ဝၢႆးလူင်ပွင်ၸိုင်ႈတဵင်းၸဵင်ႇ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇႁႂ်ႈလိူၵ်ႈၽူႈ ဢွၼ်ႁူဝ်ဝၢၼ်ႈဢိူင်ႇ ၼႂ်းၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ပတ်းပိုၼ်ႉ မႃးၼႆႉ  ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်း တီႈမိူင်းၼုင်း ပွတ်းမိူင်းၶၢၵ်ႇၵေႃႈ မီးၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈႁူဝ်ၼႃႈဝၢၼ်ႈ ဢိူင်ႇမႂ်ႇ။

ၼႂ်းဢိူင်ႇမိူင်းၼုင်း မီးဝၢၼ်ႈတႆး 7 ဝၢၼ်ႈ၊ ၼႂ်း 7 ဝၢၼ်ႈၼႆႉ မိူဝ်ႈၵူႈပွၵ်ႈ ႁဵတ်းပီႇတုၸိတ်ႉသေ လႆႈယိပ်းၵွင်ႈၵဝ်ႇ 7 လဝ်း။ ဝၢႆးလိူၵ်ႈ ၽူႈၵွၼ်းဢိူင်ႇၵေႃႉမႂ်ႇ (ၼၢၼ်ၸၢႆးလီး)ၶိုၼ်ႈမႃး၊ ၵေႃႉၵဝ်ႇ (ၼၢၼ်ဢိၼ်းၼူၼ်း) လူင်းၵႂႃႇယဝ်ႉၵမ်းၼႆႉ ၵွင်ႈၵဝ်ႇ 7 လဝ်းၼၼ်ႉ လႆႈဢဝ်ၵႂႃႇမွပ်ႈပၼ်မၢၼ်ႈ တီႈမိူင်းၶၢၵ်ႇၶိုၼ်း။ ၵေႃႉမႂ်ႇၶိုၼ်ႈမႃး ၼႆႉၵေႃႈဢမ်ႇမီးပၼ်ႁႃ၊ လီတေႃႇၵူၼ်းဝၢၼ်ႈယူႇ၊ ပဵၼ်တႆးတင်း 2 ၵေႃႉ၊ လီတင်း 2 ၵေႃႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ မိူင်းၶၢၵ်ႇသမ်ႉဝႃႈ- သူလိူၵ်ႈႁူဝ်ပဝ်ႈမႂ်ႇၵေႃႈလီယဝ်ႉ၊ ပိူဝ်ႈတႃႇဝၢၼ်ႈဢိူင်ႇသူတေလႆႈလီ လႆႈပဵၼ်၊ ၼင်ႇႁိုဝ် တေဢမ်ႇမီးၽေးၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈဢဝ်တပ်ႉပႂ်ႉလႅၼ်လိၼ် (မၢႆ 1010 မၢၵ်ႇမၢင်၊ ႁူဝ်ၼႃႈၸိုဝ်ႈၵျႁႄ) ၵႂႃႇၵႅတ်ႇၶႄ ႁႄႉၵင်ႈပၼ်သူ- ဝႃႈၼႆ။

ၸၢဝ်းၼႂ်းတပ်ႉပႂ်ႉလႅၼ်လိၼ်ၼႆႉ မီးၸၢဝ်းဢႃးၶိုဝ်ႇလႄႈၸၢဝ်းဢႃးၶႃႇ တင်းလႃးႁူႇၵမ်ႈၼမ်။ ၸိူဝ်းႁဝ်းပီႈၼွင်ႉတႆး ယူႇသဝ်းၵိၼ် သၢင်ႈမႃးၼႂ်းမိူင်းၼုင်းၼႆႉ ဢမ်ႇမီးပၼ်ႁႃသင်၊ ၵမ်းၼႆႉ သမ်ႉတေဢဝ်ၸၢဝ်းဢႃးၶိုဝ်ႇ ဢႃးၶႃႇမႃးၵုမ်းႁဝ်းၶႃႈၼႆႉ မၼ်းတေယၢပ်ႇ၊ ႁဝ်းၶႃႈဢမ်ႇႁပ်ႉ။ မိူဝ်ႈလဵဝ် ဢွၼ်ၵၼ်ၵႂႃႇၸူး ၽူႈၵွၼ်းဢိူင်ႇ ၵေႃႉမႂ်ႇသေ ယွၼ်းႁႂ်ႈလႆႈယိပ်းၶိုၼ်း ၵွင်ႈၵဝ်ႇ 7 လဝ်းၼၼ်ႉ။ ၼႂ်းဢိူင်ႇႁဝ်းၼႆႉ ႁဝ်းတေၵုမ်းၵူၺ်း၊ မီးမိတ်ႈမီးလႅဝ်းၵေႃႈႁဝ်းတေၵႅတ်ႇၶႄႁႄႉၵင်ႈၵူၺ်း။

ၼင်ႇႁိုဝ်တေဢမ်ႇမီးလွင်ႈလူမဝ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢိူင်ႇ ႁဝ်းၶႃႈၼၼ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈၵူၼ်းမိူင်းၶႂ်ႈတုၵ်းယွၼ်းပႃးဝႃႈ ပႃႇတီႇႁူဝ်သိူဝ်ၵေႃႈလီ၊ ပႃႇတီႇသိူဝ်ၽိူၵ်ႇၵေႃႈလီ ပႃးၸဵမ်ၶွင်ႊသီႊဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး (RCSS) ၊ ႁႂ်ႈၵႅတ်ႇၵင်ႈ ပၼ်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈႁဝ်းၶႃႈၽွင်ႈ။ မိူင်းၼုင်းၼႆႉ ပဵၼ်တႆးၵူၺ်းၵူၺ်း၊ တုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈမႃး ပိုတ်ႇလုမ်းတီႈ ထုင်ႉမိူင်းၼုင်းႁဝ်းၶႃႈၽွင်ႈ၊ ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈၸမ်မိူင်းပွၵ်ႉ။ ပေႃးဢမ်ႇၼၼ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈတေၶိုင်လၢႆးၼိုင်ႈ၊ ပီႈၼွင်ႉဢႃးၶိုဝ်ႇ ဢႃးၶႃႇ ၶဝ်သမ်ႉတေၶိုင်လၢႆးၼိုင်ႈ၊ တေႁဵတ်းႁႂ်ႈပီႈၼွင်ႉတႆးႁဝ်း ယူႇယၢပ်ႇၵိၼ်ယၢပ်ႇ ၼႂ်းၵႄႈ ၵၢင်မၼ်း။

(ဢိူင်ႇမိူင်းၼုင်း မီးဝၢၼ်ႈတႆး 7 ဝၢၼ်ႈ၊ ယၢၼ်ၾၢႆႇၸၢၼ်းမိူင်းၶၢၵ်ႇ 7 လၵ်း၊ မိူင်းၶၢၵ်ႇ ယၢၼ်ၵဵင်းတုင် 51 လၵ်း၊ ယၢၼ်မိူင်းပွၵ်ႉ 80 လၵ်း။)