ၸၢႆးႁွမ်တိုၼ်း (ႁွင်ႉ) ၸၢႆးလူင် ဢၼ်ယၢမ်ႈႁၢပ်ႇၵိုတ်ႉ ၵၢၼ်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈမႃးလၢႆပၢၼ် လၢႆၸုမ်း လူႉသဵင်ႈသုတ်းမုၼ်ၵႂႃႇ တီႈၼႂ်းၵဵင်းမႆႇ လူၺ်ႈတၢင်းပဵၼ်ၶႅၼ်ႊသိူဝ်ႊတပ်း။

ပူၼ်ႉမႃးမိူဝ်ႈ ဝၼ်းတီႈ 18/08/2015 ၼႆႉ ၸၢႆးႁွမ်တိုၼ်း ႁိုဝ် ၸၢႆးလူင် (ၶုၼ်သိုၵ်းလူင်ၸၢႆးလူင်) လႆႈလူႉသဵင်ႈသုတ်းမုၼ် ၵႂႃႇတီႈႁူင်းယႃႈ ၼၶွၼ်းၽိင်း (ပႃႇငႄႉ) ၼႂ်းဝဵင်းၵဵင်းမႆႇ ၸိုင်ႈထႆး ၊ လူၺ်ႈတၢင်းပဵၼ် ၶႅၼ်ႊသိူဝ်ႊတပ်း (တပ်းၶႅင် ၊ တပ်းၸဵပ်း) ၽွင်းဢႃယု 61 ပီ။ ပီႈၼွင်ႉၸိူဝ်ႉၶိူဝ်း လုၵ်ႈလၢင်းၼၢင်းမေး လႆႈၼမ်းဢဝ်ၶၢပ်ႈတူဝ် မႃးဝႆႉတီႈဝတ်ႉ ထႃႈၵရႃႇၻၢတ်ႇ ဢိူင်ႇၾႃႉႁၢမ်ႈ ဝဵင်းၵဵင်းမႆႇသေ ႁႅၼ်းတၢၼ်း ႁဵတ်းတၢင်းလီ ၽႄပိုၼ်ၵုသူလ်ၼႃးမုၼ်ပၼ် ၸွမ်းၾိင်ႈထုင်း ပုတ်ႉထသႃသၼႃ။ မီးၽူႈတူင်ႉၼိုင် တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း ၊ တူင်ႉၼိုင်တႃႇ သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း လၢႆမူႇ လၢႆၸုမ်း ၶဝ်ႈႁူမ်ႈႁွမ်းတၢၼ်း တင်းၼမ်။


ၶုၼ်သိုၵ်းလူင် ၸၢႆးလူင် ဢၼ်သဵင်ႈၵမ်ၵႂႃႇၼႆႉ ပူၼ်ႉၶၢပ်ႈတူဝ်- ႁွပ်ႇႁူဝ်ၶဝ်ႈႁဵဝ်ႈ လုမ်းလႃးၽဝ်ၶၢပ်ႈတူဝ် ဝၼ်းတီႈ 20/08/2015 (မိူဝ်ႈၼႆႉ) ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း တီႈပႃႇႁဵဝ်ႈၶႃႇၵျၢဝ်း မူႇဝၢၼ်ႈၾႃႉႁၢမ်ႈ ဢိူင်ႇသၼ်ၽီသိူဝ်ႉ ၸႄႈဝဵင်းမိူင်း ၵဵင်းမႆႇ။


ပိုၼ်းတူဝ်ၵႅပ်ႈ ၸၢႆးႁွမ်တိုၼ်း ႁိုဝ် ၶုၼ်သိုၵ်းလူင်ၸၢႆးလူင်

လွင်ႈၼႃႈႁိူၼ်း-

တႄႇၼႃႈႁိူၼ်းၵိုၵ်း ၼၢင်းလႃႉၵျီႇ ၊ ၵေႃႉပဵၼ်လုၵ်ႈယိင်း လုင်းလဵၵ်ႉ-ပႃႈၶႆႇ ဝၢၼ်ႈပၢင်မူင်ႈ ဢိူင်ႇသၼဵၼ်း ၸႄႈဝဵင်းပၢင်လူင် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း။ မီးလုၵ်ႈလၢင်းႁူမ်ႈၵၼ် 3 ၵေႃႉ - 1.ၼၢင်းသႅင်ႁွမ် (ၼၢင်းယိင်း)။
2.ၸၢႆးၼုမ်ႇၶိူဝ်း လႄႈ 3.ၸၢႆးလိူၼ်ဝၼ်း။


ၵၢၼ်ႁဵၼ်း-

ယဝ်ႉၸၼ်ႉ 7 တီႈႁူင်းႁဵၼ်းမိူင်းသူႈ မိူဝ်ႈဢႃယု 15 ပီ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ၶဝ်ႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်သႃသၼႃ ယူႇဝတ်ႉႁဵတ်းသၢင်ႇ ႁဵၼ်းလိၵ်ႈထမ်း တမ်ႈတီႈဝတ်ႉ/ၵျွင်းႁၢႆးပႃ ၶၢဝ်းတၢင်း 6 ပီ။

ၶၢဝ်းတၢင်းၵၢၼ်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ-

ဝၼ်းတီႈ 25/12/1982 ၶဝ်ႈႁၢပ်ႇၵၢၼ် ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ၼႂ်းတပ်ႉၸုမ်း ဢၼ်မီးၸဝ်ႈၶမ်းၼုမ်ႇ ပဵၼ်ၽူႈၼမ်း ၊ လႆႈႁၢပ်ႇ ၵၢၼ်ပဵၼ်ၽူႈမၢႆၼႂ်း တပ်ႉသိုၵ်း ၽွမ်ႉႁူမ်ႈလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ၸိုင်ႈတႆး (SURA) ဢၼ်ၸဝ်ႈၵွၼ်းၸိူင်းဢွၼ်ႁူဝ် တီႈဝၢၼ်ႈမၢၵ်ႇၶီႈၼူ ဢိူင်ႇဝၢၼ်ႈယိူင်း ၸႄႈဝဵင်းပၢင်လူင်။


1983- လုၵ်ႉၼႂ်းမိူင်း ၶၢမ်ႈႁူၺ်ႈၶၢမ်ႈလွႆ မႃးတၢင်း ပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်း ၊ ၶဝ်ႈပၢင်သွၼ်ၵၢၼ်သိုၵ်း ၵၢၼ်လုမ်း တီႈပၢင်သိူဝ်ထဝ်ႈ။


1984 လႆႈႁပ်ႉပုၼ်ႈၽွၼ်း ၾၢႆႇၵူတ်ႇထတ်း ၼႂ်းၸုမ်းၸဝ်ႈထုၼ်းလႅင်ႇ တီႈပၢင်မႂ်ႇသုင်။


1987 ႁၢပ်ႇၵၢၼ်ပႂ်ႉလၢၼ်ႇ တီႈဝၢၼ်ႈႁူၺ်ႈယၢဝ်း။


1991 ႁၢပ်ႇၵိုတ်ႉၵၢၼ် ၾၢႆႇၵဵပ်းၶွၼ်ႇ တီႈဝၢၼ်ႈမိူင်းထႃး။


1995 ႁၢပ်ႇၵိုတ်ႉၵၢၼ် ၾၢႆႇၵဵပ်းၶွၼ်ႇ တီႈဝၢၼ်ႈပၢင်ၵမ်ႉၵေႃႇ (လႅၼ်လိၼ်တႆး- ထႆး)။


1996 ႁၢပ်ႇၵၢၼ်ၼႂ်းလုမ်း ပၢင်သိူဝ်ထဝ်ႈ။ မိူဝ်ႈၽွင်း တပ်ႉသိုၵ်းမိူင်းတႆး (MTA) ၸမ်တေဝၢင်းၶိူင်ႈၼၼ်ႉ ၸၢႆးလူင် (ၶုၼ်သိုၵ်းလူင်ၸၢႆးလူင်) လႄႈ မေးၼၢင်း လႆႈၸွႆႈထႅမ် ၼႂ်းၵၢၼ်ၵဵပ်းသိမ်း မၢၵ်ႇမိုဝ်ႈၸိုၼ်းယၢမ်း ပုၼ်ႈတႃႇ ၵၢၼ်ဢမ်ႇဝၢင်းၶိူင်ႈ။


1997 ပိုၼ်ႉပွႆႇပႅတ်ႈ ႁိူၼ်းယေး ၶူဝ်းၶွင်သေ ဢဝ်မၢၵ်ႇမိုဝ်ႈ ၸိုၼ်းယၢမ်း ဢၼ်ၵဵပ်းသိူင်ႇဝႆႉ မွပ်ႈပၼ်တီႈတပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး (SSA) ဢၼ်ၸဝ်ႈယွတ်ႈသိုၵ်း ဢွၼ်ႁူဝ်ၼမ်းၼႃႈ။


1998- ဢွၼ်လုၵ်ႈလၢင်း ၼၢင်းမေး မႃးထင်သဝ်းႁိူၼ်းပီႈၼွင်ႉ တီႈဝၢၼ်ႈပဵင်းလူင်။ ပဵၼ်ၶၢဝ်းယၢမ်း ၵပ်ႉၵိၼ်းၼင်ႇ ၼူၵ်ႉဢမ်ႇမီးႁၢင်း ၺႃးတၢင်းတိူၵ်ႈ တၢင်းတၼ်။


1999 ဢွၼ်လုၵ်ႈမေး ၵႂႃႇယူႇသဝ်းတီႈလွႆလမ်သေ ၶဝ်ႈႁဵၼ်းႁူင်းၾိုၵ်းသွၼ် ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ် ၸုပ်ႈထီႉ 1 ။


200-2010 ႁၢပ်ႇၵၢၼ်ႁွင်ႈၵၢၼ်မၢႆ 4 တီႈငဝ်ႈၸိုင်ႈ လွႆတႆးလႅင်း။ 2011-2012 ႁၢပ်ႇၵၢၼ် ႁူင်ႈၵၢၼ်ၽွင်းငမ်း (ဢုပ်ႉပိူင်ႇ) ၼႂ်းမိူင်း တီႈငဝ်ႈၸိုင်ႈ လွႆတႆးလႅင်း။ 2013-2015 ပၢႆးယူႇလီယူပ်ႈယွမ်းသေ ၶဝ်ႈယူတ်းယႃတူဝ် တီႈၼႂ်းဝဵင်းၵဵင်းမႆႇ။


18/08/2015 သဵင်ႈမုၼ်ၵႂႃႇ လူၺ်ႈ တၢင်းပဵၼ်ၶႅၼ်ႊသိူဝ်ႊတပ်း (Liver cancer) တီႈႁူင်းယႃ မႅၵ်ႉၶေႃးမႅၵ်ႉ ဝဵင်းၵဵင်းမႆႇ။


ၸၢႆးႁွမ်တိုၼ်း ႁိုဝ် ၸၢႆးလူင်ၼႆႉ ၵိူတ်ႇမိူဝ်ႈပီၶရိတ်ႉ 1954 ၊ မီးပီႈၼွင်ႉ 8 ၵေႃႉ ၊ ပဵၼ်ၵေႃႉထီႉ 2 ၊ မီးပီႈဢၢႆႈ 1 ၵေႃႉ ၊ ၼွင်ႉၸၢႆး 4 ၵေႃႉ ၊ ၼွင်ႉယိင်း 2 ၵေႃႉ။ ၸိုဝ်ႈပေႃႈ လုင်းပၺ်ႇၺႃႇ၊ ၸိုဝ်ႈမႄႈ ပႃႈယွတ်ႈ ၊ ၵိူတ်ႇတီႈဝၢၼ်ႈ ၽၵ်းႁႃႈ ဢိူင်ႇႁၢႆးပႃ ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းသူႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း။


ၽွင်းတိုၵ်ႉမီး ၸီဝိတ်ႉ သၢႆၸႂ်ယူႇၼၼ်ႉ ၸၢႆးလူင်ၼႆႉ ပဵၼ်ၵူၼ်း ယုမ်ႇယမ် ပုတ်ႉထသႃသၼႃ ၊ မီးတၢင်းတိုဝ်းၵမ်လီ ၊ ပဵၼ်ပေႃႈတီႈလီ ၶွင်လုၵ်ႈလၢင်း ၊ ပဵၼ်ၸဝ်ႈၽူဝ်လီ ၶွင်မေးၼၢင်း ၊ ပဵၼ်သိုၵ်းႁၢၼ် မီးပၵ်းပိူင်လီ ၽူႈၼမ်းတမ်းၸႂ် ၊ ပဵၼ်ၽူႈမီးၸႂ် ၽိူၵ်ႇၸိုၼ်ႈၶၢဝ်သႂ် ၽႂ်ႁၼ်ၵေႃႈ ၸူမ်းမိုတ်ႈ ဝႆႉဝၢင်းၸႂ်လႆႈ ၊ မီးလွင်ႈၼပ်ႉထိုဝ်ၼိူဝ် ၼႃႈၵၢၼ်ပုၼ်ႈၽွၼ်း ၊ ပဵၼ်ၽူႈမီးမဵတ်ႉတႃႇယႂ်ႇ မေႃမႅင်ႇယိုၼ်ႈဝၢင်းတၢၼ်း ၊ မီးတၢင်း ယိူၼ်ႉၵၼ်ႈၶၼ်ႇထီႇယႂ်ႇ ၸႂ်ယိုၼ်းယၢဝ်း- ၼႂ်းၽိုၼ်လိၵ်ႈ ယွင်ႈယေႃး တီႈပၢင်ၸႃပၼ ဝတ်ႉထႃႈၵရႃႇၻၢတ်ႇ တႅမ်ႈဝႆႉၼင်ႇၼႆ။