ၼပ်ႉသိပ်းသိပ်းပီ ဢၼ်တႆးမုင်ႈမွင်းမႃးပၢၼ်သိုပ်ႇပၢၼ် ၵၢၼ်ၶွၼ်ႈႁႅင်းဢွမ်ႇလွမ်ႈၽွမ်ႉၵၼ်ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ႁဝ်းလႆႈႁၼ် 2 ပႃႇတီႇ  1 တပ်ႉသိုၵ်း တိုၵ်းၼိူဝ်ၽိူၼ်။ ႁူမ်ႈဝႃႈ ဢမ်ႇလႆႈတင်းမူတ်းတင်းပိၵ်းၵေႃႈ တွၼ်ႈၼိုင်ႈလႆႈဝႃႈ ၼမ်ႉၵတ်ႉ ၶဝ်ၸဝ်ႈ ၶွၼ်းယဝ်ႈတမ်တွင်ႈ ထုၵ်ႇဢွင်ႈလွၵ်းၸဝ်ႈဢမ်းၼၢၸ်ႈၶဝ် ဢၼ်ယိပ်းၵမ်ၼႅၼ်ႈၵႅၼ်ႇႁိုင်ယၢဝ်း မႃးၶၢဝ်း တၢင်းလၢႆသိပ်းပီၼၼ်ႉ သၼ်ႇၶွၼ်းလူမ်ႉပိၼ်ႈပႅတ်ႈၶၵ်ႉတွၼ်ႈဢၼ်ၶွင်ႉၶမ် ၼႂ်းၵမ်းၼႆႉလႄႈပိုတ်ႇပိုၼ်းၼႃႈ မႂ်ႇၼႃႈ ၼိုင်ႈၼႆယဝ်ႉ။ သူၼ်ႇၼိုင်ၵေႃႈၼႄထိုင်ၵၢၼ်ၽွမ်ႉႁူမ်ႈၵၼ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ပၢင်ၵုမ်လူင်လွင်ႈငမ်းယဵၼ်ၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် NCA ဢၼ်တၢင်းၸုမ်းၾၢႆႇလွင်ႈငမ်းယဵၼ်လႄႈပၢင်ၵုမ်လူင်ပၢင်လူင် ႁူဝ်ပၢၵ်ႇ ပီ 21 ဢၼ်ဢွင်ႇသၢၼ်းၸုၵျီႇႁဵတ်းၼၼ်ႉ ဢဝ်မႃးႁူမ်ႈလေႃးၵၼ်ပဵၼ်ပၢင်ၵုမ်ၵမ်းၼႆႉ ဢွၼ်တၢင်း ၼႃႈတေ ပဵၼ်ပၢင်ၵုမ်လူင်ၼၼ်ႉလႆႈဢုပ်ႇၵိူဝ်းၵုမ်ၵၼ်ဝႆႉ -


1. ၵၢၼ်မိူင်း
2. လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ
3. လွင်ႈတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း
4. လွင်ႈၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီး
5. လွင်ႈၸတ်းၵၢၼ်တီႈလိၼ်လႄႈၶူဝ်းၶွင်သၽႃဝ - ၸိူဝ်းၼႆႉ


လိူဝ်သေၼၼ်ႉ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈဢုပ်ႇၵိူဝ်းၵုမ်သေလႆႈၸႂ်ၵၼ်ဝႆႉ


1. ႁႂ်ႈမီးလွင်ႈၽဵင်ႇပဵင်းၵၼ်
2. သုၼ်ႇလႆႈတႅပ်းတတ်းတူဝ်ၵဝ်ႇ
    [ဢမ်းၼၢၸ်ႈၽွင်းငမ်းတူဝ်ၵဝ်ႇ - ဢမ်းၼၢၸ်ႈၶဵၼ်ႇတႅမ်ႈၵူတ်းမၢႆ “မၢႆမီႈ” - ဢမ်းၼၢၸ်ႈတတ်းသိၼ်(တြႃး)]
3. ၵူႈၸႄႈမိူင်းတၵ်းလႆႈမီးပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်းႁင်းၽႂ်မၼ်း -
    ၼႆသေပဵၼ်ၸွမ်းၼင်ႇၶေႃႈလႆႈၸႂ်ယဝ်ႉ။


လိူဝ်သေၼၼ်ႉဢၼ်ၵိုတ်းၶၢင်ႉၶမ်

1. တပ်ႉသိုၵ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ လၢတ်ႈဝႃႈ မိူင်းၼိုင်ႈလုၵ်ႈတၵ်းတေလႆႈမီးတပ်ႉသိုၵ်းၼိုင်ႈဢၼ်ၵူၺ်း တၵ်းတေဢမ်ႇလႆႈမီးလၢႆ ၸုမ်းသိုၵ်း။ တႆးလၢတ်ႈဝႃႈ တၵ်းတေလႆႈပဵၼ်တပ်ႉသိုၵ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ဢမ်ႇၸႂ်ႈသိုၵ်းတပ်ႉမတေႃႇမၢၼ်ႈၵူၺ်း။ (လွင်ႈၼႆႉတၵ်းတေလႆႈဢုပ်ႇၵၼ်ထႅင်ႈၶၢဝ်းၼႃႈထႅင်ႈ) သိုပ်ႇသေၼၼ်ႉ -


2. တၵ်းတေဢမ်ႇလႆႈၽၢတ်ႇဢွၵ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်လႃးလႃး - ၼႆၵေႃႈ


မိူဝ်ႈထိုင်မႃးၼႂ်းပၢင်ၵုမ်လူင်ပၢင်လူင် ႁူဝ်ပၢၵ်ႇ ပီ 21 ဝၼ်းတီႈ 24-28/05/2017 မိူဝ်ႈၼႆႉ ပႃႇတီႇတႆး ႁူဝ်သိူဝ် သိူဝ်ၽိူၵ်ႇလႄႈ ၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး လႆႈဢုပ်ႇထဵင်ၵၼ်ႁၢဝ်ႈႁၢဝ်ႈႁႅင်းႁႅင်းတႄႉတႄႉသေ ထိုင်တီႈၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၼၢင်းသုၵျီႇ လႆႈယွမ်းပူတ်းထွၼ်ဢွၵ်ႇၶေႃႈၵႂၢမ်းဢၼ်ဝႃႈ “တၵ်းတေဢမ်ႇ လႆႈၽၢတ်ႇဢွၵ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်လႃးလႃး” - ၼႆၼၼ်ႉယဝ်ႉ။


ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၼႆႉၵေႃႈ လႆႈႁၼ်ၼမ်ႉၸႂ်ၵၼ် ၸိူင်ႉၼင်ႇ ပႃႇတီႇသၢင်ႇသီႈလႄႈပႃႇတီႇၼူၵ်ႉယုင်း ၼႂ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းၵေႃႈ ၸုမ်းပဢူဝ်း PNLO ဢမ်ႇၵမ်ႉထႅမ်။ ပေႃးၼၼ် ၶႂ်ႈယွၼ်းထၢမ်ၶိုၼ်း တႆးၸိူဝ်းဢၼ်ပဵၼ်လုၵ်ႈၸုမ်းၼူၵ်ႉယုင်းလႄႈ သၢင်ႇသီႈ ဢိၵ်ႇတင်း ၵူၼ်းတႆးၸိူဝ်းလိူၵ်ႈၼူၵ်ႉယုင်းလႄႈသၢင်ႇသီႈၶဝ်ၶဝ်ႈသၽႃးၼၼ်ႉယူႇဝႃႈ - ႁၼ်ၶီႈလီလိူဝ်သႆႈ ဢၼ်ႁဝ်းတွင်ႉမႆႈ  ၸွင်ႇၼူၵ်ႉယုင်းလႄႈသၢင်ႇသီႈပၼ်ႁဝ်းၵိၼ်။ လႆႈႁၼ်ၼမ်ႉၸႂ်ၵၼ်တႄႉတႄႉယဝ်ႉဢမ်ႇၸႂ်ႈႁိုဝ်။ ပေႃးတႆးၸိူဝ်းႁၼ်ဝႃႈ တိုၵ်ႉတေယူႇၸွမ်းၶဝ်ယူႇၵေႃႈ ပွင်ႇဝႃႈ ယွမ်းႁပ်ႉၶေႃႈၵႂၢမ်းဢၼ်ဝႃႈ “တၵ်းတေဢမ်ႇလႆႈၽၢတ်ႇ ဢွၵ်ႇလႃးလႃး” ၼႆၼၼ်ႉယဝ်ႉ။


ၵမ်းၼႆႉ သုၼ်ႇလႆႈႁဝ်း


1. မီးလွင်ႈၽဵင်ႇပဵင်းၵၼ်
2. သုၼ်ႇလႆႈတႅပ်းတတ်းတူဝ်ၵဝ်ႇ
    [မီးဢမ်းၼၢၸ်ႈၽွင်းငမ်းတူဝ်ၵဝ်ႇ - မီးဢမ်းၼၢၸ်ႈၶဵၼ်ႇတႅမ်ႈၵူတ်းမၢႆ “မၢႆမီႈ” - မီးဢမ်းၼၢၸ်ႈတတ်းသိၼ်(တြႃး)]
3. ၵူႈၸႄႈမိူင်းတၵ်းလႆႈမီးပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်းႁင်းၽႂ်မၼ်း


ၵမ်းၼႆႉၶေႃႈၵႂၢမ်းဢၼ်ဝႃႈ “တၵ်းတေဢမ်ႇလႆႈၽၢတ်ႇဢွၵ်ႇလႃးလႃး” ၼႆၼၼ်ႉ ထုၵ်ႇပူတ်းထွၼ်ဢွၵ်ႇပႅတ်ႈယဝ်ႉ။ လိူဝ်သေ တပ်ႉသိုၵ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ဢၼ်မၢၼ်ႈၶႂ်ႈႁႂ်ႈပဵၼ်တပ်ႉမတေႃႇမၢၼ်ႈၵူၺ်း ႁဝ်းသမ်ႉၶႂ်ႈပဵၼ်တပ်ႉသိုၵ်းမိူင်းႁူမ်ႈ တုမ်။ ႁဝ်းတေမႃးတမ်းဝၢင်းၽႅၼ်ႁဝ်းၸိူင်ႉႁိုဝ်သိုပ်ႇတေႃႇၵႂႃႇ။  2 ပႃႇတီႇႁဝ်း 2 တပ်ႉသိုၵ်းႁဝ်းလူး ဝၢင်းၽႅၼ်ၵၼ် ၸိူင်ႉႁိုဝ်။ တေပူၵ်းပွင်မိူင်းတႆးၵႂႃႇၸိူင်ႉႁိုဝ်။ တေၶဵၼ်ႇတႅမ်ႈပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်းႁဝ်းၸိူင်ႉႁိုဝ် မိူဝ်ႈမီးလၢႆၸၢဝ်းၶိူဝ်း မီးလၢႆ တပ်ႉသိုၵ်း။ တေၶဵၼ်ႇတႅမ်ႈၵူတ်းမၢႆ ပၵ်းပိူင်(တြႃး) ၸိူင်ႉႁိုဝ်။ ယူင်ႉသၢင်ႈႁဝ်းမီးဝႆႉၸိူင်ႉႁိုဝ်။ ၵူၼ်းမိူင်းတႆးႁဝ်းလူး တိတ်းတၢမ်ၶၢဝ်ႇ ႁူႉၸွမ်းၵႃႈႁိုဝ်။