ၵူၼ်းတွတ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ် ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈသွမ်ႈ လူတ်းယွမ်းလူင်းၼမ် ယွၼ်ႉမိူဝ်ႇၸၢၼ်ႈၵၢၼ်မိူင်း
ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈသွမ်ႈ ပီ 2017 ၼႆႉတႄႉ ယဝ်ႉတူဝ်ႈၵႂႃႇလီငၢမ်းယဝ်ႉ။ ပေႃးမႃးတူၺ်းၽွၼ်းၵၢၼ် ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈသွမ်ႈပီ 2017 ဢၼ်ယဝ်ႉၵႂႃႇၼႆႉၸိုင် ပႃႇတီႇဢၼ်ဢွင်ႇပေႉ ပေႃးၼပ်ႉတင်းၼမ်မၼ်း ပႃႇတီႇၼူၵ်ႉယုင်း NLD မီးယူႇ 47% ၊ ပႃႇတီႇႁူဝ်သိူဝ် SNLD 32% ၊ ပႃႇတီႇသၢင်ႇသီႈ USDP 11% လႄႈ ANP တင်း ANDP ၶဝ် 5% ၼႆ လႆႈႁၼ်လွင်ႈဢွင်ႇပေႉၶဝ် မီးၼင်ႇၼၼ်။
![]() |
ႁိုၼ်း ၵႃယၢင်း |
ၵူၺ်းၵႃႈ ပေႃးမႃးတူၺ်းၵူၼ်းတွတ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်ၼႆႉ မၼ်းယွမ်းလူင်းၵႂႃႇတႄႉတႄႉဝႃႈဝႃႈ။ ၼႂ်းပီ 2017 ၼႆႉ ၵူၼ်းမီးသုၼ်ႇတွတ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ် မီးယူႇ 21 သႅၼ် (2,100,000) ၵေႃႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၵူၼ်းမႃးတွတ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်ၼႆႉ မီး 780,000 ၵူၺ်း။
ဢၼ်ၼႆႉ ပေႃးႁဝ်းမႃးလမ်းၶိုၼ်းပိုၼ်းမၼ်း၊ ၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈမိူင်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်ပႆႇယၢမ်ႈမီးမႃးၼႂ်းၸူဝ်ႈပၢၼ်
ႁဝ်းၶႃႈၼႆႉ မိူဝ်ႈပီ 1990 ၼၼ်ႉ ၵူၼ်းမီးသုၼ်ႇတွတ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်မီးယူႇ 20 လၢၼ်ႉ၊ မႃးတွတ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်
မီး 15 လၢၼ်ႉ၊ ပွင်ႇဝႃႈၵူၼ်းမႃးတွတ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်တင်းသဵင်ႈ မိူဝ်ႈပီ 1990 ၼၼ်ႉ မီးယူႇ 72% ။ ထိုင်မႃး
ပီ 2010 သမ်ႉ ၵူၼ်းမီးသုၼ်ႇတွတ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်မီး 29 လၢၼ်ႉ၊ သမ်ႉမႃးတွတ်ႈ 22 လၢၼ်ႉလႄႈ ႁူဝ်ၼပ်ႉမၼ်းမီး 77% ။ ထိုင်မႃးပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈသွမ်ႈ 2012 သမ်ႉ ၵူၼ်းမီးသုၼ်ႇတွတ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်မီး 6,400,000 ၊ ၵူၼ်းမႃး
တွတ်ႈၶႅပ်း သမ်ႉမီး 4,400,000 တေမီးယူႇ 68% ။ မိူဝ်ႈပီ 2015 ၼၼ်ႉသမ်ႉ ၵူၼ်းမီးသုၼ်ႇတွတ်ႈၶႅပ်းမီး 34 လၢၼ်ႉသေ ၵူၼ်းမႃးတွတ်ႈမီး 23 လၢၼ်ႉ၊ ၼပ်ႉတူၺ်းမီး 69% လိူဝ်လိူဝ်။
မိူဝ်ႈလဵဝ်ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈသွမ်ႈ 2017 ဢၼ်ယဝ်ႉၵႂႃႇၼႆႉတႄႉ ၵူၼ်းမီးသုၼ်ႇတွတ်ႈၶႅပ်း မီး 21 သႅၼ် (2,100,000) သေတႃႉၵေႃႈ ၵူၼ်းမႃးတွတ်ႈမီး 780,000 ၵူၺ်း။ ယွမ်းလူင်းၵႂႃႇတႄႉတႄႉဝႃႈဝႃႈ၊ ၼႂ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ
ဢၼ်ၸတ်း ႁဵတ်းမႃး တင်ႈတႄႇပီ 1990 တေႃႇထိုင် 2017 တင်းမူတ်းမီးယူႇ 5 ပွၵ်ႈၼႆႉ ၵမ်းၼႆႉ
ပဵၼ်ၵမ်းဢၼ်ၵူၼ်းမႃး တွတ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ် ဢေႇလိူဝ်ပိူၼ်ႈသုတ်း။
လွင်ႈၼႆႉ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၸိူင်ႉႁိုဝ်လႄႈမၼ်းလူတ်းယွမ်းၵႂႃႇ 1.ၵူၼ်းၶဝ်ႈၸႂ်ၵၢၼ်မိူင်းဢေႇမႃး။ 2.ၵူၼ်းမိူင်းတင်းသဵင်ႈ ဢွၼ်ၵၼ်မုင်ႈမွင်းဝႃႈ ပေႃးပႃႇတီႇ NLD ၶိုၼ်ႈပဵၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈယဝ်ႉ တေဢွၼ်ဢဝ်ၽဝႃႉၶဝ်ၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ
မုၼ်းလႅင်း၊ တေမီးတၢင်းလႅၵ်ႈလၢႆႈၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမႃး။ မုင်ႈမွင်းဝႆႉၸိူင်ႉၼၼ်သေတႃႉ ႁၢၼ်ႉတေႃႇဢႃယုၸုမ်း NLD ပွင်ၵၢၼ်မႃးလႆႈၼိုင်ႈပီသေတႃႉၵေႃႈ လွင်ႈလႅၵ်ႈလၢႆႈၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ ဢမ်ႇႁၼ်သင်မႃးလႄႈ လႆႈဝႃႈၵူၼ်းမိူင်းၼႆႉ ၸၢၼ်ႈၸႂ်ၼိူဝ်ၵၢၼ်မိူင်းၵႂႃႇ။ လွင်ႈယုမ်ႇယမ်ၼိူဝ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ NLD ၵေႃႈလူတ်းယွမ်းၵႂႃႇလႄႈ
ၸင်ႇဝႃႈလွင်ႈ တွတ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်ၵေႃႈ လႆႈဢေႇယွမ်းလူင်းၵႂႃႇၼႆ ႁဝ်းၶႃႈလႆႈထတ်းႁၼ်ၼင်ႇၼႆ။
ၵူၺ်းၵႃႈ ဝႃႈၼၼ်သေတႃႉၵေႃႈ ယူႇတီႈၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇလႄႈၽူႈၼမ်းၼႂ်းၸုမ်း NLD ဢူးဝိၼ်းထဵင်ႇ
တႄႉလၢတ်ႈဝႃႈ ဢၼ်ၶဝ်ဢမ်ႇဢွင်ႇပေႉၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈသွမ်ႈ ဢၼ်ယဝ်ႉၵႂႃႇၼႆႉ 1.တီႈမိူင်းတႆးၼႆႉ
ယွၼ်ႉၶဝ်ဢမ်ႇမေႃၵႂၢမ်းတႆး။ 2.တီႈၼႂ်းမိူင်းတႆးၼႆႉသမ်ႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈလွင်ႈၵူဝ်ႁႄသုမ်ႇငုမ်းဝႆႉ၊ ၵူၼ်းမိူင်း
ဢမ်ႇပေႃး ႁတ်းမႃးတွတ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်။ 3.ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈပေႃႈမႄႈၵူၼ်းမိူင်း ဢမ်ႇပေႃးႁူႉပွင်ႇ၊ ဢမ်ႇပေႃးၶဝ်ႈၸႂ်
ပိူဝ်ႈတႃႇမႃး တွတ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်ၼႆ ၶဝ်ထတ်းသၢင်ဝႆႉၼင်ႇၼၼ်။
ၵူၺ်းၵႃႈ ပဵၼ်ၸိူင်ႉႁိုဝ်မီးၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈယဝ်ႉ ယူႇတီႈၵူၼ်းမိူင်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၸိူဝ်းဢၼ်ပွင်ႇၸႂ်ၼိူဝ် ၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈၼၼ်ႉ မီးမႃးယူႇတင်းၼမ်တင်းလၢႆ။ မိူၼ်ၸိူင်ႉၼင်ႇၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵေးသီး တီႈၼႂ်းဢိူင်ႇမိူင်းလိုမ်း လူင်ယၢၼ်း ဝၢၼ်ႈၸိင်း မိူင်းယၢင်း 4 ဢိူင်ႇၼၼ်ႉ ပဵၼ်ပီႈၼွင်ႉလႃးႁူႇ (မူးသိူဝ်း)ၶဝ်ယူႇသဝ်းၵမ်ႈၼမ်၊ ပီႈၼွင်ႉလႃးႁူႇၼႆႉ မိူၼ်ၼင်ႇၼႂ်းဢိူင်ႇလူင်ယၢၼ်းၼၼ်ႉ တီႈလဵဝ်ၵူၺ်း ပေႃးပဵၼ်တႃႇသၽႃးၵူၼ်းမိူင်း ဢၼ်ပဵၼ်ၽွင်းတႅၼ်း
ၵူၼ်းမိူင်းၼၼ်ႉ ၶဝ်သႂ်ႇပၼ် NLD တင်းသဵင်ႈ၊ မီးယူႇ 396 ၶႅပ်း၊ ၵမ်းၼႆႉ ပေႃးပဵၼ်တီႈသၽႃးၸႄႈမိူင်း
ဢၼ်ပဵၼ်ၽွင်းတႅၼ်းတႃႇၸႄႈမိူင်းၼၼ်ႉ ၶဝ်သႂ်ႇတႃႇၵူၼ်းၶဝ်၊ မီးယူႇ 496 ၶႅပ်း၊ ဢၼ်ၼႆႉပွင်ႇဝႃႈ
ၶဝ်ႁူႉၸၵ်းၵၢၼ်မိူင်း။ ၾၢႆႇတႆးတႄႉၶဝ်ဢမ်ႇသႂ်ႇ။
ဢၼ်လႂ်ပဵၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ၊ ဢၼ်လႂ်ၸၼ်ၸႂ်ၶဝ်၊ ဢၼ်လႂ်တေၸၢင်ႈႁဵတ်းပၼ်လႆႈၽွၼ်းလီတီႈၶဝ်ၼၼ်ႉ
ၶဝ်ႁူႉပွင်ႇသေယဝ်ႉ ၵႂႃႇသႂ်ႇဝႆႉတီႈပုင်း NLD ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢၼ်ၵူၼ်းၶဝ်ၶဝ်ႈၶႅင်ႇ မိူၼ်ၼင်ႇၽွင်းတႅၼ်း
ၸႄႈမိူင်းၼၼ်ႉတႄႉ ၶဝ်ၶိုၼ်းသႂ်ႇပၼ်ၵူၼ်းၶဝ်သဵင်ႈသဵင်ႈ၊ မီးယူႇ 496 ၶႅပ်းတဵမ်တဵမ်၊ လွင်ႈၼႆႉ မိူၼ်ၵၼ်
တင်းၼႄဝႃႈ ပီႈၼွင်ႉလႃးႁူႇၶဝ်ၼႆႉ ၶဝ်ပွင်ႇၸႂ်ၼိူဝ်ၵၢၼ်မိူင်းတႄႉတႄႉၼႆၼၼ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈထတ်းႁၼ်သေ
ယွမ်းႁပ်ႉၸိူင်ႉၼၼ်။
ၼႂ်းဢိူင်ႇမိူင်းလိုမ်း လူင်ယၢၼ်း ဝၢၼ်ႈၸိင်း မိူင်းယၢင်း 4 ဢိူင်ႇၼႆႉၵူၺ်း ပီႈၼွင်ႉလႃးႁူႇၶဝ်သႂ်ႇဝႆႉၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ် တင်းသဵင်ႈမီး 1,400 ပၢႆ၊ သင်ၸိူဝ်ႉဝႃႈထိုင်မႃးၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈ 2020 မႃး၊ ပီႈၼွင်ႉလႃးႁူႇၸိူဝ်းၼႆႉ
ပေႃးၶဝ်ၵႂႃႇၸပ်းၸွမ်းပႃႇတီႇသေဢၼ်ဢၼ်၊ ပႃႇတီလႂ်သေဢမ်ႇဝႃႈ တိုၼ်းမီးဢဵၼ်ႁႅင်းယႂ်ႇၵႂႃႇ ပဵၼ်ၵွၼ်ႈ
ပဵၼ်မမ်ႈၵႂႃႇယဝ်ႉ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈထတ်းႁၼ်လႆႈၸိူင်ႉၼင်ႇၼႆ။
ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၸိူင်ႉၼႆ ယူႇတီႈပေႃႈမႄႈၵူၼ်းမိူင်းတႆး ၸိူဝ်းပဵၼ်ၵူၼ်းၶိူဝ်းတႆးတႄႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈဢမ်ႇသူင်ၵၢၼ်မိူင်း၊ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈဢမ်ႇႁူႉၸၵ်းၵၢၼ်မိူင်း၊ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈဢမ်ႇႁူႉၸၵ်း ၽွၼ်းလီလႄႈၽွၼ်းၸႃႉ လွင်ႈလိူၵ်ႈတင်ႈ
တွတ်ႈၶႅပ်းၼၼ်ႉလႄႈ ဢမ်ႇၶဝ်ႈၸႂ်သေတႃႉၵေႃႈ ၸိူဝ်းပဵၼ်ၸၢဝ်းၶိူဝ်းဢွၼ်ႇၼၼ်ႉတႄႉ ပိူၼ်ႈၶဝ်ႈၸႂ်ၶဝ်ႈၶေႃး ပိူဝ်ႈတႃႇတွတ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်၊ ပိူဝ်ႈတႃႇလိူၵ်ႈတင်ႈၽူႈတၢင်တူဝ် ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈတေလႆႈ ၾၢင်ႉႁၼ်ၵၼ်လီငၢမ်းၼႆ ႁဝ်းၶႃႈထတ်းႁၼ်ၼင်ႇၼႆ။
ယူႇတီႈပႃႇတီႇပၢႆးမိူင်းၼိုင်ႈဢၼ်ၼႆႉ ၸမ်လိူၵ်ႈတင်ႈမႃးၸင်ႇတေလူင်းႁႃသဵင်၊ ၸမ်လိူၵ်ႈတင်ႈၸင်ႇတေသုတ်ႉၸူး ၶဝ်ႈၼႂ်းၵႄႈၵၢင်ၵူၼ်းမိူင်းဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ မၼ်းဢမ်ႇတူၵ်းထုၵ်ႇ၊ မၼ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈၶၢဝ်းယၢမ်းမၼ်းယဝ်ႉ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ တေလႆႈဢဝ်တွၼ်ႈသွၼ်တီႈ ၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈသွမ်ႈပီၼႆႉသေယဝ်ႉ ႁႂ်ႈလႆႈၾၢင်ႉၵႅမ်းၵၼ်ၵႂႃႇ
ၵူႈပႃႇတီႇၽႂ်မၼ်း၊ ႁဝ်းၶႃႈတၵ်းလႆႈမူၼ်ႉမႄးၵႂႃႇတီႈၽႂ်တၼ်းမၼ်းယူႇ။
ပႃႇတီႇပၢႆးမိူင်း ၵူၼ်းၵၢၼ်မိူင်းၼႆႉ တၵ်းလႆႈယူႇၼုၵ်းထုၵ်းထူတင်းၵူၼ်းမိူင်း၊ တၵ်းလႆႈၶဝ်ႈဢွၵ်ႇၼႂ်းၵႄႈၵၢင် ၵူၼ်းမိူင်း၊ လူဝ်ႇလႆႈႁူႉႁၼ်ၸွမ်းတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇလႄႈ တၢင်းလူဝ်ႇၵူၼ်းမိူင်းသေယဝ်ႉ ၶတ်းၸႂ်ၸွႆႈထႅမ်ၵႄႈလိတ်ႈၵႂႃႇ ၵူႈမိုဝ်ႉၵူႈဝၼ်း ၸင်ႇတေၸၢင်ႈလႆႈၶႅပ်းသဵင်ၵၢင်ၸႂ် တီႈၵူၼ်းမိူင်း။ လွင်ႈၼႆႉ ဢဝ်တွၼ်ႈသွၼ်တီႈပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈသွမ်ႈၵမ်းၼႆႉသေ ႁဝ်းၶႃႈလီလႆႈမူၼ်ႉမႄးၵႂႃႇသိုဝ်ႈၽႂ်တၼ်းမၼ်းယူႇ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ယွၼ်းထတ်းႁၼ်ၼင်ႇၼႆသေ ၶွတ်ႇယွတ်ႈပၢႆၵႂၢမ်းတီႈၼႆႈ၊ မႂ်ႇသုင်တင်းသဵင်ႈၶႃႈ။
ႁိုၼ်း ၵႃယၢင်း (06/04/2017)
Tags: Opinion, Politic
