ႁူဝ်ပဝ်ႈပႃႊတီႊသိူဝ်ၽိူၵ်ႇ (SNDP) လုင်းၸၢႆးဢၢႆႈပဝ်း လၢတ်ႈဝႃႈ ဝၢၼ်ႈမိူင်းႁဝ်းၼႆႉ ထုၵ်ႇလႆႈၵတ်းယဵၼ် ဝၢၼ်ႈမိူင်းၸင်ႇၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမႂ်ႇသုင် ။ ဢွၼ်ၼႃႈၼႆႉၵေႃႈ လႆႈတုၵ်းယွၼ်း ႁႂ်ႈၵိုတ်းပၼ်ပၢင်တိုၵ်း ။ လွင်ႈၼႆႉ ၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ လႆႈတွင်ႈထၢမ်ဝႆႉၼင်ႇၼႆ ။

ထၢမ် - မိူဝ်ႈလဵဝ် ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၵေႃႈၼမ်မႃး မီးႁူဝ်မိုၼ်ႇမၼ်း ။ လွင်ႈၼႆႉ ႁူဝ်ပဝ်ႈႁဝ်း ဢမ်ႇတုၵ်းယွၼ်း ႁႂ်ႈၶဝ်လႆႈၸဵဝ်းပွၵ်ႈမိူဝ်းႁိူၼ်း ၽႂ်းၽႂ်းၶႃႈႁႃႉ ?။


တွပ်ႇ - ၶၢဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်ၶၢဝ်းဢဝ်ၶဝ်ႈဢဝ်ၼမ်ႉ ၊ လွင်ႈၼႆႉ လၢတ်ႈၼႄၸွမ်ၸိုင်ႈ ၼႂ်းပၢင်ၵုမ်ၵမ်းလဵဝ် ။ လၢတ်ႈဝႃႈ - ႁႂ်ႈၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၶဝ်လႆႈၶိုၼ်းမိူဝ်း ဢဝ်မၢၵ်ႇၶဝ်ႈတဝ်ႈၼမ်ႉ ။ ၶဝ်ၽုၵ်ႇၶဝ်ႈဝႆႉႁိုဝ် ၊ ၽုၵ်ႇၶဝ်ႈၵၢပ်ႇဝႆႉႁိုဝ် ႁႂ်ႈၶဝ်လႆႈမိူဝ်းဢဝ်ၶိုၼ်း ။ ႁႂ်ႈၶဝ်လႆႈပွၵ်ႈမိူဝ်းတူၺ်းၶိုၼ်း တူဝ်သတ်းၶဝ် ဢၼ်ၶဝ်လဵင်ႉလူဝႆႉ ၊ မူ ၊ ဝူဝ်း ၊ ၵႂၢႆး ၵူႈၸိူဝ်ႉၵူႈပိူင်။ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈႁႂ်ႈႁဵတ်းပၼ်ဝႆးဝႆးၼႆ လႆႈလၢတ်ႈၵႂႃႇယူႇ ။


ထၢမ် - လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၶႃႈလူး သမ်ႉတွပ်ႇဝႃႈၸိူင်ႉႁိုဝ်ၶိုၼ်းၶႃႈ ?။


တွပ်ႇ - လွင်ႈၼႆႉ ၸွမ်ၸိုင်ႈဢမ်ႇလၢတ်ႈ ။ မၼ်းၵူၺ်းလၢတ်ႈဝႃႈ ဢၼ်လႆႈပဵၼ်ပွႆးပၢင်တိုၵ်းၼႆႉ မၼ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၾၢႆႇလဵဝ် ၊ မၼ်းပဵၼ်ယွၼ်ႉတင်းသွင်ၾၢႆႇ ။ လွင်ႈၵၢၼ်သိုၵ်းတႄႉႁဝ်းဢမ်ႇႁူႉ ၊ ႁဝ်းၵူၺ်းႁူႉဝႃႈ ထုၵ်ႇလႆႈၵိုတ်းသိုၵ်းၵူၺ်း ။ ၵိုတ်းသိုၵ်းသေ ႁႂ်ႈပေႃႈမႄႈၵူၼ်းမိူင်း လႆႈၶိုၼ်းပွၵ်ႈႁိူၼ်း ၊ ႁႂ်ႈလႆႈၵတ်းယဵၼ်ဝႆးဝႆး။ ၵူၺ်းၵႃႈ မိူဝ်ႈလဵဝ်တႄႉ ပိူဝ်ႈတႃႇတေၵိုတ်းသိုၵ်းၼႆႉ ႁူဝ်ပဝ်ႈလႆႈငိၼ်းဝႃႈ ၶဝ်ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်ယဝ်ႉ ။ ဢၼ်ၼႆႉ ႁဝ်းၵေႃႈၸူမ်းသိူဝ်း ၊ ပိူင်လူင်မၼ်းတႄႉ တေလႆႈၵတ်းယဵၼ် ။ ပေႃးဢမ်ႇၵတ်းယဵၼ် ဝၢၼ်ႈမိူင်းဢမ်ႇၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမႂ်ႇသုင် ။


ထၢမ် - လွင်ႈပႃႊတီႊသိူဝ်ၽိူၵ်ႇၶႃႈလူး တေႁဵတ်းၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵႂႃႇထႅင်ႈၶၢဝ်းယၢဝ်းၶႃႈ ?။


တွပ်ႇ - ပႃႊတီႊသိူဝ်ၽိူၵ်ႇႁဝ်းၼႆႉ ပေႃးလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမႂ်ႇၶိုၼ်ႈမႃး ႁဝ်းတေၶိုၼ်းမႄးၶွတ်ႇၽွတ်ႈ ၵေႃပွင်ၵၢၼ်ငဝ်ႈငုၼ်း CEC ၊ ႁဝ်းတေဢဝ်လၢႆးၻီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊလိူၵ်ႈ ။ မိူၼ်ၼင်ႇႁဝ်းတင်ႈပႃႊတီႊမႃး ၶၢဝ်းတၢင်း 5 ပီပၢႆၼႆႉ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈမိူဝ်ႈပီ 2010 ၼၼ်ႉ ၽႂ်ဢမ်ႇႁတ်းႁဵတ်း၊ လႆႈၵူဝ် ။ ၸိူဝ်းႁဝ်း ၵူၼ်းဢၼ်ႁတ်းႁၢၼ်ၼႆႉ ဢွၼ်ႁူဝ်ႁဵတ်းမႃးသေ ပဵၼ်ၵၢၼ် (ဢွင်ႇမႅင်ႇ) မႃးယဝ်ႉ ။ မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈမၼ်းဢမ်ႇသိုဝ်ႈသႂ် ၊ ဢမ်ႇၵတ်းယဵၼ် ၊ ဢမ်ႇၽဵင်ႇပဵင်းၵၼ် ၊ မီးၶေႃႈတဵၵ်းတဵင်သေ ႁဝ်းလႆႈသုမ်းၵႂႃႇၵေႃႈ ႁဝ်းတေၶိုၼ်းမႄးႁဵတ်း ။ တေၶိုၼ်းမႄးၽွတ်ႈႁႅၼ်း CEC တေၶိုၼ်းမႄးလိူၵ်ႈၶိုၼ်းမူတ်းမူတ်း ။ မိူၼ်ၼင်ႇ ႁူဝ်ပဝ်ႈၵေႃႈ ႁဝ်းတေဢဝ် လၢႆးၻီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊလိူၵ်ႈ ၊ တွတ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်လပ်ႉ ၸိူဝ်းၼႆႉ ။ ပေႃးၼၼ် ၸင်ႇပဵၼ်ၻီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊ ဢၼ်ၸိုၼ်ႈၸၢင်ႇ ။


ထၢမ် - ၶၢဝ်းတၢင်း 5 ပီၼႆႉ ႁူဝ်ပဝ်ႈႁဝ်း တေႁဵတ်းပၼ်ၵူၼ်းမိူင်း ဢီႈသင်ၶႃႈ ?။


တွပ်ႇ - မိူၼ်ၼင်ႇႁဝ်းဝႃႈ ႁဝ်းဢမ်ႇပေႉၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈၵေႃႈ ႁဝ်းတေႁဵတ်းပၼ်ၽွၼ်းလီ ပေႃႈမႄႈၵူၼ်းမိူင်း ။ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၼႆႉ ၶဝ်ႁဵတ်းထုၵ်ႇမႅၼ်ႈႁႃႉ ဢမ်ႇထုၵ်ႇမႅၼ်ႈႁႃႉ ႁဝ်းမီးတူဝ်ထူပ်းမႃးယဝ်ႉ ၊ ဢၼ်ၼႆႉ မၼ်းဢမ်ႇထုၵ်ႇမႅၼ်ႈၼႆၵေႃႈ ႁဝ်းတေမူၼ်ႉမႄးၵႂႃႇ ။ ဢၼ်ၼႆႉၽိတ်းဢိူဝ်ႈ ၊ ဢၼ်ၼႆႉဢမ်ႇၸိုဝ်ႈဢမ်ႇၸႂ်ႈ ၊ ဢၼ်ၼႆႉ ထုၵ်ႇႁဵတ်းၼၼ်ႁဵတ်းၼႆ ႁဝ်းတေမူၼ်ႉမႄး ၊ ၵွပ်ႈဝႃႈ မၼ်းပဵၼ်လွတ်ႈလႅဝ်းၵႂႃႇလႄႈ ႁဝ်းထတ်းသၢင်လႆႈၵူႈၸိူဝ်ႉၵူႈပိူင် ။


ထၢမ် - မိူဝ်ႈပႆႇပဵၼ်ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈၼႆႉ ဢဵၼ်းဢၢၼ်းပဵၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ မိူင်းတႆး ၊ ဢၼ်ဢမ်ႇပဵၼ်မႃး လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၼႆႉ သမ်ႉၶႂ်ႈလၢတ်ႈၸိူင်ႉႁိုဝ်ၶႃႈ ?။


တွပ်ႇ - မိူၼ်ၼင်ႇႁဝ်းဝႃႈ ၼႂ်းမိူင်းတႆးႁဝ်း ဢမ်ႇပဵၼ် Free and Fair ။ ဢၼ်ၼႆႉ ႁဝ်းႁတ်းဝႃႈ ၊ လိၵ်ႈဢၼ်ႁူဝ်ပဝ်ႈပၼ်ဝႆႉၼၼ်ႉ ပဵၼ်လိၵ်ႈၸီႉသင်ႇမူတ်းမူတ်း ။ လိၵ်ႈၼၼ်ႉ ဢဝ်ၵဵပ်းသိမ်းဝႆႉလႄႈ ႁႂ်ႈပဵၼ်လၵ်းထၢၼ် (သၢၵ်ႈသေႇ) မၼ်း ၊ လွင်ႈၼႆႉ ႁႂ်ႈပဵၼ်ၼႂ်းပိုၼ်း ၊ ဝၢႆးမႃးထႅင်ႈ 5-10 ပီ မၼ်းတေပဵၼ်ပိုၼ်းၵႂႃႇ ။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈဝႃႈ သိူဝ်ၽိူၵ်ႇၼႆႉ ၶတ်းၸႂ်မႃး ၵႂႃႇတီႈလႂ်ၵေႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းႁပ်ႉတွၼ်ႈၼမ်ပေႃးပဵၼ်ၵႃႈၼႆႉ ၵွပ်ႈသင်သမ်ႉလူႉသုမ်းၵႂႃႇ ၊ ၵွပ်ႈသင်သမ်ႉဢမ်ႇဢွင်ႇပေႉၼႆ ဢၼ်တွပ်ႇမၼ်းဢွၵ်ႇၼႄမႃး ။ ပေႃးဢမ်ႇမီးတၢင်းတဵၵ်းတဵင် ဢမ်ႇမီးၶေႃႈၸီႉသင်ႇ လွင်ႈဢမ်ႇဢွင်ႇပေႉၼၼ်ႉ မၼ်းဢမ်ႇမီး ။ ဢၼ်ဢမ်ႇပဵၼ် Free and Fair ပႃးဝၼ်းဢွၵ်ႇၶူင်း ။ ဝၼ်းဢွၵ်ႇၶူင်းၼႆႉ ႁဵတ်းတွတ်ႈၶႅပ်းဝႂ်လူင်ႈၼႃႈလႄႈ ႁဝ်းလႆႈသုမ်းၵႂႃႇ ။ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 5 ပီၼႆႉ လွင်ႈတွတ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်လူင်ႈၼႃႈၼႆႉ ႁဝ်းတေဝႃႈတေတိုၵ်းတိၵ်းတိၵ်း၊ တေဢမ်ႇႁႂ်ႈမီးယဝ်ႉ ။


မၢင်မိူင်းၼႆႉ ဢမ်ႇမီးၶႅပ်းဝႂ်လူင်ႈၼႃႈ (ၵျူဝ်ႇတိၼ်ႇမႄး) ။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈသင် ႁဝ်းမႃးလဵပ်ႈႁဵၼ်းတူၺ်း ၊ ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈၵမ်းၼႆႉ ၵူၼ်းမီးသုၼ်ႇလႆႈတွတ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ် မီးပၢၵ်ႇၼိုင်ႈ (100) ၊ မႃးတွတ်ႈ 50 ၵူၺ်း ။ ၵွပ်ႈဢမ်ႇလွတ်ႈလႅဝ်းလႄႈ ၵၢင်ၸႂ်ၶဝ် ၶဝ်ဢမ်ႇၶႂ်ႈတွတ်ႈ ။


(ပႂ်ႉသိုပ်ႇဢၢၼ်ႇ လွင်ႈၵၢၼ်ၽွမ်ႉႁူမ်ႈပႃႊတီႊ)