ၼမ်ႉထူမ်ႈ ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇ လိၼ်သူၼ်ႁႆႈၼႃး လူႉသုမ်းၼပ်ႉႁူဝ်ဢေႊၵႃႊ
ၼႂ်းဝူင်ႈဝၢင်ႈၼႆႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၾူၼ်တူၵ်းႁႅင်း၊ မႄႈၼမ်ႉလူၼ်ႉၼွင်း
ၼမ်ႉထူမ်ႈၶဝ်ႈပႃးၼႂ်းၼႃး ၼႂ်းသူၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်း။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ
ၸိူဝ်းထူပ်းၽေးၼမ်ႉ လႆႈပၢႆႈၵႂႃႇယူႇသဝ်းပိုင်ႈဢိင် ဝတ်ႉမုၼ်ၸဝ်ႈ။
![]() |
ၼမ်ႉထူမ်ႈ ၵၢတ်ႇတႃႈလေႃႉ တႃႈၶီႈလဵၵ်း |
ၵူၼ်းပႃႇလႅဝ်း ဢၼ်ႁွတ်ႈတီႈတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈဝႃႈ- ၼမ်ႉၼႆႉ ၵိုင်ႉၵၢင်ႉၶိုၼ်ႈမႃးၶၢဝ်းၵၢင်ၶိုၼ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်း၊ သမ်ႉပဵၼ်ၶၢဝ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၼွၼ်းလပ်းၼွၼ်းဝၢၼ်သေ ၼမ်ႉၵိုင်ႉၵၢင်ႉၶိုၼ်ႈမႃးၵေႃႈ ဢမ်ႇတၼ်းဢဝ်ၶူဝ်းၶွင်သင်၊ ဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈဢဝ်တူဝ်လွတ်ႈၵူၺ်း၊ ၼမ်ႉတႄႉဢမ်ႇၶိုၼ်ႈသုင်ႁႅင်းၼင်ႇၵဝ်ႇ၊ ၶဝ်ႈမႃးၼႂ်းဝၢင်းႁိူၼ်းၸိူဝ်းၼႆႉ မွၵ်ႈႁူဝ်ၶဝ်ႇ၊ မၢင်တီႈၵေႃႈထိုင်ၶႃလူင်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ မိူဝ်ႈလဵဝ် ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈမွၵ်ႈပၢၵ်ႇပၢႆၼႆႉ လႆႈပၢႆႈၵႂႃႇယူႇတီႈဝတ်ႉ (ၵျွင်း)မုၼ်ၸဝ်ႈ- ဝႃႈၼႆ။
မိူဝ်ႈၼႂ်ၸဝ်ႉၼႆႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵမ်ႈၽွင်ႈၵေႃႈ ဢွၼ်ၵၼ်မိူဝ်းတူၺ်းၶိုၼ်း ႁိူၼ်းၽႂ်ႁိူၼ်းမၼ်း ၶူဝ်းၶွင်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ၊ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈတႄႉ ၵႂႃႇမႃးလႆႈယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ လုၵ်ႉတီႈဝၢၼ်ႈၵႆးသေ တေၵႂႃႇတၢင်ႇတီႈတႄႉ ယၢပ်ႇဢိတ်းၼိုင်ႈ၊ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈဝႃႈ ၶူဝ်ၼမ်ႉၵႆးႁၵ်း၊ ၵႂႃႇမႃးပႆႇလႆႈ။ သင်ၸိူဝ်ႉဝႃႈ ၾူၼ်ႁိူတ်ႇမိူဝ်ႈၼႆႉတႄႉ ပေႃးၵၢင်ၶမ်ႈမႃး တေၸၢင်ႈပွၵ်ႈမိူဝ်းယူႇႁိူၼ်းၽႂ်ႁိူၼ်းမၼ်း လႆႈယူႇ။ ပႃႊတီႊႁူဝ်သိူဝ် (SNLD) ဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်းတႄႉ ႁၢင်ႈႁႅၼ်းတႃႇတေၵႂႃႇၸွႆႈထႅမ် ၵူၼ်းထူပ်းၽေးၼမ်ႉယူႇ- ၵူၼ်းပႃႇလႅဝ်း သိုပ်ႇလၢတ်ႈ။
တီႈဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်းၵေႃႈ မႄႈၼမ်ႉသၢႆၼွင်းလူၼ်ႉၾင်ႇသေ ၶဝ်ႈထူမ်ႈၼႂ်းၵၢတ်ႇတႃႈလေႃႉ။ မိူဝ်ႈၼႆႉ ၵၢင်ၼႂ်ၸဵမ်ၸဝ်ႉ တီႈပွၵ်ႉတႃႈလေႃႉၵေႃႈ ၼမ်ႉထူမ်ႈၵၢတ်ႇတႃႈလေႃႉ ၵၢတ်ႇၶၢႆၶူဝ်း။
ၸၢႆးၵႅဝ်ႈလၢတ်ႈဝႃႈ- “ၸဵမ်မိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃး 2-3 ဝၼ်းၼၼ်ႉ တီႈၼႂ်းပွၵ်ႉၼႂ်းယွမ်ႇၸိူဝ်းၼႆႉ ပိူၼ်ႈဢဝ်ဢူတ်ႇဢူဝ်သေ ႁွင်ႉပၢဝ်ႇဝႃႈ ႁႂ်ႈၾၢင်ႉၽေးၼမ်ႉထူမ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၵွပ်ႈၾူၼ်တူၵ်းမႃး 2-3 ဝၼ်းယဝ်ႉ၊ ပိူၼ်ႈသေႃႇၵၼ်ၸိူင်ႉၼႆလႄႈ ပီႈၼႆႉတႄႉ ၵူၼ်းၼႂ်းၵၢတ်ႇတႃႈလေႃႉၵေႃႈ ဢွၼ်ၵၼ်ႁၢင်ႈႁႅၼ်းၶိုင်ၶၢႆႉဝႆႉ ၶူဝ်းလဵင်း ၸဵမ်ၸဝ်ႉသေ ပီၼႆႉတႄႉ ဢမ်ႇပေႃးမီးလွင်ႈလူႉသုမ်းၼမ်”- ဝႃႈၼႆ။
ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၾူၼ်တူၵ်းထပ်းၵၼ် 3-4 ဝၼ်း ဢမ်ႇထၢတ်ႇဢမ်ႇႁိူတ်ႇသေ တီႈၼႂ်းၵၢင်ဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်းလႄႈ ႁိမ်းႁွမ်းဝဵင်း ဢၼ်ပဵၼ်ႁွင်ႈၼမ်ႉလၢႆႇၼမ်ႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ လူၼ်ႉၾင်ႇ၊ ၵွပ်ႈၼမ်ႉႁွင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ ပႅတ်ႈဝႆႉယုၵ်းယၵ်းတင်းၼမ်၊ ၼမ်ႉဢမ်ႇၸၢင်ႈလႆလႆႈလီလီလႄႈၵိူတ်ႇၼမ်ႉထူမ်ႈ၊ ၼႂ်းၵၢင်ဝဵင်းၵေႃႈပဵၼ်ၼမ်ႉပဵၼ်ၼွင် ပဵၼ်ယုၵ်းယၵ်း- ၼႆယဝ်ႉ။
![]() |
ၼမ်ႉၼွင်းထူမ်ႈ တီႈၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းတူၼ် |
မိူၼ်ၼင်ႇဝၢၼ်ႈၶူဝ် 6 လၵ်း ဢၼ်မီးတီႈ လုၵ်ႉတၢင်းမိူင်းတူၼ် ၵႂႃႇမိူင်းသၢတ်ႇ၊ ဝၢၼ်ႈမူးသိူဝ်း (လႃးႁူႇ) ၼႆႉ ၼမ်ႉတူၼ်လူၼ်ႉၾင်ႇသေ ၶဝ်ႈမႃးၼႂ်းဝၢၼ်ႈ၊ ႁိူၼ်းတႃႇ 6 လင် ၼမ်ႉထူမ်ႈၶိုၼ်ႈသုင်ဝႆႉ၊ တီႈဝၢၼ်ႈၼႆႉ ႁိူၼ်းတႃႇ 3 လင် လွင်ႈၵႂႃႇၸွမ်းၼမ်ႉ။
ၼမ်ႉႁွင်ႈၶႄႇ (ဢၼ်ၶုတ်းပဵၼ်ႁွင်ႈလဵင်ႉၼမ်ႉၼႃး)ၵေႃႈ ၼမ်ႉလူၼ်ႉၾင်ႇသေ ၶဝ်ႈၼႂ်းသူၼ်ၼႂ်းၼႃး။ ၼမ်ႉၼႃးၼိဝ်ႉၵေႃႈ ၼမ်ႉလူၼ်ႉၾင်ႇမိူၼ်ၵၼ်။
ၼႂ်းဝဵင်းမိူင်းတူၼ်ၼႆႉ မိူၼ်ၼင်ႇပွၵ်ႉမျဵဝ်ႉမ (ၵၢင်ဝဵင်း)၊ ၼွင်ပႃယဵၼ်ႇ၊ တီႈပိူၼ်ႈၽဝ်ထုၼ် (ထူင်းၽူဝ်ႇ) ၸိူဝ်းၼႆႉ ထုၵ်ႇၼမ်ႉထူမ်ႈႁိူၼ်း ဢမ်ႇယွမ်းမွၵ်ႈပၢၵ်ႇ။ တီႈၼႆႈ မီးဝႆႉလၢၼ်ႇ/ၵဵတ်ႉဢၼ်ၼိုင်ႈ (လၢၼ်ႇၵူႈႁွင်ႈၵၢၼ်) မႃးႁူမ်ႈၵၼ်သေ ပႂ်ႉၵဵပ်းငိုၼ်းၵဵပ်းၶွၼ်ႇၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ၼမ်ႉထူမ်ႈ။ မိူၼ်ၼင်ႇၼႃးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းၼမ်ႉထူမ်ႈၵႂႃႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉ တေလႆႈမႄးသွမ်ႈၶိုၼ်းမူတ်း၊ ၵွပ်ႈဝႃႈၼမ်ႉၶဝ်ႈၼႃးသေ ၶဝ်ႈၸိူဝ်းၼႆႉလူႉၵွႆမူတ်းယဝ်ႉ- ၸၢႆးၼႃႉ သိုပ်ႇလၢတ်ႈ။
တီႈမိူင်းတူၼ် ၶၢဝ်းတၢင်း 50 ပီၼႆႉ ၼမ်ႉထူမ်ႈၵမ်းၼႆႉ လႆႈဝႃႈပဵၼ်ပွၵ်ႈၵမ်းၼမ်ႉထူမ်ႈႁႅင်းတႄႉတႄႉ။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈ ပႃႇမႆႉပႃႇထိူၼ်ႇလူႉတီႈပွတ်းႁူဝ်ၼမ်ႉသေ လိၼ်လွႆၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈၵူၼ်ႇသေ ဢမ်ႇမီးဢၼ်ႁႄႉဝႆႉ ၼမ်ႉႁူၺ်ႈၼမ်ႉလွႆလႄႈ ၼမ်ႉလႆႈၼွင်းၶဝ်ႈၼႂ်း မႄႈၼမ်ႉတူၼ်သေ ၸင်ႇမႃးပဵၼ်ၼမ်ႉထူမ်ႈၼႆႉ- ထဝ်ႈဝၢၼ်ႈထဝ်ႈၼႃး တၢင်းမိူင်းတူၼ် ၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။
တင်ႈတႄႇဝၼ်းတီႈ 02/08/2015 မႃး ၼမ်ႉထူမ်ႈတီႈမိူင်းတူၼ်၊ တေႃႇထိုင်ၵၢင်ၼႂ် ဝၼ်းတီႈ 04/08/2015 မိူဝ်ႈၼႆႉ ယင်းပႆႇပိုတ်ႇလႆႈသဵၼ်ႈတၢင်း တႃႇတေၵႂႃႇတူၼ်ႈတီးလႆႈ- ၸဝ်ႈရူတ်ႉၸဝ်ႈၵႃးၶဝ် လၢတ်ႈ။
တင်ႈတႄႇႁၢင်လိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊ တေႃႇထိုင်ႁူဝ်လိူၼ်ဢေႃႊၵတ်ႊသ် ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ တီႈၼႂ်းၸိုင်ႈမိူင်း ႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈ ပတ်းပိုၼ်ႉၵေႃႈ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၼမ်ႉထူမ်ႈလႄႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ဢၼ်ထူပ်းၽေး ၼမ်ႉထူမ်ႈၼႆႉ ဢမ်ႇယွမ်းသွင်သႅၼ် (200,000) ၊ ဢၼ်လႆႈတၢႆၵႂႃႇၵေႃႈ ဢမ်ႇယွမ်း 50 ၵေႃႉယဝ်ႉ- ၶၢဝ်ႇ BBC ၵေႃႈ ဢွၵ်ႇၵႂႃႇၼင်ႇၼႆ။
Tags: Environment, News
