ပီႈၼွင်ႉၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းၵူင်မိူင်းၵဵင်းတုင် ဢွၼ်ၵၼ်ၶဝ်ႈၵၢတ်ႇၸဝ်ႈၾႃႉ ၵဵင်းတုင် ၼိုင်ႈပီလႂ် ၸတ်းႁဵတ်းၼိုင်ႈပွၵ်ႈ ၵွၼ်ႇပႆႇထိုင် ပွႆးႁူတ်းၼမ်ႉ ၼႆယဝ်ႉ ။

ဝၼ်းတီႈ 01/04/2016 ပဵၼ်ဝၼ်းၵၢတ်ႇၸဝ်ႈၾႃႉ ၵဵင်းတုင် ဢၼ်ၼိုင်ႈပီလႂ် ၸတ်းႁဵတ်းၼိုင်ႈပွၵ်ႈ ၸတ်းႁဵတ်းတီႈပွၵ်ႉႁူဝ်ၵၢတ်ႇ ဝၢၼ်ႈၵဵင်းၸၼ် ဝဵင်းၵဵင်းတုင် ၸိုင်ႈတႆး ပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်း ပီႈၼွင်ႉၵူၼ်းမိူင်း ၵဵင်းတုင် ဢွၼ်ၵၼ်ၶဝ်ႈၵၢတ်ႇ ယွၼ်ႉၵူၼ်းမိူင်း ယုမ်ႇယမ် သင်ဝႃႈ လႆႈၶဝ်ႈၵၢတ်ႇၵဝ်ႇ ၸဝ်ႈၾႃႉၼႆ မီးလၢပ်ႈ ၵတ်းယဵၼ် သိူဝ်းသႃႇ ၊ တႄႇၶဝ်ႈၵၢတ်ႇ ယၢမ်း ၵၢင်ၼႂ် ထိုင် ဝၢႆးဝၼ်း ၼႆယဝ်ႉ ။


လုင်းႁွင်ၶမ်း ၽူႈတင်တူဝ် ပေႃႈမႄႈပီႈၼွင်ႉၵူၼ်းမိူင်းၵဵင်းတုင် လၢတ်ႈဝႃႈ “ မိူဝ်ႈၵူႈပွၵ်ႈ ၵၢတ်ႇၵဝ်ႇၼႆႉ မၼ်းပဵၼ်တီႈၸူႉတုမ် / ၶွၼ်ႈၵၼ် ။ ပေႃးဝႃႈ ပီႈၼွင်ႉၶႄႇ ပီႈၼွင်ႉၵူၼ်းတၢင်ႇတီႈ သီႇလႅၼ်မႃးၸိုင် တေမႃးၶွၼ်ႈတုမ်ၵၼ် တီႈၵၢတ်ႇၵဝ်ႇၼႆႉၵူၺ်း ၵၢတ်ႇၵဝ်ႇၼႆႉႁိုဝ် ၵၢတ်ႇၸဝ်ႈၾႃႉၼႆႉ ၵေႃႇတင်ႈမႃးမိူဝ်ႈပၢၼ်ၸဝ်ႈၾႃႉမွမ်ႇသိူဝ် (ပေႃႈၸဝ်ႈၾႃႉ ၸဝ်ႈၵွၼ်ႈၵႅဝ်ႈဢိၼ်ထလႅင်) ” ဝႃႈၼႆ ။


မႁႃမုင်ႉ (မိူင်းၸႄႈ) လၢတ်ႈဝႃႈ “ ၵၢတ်ႇၵဝ်ႇၼႆႉ ယူႇတီႈပီႈၼွင်ႉၵူၼ်းမိူင်းၵဵင်းတုင်ယုမ်ႇယမ်ဝႃႈ ဝၼ်းၶဝ်ႈၵၢတ်ႇၵဝ်ႇၼႆႉ တေပဵၼ်ဝၼ်းဢၼ်ဝၢႆႈၸဝ်ႈဝၢၼ်ႈ ၸဝ်ႈမိူင်းၶဝ်ႈၵၢတ်ႇ ယဝ်ႉၵေႃႈ ၸွင်ႇၶႂ်ႈၶဝ်ႈၵၢတ်ႇ ႁဵတ်းႁႂ်ႈဝၢၼ်ႈမိူင်းၸိုၼ်ႈသႃႇ ၵတ်းယဵၼ်။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ၶူဝ်းဢၼ်ၶၢႆ ၼႂ်းၵၢတ်ႇၵဝ်ႇ ၼၼ်ႉ ဢမ်ႇဢဝ်ၵိၼ်ဢဝ်ယႅမ်ႉ ဢဝ်မႃးဝႆႉပဵၼ်ၶႂၼ်ထူင် / ထွင်း ” ဝႃႈၼႆ ။


ထႅင်ႈပိူင်ၼိုင်ႈၵေႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းၵဵင်းတုင်သမ်ႉ ယုမ်ႇယမ် (ၼပ်ႉထိုဝ်) ဝႃႈ ပေႃးထိုင်လိူၼ်ႁႃႈလွင်ႈမႃး ပဵၼ်ဝၼ်းလဵင်ႉၵၢတ်ႇ / လဵင်ႉၸဝ်ႈလူင်ၵၢတ်ႇၼႆလႄႈ ဢွၼ်ၵၼ်ယုမ်ႇဝႃႈ မီးသူးမီးလပ်ႈ ယူႇလီၵိၼ်ဝၢၼ် ၵႃႉဢွင်ႇၶၢႆမၼ် ဢွၼ်ၵၼ်လိုဝ်ႈၵၢၼ်လိုဝ်ႈငၢၼ်းသေ မႃးၶဝ်ႈ ၼႆယဝ်ႉ ။


ၸၢႆးသႅင် ၵူၼ်းမိူင်းၵဵင်းတုင် လၢတ်ႈဝႃႈ “ ႁဝ်းၶႃႈ ယုမ်ႇယမ်ၼပ်ႉထိုဝ်တႄႉတႄႉၶႃႈ ၵၢတ်ႇၵဝ်ႇၼႆႉ မၼ်းမီးမႃးၸဵမ်မိူဝ်ႈပၢၼ်ၸဝ်ႈၾႃႉၵဵင်းတုင်ႁဝ်း ႁဝ်းၵူၼ်းမိူင်းတႄႉယုမ်ႇယမ်ဝႃႈ သင်လႆႈၶဝ်ႈ ၵၢတ်ႇၵဝ်ႇၼႆႉ တေယူႇလီၵိၼ်ဝၢၼ်ႇ မီးသူးမီးလၢပ်ႈ ” ဝႃႈၼႆ ။


ဝၼ်းၵၢတ်ႇၵဝ်ႇၼႆႉ မၼ်းပဵၼ်တႃႇပီႈၼွင်ႉၵူၼ်းမိူင်း ၵဵင်တုင် ပတ်းပိုၼ်ႉမႃးၶဝ်ႈ သိုဝ်ႉၵႃႉၶၢႆတေႃႇၵၼ် ပေႃးပဵၼ်ဝၼ်းၵၢတ်ႇၸိုင် ၵၢတ်ႇဢၼ်မီးၼႂ်းၵဵင်းတုင် တင်းမူတ်း တေလႆႈဢိုတ်းၵူႈတီႈသေ မႃးၶဝ်ႈၶၢႆတီႈလဵဝ်ၵူၺ်း ဝႃႈၼႆ ။


ထိုင်မႃး ပီ 1932 ၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၾႃႉၵဵင်းတုင် ၸဝ်ႈၵွၼ်ႈၵႅဝ်ႈဢိၼ်ထလႅင် ၸင်ႇၶၢႆႉၵၢတ်ႇၵဝ်ႇ တီႈႁူဝ်ၵၢတ်ႇၼႆႉသေ ၵႂႃႇတင်ႈႁဵတ်းၵၢတ်ႇလူင် ဢၼ်ပီႈၼွင်ႉၵူၼ်းမိူင်းၵဵင်းတုင် သိုဝ်ႉၶၢႆယူႇယၢမ်းလဵဝ် ။ တီႈၵဵင်းတုင်ၼႆႉလိူဝ်သေ ၵၢတ်ႇလူင်ယင်းမီး ၵၢတ်ႇၶူင်ႇ ၊ ၵၢတ်ႇမၢၼ်ႈ ၊ ၵၢတ်ႇလီး (ၵၢတ်ႇ 5 ဝၼ်း 1 ပွၵ်ႈ) ၸိူဝ်းၼႆႉ ။