ၵေႃပွင်ၵၢၼ်ၽွမ်ႉႁူမ်ႈၸိုင်ႈတႆး (CSSU) ၸတ်းႁဵတ်းပၢင်ၵုမ်ႁူဝ်ႁုပ်ႈပီ ၼႂ်းၵဵင်းမႆႇ ၸိုင်ႈထႆး။ ၸွမ်သိုၵ်းလူင်ယွတ်ႈသိုၵ်း ႁူဝ်ပဝ်ႈၶွင်ႊသီႊဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး (RCSS) ႁပ်ႉပဵၼ်ႁူဝ်ပဝ်ႈၶိုၼ်း။

မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 4-5/05/2017 ၶၢဝ်းတၢင်းသွင်ဝၼ်းၼၼ်ႉ ၵေႃပွင်ၵၢၼ်ၽွမ်ႉႁူမ်ႈၸိုင်ႈတႆး (CSSU) ၸတ်းပၢင်ၵုမ်ႁူဝ်ႁုပ်ႈပီ 2016 တီႈဝဵင်းၵဵင်းမႆႇ။ ဝၼ်းလိုၼ်းသုတ်း ဝၼ်းတီႈ 5 ၼၼ်ႉ ၵေႃႉပဵၼ်ႁူဝ်ပဝ်ႈ CSSU ၸဝ်ႈၶုၼ်ထုၼ်းဢူး၊ ဢၼ်ႁၢပ်ႇၵိုတ်ႉတၼ်းႁဵင်းႁူဝ်ပဝ်ႈမႃး ၶၢဝ်းတၢင်းၼိုင်ႈပီတဵမ်ၼၼ်ႉ လႆႈမွပ်ႈယိုၼ်ႈ တၼ်းႁဵင်းႁူဝ်ပဝ်ႈပၼ်တီႈ ၸွမ်သိုၵ်းလူင်ယွတ်ႈသိုၵ်း၊ ဢၼ်ပဵၼ်ၽူႈၼမ်း ၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး/ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး (RCSS/SSA) ယဝ်ႉတူဝ်ႈၵႂႃႇလီငၢမ်း-ၼႆယဝ်ႉ။


ႁူဝ်ပဝ်ႈလူင် ၸဝ်ႈယွတ်ႈသိုၵ်း ဢၼ်လႆႈႁပ်ႉၶိုၼ်းတၼ်းႁဵင်းႁူဝ်ပဝ်ႈ CSSU မွၵ်ႇလၢတ်ႈၵႂၢမ်းဝႃႈ-"ႁဝ်းၶႃႈ ဢွၼ်ၵၼ်မုင်ႈမွင်း တႃႇတေပဵၼ်မႃးလွင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈ၊ ႁဝ်းၶႃႈၶႂ်ႈလႆႈလွင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈ၊ ႁဝ်းၶႃႈတေႁဵတ်းသၢင်ႈ ႁႂ်ႈလွင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈမၼ်ႈၵိုမ်း။ တႃႇတေႁဵတ်းသၢင်ႈလွင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈၼႆႉ ႁဝ်းၶႃႈတင်းမူတ်းတင်းသဵင်ႈ မီးပုၼ်ႈၽွၼ်း။ ပေႃးဝႃႈပဵၼ်ပၼ်ႁႃသင်မႃးၵေႃႈ ႁဝ်းၶႃႈတေႁူမ်ႈၵၼ်သေၵႄႈလိတ်ႈပၼ်ႁႃၵႂႃႇ။ CSSU ၼႆႉ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈပဵၼ်ၽႅၼ်ႇၸွင်ႈလူင် ဢၼ်ႁူမ်ႇငမ်းလႆႈထိုင်ၵူႈၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ၼႂ်းၵၢၼ်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈတႆး"- ဝႃႈၼႆ။


ၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇပႃႇတီႇႁူဝ်သိူဝ်၊ ပဵၼ်ပႃးၽူႈၼမ်းၼႂ်း 2 ပႃႇတီႇႁူဝ်သိူဝ် (SNLD) ၸၢႆးလဵၵ်ႉ ၵေႃႈလၢတ်ႈဝႃႈ- "ၵေႃပွင်ၵၢၼ်ၽွမ်ႉႁူမ်ႈၸိုင်ႈတႆး (CSSU) ၼႆႉ ပဵၼ်ၸဝ်ႈယွတ်ႈသိုၵ်း ဢွၵ်ႇပၢႆးဝူၼ်ႉသေ ၶွတ်ႇၽွတ်ႈ ၵေႃႇတင်ႈမႃး။ ယၢမ်းလဵဝ် ၸဝ်ႈယွတ်ႈသိုၵ်း ၵေႃႈလႆႈႁပ်ႉပဵၼ်ႁူဝ်ပဝ်ႈထႅင်ႈၵမ်းၼိုင်ႈ၊ ႁဝ်းၶႃႈၵေႃႈယုမ်ႇယမ်ဝႃႈ မၼ်းၸဝ်ႈတေႁၢပ်ႇၵိုတ်ႉပုၼ်ႈၽွၼ်း လႆႈလီငၢမ်းသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၶႅမ်ႉလႅပ်ႈတိူဝ်းတွၼ်းလိူဝ်ၵဝ်ႇၵႂႃႇ ႁဝ်းၶႃႈယုမ်ႇယမ်ၼင်ႇၼႆ"-ဝႃႈၼႆ။


တၼ်းႁဵင်းႁူဝ်ပဝ်ႈ CSSU ႁူဝ်ပဝ်ႈပႃႇတီႇသိူဝ်ၽိူၵ်ႇ လုင်းၸၢႆးဢၢႆႈပဝ်း တူဝ်ႈတၼ်းတႃႇတေႁပ်ႉပဵၼ်ႁူဝ်ပဝ်ႈယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆသေတႃႉၵေႃႈ ၸွမ်းၼင်ႇပိူင် CSSU မီးဝႆႉဝႃႈ ဢိင်ၼိူဝ်ၸိုဝ်ႈမူႇၸုမ်းသေ တေဢဝ်ၵႂႃႇၸွမ်းၼင်ႇပိူင် တူဝ်မႄႈလိၵ်ႈ ဢိင်းၵလဵတ်ႈၼၼ်ႉ ၼႆလႄႈ ဝၢႆးလင် ၵေႃႁူမ်ႈသၢင်ႈၸိုင်ႈတႆး (SSJAC) ၸဝ်ႈၶုၼ်ထုၼ်းဢူး ႁပ်ႉပဵၼ်ႁူဝ်ပဝ်ႈ CSSU ယဝ်ႉၵေႃႈ ၶိုၼ်းတူၵ်းပုၼ်ႈၽွၼ်း RCSS ။


ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၼႆႉ လုင်းၸၢႆးဢၢႆႈပဝ်း ၵေႃႈလၢတ်ႈတီႈ ၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ ဝႃႈ- "မိူဝ်ႈငဝ်ႈပိုင်းမၼ်း CSSU လႆႈတႅပ်းတတ်းဝႆႉ တေၵႂႃႇၸွမ်းပိူင်တူဝ်မႄႈလိၵ်ႈဢိင်းၵလဵတ်ႈ။ မိူဝ်ႈပီၵၢႆၼႆႉၵေႃႈ ပၼ်ပႃႇတီႇသိူဝ်ၽိူၵ်ႇ ႁပ်ႉပဵၼ်ႁူဝ်ပဝ်ႈယူႇ၊ ၵူၺ်းၵႃႈ မိူဝ်ႈၼၼ်ႉ ပႃႇတီႇသိူဝ်ၽိူၵ်ႇၵေႃႈ မႅၼ်ႈၽွင်းဢႃယုႁူဝ်ပဝ်ႈသမ်ႉတဵမ် ၶၢဝ်းတၢင်း 5 ပီ။ မိူဝ်ႈၽွင်းပဵၼ်ပၢင်ၵုမ် CSSU ၼၼ်ႉ သမ်ႉပႆႇလႆႈလိူၵ်ႈတင်ႈၶိုၼ်း ႁူဝ်ပဝ်ႈသိူဝ်ၽိူၵ်ႇၵေႃႉမႂ်ႇလႄႈ ၵွပ်ႈၼၼ် ပႃႇတီႇသိူဝ်ၽိူၵ်ႇ ၸင်ႇဢမ်ႇတူဝ်ႈတၼ်း တႃႇတေႁပ်ႉပဵၼ်ႁူဝ်ပဝ်ႈ။ ၵမ်းၼႆႉသမ်ႉ လိူၵ်ႈတင်ႈႁူဝ်ပဝ်ႈမႂ်ႇယဝ်ႉ၊ ၾၢႆႇႁဝ်းတူဝ်ႈတၼ်းယဝ်ႉ၊ ၵူၺ်းၵႃႈ မၼ်းၶၢမ်ႈပူၼ်ႉၵမ်း/ၶိဝ်ႊ ႁဝ်းၵႂႃႇယဝ်ႉၵေႃႈ ၶၢဝ်းၼႆႉပီတေမႃး ပေႃးလိူၵ်ႈတင်ႈႁူဝ်ပဝ်ႈ CSSU မႃး တေတူၵ်းပဵၼ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းသိူဝ်ၽိူၵ်ႇၶိုၼ်းၼင်ႇၵဝ်ႇ"-  မွၵ်ႇလၢတ်ႈ ႁၼ်လီၸိူင်ႉၼင်ႇၼႆ။


ၵေႃပွင်ၵၢၼ်ၽွမ်ႉႁူမ်ႈၸိုင်ႈတႆး (CSSU) ၼႆႉ ပႃႇတီႇၵၢၼ်မိူင်းတႆး ငဝ်ႈငုၼ်းတီႇမူဝ်ႇၶရေႇၸီႇၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းတႆး ႁိုဝ်ပႃႇတီႇႁူဝ်သိူဝ် (SNLD) ၊ တီႇမူဝ်ႇၶရႅတ်ႉတိၵ်ႉပႃႇတီႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆး ႁိုဝ် ပႃႇတီႇသိူဝ်ၽိူၵ်ႇ (SNDP) ။ ၸုမ်းတႆးယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်း ၸိုင်ႈတႆး/ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး (RCSS/SSA) ၊ ပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး/ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး (SSPP/SSA) ၊ ၵေႃႁူမ်ႈသၢင်ႈၸိုင်ႈတႆး SSJAC [ဢၼ်မီး SSPP/SSA ၊ ပႃႇတီႇႁူဝ်သိူဝ် SNLD ၊ တပ်ႉသိုၵ်းၵူၼ်းမိူင်း (ၸုမ်းပီႇတုၸိတ်ႉသႅင်ၵႅဝ်ႉ)၊] ၸုမ်းတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းတႆး-မိူင်းထႆး (Shan CBOs, Thailand) ႁူမ်ႈၸႂ်ၵၼ်ၵေႃႇတင်ႈမႃး မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 15/10/2013 ။ ဝၢႆးလိုၼ်းမႃး ပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်တီႇမူဝ်ႇၶရေႇၸီႇမိူင်းတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇ (ESSDDP) ႁိုဝ် ပႃႇတီႇၵွင်ၸႆး၊ ၸုမ်းၵပ်းသၢၼ်သိုင်ႇ ၾိင်ႈမိူင်းတႆး၊ ၸုမ်းသႅၼ်းႁုၼ်ႈမႂ်ႇၸိုင်ႈတႆး (NGSS) ၊ ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး (TYO) ၊ မုၵ်ႉၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆး-မိူင်းထႆး (TNAT)၊ ၵေႃႁူမ်ႈသၢင်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵေႃႈၶဝ်ႈပႃးပဵၼ်လုၵ်ႈၸုမ်း။


မီးယိူင်းဢၢၼ်းလူင် ပိူဝ်ႈတႃႇၵႅတ်ႇၶႄႁႄႉၵင်ႈ သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းမိူင်းၸိုင်ႈတႆး ၵူႈၸၢဝ်းၶိူဝ်း။ မီးယိူင်းဢၢၼ်း လႄႈ လၵ်းၵၢၼ် သွင်ပိူင်- 1.ပိူဝ်ႈတႃႇ ၵူၼ်းမိူင်းၸိုင်ႈတႆး ၵူႈၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၽွမ်ႉႁူမ်ႈၵၼ်ၵႄႈလိတ်ႈ ၵမ်ၸႃတႃ (ၵၢမ်ႇၵျမ်ႇမႃႇ) ၸိုင်ႈတႆး။ 2.ပိူဝ်ႈတႃႇႁူမ်ႈၵၼ် ႁၢင်ႈႁႅၼ်း ယူင်ႉၶၢပ်ႈၵၢၼ်မိူင်း (Political frame-work) ပိူဝ်ႈတႃႇဢုပ်ႇဢူဝ်း ၵၢၼ်မိူင်း (ၸိုင်ႈတႆးၼႂ်းဝၼ်းမိူဝ်းၼႃႈ)။

ၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ (06/05/2017)