ၸဝ်ႈသိုၵ်းလူင် ၸၢႆးလႃႉ ၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇ (RCSS) တွပ်ႇလၢတ်ႈ လွင်ႈၵၢၼ်ၵိုတ်းယိုဝ်း ပတ်းပိုၼ်ႉတူဝ်ႈမိူင်း (NCA) ဝႃႈ ႁၼ်လီၵမ်ႉထႅမ် NCA ဢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈႁဵတ်း ၊ မႅၼ်ႈၸွမ်းၵၢင်ၸႂ်  RCSS / တၢင်းမုင်ႈမွင်းၵူၼ်းမိူင်း ၊ ၸင်ႇတႅပ်းတတ်း လူင်းလၢႆးမိုဝ်း NCA  လွင်ႈၼႆႉ ၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ တွင်ႈထၢမ်ဝႆႉ ၼင်ႇၼႆ။

ထၢမ်-လႆႈငိၼ်းၶၢဝ်ႇဝႃႈ RCSS တင်း ၸုမ်းယၢင်း 3 ၸုမ်း လႆႈၸႂ်ၵၼ် တႃႇတေလူင်းလၢႆးမိုဝ်း NCA ယဝ်ႉ ၼႆၶႃႈႁႃႉ ?။


တွပ်ႇ-ၸႂ်ႈၶႃႈဢေႃႈ။ ၸဵမ်ပိုင်းၵေႃႈ ယူႇတီႈၶွင်ႊသီႊ ဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး ႁဝ်းၶႃႈတႄႉ တိုၼ်းႁၼ်လီ ၵမ်ႉထႅမ်ၸွမ်း NCA (ၵၢၼ်ၵိုတ်းယိုဝ်း ပတ်းပိုၼ်ႉ တူဝ်ႈမိူင်း) ဢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ႁဵတ်းယူႇၼႆ လိၵ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇႁင်းၵူၺ်းၵေႃႈ လႆႈဢွၵ်ႇယဝ်ႉၶႃႈ။ ဝၢႆးသေႁဝ်းၶႃႈ ၵႂႃႇၶၢဝ်းတၢင်းႁူပ်ႉထူပ်း ၸွမ်ၸိုင်ႈ (တဵင်းၸဵင်ႇ) လႄႈတင်း ၽူႈၵွၼ်းသိုၵ်း သုင်သုတ်း (ၸွမ်သိုၵ်းလူင် မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ) ၶွင်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈယဝ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈၶိုၼ်းမႃး ႁူပ်ႉထူပ်းဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်သေ ၸွမ်းၼင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်း ယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇႁဝ်းၶႃႈ ၵူႈမူႇ ၵူႈၸုမ်းလႄႈ တင်း UPWC (ၸုမ်းၶိုင်ပွင်လွင်ႈငမ်းယဵၼ် ၸၼ်ႉၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်) ဢၼ်ပဵၼ်ၶွင် လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ လႆႈႁူမ်ႈၵၼ်ၶဵၼ်ႇတႅမ်ႈ တိုတ်ႉၸၼ် NCA ယဝ်ႉတူဝ်ႈသေ ႁပ်ႉႁွင်းမၵ်းမၼ်ႈၵႂႃႇယဝ်ႉၼၼ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈႁၼ်လီၸွမ်း NCA ဢၼ်မၵ်းမၼ်ႈၵႂႃႇ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ႁဝ်းၶႃႈႁၼ်လီၸွမ်း ၸွမ်းၼင်ႇၸွမ်ၸိုင်ႈ သူင်ႇမႃးလိၵ်ႈမွၵ်ႇမႃး ႁႂ်ႈၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း ယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ၵႂႃႇလူင်းလၢႆးမိုဝ်းၸွမ်း NCA ။ တႃႇတေ လူင်းလၢႆးမိုဝ်းၵေႃႈ ႁဝ်းၶႃႈတူဝ်ႈတၼ်းယဝ်ႉ ၊ ႁဝ်းၶႃႈလႆႈမီး ၶေႃႈတႅပ်းတတ်း ၸိူင်ႉၼႆႁူမ်ႈၵၼ် ဢွၵ်ႇလိၵ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇမိူဝ်ႈၼႆႉ (17/08/2015) ၸွမ်းၼင်ႇႁဝ်းၶႃႈလႆႈ လူင်းလၢႆးမိုဝ်း Deed of commitment ၶွင်ၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း ယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ 4 ၸုမ်း ႁူမ်ႈတင်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ မႃးၼၼ်ႉ ၶႃႈဢေႃႈ။


ထၢမ်- ဢၼ်ဢွၵ်ႇလိၵ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၼၼ်ႉ ပႃးသင်လၢႆလၢႆၶႃႈ ?။


တွပ်ႇ-ဢၼ်လမ်ႇလွင်ႈၼႆႉ မိူၼ်လၢတ်ႈၵႂႃႇမိူဝ်ႈၵႆႈ။ လိၵ်ႈၵိၼ်ၵႅၼ်ႇ NCA ၼၼ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈႁၼ်လီ။ ဢၼ်ၸွမ်ၸိုင်ႈ လႆႈသူင်ႇ လိၵ်ႈၽိတ်ႈမွၵ်ႇမႃး တႃႇတေ လူင်းလၢႆးမိုဝ်း NCA ၸွမ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၼၼ်ႉၵေႃႈ ႁဝ်းၶႃႈႁၼ်လီ ႁပ်ႉႁွင်း။ တႃႇတေလူင်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ႁဝ်းၶႃႈတႅပ်းတတ်းၸႂ်ယဝ်ႉ တူဝ်ႈတၼ်းယဝ်ႉ။ ၸုမ်းၸိူဝ်းဢၼ် လူင်ပွင်ၸိုင်ႈပႆႇႁပ်ႉ လူင်းႁူမ်ႈ NCA ၼၼ်ႉ ၵိုတ်းဝႆႉယူႇ 6 ၸုမ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ၼင်ႇႁိုဝ်တေၶဝ်ႈပႃး ၊ ဢၼ်ၸုမ်းပႆႇလူင်းလၢႆးမိုဝ်း ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ႁႂ်ႈပေႃးမီးသုၼ်ႇလႆႈ ၶဝ်ႈပႃးၼၼ်ႉၵေႃႈ တေၶတ်းသၢင်ႈႁၢင်ႈပွင် ၶတ်းၸႂ်ၵႂႃႇယူႇ ၊ ႁူဝ်ႁုပ်ႈၼမ်ႉၵႂၢမ်းမၼ်း မီးၸိူင်ႉၼႆၶႃႈဢေႃႈ။


ထၢမ်-လႆႈငိၼ်းဝႃႈ ၵမ်ႈၽွင်ႈထတ်းသၢင်ဝႃႈ ပေႃးဝႃႈလႆႈၸႂ် တႅပ်းတတ်းဝႃႈ တႃႇတေလူင်းလၢႆးမိုဝ်းယဝ်ႉ ၊ ၾၢႆႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၼႆႉ လႆႈၼမ်ႉတွၼ်းၽွၼ်းလီ ၼိူဝ်ၵၢၼ်မိူင်းၼမ် တႄႉတႄႉ ဝႃႈၼႆ။ ၵွပ်ႈၼၼ် ပေႃးဝႃႈလူင်းလၢႆးမိုဝ်းၼႆ ၾၢႆႇဢၼ်လူင်းၼႆႉလူး သမ်ႉတေလႆႈဢီႈသင်ၶႃႈ ?။


တွပ်ႇ-ၸွမ်းၼင်ႇ ၶေႃႈၵႂၢမ်း UPWC လၢတ်ႈဝႆႉဝႃႈတႄႉ 1.ႁဝ်းၶႃႈမီးသုၼ်ႇလႆႈ ယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇသေ ၵႅတ်ႇၶႄတူဝ်ႁဝ်းၶႃႈ ၊ ၵႅတ်ႇၶႄၵူၼ်းမိူင်း ႁဝ်းၶႃႈၵႂႃႇယူႇ။ 2.မီးသူၼ်ႇ ၶဝ်ႈႁူမ်ႈၶဵၼ်ႇတႅမ်ႈ ပိူင်ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၢၼ်မိူင်း ၸွမ်း ၊ မီးသူၼ်ႇႁူမ်ႈ ၶဵၼ်ႇတႅမ်ႈၸွမ်း JNC, BOC ၊ မီးသူၼ်ႇၶဝ်ႈႁူမ်ႈပႃး တႃႇတေၸတ်းတင်ႈလႆႈ ၶွမ်ႊမတီႊ ႁူမ်ႈဢုပ်ႇၵၢၼ်မိူင်း (Joint Political Dialogue) ။ မီးသူၼ်ႇ ၶဝ်ႈႁူမ်ႈဢုပ်ႇဢူဝ်း ၵၢၼ်မိူင်းၸွမ်း။ ယဝ်ႉၵေႃႈ တၢင်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ တေယႃႉပႅတ်ႈမၢႆမီႈ 17/1 ၸွမ်း ၊ မီးသူၼ်ႇၸွမ်းၼင်ႇ ၶေႃႈလႆႈၸႂ် ဝူင်ႈၵၢင် လူင်ပွင်ၸိုင်ႈလႄႈ ႁဝ်းၶႃႈ ဢၼ်လႆႈၸႂ်ၵၼ်ဝႆႉ။ သုၼ်ႇလႆႈၸိူဝ်းၼႆႉ ပေႃးဝႃႈ လူင်းလၢႆးမိုဝ်းၵေႃႈ တေၶိုၼ်းမၵ်းမၼ်ႈသေ  ႁဝ်းၶႃႈတေလႆႈႁပ်ႉယူႇ။ UPWC ၶဝ် ဢၼ်ပဵၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈတႄႉ လႆႈလၢတ်ႈဝႆႉ ႁဝ်းၶႃႈၸိူင်ႉၼၼ် ၊ ႁဝ်းၶႃႈၵေႃႈယုမ်ႇယမ်ဝႃႈ တေလႆႈႁပ်ႉယူႇ။


ထၢမ်-ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ ၵမ်ႈၽွင်ႈဝႃႈ ပေႃးဝႃႈယႅၵ်ႈဢဝ် 4 ၸုမ်းၼႆႉ ၵႂႃႇလူင်းလၢႆးမိုဝ်းဢွၼ်တၢင်းၼႆ မၼ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈလူင်းလၢႆးမိုဝ်း ပတ်းပိုၼ်ႉတူဝ်ႈမိူင်းယဝ်ႉ၊ မၼ်းပဵၼ်လၢႆးၽႃႇထႅၵ်ႇၸႅၵ်ႇၸၵ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း ႁႂ်ႈတႅၵ်ႇၵၼ်ၵႂႃႇသေ လွင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈၼႆႉ မၼ်းတေယၢပ်ႇ၊ ၵွပ်ႈၼႆ လွင်ႈၼႆႉ ယူႇတီႈ RCSS သေ ၶႂ်ႈလၢတ်ႈသင်ၶႃႈ ?။

တွပ်ႇ-ႁဝ်းၶႃႈ ထတ်းသၢင်တူၺ်းဝႃႈ သမ်ႉတေပဵၼ်လူင်းမိူဝ်ႈလႂ်။ တေပႂ်ႉလူင်းၸွမ်း လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ဢၼ်တေမႃးမႂ်ႇၼႄႇ ၊ ပေႃးဢုပ်ႇဢူဝ်းၸွမ်း လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမႃးမႂ်ႇၵေႃႈ တီႈတႄႉမၼ်း ပေႃးဝႃႈတပ်ႉသိုၵ်း ဢမ်ႇႁၼ်လီၵေႃႈ မၼ်းဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်း သၢင်ႈသင်ၸွမ်း ၊ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈ ပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်း 2008 ၼႆႉ ပၼ်ဝႆႉဢႃႇၼႃႇ တီႈတပ်ႉသိုၵ်း (တပ်ႉမတေႃႇ) ဝႆႉ လူၼ်ႉလိူဝ်သေ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၵေႃႈဝႃႈလႆႈယူႇ။ ဢမ်ႇၼၼ်ၵေႃႈ ပဵင်းၵၼ်တင်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ။ လၢတ်ႈလႆႈဝႃႈ ပေႃးတပ်ႉသိုၵ်း ဢမ်ႇပႆႇႁၼ်လီၼၼ်ႉ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၵေႃႈ ပႆႇၸၢင်ႈႁဵတ်းသင်လႆႈ ၼင်ႇၵဝ်ႇ။ ပေႃးၸိူင်ႉၼၼ် ဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်းၶႃႈ ၶႂ်ႈၸႂ်ႉလၢႆးၵတ်းယဵၼ်သေ ၵႄႈၶႆပၼ်ႁႃၵၢၼ်မိူင်း ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ မၼ်းတေလႆႈသူၼ်ႇမိူဝ်ႈလႂ် ၊ တေၸၢင်ႈပႂ်ႉ တေႃႇထိုင်မိူဝ်ႈလႂ် ၊ ဢၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ပႆႇႁူႉၶေႃႈတွပ်ႇမၼ်း။


ဢၼ်ႁဝ်းၶႃႈႁဵတ်းယူႇၼႆႉ ႁဝ်းၶႃႈႁၼ်ထိုင်ဝႃႈ ပႂ်ႉဢုပ်ႇဢူဝ်း တင်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ တၢင်းၼႃႈၵေႃႈလီ ၊ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉၵေႃႈလီ မၼ်းၵေႃႈဢမ်ႇပေႃး ပၢႆႈပိူင်ႈသင်ၵၼ်။ ပႂ်ႉဢုပ်ႇၸွမ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ တၢင်းၼႃႈၼၼ်ႉ ယူဝ်ၶေးတေလႆႈတႄႇမႂ်ႇ ယင်းပႆႇၼႄႉၼွၼ်း။ ၵွပ်ႈၼႆ မိူဝ်ႈလဵဝ် ဢၼ်ႁဝ်းၶႃႈလႆႈဝႆႉၼႆႉ မၼ်းပဵၼ်ဢၼ်ၼႄႉၼွၼ်းယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈလႆႈ တိုဝ်ႉတၢင်းၼၼ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈလီဢဝ်ဝႆႉ ၊ မိူၼ်လၢတ်ႈၵႂႃႇ မိူဝ်ႈၵႆႈ…ႁဝ်းၶႃႈတေမီးသုၼ်ႇ တႃႇတေတႄႇပၢင်ဢုပ်ႇဢူဝ်း ၵႄႈၶႆပၼ်ႁႃၵၢၼ်မိူင်း ၵၼ်ၽႂ်းၽႂ်း ၊ ဢၼ်ၼႆႉ ပဵၼ်ဢၼ်ႁဝ်းၶႃႈမုင်ႈမွင်း ၵူၼ်းမိူင်းၵေႃႈမုင်ႈမွင်း။ ပေႃးႁဝ်းၶႃႈ ဢမ်ႇလူင်းလၢႆးမိုဝ်းဢၼ်ၼႆႉ တႃႇတေလႆႈသုၼ်ႇဢၼ်ၼႆႉ မိူဝ်ႈလႂ်ၸွင်ႇတေလႆႈ ၊ ၼႆႉၵေႃႈပဵၼ်ၶေႃႈဝူၼ်ႉ ဢၼ်ၼိုင်ႈလႄႈ ႁဝ်းၶႃႈဝႃႈ မၼ်းပဵၼ်ၽွၼ်းလီ တွၼ်ႈတႃႇႁဝ်းလႄႈ ႁဝ်းၶႃႈလူင်း ၼႆႉဢၼ်ၼိုင်ႈ။


ထႅင်ႈၾၢႆႇၼိုင်ႈၼႆႉ ပေႃးၵုမ်ႇပႂ်ႉၸၢဝ်းၶိူဝ်းႁဝ်း ၽွမ်ႉႁူမ်ႈၵၼ်ယူႇ ၸွင်ႇၵွႆႈလူင်းၼႆ ၸၢဝ်းၶိူဝ်းႁဝ်းၶႃႈၼႆႉ ဢမ်ႇႁၼ် ၽွမ်ႉႁူမ်ႈၵၼ် မိူဝ်ႈလႂ်သေပွၵ်ႈ။ မိူဝ်ႈတႄႇသၢင်ႈမႃး လွင်ႈၵိုတ်းတိုၵ်းၵေႃႈ ၵႂႃႇလူင်းၽႂ်လူင်းမၼ်း ၸိူင်ႉၼၼ်ၵူၺ်းၼင်ႇၵဝ်ႇ ၊ ၵမ်းၼႆႉၵေႃႈ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈလူင်းလႄႈ တေပိုၼ်ႉပွႆႇ ပႅတ်ႈၵၼ်ၵေႃႈဢမ်ႇၸႂ်ႈ ၊ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၵေႃႈဝႃႈ တေပိုၼ်ႉပွႆႇပႅတ်ႈၵၼ်ဢမ်ႇၸႂ်ႈ။ ၸုမ်းဢၼ်ဢမ်ႇလူင်းၼၼ်ႉၵေႃႈ တေမီးသုၼ်ႇၶဝ်ႈႁူမ်ႈ တၢင်းၵၢၼ်မိူင်းယူႇ။ ဢၼ်ၵိုင်ႇလႆႈလူင်းၼႂ်း NCA ၵေႃႈ တေၶတ်းသၢင်ႈႁၢင်ႈပွင်ၵႂႃႇ ပဵၼ်သၢင်ႉပဵၼ်သၢင်ႉယူႇ ဝႃႈဝႆႉၸိူင်ႉၼႆလႄႈ ႁဝ်းၶႃႈႁၼ်ထိုင်ဝႃႈ ဢၼ်ၼႆႉ မၼ်းပဵၼ်ၶေႃႈတႅပ်းတတ်း သုၼ်ႇလႆႈႁဝ်းၶႃႈလႄႈ ႁဝ်းၶႃႈတႅပ်းတတ်းၸွမ်း တၢင်းတၢင်းမုင်ႈမွင်း ၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်းၼႆ ႁဝ်းၶႃႈႁၼ်ၸိူင်ႉၼႆ ႁဝ်းၶႃႈႁဵတ်းၸိူင်ႉၼႆ။


ထၢမ်-မိူဝ်ႈၵႆႈဝႃႈ လႆႈႁပ်ႉလိၵ်ႈမွၵ်ႇ တႃႇၵႂႃႇလူင်း NCA ယဝ်ႉၼႆ သမ်ႉတေၸၢင်ႈပဵၼ်ပၢင်လူင်းလၢႆးမိုဝ်း တေၵႂႃႇလူင်းလၢႆးမိုဝ်း ၽွင်းလႂ်ၶႃႈ ?။


တွပ်ႇ-ၼႂ်းလိၵ်ႈမွၵ်ႇၼၼ်ႉပႃးဝႆႉဝႃႈ ႁႂ်ႈၵႂႃႇလူင်းလၢႆးမိုဝ်းႁူမ်ႈၵၼ် ၼႆၵူၺ်းၶႃႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ပႆႇလႆႈမၵ်းမၢႆဝၼ်းမၼ်း ၶၢဝ်းယၢမ်းမၼ်း လႄႈဢွင်ႈတီႈမၼ်း။ ထၢင်ႇတေပဵၼ်ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်သေ တူၵ်းလူင်းၵၼ်ထႅင်ႈ ပဵၼ်ထႅင်ႈၶၵ်ႉၼိုင်ႈၶႃႈဢေႃႈ။


ထၢမ်-ၵမ်းလိုၼ်းသုတ်း ၶႂ်ႈလၢတ်ႈသင် ၸိူင်ႉႁိုဝ်ထႅင်ႈၶႃႈ ?။


တွပ်ႇ-ဢၼ်ၶွင်ႊသီႊ ဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆးႁဝ်းၶႃႈ တႅပ်းတတ်းႁဵတ်းသၢင်ႈၵႂႃႇၼႆႉ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်းၶႃႈပွင်ႇၸႂ်ဝႃႈ ႁဝ်းၶႃႈၶႂ်ႈၵႄႈၶႆ ပၼ်ႁႃၵၢၼ်မိူင်း ဢုပ်ႇဢူဝ်း ၵၢၼ်မိူင်း ၽႂ်းၽႂ်း ၊ လူၺ်ႈလၢႆးၵတ်းယဵၼ် ဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်းၶႃႈ ၶႂ်ႈလႆႈၶႂ်ႈပဵၼ် ၶႂ်ႈမုင်ႈမွင်းယူႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼၼ် ႁဝ်းၶႃႈႁဵတ်းၵႂႃႇၼႆႉ ဢမ်ႇၶတ်းတင်းၵၢင်ၸႂ် ၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်း ၊ ယုမ်ႇယမ်ဝႃႈ မႅၼ်ႈၸွမ်းၵၢင်ၸႂ် ၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်းၶႃႈယူႇၼႆ ႁဝ်းၶႃႈၶႂ်ႈမွၵ်ႇလၢတ်ႈပၼ် တီႈမိူင်းႁဝ်းၶႃႈ ဢၼ်ပႂ်ႉထွမ်ႇႁဝ်းၶႃႈယူႇ ၸိူင်ႉၼႆၶႃႈဢေႃႈ။