ၸၢႆးၶိူဝ်းသႅင် ၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇ ၸုမ်းတူင်ႉၼိုင် တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း ၼွၵ်ႈမိူင်းၼႂ်းမိူင်း (ဢၼ်ႁူမ်ႈၵၼ်ဝႆႉ 16 ၸုမ်း) တွပ်ႇလၢတ်ႈ လွင်ႈသၢၼ်ၶတ်း ၶူင်းၵၢၼ် ၵေႃႇသၢင်ႈၾၢႆ ၼႂ်းမိူင်းတႆး လႄႈ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်။ လွင်ႈၼႆႉ ၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ လႆႈတွင်ႈထၢမ်ဝႆႉ ၼင်ႇၼႆ။

(တွၼ်ႈ 3 ၊ သိုပ်ႇမႃးတွၼ်ႈ 2)


ထၢမ်- ယူႇတီႈ ၵၢၼ်သၢင်ႈၾၢႆ ႁဵတ်းဢွၵ်ႇ ၾႆးၾႃႉ ၊ တွၼ်ႈတႃႇ ဝၢၼ်ႈမိူင်း တေၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ ၊ လႄႈ ပေႃႈမႄႈၵူၼ်းမိူင်း ၸုမ်းသၽႃႇဝသေ ႁၼ်ထိုင် ၸိူင်ႉႁိုဝ်လႄႈ ၸင်ႇဢွၵ်ႇမႃး သၢၼ်ၶတ်း ၶႃႈ။


တွပ်ႇ-ၵမ်ႈၼမ်တႄႉ ၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ်ၼႆႉ ၶဝ်တေလၢတ်ႈ လွင်ႈလီၵူၺ်း ၊ ဝႃႈ ဝၢၼ်ႈမိူင်း တေၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ။ ဝၢၼ်ႈမိူင်း ၼိုင်ႈလုၵ်ႈၼႆႉ မၼ်းၵေႃႈ လီလႆႈမီး ၾႆးၾႃႉယူႇ ၊ ၵူၺ်းၵႃႈ ၼႂ်းမိူင်းတႆးႁဝ်း ႁဝ်းၼပ်ႉဝႃႈ ၾၢႆၼမ်ႉတူႈ ၊ ၾၢႆသူၺ်ႇလီႇ ၊ ၾၢႆၸေႃႇၵျီႇ ၊ ၾၢႆႇၵဵင်းတွင်း ၊ ၾၢႆမိူင်းပၢႆး ၊ ၾၢႆပွင်းလွင်း။ ၸိူဝ်းၼႆႉ ၾၢႆဢၼ်ယႂ်ႇ ဢၼ်ႁၢတ်ႈ ပႆႇၸႂ်ႈဝႃႈ ၾၢႆလဵၵ်ႉဢွၼ်ႇ။ ၾၢႆၸိူဝ်းၼႆႉ ႁဵတ်းယဝ်ႉၵေႃႈ ၵွပ်ႈသင် ႁဝ်းဢမ်ႇလႆႈ ၸႂ်ႉၾႆးၾႃႉ ၊ ၼႂ်းမိူင်းတႆးၼႆႉ ၵူၺ်း ႁဵတ်းယဝ်ႉ ၼမ်ၼႃႇယဝ်ႉ။ လွင်ႈၼႆႉ ႁဝ်းမႃးတူၺ်းၶိုၼ်း သမ်ႉတေမႃး ႁဵတ်းၾၢႆ ဢၼ်ယႂ်ႇလူင်သေ ပိူၼ်ႈသမ်ႉ တေဢဝ်ၸႂ်ႉ ၾႆးၾႃႉ ၊ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် တင်းမိူင်း ၸိုင်ႈတႆးႁဝ်း သမ်ႉတေလႆႈၸႂ်ႉ 10% ၵူၺ်း ၊ 10% ႁဝ်းတေ ၸႅၵ်ႇၵၼ် ၸိူင်ႉႁိုဝ်။ ဢိူဝ်ႈ မိူင်းတႆးသူ ၵွပ်ႈသူ လႆႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉၼမ် ဢဝ် 5% လႄႈ ၊ ၵိုတ်ႇထႅင်ႈ 5% ၸွင်ႇမၼ်းတေ ၸႅၵ်ႇလႆႈ။


လွင်ႉတုမ်ႉတိူဝ်ႉၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈ တုမ်ႉတိူဝ်ႉ တႆးဢၼ်လဵဝ် ၊ ယၢင်း ၊ ယၢင်းလႅင် ၵေႃႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉ ၊ ၸၢဝ်းၶိူဝ်း ဢၼ်ယူႇၼႂ်း မိူင်းတႆးၵေႃႈ တုမ်ႉတိူဝ်ႉ ပႃးထႅင်ႈ။ ပေႃးဢမ်ႇပၼ်ၶဝ် သမ်ႉတေႁဵတ်းႁိုဝ် ၊ ၾႆးၾႃႉၵေႃႈ ဢမ်ႇပေႃးၸႅၵ်ႇၵၼ်။ ၵမ်းၼႆႉ ငိုၼ်းဢၼ်လႆႈမႃး ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ တႃႇတေ ၸႅၵ်ႇၵၼ်ထႅင်ႈၵေႃႈ မၼ်းတေ ပဵၼ်ပၼ်ႁႃ တင်းၼမ် ၊ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ ဝၢၼ်ႈမိူင်း ၶိုၼ်ႈယႂ်ႇၼႆ တေပဵၼ်လႆႈ ယူႇႁႃႉ။


သင်ဝႃႈ ပဵၼ်ႁဵတ်းၾၢႆ ၊ ႁဝ်းႁၼ်ယဝ်ႉ တေႃႈလဵဝ် ၼမ်ႉထူမ်ႈၸိူင်ႉႁိုဝ် ၊ ၵၢၼ်သၢင်ႈၾၢႆၼႆႉ မၼ်းလူဝ်ႇမီးၼမ်ႉ လူဝ်ႇၵၼ်ႈၼမ်ႉ ၼမ်ၼမ် ပိူဝ်ႈတႃႇ ပုင်ႈႁႂ်ႈပၼ်ႇ ၾႆးဢွၵ်ႇႁႅင်းႁႅင်း။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၼၼ်လႄႈ သင်ၸိူဝ်ႉဝႃႈ ၾႆးဢမ်ႇဢွၵ်ႇ ႁႅင်းၵေႃႈ တေၵၼ်ႈၼမ်ႉ တိၵ်းတိၵ်း ၊ ၵွပ်ႈဝႃႈ လီလႆႈမီး ႁႅင်းၼမ်ႉ ၼမ်ၼမ်။ ပေႃးၵၼ်ႈၼမ်ႉ တႂ်ႈမၼ်းတေႁႅင်ႈ ၊ ပေႃးႁွင်ႈမၼ်းႁႅင်ႈ ငႂ်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ တေမုၼ်း ၊ ၵမ်းၼႆႉမႃး ၵူၼ်းယူႇတႂ်ႈၼမ်ႉ ဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်းႁိုဝ် ဢဝ်ၸႂ်ႉၼမ်ႉ။ ပၼ်ႁႃထႅင်ႈ ဢၼ်ၼိုင်ႈ ပေႃးၾူၼ်တူၵ်း ပေႃးၵၼ်ႈၼမ်ႉ ၼမ်ၼႃႇ ၵူဝ်ၾၢႆတႅၵ်ႇ ၊ တေလႆႈပွႆႇၼမ်ႉ ၊ ပေႃးပွႆႇၼမ်ႈ ၼမ်ႉၵေႃႈ တေလႆလူင်း။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၵူၼ်းယူႇတႂ်ႈ မၼ်းၼၼ်ႉ ၾူၼ်တူၵ်း တၢင်းၼိူဝ် ၸိူင်ႉႁိုဝ် ၊ ပိူၼ်ႈတေပိုတ်ႇ ၾၢႆမိူဝ်ႈလႂ် ၊ တေပိုတ်ႇ ၼမ်ႉဢွၵ်ႇ ႁႅင်းမၼ်းၵႃႈႁိုဝ် ၸိူဝ်းၼႆႉ ဢမ်ႇႁူႉလႆႈ။ ပေႃးပိုတ်ႇၼမ်ႉ ၼမ်မႃးၵေႃႈ ၼမ်ႉတေလႆလူင်းႁႅင်း ၊ ၾူၼ်သမ်ႉတူၵ်းသေ မၼ်းတေမိူၼ် မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ (ၼမ်ႉၼွင်းထူမ်ႈ ၼႂ်းမိူင်းတႆး မိူင်းမၢၼ်ႈ ၽွင်းႁူဝ်လိူၼ် ဢေႃႊၵတ်ႊသ်) မၼ်းၵေႃႈ တေလႆႈယူႇ တႂ်ႈၼမ်ႉ။


သၢင်ႈၾၢႆၼႆႉ ၼမ်ႉမၼ်းယိုင်ႈ ၶိုၼ်ႈသေ ဝၢၼ်ႈဢၼ် ယူႇတႂ်ႈ ၼမ်ႉလႆႈၶၢႆႉ။ လိူဝ်သေ ပဵၼ်ၸိူင်ႉၼၼ်ယဝ်ႉ ပေႃးၼမ်ႉၼွင်းမႃး ၾၢႆႇတႂ်ႈမၼ်းၵေႃႈ တေလႆႈၾၢင်ႉ ယူႇတႃႇသေႇ။ ႁဵတ်းသၢင်ႈၾၢႆၼႆႉ ႁဵတ်းၾၢႆမိူင်းပၢႆး တႃႇတေ လေႃႇလဵင်ႉ လေႃးပေႇတ ဢွၵ်ႇၾႆးၾႃႉ။ တႂ်ႈၾၢႆ မိူင်းပၢႆးၼႆႉ မီးဝၢၼ်ႈၵူၼ်းယူႇ 2-3 ဝၢၼ်ႈ ဢၼ်ၸူမ်ယူႇ တႂ်ႈၼမ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼၼ် ႁဝ်းမႃးတူၺ်းၶိုၼ်း တီႈၾၢႆမိူင်းပၢႆးၼႆႉ ပေႃးဝႃႈ ၶၢဝ်းႁႅင်ႈမႃးၼႆ တိုၵ်ႉႁၼ် ၵွင်းမူးယူႇ။ တီႈၾၢႆပွင်း လွင်း 23 ဝၢၼ်ႈ ယူႇတႂ်ႈၼမ်ႉမူတ်း ၊ ၵူၼ်းၵေႃႈ လႆႈၶၢႆႉၶိုၼ်ႈ ၼိူဝ်ၵွင်း ၼိူဝ်လွႆ ၊ ဢၼ်ယူႇတႂ်ႈၼမ်ႉ ဢၼ်ၼမ်ႉ ၸိုဝ်ႉၵႂႃႇ ထိုင်တီႈၶဝ်ယူႇ ၵေႃႈမီး ၊ ပေႃးမိူၼ်ၼၼ် ၸွင်ႇႁဝ်းတေ ၽုၵ်ႇသွမ်ႈလႆႈ ၊ ဢၼ်ၼႆႉ မၼ်းတေ ၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ ယူႇႁႃႉ။ ထီႉၼိုင်ႈ ႁဝ်းဢမ်ႇလႆႈၾႆးၾႃႉ သမ်ႉလႆႈထုၵ်ႇ ၼမ်ႉထူမ်ႈ တီႈလိၼ် တီႈၼႃးႁဝ်း တီႈၽုၵ်ႇသွမ်ႈ ႁဝ်းထႅင်ႈ။


ထႅင်ႈလွင်ႈၼိုင်ႈ ပဵၼ်ႁဵတ်း သၢင်ႈၾၢႆယဝ်ႉ တေလႆႈၾႆးၾႃႉ။ ၾႆးၾႃႉၼႆႉ ႁႅင်းမၼ်းဢမ်ႇဢေႇ ၊ ႁႅင်းမၼ်းယႂ်ႇ။ သၢႆၾႆးၾႃႉ ၼိုင်ႈဢၼ်ၼႆႉ မီး 500 ၵီႊလူဝ်ႊဝူၵ်ႊ။ မိူင်းထႆးၼႆႉ ၸႂ်ႉ 300 ၵီႊလူဝ်ႊ ဝူၵ်ႊၵူၺ်း ၊ လုၵ်ႉမိူင်းမၢၼ်ႈ တႃႇတေ တေႃႉၾႆးၶဝ်ႈ မိူင်းၶႄႇ ၶဝ်ႈမိူင်းထႆးၼႆႉ တေၸႂ်ႉသၢႆ 500 ၵီႊလူဝ်ႊဝူၵ်ႊ ၊ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈမၼ်းဢွၵ်ႇ 7,000 မႄႊၵဝတ်ႊ လႄႈ လူဝ်ႇလႆႈ မီးသၢႆမၼ်း ႁႂ်ႈမၼ်း ပေႉၼမ်ၼမ်။ 500 ၵီႊလူဝ်ႊဝူၵ်ႊၼႆႉ တီႈဢေႇ သုတ်းမၼ်း တႃႇႁဵတ်းသဝ်ၾႆးၾႃႉ တေလႆႈသၢင်းလၢင်း 1 လၵ်းပၼ်ႇမူၼ်း။ ၵွပ်ႈၼၼ် ဢၼ်ၼႆႉၵေႃႈ တေတုမ်ႉတိူဝ်ႉ ထႅင်ႈ။ ၽႂ်လႂ်ယူႇ တႂ်ႈသဝ်ၾႆးၾႃႉၵေႃႈ ဢမ်ႇလႆႈ ၊ မၼ်းၵေႃႈ တေလႆႈၶၢႆႉ။ ၵမ်းၼႆႉ ၼင်ႇႁိုဝ် တေမီးလွင်ႈ ႁူမ်ႇလူမ်ႈ သဝ်ၾႆးၾႃႉၼၼ်ႉ တေလႆႈဢဝ် မၢၵ်ႇၵၢင်ဝႆႉထႅင်ႈ၊ ၵၢင်ဝႆႉတီႈလႂ် ၽႂ်ဢမ်ႇႁူႉ ၊ ပေႃးၵူၼ်းမိူင်း ၵႂႃႇယဵပ်ႇသႂ်ႇ ၊ ဝူဝ်းၵႂၢႆးၵႂႃႇ ယဵပ်ႇသႂ်ႇ ၵေႃႈထိုင် သၢႆၸႂ် ဢႃယုႁဝ်း။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၼၼ်လႄႈ ပေႃးပဵၼ်ၸိူင်ႉၼၼ် တေၶိုၼ်ႈယႂ်ႇယူႇႁႃႉ။


ႁႅင်းၾႆးၾႃႉ ယႂ်ႇမွၵ်ႈၼၼ်ႉ သမ်ႉတေႁဵတ်းႁိုဝ် ၸၼ်ဢဝ် လူင်းမႃးၸႂ်ႉ တီႈႁဝ်း။ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ ပိူၼ်ႈသၢင်ႈ ၾၢႆလေႃးပီႇတ မိူင်းယၢင်းလႅင် ၊ မိူင်းယၢင်းလႅင် ဢမ်ႇလႆႈၸႂ်ႉၾႆး။ ၵွပ်ႈဝႃႈ မၼ်းႁႅင်းလႄႈ ဢမ်ႇဢဝ်လူင်းလႆႈ တီႈၼၼ်ႈ ၵမ်းလဵဝ်။ လၢတ်ႈဝႃႈ တေမႃးႁဵတ်းပၼ် သဵၼ်ႈတၢင်း ၊ သူတေလႆႈၶိုၼ်ႈ ယႂ်ႇၸိူဝ်းၼႆႉ ပေႃးဝႃႈမၼ်းၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ ပတ်းပိုၼ်ႉ ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ၸဵမ်ၾၢႆ လဵၵ်ႉၾၢႆယႂ်ႇ မီး 40 ပၢႆယဝ်ႉ ၊ တေႃႈၼင်ႇ ၼႂ်းမိူင်းတႆး ႁဝ်း မီးႁိမ်း 10 ယဝ်ႉ ၊ ၵူၺ်းၵႃႈ ႁၢၼ်ႉတေႃႇမိူဝ်ႈလဵဝ် ႁဝ်းယင်းပႆႇလႆႈ ၾႆး။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၼႆ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈတေၶိုၼ်ႈယႂ်ႇယူႇႁႃႉ မိူင်းႁဝ်း။


ထၢမ်-မီးယိူင်းဢၢၼ်း ၸိူင်ႉႁိုဝ်သေ ဢွၵ်ႇၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၵႂႃႇ မိူဝ်ႈဝႃး (05/08/2015) ၼႆႉၶႃႈ။


တွပ်ႇ-မိူဝ်ႈဝႃးၼႆႉ ယိူင်းဢၢၼ်းတေႃႇ ၸူးတီႈ ၶွမ်ႊပၼီႊ SMEC ဢေႃႊသတြေႊလီႊယိူဝ်ႊ ၊ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈဝႃႈ ၶဝ်ၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်း ဢမ်ႇယွမ်းႁပ်ႉ ၶဝ်ဢမ်ႇလၢတ်ႈၼႄ။ ၼႂ်းဝႅပ်ႉ သၢႆႊၶွင်ၶဝ်ၼႆႉ ၶဝ်လၢတ်ႈၼႄ ဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းၵႂႃႇ ၼင်ႈထွမ်ႇ ၼိမ်ၼိမ်သေ ဢမ်ႇသၢၼ်ၶတ်းသင် ၊ ဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်း သၢၼ်ၶတ်းၶဝ် ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၶဝ်ဢမ်ႇၼႄပႃး ၊ ၼႆႉႁၼ်ၸႅင်ႈလႅင်းဝႃႈ ၶဝ်ႁဵတ်းဢမ်ႇသိုဝ်ႈ။ ၵူၼ်းမိူင်းဢမ်ႇႁူႉသင် သမ်ႉၸႂ်ႉ လူင်းလၢႆးမိုဝ်း ၊ ပေႃးတွပ်ႇၵေႃႈ လႆႈၵႃႈႁိုဝ်ၵေႃႈ ဢဝ်ၵႂႃႇ။ ယွၼ်းတူၺ်း ထၢမ်ၶေႃႈထၢမ် ဢမ်ႇတွပ်ႇ ၊ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ဢမ်ႇသိုဝ်ႈယဝ်ႉ။


(ပႂ်ႉသိုပ်ႇဢၢၼ်ႇထႅင်ႈ တွၼ်ႈ 4)