ၸွမ်သိုၵ်းလူင်မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ ႁပ်ႉႁူပ်ႉ ၶွင်ႊသီႊဢဝ်ၶိုၼ်း ၸိုင်ႈတႆး လႄႈၸုမ်းယၢင်း တီႈၼေႇပျီႇတေႃႇ။ မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ ဢုပ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ ပေႃးဝႃႈလူင်းလၢႆးမိုဝ်း ၵိုတ်းတိုၵ်းပတ်းပိုၼ်ႉ ၸိုင်ႈမိူင်းယဝ်ႉ တေၶွတ်ႇၽွတ်ႈၶွမ်ႊမတီႊ ႁၢင်ႈႁႅၼ်း တႃႇတေႁဵတ်း DDR ။

မိူဝ်ႈၸုမ်းတႆး RCSS တင်းၸုမ်းယၢင်း ႁူပ်ႉၸွမ်ၸိုင်ႈတဵင်းၸဵင်ႇ (ႁၢင်ႈ ၺူဝ်ႇဢူင်းမိၼ်ႉ)

ဝၼ်းတီႈ 04/08/2015 (မိူဝ်ႈဝႃး) ၼႆႉယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း ၽူႈၵွၼ်းသိုၵ်းသုင်သုတ်း ၸွမ်သိုၵ်းလူင် မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ ႁပ်ႉႁူပ်ႉထူပ်းဢုပ်ႇၵုမ် ၶွင်ႊသီႊဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး (RCSS) လႄႈၸုမ်းယၢင်း [ႁူမ်ႈတုမ်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ယၢင်းၽိူၵ်ႇ (KNU) ၊ တပ်ႉသိုၵ်းယၢင်းပုတ်ႉထ (DKBA) ၊ ၸုမ်းယၢင်း KNU-PC ၸိူဝ်းၼႆႉ တီႈၼေႇပျီႇတေႃႇ၊ ဝၢႆးသေ ၸုမ်းတႆးတင်းၸုမ်းယၢင်းၼႆႉ ႁူပ်ႉၸွမ်ၸိုင်ႈတဵင်းၸဵင်ႇ ဝၼ်းတီႈ 03/08/2015 (မိူဝ်ႈသိုၼ်း)။

ဢၼ်ႁူပ်ႉထူပ်းၵၼ်ပွၵ်ႈၵမ်းၼႆႉ ၾၢႆႇ RCSS မီးၸဝ်ႈသိုၵ်းလူင်ၸၢႆးလႃႉ၊ ၸဝ်ႈသိုၵ်းၸၢႆးႁၢၼ်။ ၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင် ဢၼ်ဢွၼ်ႁူဝ်ၼမ်းၼႃႈၵႂႃႇႁူပ်ႉထူပ်း ပဵၼ်ၸဝ်ႈႁၢၼ် (ယွင်ႁူၺ်ႈ) ။

ဢၼ်ႁူပ်ႉၸွမ်သိုၵ်းလူင် မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇၼၼ်ႉ ၵမ်ႈၼမ်ဢုပ်ႇတွၼ်ႈ ပေႃးဝႃႈလူင်းလၢႆးမိုဝ်းၵိုတ်းတိုၵ်းယဝ်ႉ ၶၵ်ႉၵၢၼ်ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈ ယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၼႆႉ တေႁဵတ်းၸိူင်ႉႁိုဝ်။ ဢုပ်ႇပႃးလွင်ႈ DDR လႄႈ SSR ။ DDR ပဵၼ်ဢၼ်ၾၢႆႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈပဵၼ်၊ ပေႃးဝႃႈၵေႃႇသၢင်ႈလွင်ႈငမ်းယဵၼ်ယဝ်ႉ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼႆႉ တၵ်းတေလႆႈႁဵတ်း DDR ။

[DDR ၼႆႉ 1.ပူတ်းၵွင်ႈ (Disarmament) ။ 2.ပူတ်းတပ်ႉ (Demobilization) ။ 3.ၶဝ်ႈႁူမ်ႈႁွမ်းၼႂ်းတပ်ႉမႂ်ႇ ဢၼ်တင်ႈ ဢမ်ႇၼၼ် ၶဝ်ႈႁူမ်ႈႁွမ်းၼႂ်းတူင်ႇဝူင်းၶိုၼ်း (Reintegration) ။]

SSR (Security Sector Reform) ဢၼ်ၾၢႆႇၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၶႂ်ႈႁဵတ်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်ဢၼ်လုၵ်ႉတီႈ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇသေ လႅၵ်ႈလၢႆႈပဵၼ်မႃးသိုၵ်းပႂ်ႉၸႄႈမိူင်း၊ ဢမ်ႇၼၼ် လႅၵ်ႈလၢႆႈပဵၼ်ပလိၵ်ႈ ၵႅတ်ႇၶႄႁႄႉၵင်ႈဝၢၼ်ႈမိူင်း။

ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၼႆႉ ဢၼ်ၾၢႆႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶႂ်ႈႁဵတ်းပဵၼ် တင်း ဢၼ်ၾၢႆႇၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၶႂ်ႈႁဵတ်းပဵၼ် ပႅၵ်ႇပိူင်ႈၵၼ်ဝႆႉ။ ၵွပ်ႈၼၼ် တေပဵၼ်ၸိူင်ႉႁိုဝ်မႃးထႅင်ႈၼၼ်ႉ ပႆႇၸၢင်ႈဝႃႈ- ၽူႈလဵပ်ႈႁဵၼ်းၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈ။

ဢၼ်ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်ၵႂႃႇၼႆႉ ပိူင်လူင်မၼ်း ပေႃးဝႃႈလူင်းလၢႆးမိုဝ်း ၵိုတ်းတိုၵ်းပတ်းပိုၼ်ႉၸိုင်ႈမိူင်းယဝ်ႉ တေၶွတ်ႇၽွတ်ႈၶွမ်ႊမတီႊ ႁၢင်ႈႁႅၼ်း တႃႇတေႁဵတ်း DDR - ၾၢႆႇမိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ ဢုပ်ႇလၢတ်ႈၸိူင်ႉၼႆ။

ပိူဝ်ႈတႃႇၵိုတ်းတိုၵ်းလႆႈ ပတ်းပိုၼ်ႉတူဝ်ႈမိူင်းၼႆႉ  တူဝ်တႅၼ်း ၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၢၼ်ၵိုတ်းယိုဝ်း SD (EAO’ SDCN- Ethnic Armed Organization’ Senior Delegation for Ceasefire Negotiation) တင်း ၸုမ်းၶိုင်ပွင်လွင်ႈငမ်းယဵၼ် ၸၼ်ႉၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် (UPWC) ႁၢင်ႈႁႅၼ်းဝႆႉ တေႁူပ်ႉဢုပ်ႇၵၼ် ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 06/08/2015 ၼႆႉ- ၼႆယဝ်ႉ။