ၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ ႁူပ်ႉထူပ်းတွင်ႈထၢမ် ၸဝ်ႈသိုၵ်းလူင်ၸၢႆးလႃႉ ၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇ ၶွင်ႊသီႊဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး (RCSS) ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈ လူင်းလၢႆးမိုဝ်း NCA ၊ ၶၵ်ႉတွၼ်ႈဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၢၼ်မိူင်း၊ လွင်ႈၶွတ်ႇၽွတ်ႈ ႁူမ်ႇလူမ်ႈ ဝၢၼ်ႈမိူင်း ၸွမ်းလွၵ်းပိူင် DDR, SSR ။


ထၢမ်- ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 18/08/2015 ဢၼ်ၸွမ်ၸိုင်ႈတဵင်းၸဵင်ႇ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇယိုၼ်ႈမိုဝ်း ၵေႃႇသၢင်ႈလွင်ႈငမ်းယဵၼ် ၶွပ်ႈတဵမ် 4 ပီ၊ ၶၢဝ်းတၢင်းဢၼ်ၵိုတ်းတိုၵ်း 4 ပီမႃးၼႆႉ RCSS/SSA လႆႈႁဵတ်းသင် ၽွင်ႈၶႃႈ ?။


တွပ်ႇ-ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း ဢၼ်ႁဝ်းၶႃႈလႆႈလူင်းလၢႆးမိုဝ်း ၵိုတ်းတိုၵ်းၵၼ်တင်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 4 ပီ၊ ၶေႃႈလႆႈၸႂ်ႁဝ်းၶႃႈ ႁုပ်ႈတူၺ်းယဝ်ႉမီး 31 ၶေႃႈ။ 31 ၶေႃႈၼႆႉ ႁဝ်းၶႃႈလႆႈမႃးၶေႃႈလႆႈၸႂ်တီႈ တႄႇဢုပ်ႇဢူဝ်း ၵၢၼ်မိူင်းၵၼ် ၶၵ်ႉႁူဝ်တီး လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၸႄႈမိူင်းတႆး 1 ပွၵ်ႈ။ ဢုပ်ႇဢူဝ်းလႆႈၸႂ်ၵၼ်တင်း လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် 2 ပွၵ်ႈ၊ ႁူမ်ႈတင်းမူတ်း 3 ပွၵ်ႈ။ ၶေႃႈလႆႈၸႂ်တင်းမူတ်းမီး 31 ၶေႃႈ၊ ၼႂ်း 31 ၶေႃႈၼႆႉ ပေႃးမႃးႁုပ်ႈတူၺ်း ဢၼ်ႁဵတ်းသၢင်ႈလႆႈၼႆႉ ၵိုတ်းတိုၵ်းၵၼ်၊ ဢမ်ႇယိုဝ်းသိုၵ်းတေႃႇၵၼ်၊ ဢမ်ႇႁၢင်ႈသိုၵ်းတေႃႇၵၼ်။ လၢႆးႁၢင်ႈသိုၵ်းသေတိုၵ်းၵၼ်ၼႆႉ လႆႈႁၼ်ဝႃႈၵိုတ်းတိုၵ်းၵႂႃႇၽွင်ႈယူႇ။ ပွႆးတိုၵ်းဢၼ်မီးယူႇၵေႃႈ ပွင်ႇဝႃႈၵႂႃႇၽႃႇၺႃးၵၼ်ၼႂ်းထိူၼ်ႇၼႂ်းၶိူဝ်း ၸွမ်းတႃႈၸွမ်းတၢင်း၊ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈႁဝ်းၶႃႈ ဢမ်ႇလႆႈတူၵ်းလူင်းၵၼ်ဝႆႉတႅတ်ႈတေႃး ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈ ၸႅၵ်ႇၽႄပိုၼ်ႉတီႈၼႃႈလိၼ်၊ ၵွပ်ႈၼၼ် မီးၵၢၼ်ၵိုတ်းတိုၵ်းၵၼ်ၵေႃႈ ပၢင်တိုၵ်းၵေႃႈ တိုၵ်ႉမီးၽွင်ႈယူႇ။


လႆႈႁၼ်ထႅင်ႈဝႃႈ ဢမ်ႇပႃးၵွင်ႈသေ ထၢင်ႇႁၢင်ႈၵႂႃႇမႃး။ ၶေႃႈၼႆႉၵေႃႈ လႆႈႁၼ်ဝႃႈ လႆႈႁဵတ်းသၢင်ႈမႃး ၸွမ်းၶေႃႈတူၵ်းလူင်းလႆႈၽွင်ႈ။ ဢမ်ႇပႃးၵွင်ႈၵၢင်ႇသေ လိူဝ်သေပိုၼ်ႉတီႈႁၢမ်ႈတၢပ်ႈဝႆႉၼၼ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈၵေႃႈထၢင်ႇႁၢင်ႈၵႂႃႇထၢင်ႇႁၢင်ႈမႃး။ ၶေႃႈထီႉ 3 ၼႆႉ ႁဝ်းၶႃႈထၢင်ႇႁၢင်ႈ ႁူပ်ႉထူပ်းဢုပ်ႇဢူဝ်းတင်း ၵူၼ်းမိူင်း၊ ပႃႊတီႊၵၢၼ်မိူင်း တင်းတၢင်ႇမုၵ်ႉၸုမ်း လွတ်ႈလွတ်းလႅဝ်းလႅဝ်း။ ၼႆႉၵေႃႈ ၸွမ်းၼင်ႇၶေႃႈတူၵ်းလူင်းလႆႈၸႂ်ၵၼ်သေ ႁဝ်းၶႃႈလႆႈႁဵတ်းသၢင်ႈယူႇ။


ဢၼ်လမ်ႇလွင်ႈ ထႅင်ႈၶေႃႈၼိုင်ႈၼႆႉ တႃႇတေႁူမ်ႈၵၼ်သေ ၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉယႃႈမဝ်းၵမ်၊ ၼႆႉၵေႃႈပႃးဝႆႉ ၶေႃႈလႆႈၸႂ်ၵၼ်ၶေႃႈၼိုင်ႈ။ ၼၼ်သေတႃႉၵေႃႈ တီႈႁဝ်းၶႃႈမႃးႁူမ်ႈၵၼ်ႁဵတ်းသၢင်ႈ မိူၼ်ၼင်ႇ ႁူမ်ႈၵၼ်တင်း UNODC (ၸုမ်းၾၢႆႇၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉယႃႈမဝ်းၵမ်လႄႈ ရႃၸဝတ်ႈ ၶွင်ၸၢတ်ႈၸိုင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈ) သေတင်း လူင်ပွင်ၸိုင်ႈသေၼၼ်ႉ ၵၢၼ်ႁူမ်ႈမိုဝ်းၵၼ်ၼႆႉ မၼ်းႁႅင်းဢေႇ။ ပဵၵ်ႉသမ်ႉဝႃႈ မီးၶေႃႈတူၵ်းလူင်း လႆႈၸႂ်ၵၼ်ဝႆႉယူႇၵေႃႈ ႁဝ်းၶႃႈဢမ်ႇလႆႈၼႄၼမ်ႉၼႄတူဝ် ပဵၼ်တႄႉပဵၼ်ဝႃႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ႁဝ်းၶႃႈၵေႃႈ ၸွမ်းၼင်ႇဢဵၼ်ႁႅင်းၸုမ်းႁဝ်းမီးၼၼ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈၵေႃႈႁဵတ်းသၢင်ႈၸွမ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဢၼ်ႁဝ်းၶႃႈၵုမ်းၵမ်ဝႆႉယူႇ၊ ဢၼ်ႁၼ်လႆႈလီငၢမ်းၼႆႉ မီးယူႇ 3-4 ၶေႃႈၼႆႉၵူၺ်း။ ၼႂ်း 31 ၶေႃႈ ဢၼ်လႆႈၸႂ်ၵၼ်ဝႆႉ ၸူဝ်ႈၶၢဝ်းၵိုတ်းတိုၵ်းၵၼ် မႃးၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 4 ပီၼႆႉ။


ထၢမ်-မိူဝ်ႈလဵဝ် တီႈၼႂ်းမိူင်းတႆးႁဝ်းၶႃႈသမ်ႉ ယႃႈမဝ်းၵမ်ၵေႃႈ ယင်းတိုၵ်ႉလိူင်ႇမႃးယူႇၵူႈမိုဝ်ႉၵူႈဝၼ်း၊ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈၼႆႉ ႁၼ်ထိုင်ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၶႃႈ ?။


တွပ်ႇ-ယႃႈမဝ်းၵမ်ၼႆႉ မၼ်းလႆႈၽႄႈတိူၼ်းၼႂ်းမိူင်းတႆးႁဝ်းမႃး ပၢၼ်သိုပ်ႇပၢၼ် ႁိုင်တႄႉတႄႉယဝ်ႉ။ ပဵၵ်ႉသမ်ႉဝႃႈ ငဝ်ႈတႄႇမၼ်း ဢမ်ႇဢွၵ်ႇၼႂ်းမိူင်းတႆးသေတႃႉၵေႃႈ မၼ်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊလူဝ်ႊၼီႊၶဝ် ဢဝ်မႃးပိုၼ်ၽႄႈလႄႈ ၵိုတ်းၶၢင်ႉဝႆႉတေႃႇထိုင်ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ပၼ်ႁႃယႃႈမဝ်းၵမ်ၼႆႉ ဢဝ်မႃးၵိုၵ်းၵပ်းၸပ်းၵၼ် တင်းပၼ်ႁႃၵၢၼ်မိူင်း။ ပေႃးဝႃႈဢမ်ႇၵႄႈၶႆပၼ်ႁႃၵၢၼ်မိူင်းလႆႈၵေႃႈ ပၼ်ႁႃယႃႈမဝ်းၵမ်ၵေႃႈ တိတ်းၸပ်းၵၼ်ဝႆႉယူႇ၊ ငၢၵ်ႈဢွၵ်ႇၵၼ်ဢမ်ႇလႆႈ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ပၼ်ႁႃယႃႈမဝ်းၵမ် ဢဝ်ပဵၼ်ၶိူင်ႈမိုဝ်းပုၼ်ႈတႃႇၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်မိူင်းၶဝ်သေ ဢဝ်ပူဝ်ႉသႂ်ႇႁူဝ်ၸုမ်းလၢႆးလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ၊ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ လႆႈထုၵ်ႇတၢင်းၼႄးဝႃႈ ၵဵဝ်ႇၶွင်ႈတင်းယႃႈမဝ်းၵမ်၊ ႁဵတ်းႁႂ်ႈလွင်ႈယုမ်ႇယမ် တၢင်းၵၢၼ်ပၢႆးမိူင်းၶွင် ၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉတူၵ်းတႅမ်ႇလႄႈ မဝ်မၢင်ၵႂႃႇ။ တႃႇတေႁူမ်ႈၵၼ်သေ ၵႄႈၶႆၵႂႃႇထႅင်ႈၼၼ်ႉတႄႉ တေလႆႈၸႂ်ႉၶၢဝ်းယၢမ်းလႄႈ လွၵ်းလၢႆးထႅင်ႈတင်းၼမ်ယူႇ။


ထၢမ်-မိူဝ်ႈဝၼ်းထီႉ 4-5 ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ လႆႈႁၼ် RCSS/SSA တင်းၸွမ်ၸိုင်ႈ၊ တင်းၽူႈၵွၼ်းသိုၵ်းသုင်သုတ်း တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ လႆႈႁူပ်ႉဢုပ်ႇၵၼ်၊ ၸွမ်ၸိုင်ႈသမ်ႉဢုပ်ႇသင်ၽွင်ႈၶႃႈ ?။


တွပ်ႇ-ၸွမ်ၸိုင်ႈတႄႉ ႁဝ်းၶႃႈလႆႈၵႂႃႇႁူပ်ႉထူပ်း တီႈၼေႇပျီႇတေႃႇ မိူဝ်ႈဝၼ်းထီႉ 4-5 ႁူမ်ႈလႆႈၵႂႃႇႁူပ်ႉပႃးတင်း ၽူႈၵွၼ်းသိုၵ်းသုင်သုတ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈတီႈၼေႇပျီႇတေႃႇ ႁူမ်ႈတင်း KNU, KNU (PC) တင်း DKBA ဢၼ်ၸိူဝ်းႁဝ်းၶႃႈ လႆႈလူင်းလၢႆးမိုဝ်းႁူမ်ႈၵၼ်ၼႂ်း Deed of commitment  ၸွမ်းၵၼ်ဝႆႉ ပိူဝ်ႈတႃႇဢုပ်ႇဢူဝ်းလွင်ႈ ၶၵ်ႉတွၼ်ႈလွင်ႈငမ်းယဵၼ် ဢၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈယူႇလႄႈသင်၊ ဢၼ်ပဵၼ်ၼိုင်ႈပွတ်းၼိုင်ႈတွၼ်ႈ ၼႂ်းၶၵ်ႉတွၼ်ႈသၢင်ႈလွင်ႈငမ်းယဵၼ် ၵၢၼ်ၵိုတ်းတိုၵ်းတင်းၸိုင်ႈမိူင်းၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈပေႃးၸၢင်ႈၼႄၼမ်ႉၼႄတူဝ်လႆႈၽႂ်းၽႂ်းသေ သိုပ်ႇယၢင်ႈတိၼ်ႁဝ်းၶႃႈၵႂႃႇၸူး တီႈဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်းၶႃႈ မုင်ႈမွင်းတုၵ်းယွၼ်းယူႇဝႃႈ ပၼ်ႁႃၵၢၼ်မိူင်းၼႂ်းမိူင်းႁဝ်းၼႆႉ ထုၵ်ႇလႆႈဢဝ်လၢႆးၵတ်းယဵၼ် ႁူပ်ႉထူပ်းဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်သေ ၵႄႈၶႆပၼ်ႁႃၵၢၼ်မိူင်း၊ ထုၵ်ႇလႆႈမီးပၢင်ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၢၼ်မိူင်းၵၼ် ၵိူတ်ႇၶိုၼ်ႈမႃးၼၼ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈၵႂႃႇဢုပ်ႇဢူဝ်းၵိူဝ်းၵုမ်ၵၼ်ဝႃႈ ထုၵ်ႇလီႁဵတ်းၸိူင်ႉႁိုဝ်။


ထၢမ်-တၢင်းၾၢႆႇၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶႃႈလူး၊ လႆႈဢုပ်ႇလၢတ်ႈသင်ၽွင်ႈၶႃႈ ?။


တွပ်ႇ-ၵေႃႈပဵၼ်လွင်ႈၶိူဝ်း တႃႇတေၵိုတ်းတိုၵ်းပတ်းပိုၼ်ႉၸိုင်ႈမိူင်း NCA ၵူၺ်းၼင်ႇၵဝ်ႇ။


ထၢမ်- DDR တင်း SSR ၼႆႉ ပွင်ႇဝႃႈသင်ၶႃႈ?။


တွပ်ႇ- DDR တူဝ်ယၢဝ်းမၼ်း တၢင်းဢင်းၵိတ်ႉ D တူဝ်ၼိုင်ႈၼႆႉ Disarmament ပွင်ႇဝႃႈ ပူတ်းၵွင်ႈၶိူင်ႈၵွင်ႈၵၢင်ႇ။ ထီႉ 2 Demobilization ပွင်ႇဝႃႈပူတ်းတပ်ႉသိုၵ်း၊ ပူတ်းၵူၼ်းဢွၵ်ႇၼႂ်းတပ်ႉသိုၵ်းႁႃႉ၊ ပူတ်းထႅဝ်ၶွင်တပ်ႉသိုၵ်း ယႃႉလူႉႁႂ်ႈၵိုတ်းပႅတ်ႈ တပ်ႉသိုၵ်းဢၼ်ၶွတ်ႇၽွတ်ႈဝႆႉယူႇၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈမၼ်းႁၢႆၵႂႃႇ။ R ၼၼ်ႉ ပဵၼ် Reintegration ပွင်ႇဝႃႈ ပူတ်းပၼ်ၵူၼ်းႁၢပ်ႇၵိုတ်ႉၵၢၼ်ၼႂ်းတပ်ႉသိုၵ်းသေ တမ်းဝၢင်းပၼ်တီႈယူႇၶဝ်ၶိုၼ်း၊ ၶဝ်ႈယူႇၶိုၼ်းၼႂ်းၶွပ်ႇဝူင်းၵူၼ်း။ SSR ပဵၼ် Security Sector Reform ပွင်ႇဝႃႈ မႄးပွင်ၾၢႆႇၵၢၼ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈ ၼႆၵူၺ်းၶႃႈဢေႃႈ။


ထၢမ်- ယူႇတီႈ RCSS ၶႃႈလူး တေလိူၵ်ႈဢၼ်လႂ်ၶႃႈ ?။


တွပ်ႇ-ပေႃးလဵပ်ႈႁဵၼ်းၶိုၼ်း ၼႂ်းလိၵ်ႈၵိၼ်ၵႅၼ်ႇၵိုတ်းတိုၵ်းၵၼ် NCA ဢၼ်လႆႈၸႂ်ၵၼ်ၵႂႃႇ ၼႂ်းႁူဝ်လိူၼ်ၼႆႉသေ ၶဵၼ်ႇတႅမ်ႈယဝ်ႉၵႂႃႇၼႆႉတႄႉ ပႃးဝႆႉဝႃႈ တေႁူမ်ႈၵၼ်ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၢၼ်မိူင်းၵၼ်သေယဝ်ႉ လႆႈၸႂ်ၵၼ်တၢင်းၵၢၼ်မိူင်း၊ ယဝ်ႉၵေႃႈတေႁဵတ်းသၢင်ႈၵႂႃႇ ၵၢၼ်ငၢၼ်းၾၢႆႇႁူမ်ႇလူမ်ႈ ၸွမ်းၼင်ႇၶေႃႈလႆႈၸႂ်ၵၼ်သေ ၼႄၼမ်ႉၼႄတူဝ်ၵႂႃႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၼွၵ်ႈလိၵ်ႈၵိၼ်ၵႅၼ်ႇၼႆႉသမ်ႉ ၵဵဝ်ႇၵပ်းဝႃႈ မႄးပွင်ၾၢႆႇၵၢၼ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈ၊ SSR တင်း DDR ၼႆႉ ၼႄဝႆႉတီႈပွင်ႇမၼ်းၼႂ်းၶေႃႈမၢတ်ႈမၢႆ ၶေႃႈတူၵ်းလူင်းပၢင်ၵုမ်ၵၼ် ၼွၵ်ႈ NCA ၊ ပွင်ႇဝႃႈ ၶေႃႈၵႂၢမ်းဢၼ်ဝႃႈ မႄးပွင်ၾၢႆႇၵၢၼ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈၼႆႉ ပဵၼ် DDR လႄႈ SSR ယဝ်ႉၼႆ ၶိုၼ်းၼႄဝႆႉတီႈပွင်ႇ ၵႂၢမ်းတၢင်းၼွၵ်ႈဝႆႉၸိူင်ႉၼႆ။ ပွင်ႇဝႃႈ DDR တေႁဵတ်းဢွၼ်တၢင်းၼႄႇ၊ SSR တေႁဵတ်းဢွၼ်တၢင်းၼႄႇၼႆ ၾၢႆႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းႁဝ်းၶႃႈတႄႉ တုၵ်းယွၼ်းဝႃႈ ထုၵ်ႇလႆႈဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၢၼ်မိူင်းၵၼ်၊ ႁႂ်ႈလႆႈၸႂ်ၵၢၼ်မိူင်းၵၼ်သေယဝ်ႉ ႁဵတ်းသၢင်ႈလႆႈၸႂ်ၸွမ်းၵၼ်၊ ၼႄၼမ်ႉၼႄတူဝ်ၵႂႃႇၼႂ်း SSR တင်း DDR မိူဝ်ႈမိူဝ်ႈၵၼ်။


ထၢမ်-ယူႇတီႈတၢင်းၾၢႆႇၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ လၢတ်ႈတႄႉဝႃႈ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈႁဵတ်း DDR ၼႆၶႃႈ။ ယူႇတီႈၾၢႆႇ RCSS ၶႃႈလူး ၸွင်ႇႁၢင်ႈႁႅၼ်းပႃး တႃႇဝၢင်းၶိူင်ႈယူႇၶႃႈႁႃႉ ?။


တွပ်ႇ-ႁဝ်းၶႃႈတေလူင်းလၢႆးမိုဝ်း ၸွမ်းလိၵ်ႈၵိၼ်ၵႅၼ်ႇ NCA ၼႆႉၶႃႈ။ ပေႃးၸိူင်ႉၼၼ် NCA ၼႆႉ တႅမ်ႈဝႆႉၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈ တေလႆႈဢဝ် လွၼ်ႉမွၼ်းၶွင်လိၵ်ႈၵိၼ်ၵႅၼ်ႇၼႆႉသေ ႁဵတ်းသၢင်ႈၵႂႃႇၸွမ်း၊ မၼ်းၸင်ႇပွင်ႇဝႃႈႁဵတ်းသၢင်ႈၸွမ်းလိၵ်ႈၵိၼ်ၵႅၼ်ႇ။ ၵွပ်ႈၼၼ် ၸွမ်းၼင်ႇၼႂ်းလိၵ်ႈၵိၼ်ၵႅၼ်ႇတႅမ်ႈဝႆႉ ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈ ႁဝ်းၶႃႈႁဵတ်းၸွမ်းၼၼ်ႉၵူၺ်း။ ပွင်ႇဝႃႈ DDR တင်း SSR ၼႆႉ မၼ်းဢမ်ႇၸမ်ပဵၼ်ဝႃႈ တေလႆႈမႃးႁဵတ်း။ ၾၢႆႇတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ် လႄႈတင်းႁဝ်းၶႃႈၼႆႉလႄႈသင်၊ တင်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ တင်းႁဝ်းၶႃႈလႄႈသင်၊ ၽူႈၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၸိုင်ႈမိူင်း တင်းမူတ်းတင်းသဵင်ႈ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၵၢၼ်မိူင်းလႄႈသင်၊ ၵၢၼ် SSR လႄႈသင်၊ ၵၢၼ် DDR လႄႈသင်၊ တေလႆႈမႃးဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်သေ တင်းသွင်ၾၢႆႇလႆႈၸႂ်ၵၼ်ယဝ်ႉ ၸင်ႇႁဵတ်းသၢင်ႈၵၢၼ်ငၢၼ်း။ ၼႂ်းလိၵ်ႈၵိၼ်ၵႅၼ်ႇ NCA တႄႉ တႅမ်ႈဝႆႉ ဢွၵ်ႇဝႆႉၶေႃႈပွင်ႇမၼ်းၼင်ႇၼႆ။


ထၢမ်- ယူႇတီႈ RCSS သေ တပ်ႉသိုၵ်းသမ်ႉ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈမိူၼ်ႁိုဝ်ၶႃႈ ?။


တွပ်ႇ-ပေႃးဝႃႈတႄႉတႄႉ ႁဝ်းၶႃႈယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇသေ လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉယူႇၼႆႉ ပွင်ႇဝႃႈဢမ်ႇမီးသဵၼ်ႈတၢင်း တႃႇတေၵႄႈၶႆပၼ်ႁႃၵၢၼ်မိူင်းလႄႈ ၸင်ႇလႆႈယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇသေ တုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈၵႄႈၶႆပၼ်ႁႃၵၢၼ်မိူင်း။ မိူဝ်ႈလဵဝ်သမ်ႉ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈတဵင်းၸဵင်ႇၶဝ် လႆႈႁွင်ႉမွၵ်ႇ (ၽိတ်ႈမွၵ်ႇ)မႃး ႁႂ်ႈႁဝ်းၶႃႈလႆႈသၢင်ႈ လွင်ႈငမ်းယဵၼ်ၵၼ် ၵိုတ်းတိုၵ်းၵၼ်၊ လႆႈဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၢၼ်မိူင်းၵၼ်သေ ၵႄႈၶႆၵၢၼ်မိူင်းၵၼ်ၵႂႃႇလူၺ်ႈ လၢႆးၵတ်းယဵၼ်၊ မီးတိုဝ်ႉတၢင်းဢၼ်ၼႆႉ။ ပေႃးၸိူင်ႉၼၼ်ၵေႃႈ ႁဝ်းၶႃႈ ၼႂ်း RCSS/SSA မီးပေႃႇလသီႇဝႃႈ တေၵိုတ်းတိုၵ်း ၸွမ်းၼင်ႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၶဝ်ႁွင်ႉမွၵ်ႇမႃးသေယဝ်ႉ တေၶဝ်ႈၵႂႃႇဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၢၼ်မိူင်းသေ ၵႄႈၶႆပၼ်ႁႃၵၢၼ်မိူင်း။ ၵူၼ်းမိူင်းတႆးႁဝ်းၶႃႈမီးၵၢင်ၸႂ် ၶႂ်ႈပဵၼ်ၶႂ်ႈမီး၊ ၵၢင်ၸႂ်ႁဝ်းၶႃႈၵူႈၵေႃႉ မႃးႁူမ်ႈၵၼ် သၢၼ်ၵၼ်သေယဝ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈတေလိူၵ်ႈၽူႈတၢင်တူဝ်သေ ၶဝ်ႈၵႂႃႇဢုပ်ႇၵၢၼ်မိူင်း၊ ႁႂ်ႈပေႃးၸၢင်ႈ ၵႄႈၶႆပၼ်ႁႃၵၢၼ်မိူင်း ဢၼ်မီးမႃးပီယၢဝ်းၶၢဝ်းႁိုင်၊ တႄႇၸဵမ်မိူဝ်ႈႁဝ်းၶႃႈတင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မႃး ၸွမ်းၵၼ်။ ၼႆႉပဵၼ်ၶေႃႈလမ်ႇလွင်ႈ၊ ႁဝ်းၶႃႈႁၼ်ထိုင်ၸိူင်ႉၼႆၶႃႈ။


ထၢမ်-လိုၼ်းသုတ်း မီးၶေႃႈၵႂၢမ်း ၶႂ်ႈၾၢၵ်ႇတွၼ်ႈထိုင် ပီႈၼွင်ႉၵူၼ်းမိူင်းတႆး ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၽွင်ႈၶႃႈ ?။


တွပ်ႇ-မိူဝ်ႈလဵဝ် လႆႈငိၼ်းဝႃႈ လိၵ်ႈၵိၼ်ၵႅၼ်ႇ NCA ၼႆႉၵေႃႈ ၾၢႆႇတၢင်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ လႆႈဢဝ်မႃးပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၼႂ်း လိၵ်ႈၽိုၼ်ၶၢဝ်ႇၶွင် လူင်ပွင်ၸိုင်ႈလႄႈ ဢၼ်ၵဵဝ်ႇၶွင်ႈယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼၼ် လိၵ်ႈၵိၼ်ၵႅၼ်ႇၼႆႉ မၼ်းမီးတီႈပွင်ႇၸိူင်ႉႁိုဝ်၊ မၼ်းလမ်ႇလွင်ႈတႄႉတႄႉ။ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်းလႆႈႁပ်ႉႁူႉသေ ပွင်ႇၸႂ်ၸွမ်း၊ ယဝ်ႉၵေႃႈႁဝ်းၶႃႈ လီႈႁူမ်ႈၵၼ်ႁဵတ်းၸိူင်ႉႁိုဝ်၊ တင်းၽူႈၵဵဝ်ႇၶွင်ႈ ၼႂ်းၸႄႈမိူင်းတႆးႁဝ်း တင်းၵူႈၾၢႆႇၾၢႆႇၼၼ်ႉ ပေႃးႁဝ်းၶႃႈပွင်ႇၸႂ်ယဝ်ႉၼႆ ႁဝ်းတေႁူမ်ႈၵၼ်သေ ႁဵတ်းသၢင်ႈၵၢၼ်လႆႈ။ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်း ပွင်ႇၸႂ်ၸွမ်းသေ ပၼ်တၢင်းဝူၼ်ႉတၢင်းၶႆႈၸႂ်ဝႃႈ ၶွင်ႊသီႊဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆးၼႆႉ လီႁဵတ်းသင်၊ ထုၵ်ႇလႆႈႁဵတ်းသင်။ ၵၢင်ၸႂ်ၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်းၼႆႉ မၼ်းပဵၼ်ၶေႃႈလမ်ႇလွင်ႈတီႈသုတ်းလႄႈ လီမႃးပၼ်တၢင်းႁူႉတၢင်းႁၼ် တၢင်းၶႆႈၸႂ်သေယဝ်ႉ ႁူမ်ႈၵၼ်ႁဵတ်းသၢင်ႈၵၢၼ်ငၢၼ်း ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၵၢၼ်ၵႄႈၶႆ ပၼ်ႁႃၵၢၼ်မိူင်းႁဝ်းၵႂႃႇၸွမ်းၵၼ် ၶႂ်ႈယွၼ်းၽိတ်ႈမွၵ်ႇထိုင်တီႈၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်းၶႃႈ ၸိူင်ႉၼႆ။


ထၢမ်- ဝၢႆးသေဝၢင်းၶိူင်ႈယဝ်ႉ တေမႃးဢုပ်ႇၶၵ်ႉၵၢၼ်မိူင်း။ ယူႇတီႈ RCSS သေ ၸွင်ႇမီးၽႅၼ်ၵၢၼ် တႃႇတေၸတ်းတင်ႈပႃႊတီႊသေ ၶဝ်ႈလိူၵ်ႈတင်ႈ၊ ဝၢႆးသေဢုပ်ႇလွင်ႈၵိုတ်းယိုဝ်းပတ်းပိုၼ်ႉယဝ်ႉ ?။


တွပ်ႇ- မိူဝ်ႈၵႆႈ ဢၼ်လႆႈဢဝ်ၼႂ်း NCA သေလၢတ်ႈၵႂႃႇတႄႉ ၵၢၼ်မိူင်းလႄႈၵၢၼ်ႁဵတ်း DDR, SSR ထုၵ်ႇလႆႈႁဵတ်းႁူမ်ႈၵိုၵ်းၵၼ်ၵႂႃႇ လူၺ်ႈၶေႃႈလႆႈၸႂ်တင်းသွင်ၾၢႆႇ။ ပွင်ႇဝႃႈ ၸူဝ်ႈႁဝ်းၶႃႈပႆႇဢုပ်ႇဢူဝ်း ၵၢၼ်မိူင်းၵၼ် ယဝ်ႉတူဝ်ႈၼႆႉ တပ်ႉသိုၵ်းႁဝ်းၶႃႈၵေႃႈ တိုၼ်းမီးဝႆႉယူႇ၊ ၵွင်ႈၵၢင်ႇၵေႃႈ တိုၼ်းယူႇဝႆႉၼႂ်းမိုဝ်းႁဝ်းၶႃႈယူႇ၊ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈႁဝ်းၶႃႈ ပႆႇလႆႈဢုပ်ႇဢူဝ်းတူၵ်းလူင်းၵၼ် ပႆႇလႆႈဝၢင်းပိူင်မၼ်းယဝ်ႉမူတ်းမူတ်း။ ပေႃးဝႃႈဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၢၼ်မိူင်းၵၼ် လႆႈၸႂ်ၵၢၼ်မိူင်းၵၼ်ယဝ်ႉ၊ ၸၢင်ႈၵႄႈၶႆပၼ်ႁႃၵၢၼ်မိူင်းယဝ်ႉ၊ ယဝ်ႉၵေႃႈၸၢင်ႈႁပ်ႉႁွင်းမၵ်းမၼ်ႈ သႂ်ႇၶဝ်ႈပႃးၼႂ်း ပိူင်ပိုင်းၸိုင်ႈမိူင်း။ မိူဝ်ႈၸိူင်ႉၼၼ်ၼၼ်ႉ တပ်ႉသိုၵ်းႁဝ်းၶႃႈၵေႃႈ ပေႃးဝႃႈမႄးတႄႇတင်ႈမႂ်ႇၼႆၵေႃႈ တေလႆႈမႄးတႄႇတင်ႈမႂ်ႇၵၼ်မူတ်းမူတ်းၵေႃႈ တေၸၢင်ႈပဵၼ်လႆႈ၊ ဢမ်ႇၼၼ် ၽူႈၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၵူႈၾၢႆႇၾၢႆႇ ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်သေ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈၸိုင်ႈမိူင်းႁဝ်းၼႆႉ ႁဝ်းထုၵ်ႇလီႁဵတ်းႁိုဝ်ၶွတ်ႇၽွတ်ႈထႅင်ႈၼႆၼၼ်ႉ တေလႆႈဝၢင်းပိူင်မႂ်ႇၵႂႃႇထႅင်ႈ။


တေႃႈၼင်ႇၵၼ် ၵၢၼ်မိူင်းၵေႃႈ ပေႃးဝႃႈၵၢၼ်မိူင်းႁဝ်းၶႃႈ ဢုပ်ႇဢူဝ်းတူၵ်းလူင်းၵၼ်လႆႈယဝ်ႉ ထႅင်ႈၶၵ်ႉတွၼ်ႈၼိုင်ႈၼႆႉ ယူႇတီႈၶွင်ႊသီႊဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆးၼႆႉ တေၶဝ်ႈပႃးၼႂ်းၶၵ်ႉတွၼ်ႈၵၢၼ်မိူင်း ၵႂႃႇၸိူင်ႉႁိုဝ်၊ ဢမ်ႇၼၼ် တေၸုၵ်းမၼ်ႈ ၼႂ်းၵၢၼ်ၾၢႆႇႁူမ်ႇလူမ်ႈၸိုင်ႈမိူင်းၼႄႇ၊ ဢမ်ႇၼၼ် ၵူၼ်းၵမ်ႈၽွင်ႈ တေၶွတ်ႇၽွတ်ႈပဵၼ်ပႃႊတီႊၼႄႇ၊ ဢမ်ႇၼၼ် တေၵႂႃႇႁူမ်ႈတင်းပႃႊတီႊပၢႆးမိူင်းႁဝ်း ဢၼ်မီးယူႇၼႂ်းမိူင်းတႆးၼႄႇ လွင်ႈၼႆႉ တေပဵၼ်လွင်ႈတႅပ်းတတ်းၸႂ် ထႅင်ႈၶၵ်ႉၼိုင်ႈ။


ထၢမ်-လိုၼ်းသုတ်း ယူႇတီႈၵၢၼ်ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းတႆးသေ RCSS ၶႂ်ႈမီးၶေႃႈၵႂၢမ်းၸိူင်ႉႁိုဝ် ၾၢၵ်ႇတွၼ်ႈထိုင်ၵူၼ်းမိူင်းတႆး တင်းသဵင်ႈၽွင်ႈၶႃႈ ?။


ထၢမ်-ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇမိူင်းတႆးႁဝ်းလႄႈ ၽူႈႁၵ်ႉၸၢတ်ႈမိူင်းတႆးႁဝ်း ႁူႉပွင်ႇလွင်ႈၵၢၼ်မိူင်းၼမ်ၼမ်။ ပုၼ်ႈတႃႇၵၢၼ်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ၵၢၼ်ဝၢၼ်ႈမိူင်းႁဝ်းၼၼ်ႉ ႁဝ်းထုၵ်ႇလႆႈပႆသဵၼ်ႈတၢင်းလႂ်ၼႆၼၼ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈလီမႃးႁူမ်ႈၵၼ်၊ ႁူမ်ႈၵၼ်သေယဝ်ႉ မၵ်းမၼ်ႈဝႃႈ ႁႂ်ႈမၼ်းပေႃးၵိုင်ႇဢၢပ်ႈၶေႃႈၵႂၢမ်း ဢၼ်ၵူၼ်းလူင်ႁဝ်းၶႃႈ ၵႆႉဢဝ်မႃးၸႂ်ႉယူႇဝႃႈ Common goal, Diverse actions (လွင်ႈၽွမ်ႉၽဵင်ႇလူၺ်ႈလၢႆးလၢၵ်ႇလၢႆ၊ တူင်ႉၼိုင်လၢႆးလၢၵ်ႇလၢႆ ႁူမ်ႈယိူင်းမၢႆဢၼ်လဵဝ်) ၼႆၼၼ်ႉ၊ ယိူင်းမၢႆႁဝ်းၶႃႈၼႆႉႁူမ်ႈၵၼ်၊ ၵူၺ်းၵႃႈ ႁဝ်းတေယူႇတီႈၽႂ်တီႈမၼ်းသေ ႁဵတ်းၵၢၼ်ၽႂ်မၼ်းယူႇၼၼ်ႉ မၼ်းၵေႃႈဢမ်ႇႁွတ်ႈလႆႈတီႈယိူင်းမၢႆ။ ယူႇတီႈၽႂ်တီႈမၼ်းသေ ႁဵတ်းၵၢၼ်လၢၵ်ႇလၢႆယူႇၼႆႉ မၼ်းဢမ်ႇပွင်ႇဝႃႈ ႁဵတ်းၵၢၼ်လၢၵ်ႇလၢႆႁူမ်ႈၵၼ်။ ပွင်ႇဝႃႈ ဢၼ်ႁဝ်းတေႁဵတ်းၵၢၼ်လၢၵ်ႇလၢႆႁူမ်ႈၵၼ်ၼႆႉ ႁဝ်းတေလႆႈမႃးႁူမ်ႈၵၼ်သေယဝ်ႉ မၵ်းမၼ်ႈပၢႆးတိုၵ်း (မႁႃႇပိဝ်ႇႁႃႇ)ႁဝ်း၊ ၽႅၼ်လၢႆးတိုၵ်း (ၼီးပိဝ်ႇႁႃႇ)ႁဝ်း၊ မိူၼ်ၼင်ႇႁဝ်းယိူင်းဢၢၼ်းသင်၊ ႁဝ်းတေၵႂႃႇသဵၼ်ႈတၢင်းလႂ်၊ ၽႂ်တေဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းဢၼ်လႂ်၊ မုၵ်ႉၸုမ်းလႂ်သမ်ႉတေႁဵတ်းၵၢၼ်သင်၊ ၵိုင်ႇလီမီးမုၵ်ႉၸုမ်းသင်ထႅင်ႈ၊ ႁဝ်းၶႃႈမႃးမၵ်းမၼ်ႈ ပၼ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းၵၢၼ်ၵၼ်သေ ႁဵတ်းၸွမ်းၽႅၼ်ဢၼ်ၼၼ်ႉ ၸင်ႇၵွႆႈပွင်ႇဝႃႈ ႁဵတ်းသၢင်ႈလၢၵ်ႇလၢႆ။ ၸင်ႇဝႃႈ ၵၢၼ်ႁဵတ်းသၢင်ႈလၢၵ်ႇလၢႆၼႆႉ ဢမ်ႇမၢႆထိုင်ဝႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းထႆးၵေႃႈ ယူႇတီႈမိူင်းထႆးသေႁဵတ်းၵၢၼ်၊ ၵူၼ်းမိူင်းတႆးၵေႃႈ ယူႇတီႈမိူင်းတႆးသေႁဵတ်းၵၢၼ်၊ ၵူၼ်းတႆးႁဝ်းယူႇတီႈမိူင်းၵလႃးၵေႃႈ ယူႇတီႈမိူင်းၵလႃးသေႁဵတ်းၵၢၼ်။ ၵမ်ႈၽွင်ႈၵေႃႈႁဵတ်းၵၢၼ်ၾိင်ႈငႄႈ/ လိၵ်ႈလၢႆး/ တပ်ႉသိုၵ်း/ မုၼ်ၸဝ်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ ပေႃးလၢၵ်ႇလၢႆၸိူင်ႉၼႆ လၢၵ်ႇလၢႆထမ်းမၻႃး (ယူဝ်းယူဝ်း)ၵူၺ်း၊ မၼ်းဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်းၵၢၼ်လႆႈၸွမ်း ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈဝၢၼ်ႈမိူင်း တင်းလူင်ၶွင်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈဝၢၼ်ႈမိူင်း၊ ၵွပ်ႈၼၼ် တႃႇႁႂ်ႈတၢင်းမုင်ႈမွင်း ၶွင်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈဝၢၼ်ႈမိူင်းႁဝ်း ပေႃးၵႂႃႇလႆႈတီႈယိူင်းမၢႆ ဢၼ်လဵဝ်ၵၼ်ၼၼ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈထုၵ်ႇလႆႈမႃးႁူမ်ႈၵၼ်သေ ဝၢင်းပၢႆးတိုၵ်း၊ လၢႆးတိုၵ်းႁဝ်းၵႂႃႇ။ ဢၼ်ၼႆႉ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၽူႈႁၵ်ႉၸၢတ်ႈႁဝ်း/ ၵူၼ်းၼုမ်ႇႁဝ်း ဢွၼ်ၵၼ်ၸွႆႈဝူၼ်ႉတူၺ်းသေ ပေႃးဝူၼ်ႉလႆႈဢၼ်ၼႆႉ ႁဝ်းတေမၵ်းမၼ်ႈလႆႈ ပၢႆးတိုၵ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈႁဝ်း ပဵၼ်သင်၊ လၢႆးတိုၵ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈဝၢၼ်ႈမိူင်းႁဝ်းပဵၼ်သင်ၼႆ ႁဝ်းၸၢင်ႈႁဵတ်းၵႂႃႇၸွမ်းၼၼ်ႉ၊ ႁဝ်းၶႃႈတေဢမ်ႇၵႂင်၊ ၶႂ်ႈပၼ်ပၢႆးဝူၼ်ႉၸိူင်ႉၼႆၶႃႈ။