ဝၼ်းတီႈ 20/05/1958 ၸဝ်ႈၼွႆႉဢွၼ်ဢဝ်လုၵ်ႈၼွင်ႉ ၸုမ်းၸိူဝ်း 30 ၵေႃႉ ၶၢမ်ႈၶူင်းတီႈ တႃႈၽႃလႅင် ၵႄႈၵၢင် မိူင်းပၼ်ႇတင်းမိူင်းၵျွတ်ႈ ၵႂႃႇၼွၼ်းႁိမ်းတီႈသူပ်းႁူၺ်ႈ သမၢၼ်း ၾၢႆႇၼိူဝ်တႃႈ ယၢၼ် 3 လၵ်း။ ပေႃးမိူင်းလႅင်း 07.00 မူင်း ၵေႃႈ ဢွၼ်ၵၼ်ႁဵတ်းႁေႃၸဝ်ႈမိူင်း တင်ႈၽိူၼ်ၶူး ပိူဝ်ႈတႃႇၸတ်းပၢင်ၵိၼ် ၼမ်ႉသၸ်ႉၸႃႇ ၵၼ်။ လွင်ႈၼႆႉ ၸဝ်ႈၼွႆႉ တႅမ်ႈဝႆႉဝႃႈ -


“ပိူဝ်ႈတႃႇႁဵတ်းၵၢၼ်ၵွၼ်းၶေႃၼၼ်ႉ ၼင်ႇႁိုဝ်တေမီး တီႈမၼ်ႈၵႅၼ်ႇယုမ်ႇယမ်ၵၼ်။ တီႈပၢင်ၵိၼ်ၵႅၼ်ႇၼၼ်ႉ လႆႈၸတ်း ဝႆႉတုင်း ၸိုင်ႈတႆး/ တုင်း ၸဝ်ႈသိူဝ်ၽိူၵ်ႇ/ တုင်း ၸဝ်ႈငိူၵ်ႈၵၢင်လႆး/ တုင်း ၸဝ်ႈသိူဝ်ၶၢၼ်ႇၾႃႉ တင်း တုင်း ၼုမ်ႇသိုၵ်းႁၢၼ်။ လွင်ႈၵိၼ်ၵႅၼ်ႇၵၼ်ၼၼ်ႉ လႆႈၶဝ်ႈထႅဝ် ၵူႈၵေႃႉ၊ ဢဝ်မႆ မတ်ႉႁူဝ်မႄႈမိုဝ်းယဝ်ႉ ဢဝ်ၶဵမ်တႅင်း လိူတ်ႈဢွၵ်ႇသေ ယွတ်ႇသႂ်ႇၼႂ်းဢၢင်ႇဢၼ်သႂ်ႇၼမ်ႉဝႆႉ။ ပေႃးယဝ်ႉလႆႈတိူင်ႇၵၢဝ်ႇတေႃႇၼႃႈၸဝ်ႈမိူင်းဝႃႈ “သင်ၽႂ် ႁၵ်းလင်ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းဝၢၼ်ႈမိူင်းလႄႈၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်ၸိုင် ႁႂ်ႈမၢၵ်ႇၵွင်ႈၵႅတ်းၶေႃး၊ ႁႂ်ႈမၼ်းၶၢတ်ႇမိူၼ်ၼႆ- ၼႆသေ တႅပ်းၶေႃးၵႆႇ ၶၢတ်ႇၵမ်းလဵဝ်။ ပေႃးယဝ်ႉဢဝ်လိူတ်ႇၵႆႇၼၼ်ႉ ၵႂႃႇယွတ်ႇသႂ်ႇလေႃးၼႂ်းဢၢင်ႇၼမ်ႉလိူတ်ႈ ဢၼ်ၵူႈၵေႃႉ တႅင်းဢဝ်လိူတ်ႈ ၽႂ်မၼ်းဢွၵ်ႇမႃးယွတ်ႇႁူမ်ႈလေႃးၵၼ်။”

လၢႆးၵိၼ်ၼမ်ႉသၸ်ႉၸႃႇ


ဝၢႆးၼၼ်ႉလႆႈပႆယၢင်ႈမူၼ်ႉၶဝ်ႈတႂ်ႈလႅဝ်းသွင်မၢၵ်ႈ တင်း ၵွင်ႈသွင်လဝ်း ဢၼ်ယူႇသွင်ၾၢႆႇယိပ်း မုင်းၶႂၢႆႇၶႃပႄၵၼ်ဝႆႉ။ လႆႈယၢင်ႈၶဝ်ႈၵႂႃႇမိူၼ်သိူဝ်ဝၢႆႇ - ၵႂႃႇၼင်ႈတဝ်ႉႁူဝ်ၶဝ်ႇၾၢႆႇသၢႆႉ လႅၼ်းၶႅၼ်ယဵတ်ႇလူင်းသိုဝ်ႈတေႃႇၼႃႈ ဢၢင်ႇၼမ်ႉလိူတ်ႈ သၸ်ႉၸႃႇၼၼ်ႉသေ ငႅၼ်ႁူဝ်ၶိုၼ်ႈၾႃႉဢႃႈသူပ်းတုင်းဢဝ်၊ ၵေႃႉၼိုင်ႈသမ်ႉဢဝ်ၸေႃႉတၵ်းသႂ်ႇသူပ်း ၼိုင်ႈၸေႃႉ။


လွင်ႈၵိၼ်ၼမ်ႉသၸ်ႉၸႃႇၼၼ်ႉ လႆႈၸတ်းပဵၼ်သွင်ၸုပ်ႈ။ ၸုပ်ႈဢွၼ်တင်းပဵၼ်ၸၼ်ႉၽွင်းသိုၵ်း(ၽူႈမီးၸၼ်ႉ) 12 ၵေႃႉ


1. ၸဝ်ႈသေႃယၼ်တ ၸွမ်သိုၵ်းလူင် ( မိူဝ်ႈၼၼ်ႉ ႁွင်ႉ ၸွမ်ႁၢၼ်လူင်) ၸၢင်ႉႁွင်ႉ မိူင်းဝၼ်း
2. သၢင်ႇသု ႁူဝ်သိုၵ်းလူင်  (          ။ ႁူဝ်ႁၢၼ်လူင်) မႄႈဢၢႆး ဢိူင်ႇတႃႈတွၼ်း
3. ၽူမ်းမိၼ်း ႁူဝ်သိုၵ်းလူင်  (          ။                       ။       ) ဝဵင်းဝၢႆ မိူင်းၾၢင်
4. ၼွႆႉဢိၼ်း ႁူဝ်သိုၵ်းလူင်  (          ။                       ။       ) ႁူၺ်ႈၸွႆး မိူင်းပၼ်ႇ
5. ၸၼ်ႇတႃႇ ႁူဝ်သိုၵ်း       (           ။               ႁူဝ်ႁၢၼ်ၵၢင်) ၼွင်ယၢင်း မိူင်းပၼ်ႇ
6. ဢၢႆႈပွႆး ႁူဝ်သိုၵ်း       (           ။                       ။       ) ႁူၺ်ႈၸွႆး မိူင်းပၼ်ႇ
7. မိူင်းသွင် ႁူဝ်သိုၵ်း       (           ။                       ။       ) လူင်ၵဵင် မိူင်းပၼ်ႇ
8. ဝႃႇလိင်ႇ ႁူဝ်သိုၵ်း       (           ။                       ။       ) ၼွင်ယေး မိူင်းပၼ်ႇ
9. ပၢၼ်းၵျီႇ ႁူဝ်ႁၢၼ်       (           ။           ႁူဝ်ႁၢၼ်ဢွၼ်ႇ) ႁူဝ်ၾၢႆ မိူင်းပၼ်ႇ
10. ၶွင်းဢွင်ႇ ႁူဝ်ႁၢၼ်       (           ။                      ။       ) လူင်ၵဵင် မိူင်းပၼ်ႇ
11. ဝိၺႃး ႁူဝ်ႁၢၼ်       (           ။                      ။       ) ႁူၺ်ႈၸွႆး မိူင်းပၼ်ႇ
12. ၵၼ်ၸႆး ႁူဝ်ႁၢၼ်       (           ။                      ။       ) ၼွင်ဝူဝ် မိူင်းပၼ်ႇ
ဝၢႆးၼၼ်ႉ ၽွင်းသိုၵ်း(ၽူႈမီးၸၼ်ႉ)ဢွၼ်လုၵ်ႈၼွင်ႉၽႂ်မၼ်းၵိၼ်ၼမ်ႉသၸ်ႉၸႃႇ ၵိၼ်ၵႅၼ်ႇၸွမ်းၵၼ် -
13. ဢၢႆႈပဝ်း ၸၢင်ႉႁွင်ႉ မိူင်းဝၼ်း
14. ၶုၼ်ႁၢၼ်လၢႆးဝူင်ႉ ဝၢၼ်ႈႁၢတ်ႇ လၢင်းၶိူဝ်း
15. ဢၢႆႈၼိူင်း ပုင်ႇၵိူဝ် မိူင်းပၼ်ႇ
16. ဢၢႆႈလဵၵ်ႉ ပုင်ႇၵိူဝ် မိူင်းပၼ်ႇ
17. ဢၢႆႈၼၼ်ႇ ပုင်ႇၵိူဝ် မိူင်းပၼ်
18. ၵေႃးလီႇ ႁူၺ်ႈၸွႆး မိူင်းပၼ်ႇ
19. ၵုင်ႇၼ ႁူၺ်ႈၸွႆး မိူင်းပၼ်ႇ
20. ဢိင်ႇတ ႁူၺ်ႈၸွႆး မိူင်းပၼ်ႇ
21. ဢၢႆႈတၼ် ႁူၺ်ႈၸွႆး မိူင်းပၼ်ႇ
22. ဢၢႆႈၼေႇ ၼွင်ယေး မိူင်းပၼ်ႇ
23. ပၺ်ၺႃ ၼွင်ယၢင်း မိူင်းပၼ်ႇ
24. ပူႇပႃး ၼွင်ဝူဝ် မိူင်းပၼ်ႇ
25. ပူႇမၢႆ ၼွင်လူင် မိူင်းပၼ်ႇ
26. ၸႃႇလိင်ႇ(ဢၢႆႈၼုမ်ႇ) ၺွင်ႇၶမ်း မိူင်းပၼ်ႇ
27. ပၼ်ႇတိ ပၢင်ၵႂၢႆး မိူင်းပၼ်ႇ
28. ၸၢႆးၺူဝ်ႇ ပၢင်ၵႂၢႆး မိူင်းပၼ်ႇ
29. ပူႇဢွင်ႇ တွင်ၵႂၢႆး မိူင်းပၼ်ႇ
30. ထုၼ်းလူႇ ၼမ်ႉတွင်း မိူင်းပၼ်ႇ
31. ဢၢႆႈၶိူင်ႇ ၼႃးဝွၼ် မိူင်းပၼ်ႇ
ပေႃးတူၺ်းၸိုဝ်ႈသဵင်ၸိူဝ်းဢၼ်ၵိၼ်ၵႅၼ်ႇၵၼ်ၼၼ်ႉ တေလႆႈႁၼ်ဝႃႈ -
• ၵူၼ်းပွတ်းႁွင်ႇမီး 1 ၵေႃႉ
• ၵူၼ်းလၢင်းၶိူဝ်းမီး 1 ၵေႃႉ
• ၵူၼ်းမိူင်းထႆးမီး 1 ၵေႃႉ
• ၼွၵ်ႈသေၼၼ်ႉ 27 ၵေႃႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်းပၼ်တင်းမူတ်း။


ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈၵၢၼ်လုၵ်ႉၾိုၼ်ႉၼႆႉ ၸဝ်ႈၼွႆႉလႆႈတႅမ်ႈဝႆႉဝႃႈ - “လႆႈတႅပ်းတတ်းမၼ်ႈၵႅၼ်ႇဝႃႈ တူဝ်ၵဝ်ႇပူၼ်ႉတၢင်းတုၵ်ႉၶ ယဝ်ႉ ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းတူဝ်ၵဝ်ႇၵေႃႈႁႂ်ႈလႆႈပူၼ်ႉတုၵ်ႇၶ မိူၼ် တူဝ်ၵဝ်ႇၼၼ်ႉ တေဢဝ်ၼႃႈဢူၵ်း ႁဵတ်းတမ်ႇတိူင်းသေတိုၵ်း တေႃးၵႂႃႇ ဢမ်ႇသုတ်ႈဢမ်ႇႁူၼ်”- ၼႆယူႇ။


ပိုၼ်းၼုမ်ႇသိုၵ်းႁၢၼ်


ၼုမ်ႇသိုၵ်းႁၢၼ်ၼႆႉ ၸိုဝ်ႈယၢဝ်းတဵမ်ထူၼ်ႈမၼ်းဝႃႈ - “တပ်ႉသိုၵ်းၼုမ်ႇသိုၵ်းႁၢၼ်တိုၵ်းဢဝ်မိူင်းတႆးလွတ်ႈလႅဝ်းၵွၼ်းၶေႃ”- ဝႃႈၼႆ။


ၸိုဝ်ႈၼုမ်ႇသိုၵ်းႁၢၼ်ၼႆႉ ဝႃႈၵၼ်ဝႃႈ လႆႈဢဝ်ဝႅပ်ႇယၢင်ႇ (COPY ယိူင်ႈမိူၼ်) ၸိုဝ်ႈတပ်ႉသိုၵ်းၼုမ်ႇသိုၵ်းႁၢၼ် ဢၼ် ၸဝ်ႈၾႃႉၵဵင်းတုင် လႆႈၵေႃႇတင်ႈဝႆႉ။


ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈပိုၼ်းၵဝ်ႇၸိူဝ်းၼႆႉ ဢၼ်မီးလိၵ်ႈမၢႆလၢႆးမိုဝ်းသေ ၵဵပ်းႁွမ်ဝႆႉၼၼ်ႉ တၢင်ႇတီႈတၢင်ႇၸုမ်း ဢမ်ႇပေႃးမီး ၼမ် မိူၼ်ၸိူင်ႉၼင်ႇ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး SSA လႄႈတပ်ႉသိုၵ်းၽွမ်ႉႁူမ်ႈ လုၵ်ႉၾိုၼ်ႉ(ၸိုင်ႈတႆး) SURA ။ ၼွၵ်ႈသေ ပပ်ႉမၢႆဝၼ်း Diary ဢၼ်ၸဝ်ႈၼွႆႈလႆႈတႅမ်ႈဝႆႉ မိူဝ်ႈ 1958 ၼၼ်ႉ ပဵၼ်ပိုၼ်း သူပ်းလၢတ်ႈၵမ်ႈၼမ်။


ၵွပ်ႈၼၼ် ၶေႃႈတႅမ်ႈမၢႆၸဝ်ႈၼွႆႉ တင်းဢၼ်ၸိူဝ်းၶိုတ်း ပၢၼ်ၵဝ်ႇ ၶဝ်လၢတ်ႈၼႄၼၼ်ႉ တေဢဝ်ႁူမ်ႈၵၼ်သေ တေႃႉတႆႇၶႆႈၶိုၼ်း။


မိူဝ်ႈၵေႃႇတင်ႈၼုမ်ႇသိုၵ်းႁၢၼ်ၼၼ်ႉ မီးၵူၼ်း 31 ၵေႃႉ ၵွင်ႈ 7 လဝ်း။ ဝၢႆးၵိၼ်းၼမ်ႉသၸ်ႉၸႃႇယဝ်ႉ လႆႈၵႂႃႇတင်ႈ ငဝ်ႈငုၼ်း တီႈပုင်ႇၵႅင်းမၼ်း ႁိမ်းဝၢၼ်ႈမိူင်းၵျွတ်ႈ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ၶၢႆႉၵႂႃႇတင်ႈ တီႈ ႁူၺ်ႈပု ႁိမ်းမိူင်းၵျွတ်ႈၼင်ႇၵဝ်ႇ။


ထိုင်မႃးဝၼ်းတီႈ 09/09/1958 သမ်ႉၶၢႆႉၵႂႃႇတီႈ ပၢင်ပႅၵ်ႇ လွႆဢၢင်ႇၶၢင် လႅၼ်လိၼ်မိူင်းတႆး - မိူင်းထႆး။ 1959 ၶၢႆႈၵႂႃႇတီႈပၢင်တွင်း လႅၼ်လိၼ်မိူင်းတႆး - မိူင်းထႆး။


မၼ်းၸဝ်ႈတႅမ်ႈဝႆႉဝႃႈ - 24/08/1958 လႆႈႁပ်ႉၶၢဝ်ႇတီႈ ၶုၼ်ႁၢၼ်ၼွႆႉဢိၼ်း လွင်ႈပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်တင်းမၢၼ်ႈ လႆႈၵွင်ႈ 4 လဝ်း။ ၵွင်ႈၸၢၵ်ႈ Bran 1 လဝ်း၊ ၵွင်ႈၸၢၵ်ႈ Sten 1 လဝ်း၊ ရၢႆႊၽိူဝ်ႊလ် (Rifle) 2 လဝ်း၊ မၢၵ်ႇၵွင်ႈ 120 လုၵ်ႈ။ ထႅင်ႈ 3 ဝၼ်းမႃး တႅမ်ႈထႅင်ႈဝႃႈ - ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်ထႅင်ႈ မၢၼ်ႈတၢႆ 4 ၵေႃႉ၊ ဝၢတ်ႇ 3 ၵေႃႉ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ မီး သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းယၢင်း ၸိုဝ်ႈၸေႃးလၶိၼ်ႇ ၶဝ်ႈမႃႊႁူမ်ႈႁွမ်းယဝ်ႉ တင်ႈၸိုဝ်ႈပၼ်ဝႃႈ ၵဵင်သိူင်း သေဢွၼ်ႁူဝ် ပၢင်တိုၵ်းထႅင်ႈလၢႆပၢင်။


တႃႇတေလႆႈၶိုၼ်းမိူင်းၵွၼ်းၶေႃ လႄႈပူၵ်းပွင်ၽွင်းငမ်း ထၢင်ႇႁၢင်ႈ ၶိုင်သၢင်ႈၵမ်ၸႃတႃၶွင်ႁဝ်းၶိုၼ်းၼၼ်ႉ ၶဝ်ၸဝ်ႈ 31 ၵေႃႉၼႆႉ ပဵၼ်ၽူႈၵေႃႇၵဝ်ႉငဝ်ႈၵၼ်း ဢဝ်ၼိူဝ်ႉလိူတ်ႈ သၢႆၸႂ် ဝၢၼ်ႇႁဵတ်းၸိူဝ်ႉၽၼ်းၽုၵ်ႇၾင်မႃး ပိူဝ်ႈႁႂ်ႈမိူင်းႁဝ်း လႆႈမီးလွင်ႈလွတ်ႈလႅဝ်းထၢင်ႇႁၢင်ႈၵတ်းယဵၼ်ႁိၼ်ႉၼွၼ်း ၽွင်းငမ်းႁင်းၶေႃလႄႈႁဝ်းၵူႈၵေႃႉ ထုၵ်ႇလႆႈ ယွင်ႈၵုၼ်းမုၼ် ငဝ်းၶဝ်ၸဝ်ႈ ဢၼ်လႆႈတေႃႇတႆႇၶႆႈၼႄႁူဝ်ႁုပ်ႈလွင်ႈပဵၼ်မႃး “ဝၼ်းလုၵ်ႉၾိုၼ်ႉ” ႁိုဝ် “ဝၼ်းၸိုင်ႈတႆးလုၵ်ႈၾိုၼ်ႉ” တင်ႈတႄႇဝၼ်းတီႈ 21 လိူၼ်မေႊ 1958 တေႃႇႁၢၼ်ႉဝၼ်း 21 လိူၼ်မေႊ ပီ 2017 ၼႆႉၶွပ်ႈၶူပ်ႇတဵမ် 59 ပီ ယဝ်ႉ။