ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇ တီႈဝဵင်းၵဵင်းတုင်ၼၼ်ႉ  ယူႇတီႈပႃႊတီႊ ESSDDP ယုမ်ႇယမ်ဝႃႈ တေပေႉၵၢၼ် လိူၵ်ႈတင်ႈ၊ ၵွပ်ႈဝႃႈ ပဵၼ်ပႃႊတီႊပိုၼ်ႉတီႈလႄႈ ၵူၼ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၵေႃႉ ပၼ်ႁႅင်း။

လုင်းၸၢႆးႁွင်ၶမ်း ႁူဝ်ပဝ်ႈပႃႊတီႊ ESSDDP

ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၼႆႉ လုင်းသၢမ်တိပ်ႉသိူဝ် လၢတ်ႈတီႈ ၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ- တူဝ်ႁူဝ်ပဝ်ႈႁဝ်းၶႃႈ လုင်းၸၢႆးႁွင်ၶမ်းၵေႃႈ တေၶဝ်ႈၶႅင်ႇလိူၵ်ႈတင်ႈ။ ၵွပ်ႈဢမ်ႇပေႃးမီးၶၢဝ်းယၢမ်းမၼ်းလႄႈ တႃႇပွၵ်ႈၵမ်းၼႆႉတႄႉ တေၶဝ်ႈၶႅင်ႇ 4 တီႈၵူၺ်း ၊ မိူဝ်ႈလဵဝ် တင်ႈတႄႇႁဝ်းပိုတ်ႇလုမ်းမႃးၼႆႉ ၵူၼ်းယူႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၵေႃႈ ၵမ်ႉထႅမ်မႃးတႄႉတႄႉ၊ ၵူၼ်းႁူႉၸၵ်းၵေႃႈၼမ်မႃး၊ ယုမ်ႇယမ်ဝႃႈတိုၼ်းတေပေႉ။ ၵွပ်ႈႁဝ်းၶႃႈ ပဵၼ်ၵူၼ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ပႃႊတီႊပိုၼ်ႉတီႈ လႄႈ ႁဝ်းၶႃႈထုၵ်ႇလီလႆႈၵွၼ်းငမ်း၊ ႁဝ်းၶႃႈထုၵ်ႇလီပဵၼ်ၸဝ်ႈၶွင် တႅပ်းတတ်းႁင်းၵူၺ်းယဝ်ႉ- ဝႃႈၼႆ။

ပႃႊတီႊမႂ်ႇသုင် ၻီႊမူဝ်ႊၶရႅတ်ႊတိၵ်ႊ မိူင်းတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်း (Eastern Shan State Development Democratic Party-ESSDDP) ဢၼ်တေၶဝ်ႈၶေႉ 4 ၵေႃႉၼႆႉ- 1.ႁူဝ်ပဝ်ႈ လုင်းၸၢႆးႁွင်ၶမ်း ၶဝ်ႈၶႅင်ႇ တီႈသၽႃးၵူၼ်းမိူင်း (သၽႃးလၢင်ႈ)။ 2.ၸၢႆးလူင် တင်း 3.ၼၢင်းပုၵ်းၶမ်း ၶဝ်ႈၶႅင်ႇ သၽႃးၸႄႈမိူင်း။ 4.ၸၢႆးသၢမ်တိပ်ႉ ၶေမရတ်ႉ တေၶဝ်ႈၶႅင်ႇသၽႃးၸိူဝ်ႉၶိူဝ်း- ၼႆယဝ်ႉ။

ႁူဝ်ပဝ်ႈ လုင်းၸၢႆးႁွင်ၶမ်းၼႆႉ ဢႃယုလႆႈ 86 ပီ၊ ၸႃတိတီႈၵိူတ်ႇ မိူင်းၵဵင်းတုင်၊ ၵိူတ်ႇႁၼ်ၼႃႈ မိူဝ်ႈပီ 1929 လိူၼ်ဢေႊပရိူဝ်ႊလ်၊ ၸိုဝ်ႈပေႃႈလုင်းၼုမ်ႇ၊ ၸိုဝ်ႈမႄႈ ပႃႈၵွင်ၶမ်း။ တႄႇၼႃႈႁိူၼ်းၵိုၵ်းၵၼ် တင်းၼၢင်းၵဵင်ၶမ်း၊ မီးလုၵ်ႈလၢင်းႁူမ်ႈၵၼ် 2 ၵေႃႉ။

လုင်းၸၢႆးႁွင်ၶမ်းၼႆႉ ယဝ်ႉႁူင်းႁဵၼ်းၸၼ်ႉငဝ်ႈတီႈဝဵင်းၵဵင်းတုင်သေ ၶၢႆႉၵႂႃႇၶဝ်ႈႁူင်းႁဵၼ်း ၸၼ်ႉ 8 တီႈဝဵင်းတူၼ်ႈတီး၊ ပူၼ်ႉၸၼ်ႉ 8 ယဝ်ႉ ၶၢႆႉၵႂႃႇယူႇဝဵင်းလူင်တႃႈၵုင်ႈ၊ ဢိင်ၼိူဝ်ယၢင်းၼႄၵၢင်ၸႂ် လႄႈ တၼ်းယဝ်ႉၸၼ်ႉ 9 ၊ ဢမ်ႇတၼ်းယဝ်ႉၸၼ်ႉ 10 သေ ၶိုၼ်းမႃးႁၢပ်ႇၵိုတ်ႉၵၢၼ် တီႈၼႂ်းႁေႃလူင်ၵဵင်းတုင်၊  ပဵၼ်ၽူႈမၢႆလူင် ၼႂ်းႁေႃလူင်ၵဵင်းတုင် မိူဝ်ႈပီ 1949 ၊ လႆႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်တေႃႇပေႃးထိုင် သိုၵ်းမၢၼ်ႈႁုပ်ႈယိုတ်း ဢမ်းၼၢၸ်ႈ (ဢႃႇၼႃႇ) 1962 သေ လႆႈဢွၵ်ႇႁႃႁဵတ်းၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆႁင်းၵူၺ်း ၊ ၽွင်းပၢၼ် မသလ ၼေႇဝိၼ်းၼၼ်ႉ လုင်းၸၢႆးႁွင်ၶမ်း လႆႈထုၵ်ႇလိူၵ်ႈပဵၼ်ၽူႈၵွၼ်းၸႄႈတွၼ်ႈၵဵင်းတုင်(ၵွင်ႇၸီႇဢူၵ်ႉၵထ) ၸုပ်ႈၼိုင်သေ ယၢမ်းလဵဝ် လႆႈၶဝ်ႈမႃးၼႂ်းတူင်ႇဝူင်း ၵၢၼ်မိူင်းၶိုၼ်း။