ပီႈၼွင်ႉတႆး တီႈမိူင်းမၢဝ်းလူင် ဢွၼ်ၽွမ်ႉႁဵတ်းသၢင်ႈပွႆးပီမႂ်ႇတႆး 2111 ၼီႈ ၵိုၼ်းၶိုၵ်ႉလူင်ႁူင်ႁၢင်း ၵူၼ်းၶဝ်ႈၼပ်ႉႁူဝ်မိုၼ်ႇ ။

Photo Sao Den Dai

တႄႇဢဝ်ဝၼ်းတီႈ 04-06/12/2016 ယူႇတီႈၸုမ်းတႆးမိူင်းမၢဝ်း မူႇၸုမ်းၶိူဝ်းတႆး မိူင်းမၢဝ်းလူင် ပဵၼ်ငဝ်ႈပဵၼ်ၵၼ်းသေ ႁူမ်ႈလူၺ်ႈသင်ၶၸဝ်ႈလႄႈ ပေႃႈမႄႈၵူၼ်းမိူင်း ထဝ်ႈၼုမ်ႇသၢမ်ပၢၼ် သၢၼ် မိုဝ်းၵၼ် ႁဵတ်းပွႆးႁူမ်ၸူမ်း ယုၵ်ႉယွင်ႈပီမႂ်ႇတႆး 2111 ၼီႈ တီႈႁိမ်းၼမ်ႉမၢဝ်း ။


ၻွၵ်ႊတိူဝ်ႊ ၸဝ်ႈတူၼ်ၶူးတိုၼ်းတႆး ၵႅမ်ႁူဝ်ပဝ်ႈလုမ်းပုတ်ႉထသႃသၼႃ ၸိုင်ႈမိူင်းၶႄႇ လၢတ်ႈၼႄ တီႈၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႈႁွၵ်ႈဝႃႈ “ ပွႆးပီမႂ်ႇတႆးမိူင်းမၢဝ်းၼႆႉ ႁဵတ်းလႆႈမီးတီႈပွင်ႇ၊ မီးလွင်ႈလၢၵ်ႇလၢႆး ပႅၵ်ႇပိူင်ႈ၊ မီးၽွၼ်းလီတႃႇပီႈၼွင်ႉတႆးႁဝ်းတႄႉတႄႉ၊ ပွႆးၵမ်းၼႆႉမၼ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈပွႆးၵႃႈ၊ ပွႆးမူၼ်ႈ၊ မၼ်းပဵၼ် ပွႆးဢၼ်ဢဝ်ၸိုဝ်ႈသဵင်ပီမႂ်ႇတႆးႁဝ်းလၢႆလၢႆယဝ်ႉ၊ ၼွၵ်ႈလိူဝ်ၼၼ်ႉ ၵူၼ်းမႃးၶဝ်ႈ ႁူမ်ႈၵိုၼ်းၶွၼ်ႈ ၼမ်လိူဝ်ၵူႈပီ၊ မီးပီႈၼွင်ႉတႆး ႁဝ်းတီႈၸမ်တီႈၵႆ မႃးၶဝ်ႈႁူမ်ႈတင်းၼမ်လၢႆ ” ဝႃႈၼႆ ။


ပၢင်ပွႆးပီမႂ်ႇတႆး 2111 ၼီႈ တီႈမိူင်းမၢဝ်းသမ်ႉ မီးၶပ်းမၢႆ  ႁပ်ႉပၢင်းဢဝ် ၻွၵ်ႊတိူဝ်ႊၸဝ်ႈ တူၼ်ၶူးတိုၼ်းတႆး (သတ်ႉထမ်ႇမၸေႃးတိၵထၸ) ဝတ်ႉလူင်ႁေႃၶမ်းမိူင်းမၢဝ်းလႄႈ ၸဝ်ႈတူၼ်ၶူး ဝၼ်ႇၼိတ(ၵမ်ႇမထႃႇၸႃႇရိယ) ဝတ်ႉၵျွင်းသႅင် မိူင်းၶွၼ် မႃးပွၼ်ႈထမ်းမဵတ်ႉတႃႇ တြႃး ၼႂ်းပွႆးပီ မႂ်ႇတႆး တႃႇသွင် ၶမ်ႈ၊ ပဵၼ်တၢင်းႁူႉမႂ်ႇ လွင်ႈပွႆးပီမႂ်ႇလႄႈ လွင်ႈတႆး၊ လွင်ႈထမ်ႇမ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ။


လိူဝ်ၼၼ်ႉ လႆႈယုၵ်ႉယွင်ႈမၵ်းမၢႆပၼ်ၸုမ်ႈ ၽူႈၵတ်ႉၵႃႈၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းတႆး သွင်ၸဝ်ႈ။ ပဵၼ်ၸဝ်ႈ တူၼ်ၶူးသုၶမ်း(မႁႃႇၵမ်ႇမထႃႇ ၸႃႇရိယ M.A) လႄႈ လုင်းၸၢႆးပၢၼ်း မိူင်းမၢဝ်း။ လႆႈႁပ်ႉဢဝ်ႁူဝ်ပဝ်ႈၸုမ်းလုမ်းတႆး မိူင်းမၢဝ်း ၸၢႆးသၢမ်မွင်ႇလႄႈ ႁူဝ်ပဝ်ႈမူႇၸုမ်းၶိူဝ်းတႆး မိူင်းမၢဝ်းလူင် ၸၢႆးၸၢမ်ႇသႃႇ လၢတ်ႈလွင်ႈပိုၼ်းတႆး၊ ပိုၼ်းပီမႂ်ႇတႆးလႄႈ လွင်ႈႁူႉတၢင်း ႁၼ် လွင်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇၸိူဝ်းၼႆႉ ဝႃႈၼႆ ။


ၼွၵ်ႈလိူဝ်ၼၼ်ႉ လႆႈၽိတ်ႈႁပ်ႉထိုင်ပီႈၼွင်ႉတႆးဢၼ်မီးၼႂ်းမိူင်းၶႄႇ လၢႆလၢႆတီႈ၊ လၢႆလၢႆမိူင်း ဢၼ်လႆႈလုၵ်ႉတီႈမိူင်းမၢဝ်း ဢွၵ်ႇၵႂႃႇ ၸဵမ်မိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃး 7-8 ပၢၵ်ႇပီၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈၶိုၼ်းမႃးၶဝ်ႈႁႃၵၼ် ဢုပ်ႇၵုမ်ၵၼ် လႅၵ်ႈလၢႆႈတၢင်းႁူႉႁၼ်၊ ၶႆႈၼႄပိုၼ်းၵၼ် တီႈပွႆးပီမႂ်ႇတႆး မိူင်းမၢဝ်း ။


မီးလွင်ႈလၢၵ်ႇလၢႆး ၼႂ်းပွႆးပီမႂ်ႇတႆး မိူင်းမၢဝ်းၵမ်ႈၽွင်ႈသမ်ႉ - မိူဝ်ႈႁူဝ်ၼႃႈတေပိုတ်ႇပၢင်ပွႆးၼၼ်ႉ မီးၵူၼ်းၸၢႆး ၸဝ်ႈလၢႆးၶႅၼ်ႉၶဝ် ၼုင်ႈၶူဝ်းတႆး၊ တိုဝ်းၵုပ်းလူင်၊ ပႃးထူင်တႆး၊ ႁွႆႈလႅဝ်းႁၢမ်းငၢႆးလႄႈ ၵမ်ၶွၼ်ႉၶႅၼ်ႉသေ လႆႈႁပ်ႉပၢင်းႁၢမ်ဢဝ် ႁုၼ်ႇႁၢင်ႈၸဝ်ႈႁေႃသႅင် ၸဝ်ႈသိူဝ်ၶၢၼ်ႇၾႃႉ ၶဝ်ႈပွႆးမႃးဢွၼ်တၢင်း။ ၼႂ်းပၢင်ပွႆးပီမႂ်ႇတႆးၵမ်းၼႆႉ ယင်းဝႆႉလၢႆးလွင်ႈၵႃႈလၢႆးၶႅၼ်ႉတႆး ပဵၼ်ပိူင်ယႂ်ႇ၊ လိူဝ်သေၵႃႈၼႄတီႈၼိူဝ်ၶဵင်ႇယဝ်ႉ ယင်းႁဵတ်းပၼ်ထႅင်ႈ ၶဵင်ႇတႃႇၵႃႈလၢႆးၶႅၼ်ႉၶေႃၶေႃ ၽႂ်မေႃၽႂ်ၵတ်ႉ မႃးဝတ်ႉမႃးၵႃႈ ၵူႈမၢၼ်ႈၵူႈမိူင်း ပႃးၸဵမ်ပီႈၼွင်ႉမိူင်းတိင်၊ ၵိုင်ႇမ၊ ၵဵင်းၵူႈ၊ မိူင်းလႅမ်း၊ မူႇၸႄႈ၊ ၼမ်ႉၶမ်း၊ ၸုမ်းမေႃ သွၼ်တႆးလႅင်လႄႈ လုၵ်ႈႁဵၼ်းႁူင်းႁဵၼ်းၽေႃးထိ၊ လိူဝ်ၼၼ်ႉ မီးထႅင်ႈပီႈၼွင်ႉမိူင်းၶွၼ်၊ မိူင်းတီး၊ မိူင်းဝၼ်းလႄႈ မိူင်းလႃႈ ၵေႃႈမႃးၵႃႈ ။


တီႈပၢင်ပွႆးၼၼ်ႉ လႆႈယေႃးႁပ်ႉဢဝ်သင်ၶၸဝ်ႈ(300) တူၼ် ႁူမ်ႈသုတ်ႇမုၼ်း မင်ၵလႃ ပီမႂ်ႇ၊ တၢၼ်းဢႃးႁၢရ် ၶဝ်ႈၽၵ်း(ၽဵၼ်း) သင်ၶၸဝ်ႈ။ ၼႂ်းပွႆးၼႆႉ ၸႂ်ႉတိုဝ်း တုင်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၸိုင်ႈ တႆး (1000) ၽိုၼ်လႄႈ လႆႈပွႆႇႁူင်းၾႆးမိၼ် (1000) လုၵ်ႈ/ႁူၺ်ႇ။ သမ်ႉမီးပႃးလွင်ႈလဵၼ်ႈတင်းသိူဝ်း မိူၼ်ၼင်ႇ ၶိုၼ်ႈသဝ်ၶႄႉၶႅင်ႇၵၼ်၊ ယိုဝ်းၵၢင်ႇၶႄႉၵၼ်၊ တွႆႇၵွင်တွႆႇမွင်း၊ တေႃႇၶၢင်ႇ၊ တိုတ်ႉၸိူၵ်ႈ/ ၸၼ်ၸိူၵ်ႈ၊ ၸၢမ်းႁႅင်းတိၼ်ႁႅင်းမိုဝ်းၵၼ် တႄႇၵႂႃႇၸိူဝ်းၼႆႉ တင်းၼမ် ။


ၼႂ်းပၢင်ပွႆးၼႆႉ မီးၽူႈႁွင်ႉၽဵင်းၵႂၢမ်းၸိုဝ်ႈသဵင်ႈယႂ်ႇတင်းၼမ် မႃးပၼ်ႁႅင်း မိူၼ်ၼင်ႇ ၸၢႆးဢၢႆႈၵိုင်ႇ၊ ၸၢႆးႁၢၼ်လႅင်း၊ ၸၢႆးၶုၼ်ၼုမ်ႇ မိူင်းလႅမ်း၊ ၸၢႆးသၢႆၾူၼ်၊ ၸၢႆးသၢမ်ထွၼ်း၊ ၼၢင်းယေႈၾၢင်၊ ၼၢင်းသႅင်ဢွၼ်ႇ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ။


သင်ၶၸဝ်ႈ ၸိူဝ်းမႃးၶဝ်ႈႁူမ်ႈ မိူၼ်ၼင်ႇ သင်ၶၸဝ်ႈ ထုင်ႉမၢဝ်း၊ မူႇၸႄႈ၊ ၼမ်ႉၶမ်း၊ မိူင်းမၢဝ်းလႄႈ ထုင်ႉလွႆႁူဝ်သိူဝ် ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၸင်ႇလႆႈတင်ႈပဵၼ်မူႇၸုမ်းလဵဝ် ဢၼ်တၢင်ႇၸိုဝ်ႈဝႃႈ “ ၸုမ်းသင်ၶ တႆး ထုင်ႉမၢဝ်း” သေ ႁႂ်ႈပဵၼ်တီႈမၢႆတွင်းပွႆးပီမႂ်ႇတႆး မိူင်းမၢဝ်း ပီ 2111 ၼီႈ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ လႆႈဢွၼ် ဢဝ် ပီႈၼွင်ႉတီႈၵႆ မိူၼ် မိူင်းတိင်၊ မိူင်းလႅမ်းၸိူဝ်းၼႆႉ ၵႂႃႇလဵပ်ႈႁဵၼ်းယဵမ်ႈတူၺ်း ဢၼ်ၵိုၵ်းပိုၼ်း မိူၼ် ၼင်ႇ ႁေႃၸဝ်ႈသိူဝ်ၶၢၼ်ႇၾႃႉလႄႈ လွႆၸဝ်ႈဢုမ်ႈတိင်ႇ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။