ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ဢိူင်ႇတူင်ႇလၢဝ်း ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းၵိုင် ဢၼ်မႃးပိုင်ႈဢိင်ယူႇသဝ်း တီႈဝတ်ႉၵျွင်း မုၼ်ၸဝ်ႈ  မီး  2000 ပၢႆ ။ ပႆႇႁတ်းမိူဝ်းၼွၼ်းတီႈႁိူၼ်းၶိုၼ်း၊ ယွၼ်ႉပႆႇ တမ်းၸႂ်လွင်ႈပၢင်တိုၵ်း ။

ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းဢၼ်မီးဝႆႉ  တီႈၵျွင်းၸၢၼ်းၼႆႉ  ပဵၼ်ပီႈၼွင်ႉဝၢၼ်ႈပၢင်ပွႆး ။
တီႈၵျွင်းႁွင်ႇသမ်ႉ ပဵၼ်ပီႈၼွင်ႉဝၢၼ်ႈၵုင်းသႃႇ။      ပေႃးထိုင် ယၢမ်း ၵၢင်ၶမ်ႈ   ဢွၼ်ၵၼ်ၵႂႃႇ ၼွၼ်း တီႈၵျွင်း ။  ယွၼ်ႉၵူဝ်ပဵၼ်ပၢင် တိုၵ်း ထႅင်ႈလႄႈဢမ်ႇႁတ်းၼွၼ်း လပ်းလီလီ။  ၵၢင်ဝၼ်း တႄႉ ၵမ်ႈၽွင်ႈပွၵ်ႈမိူဝ်းႁိူၼ်း မိူဝ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၶိုၼ်းယူႇ ဝႃႈၼႆ ။


ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈဝႃႈ “ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတႄႇၽဝ်ႁူင်းတိုတ်းယႃႈ ဢၼ်ဝႃႈ ႁူင်းမူၼ်ႉ မႄးတူဝ်ၸႂ်ၵူၼ်းမိူင်းဢၼ်  RCSS တင်ႈဝႆႉပၼ်။    ဝၢႆးၼၼ်ႉပွႆႇမၢၵ်ႇ သႂ်ႇ  ထႅင်ႈ သေ သွင်ၾၢႆႇလႆႈ ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်။  လိူဝ်ၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ႈမႃးယိုဝ်းၼ်ႂ်း ဝၢၼ်ႈ ထႅင်ႈ။ ႁဝ်းၶႃႈဢမ်ႇႁတ်းယူႇ ၵေႃႈ လႆႈပၢႆႈဢွၵ်ႇဝၢၼ်ႈၵမ်းလဵဝ်၊  မၢင်ၵေႃႉၵေႃႈ လုၵ်ႉဢဝ်တီႈဝၢၼ်ႈ သေလႅၼ်ႈထိုင်တီႈဝတ်ႉ  တၢင်းၵႆ တေမီးမွၵ်ႈ 3 လၵ်း၊ မၢင်ၵေႃႉၵေႃႈ ၶီႇလူတ်ႉပၢႆႈ၊ တီႈ ဝၢၼ်ႈတႄႉ ႁိူၼ်းၵူၼ်း ဢၼ်ၺႃး ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇၵွင်ႈ  တႅၵ်ႇ တိူဝ်ႉသႂ်ႇၵေႃႈမီးၵမ်ႈၽွင်ႈ” ဝႃႈၼႆ ။


တႄႇဢဝ် ဝၼ်းတီႈ 01- 03/10/2016 ယူႇတီႈတပ်ႉသိုၵ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ တပ်ႉ 292 ႁႅၼ်းသိုၵ်း လေႃႇတိုၵ်း ၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး RCSS/SSA တီႈ   ၼႂ်းဢိူင်ႇ တူင်ႇလၢဝ်း ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းၵိုင် ၸႄႈတွၼ်ႈလွႆလႅမ် ၸိုင်ႈတႆး ပွတ်းၸၢၼ်း ။


သွင်ၾၢႆႇပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်း ဝၢၼ်ႈပၢင်ပွႆးတင်း ဝၢၼ်ႈၵုင်းသႃႇ လႆႈၶၢႆႉ ပၢႆႈမႃးယူႇသဝ်းတီႈ ၵျွင်းၸၢၼ်း တင်း ၵျွင်းႁွင်ႇ ၼႂ်းဢိူင်ႇတူင်ႇလၢဝ်း ဝႃႈၼႆ ။


ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၸိူဝ်းၼႆႉသေ ယူႇတီႈၽူႈတႅၼ်း သၽႃးၵူၼ်းမိူင်း ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းၵိုင်   ႁၢင်ႈႁႅၼ်းတႃႇတၢင်ႇ ထိုင်ၼႂ်းပၢင်ၵုမ် သၽႃးၵူၼ်းမိူင်း တီႈၼေႇ ပျီႇတေႃႇယူႇ ဝႃႈၼႆ ။


ၸၢႆးသႅင်မိူင်း ၽူႈတႅၼ်းသၽႃးၵူၼ်းမိူင်း ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းၵိုင် လၢတ်ႈဝႃႈ “ ယူႇတီႈ ၶႃႈပဵၼ် ၽူႈတႅၼ်းသၽႃးၵူၼ်းမိူင်းၵိုင်  ၵေႃႈ  တင်ႈတႄႇ ၶႃႈလႆႈႁပ်ႉႁူႉ ဝၼ်းတီႈ 2-5 ၼႆႉမႃး လႆႈ ႁဵတ်း ၸွမ်း  ၶၵ်ႉတွၼ်ႈ လၢႆးႁဵတ်းသၽႃးသေ ႁဝ်းၶႃႈဢွၼ်ၵၼ်ၼႅတ်ႈၶတ်းၸႂ် ႁၢင်ႈႁႅၼ်း တႃႇတေတၢင်ႇ ၼႂ်းသၽႃးယူႇ၊ လွင်ႈဢၼ် ပေႃႈမႄႈၵူၼ်းမိူင်း လႆႈတူၵ်းတၢင်း ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ ဢၼ်လႆႈပၢႆႈၽေး သိုၵ်းသိူဝ် ယူႇၼၼ်ႉ။ ၼင်ႇႁိုဝ် တေပဵၼ်လွင်ႈလီၶိုၼ်ႈမႃး တေၵတ်း တေယဵၼ်ၵႂႃႇၼၼ်ႉ ယူႇတီႈၾၢႆႇတၢင်းသၽႃးၼႆႉသေ ႁဝ်းၶႃႈဢွၼ်ၵၼ်ၶတ်းၸႂ်ၶဝ်ႈႁႃ ၵူၼ်းလူင်သုင်သုတ်း ၼႂ်းသၽႃးလႄႈ တင်းၵႅမ် မၼ်းယူႇ” ဝႃႈၼႆ ။


ယွၼ်ႉပၢင်တိုၵ်းၼႂ်းႁူဝ်လိူၼ်ဢွၵ်ႊထူဝ်ႊပိူဝ်ႊၼႆႉမႃး ႁူင်းႁဵၼ်းၼႂ်းဢိူင်ႇတူင်ႇလၢဝ်း လႆႈဢိုတ်းဝႆႉ ၸူဝ်ႈၶၢဝ်း။  ႁူင်းႁဵၼ်းၸၼ်ႉဢွၼ် 6 လင်၊ ႁူင်းႁဵၼ်းၵိင်ႇၽႄ ၸၼ်ႉသုင် 1 လင် ။


တေႃႈလဵဝ် ၽူႈမီးၼမ်ႉၸႂ်ၸေႇတၼႃႇ၊ ၸုမ်းတူင်ႉၼိုင်တူင်ႇဝူင်းတႆး လႄႈ ပႃႇတီႈၵၢၼ်မိူင်း လႆႈဢွၼ်ၵၼ်ၵႂႃႇၸွႆႈထႅမ်ပၼ် ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း မိူၼ် ၶွင်ၵိၼ်/ယႅမ်ႉ၊ ၶူဝ်းၸႂ်ႉသွႆ ၸဵမ် ၸိူဝ်းၼႆႉ ဝႃႈၼႆ ။