝႃႈၼႆ။

ၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးလႄႈၾိင်ႈငႄႈတႆးမိူင်းပၼ်ႇ ႁၢင်ႈႁႅၼ်းတေၵေႃႇသၢင်ႈ ႁူင်းႁေႃၵေႃတႆး မိူင်းပၼ်ႇ တႃႇႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းလႆႈၸႂ်ႉၽွၼ်းလီမိူဝ်းၼႃႈ။


ဝၼ်းတီႈ 14/09/2017 ၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးလႄႈၾိင်ႈငႄႈတႆး ဢိၵ်ႇၵူၼ်းဝၢၼ်ႈႁူမ်ႈၵၼ်ၸတ်းႁဵတ်း ပၢင်လူႇတၢၼ်းၵၢပ်ႈသွမ်းဝၢၼ်းပလိတ်ႈ ၽိၵ်ႈသိၵ်ႈၼႃႈလိၼ် တီႈပွၵ်ႉတူၵ်း  ဝဵင်းမိူင်းပၼ် ၸႄႈတွၼ်ႈလၢင်းၶိူဝ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း  ။

ၸၢႆးပီး ႁူဝ်ပဝ်ႈၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးလႄႈၾိင်ႈငႄႈတႆးမိူင်းပၼ်ႇ လၢတ်ႈဝႃႈ - “ လိၵ်ႈလၢႆးပဵၼ်သၢႆၸႂ်ၸိူဝ်ႉ ၸၢတ်ႈ လိၵ်ႈႁိူဝ်ႈႁိူင်းၵေႃႈမိူင်းၶိုၼ်ႈယႂ်ႇၼႆလႄႈ ႁဝ်းၶႃႈၸင်ႇဝူၼ်ႉၶိုင်တႃႇၵေႃႇသၢင်ႈႁူင်းႁေႃၼႆႉ တႃႇႁႂ်ႈလႆႈၸႂ်ႉပဵၼ်ၽွၼ်းလီမိူဝ်းၼႃႈ။ ႁဝ်းၶႃႈၵေႃႈယိၼ်းၸူမ်းထိုင်ၸဝ်ႈတႃႇၼ ၵူႈၸဝ်ႈၵူႈၵေႃႉ ၵူႈတီႈၵူႈတၢင်းဢၼ်လႆႈၵမ်ႉၸွႆႈမႃးတႃႇၵေႃႇသၢင်ႈႁူင်းႁေႃၵေႃတႆးမိူင်းပၼ်ႇ။ သင်ဝႃႈမီးပီႈၼွင်ႉ တီႈၸမ်တီႈၵႆ ၶႂ်ႈၵမ်ႉၸွႆႈ ထႅမ်ငိုၼ်းတွင်းမႃးထႅင်ႈၸိုင် ၶႅၼ်းတေႃႈၵမ်းသိုပ်ႇ မႃးတီႈ ၵေႃၵမ်ၵၢၼ်  ႁဝ်းသေၵမ်း” ဝႃႈ သင်ဝႃႈၶႂ်ႈႁူမ်ႈၸွႆႈထႅမ်ငိုၼ်းတွင်းၸိုင် ၵပ်းသိုပ်ႇလႆႈတီႈ -  ၸၢႆးၶိူဝ်းတႆး (ၽူႈၼမ်းၼႂ်း ၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးလႄႈၾိင်ႈငႄႈတႆး ဝဵင်းမိူင်းပၼ်ႇ ) မၢႆၾူၼ်း - 093-137-5632 / 094-577-178-39/065-729-1711  ။


ႁူင်းႁေႃၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးလႄႈၾိင်ႈငႄႈတႆးဝဵင်းမိူင်းပၼ်ႇၼႆႉ ဢိင်ၼိူဝ်ၸဝ်ႈတႃႇၼၽူႈမီးၼမ်ႉၸႂ်လႄႈ ၵူၼ်းၼႂ်းဢိူင်ႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈတေႁူမ်ႈၵၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈ။ တေတႄႇၵေႃႇသၢင်ႈဝၢႆးလင်ဢွၵ်ႇဝႃႇ။ မေႃမိုဝ်း မေႃၵေႃႇသၢင်ႈၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းမိူင်းပၼ်ႇ တေႁူမ်ႈၵၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈ။ တေဢဝ်ၶၢဝ်းယၢမ်းႁိုင်ၵႃႈႁိုဝ် ၼၼ်ႉတႄႉ ဢိင်ၼိူဝ်ႁႅင်းငိုၼ်းထႅင်ႈၵမ်းၼိုင်ႈ။ ပေႃးၵေႃႇသၢင်ႈယဝ်ႉၸိုင် တေႁဵတ်းပဵၼ်ပိုၼ်ႉတီႈ  တႃႇၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ မႃးၸႂ်ႉပဵၼ်ၽွၼ်းလီ တႃႇတူင်ႉၼိုင်လွင်ႈ ပၢႆးပၺ်ၺႃ၊ ၶႅၵ်ႇလီပၢင်ၸႃႉၸိူဝ်းၼႆႉ- ဝႃႈၼႆ။

ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ တုၵ်းယွၼ်း ထိုင်ၽူႈတႅၼ်းသၽႃးၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ႁႂ်ႈၸွႆႈတုၵ်းယွၼ်းပၼ် တီႈလိၼ် သူၼ်ႁႆႈၼႃး ၵူၼ်းမိူင်း 1000 ဢေႊၶိူဝ်ႊပၢႆ ဢၼ်သိုၵ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ယိုတ်းဝႆႉ မိူဝ်ႈ 1996။


ဝၼ်းတီႈ 11/09/2017 ၼႆႉၸၢႆးဝၼ်းလႅင်းၶမ်း ၽူႈတႅၼ်းသၽႃးၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ၸႄႈတွၼ်ႈလႃႈသဵဝ်ႈ ႁူပ်ႉထူပ်း ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၼႂ်းဢိူင်ႇၶိူဝ်းၼိမ်း ၸႄႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ တုၵ်းယွၼ်း ႁႂ်ႈၸွႆႈဢဝ်ပၼ်တီႈလိၼ် 1000 ဢေႊ ၶိူဝ်ႊပၢႆ ဢၼ်သိုၵ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢဝ်ဝႆႉ။


တီႈလိၼ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်တီႈလိၼ်သူၼ်ႁႆႈၼႃးၵူၼ်း မိူင်း ႁဵတ်းၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉမႃး ၸဵမ်ပၢၼ်ပူႇပၢၼ်မွၼ်ႇ။ ပၢင်ႁူပ်ႉထူပ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၼႂ်းဢိူင်ႇၶိူဝ်းၼိမ်းၼႆႉ ၸတ်း ႁဵတ်းတီႈဝတ်ႉဝိႁၢရ်ၶိူဝ်းၼိမ်း ဢိူင်ႇၶိူဝ်းၼိမ်း ၸႄႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ဝႃႈၼႆ။

ၸၢႆးဝၼ်းလႅင်းၶမ်း ၽူႈတႅၼ်းသၽႃးၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ပႃႇတီႇႁူဝ်သိူဝ် SNLD လၢတ်ႈတီႈၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ “ ႁဝ်းၵဵပ်းဝႆႉၶေႃႈမုလ်းသေ တၢင်ႇၵႂႃႇတီႈၾၢႆႇၶွမ်ႊမတီႊၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃး မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မိူင်းမၢၼ်ႈ လိူၼ်သဵပ်ႊထႅမ်ႊ ၿိူဝ်ႊ ၼႆႉယဝ်ႉ။ ပေႃးဝႃႈလူဝ်ႇ ႁွင်ႉၸဝ်ႈႁႆႈ ၸဝ်ႈၼႃးၵႂႃႇၼေႇပျီႇတေႃႇၵေႃႈ တေႁွင်ႉၵႂႃႇ။ ႁႂ်ႈၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈပေႃး ၸုၼ်ႉ တီႈလိၼ်ပၼ်ၶိုၼ်း ၵူၼ်းမိူင်း မူတ်းမူတ်း။ ထႅင်ႈၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ တေၶိုင်တၢင်ႇထိုင် တီႈဢွင်ႇသၢၼ်းၸူႉ ၵျီႇၵေႃႈ  ႁႂ်ႈမၼ်းၼၢင်းယိပ်းဢမူႉၼႆႉၵႂႃႇ ဢုပ်ႇၵုမ်တီႈသိုၵ်း ၶဝ်ၵမ်းသိုဝ်ႈ၊ တေႃႈလဵဝ် လႆႈၶတ်းၸႂ် ႁၢင်ႈႁႅၼ်း ဝႆႉၸိူင်ႉၼႆ” ဝႃႈၼႆ။


တီႈလိၼ် 1000 ဢေႊၶိူဝ်ႊပၢႆၼႆႉ ပဵၼ်လိၼ်သူၼ်ႁႆႈၼႃးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၼႂ်းဢိူင်ႇၶိူဝ်းၼိမ်း၊ ဢိူင်ႇလွႆလွမ်ႉ၊ ဢိူင်ႇၼွင်မွၼ်၊ ဢိူင်ႇႁူဝ်ပိုၵ်ႉ၊ ဢိူင်ႇသွင်ၵေး တေႃႇထိုင် ဝဵင်းသႅၼ်ဝီ။ ၸဝ်ႈၶွင်သူၼ်ႁႆႈၼႃး ဢၼ်ထုၵ်ႇယိုတ်း တီႈလိၼ်ၼႆႉ ၵမ်ႈၼမ်ပဵၼ်ၶိူဝ်းတႆး၊ လီႉသေႃးလႄႈ လွႆ(တဢၢင်း) ၸိူဝ်းၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။


ၸၢႆးဝၼ်းလႅင်းၶမ်း ဝႃႈ လိၼ် ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းဝႆႉၼၼ်ႉ ပဵၼ် တပ်ႉၵပ်းသိုပ်ႇတိတ်း တေႃႇ ယိုတ်းဝႆႉ လၢႆဢေႊၶိူဝ်ႊ၊ တပ်ႉၵွင်ႈလူင်ယိုတ်းဝႆႉလၢႆဢေႊၶိူဝ်ႊ၊ တပ်ႉၵွင်ၶလယ/ၶမယၵေႃႈ ယိုတ်း ဝႆႉလၢႆဢေႊၶိူဝ်ႊ၊ ပဵၼ်တပ်ႉတႂ်ႈတိူင်းသိုၵ်း ၶမရ လႃႈသဵဝ်ႈမူတ်းမူတ်းယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။


တီႈလိၼ် 1000 ဢေႊၶိူဝ်ႊပၢႆ ဢၼ်တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢဝ်ဝႆႉ 20 ပီပၢႆၼႆႉ မၢင်တီႈၽုၵ်ႇသွမ်ႈဝႆႉ၊ မၢင်တီႈၵေႃႈ ပွႆႇႁၢမ်းဝႆႉ၊ မၢင်တီႈၵေႃႈပၼ်ပိူၼ်ႈၶၢတ်ႈၽုၵ်ႇၶဝ်ႈၵၢပ်ႇဝႆႉ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။

ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး Shan Youth Organization တၢင်တူဝ်မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မိူင်းမၢၼ်ႈသေ ဢဝ်တၢင်းၵႃႈၼူၵ်ႉ/တူဝ်း မဵတ်ႇမၢႆၶိူဝ်းတႆးသေ ၵႂႃႇၶဝ်ႈႁူမ်ႈပၢင်ပွႆးၼႄၶူဝ်းၵုၼ်ႇဢႃႊသျႅၼ်ႊ တီႈမိူင်းၶႄႇ ၶဝ်ႈတၢင်း 5 ဝၼ်း ဝႃႈၼႆ။


တႄႇဢဝ် ဝၼ်းတီႈ 11-15/09/2017 ယူႇတီႈၽွင်းလူင်ၾၢႆႇၵႃႉၶၢႆ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈ မွၵ်ႇမႃးတီႈ ၸုမ်းၵူၼ်း ၼုမ်ႇတႆး SYO တီႈတူၼ်ႈတီး ႁႂ်ႈဢဝ်တၢင်းၵႃႈၼူၵ်ႉတူဝ်း ၾိင်ႈႁိတ်ႈႁွႆးတႆး ၶဝ်ႈႁူမ်ႈပၢင်ပွႆး ၼႄၶူဝ်းၵုၼ်ႇ သိၼ် ၵႃႉဢႃႊသျႅၼ်ႊ တီႈဝဵင်းၼၢၼ်ၼိၼ် ၸႄႈမိူင်းၵွၼ်ႇသျီး ၸိုင်ႈမိူင်းၶႄႇ။ ပၢင်ပွႆးၼႄၶူဝ်းၵုၼ်ႇ သိၼ်ၵႃႉ ဢႃႊသီႊယႅၼ်ႊၼႆႉ ၸတ်းႁဵတ်းတီႈ မိူင်းၶႄႇမႃး ပဵၼ်ပွၵ်ႈၵမ်းတီႈ 14 ယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။

ၸၢႆးၶိူဝ်းလဵဝ် ႁူဝ်ပဝ်ႈၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး SYO လၢတ်ႈတီႈၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ “ ယူႇတီႈၽွင်းလူင် ၾၢႆႇၵႃႉ ၶၢႆမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မိူင်းမၢၼ်ႈ မွၵ်ႇမႃးၸုမ်းႁဝ်းၶႃႈ မိူဝ်ႈႁူဝ်လိူၼ်ၼႆႉ။ ဢၼ်ႁဝ်းၶႃႈ လႆႈမႃးၵႃႈ ၼူၵ်ႉ/တူဝ်း တႆးႁဝ်း ၶႃႈၼႆႉ ၼႄပၼ်ၵူၼ်းတၢင်ႇမိူင်းၶဝ်ၼႆ တေလႆႈဝႃႈပဵၼ် ဢၼ်ႁၢၼ်ႉၸႂ် ၸူမ်းၸွမ်း တႄႉတႄႉယဝ်ႉ။ ပိူင်ၼိုင်ႈၵေႃႈ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၵူၼ်းတၢင်ႇမိူင်းၶဝ် ပေႃးတေလႆႈႁူႉၸၵ်းတႆး၊ တၢင်းၵႃႈ ဝႅၼ်ၾိင်ႈႁိတ်ႈႁွႆးတႆးႁဝ်း” ဝႃႈၼႆ။


သိုပ်ႇလၢတ်ႈထႅင်ႈဝႃႈ လွင်ႈဢၼ်ႁဝ်းၶႃႈလႆႈႁၢင်ႈႁႅၼ်း ဢဝ်ၼူၵ်ႉတူဝ်း တၢင်းၵႃႈတႆးႁဝ်း လႆႈမႃးၼႄတီႈ မိူင်းၶႄႇ ၸိူင်ႉၼႆ တေလႆႈဝႃႈ ပဵၼ်ပွၵ်ႈဢွၼ်တၢင်းသုတ်း။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ဢၼ်ႁဝ်းၶႃႈ မႃးတီႈၼႆႈ ထႅင်ႈၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ လႆႈ တၢင်တူဝ် မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်သေမႃးၼႄ။ မိူဝ်ႈပီၵၢႆၼၼ်ႉ ပဵၼ်ပီႈၼွင်ႉၸၢဝ်းၶိူဝ်းမွၼ်း မႃးၼႄၵႂႃႇယဝ်ႉ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈ ၾိင်ႈႁိတ်ႈ ႁွႆးၶဝ်၊ ပီၼႆႉတႄႉၺႃးတႆးႁဝ်းၶႃႈယဝ်ႉ” ဝႃႈၼႆ။


ယူႇတီႈၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး SYO ဢၼ်လႆႈၵႂႃႇၵႃႈၼႄ တီႈပၢင်ပွႆးၼႄၶူဝ်းၶွင်ဢၼ်ဢွၵ်ႇၼႂ်း ၸၢတ်ႈၸိုင်ႈႁူမ်ႈတုမ် ဢႃႊသျႅၼ်ႊၼႆႉ ပႃးတၢင်းၵႃႈၼူၵ်ႉ 4 တူဝ်၊ တူဝ်း 1 တူဝ်၊ လၢႆးၶွၼ်ႉလၢႆးမိုဝ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။


ပၢင်ပွႆးၼႆႉ ဢၼ်မႃးၶဝ်ႈႁူမ်ႈ တင်းမူတ်းမီး 20 မိူင်းပၢႆ ဢဝ်ၶူဝ်းၶွင်ဢၼ်ဢွၵ်ႇမႃးၼႂ်းမိူင်းၽႂ်မိူင်းမၼ်း ၵႂႃႇတမ်းၼႄ သေၵႃႉၶၢႆ တေႃႇၵၼ် ဝႃႈၼႆ။

ဝၼ်းတီႈ 15/09/2017 ၶၼ်လႅၵ်ႈငိုၼ်း ၼႂ်းဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ငိုၼ်းထႆး 1 ဝၢတ်ႇ = 40.98 ပျႃး၊ ငိုၼ်းတေႃႊလိူဝ်ႊ(US) 1 တေႃႊလိူဝ်ႊ = 1355.00 ပျႃး၊ ငိုၼ်းၶႄႇ 1 ယႅၼ်ႉ = 207.06 ပျႃး (ၶၼ်လႅၵ်ႈငိုၼ်း လုမ်ႈၾႃႉ)။

ဝၼ်းတီႈ 14/09/2017 ၶၼ်လႅၵ်ႈငိုၼ်း ၼႂ်းဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ငိုၼ်းထႆး 1 ဝၢတ်ႇ = 40.87 ပျႃး၊ ငိုၼ်းတေႃႊလိူဝ်ႊ(US) 1 တေႃႊလိူဝ်ႊ = 1353.00 ပျႃး၊ ငိုၼ်းၶႄႇ 1 ယႅၼ်ႉ = 206.50 ပျႃး (ၶၼ်လႅၵ်ႈငိုၼ်း လုမ်ႈၾႃႉ)။

ဝၼ်းတီႈ 13/09/2017 ၶၼ်လႅၵ်ႈငိုၼ်း ၼႂ်းဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ငိုၼ်းထႆး 1 ဝၢတ်ႇ = 40.73 ပျႃး၊ ငိုၼ်းတေႃႊလိူဝ်ႊ(US) 1 တေႃႊလိူဝ်ႊ = 1347.00 ပျႃး၊ ငိုၼ်းၶႄႇ 1 ယႅၼ်ႉ = 206.42 ပျႃး (ၶၼ်လႅၵ်ႈငိုၼ်း လုမ်ႈၾႃႉ)။

ၵေႃပွင်ပဵၼ်ပၢင်ပွႆး ပိတ်ႉမၢၵ်ႇၼင်ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၸတ်းႁဵတ်းပၢင်ဢုပ်ႇၵုမ် ပွၵ်ႈၵမ်း 2 ၸႅၵ်ႇဝၢၵ်ႈၼႃႈ ၵၢၼ် တႃႇတေၸတ်းပၢင်ပိုတ်ႇ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 25/09/2017 တေထိုင်ၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။


ဝၼ်းတီႈ 12/09/2017 ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း 1 မူင်း ၵေႃပွင်ပဵၼ်ပၢင်ပွႆးပိတ်ႉမၢၵ်ႇၼင် ဢုပ်ႇၵုမ်ၵၼ်တီႈႁူင်းႁေႃ မွၵ်ႇၵွၼ် ပွၵ်ႉပၢင်ႇၵျွင်း ၸႄႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ။ ၶွမ်ႊမတီႊၽူႈပွင် ၵၢၼ် 26 ၵေႃႉ ႁူမ်ႈၵၼ် ဢုပ်ႇဢူဝ်း တႅပ်း တတ်း ၼႃႈၵၢၼ် 6 ၶေႃႈ ဝႃႈၼႆ။


ၸၢႆးႁၢၼ် ၽူႈၼမ်းၼႂ်းၵေႃပွင်ပဵၼ်ပၢင်ပိတ်ႉမၢၵ်ႇၼင် လၢတ်ႈတီႈၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ ဝႃႈ “ ၼႂ်းၶေႃႈ တႅပ်းတတ်း 6 ၶေႃႈၼၼ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈတႅပ်းတတ်းတႃႇတွၼ်ႈသူး ၵူၼ်းပိတ်ႉမၢၵ်ႇၼင်ၸိူဝ်းဢွင်ႇပေႉ။ သူးတီႈၼိုင်ႈတႄႉ ႁဝ်းၶႃႈ ယိူင်း ဝႆႉ မွၵ်ႈ 5 သႅၼ်ပျႃး၊ တီႈသွင် ယိူင်းဝႆႉ 3 သႅၼ် ပျႃး၊ တီႈသၢမ်သမ်ႉ 2 သႅၼ်ပျႃး။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ သူးယွမ်ႉၸႂ်ၵေႃႈ တေမီးထႅင်ႈ” ဝႃႈၼႆ။

ၶေႃႈတႅပ်းတတ်း ၼႂ်းပၢင်ၵုမ် 6 ၶေႃႈ ဢၼ်လႆႈၸႂ်ၵၼ်သေ တႅပ်းတတ်းၼၼ်ႉ - 1) ဝၼ်းပိုတ်ႇပၢင်လဵၼ်ႈမၢၵ်ႇ ၼင် ဝၼ်းတီႈ 25/09/2017၊  2) ဝၼ်းလိုၼ်းသုတ်း ၸတ်းႁဵတ်းပၢင်ပွႆး မွပ်ႈယိုၼ်ႈတွၼ်ႈသူး(ရၢင်းဝလ်း)၊ 3) မွၵ်ႇၶႃႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်ၶုၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ၊ 4) ဝၼ်းတီႈ 22/09/2017 ပဵၼ်ပၢင်ၵုမ်ႁၢင်ႈႁႅၼ်းပွၵ်ႈၵမ်း 3 ၊ 5) တေ တၢင်ႇမၢႆၾၢင် လွင်ႈၸုမ်းတေ ပိတ်ႉမၢၵ်ႇၼင်၊ 6) လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ ၸွမ်းဢိူင်ႇၽႂ်ဢိူင်ႇမၼ်း ႁႂ်ႈႁၢင်ႈႁႅၼ်း ၸွႆႈဢဝ် ပုၼ်ႈၽွၼ်း ႁူမ်ႇလူမ်ႈ ႁင်းၽႂ်မၼ်း ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။


ၵေႃပွင်ပဵၼ်ပၢင်ပွႆး ပိတ်ႉမၢၵ်ႇၼင် ဢၼ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး ၸုမ်းပိတ်ႉမၢၵ်ႇၼင်တႆး တေၶႅင်ႇၵၼ် ၼႂ်းၸႄႈ ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ပဵၼ်ပွၵ်ႈၵမ်းႁႅၵ်ႈ မီးၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး တေၶႅင်ႇၵၼ် ဢမ်ႇယွမ်း 20 ၸုမ်း - ၸုမ်းမိူင်းယေႃ၊ မိူင်းယၢင်း၊ ႁူဝ်ပိုၵ်ႉ၊ ဝၢၼ်ႈဢၢႆႇ၊ လႃႈသဵဝ်ႈၸုမ်း(1)၊ ၸုမ်း(2)၊ ၼမ်ႉပွင်ႈ၊ မၢၼ်ႈပႅၼ်ႈ၊ မွၵ်ႇတွင်း၊ ႁၢင်ၼႃး၊ မႅင်းၵႅင်း၊ ၼမ်ႉပူ၊ ၶိူဝ်းၼိမ်း၊ ဢီႇၼၢႆး၊ ၼွင်မွၼ်၊ ၸေႈဢႅၼ်ႇ၊ မိူင်းတဵမ်၊ ပုင်းထုၼ်းလႄႈ မႄႈႁၢၼ်ႇ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။


ပၢင်ၶႅင်ႇပိတ်ႉမၢၵ်ႇၼင်ၼႆႉ တေတႄႇ ဝၼ်းတီႈ 25/09/2017 ၵႂႃႇၶၢဝ်းတၢင်း 20 ဝၼ်း။ တေမီးပၢင်ၵႅဝ်ႈ ၸုမ်း လဵၼ်ႈႁႅင်းပိတ်ႉမၢၵ်ႇၼင်၊ ၸုမ်းပၼ်ႁႅင်း ၵူႈဢိူင်ႇၵူႈယွင်း ဢဝ်တီႈယူႇ၊ ၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင် မွၵ်ႇလၢတ်ႈၶေႃႈ ၵႂၢမ်း ပိုတ်ႇပၢင်ပွႆးသေ ၸင်ႇတႄႇၶႅင်ႇပိတ်ႉၵၼ် တီႈပၢင်ႇလဵၼ်ႈမၢၵ်ႇၼင် ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ဢၼ်မီးတီႈပွၵ်ႉ 12 ၼႆယဝ်ႉ။


ယိူင်းဢၢၼ်း ဢၼ်ၸတ်းႁဵတ်းပၢင်ပိတ်ႉမၢၵ်ႇၼင်ၼႆႉ တႃႇႁႂ်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆးၵႆယၢၼ် ၽေးၶဵၼ်ယႃႈ မဝ်းၵမ် ဝႃႈၼႆ။

ၵၢၼ်သၢင်ႈလွင်ႈယုမ်ႇယမ်ၵၼ် ဝူင်ႈၵၢင် ၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး RCSS တင်းၾၢႆႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ၊ ၾၢႆႇသိုၵ်းတပ်ႉမတေႃႇ ဢၼ်ႁူပ်ႉထူပ်းၵၼ် တီႈၼေႇပျီႇတေႃႇၵမ်းၼႆႉ ဢုပ်ႇဢူဝ်းပႃးလွင်ႈ တေႁဵတ်းႁိုဝ်ႁူမ်ႈမိုဝ်းၵၼ် ၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉယႃႈမဝ်းၵမ်။ ၼၢင်းဢွင်ႇသၢၼ်းၸုၵျီႇ ၸီႉၸမ်ႈၼႄႉၼမ်း ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၼၢင်းယိင်းလႄႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ၶဝ်ႈႁူမ်ႈပႃးၼႂ်းၵၢၼ်ၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉယႃႈမဝ်းၵမ်ၼမ်ၼမ်။


ၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇ RCSS/SSA ၸဝ်ႈသိုၵ်းၸၢႆးမိူင်း လၢတ်ႈဝႃႈ- "တီႈၽူႈၵိူဝ်းၵုမ်ၸိုင်ႈမိူင်းလႄႈသင်။ တီႈၸုမ်း ၽွင်းလူင်ၶဝ်လႄႈသင် ႁဝ်းၶႃႈလႆႈဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်ၼႆႉ လွင်ႈယႃႈမဝ်းၵမ်၊ လွင်ႈပူၵ်းပွင်၊ ၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီး၊ ပၢႆးပၺ်ၺႃ၊ ပၢႆးယူႇလီ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉယႃႈမဝ်းၵမ်ၼႆႉ ယူႇတီႈၽူႈၵိူဝ်းၵုမ်ၸိုင်ႈမိူင်း ၼၢင်းဢွင်ႇသၢၼ်းၸုၵျီႇၼႆၵေႃႈ မၼ်းၼၢင်းၶႂ်ႈႁႂ်ႈ လွၵ်းတွၼ်ႈၶွင်ၼၢင်းယိင်းၼႆႉၶဝ်ႈပႃးမႃး၊ ႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၶဝ်ႈႁူမ်ႈပႃးမႃးၼမ်ၼမ် ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ထုၵ်ႇလီပၼ်တၢင်းႁူႉၼၢင်းယိင်း ႁႂ်ႈၼၢင်းယိင်းၶဝ်ႈပႃးမႃးၸိူဝ်းၼႆႉတွၼ်ႈၼိုင်ႈ"- ဝႃႈၼႆ။


သိုပ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ-တီႈၾၢႆႇတပ်ႉသိုၵ်းတႄႉ ႁဝ်းၶႃႈလႆႈဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ် လွင်ႈတီႈဢၼ်ႁဝ်းၶႃႈဢမ်ႇၶဝ်ႈၸႂ်ၼိူဝ်ၵၼ်၊ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလူၺ်ႈလွင်ႈလႆႈပဵၼ်မႃးလွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉတေႃႇၵၼ်၊ လွင်ႈတိုၵ်းယိုဝ်းၵၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ဢၼ်လႆႈလူင်းလၢႆးမိုဝ်းမႃး ၸၼ်ႉၸႄႈမိူင်းလႄႈသင်၊ ၸၼ်ႉၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်လႄႈသင် ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ဢၼ်ႁဝ်းၶႃႈဢမ်ႇၶဝ်ႈၸႂ်ၼၼ်ႉ လႆႈမႃးဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်ၶိုၼ်း။ ဢိင်ၼိူဝ်တၢင်းႁၼ်ထိုင်ၶဝ်ၵေႃႈမီးယူႇၾၢႆႇၼိုင်ႈ၊ တၢင်းႁၼ်ထိုင်ႁဝ်းၵေႃႈမီးယူႇၾၢႆႇၼိုင်ႈသေ လွင်ႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉမၼ်းတေလႆႈဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်ၶၢဝ်းယၢဝ်း မိူဝ်းၼႃႈၼမ်တႄႉတႄႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈဝႃႈ ပၼ်ႁႃဢၼ်ပဵၼ်ယူႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ဢိင်ၼိူဝ်ႁဝ်းၶႃႈဢမ်ႇလႆႈႁူပ်ႉထူပ်းၵၼ်၊ လွင်ႈယုမ်ယမ်ၼိူဝ်ၵၼ်ၵေႃႈ မၼ်းၸၢင်ႈႁၢႆၵႂႃႇ၊ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၼႆလႄႈ ၵူၼ်းလူင်ၵေႃႈၵမ်းၵမ်းလီႁူပ်ႉထူပ်းၵၼ်။ ၾၢႆႇတပ်ႉမတေႃႇၶဝ်ၵေႃႈလႆႈႁပ်ႉပၢၵ်ႇ၊ ႁဝ်းၶႃႈၵေႃႈႁၼ်လီၸွမ်း။

ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈဝႃႈၵၢၼ်တုမ်ႉတိူဝ်ႉၵၼ် ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်ၼႆႉ မၼ်းတေၵႂႃႇတုမ်ႉတိူဝ်ႉၵူၼ်းမိူင်း။ ၼင်ႇႁိုဝ်မၼ်း တေဢမ်ႇတုမ်ႉတိူဝ်ႉၵူၼ်းမိူင်းၼၼ်ႉ ၵၢၼ်သိုၵ်းႁဝ်းဢၼ်ၶဵင်ႈၶႅင်တေႃႇၵၼ်ၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈလႆႈယွၼ်ႇယၢၼ်းတေႃႇၵၼ်။ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈယွၼ်ႇယၢၼ်းပၢင်တိုၵ်း၊ ၼင်ႇႁိုဝ်တေဢမ်ႇပဵၼ်လွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉၼၼ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈၵေႃႈလႆႈတုၵ်းယွၼ်း ႁႂ်ႈၵပ်းသိုပ်ႇၵပ်းသၢၼ်တီႈလုမ်းၵပ်းသၢၼ်ႁဝ်းၶႃႈၼမ်ၼမ်၊ ႁဝ်းၶႃႈလႆႈဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်ၸိူင်ႉ- ၸဝ်ႈသိုၵ်းၸၢႆးမိူင်း လၢတ်ႈ။


တွၼ်ႈၵၢၼ်ပူၵ်းပွင်ၼၼ်ႉ ယူႇတီႈ RCSS လႆႈတုၵ်းယွၼ်းပႃး ႁႂ်ႈလႆႈတင်ႈႁူင်းႁဵၼ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးထႅင်ႈတင်းၼမ်-ၼႆယဝ်ႉ။


"ဢၼ်ႁဝ်းၶႃႈမႃးၵမ်းၼႆႉ ပိူဝ်ႈတႃႇမႃးသၢင်ႈလွင်ႈယုမ်ႇယမ်ၵၼ်။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ ႁူဝ်ပဝ်ႈလူင်ႁဝ်းၶႃႈၵေႃႈ ဝၢႆးလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမႂ်ႇၶိုၼ်ႈမႃးၼႆႉ တင်းၽူႈၵိူဝ်းၵုမ်ၸိုင်ႈမိူင်းၵေႃႈ ပႆႇလႆႈႁူပ်ႉထူပ်းၵၼ်။ ႁဝ်းၶႃႈၵေႃႈႁႂ်ႈမၼ်းပဵၼ် လွင်ႈၵေႃႇသၢင်ႈလွင်ႈယုမ်ႇယမ်ၵၼ်ၼႆလႄႈ ႁဝ်းၶႃႈၸင်ႇလႆႈမႃးႁူပ်ႉထူပ်းဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်။ ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်ပွၵ်ႈၼႆႉ ၼႂ်းဝၼ်းလဵဝ်ၵူၺ်း၊ ၼိုင်ႈၶၵ်ႉၼိုင်ႈတွၼ်ႈတႄႉလီပဵင်းပေႃးၸႂ်ယူႇ၊ တွၼ်ႈတႃႇႁဵတ်းဢွၵ်ႇၼမ်ႉဢွၵ်ႇတူဝ်တႄႉ ႁဝ်းၶႃႈထုၵ်ႇလႆႈဢုပ်ႇဢူဝ်း ႁူမ်ႈၵၼ်ႁဵတ်းသၢင်ႈၵႂႃႇ။ လွင်ႈၼၼ်ႉတႄႉ ၽွၼ်းၵၢၼ်မၼ်း ႁဝ်းၶႃႈၸင်ႇတေ လၢတ်ႈလႆႈထႅင်ႈၵမ်းၼိုင်ႈ"-ၸဝ်ႈသိုၵ်းၸၢႆးမိူင်း လၢတ်ႈ။


ဢိင်ၼိူဝ် ၽူႈၵိူဝ်းၵုမ်ၸိုင်ႈမိူင်း ၼၢင်းဢွင်ႇသၢၼ်းၸုၵျီႇ ယူႇတီႈသုၼ်ၵၢင်လွင်ႈငမ်းယဵၼ်လႄႈ ၵၢၼ်သၢင်ႈလွင်ႈၶိုၼ်းလီၵၼ်ၼႂ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ (NRPC) ႁွင်ႉမွၵ်ႇမႃးသေ ၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး/ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး (RCSS/SSA) ၸွမ်သိုၵ်းလူင်ယွတ်ႈသိုၵ်း ဢွၼ်ႁူဝ်ၼမ်းၼႃႈမူႇၸုမ်း ဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်း ဝၼ်းတီႈ 10/09/2017 ထိုင်ၼေႇပျီႇတေႃႇ။


ဝၼ်းတီႈ 11/09/2017 တွၼ်ႈပွတ်းၼႂ် တင်ႈတႄႇယၢမ်း 10 မူင်းထိုင် 11 မူင်း၊ ႁူဝ်ပဝ်ႈလူင်ၸဝ်ႈယွတ်ႈသိုၵ်း ဢွၼ်ႁူဝ်ၼမ်းၼႃႈ RCSS ဢဵၼ်ႁႅင်းၵူၼ်း 6 ၵေႃႉ ႁူပ်ႉထူပ်းၽူႈၵိူဝ်းၵုမ်ၸိုင်ႈမိူင်း ဢွင်ႇသၢၼ်းၸုၵျီႇ ဢိၵ်ႇၸုမ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၽွင်းလူင်မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၶဝ် ဢိၵ်ႇၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်းလၢႆလၢႆၵေႃႉ တီႈသုၼ်ၵၢင်လွင်ႈငမ်းယဵၼ်လႄႈ ၵၢၼ်သၢင်ႈလွင်ႈၶိုၼ်းလီၵၼ်ၼႂ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ။


တင်ႈတႄႇယၢမ်း 11:00 တေႃႇထိုင်မွၵ်ႈဝၢႆးဝၼ်း 13:00 မူင်းၼၼ်ႉ လႆႈႁူပ်ႉထူပ်းဢုပ်ႇဢူဝ်းတင်းၵႅမ်ႁူဝ်ပဝ်ႈ NRPC ၽွင်းလူင်မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် လုမ်းၽူႈၵိူဝ်းၵုမ်ၸိုင်ႈမိူင်း ဢူးၵျေႃႇတိၼ်ႉသူၺ်ႇ ဢိၵ်ႇၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၼႂ်း NRPC ၸွမ်သိုၵ်းလူင်ယႃႇပျေႉ လႄႈ ၼႂ်းၸုမ်းၸိူဝ်း NRPC ။ ဝၢႆးဝၼ်းယၢမ်း 14:00 မူင်းတေႃႇထိုင်တၢမ်းၶမ်ႈႁိမ်း 17:00 မူင်းၼၼ်ႉ လႆႈႁူပ်ႉထူပ်းဢုပ်ႇဢူဝ်း ၵႅမ်ၽူႈၵွၼ်းသိုၵ်းသုင်သုတ်း တပ်ႉမတေႃႇမၢၼ်ႈ ၽူႈၵွၼ်းတပ်ႉပႆလိၼ် ၸွမ်သိုၵ်းလူင်ၸူဝ်းဝိၼ်း တီႈႁွင်ႈႁပ်ႉၶႅၵ်ႇ ပယိၼ်ႉၼွင်ႇ-ၼႆယဝ်ႉ။

ဝၼ်းတီႈ 12/09/2017 ၶၼ်လႅၵ်ႈငိုၼ်း ၼႂ်းဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ငိုၼ်းထႆး 1 ဝၢတ်ႇ = 40.76 ပျႃး၊ ငိုၼ်းတေႃႊလိူဝ်ႊ(US) 1 တေႃႊလိူဝ်ႊ = 1349.00 ပျႃး၊ ငိုၼ်းၶႄႇ 1 ယႅၼ်ႉ = 206.64 ပျႃး (ၶၼ်လႅၵ်ႈငိုၼ်း လုမ်ႈၾႃႉ)။

ၾူၼ်တူၵ်းလၢႆဝၼ်းထပ်းၵၼ်လႄႈ ၼမ်ႉႁူၺ်ႈၼမ်ႉႁွင်ႈ ၼမ်ႉမႄႈသၢႆၼွင်းထူမ်ႈ ၸွမ်းပွၵ်ႉ/ၵၢတ်ႇ ၼႂ်းဝဵင်းတႃႈ ၶီႈလဵၵ်း လၢႆတီႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ႁူပ်ႉတၢင်းယၢပ်ႇ ဝႃႈၼႆ။


ဝၼ်းတီႈ 12/09/2017 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် မွၵ်ႈ 5-6 မူင်းၼႆႉ ၾူၼ်တူၵ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်းလႄႈ ၼမ်ႉထူမ်ႈၸွမ်းၵၢတ်ႇ ဝၢၼ်ႈၵွင်း၊ ၵၢတ်ႇသၼ်သၢႆး(ၶ) တႃႈလေႃႉလႄႈ ပွၵ်ႉမၢၵ်ႇၵႃႇႁူဝ်ၶမ်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်း တႃႈၶီႈလဵၵ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်း ဢွၵ်ႇၶူင်း။


ၸၢႆးသႅင် ၵူၼ်းယူႇသဝ်း ၼႂ်းပွၵ်ႉမၢၵ်ႇၵႃႇႁူဝ်ၶမ်း လၢတ်ႈတီႈၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ “ ၼမ်ႉတႄႉထူမ်ႈမိူဝ်ႈ ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်ၸဝ်ႉ။ တေႃႈလဵဝ် တၢင်းပွတ်းႁဝ်းယူႇၼႆႉ ၼမ်ႉယွမ်းလူင်းယဝ်ႉ ၵူၺ်းၵႃႈ ၶီႈၵူမ်ႇၶီႈငႂ်ႈ ဢၼ် လႆမႃးၸွမ်းၼမ်ႉၵိုတ်းၶၢင်ႉတင်းၼမ်။ ၽွင်းမိူဝ်ႈၼမ်ႉထူမ်ႈယူႇၼၼ်ႉ ၼမ်ႉၼႆႉၵိုင်ႉၵၢင်ႉၶိုၼ်ႈထူမ်ႈၼွင်း မႃးၵမ်းလဵဝ် တေလႆႈဝႃႈ ၶိုၼ်ႈသုင်ဝႆႉယူႇ။ တေႃႈလဵဝ် ႁဝ်းၶႃႈ ဢွၼ်ၵၼ် ပတ်းၽဵဝ်ႈၶီႈၵူမ်ႇၶီႈငႂ်ႈ ၸွမ်းၼႂ်းဝၢင်းႁိူၼ်း ႁဝ်းယူႇ” ဝႃႈၼႆ။

ပႃႈၼၢင်း ယူႇပွၵ်ႉသၼ်သၢႆး (ၶ) လၢတ်ႈတီႈၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ “ ၼမ်ႉထူမ်ႈလႄႈၼႂ်း ၵၢတ်ႇသၼ်သၢႆး သမ်ႉပေႃး ဢမ်ႇၸၢင်ႇၶၢႆ လႆႈၶၢႆႉမႃးၶၢႆၸွမ်းတၢင်း။ ပႃႈႁဝ်းၵႂႃႇၵၢတ်ႇမိူဝ်ႈၵႆႈ ဢမ်ႇတၼ်းလႆႈသိုဝ်ႉသင် ဝူၼ်ႉဝႃႈ ၼမ်ႉတေၼွင်းထူမ်ႈၼမ် ၵူဝ်ဢမ်ႇၸၢင်ႈ ဢွၵ်ႇၵၢတ်ႇယဝ်ႉၼႆသေ ဢွၵ်ႇမႃးၵမ်းလဵဝ်။ ဢွၵ်ႇမႃးၵမ်းၼိုင်ႈၵူၺ်း ဢမ်ႇတၼ်းႁိုင်သင် ၼမ်ႉၼႆႉ လႆၶဝ်ႈၼႂ်းၵၢတ်ႇၼႂ်းႁိူၼ်းပိူၼ်ႈ ၼွင်းယိုင်ႈၶိုၼ်ႈယူႇတိၵ်းတိၵ်းယဝ်ႉ” ဝႃႈၼႆ။


ဝၼ်းတီႈ 11-12 ၼႆႉၾူၼ်တူၵ်း ႁၢဝ်ႈႁႅင်းထပ်းၵၼ်လၢႆႁႃႈလႄႈ ၼမ်ႉႁူၺ်ႈယုင်း၊ ၼမ်ႉသၢႆ လႆၼွင်း လူၼ်ႉၾင်ႇလုပ်ႇထူမ်ႈ ၼႂ်းပွၵ်ႉၼႂ်းၵၢတ်ႇဝၢၼ်ႈၵွင်း၊ ၵၢတ်ႇတႃႇလေႃႉ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ၊ ပွၵ်ႈၼႆႉတႄႉ ဢမ်ႇၼွင်း ပဵင်းၵမ်းပူၼ်ႉ ဝႃႈၼႆ။


ပူၼ်ႉမႃး မိူဝ်ႈၵၢင်လိူၼ်ဢေႃႊၵတ်ႉသ် 2017 ၼႆႉၵေႃႈ ၼမ်ႉသၢႆယိုင်ႈလူၼ်ႉၾင်ႇ ၼွင်းလုပ်ႇၼႂ်းၸႄႈ ဝဵင်းတႃႈ ၶီႈလဵၵ်း ၸွမ်းပွၵ်ႉပုင်းထုၼ်၊ ၵၢတ်ႇတႃႈလေႃႉ၊ ပွၵ်ႉမၢၵ်ႇၵႃႇႁူဝ်ၶမ်း၊ တွင်ၵေႃႉၼႂ်းလႄႈ ပွၵ်ႉမႄႈၶၢဝ် ဢိၵ်ႇ ထႅင်ႈလၢႆလၢႆတီႈ။ ၼွၵ်ႈလိူဝ်ၼၼ်ႉ တၢင်းၾင်ႇမႄႈသၢႆၵေႃႈ ၸွမ်းၵၢတ်ႇလွႆဝဝ်း၊ ႁၢၼ်ႉၶၢႆၶူဝ်း ၸွမ်းၾင်ႇ ၼမ်ႉသၢႆ၊ ၸွမ်းႁိူၼ်း ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ၼွင်းလုပ်ႇထူမ်ႈတင်းၼမ် တုမ်ႉတိူဝ်ႉၵုၼ်ႇၵႃႉၶၢႆ သိူဝ်ႈၽႃႈ၊ ၽႃႈႁူမ်ႈ၊ ၶွင်ၵိၼ်ယႅမ်ႉ ၊ မၢင်လၢၼ်ႉ/ႁၢၼ်ႉ သိူဝ်ႈၽႃႈ ၽႃႈႁူမ်ႇၶူဝ်းၼွၼ်းၺႃးၼမ်ႉထူမ်ႈလႄႈ ပေႃးလႆႈၶၢႆထုၵ်ႇၶၢႆပေႃး တင်းၼမ်လၢႆ ဝႃႈၼႆ။


ၸိူင်ႉၼၼ်ၼင်ႇၵဝ်ႇ ဝၼ်းတီႈ 12/09/2017 ၼႆႉယွၼ်ႉၾူၼ်တူၵ်းႁႅင်းသေ ၼမ်ႉထူမ်ႈၼႂ်းၵၢင်ဝဵင်းသီႇပေႃႉ ၼမ်ႉႁွင်ႈပွၵ်ႉၵၢင်ဝဵင်းၼွင်းထူမ်ႈၸွမ်းတႃႈၸွမ်းတၢင်း၊ တၢင်းၵႃးလုၵ်ႉသီႇပေႃႉၵႂႃႇၼမ်ႉတူႈ။ ယွၼ်ႉၾူၼ် တူၵ်း ႁႅင်းလႄႈ တၢင်ႇဝဵင်းၵေႃႈလိၼ်ၵူၼ်ႇထူမ်တၢင်း၊ ၼမ်ႉထူမ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈမီး ဝႃႈၼႆ။

ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး TYO ၸႄႈဝဵင်းသီႇသႅင်ႇ ႁူပ်ႉထူပ်းၵူၼ်းမိူင်း ၶပ်းၶိုင်ၸွႆႈတႃႇပူၵ်းပွင်ၵၢၼ်ႁႃ ၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉလႄႈ လၢႆးႁႃလွၵ်းၵၢတ်ႇ ၶၢႆၶူဝ်းၶွင်ဢၼ်ဢွၵ်ႇၼႂ်းသူၼ်ၼႂ်းႁိူၵ်ႈ။


ဝၼ်းတီႈ 10 -11/09/2017 ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး TYO ၸႄႈဝဵင်းသီႇသႅင်ႇ ႁူပ်ႉထူပ်း ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ဝၢၼ်ႈၼွင်ၵူင်းလႄႈ ဝၢၼ်ႈလိၼ်လႅင် ၸႄႈဝဵင်းသီႇသႅင်ႇ ၸႄႈတွၼ်ႈတူၼ်ႈတီး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်း ၸၢၼ်း။

ၸၢႆးပိုၼ်းႁၢၼ် ႁူဝ်ၼႃႈၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး TYO လၢတ်ႈဝႃႈ - “ ပီႈၼွင်ႉႁဝ်းၶႃႈယႃႇထၢင်ႇယႂ်ႇၸိူဝ်ႉ ၽၼ်းၼွၵ်ႈမိူင်း ၊ ယႃႇဢဝ်ၸႂ်လေႃးၽဝႃႈသေ ၸႂ်ႉယႃႈၶႃႈမူင်ႈမႅင်းတိၵ်းတိၵ်း ယွၼ်ႉပေႃးမိူဝ်း ၼႃႈမႃးမၼ်းၸၢင်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈတီႈလိၼ်ႁဝ်းလူႉၵွႆ ၽုၵ်ႇသင်ဢမ်ႇလႆႈ ၊ မၢင်ၸိူဝ်းၵေႃႈၶၢႆသေ ၵႂႃႇယူႇ ၼွၵ်ႈမိူင်း ပေႃးပွၵ်ႈၶိုၼ်းမိူင်းတႆးၵေႃႈတီႈလိၼ်ဢမ်ႇမီးယဝ်ႉသေ ၵႃႈလႆႈမႃးႁဵတ်းလုၵ်ႈၼွင်ႉပိူၼ်ႈ ၵူၺ်းယဝ်ႉ ” ဝႃႈၼႆ။


ၼႂ်းပၢင်ၼႆႉဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်လၢႆလွင်ႈမိူၼ်ၼင်ႇ လွင်ႈပႅင်းမႅတ်ႇသိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ၊ လွင်ႈလဵပ်ႈႁဵၼ်းတႃႇ ၽုၵ်ႇသွမ်ႈ ႁႂ်ႈပေႃးၶၢႆလႆႈ ႁႂ်ႈမီးလွၵ်းၵၢတ်ႇႁပ်ႉသိုဝ်ႉၶူဝ်းႁႆႈ၊ၶူဝ်းသူၼ်ပႃးၸဵမ်ၽွၼ်းၸႃႉယႃႈၶႃႈမူင်ႈ မႅင်းလွင်ႈတီႈလိၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။


ပူၼ်ႉမႃးမိူဝ်ႈ ဝၼ်းတီႈ 02/03/2017 ၵေႃႈ ၸၢႆးပိုၼ်းႁၢၼ် ႁူဝ်ပဝ်ႈၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး TYO ၸႄႈဝဵင်းသီႇသႅင်ႇ တင်း ၸၢႆးသၢႆလႅတ်ႇ ၾၢႆႇၵပ်းသၢၼ်၊ ၸၢႆးလၢဝ်ၶမ်း ၾၢႆႇသဵၼ်ႈမၢႆ၊ ၸၢႆးဢွင်ႇမိၼ်ႉ ၽူႈၼမ်းၼႂ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ဢွၼ်ႁူဝ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ႁူပ်ႉထူပ်းၵူၼ်းမိူင်း လၢႆဝၢၼ်ႈမိူၼ်ၼင်ႇ ဝၢၼ်ႈၼွင်မွၼ်၊ ဝၢၼ်ႈယဵၼ်ႇ၊ သၢႆလႄး၊ ၵုင်းသုတ်း၊ တၢမ်ၽၢၵ်ႇ ၼႂ်းထုင်ႉပူင်း ၸႄႈတွၼ်ႈတူၼ်ႈတီး ၸိုင်ႈတႆး ပွတ်းၸၢၼ်း။ ဢုပ်ႇဢူဝ်း လႅၵ်ႈလၢႆႈ တွင်ႈထၢမ် လွင်ႈၵၢၼ်ယူႇၵၢၼ်ၵိၼ်၊ ၵၢၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈ၊ ၵၢၼ်ႁႃလွၵ်းၵၢတ်ႇ၊ ၵၢၼ်လိူၵ်ႈ ၸိူဝ်ႉၽၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ။

Photo by Sai Pune Harn

ဢိင်ၼိူဝ် ၽူႈၵိူဝ်းၵုမ်ၸိုင်ႈမိူင်း ၼၢင်းဢွင်ႇသၢၼ်းၸုၵျီႇ ယူႇတီႈ NRPC ၽိတ်ႈမွၵ်ႇမႃးသေ ၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး/ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး (RCSS/SSA) ဢၼ်ၸွမ်သိုၵ်းလူင်ယွတ်ႈသိုၵ်း ဢွၼ်ႁူဝ်ၼမ်းၼႃႈၸုမ်းၸိူဝ်းလုၵ်ႈၼွင်ႉ ၽူႈမီးၸၼ်ႉ လႆႈဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်း ဝၼ်းတီႈ 10/09/2017 ထိုင်ၼေႇပျီႇတေႃႇ။


ဝၼ်းတီႈ 11/09/2017 တွၼ်ႈပွတ်းၼႂ် တင်ႈတႄႇယၢမ်း 10 မူင်းထိုင် 11 မူင်း၊ ႁူဝ်ပဝ်ႈလူင်ၸဝ်ႈယွတ်ႈသိုၵ်း ဢွၼ်ႁူဝ်ၼမ်းၼႃႈ ႁူပ်ႉထူပ်းၽူႈၵိူဝ်းၵုမ်ၸိုင်ႈမိူင်း ဢွင်ႇသၢၼ်းၸုၵျီႇ ဢိၵ်ႇၸုမ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ တီႈသုၼ်ၵၢင်လွင်ႈငမ်းယဵၼ်လႄႈ လွင်ႈၶိုၼ်းလီၵၼ်ၼႂ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ။ ဢုပ်ႇဢူဝ်း ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈသၢင်ႈ လွင်ႈယုမ်ႇယမ်ၵၼ်၊ လွင်ႈၵၢၼ်ၵိုတ်းယိုဝ်းတူဝ်ႈမိူင်း NCA ၊ လွင်ႈငမ်းယဵၼ်၊ ပၢႆးယူႇလီ၊ ပၢႆးပၺ်ၺႃ၊ လွင်ႈပူၵ်းပွင်ၽဝၵူၼ်းမိူင်း၊ လွင်ႈယႃႈမဝ်းၵမ်လႄႈ လွင်ႈလူတ်းယွၼ်ႇ ၵၢၼ်ၶဵင်ႈၶႅင်ၵၢၼ်သိုၵ်းတေႃႇၵၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉ။

တင်ႈတႄႇယၢမ်း 11:00 မူင်းပၢႆထိုင် 12:50 မူင်းၼၼ်ႉ လႆႈႁူပ်ႉထူပ်းဢုပ်ႇဢူဝ်းတင်းၵႅမ်ႁူဝ်ပဝ်ႈ NRPC ၽွင်းလူင်မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် လုမ်းၽူႈၵိူဝ်းၵုမ်ၸိုင်ႈမိူင်း ဢူးၵျေႃႇတိၼ်ႉသူၺ်ႇ။ ဝၢႆးဝၼ်း ၶၢဝ်းယၢမ်း 14:00 မူင်းတေႃႇထိုင် 16:00 မူင်းၼၼ်ႉ လႆႈႁူပ်ႉထူပ်းဢုပ်ႇဢူဝ်း ၵႅမ်ၽူႈၵွၼ်းသိုၵ်းသုင်သုတ်း တပ်ႉမတေႃႇမၢၼ်ႈ ၽူႈၵွၼ်းၾၢႆႇၵႅတ်ႇၶႄတပ်ႉပႆလိၼ် ၸွမ်သိုၵ်းလူင်ၸူဝ်းဝိၼ်း တီႈႁွင်ႈႁပ်ႉၶႅၵ်ႇ ပယိၼ်ႉၼွင်ႇ- ဝႅပ်ႊသၢႆႊၶၢဝ်ႇ တႆးလွတ်ႈလႅဝ်း ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။


ၸဝ်ႈယွတ်ႈသိုၵ်း လၢတ်ႈမိူဝ်ႈပၢင်သပ်းလႅင်းၸႅင်ႈၶၢဝ်ႇ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 09/09/2017 တီႈၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၶဝ်ဝႃႈ- "ငဝ်းလၢႆးမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မိူင်းမၢၼ်ႈၼႆႉ ႁဝ်းၵိုတ်းသိုၵ်းၵၼ်မႃးၶၢဝ်းတၢင်း 5 ပီယဝ်ႉ၊ ၵူၺ်းၵႃႈ လွင်ႈၶိုပ်ႈၼႃႈၼႆႉ ဢမ်ႇပေႃးမီး။ ပွၵ်ႈၼႆႉ ဢိင်ၼိူဝ် NRPC တႅမ်ႈလိၵ်ႈႁွင်ႉမွၵ်ႇမႃး ႁႂ်ႈလႆႈႁူပ်ႉထူပ်းၵၼ် သၢင်ႈလွင်ႈယုမ်ႇယၼ်ၵၼ်။ ၼႂ်းတိုဝ်ႉတၢင်းၼႆႉ RCSS မုင်ႈမွင်းဝႃႈ တေလႆႈလွင်ႈယုမ်ႇယမ်ၵၼ်ၶိုၼ်ႈမႃး။ ပၼ်ႁႃဢၼ်မီးလွင်ႈထၢင်ႇၽိတ်း ထၢင်ႇပိူင်ႈၼိူဝ်ၵၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ မၼ်းတေလီၶိုၼ်ႈမႃး။ လီၶိုၼ်ႈမႃးဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ ဢၼ်မီးလွင်ႈထၢင်ႇၽိတ်း ထၢင်ႇပိူင်ႈၼိူဝ်ၵၼ်မိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃး ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ မၼ်းတေႁၢႆၵႂႃႇ"-ဝႃႈၼႆ။


ၽူႈၵိူဝ်းၵုမ်ၸိုင်ႈမိူင်း ၼၢင်းဢွင်ႇသၢၼ်းၸုၵျီႇ တင်းႁူဝ်ပဝ်ႈ RCSS ၸွမ်သိုၵ်းလူင်ယွတ်ႈသိုၵ်း ႁူပ်ႉထူပ်းၵၼ်ပွၵ်ႈၵမ်းၼႆႉ ဝၢႆးသေပႃႇတီႇ NLD ၶိုၼ်ႈပဵၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမႃးၼႆႉ ပဵၼ်ပွၵ်ႈထီႉၼိုင်ႈ။ မိူဝ်ႈပႆႇပဵၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၼၼ်ႉၵေႃႈ သွင်ၾၢႆႇယၢမ်ႈထူပ်းၵၼ်ပွၵ်ႈၼိုင်ႈ။


ၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး (RCSS/SSA) ၼႆႉ ပဵၼ်ၸုမ်းဢၼ် လူင်းလၢႆးမိုဝ်း ၵိုတ်းတိုၵ်းတူဝ်ႈမိူင်း (NCA) သေ ပဵၼ်ၸုမ်းဢၼ် လူင်ပွင်ၸိုင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇပူတ်းဢွၵ်ႇပႅတ်ႈသဵၼ်ႈၸိုဝ်ႈ ၸုမ်းၼွၵ်ႈမၢႆမီႈ မိူဝ်ႈၵၢင်လိူၼ်ၼူဝ်ႊဝႅမ်ႊၿိူဝ်ႊ ပီ 2015 ပူၼ်ႉမႃး။ ၽွင်းၵေႃႇသၢင်ႈလွင်ႈငမ်းယဵၼ်ယူႇၼႆႉ ပၢင်ၵုမ်လူင်လွင်ႈငမ်းယဵၼ်ၸၼ်ႉ ၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ႁိုဝ် ပၢင်ၵုမ်လူင်ပၢင်လူင်ႁူဝ်ပၢၵ်ႇပီ 21 ပၢင်လူင်ၵေႃႈ ၶိုၼ်ႈႁွတ်ႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈ ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၢၼ်မိူင်းမႃး။


Photo by Myanmar State Counsellor Office

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်ငဝ်ႈတပ်ႉပၵ်းတီႈမိူင်းယႆ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ၊ ဢွၵ်ႇသွၵ်ႈတဝ်ထိူၼ်ႇ၊ ၺႃးႁွႆးတိၼ်သိုၵ်းတႆး ယဝ်ႉ ပွႆႇမၢၵ်ႇလူင်ၼပ်ႉသၢဝ်းလုၵ်ႈ၊ ယိုဝ်းၵွင်ႈႁၢတ်ႇသႂ်ႇၸွမ်းထိူၼ်ႇၸွမ်းလွႆ၊ သွၵ်ႈတဝ်ၼႂ်းသူၼ်ၼႂ်းႁႆႈ၊ တီႉမတ်ႉၵူၼ်းမိူင်းႁၢပ်ႇၶူဝ်းၵႂႃႇၸွမ်းၶဝ် ထဵတ်ႈထၢမ်ပေႃႉထုပ်ႉၸွမ်း။


မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 10/09/2017 ၶၢဝ်းယၢမ်းၵၢင်ၼ်ႂ 8 မူင်း၊ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတပ်ႉၶမရ 325 မိူင်းယႆ၊ ဢဵၼ်ႁႅင်း 57 ၵေႃႉ ဢၼ်သွၵ်ႈတဝ်ထိူၼ်ႇယူႇ ယိုဝ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ပွႆႇမၢၵ်ႇလူင် ၾၢႆႇႁွင်ႇဝၢၼ်ႈလွႆယွႆး ဢိူင်ႇပႃႇၵၢင်း ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းယႆ။ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလွႆယွႆး တိုၼ်ႇသၢၼ်ႈၵူဝ်ႁႄဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈ ၶီႇလူတ်ႉၵႃး 3 လမ်း တင်းထူဝ်ႈ ႁွတ်ႈထိုင်ယင်ႉလိုဝ်ႈယူႇသဝ်းဝႆႉတီႈ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼမ်ႉပူၵ်ႇ ႁူဝ်ၵူၼ်းမီးမွၵ်ႈ 300 ၵေႃႉပၢႆ-ၼႆယဝ်ႉ။


ၵူၼ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈဝႃႈ- "ဢွၼ်ၼႃႈၼၼ်ႉ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 9/9/2017 သိုၵ်းမၢၼ်ႈတပ်ႉၶမရ 325 ဢၼ်ငဝ်ႈတပ်ႉပၵ်းဝႆႉတီႈမိူင်းယႆၼၼ်ႉ တင်းၸုမ်းပီႇတုႉၸိတ်ႉၼမ်ႉပွင်ႈ 18 ၵေႃႉ ႁူမ်ႈၵၼ်မီးဢဵၼ်ႁႅင်း မွၵ်ႈ 57 ၵေႃႉ လုၵ်ႉတၢင်းမိူင်းယႆၵႂႃႇတၢင်းဝၢၼ်ႈပႃႇၵၢင်း၊ ၼွၼ်းတီႈႁူင်းႁဵၼ်းဝၢၼ်ႈပႃႇၵၢင်းၼိုင်ႈၶိုၼ်း။ သိုပ်ႇၼၼ်ႉ ၶဝ်ဢွၼ်ၵၼ်ဢွၵ်ႇဝၢၼ်ႈၵႂႃႇတၢ င်းဝၢၼ်ႈလွႆယွႆး၊ ၶဝ်ၵႂႃႇၽႃႇၺႃးမၢၵ်ႇလူင် ၾၢႆႇႁွင်ႇဝၢၼ်ႈလွႆယွႆးၼၼ်ႉသေ ၶဝ်ယိုဝ်းၵွင်ႈၾၢႆႇလဵဝ် ဢမ်ႇမီးၽ်ႂယိုဝ်းၶဝ် သဵင်မၢၵ်ႇလူင်တႅၵ်ႈ 3 လုၵ်ႈ"- ဝႃႈၼႆ။

ဝၢၼ်ႈလွႆယွႆးၼႆႉ လင်ႁိူၼ်းမီး 50 လင်၊ ႁူဝ်ၵူၼ်းမီး 300 ၵေႃႉ၊ ယူႇတၢင်းၸဵင်ႇၸၢၼ်းဝၼ်းတူၵ်းမိူင်းယႆ၊ ယၢၼ်မိူင်းယႆမွၵ်ႈ( 20 လၵ်း။ ဝၢၼ်ႈပႃႇၵၢင်း၊ ဝၢၼ်ႈလွႆယွႆး၊ ဝၢၼ်ႈၼမ်ႉပူၵ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ ယူႇၼႂ်းဢိူင်ႇပႃႇၵၢင်း ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းယႆ ၸႄႈတွၼ်ႈလႃႈသဵဝ်ႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ။


"သိုၵ်းမၢၼ်ႈသွင်ၸုမ်းၶဝ်ႈသွၵ်ႈတဝ်ၼႂ်းထိူၼ်ႇ။ ၸုမ်းဢၼ်လုၵ်ႉတၢင်းမိူင်းယႆ ၶဝ်ႈမႃးတႄႉ ၶဝ်ႈမႃးၽႃႇၺႃး မၢၵ်ႇၼႂ်းၵႄႈၵၢင်ပႃႇၵၢင်းလႄႈလွႆယွႆး၊ ယိုဝ်းၵွင်ႈယူႇၾၢႆႇလဵဝ်၊ မိူဝ်ႈလဵဝ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸုမ်းၼႆႉႁၢႆဝႆႉ ၼႂ်းထိူၼ်ႇ။ ထႅင်ႈၸုမ်းၼိုင်ႈသမ်ႉ လုၵ်ႉတၢင်းသွင်ၵႄးၶဝ်ႈၵႂႃႇတၢင်းဝၢၼ်ႈၽႃတုပ်ႇ ၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ၊ ၵႂႃႇမီးဝႆႉတီႈပႃႇႁဵဝ်ႈဝၢၼ်ႈႁူဝ်ၶၢႆးမွၵ်ႈၵူၼ်း 80-100 ၵေႃႉ။ ဝၢၼ်ႈႁူဝ်ၶၢႆးၼႆႉ ယၢၼ်သႅင်ၵႅဝ်ႉမွၵ်ႈၼိုင်ႈလၵ်း"- ၵူၼ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ သိုပ်ႇလၢတ်ႈ။


ပိူင်ပဵၼ်လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းၵွင်ႈ ပွႆႇမၢၵ်ႇပွၵ်ႈၼႆႉ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 10/09/2017 ၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတပ်ႉၶမရ 325 မိူင်းယႆၼႆႉ ဢွၵ်ႇသွၵ်ႈတဝ်ထိူၼ်ႇသေ ၶၢဝ်းယၢမ်းၵၢင်ၼ်ႂ 9 မူင်း ၼၼ်ႉ ၵႂႃႇႁူပ်ႉသႂ်ႇၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၸိုဝ်ႈသၢင်ႇလႃႉ တီႈၾၢႆႇၸၢၼ်းဝၢၼ်ႈလွႆယွႆး တီႈႁိမ်းႁႆႈ၊ ၽွင်းမၼ်းၸၢႆးၵႂႃႇသူင်ႇၶဝ်ႈၵူၼ်းႁဵတ်းႁႆႈသေ ပွၵ်ႈႁိူၼ်း။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတီႉမတ်ႉ ႁွင်ႉဢဝ်မၼ်းၸၢႆးၵႂႃႇၸွမ်းၶဝ်။ ဢွၵ်ႇၵႂႃႇၼႃႈတၢင်းၸၢၼ်း ႁိုင်မွၵ်ႈ 10 မိၼိတ်ႊၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ၵႂႃႇႁၼ် ႁွႆးတိၼ်သိုၵ်းတႆးလႄႈ ၶဝ်ပွႆႇမၢၵ်ႇလူင်မွၵ်ႈ 20 လုၵ်ႈ၊  ၼိုင်ႈၵမ်းပွႆႇမွၵ်ႈ 5 ၊ တင်းမူတ်းပွႆႇမွၵ်ႈ 5 ၵမ်း။ ပွႆႇမၢၵ်ႇလူင်ယဝ်ႉ ဢဝ်ၵွင်ႈယိုဝ်းၸွမ်းထိူၼ်ႇၸွမ်းလွႆၸိူဝ်းၼၼ်ႉသေ ၸႂ်ႉၵူၼ်းသိုၵ်းၶဝ်သွၵ်ႈတဝ်ၸွမ်းသူၼ်ႁႆႈၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ ႁိမ်းႁွမ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉ။


ယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈသွၵ်ႈတဝ်သေ ၵႂႃႇႁူပ်ႉၺႃးၸၢႆးသၢင်ႇၵျေႃႇ တီႈၼႂ်းႁႆႈ ဢၼ်ၵႂႃႇၼွၼ်းပႂ်ႉႁႆႈ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈလိုဝ်ႈ ယူႇၸွမ်းႁိမ်းႁွမ်းႁႆႈႁိုင်မွၵ်ႈလၢႆလၢႆၸူဝ်ႈမူင်းသေ ႁွင်ႉၸၢႆးသၢင်ႇၵျေႃႇၸႂ်ႉတဵင်ႇၶူဝ်းၵႂႃႇၸွမ်းၶဝ်။ ထိုင်မႃးဝၢႆးဝၼ်း ၶၢဝ်းယၢမ်း 3 မူင်းၶိုင်ႈ ဢွၵ်ႇႁႆႈၵႂႃႇတင်းၸၢၼ်း မိူဝ်ႈၸမ်ထိုင်တၢင်းတူၵ်းၼမ်ႉယူၼ်းၼၼ်ႉ ၵႂႃႇထူပ်းသႂ်ႇၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၸိုဝ်ႈသၢင်ႇၵွၼ်း၊ ၽွင်းမၼ်းၸၢႆးတိုၵ်ႉႁေႃႈၵႂၢႆးၵႂႃႇၼႃႈၵၢၼ်သေ တီႉမတ်ႉၵႂႃႇၸွမ်းၶဝ်။ သၢင်ႇၵွၼ်းၼႆႉ ယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈႁၼ်မႅၼ်ႈၸၢၵ်ႈလၢတ်ႈ (ဝေႃး)တီႈတူဝ်မၼ်းလႄႈ တီႉမတ်းမၼ်းၵႂႃႇၸွမ်းၶဝ်-ၼႆယဝ်ႉ။


ၸိူဝ်းၶဝ်သၢမ်ၵေႃႉၼႆႉပဵၼ် 1.ၸၢႆးသၢင်ႇလႃႉ ဢႃယု29 ပီ၊ လုၵ်ႈလုင်းဢေႃး ပႃႈၵျႃႇ၊ ယူႇဝၢၼ်ႈလွႆယွႆး။ 2.သၢင်ႇၵျေႃႇ ဢႃယု 36 ၊ လုၵ်ႈၸၢႆးလုင်းထုၼ်း-ပႃႈၵူမ်း၊ ယူႇဝၢၼ်ႈၼႃးလၢၼ်ႇ ဢိူင်ႇပႃႇၵၢင်း ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းယႆ။ 3.သၢင်ႇၵွၼ်း ဢႃယု 32 ပီ၊ လုၵ်ႈၸၢႆး လုင်းၸၼ်ႇတႃႇ-ပႃႈမူၼ်း ဝၢၼ်ႈလွႆယွႆး။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ဢဝ်ၵႂႃႇၶင်ဝႆႉ တီႈဝၢၼ်ႈၼမ်ႉပူၵ်ႇ၊ ၼွၼ်းတီႈဝၢၼ်ႈၼမ်ႉပူၵ်ႇၼိုင်ႈၶိုၼ်း။ ပူႇသူၺ်ႇဝၢၼ်ႈၼမ်ႉပူၵ်ႇ ႁပ်ႉႁွင်း (ထွၵ်ႈၶၢမ်ႇ)ဢဝ်ၶဝ်သၢမ်ၵေႃႉလႄႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ၸင်ႇပွႆႇပၼ် ပွၵ်ႈၶိုၼ်းႁိူၼ်း-ၼႆယဝ်ႉ။

ၸုမ်းတူင်ႉၼိုင်တူင်ႇဝူင်းတႆး ပႃႇတီႇၵၢၼ်မိူင်း လႄႈ ပီႈၼွင်ႉၵူၼ်းမိူင်း ႁူမ်ႈၵၼ် တႅပ်းတတ်း တေၸတ်းႁဵတ်း ပွႆးပီမႂ်ႇတႆး 2112 ၼီႈ ၶိုၵ်ႉယႂ်ႇလူင် တီႈၵဵင်းတုင် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်း ဝႃႈၼႆ။


ဝၼ်းတီႈ 09/09/2017 ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း ၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးလႄႈၾိင်ႈငႄႈတႆး ႁႃႈၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၸႄႈဝဵင်းၵဵင်းတုင် ဢွၼ်ႁူဝ် ၸတ်းႁဵတ်းပၢင်ၵုမ် တႃႇႁၢင်ႈႁႅၼ်းပၢင်ပွႆးႁပ်ႉတွၼ်ႈပီမႂ်ႇတႆး 2112 ၼီႈ၊ ပၢင်ၵုမ်ၸတ်းႁဵတ်း တီႈဝတ်ႉမိူင်းလီပဵင်းၸႂ် (ဝတ်ႉမိူင်းပဵင်း) ၸႄႈဝဵင်း ၵဵင်းတုင် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်း။ ႁူမ်ႈၵၼ်တႅပ်းတတ်း တေၸတ်းႁဵတ်းပွႆးပီမႂ်ႇတႆးၶိုၵ်ႉ ယႂ်ႇ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 26-30/11/2017 ။ ယွၼ်ႉဝႃႈ ဝၼ်းတီႈ 18/11/2017 ၼၼ်ႉ ႁိုၵ်ႉၵၼ် တင်းဝၼ်းပွႆးယုၵ်ႉယွင်ႈ ၸဝ်ႈၶူးဝႃး ဝတ်ႉႁူဝ်ၶူင်ႇ ဝႃႈၼႆ။

လုင်းၸၢႆးသၢမ်တိပ်ႉသိူဝ် ၵႅမ်ႁူဝ်ပဝ်ႈ 2 ၵေႃပွင်ပဵၼ်ပၢင်ပွႆးပီမႂ်ႇတႆး ပီ 2017 ၼႆႉ လၢတ်ႈဝႃႈ “ ပၢင်ပွႆးပီမႂ်ႇတႆး ပီၼႆႉ ႁဝ်းၶႃႈ တၢင်းၸႄႈဝဵင်းၵဵင်းတုင် တေဢမ်ႇၸၢင်ႈၸတ်းႁဵတ်း ၸွမ်းၼႂ်းမိူင်းတႆးပတ်းပိုၼ်ႉ ယွၼ်ႉဝႃႈ မၼ်းႁိုၵ်ႉၵၼ် တင်းပွႆးယုၵ်ႉယွင်ႈ ၸဝ်ႈၶူးဝႃး ဝတ်ႉႁူဝ်ၶူင်ႇလႄႈ ႁဝ်းၶႃႈ ၸင်ႇလႆႈဢွၼ်ၵၼ်တႅပ်းတတ်း ၶၢႆႉဝၼ်းၵႂႃႇႁဵတ်း ၼႂ်းႁၢင်လိူၼ်ၼူဝ်ႊဝႅမ်ႊၿိူဝ်ႊ ပီ 2017 ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ တေမွၵ်ႇထိုင် ပီႈၼွင်ႉတႆးတၢင်းပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်း 9 ၸႄႈဝဵင်း မိူၼ်ၼင်ႇ ၸႄႈဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း၊ မိူင်းၽျၢၵ်ႈ၊ မိူင်းယွင်း၊ မိူင်းတူၼ်၊ မိူင်းသၢတ်ႇ၊ မိူင်းၶၢၵ်ႇ၊ မိူင်းယၢင်း၊ မိူင်းလႃး လႄႈ ၵဵင်းတုင် ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉမႃးၶဝ်ႈႁူမ်ႈ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ၼႂ်းပၢင်ပွႆးပီမႂ်ႇတႆးၵမ်းၼႆႉ တေမီးပီႈၼွင်ႉၵူၼ်းထႆးၶဝ် တေမႃး ၶၢႆၵုၼ်ႇ သိၼ်ၵႃႉ ၶူဝ်းၶွင် တႃႇ 100 သုမ်ႉ” ဝႃႈၼႆ။


ပၢင်ၵုမ် တႃႇၸတ်းႁဵတ်းပွႆးပီမႂ်ႇတႆး 2112 ၼီႈ တီႈၵဵင်းတုင်ၼႆႉ လႆႈလိူၵ်ႈၻွၵ်ႊတိူဝ်ႊ ၸၢႆးသႆႇၵႅဝ်ႈသၢမ် ၽူႈတႅၼ်း သၽႃးၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ၸႄႈတွၼ်ႈၵဵင်းတုင် ၶိုၼ်ႈပဵၼ်ႁူဝ်ပဝ်ႈ ၵေႃပွင်ပဵၼ်ပၢင်ပွႆး၊ ၵႅမ်ႁူဝ်ပဝ်ႈ 1 သမ်ႉ ပဵၼ်လုင်းၸၢႆး လူင်ယီး၊ ၵႅမ်ႁူဝ်ပဝ်ႈ 2 လုင်းၸၢႆးသၢမ်တိပ်ႉသိူဝ်။ ၽူႈၼမ်းၼႂ်းသမ်ႉ ပဵၼ် လုင်းၸၢႆးဝိၼ်းမျိၼ်ႉ၊ ၵႅမ်ၽူႈၼမ်းၼႂ်း 1 ၼၢင်းသီလႃးဝၼ်း၊ ၵႅမ်ၽူႈၼမ်းၼႂ်း 2 ၸၢႆးသၢမ်ၼူၼ်း။ ၽူႈယိပ်းငိုၼ်း ၸၢႆးလူင်ယီး၊ လုင်း ၸၢႆးသႅင်ယွတ်ႈလႄႈ လုင်းၸၢႆးၵျေႃႇဝိၼ်း ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။


ၼ်ႂ်းပၢင်ၵုမ်ၼႆႉ မီးၽူႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈ 60 ပၢႆ။ မိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃး ဝၼ်းတီႈ 02/09/2017 ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း 1 မူင်းၼၼ်ႉ ၸတ်း ႁဵတ်းပၢင်ၵုမ် တီႈဝတ်ႉမိူင်းလီပဵင်းၸႂ်(မိူင်းပဵင်း) ယဝ်ႉၵမ်းၼိုင်ႈ မိူဝ်ႈၼၼ်ႉ မီးၽူႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈ ပၢင်ၵုမ် 40 ပၢႆ ဝႃႈၼႆ။


ပၢင်ပွႆးႁပ်ႉတွၼ်ႈပီမႂ်ႇတႆး 2112 ၼီႈ တေတူၵ်းမႅၼ်ႈဝၼ်းတီႈ 18/11/2017 (တူၵ်းမႅၼ်ႈလိူၼ်သိပ်းသွင်လပ်း) ပဵၼ် ဝၼ်းႁပ်ႉတွၼ်ႈပီမႂ်ႇ၊ ဝၼ်းတီႈ 19/11/2017 သမ်ႉ ပဵၼ်ဝၼ်းလိူၼ်ၸဵင်မႂ်ႇၼိုင်ႈၶမ်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။


ၸဝ်ႈၶူးဝႃး ဝတ်ႉႁူဝ်ၶူင်ႇသမ်ႉ တေၸတ်းႁဵတ်းပၢင်ပွႆးယုၵ်ႉယွင်ႈ ဢၼ်ႁပ်ႉၶူး ဢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ မွပ်ႈယိုၼ်ႈပၼ် ဝႃႈၼႆ။