ယႃႇပေတၢင်ႇတၢင်းၽိတ်းလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ
ၵၢၼ်လုမ်းလႃးပူၵ်းပွင် လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၼႆႉ ယၢပ်ႇယၢၵ်ႈသေပိူၼ်ႈ၊ ပဵၼ်ၼႃႈၵၢၼ်ဢၼ် ၼၵ်းၼႃသေ ပိူၼ်ႈလႄႈ ပဵၼ်ၵၢၼ်ဢၼ်တေလႆႈဝႆႉ ၼမ်ႉၼၵ်း ပၵ်းၸႂ်ပၵ်းၶေႃးတႄႉတႄႉဝႃႈဝႃႈ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈဝႃႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၶဝ်ၼႆႉ မိူၼ်ၼင်ႇၼေႃႇမႆႉၼုမ်ႇၼုမ်ႇဢွၼ်ႇ ၸတ်ႉငၢၵ်ႈတႅၵ်ႇငၢႆႈ၊ မိူၼ်ၼင်ႇ မၢင်ၸေႈဝၢင်ဝၢင်ဢွၼ်ႇ ပွင်ႇၵူဝ်ႈၼုၵ်းငၢႆႈ၊ မိူၼ်ၼင်ႇ ၼူၼ်းၵုၺ်ဢွၼ်ႇ ဝဝ်ဝဝ်သေၽူင်ႉပိဝ်ၵႂႃႇ ၼႂ်းလူမ်းငၢႆႈငၢႆႈ၊ မိူၼ်ၼင်ႇၼမ်ႉသႂ်ဢွၼ်ႇၼႂ်းၵွၵ်းၵႅဝ်ႈ ၶုၼ်ႇ လမ်ဝဝ်းငၢႆႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈဝႃႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၶဝ်ၼႆႉ တိုၵ်ႉၼုမ်ႇတိုၵ်ႉၵမ်၊ တၢင်းႁူႉတၢင်းႁၼ် တႃႇတေ တႅပ်းတတ်းလႆႈ လွင်ႈလီလွင်ႈၸႃႉ တိုၵ်ႉဢေႇ။
ယွၼ်ႉတူဝ်ထူပ်းတႃႁၼ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇပႆႇပေႃးၵုမ်ႇထူၼ်ႈယႂ်ႇမၢၵ်ႈ လႄႈဢမ်ႇဝႃႈတေပဵၼ်ၵၢၼ်ႁုၼ်ႈမုၼ်းတူဝ်၊ ၵၢၼ်ႁုၼ်ႈမုၼ်းၸႂ်၊ ၵၢၼ်ႁုၼ်ႈမုၼ်းတူင်ႇဝူင်း၊ ၵၢၼ်ႁုၼ်ႈမုၼ်း ၾၢႆႇလိၵ်ႈလၢႆး၊ ၾၢႆႇၵႂၢမ်းလၢတ်ႈ ၼႂ်းၵႃႈၵၢၼ်ႁုၼ်ႈမုၼ်းၸိူဝ်းၼႆႉ တိုၵ်ႉပဝ်ႇ လၢပ်ႈ လူဝ်ႇလႆႈၽိူမ်ႉထႅမ်ထႅင်ႈယူႇ တင်းၼမ်လႂ်ယဝ်ႉ။
လိူဝ်သေဢၼ်ဝႃႈမႃးၼၼ်ႉယဝ်ႉ ဢိင်ၼိူဝ်တူင်ႇဝူင်း၊ ၸိူဝ်ႉၽၼ်း၊ ၶိူဝ်းၵူၼ်း၊ တၢင်းယၢမ်ႈ တၢင်းသူင်၊ တီႈယူႇ တၼ်းသဝ်း ပိူင်ႈလၢၵ်ႇဢမ်ႇမိူၼ်ၵၼ်လႄႈပိူင်ၼိုင်ႈ၊ ဢိင်ၼိူဝ်ၼမ်ႉၵတ်ႉတၢင်းၶႅၼ်ႇ ၽူႈ လုမ်းလႃးဢမ်ႇပႆႇၵုမ်ႇ ထူၼ်ႈလႄႈပိူင်ၼိုင်ႈ၊ ဢိင်ၼိူင်ၶိူင်ႈၵမ်ႉၸွႆႈ တႃႇႁုၼ်ႈမုၼ်းလုၵ်ႈ ဢွၼ်ႇၸိူဝ်း ၼၼ်ႉ မီးလွင်ႈမၵ်းၶၢၼ်းလႄႈ
ပိူင်ၼိုင်ႈ။ လွင်ႈတၢင်းၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ မႃးႁဵတ်းႁႂ်ႈလွင်ႈလုမ်းလႃး ပူၵ်းပွင် ႁုၼ်ႈမုၼ်းၼႆႉ မီးတၢင်းယၢပ်ႇထႅင်ႈၼင်ႇ ၵဝ်ႇလႂ်ယဝ်ႉ။
မိူဝ်ႈၵၢၼ်လုမ်းလႃးပူၵ်းပွင်ႁုၼ်ႈမုၼ်းလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ မီးတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၼင်ႇၼႆၼၼ်ႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ လွင်ႈႁုၼ်ႈမုၼ်းလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ဢမ်ႇထိုင်တီႈလႄႈ ၼင်ႇဢၼ်ၵၢင်ၸႂ်မုင်ႈမွင်းဝႆႉဝႃႈ ႁႂ်ႈမီးလုၵ်ႈလီ လၢင်းၵႃႈ၊ လုၵ်ႈဝႃႈငၢႆႈ
ထွမ်ႇၵႂၢမ်း၊ ႁႂ်ႈမီးလုၵ်ႈဢွၼ်ႇယဝ်ႉၸူပ်းႁဵၼ်းၸၼ်ႉသုင် ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၵေႃႈ ၸၢင်ႈဢမ်ႇပဵၼ်မႃး လႆႈ ၼင်ႇၵၢင်ၸႂ်မီး။
မိူဝ်ႈမႃးလွင်ႈယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ ၼိူဝ်ၵၢၼ်လုမ်းလႃးၼင်ႇၼၼ်၊ မိူဝ်ႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇဢမ်ႇပဵၼ်မႃး ၼင်ႇၵၢင် ၸႂ်မုင်ႈမွင်းဝႆႉ ယဝ်ႉၼၼ်ႉ ၽူႈလုမ်းလႃးလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ဢမ်ႇဝႃႈတေပဵၼ်ပေႃႈမႄႈ၊ ၶူးသွၼ် မေႃသွၼ် ၼႂ်းႁူင်းႁဵၼ်း၊ ပူႇ၊ ယႃႈ၊ ၼၢႆး ၵေႃႉလႂ်သေဢမ်ႇဝႃႈ ဢမ်ႇတွၼ်ႉသူႈႁႃတူၺ်းငဝ်ႈႁၢၵ်ႈလွင်ႈတၢင်းမၼ်း ဢၼ်မႃးႁဵတ်းႁႂ်ႈ
ၵၢၼ်လုမ်းလႃးမီးတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ၊ ဢမ်ႇတွၼ်ႉႁႃႁဵၼ်းႁူႉလွင်ႈတၢင်း ဢၼ်ႁဵတ်း ႁႂ်ႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ဢမ်ႇပဵၼ်မႃး ၸွမ်းၼင်ႇၵၢင်ၸႂ်မုင်ႈမွင်းဝႆႉၼၼ်ႉ။ ၵႆႉဢွၼ်ၵၼ် တၢင်ႇတၢင်းၽိတ်း သႂ်ႇလုၵ်ႈဢွၼ်ၶဝ်ၼၼ်ႉယူႇႁင်း ၵူၺ်းဝႃႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၼႆႉ တိုဝ်ၼႃႇ ႁၢႆႉၼႃႇ ဝႃႈယၢပ်ႇၼႃႇ။ ဢမ်ႇမေႃထွမ်ႇသူပ်း ဢဝ်ၵႂၢမ်း၊ ဢမ်ႇမေႃၼပ်ႉယမ် သႂၢင်းၵိၼ်ၽႂ်လႂ် ၼႆသေ ဢဝ်တၢင်းသူပ်း၊ ဢဝ် တၢင်းၶွၼ်ႉ၊ ဢဝ်တၢင်းမိုဝ်းသေ ပွင်ႉထႃႉ လႃႇႁႅမ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ တူဝ်ႇၸဝ်ႈၵဝ်ႇမႃးၵေႃႈ ၼမ်ၼႃႇဢမ်ႇ တၢၼ်ႇယဝ်ႉ။
မိူဝ်ႈၵႆႉပွင်ႉ ထႃႉလႃႇ ႁႅမ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၼႃႇၼင်ႇၼၼ်လႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇၶဝ် ၼိုင်ႈၶႅၼ်း ၼူၵ်ႇၼႃတိုဝ် တၼ်ၵႂႃႇၵေႃႈ မီးတၢင်းၼမ်ယဝ်ႉ။ ႁဵတ်းႁႂ်ႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ဢမ်ႇၶၢမ်ႇလႆႈသေ ဢွၵ်ႇႁိူၼ်း ယၢၼ်ယေးၵႂႃႇၵေႃႈ လႆႈႁၼ်မႃး တင်းၼမ် တင်းလၢႆ။ ႁဵတ်းႁႂ်ႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇၶဝ် မီးလွင်ႈဢမ်ႇႁၢၼ်ႉ ၸႂ်ၼိူဝ်ပေႃႈမႄႈ ၽူႈလုမ်းလႃး ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၶိုၼ်း ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ လႆႈတူဝ်ထူပ်းမႃး ဢမ်ႇဢေႇ ဢေႇ ယဝ်ႉ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ ဢၼ်လႆႈပူၼ်ႉတိၼ် ပူၼ်ႉမိုဝ်းႁႅင်းၵႂႃႇလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈတူဝ်ၸႂ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၶဝ် တုမ်ႉယွၼ်ႈလူႉသုမ်း ပိူင်ႈၸႆၢႉၵႂႃႇၵေႃႈ မီးမႃးတင်း ၼမ်ယဝ်ႉ။
ပေႃးၼၼ် ထုၵ်ႇလီႁူႉတူဝ်ၵၼ် လီယဝ်ႉဝႃႈ လွင်ႈပေႃႉ ထုပ်ႉ၊ ႁႅမ်၊ လႃႇလုၵ်ႈဢွၼ်ႇၼၼ်ႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈ လၢႆးဢၼ်ၶိုၵ်ႉတွၼ်းဢၼ်ၼိုင်ႈ ဢၼ်တေႁဵတ်းႁႂ်ႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇႁဝ်း ဢမ်ႇဝႃႈယၢပ်ႇ၊ ဢမ်ႇတိုဝ်ၵႂၢမ်း။ ဢမ်ႇၸႂ်ႈ လွၵ်းလီဢၼ်ၼိုင်ႈ ဢၼ်တေႁႂ်ႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇႁဝ်း ဝႃႈငၢႆႈလႅတ်းသႅဝ်းမႃး။ ဢမ်ႇၸႂ်ႈလွၵ်းလၢႆးလီဢၼ်ၼိုင်ႈ ဢၼ် တေႁႂ်ႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ပဵၼ်မႃးၼင်ႇၵၢင်ၸႂ်ႁဝ်းမုင်ႈမွင်းၼႆ။
ၽူႈလုမ်းလႃးလုၵ်ႈဢွၼ်ႇလႄႈ ပေႃႈမႄႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇၶဝ် ထုၵ်ႇလီပွင်ႇၸႂ်ဝႃႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၵူႈၵေႃႉၼႆႉ တိုၼ်းမီး ၼမ်ႉၵတ်ႉ တၢင်းၶႅၼ်ႇၸွမ်းၼင်ႇပိူင်ပဵၼ်ၵူၼ်းမီးမႃးယူႇယဝ်ႉ ၼႆယူႇ။ ၽူႈလုမ်းလႃး ၶဝ်ၵူၺ်း ထုၵ်ႇလီႁုၼ်ႈ မုၼ်းႁဵတ်းသၢင်ႈပၼ် ႁႂ်ႈၼမ်ႉၵတ်ႉတၢင်းၶႅၼ်ႇၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၼမ်ႉပဵၼ်တူဝ်မႃး၊ လူဝ်ႇလႆႈႁႂ်ႈႁုၼ်ႈမုၼ်းၵႅၼ်ႇၶႅင်မႃး ၵူၺ်းယဝ်ႉ။ လူဝ်ႇလႆႈၶတ်းၸႂ်သွၵ်ႈႁႃ လွၵ်းလၢႆးတၢင်းႁူႉ၊ ၶိူင်ႈၵမ်ႉထႅမ်ဢၼ်တေမႃးၸွႆႈထႅမ်ပၼ်
ႁႂ်ႈၼမ်ႉၵတ်ႉ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၼၼ်ႉယူႇ။
လိူဝ်သေၼၼ်ႉ သင်ဝႃႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇဢမ်ႇပဵၼ်မႃးၼင်ႇၵၢင်ၸႂ်ၸိုင် ဢမ်ႇထုၵ်ႇလီ ပွင်ႉ တၢင်ႇတၢင်းၽိတ်းလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ။ တေလႆႈႁဵတ်းႁိုဝ်လႃႇ ပေႃးၼၼ်? ၽူႈလုမ်းလႃး လူဝ်ႇလႆႈထတ်းသၢင် တူၺ်းလွၵ်းလၢႆး ဢၼ်ၽူႈ လုမ်းလႃးၸႂ်ႉတိုဝ်းၼၼ်ႉယူႇ။ ၽူႈလုမ်းလႃးထုၵ်ႇလီ ထတ်းသၢင်ၶိုၼ်းၼမ်ႉၵတ်ႉ တူဝ်ၵဝ်ႇယူႇ
ၸွင်ႇမၼ်းၵိုင်ႇငၢမ်ႇတင်းလုၵ်ႈဢွၼ်ႇၼၼ်ႉႁိုဝ် ၼႆၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။
လိူဝ်သေတၢင်ႇတၢင်းၽိတ်း လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ဢမ်ႇလႆႈလွင်ႈယဝ်ႉ ထုၵ်ႇလီဝူၼ်ႉထတ်းသၢင်တူဝ်ၵဝ်ႇဝႃႈ ၵဝ်ထုၵ်ႇလီႁႃတူၺ်းတၢင်ႇ လွၵ်း လၢႆး ယူႇၼႆ တေတိူဝ်းလီလိူဝ်ယူႇ။ သိုပ်ႇၼၼ်ႉ လူဝ်ႇလႆႈၶူၼ်ႉၶႂႃႉႁႃတူၺ်း လွင်ႈတၢင်းတမ်ႈတီႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ၊ လဵပ်ႈႁဵၼ်း တူၺ်းတီႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇၶဝ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၸၢင်ႈလႆႈၶေႃႈတွပ်ႇမၼ်းယူႇ။
ၸၢႆးဢွင်ႇၶမ်း (မိူင်းၶုၼ်) 18/03/2017
Tags: Education, Feature
