ၸွမ်းၾိင်ႈႁိတ်ႈႁွႆႈ ၵူၼ်းမိူင်းတႆး ၸိူဝ်းဢၼ်ၼပ်ႉယမ် သႃသၼႃပုတ်ႉထၼၼ်ႉ တေဢွၼ်ၵၼ် ၸတ်းႁဵတ်းပၢင်ၶဝ်ႈဝၢတ်ႈ ၼိုင်ႈပီ ၼိုင်ႈပွၵ်ႈ ၼႂ်းၽွင်းလိူၼ်ၵမ် ။

ထႅင်ႈပိူင်ၼိုင်ႈၵေႃႈ ၵူၼ်းၼုမ်ႇသႅၼ်းႁုၼ်ႈမိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ ၶဝ်ႈဝၢတ်ႈဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ ပွင်ႇဝႃႈသင် ။ ပီႈၼွင်ႉၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းဢၼ်တေႁူႉတီႈပွင်ႇမၼ်းၵေႃႈတေမီး ၊ ၸိူဝ်းဢမ်ႇႁူႉၵေႃႈ တေမီး ယွၼ်ႉၼၼ်ႉ ၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈလႆႈတွင်ႈထၢမ်ၸဝ်ႈတူၼ်ၶူးၺႃၼသိရိ (ၸဝ်ႈဝႅၼ်ႈတႃဢွၼ်ႇ) လႄႈ မႁႃမုင်ႉ (မိူင်းၸႄႈ) ဝႆႉၼင်ႇၼႆ ။


ၸဝ်ႈတူၼ်ၶူးၺႃၼသိရိ (ၸဝ်ႈဝႅၼ်ႈတႃဢွၼ်ႇ) ၸီႉၸႅင်ႈပွင်ႇလႅင်းၼႄဝႃႈ  ၶဝ်ႈဝၢတ်ႈ (ၶဝ်ႈၵမ်) ဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ ပေႃးဢဝ်ပိူင်မၼ်းဝႃႈတႄႉတႄႉၼႆ မၼ်းပဵၼ်ၵၢၼ်သင်ၶၸဝ်ႈၶဝ်ၵူၺ်း ။ ၼႂ်းသင်ၶၼႆႉ တေမီးၸဝ်ႈၸၢင်းလႄႈ ၸဝ်ႈသၢင်ႇ သွင်ယၢင်ႇ ၊ ၵူၺ်းၵႃႈ လွင်ႈၶဝ်ႈဝၢတ်ႈဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ မၼ်းတေၵဵဝ်ႇၵပ်းၸဝ်ႈသင်ၶၵူၺ်းၼင်ႇၵဝ်ႇ ။ လွင်ႈတႄႉမၼ်း  ပေႃးဢဝ်ပိူင်ၼႂ်းသႃသၼႃ ဝႃႈၸိုင်ႈ ၵၢၼ်ၶဝ်ႈဝၢတ်ႈၼႆႉ မၼ်းထုၵ်ႇလႆႈပဵၼ်ၵၢၼ်လပ်ႉ ။ လပ်ႉဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ႁဝ်းတေဢမ်ႇလႆႈၵႂႃႇဝွၵ်ႇပိူၼ်ႈ ႁဝ်းတေလႆႈႁဵတ်းႁင်းၵူၺ်းႁဝ်းသင်ၶၸဝ်ႈ ပေႃးဢဝ်ပၵ်းပိူင်မၼ်း ဝႃႈၼႆ တေလႆႈဢဝ်ၽရႃႉၽိၵ်ႉၶု ၸဝ်ႈၸၢင်း (ရႁၢၼ်း) တင်း ၼင်ႇၵၼ်သေ တဵတ်ႇတဵတ်ႇႁဵတ်း ပေႃးဢဝ်ပိူင်မၼ်းဝႃႈ ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဝၢႆးလင်မႃး ပၢင်ဝၢတ်ႈၼႆႉပဵၼ်မုၵ်ႉပဵၼ်ၾုင်ယႂ်ႇၵႂၢင်ႈမႃး ပေႃးဢမ်ႇမီးၵူၼ်းႁိူၼ်းၵမ်ႉထႅမ်ၸွမ်း လွင်ႈမိုဝ်ႉႁုင် ၽွင်းၼႂ်းလိူၼ်ၵမ်ၼႆႉ ။


ႁဵတ်းသင်လႄႈသမ်ႉဝႃႈ တဵတ်ႇတဵတ်ႇလၵ်ႉႁဵတ်းၼႆ  ပေႃးဢဝ်ၼႂ်းပိူင်မၼ်းၸိုင် ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈဝႃႈ ၼႂ်းတူဝ်ႁဝ်းၼႆႉ ပေႃးႁဝ်းထၢင်ႇဝႃႈ လဵပ်ႈတေၽိတ်းယဝ်ႉပေႃးၼႆ ႁဝ်းၶႂ်ႈၶိုၼ်းမႄး ႁႂ်ႈတၢင်းၽိတ်းႁဝ်းၼၼ်ႉ ၸိုၼ်ႈၸၢင်ႇမူတ်းသႂ်လႄႈ တေလႆႈၶဝ်ႈတိုဝ်းၵမ် ၵႄႈထွၼ်တၢင်းၽိတ်းပဵၼ်ပိူင်လူင်မၼ်း ။ ပေႃးတေလၢတ်ႈ တၢင်းၽိတ်းဢၼ်လႂ်လႃႇ ပေႃးထၢမ်ၶိုၼ်းၼႆၸိုင် ပေႃးပဵၼ်ၽရႃႉၽိၵ်ႉၶု - ၸဝ်ႈၸၢင်း (ရႁၢၼ်း) ပေႃးၼႆ ဢၼ်ၽရႃး (ၽြႃး) ပဵၼ်ၸဝ်ႈမၵ်းမၢႆဝႆႉၼၼ်ႉ မီးတၢင်းၽိတ်း 7 ယၢင်ႇ ၊ ၼႂ်းတၢင်းၽိတ်း 7 ယၢင်ႇၼၼ်ႉ ပေႃးဝႃႈၼႆ တၢင်းၽိတ်းဢၼ်လဵၵ်ႉ 5 ယၢင်ႇၼႆႉ ပေႃးႁဝ်းတေႃႇႁဝ်းလၢတ်ႈတေႃႇၵၼ်ၵေႃႈ မၼ်းႁၢႆလႆႈ ၊ တၢင်းၽိတ်းမၢႆ 6 ၼႆႉ ပေႃးဢမ်ႇၶဝ်ႈဝၢတ်ႈ (ၶဝ်ႈၵမ်) ၸိူင်ႉၼႆ သမ်ႉဢမ်ႇႁၢႆလႆႈ ၊ တၢင်းၽိတ်းမၢႆ 7 ၼၼ်ႉ ပေႃးၽိတ်ႈမႅၼ်ႈၼႆၵေႃႈ မၼ်းဢမ်ႇၸၢင်ႈမႄးယဝ်ႉ ။ ပေႃးဝႃႈၽႂ်လႂ်ယၢမ်ႈၿူၶျ်ပဵၼ်ၽရႃႉၽိၵ်ႉၶု (မုၼ်ၸၢင်း) ၶဝ်ႈၼႂ်းသိမ်ၼႆ တေႁူႉယူႇ  ပေႃးဢမ်ႇယၢမ်ႈ ၿူၶျ်ပဵၼ်ၽရႃႉၽိၵ်ႉၶု (မုၼ်ၸၢင်း) တႄႉ တေဢမ်ႇႁူႉ ။  ၵွပ်ႈၼႆ တၢင်းၽိတ်းယၢင်ႇၼိုင်ႈၼႆႉ ပေႃးဢမ်ႇမႃးၶဝ်ႈဝၢတ်ႈၶဝ်ႈၵမ်ၸိူင်ႉၼႆ ဢမ်ႇၸၢင်ႈတေၵႄႈတူတ်ႈတၢင်းၽိတ်းဝိၼီးဝိၼႆး ၊ မိူဝ်ႈမႃးၶဝ်ႈဝၢတ်ႈၶဝ်ႈၵမ် ၸွင်ႇတေႁၢႆလႆႈ။ ပိူင်လူင်မၼ်း ဢၼ်ၶဝ်ႈဝၢတ်ႈၶဝ်ႈၵမ်ၼႆႉ တႃႇသုၵ်ႈသီပႅတ်ႈတၢင်းၽိတ်းလဵၵ်ႉလဵၵ်ႉၼွႆႉၼွႆႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ ။


မိူၼ်ၼင်ႇ ပေႃးႁူဝ်မိူင်းသႂ်မႃး မိူဝ်ႈသၢႆလႅင်းတႃဝၼ်းတေၶိုၼ်ႈမုတ်းဢွၵ်ႇႁူဝ်လွႆၽွင်းၼၼ်ႉ သင်ၶၸဝ်ႈတူၼ်ဢၼ်ၶဝ်ႈဝၢတ်ႈၶဝ်ႈၵမ် တေဢမ်ႇလႆႈယူႇၸွမ်းပိူၼ်ႈ တေလႆႈယူႇတူၼ်လဵဝ်ႁင်းမၼ်းၸဝ်ႈ ၊ ပေႃးသၢႆလႅင်းလုၵ်ႈတႃဝၼ်းတေၽုတ်းဢွၵ်ႇ  မၼ်းၸဝ်ႈတေလႆႈၵႂႃႇယွၼ်းႁပ်ႉၼွမ်းတူတ်ႈတၢင်းၽိတ်းမၼ်းၸဝ်ႈဝႃႈ - ၵဝ်ၶႃႈလႆႈႁဵတ်းၽိတ်းမႅၼ်ႈမႃးၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈ ၵဝ်ၶႃႈဢမ်ႇတွင်းဢမ်ႇႁူႉယဝ်ႉတီႈၶႃႈလႄႈ သင်ဝႃႈ ၵဝ်ၶႃႈ မီးတင်းၽိတ်းၼၵ်းၼႆၵေႃႈ ၶႅၼ်းတေႃႈ သင်ၶၶဝ်ၸဝ်ႈႁပ်ႉပၼ်တင်းၽိတ်းၵဝ်ၶႃႈ သေၵမ်းၶႃႈ ၼႆလႄႈ တေလႆႈၵႂႃႇဝႃႈၵူႈၼႂ်ၵူႈဝၼ်း ၊ ပေႃးဢမ်ႇၵႂႃႇလၢတ်ႈယွမ်းႁပ်ႉတူတ်ႈၽိတ်း တီႈတေႃႇၼႃႈသင်ၶၸဝ်ႈၵူႈဝၼ်းၵူႈဝၼ်း ဢမ်ႇၼၼ် သင်ဝႃႈ သင်ၶၸဝ်ႈ ဢၼ်ပႂ်ႉႁပ်ႉထွမ်ႇဢမ်ႇလႆႈႁူႉၸွမ်းၼႆၵေႃႈ ဢမ်ႇလႆႈ ။


ထႅင်ႈလွင်ႈသမ်ႉ တေလႆႈယူႇၵေႃႉလဵဝ် ပေႃးထိုင်ၽွင်းယၢမ်းမၼ်းၵေႃႈ  တေလႆႈၵႂႃႇလၢတ်ႈယွမ်းႁပ်ႉတူတ်ႈတၢင်းၽိတ်းႁဝ်းတိၵ်းတိၵ်း ။ ပေႃးဝႃႈ ၵႂႃႇလၢတ်ႈၼႄၵူႈဝၼ်းယဝ်ႉ တေႃႇပေႃးတဵမ်ဢႃယုဝၼ်းၶဝ်ႈဝၢတ်ႈ ။ သင်ၶၸဝ်ႈတူၼ်ၶူးၸၼ်ႉၽူႈယႂ်ႇၶဝ် ၸင်ႇပၼ်ယူႇထႅင်ႈ ႁူၵ်းဝၼ်း ၊ ၼႂ်း 10 ဝၼ်းၼၼ်ႉ တေလႆႈၵႂႃႇလၢတ်ႈ 4 ဝၼ်း ၊ တႃႇ 6 ဝၼ်းသမ်ႉ တေလႆႈလၢတ်ႈထႅင်ႈယၢင်ႇၼိုင်ႈ ဝႃႈၼႆ ။


ၵူၺ်းၵႃႈ ၵမ်းပႃၼမ် တေဢမ်ႇႁူႉပိူင်ၼႆႉယဝ်ႉ ပၢင်ၶဝ်ႈဝၢတ်ႈၼႆႉ မၼ်းပဵၼ် သင်ၶၸဝ်ႈ (ထၢႆႇဝၢပ်ႇ) ယၢင်ႇၼိုင်ႈ ။


ထႅင်ႈလွင်ႈၼိုင်ႈၵေႃႈ ၾၢႆႇတၵ်ႉၵႃႇသတ်ႉထႃး ဢၼ်လႆႈလူႇတၢၼ်းၵေႃႈ တေမီးၽွၼ်းလီၸွမ်း ယွၼ်ႉဝႃႈ သင်ၶၸဝ်ႈၶဝ် ၶိုၼ်းမႄးႁဵတ်းတူဝ်ႁႂ်ႈမူတ်းသႂ်လႄႈ ပေႃးဝႃႈလႆႈလူႇတၢၼ်းၽွင်းၼႆႉၸိုင် တေလႆႈၽွၼ်းလီ ၼမ်တႄႉတႄႉ ဝႃႈၼႆ ။


မႁႃမုင်း (မိူင်းၸႄႈ) ၸီႉၸႅင်ႈလၢတ်ႈၼႄဝႃႈ ဝၢတ်ႈဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ လုၵ်ႉမႃးတီႈၵႂၢမ်းပႃလိ ဝႃႈ ပလိဝႃသ ။ ပလိဝႃသဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၵၢၼ်လွင်ႈယူႇ ၊ ယူႇဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ယူႇလွင်ႈသင်လႃႇၼႆ ယူႇယႃတၢင်းၽိတ်း (ယူႇသေလႄႈဢွၼ်ၵၼ်ယူတ်းယႃတၢင်းၽိတ်း) ဢမ်ႇၼၼ် ယူႇသေဢွၼ်ၵၼ်ဝူၼ်ႉမႄးတၢင်းၽိတ်း ဢမ်ႇၸႂ်ႈဝႃႈ ႁဵတ်းၽိတ်းသေမႃးဝူၼ်ႉမႄးဢမ်ႇၸႂ်ႈ ယူဝ်ဝႃႈၸၢင်ႈလႆႈႁဵတ်းၽိတ်းမႅၼ်ႈ မိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉႁိုဝ် ယွၼ်ႉဝႃႈ ႁဝ်းဢမ်ႇႁူႉၼႆၵူၺ်း ။ တၢင်းၽိတ်းၶွင်ဝိၼီး၊ ဝိၼႆးၼႆႉ မီး 227 ၶေႃႈ ၼႂ်း 227 ၶေႃႈၼၼ်ႉ သမ်ႉမီးၼႂ်းမၼ်းထႅင်ႈ 13 ၶေႃႈ  ၼႂ်း 13 ၶေႃႈၼၼ်ႉ ႁွင်ႉဝႃႈ သင်ၶတိသဵသ် (သင်ၶတိသဵတ်ႇသ) ၼႆၵေႃႈဝႃႈ ။ သင်ၶတိသဵသ်ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ပဵၼ်သင်ၶဢၼ်မၵ်းမၼ်ႈ ႁႂ်ႈပဵၼ်သင်ၶၸဝ်ႈ ဢမ်ႇမီးတၢင်းၽိတ်း။  ၵူတ်း (မၢႆမီႈ) မီး 227 ၶေႃႈ ပေႃးၵႂႃႇ ၼႂ်း 227 ၶေႃႈ သမ်ႉမီးထႅင်ႈ 13 ၶေႃႈ သင်ဝႃႈ ၵႂႃႇၽိတ်းမႅၼ်ႈၼႂ်း 13 ၶေႃႈၸိုင် တေလႆႈယူႇပလိဝၢတ်ႈ (ပလိဝႃသၵမ်) ။ ပလိဝႃသၵမ်ၼႆႉ ပွင်ဝႃႈ ဢွၵ်ႇၼႂ်းတူင်ႇဝူင်းသင်ၶမႃး ဢမ်ႇၸႂ်ႈသင်ၶၶဝ်ႈတရႃးယဝ်ႉ လႆႈဢွၵ်ႇမႃးယူႇၼွၵ်ႈတူင်ႇဝူင်းသင်ၶသေ တေလႆႈဝူၼ်ႉမႄးတူဝ်ၵဝ်ႇ သင်ဝႃႈလႆႈႁဵတ်းၽိတ်းမႃး ၼႂ်း 13 ၶေႃႈၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉဝႃႈ ႁဝ်းႁဵတ်းၽိတ်းၶေႃႈလႂ် ႁဝ်းဢမ်ႇႁူႉ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ။


ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၼႆ ၼင်ႇႁိုဝ် တေဢမ်ႇမီးတင်းၽိတ်းၼၼ်ႉ ၸင်ႇၵွႆႈဝႃႈ ၼိုင်ႈပီၼိုင်ႈပီၼႆႉ မႃးတႅပ်းတတ်း တေၶဝ်ႈဝၢတ်ႈတိုဝ်းၵမ် တႃႇ 10 ဝၼ်း ။


သင်ၶဢၼ်မႃၶဝ်ႈဝၢတ်ႈ (ပလိဝႃႇသႃးၵမ်) ၼႆႉ မၼ်းပွင်ႇဝႃႈ ဢွၵ်ႇၼႂ်းတူင်ႇဝူင်းသင်ၶသေ မႃးဝူၼ်ႉမႄးတူဝ်ၵဝ်ႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ ၵူဝ်လႆႈႁဵတ်းၽိတ်း၊ ဝူၼ်ႉၽိတ်း ၊ လၢတ်ႈၽိတ်းၼႂ်းဝိၼီး 13 ၶေႃႈၼၼ်ႉသေ ပေႃးလႆႈႁဵတ်းၽိတ်းမႅၼ်ႈတႄႉၼႆၵေႃႈ တေလႆႈမႃးဝူၼ်ႉမႄး ၼၼ်ႉယဝ်ႉ ။


လၢႆးဝူၼ်ႉမႄးမၼ်းသမ်ႉ မီး 3 ၶၵ်ႉတွၼ်ႈ ၊ ၶၵ်ႉတွၼ်ႈ တီႈၼိုင်ႈသမ်ႉ မိူၼ်ၸိူင်ႉၼင်ႇ ၶႃႈလႆႈႁဵတ်းၽိတ်းသင်မႃး လၢတ်ႈၼႄၶႃႈၽွင်ႈ သင်ၶႃႈလႆႈႁဵတ်းၽိတ်းၼႆၵေႃႈ လၢတ်ႈၽွင်ႈၶႃႈ မၢင်ဢၼ်ၶႃႈဢမ်ႇလႆႈႁပ်ႉႁူႉ ပေႃးၶႃႈႁဵတ်းၽိတ်းမႃးၵေႃႈ ၶႃႈတေယူတ်းယႃတူဝ်ၶႃႈ တေလႆႈလၢတ်ႈၼႄၵၼ် သင်ၶတေႃႇသင်ၶ တီႈၼႂ်းသိမ်ႇတႃႇႁူၵ်းဝၼ်း ။


ပေႃးယဝ်ႉလွင်ႈၼႆႉယဝ်ႉ တေသိုပ်ႇယွၼ်းထႅင်ႈ ဢႃပႃၼ ။ ဢႃပႃၼဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ မၢႆထိုင်ဝႃႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈသင်ၶ ၼႂ်းႁူၵ်းဝၼ်းၼႆႉ ဝူၼ်ႉမႄးတူဝ်မႃးယဝ်ႉ  ႁႂ်ႈသင်ၶၸဝ်ႈတင်းၼမ်ႁၼ်လီၸွမ်း ။ သင်ၶဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ မိူဝ်ႈၽွင်းၶဝ်ၸဝ်ႈၶဝ်ႈဝၢတ်ႈၼၼ်ႉ ပိူၼ်ႈတေႁွင်ႉၶဝ်ဝႃႈ ပၵ်းၵတတ် / ပၵ်းၵတိ။ ပၵ်းၵတတ် (ပၵ်းၵတိ) ၼႆႉ ပွင်ႇဝႃႈ ပဵၼ်သင်ၶထမ်းမၻႃး (ထမ်ႇမတႃႇ) သင်ၶၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ တေလႆႈၵႂႃႇယူႇၸွမ်း တင်းမူတ်းတီႈၼႂ်းသိမ်ႇ ဝႃႈၼႆ ။ ပေႃးထိုင် ၶၢဝ်းယၢမ်း ၼိုင်ႈဝၼ်းလႂ်ၼိုင်ႈပွၵ်ႈ သင်ၶၸဝ်ႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉ တေလႆႈမႃးယူႇတီႈ တၢင်းၼႃႈ သင်ၶပၵ်းၵတိသေ လၢတ်ႈၼႄယွမ်းတူတ်ႈၽိတ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ ၊ ပေႃးဝႃႈ ႁဵတ်းထိုင် 6 ဝၼ်းတဵမ်ယဝ်ႉ ၊ ထိုင်မႃးထႅင်ႈ 4 ဝၼ်းၸိုင် ၸွင်ႇတေထၢမ်ၵၼ်ဝႃႈ ၸင်ႇပေႃးၸႂ် / ႁၢၼ်ႉၸႂ်ႁႃႉ ႁဝ်းၶႃႈဝူၼ်ႉမႄးတူဝ်ၼႆႉ မီးဢီႈသင်ထႅင်ႈဢၼ်ထုၵ်ႇလႆႈဝူၼ်ႉမႄး ထၢမ်တွပ်ႇၵၼ်ထႅင်ႈ ဝႃႈၼႆ ။ ၼႂ်း 4 ဝၼ်းလုမ်းလုမ်းၼၼ်ႉ ပေႃးမႃးထၢမ်ထိုင်  4 ဝၼ်းတဵမ်ယဝ်ႉၼႆၸိုင် မၼ်းပွင်ႇဝႃႈ သင်ၶၸဝ်ႈႁၼ်လီယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ ။ ၵမ်းၼႆႉ ၸင်ႇတေၶိုၼ်းမႃး ႁွင်ႉၶဝ်ႈၶိုၼ်း ၼႂ်းသင်ၶၸဝ်ႈၶိုၼ်းၼႆယဝ်ႉ ။ ပေႃးႁွင်ႉၶဝ်ႈၼႂ်းသင်ၶယဝ်ႉ ၵမ်းၼႆႉၸင်ႇမႃးပဵၼ်သင်ၶပၵ်းၵတိၵႂႃႇ ၸင်ႇၶဝ်ႈတီႈၼႂ်းသိမ်ႇသေ မၵ်ႉမၼ်ႈပဵၼ် သင်ၶၸဝ်ႈၶိုၼ်းယဝ်ႉ ။


ပလိဝၢတ်ႈၼႆႉ ဢၼ်ႁဝ်းလီလႆႈႁဵတ်းၵၼ်ယူႇတေႃႈလဵဝ် ၶၢဝ်တၢင်း 10 ဝၼ်းၼႆႉ  ၼင်ႇႁိုဝ် ႁႂ်ႈမၼ်းငၢႆႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ ။ မိူဝ်ႈပၢၼ်ၽရႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈၼၼ်ႉ ပူၼ်ႉမႃး 2000 ပီ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉတႄႉ ၽႂ်ၽိတ်းၵေႃႈမၼ်းမႃးႁဵတ်းႁင်းၵူၺ်းမၼ်းၵူၺ်း ပိူင်တႅၵ်ႈမၼ်း မိူၼ်ၸိူဝ်ႉၼင်ႇသင်ၶတူၼ်ၼိုင်ႈ ႁဵတ်းၽိတ်း ၼႂ်းဝိၼီး 13 ၶေႃႈၼၼ်ႉ ။ မိူၼ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ သင်ၶၸဝ်ႈႁဵတ်းၽိတ်းမႃး ဝၼ်းလဵဝ်ၼႆၵေႃႈ တေလႆႈၵၢဝ်ႇလၢတ်ႈၼႄသင်ၶၸဝ်ႈသေ ဢွၵ်ႇၵႂႃႇၼွၵ်ႈတူင်ႇဝူင်းသင်ၶၸဝ်ႈ ၵႂႃႇဝူၼ်ႉမႄး ၼႂ်းဝၼ်းလဵဝ် ၵမ်းလဵဝ်၊ ၵမ်းၼႆႉ ပေႃးလိုၼ်းပူၼ်ႉမႃး 5 ဝၼ်းၼႆၸိုင် ၸင်ႇသမ်ႉၶုၵ်းၸႂ်လႆႈ ၊ ဢေႃးၵဝ်လႆႈၽိတ်းမႃး သမ်ႉပေႃးလႆႈႁႃႈဝၼ်းယဝ်ႉလူးၼႆႉ တေလႆႈၵႂႃႇၼွမ်းယွမ်းတေႃႇၼႃႈသင်ၶၸဝ်ႈသေ ဢွၵ်ႇၼွၵ်ႈသင်ၶၸဝ်ႈၵႂႃႇ 5 ဝၼ်း၊ သင်ဝႃႈ ၽိတ်း 10 ဝၼ်းၵေႃႈ ဢွၵ်ႇ 10 ဝၼ်း၊ သင်ဝႃႈ ၽိတ်း 20 ဝၼ်းၵေႃႈ ဢွၵ်ႇ 20 ဝၼ်း ၊ ၽိတ်း ၼိုင်ႈလိူၼ်ၵေႃႈတေလႆႈဢွၵ်ႇၵႂႃႇၶဝ်ႈဝၢတ်ႈၼိုင်ႈလိူၼ် ၊ ပေႃးၽိတ်းၵႂႃႇၼႂ်းႁူၵ်းလိူၼ်ၼႆၵေႃႈ တေလႆႈၵႂႃႇၶဝ်ႈဝၢတ်းၼႂ်းႁူၵ်းလိူၼ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ ။ ၵူၺ်းၵႃႈ တေလႆႈၶဝ်ႈႁင်းၵူၺ်းၵေႃႈလဵဝ်  တေဢမ်ႇလႆႈမႃးၶဝ်ႈၸွမ်းၵၼ်မိူၼ်ၸိုင်ႉၼႆ ။


ဝၢႆးၼႆႉမႃးႁၼ်ဝႃႈမၼ်းသုၵ်းသၵ်ႉလႄႈ ၽႂ်ၵေႃႈသမ်ႉဢမ်ႇႁူႉဝႃႈ ၽႂ်ၽိတ်းသင်တႄႉၼႆၼၼ်ႉ ယူႇတီႈၵိူင်းသင်ၶ ၵူႈတီႈတီႈၸင်ႇဢွၼ်ၵၼ်တႅပ်းတတ်းသေ ႁဝ်းႁူမ်ႈဢွၼ်ၵၼ်ၶဝ်ႈဝၢတ်ႈတိုဝ်းၵမ်သိလ် 10 ဝၼ်းၼႃႈၼႆသေ ၸင်ႇၵွႆႈတႅပ်းတတ်း ပဵၼ်ပၢင်ဝၢတ်ႈမႃးၶဝ်ႈၸွမ်းၵၼ်ယဝ်ႉ ။ ၵူၺ်းၵႃႈ တႆးႁဝ်းတႄႉႁူႉဝႃႈ မိူဝ်ႈၶဝ်ႈပၢင်ဝၢတ်ႈဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ပေႃးလႆႈလူႇတၢၼ်းၼႆ မၼ်းၶိုၵ်ႉလီ တႆးႁဝ်းယုမ်ႇယမ်ၸိူဝ်းၼႆသေ ဢွၼ်ၵၼ်ၵႂႃႇလူႇတၢၼ်း ၊ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈဝႃႈ ၶဝ်ၸဝ်ႈဝူၼ်ႉမႄးတူဝ်ၶဝ်ၸဝ်ႈ ၼႂ်း 10 ဝၼ်းၼၼ်ႉလီယဝ်ႉၼႆ သင်ဝႃႈ ႁဝ်းၵႂႃႇလူႇၶဝ်ၸဝ်ႈၼႆႉ မၼ်းမီးၶိုၵ်ႉ မီးၼမ်ႉတွၼ်းၽွၼ်းလီၼမ် ၵုသူလ်ယႂ်ႇ ၼႆသေ ဢွၼ်ၵၼ်ယုမ်ႇယမ်မႃး ထိုင်ဝၼ်းၼႆႉ ။


တီႈတႄႉမၼ်း ပေႃးဢဝ်ၶွင်ဝိၼီးလၢတ်ႈၸိုင် မၼ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈၸိူင်ႉၼၼ်ၵႃႈဢၼ်သင်ၶၸဝ်ႈ ၵႂႃႇဝူၼ်ႉမႄးတူဝ် ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 10 ဝၼ်းၼၼ်ႉ ၵႂႃႇဝူၼ်ႉမႄးႁင်းၵွႆးၶဝ် ၽႂ်ဢမ်ႇၵႂႃႇၵဝ်းၶဝ် ၽႂ်ဢမ်ႇၵႂႃႇၸမ်ၶဝ် ၶဝ်ၸဝ်ႈၵေႃႈ တေလႆႈႁႃၵိၼ်ႁင်းၵူၺ်းၶဝ် ပေႃးဝူၼ်ႉမႄးတူဝ်ၶဝ်ၸဝ်ႈ 10 ဝၼ်းယဝ်ႉ ၊  ၸင်ႇပွၵ်ႈမႃးၶဝ်ႈၶိုၼ်းတူင်ႇဝူင်းသင်ၶၸဝ်ႈ ။ ၵမ်းၼႆႉ တၵ်ႉၵႃသတ်ႉထႃးၶဝ် ၸင်ႇၵွႆႈၵႂႃႇႁႃလူႇတၢၼ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ ဝႃႈ မီးၽွၼ်းလီမၼ်းၼမ် ၼႆယဝ်ႉ ။ ယွၼ်ႉဝႃႈ သင်ၶၸဝ်ႈ ၵႂႃဝူၼ်ႉမႄးတူဝ်ၸႂ်ၶဝ်ၸဝ်ႈမႃးမႂ်ႇမႂ်ႇလႄႈ ဢမ်ႇမီးတၢင်းၽိတ်းသင်ယဝ်ႉဝႃႈၼႆ ။


ၾိင်ႈၶဝ်ႈဝၢတ်ႈမိူင်းႁဝ်းၼႆႉ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈမၼ်းပဵၼ်ၶၢဝ်းပိူၼ်ႈဢဝ်ၶဝ်ႈဢဝ်ၼမ်ႉယဝ်ႉတူဝ်ႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းသူၼ်ၵေႃႈတူဝ်ႈတၼ်းလီငၢမ်းယဝ်ႉ သင်ၶၵေႃႈ ဢွၵ်ႇဝႃႇဢွၵ်ႇသႃယဝ်ႉ လွင်ႈႁႃသၢင်ႇၵၢၼ်းၵထိၼ်ဝႃႈ လွင်ႈယူႇလွင်ႈသဝ်းလွင်ႈၵႂႃႇလွင်ႈမႃး ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးသင်ယဝ်ႉ တူဝ်ႈတၼ်းႁင်းၽႂ်ႁင်းမၼ်းယဝ်ႉ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၼႆ ၸင်ႇမႃးလိူၵ်ႈလိူၼ်ၵမ်မႂ်ႇႁႃႈၶမ်ႈ တေႃႇထိုင်လိူၼ်မူၼ်း ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 10 ဝၼ်း ။


ၸွမ်းၼင်ႇၸိူဝ်းၼပ်ႉယမ်ၽႃသႃပုတ်ႉထၽရႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈ တေဢွၼ်ၵၼ်ၸတ်းႁဵတ်းမႃးၵူႈတီႈ တႄႇဢဝ်လိူၼ် ၵမ်မႂ်ႇႁႃႈၶမ်ႈထိုင်လိူၼ်မူၼ်း ။ လွင်ႈတိုဝ်းၵမ်ၼႆႉ မိူၼ်ၵေႃႈ တေမိူၼ်ၵၼ်ၵူႈတီႈ ထႆး ၊ လၢဝ်း ၊ မၢၼ်ႈ ၊ တႆး ၊ ၷမ်ႊၿူႊၶျႃႊ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈႁဵတ်း ။ ၵူၺ်းၵႃႈ မိူင်းသီႇႁူဝ်ႇသမ်ႉ ၶဝ်တေဢမ်ႇၶဝ်ႈမိူၼ်ႁဝ်း ၶဝ်ပဵၼ်ၵူၼ်းလဵပ်းႁဵၼ်းသုင် ၶဝ်မီးတၢင်းႁူႉ တၢင်းႁၼ်သုင်။ မီးမိူင်းသီႇႁူဝ်မိူင်းလဵဝ် ဢၼ်ၶဝ်ဢမ်ႇၶဝ်ႈတိုဝ်းၵမ်ဝၢတ်ႈမိူၼ်ႁဝ်း တၢင်ႇမိူင်းတႄႉ တေၶဝ်ႈမိူၼ်ႁဝ်းယူႇ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈဝႃႈ ႁဝ်းဢဝ်ၸွမ်းၾိင်ႈပိူင် (သၽေႃး) မၼ်းတႄႉ ။


ပေႃးတေႁုပ်ႈသဵင်ႈသဵင်ႈၵေႃႈ သင်ၶၶဝ်ႈဝၢတ်ႈဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ပွင်ႇဝႃႈ ၶဝ်ၸဝ်ႈဢွၵ်ႇၼႂ်းသင်ၶ ဢွၵ်ႇၼႂ်းၸုမ်းသင်ၶၵမ်းၼိုင်ႈသေၵႂႃႇဝူၼ်ႉမႄးသုၵ်ႈသီတူဝ်ၶဝ်ၸဝ်ႈ ဢၼ်ၶဝ်ၸဝ်ႈလႆႈပူၼ်ႉပႅၼ်ႁဵတ်းၽိတ်း ၊ တၢင်းၽိတ်းဢၼ်လႆႈပူၼ်ႉပႅၼ်မႃးၸိူဝ်းၼၼ်ႉ မိူၼ်ဝႃႈ တၢင်းၽိတ်းဢၼ်ဢမ်ႇႁူႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၸင်ႇၵႂႃႇဝူၼ်ႉမႄး 10 ဝၼ်းသေ ၸင်ႇၶိုၼ်းမႃးၶဝ်ႈသင်ၶၶိုၼ်း ဢၼ်ၼႆႉပွင်ႇဝႃႈ ပလိဝၢတ်ႈ / ၶဝ်ႈဝၢတ်ႈ ၸိူဝ်းၼပ်ႉထိုဝ်ပုတ်ႉထ ၸင်ႇဢွၼ်ၵၼ်တႅပ်းတတ်းၸိူဝ်းၼႆမႃး ။ တႆးႁဝ်းဢွၼ်ၵၼ်ယိူင်ႈသေ  ၸင်ႇလႆႈပဵၼ်ၾိင်ႈႁိတ်ႈႁွႆးမႃး တေႃႇထိုင်မိူဝ်ႈလဵဝ် ။


ပွင်ဝၢတ်ႈဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉသမ်ႉ ပွင်ဝၢတ်ႈဢၼ်ဢဝ်ၽိူင်း (တူၼ်ႈၶဝ်ႈဢၼ်ပေႃႉယဝ်ႉ) မႃးႁဵတ်းပဵၼ်ပွင်ပွင် (သုမ်ႉသုမ်ႉ) ၼၼ်ႉ မိူဝ်ႈၵူႈပွၵ်ႈတႄႉသင်ၶၸဝ်ႈတိုဝ်းၵမ် ယူႇၸွမ်းတူၼ်ႈမႆႉ တူၼ်ႈတွၵ်ႇၵူၺ်း မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ မိူင်းၵေႃႈၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမႃး ဢီႇသင်ၵေႃႈၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမႃး တၵ်းၵသတ်းထၵေႃႈယုမ်ႇယမ်ဝႃႈ ၶဝ်ၸဝ်ႈၵႂႃႇမႄးတူဝ်ၶဝ်ၸဝ်ႈ ႁဝ်းၵေႃႈ တေလႆႈႁဵတ်းပၼ် တႃႇၶဝ်ၸဝ်ႈလႆႈယူႇလႆႈသဝ်းယူဝ်း ၼႆသေ ၽွင်းၼၼ်ႉ သမ်ႉပဵၼ်ၶၢဝ်းဢဝ်ၶဝ်ႈဢဝ်ၼမ်ႉယဝ်ႉ သမ်ႉမီးၽိူင်းၼမ်ၼႆလႄႈ ၸင်ႇဢဝ်ၽိူင်းႁဵတ်းသုမ်ႉပၼ်ၶဝ်ၸဝ်ႈယူႇ ၵူႈၸဝ်ႈၵူႈၸဝ်ႈ ပေႃးယူႇၸွမ်းၵၼ်သွင်ၸဝ်ႈၵေႃႈႁဵတ်းသွင်သုမ်ႉ ပေႃးယူႇၸွမ်းၵၼ် 50-60- ၵေႃႈ ႁဵတ်းပၼ်ႁႃႈႁူၵ်းသိပ်းသုမ်ႉ ။ ၵၢပ်ႈမိူဝ်ႈလဵဝ်တႄႉၵေႃႈ မီးၸုမ်းၽႂ်ၸုမ်းမၼ်းမီးတၵ်ႉၵႃႇသတ်းထႃးၸုမ်းၽႂ်ၸုမ်းမၼ်းသေ မိူၼ်တၢင်းပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်းၵေႃႈ မီးၸုမ်းၾၢႆႇမိူင်း ၸုမ်းၾၢႆႇတႆး ပေႃးၸုမ်းၾၢႆႇမိူင်းၼႆၵေႃႈ ၸုမ်းၾၢႆႇမိူင်းၵႂႃႇၶဝ်ႈၸွမ်းၵၼ် ပေႃးၸုမ်းၾၢႆႇတႆးၼႆၵေႃႈ ၸုမ်းၾၢႆႇတႆးၵႂႃႇၶဝ်ႈၸွမ်းၵၼ် ဢၼ်ႁဵတ်းသုမ်ႉၼၼ်ႉတႄႉ ပဵၼ်တၵ်ႉၵႃၶဝ်ႁဵတ်းလူႇတၢၼ်းပၼ်ၵူၺ်း ပွင်ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ပဵၼ်သုမ်ႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ ။


လွင်ႈၵၢၼ်တိုဝ်းၵမ်ၼႂ်းပၢင်ၶဝ်ႈဝၢတ်ႈသင်ၶၸဝ်ႈၼႆႉ ဢမ်ႇဝႃႈ မိူင်းတႆး တၢင်းပွတ်းၸၢၼ်း ပွတ်းႁွင်ႇလႄႈ ပွတ်းဢွၵ်ႇ ဢွၼ်ၵၼ် ႁဵတ်းမႃး ပၢၼ်သိုပ်ႇပၢၼ် ၸွမ်းၼင်ႇတၢင်းယုမ်ႇယမ် သႃသၼႃၶွင်ပီႈၼွင်ႉၵူၼ်းမိူင်းတႆးသေ တေလႆႈဝႃႈ ပဵၼ်ၾိင်ႈႁိတ်ႈႁွႆး မႃးဢၼ်ၼိုင်ႈယဝ်ႉ ။


တေႃႈလဵဝ် ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆး ပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်း ၸႄႈဝဵင်းၵဵင်းတုင်ၵေႃႈ ၸဵမ်တၵ်ႉၵႃႇသတ်ႉထႃးဢွၼ်ၵၼ်ၸတ်းႁဵတ်း ပၢင်ၶဝ်ႈဝၢတ်ႈ / တိုဝ်းၵမ် သင်ၶၸဝ်ႈ ၼႂ်းပီ 2016 ၼႆႉ တင်းမူတ်း သင်ၶၸဝ်ႈၶဝ်ႈတိုဝ်းၵမ် မီး 4 တီႈ ။ ၼႂ်းဝဵင်းၵဵင်းတုင်သမ်ႉ သင်ၶၾၢႆႇတႆး တႄႇၶဝ်ႈဝၢတ်ႈ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 14-25/01/2016 ၊ သင်ၶၸဝ်ႈၾၢႆႇမိူင်းသမ်ႉ တႄႇၶဝ်ႈ ဝၼ်းတီႈ 13-24/01/2016 တႃႇၶၢဝ်းတၢင်း 10 ဝၼ်း ၼႆယဝ်ႉ ။