လွင်ႈလႆႈပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းဝူင်ႈၵၢင် ၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး/ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး (RCSS/SSA) တင်းသိုၵ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ တပ်ႉမတေႃႇမၢၼ်ႈ ပွတ်းတူင်ႇလၢဝ်း ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းၵိုင်၊ ထိုင်တီႈယၢမ်းလဵဝ် မီးၵူၼ်းမိူင်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းႁိမ်းႁဵင်ၼႆႉ ၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ လႆႈတွင်ႈထၢမ်ၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇ RCSS/SSA ၸဝ်ႈသိုၵ်းလူင်ၸၢႆးလႃႉ ဝႆႉၼင်ႇၼႆ ။

ထၢမ်-လွင်ႈ လႆႈပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်တင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပွတ်းတူင်ႇလၢဝ်း ၼမ်ႉလၼ်ႈ မိူင်းၵိုင်ၼႆႉ လွင်ႈတၢင်းမၼ်း ပဵၼ်ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၽွင်ႈၶႃႈ။ မိူဝ်ႈလဵဝ် လႆႈငိၼ်းဝႃႈမီးၵူၼ်းပၢႆႈၽေးႁိမ်းႁဵင်ယဝ်ႉၼႆ ၸွင်ႇၸႂ်ႈၶႃႈ? ။


တွပ်ႇ-ၸႂ်ႈၶႃႈဢေႃႈ။ လွင်ႈၼႆႉၸိုဝ်ႈၸႂ်ႈတႄႉယူႇၶႃႈ ။


ထၢမ်-ငဝ်းလၢႆးလွင်ႈလႆႈပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၼႆႉ ပဵၼ်မႃးၸိူင်ႉႁိုဝ်ၽွင်ႈၶႃႈ?။


တွပ်ႇ-တီႈတၢင်းတူင်ႇလၢဝ်း ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းၵိုင်ၼႆႉ ႁဝ်းၶႃႈႁူမ်ႈၵၼ်တင်းၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉ သေ ႁဝ်းပိုတ်ႇဝႆႉႁူင်းတိုတ်းယႃႈမဝ်းၵမ် တႃႇၵူၼ်းတိတ်းၸပ်းယႃႈမဝ်းၵမ်၊ ႁဵတ်းၵၢၼ်မူၼ်ႉမႄးၵူၼ်း ၵိၼ်ယႃႈမဝ်းၵမ်၊ ယူတ်းယႃပၼ်ၶဝ်၊ ပိုတ်ႇဝႆႉႁိုင်ယဝ်ႉ။ တီႈၼၼ်ႈ ၵူၼ်းမႃးမူၼ်ႉမႄးတူဝ်ၸႂ်တေမီးမွၵ်ႈ 50 ၸိူဝ်းၼႆႉ။ မိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃး 2 ဝၼ်းၼႆႉ ၾၢႆႇတၢင်းတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်သမ်ႉ ၶိုၼ်ႈမႃးတီႈပၢင်သဝ်း ဢၼ်ပဵၼ်တီႈ ႁူင်းမူၼ်ႉမႄးတၢင်းယၢမ်ႈၸရိတ်ႉတ ၵူၼ်းၼုမ်ႇႁဝ်းၶႃႈသေယဝ်ႉ မႃးၶဝ်ႈယဵပ်ႇယမ်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်လႄႈ မႃးယိုဝ်းႁဝ်းၶႃႈ သွင်ၾၢႆႇၸင်ႇလႆႈတႄႇပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်မႃးၶႃႈ ။


ထၢမ်-ဢၼ်လႆႈပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၼႆႉ တင်းၸုမ်းပႂ်ႉတူၺ်းလွင်ႈၵၢၼ်ငမ်းယဵၼ် မီးၵၢၼ်သိုဝ်ႇသၢၼ်ၵၼ်ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၶႃႈ?။


တွပ်ႇ- ဝၢႆးသေႁဝ်းၶႃႈလူင်းလၢႆးမိုဝ်း NCA ယဝ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈလႆႈၶွတ်ႇၽွတ်ႈဝႆႉ JMC-S ပိူဝ်ႈတႃႇတေတူၺ်းလူ လွင်ႈၵိုတ်းတိုၵ်းၵၼ်။ ၼႂ်း NCA ၼႆႉ ဢၼ်ၵိုတ်းတိုၵ်းလမ်ႇလွင်ႈသေပိူၼ်ႈ၊ ပေႃးဝႃႈဢမ်ႇၵိုတ်းတိုၵ်းၵၼ် လႆႈၵေႃႈ ၵၢၼ်ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၢၼ်မိူင်းၼႆႉ မၼ်းတေဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်းၵၢၼ်၊ တေၶွင်ႉၶမ်ၵၼ်။ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ ၸင်ႇလႆႈမႃးၶွတ်ႇၽွတ်ႈဝႆႉ JMC ၾၢႆႇလူလွမ်တူၺ်းလွင်ႈငမ်းယဵၼ် ၸၼ်ႉမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်၊ လွင်ႈၵိုတ်းတိုၵ်း။ ဝၢႆးၼၼ်ႉၵေႃႈ လႆႈႁဵတ်းဢွၵ်ႇမႃးပိူင်တိုဝ်းၵမ်သိုၵ်း Code of conduct တင်းသွင်ၾၢႆႇ။ ဝၢႆးသေၼၼ်ႉ လႆႈမႃးၶွတ်ႇၽွတ်ႈထႅင်ႈ ၾၢႆႇလူလွမ်တူၺ်းလွင်ႈငမ်းယဵၼ် ၸၼ်ႉၸႄႈမိူင်း ။


ၸိူဝ်းၼႆႉတႄႉ ၼိုင်ႈလိူၼ်ၼိုင်ႈပွၵ်ႈ ႁဝ်းၶႃႈလႆႈႁူပ်ႉထူပ်းဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်ယူႇ၊ တီႈဢေႇသုတ်း 2 လိူၼ် ၼိုင်ႈပွၵ်ႈ၊ 3 လိူၼ်ဢမ်ႇထိုင်ၵေႃႈ မီးၵၢၼ်ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်တႃႇသေႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ပိူင်မၼ်းမီးဝႆႉသေတႃႉၵေႃႈ ၵၢၼ်မၢင်လွင်ႈၼႆႉ မၼ်းပႆႇၸၢင်ႈႁဵတ်းဢွၵ်ႇၼမ်ႉဢွၵ်ႇတူဝ်လႆႈ၊ ၵဵဝ်ႇၵပ်းဢၼ်တႅမ်ႈဝႆႉပိူင်ၶွတ်ႇၽွတ်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ မၼ်းတိုၵ်ႉမီးပၼ်ႁႃယူႇ ။


လိူဝ်သေၼၼ်ႉ ၶေႃႈလႆႈၸႂ်ဢၼ်ႁဝ်းၶႃႈလႆႈၸႂ်ၵၼ်ဝႆႉ Director လႄႈသင်၊ ၼႂ်းၸၼ်ႉမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် NCA ၸိူဝ်းၼႆႉ ၶေႃႈၵႂၢမ်းမၢင်ၶေႃႈၼႆႉ ယင်းပႆႇၸၢင်ႈဢဝ်တီႈပွင်ႇမၼ်းတႅၵ်ႇလႅင်းလႆႈ ။ မိူၼ်ၼင်ႇဝႃႈ ၼႃႈလိၼ်ၵိုတ်းယိုဝ်းၵၼ်။ ၼႃႈလိၼ်ၵိုတ်းယိုဝ်းၵၼ်ဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ မၼ်းပဵၼ်တီႈလႂ်၊ ပဵၼ်ၸိူင်ႉႁိုဝ် ဢမ်ႇၸၢင်ႈ လၢတ်ႈလႆႈ။ လွင်ႈတႅပ်းတတ်းၼႃႈလိၼ်ၵၼ်ၼႆႉၵေႃႈ မၼ်းဢမ်ႇတႅတ်ႈတေႃး။ ၵၢၼ်ငၢၼ်းဢၼ်ႁဝ်းၶႃႈ တေႁူမ်ႈၵၼ်ႁဵတ်းသၢင်ႈ မိူၼ်ၼင်ႇၵၢၼ်ၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉယႃႈမဝ်းၵမ်လႄႈ ၵႅတ်ႇၶႄၽေးယႃႈမဝ်းၵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ၾၢႆႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၵေႃႈ ဢမ်ႇႁူမ်ႈမိုဝ်းၸွမ်းႁဝ်းၶႃႈတႄႉတႄႉ။ ႁဝ်းၶႃႈ လႆႈႁူမ်ႈမိုဝ်းၸွမ်းၵူၼ်းမိူင်းသေ ႁဵတ်းသၢင်ႈၵူၺ်း ။


ပေႃးဝႃႈႁဝ်းၶႃႈ ၵႂႃႇႁဵတ်းသၢင်ႈၵၢၼ်ငၢၼ်း မၢင်ၸိူဝ်ႉမၢင်တွၼ်ႈမႃးယဝ်ႉ မၼ်းၶတ်းၵၼ်ၶိုၼ်းတင်း ၾၢႆႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ။ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈသမ်ႉၸႂ်ႉႁႅင်းသိုၵ်းသေ ၵႄႈလိတ်ႈတိၵ်းတိၵ်း၊ ဢမ်ႇၸႂ်ႉၵၢၼ်ဢုပ်ႇဢူဝ်း လူၺ်ႈလွင်ႈငမ်းယဵၼ်သေ ႁူမ်ႈၵၼ်ႁႃၶေႃႈတွပ်ႇမၼ်း ႁူမ်ႈၵၼ်သေၵႄႈလိတ်ႈ၊ ဢမ်ႇၸႂ်ႉလၢႆးၼႆႉ။ ၸႂ်ႉႁႅင်းသိုၵ်းသေမႃးၵႄႈလိတ်ႈတိၵ်းတိၵ်းလႄႈ ပၢင်တိုၵ်းၼႆႉၵေႃႈ မၼ်းၸင်ႇလႆႈၵိူတ်ႇၶိုၼ်ႈ ။


ထၢမ်-မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ ၾၢႆႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၶဝ်သမ်ႉ ပွင်ႇလၢတ်ႈမႃးဝႃႈၸိူင်ႉႁိုဝ်ၽွင်ႈၶႃႈ ဢၼ်ၶဝ်လႆႈႁႅၼ်းသိုၵ်း လေႃႇတိုၵ်းၼႆႉ ?။


တွပ်ႇ-တီႈငဝ်ႈငုၼ်းႁဝ်းၶႃႈ ၸီႉသင်ႇတီႈလုမ်းၾၢႆႇၵပ်းသၢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၶဝ်သေယဝ်ႉ ၵႂႃႇၵပ်းသၢၼ်တူၺ်း တၢင်းၾၢႆႇၸဝ်ႈၼႃႈတီႈတပ်ႉသိုၵ်းၶဝ်၊ တီႈတိူင်းသိုၵ်းၶဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၶဝ်ၵေႃႈဝႃႈလွင်ႈၼႆႉ ႁႂ်ႈပႂ်ႉပႃး(ထိင်းသိမ်း)သေႁဵတ်းသၢင်ႈၵႂႃႇ၊ ႁဝ်းၶိုၼ်းဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်သေႁဵတ်းလႆႈယူႇ။ ဝႃႈၼၼ်သေတႃႉၵေႃႈ ထႅင်ႈၾၢႆႇၼိုင်ႈသမ်ႉ ၸႂ်ႉႁႅင်းသိုၵ်းသေၵႂႃႇလွမ်ႉႁဝ်းၶႃႈ၊ ၶဝ်ႈၵႂၢတ်ႇလၢင်ႉႁဝ်း ၶဝ်ႈတိုၵ်းႁဝ်းၸိူင်ႉၼႆ မၼ်းၵေႃႈဢမ်ႇပဵၼ်ၵႂႃႇၸွမ်းၵႂၢမ်းၶဝ်လၢတ်ႈဝႃႈ ဢဝ်လၢႆးလီ လၢႆးၵတ်းယဵၼ်သေၵႄႈလိတ်ႈၵၼ်၊ ယႃႇပေႁဵတ်းပဵၼ်လိူင်ႈယႂ်ႇ ။


ပေႃးထႅင်ႈၾၢႆႇၼိုင်ႈ ၾၢႆႇတပ်ႉသိုၵ်းသမ်ႉ ၸီႉသင်ႇတပ်ႉသိုၵ်း ဢဝ်ဢဵၼ်ႁႅင်းသိုၵ်း၊ ဢဝ်သၢႆသိုၵ်းသေၶဝ်ႈတိုၵ်း ႁဝ်းယူႇတိၵ်းတိၵ်း၊ ႁဝ်းၶႃႈၵေႃႈၸမ်ပဵၼ် တၵ်းလႆႈၵႅတ်ႇၶႄတူဝ်ၵဝ်ႇလႄႈ ပၢင်တိုၵ်းၼႆႉ တေႃႇထိုင်မိူဝ်ႈဝႃးၵေႃႈ ယင်းတိုၵ်ႉပဵၼ်ယူႇႁၢင်ႇႁီႈႁၢင်ႇႁၢႆးယူႇ ။


ထၢမ်-ဢၼ်လႆႈပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၼႆႉ ပဵၼ်ပွတ်းတွၼ်ႈလႂ်ၶႃႈ ?။


တွပ်ႇ-ပဵၼ်ၼႂ်းတွၼ်ႈလႅၼ်ၶႅၼ်ႈၼမ်ႉလၼ်ႈလႄႈမိူင်းၵိုင်၊ ၸွမ်းၸိူဝ်းပၢင်ဝႃႈ ပၢင်သၵ်း ၼႃးပွႆး ၼမ်ႉၵႃႈ၊ တၢင်းတွၼ်ႈတူင်ႇလၢဝ်းၸိူဝ်းၼႆႉ။ မိူဝ်ႈလဵဝ် ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းၼႆႉ လႆႈငိၼ်းဝႃႈမီးႁိမ်းၸမ်ႁဵင်ယဝ်ႉ ။


ထၢမ်-ဢၼ်လႆႈပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်ၼႆႉ ယူႇတီႈ RCSS သေ ၶႂ်ႈမွၵ်ႇလၢတ်ႈပၼ်ၾၢင်ႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၽွင်ႈၶႃႈ ?။


တွပ်ႇ-တီႈတႄႉမၼ်းႁဝ်းၶႃႈၵေႃႈ ဢမ်ႇၶႂ်ႈပၼ်လွင်ႈလိူတ်ႇမႆႈ ထိုင်တီႈပေႃႈမႄႈၵူၼ်းမိူင်း ပေႃးလႆႈပၢႆႈလႆႈၼီ၊ ပေႃးပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်မႃးၵေႃႈ တေလႆႈၺႃးၽေးၸိူဝ်းၼႆႉ၊ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၽေးသိုၵ်းဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ မၢင်ပွၵ်မႃး မိူၼ်ၼင်ႇၵႂၢမ်းတႆးႁဝ်းဝႃႈ “ၵႂၢႆးထိုၵ်းတေႃးၵၼ် မႃးသၢင်ႈတေးၼႃး” ။ ပွင်ႇဝႃႈ ပေႃးပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်မႃးၵေႃႈ မၼ်းမီးလွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉၵူၼ်းမိူင်း၊ ႁဝ်းၶႃႈ ဢမ်ႇၶႂ်ႈႁႂ်ႈပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်း၊ ႁဝ်းၶႃႈၶတ်းၸႂ်ငိူင်ႉဝႄႈယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ မၢင်ပွၵ်ႈမႃး ၾၢႆႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈသမ်ႉ ဢဝ်ဢဵၼ်ႁႅင်းသိုၵ်းသေမိပ်ႇငႅၼ်းႁဝ်း၊ ၶဝ်ႈတိုၵ်းႁဝ်းလႄႈ ႁဝ်းၵေႃႈလႆႈၵႅတ်ႇၶႄႁႄႉၵင်ႈတူဝ်ႁဝ်းၵူၺ်းၼႆ ႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းလႆႈႁပ်ႉႁူႉၸွမ်း ။


ယဝ်ႉၵေႃႈ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈပီႈၼွင်ႉၵူၼ်းမိူင်း ထွမ်ႇၶၢဝ်ႇငၢဝ်းၼမ်ၼမ်ဢိတ်းၼိုင်ႈ၊ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈငဝ်းလၢႆးၼႂ်းၼႃႈလိၼ် ဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်းၶႃႈပဵၼ်ယူႇမီးယူႇ၊ ၸမ်ဢွင်ႈတီႈလႂ်ၵေႃႈ ထွမ်ႇတူၺ်းဢွင်ႈတီႈၼၼ်ႉ၊ ၸၢင်ႈၵိူတ်ႇၶိုၼ်ႈမႃး ပၢင်တိုၵ်းတီႈလႂ်ၵေႃႈ ႁႂ်ႈႁဝ်းၶႃႈၸၢင်ႈႁၢင်ႈႁႅၼ်းသေယဝ်ႉ ငိူင်ႉဝႄႈလႆႈၶိုတ်းတၼ်းၶၢဝ်းယၢမ်း။ ပေႃးဢမ်ႇၸႂ်ႈၸိူင်ႉၼၼ် ၵူဝ်မၼ်းမိူၼ်ၼင်ႇပွတ်းႁွင်ႇ တၢင်းၵျွၵ်ႉမႄး တေႃႉသၢင်ႇ၊ တၢင်းဝၢၼ်ႈႁူဝ်ပၢင်ႇ လႆႈဢဝ်ၾႆးၽဝ်ႁိူၼ်းၵၼ် ပေႃးသဵင်ႈၵႂႃႇပဵၼ်ဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ ၵူဝ်လႆႈၺႃးၽေးၸိူဝ်းၼၼ်ႉ။ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်းၶႃႈဝႆႉသတိသေ ဢွၼ်ၵၼ်ထွမ်ႇတူၺ်းၶၢဝ်ႇငၢဝ်း၊ ၵိုင်ႇလီႁဵတ်းၸိူင်ႉႁိုဝ်ၼႆၵေႃႈ ၵပ်းသိုပ်ႇၵပ်းသၢၼ်တင်းၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ ႁဝ်းၶႃႈၵေႃႈလႆႈယူႇ၊ တီႈလုမ်းၵပ်းသၢၼ်ႁဝ်းၶႃႈၵေႃႈမီးယူႇ၊ ၶႂ်ႈၾၢၵ်ႇထိုင်ပေႃႈမႄႈၵူၼ်းမိူင်းၸိူင်ႉၼႆၶႃႈဢေႃႈ ။