တီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ မီးၵၢၼ်ၸတ်းႁဵတ်း ပၢင်ႁူပ်ႉထူပ်းလႄႈ ပၢင်ဢုပ်ႇၶႆႈ ပၢႆးႁူႉ ပၢႆးႁၼ် မၢႆတွင်းဝၼ်း 8 သီႇတူဝ်။ လုင်းၸၢႆးၾႃႉ ၵၢဝ်ႇလၢတ်ႈၵႂၢမ်း ပၼ်တၢင်းႁူႉ တၢင်းႁၼ် ၊ မီးၽူႈ ၶဝ်ႈႁူမ်ႈထွမ်ႇ ၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇ။

မိူဝ်ႈဝၼ်းသဝ် တီႈ 08/08/2015 တင်ႈတႄႇယၢမ်း 9 မူင်းထိုင် 12 မူင်း ၊ မီးၵၢၼ်ၸတ်း ပၢင်ႁူပ်ႉထူပ်းလႄႈ ပၢင်ဢုပ်ႇၶႆႈ ပၢႆးႁူႉ ပၢႆးႁၼ် တီႈႁူင်းႁေႃလ် ၵေႃလိၵ်ႈလၢႆး လႄႈ ၾိင်ႈငႄႈတႆး ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ။ မီးလုၵ်ႈႁဵၼ်း ၸၼ်ႉၸွမ် ၊ မီးၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၼႂ်းပွၵ်ႉ ၼႂ်းယွမ်ႇ ၽူႈၸိူဝ်းတူင်ႉၼိုင် ၼႂ်းတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း တီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၊ မေႃသွၼ်ၼႂ်း ၸၼ်ႉၸွမ် လႃႈသဵဝ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉၶဝ်ႈႁူမ်ႈ။


ၼွၵ်ႈသေၼၼ်ႉ ၵေႃလိၵ်ႈလၢႆး လႄႈ ၾိင်ႈငႄႈတႆး မူႇၸႄႈ ၵေႃႈမႃး ၶဝ်ႈႁူမ်ႈလႄႈ တေမီးမွၵ်ႈႁိမ်း 200 ၵေႃႉ။ မီးၽူႈၵတ်ႉၶႅၼ်ႇ လူင်ႉလႅၼ်ႇၾၢႆႇ ပၢႆးပၺ်ၺႃ ၸိူဝ်းလႆႈ ဝွၵ်ႇၸိူၼ်း (မွၵ်ႇထိုင်) မႃးလၢတ်ႈၵႂၢမ်း ပၼ်တၢင်းႁူႉတၢင်းႁၼ် မီးလုင်းၸၢႆးၾႃႈ- ၼႆယဝ်ႉ။


လုင်းၸၢႆးၾႃႉ လၢတ်ႈၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈ 8/8/88 ပႅတ်ႇသီႇတူဝ် ၊  ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈပိုၼ်း လိၵ်ႈလၢႆးပၢႆပေႇ ၊ လွင်ႈပိုၼ်းမိူင်း မိူၼ်ၼင်ႇ ပိုၼ်းၸဝ်ႈသိူဝ်ၶၢၼ်ႇၾႃႉ ၊ ပိုၼ်းတင်ႈတႄႇ ၸဵမ်မိူဝ်ႈပီ 1947 ႁဵတ်းႁိုဝ်ၽွင်းငမ်းမႃး ၊ ပၢၼ်မသလ ႁဵတ်းႁိုဝ် ၽွင်းငမ်းမႃး ၊ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈ တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ လၢတ်ႈၵႂႃႇတင်းၼမ် - ၸၢႆးလဵၵ်ႉ ၽူႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈ ပၢင်ႁူပ်ႉထူပ်းလႄႈ ပၢင်ဢုပ်ႇၶႆႈပၢႆးႁူႉပၢႆးႁၼ် လၢတ်ႈ။


လုင်းၸၢႆးၾႃႈ သင်ႇလၢတ်ႈ ၵူၼ်းၼုမ်ႇဝႃႈ - ဢၼ်ၶေႃႈၵႂၢမ်း ႁဝ်းပႆႇမီးၼၼ်ႉ ႁဝ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇ ထုၵ်ႇလီဝူၼ်ႉ ၊ မိူဝ်ႈပၢၼ်ၸဝ်ႈသိူဝ်ၶၢၼ်ႇၾႃႉ ၶဝ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ႁဵတ်းႁိုဝ် တူင်ႉၼိုင်မႃး ၊ လိၵ်ႈလၢႆး ႁဵတ်းႁိုဝ် လႅၵ်ႈလၢႆႈမႃး ၊ ႁဝ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇ မိူဝ်ႈလဵဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵုမ်ႇယူႇ မဝ်မၢင်ဝႆႉ ၸိူင်ႉႁိုဝ် ၊ ပိူင်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ မီးဝႆႉ ၸိူင်ႉႁိုဝ် ၊ မိူဝ်ႈလဵဝ် ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ပဵၼ်သင်။ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ပဵၼ်ၵူၼ်းၶိူဝ်းတႆး ပိုၼ်းတႆးၵေႃႈ ဢမ်ႇႁူႉ ၊ လိၵ်ႈလၢႆးတႆးၵေႃႈ ဢမ်ႇသူင် ၊ ၵႂၢမ်းတႆးၵေႃႈ ဢမ်ႇလၢတ်ႈ ဢမ်ႇၸႂ်ႉတိုဝ်း ၊ လွင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်လွင်ႈ ယူပ်ႈယွမ်း တႃႇႁဝ်း မိူဝ်းၼႃႈတႄႉတႄႉ။ ၵူၼ်းႁဝ်းၼႆႉ ပေႃးဝႃႈၶႂ်ႈၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ ထုၵ်ႇလီလႆႈမႄး ပိၼ်ႇပႆႇ လႅၵ်ႈလၢႆႈတီႈ တူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ဢွၼ်တၢင်း မၼ်းၸင်ႇၶိုပ်ႈၼႃႈ - ဝႃႈၼႆ။


ဢၼ်ၸတ်း ပၢင်ႁူပ်ႉထူပ်းၼႆႉ ယိူင်းဢၢၼ်းတႃႇ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ႁႂ်ႈလႆႈႁူႉ လွင်ႈပၢႆးႁူႉမေႃ ၊ ဢၼ် လုင်းၸၢႆးၾႃႈ ၶဝ်မီးတူဝ်ထူပ်းမႃး ၸိူဝ်းၼႆႉ ၶႂ်ႈမႃးမႅင်ႇပၼ် ၸိူင်ႉၼၼ်ၵူၺ်း။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢၼ် လၢၵ်ႇလၢႆးလူင်တႄႉ မႃးၸတ်းမႅၼ်ႈမိူဝ်ႈလဵဝ် ၵၼ်တင်း ဝၼ်းပႅတ်ႇသီႇတူဝ် (8/8/88) လွင်ႈပိုၼ်းမိူင်း ဢၼ်ႁုၵ်းႁၢႆႉ ၊ ဢၼ်ပဵၼ်ဝၼ်း လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉတႃႇ လႆႈသုၼ်ႇၽဵင်ႇ ပဵင်းၼၼ်ႉၵူၺ်း - ၸၢႆးလဵၵ်ႉ သိုပ်ႇလၢတ်ႈၵႂႃႇထႅင်ႈ ၼင်ႇၼႆ။