တီႈဝၢၼ်ႈၼွင်မႃႉ ဢိူင်ႇဝတ်ႉသၢဝ်း ႁၢင်ႇၵႆဝဵင်း ၵဵင်းတုင်မွၵ်ႈ 5 လၵ်း၊ ႁဵတ်းပၢင်တေႃႇလွင်းမႃး ၶၢဝ်းတၢင်းမီးမွၵ်ႈ 10 ဝၼ်းပၢႆ ၊  ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ မႆႈၸႂ်ၸွမ်းလုၵ်ႈလၢၼ် ပီႈၼွင်ႉၸိူဝ်ႉၶိူဝ်း ဢၼ်ၵႂႃႇလဵၼ်ႈတေႃႇလွင်း။

ၸၢႆးတီ ၵေႃႉဢွၼ်ႁူဝ်ႁပ်ႉမဝ်(ၶွၼ်ႇထႅၵ်ႉ)တီႈၸဝ်ႈၼႃႈတီႈသေ ပိုတ်ႇပၢင်တေႃႇလွင်း တီႈဝၢၼ်ႈၼွင်မႃႉ ဢိူင်ႇဝတ်ႉသၢဝ်း ဝဵင်းၵဵင်းတုင် ၼႆႉႁဵတ်ႊႁႂ်ႈၵူၼ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဢၼ်ယူႇႁိမ်းႁွမ်းလႆႈပဵၼ်လွင်ႈမႆႈၸႂ်ၸွမ်း လုၵ်ႈလၢၼ်ပီႈၼွင်ႉၽႂ်မၼ်း။ ၼႂ်းပၢင်တေႃႇလွင်းၼႆႉ မီးပၢင်ၾၢႆႉ ၊ မၢၵ်ႇတူၵ်းၶိုၼ်ႈလွႆ ၊ သၢမ်သိပ်းႁူၵ်းမိူင်းလူင် ၊ လေးၵွင်ႇၵျိၼ်ႇလႄႈပၢင်တေႃႇၵႆႇ ၸိူဝ်ႉၼႆႉ တင်းဝၼ်းတင်းၶိုၼ်း ။

ၵူၼ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈဝႃႈ မိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃး တီႈဝၢၼ်ႈၼွင်မႃႉၼႆႉ ပိုတ်ႇပၢင်တေႃႇလွင်းယူႇ ၵူၺ်းၵႃႈ လႆႈဢိုတ်းၵႂႃႇၵမ်ႉၼိုင်ႈ ထိုင်မႃးမိူဝ်ႈလဵဝ်သမ်ႉမႃးပိုတ်ႇၶိုၼ်း ။ ၵူၼ်းဢၼ်မႃးတေႃႇလွင်းၵေႃႈ ပဵၼ်ၵူၼ်းၼႂ်းဝဵင်း/ၼွၵ်ႈဝဵင်း ၵမ်ႈၼမ်။

ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈပၢင်တေႃႇလွင်းၼႆႉသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇလႄႈၵူၼ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၼမ်ႉၼမ်းတၢင်းယၢမ်ႈ လူႉၼမ်တႄႉတႄႉ။ ဢၼ်လႆႈသုမ်းငိုၼ်းၶမ်းၸွမ်းၵေႃႈၼမ်၊ ဢၼ်လႆႈသုမ်းလူတ်ႉၶိူင်ႈၶူဝ်းၶွင်ၸပ်းတူဝ် ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈၼမ်၊ ၽူဝ်မေးၽိတ်းၽႅၵ်ႇတႅၵ်ႇယၢႆႈၵၼ်ၵေႃႈ မီးၼမ် ႁဝ်းၶႃႈၵူၼ်းမိူင်းၼႆႉ ပဵၼ်ဢၼ်မႆႈၸႂ်ၸွမ်းလုၵ်ႈလၢၼ်တႄႉယဝ်ႉ- ဝႃႈၼႆ။

ပၢင်လွင်း ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးတီႈၼိုင်ႈ

ၵူၼ်းမိူင်း ဢၼ်ဢမ်ႇၶႂ်ႈဢွၵ်ႇၸိုဝ်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈ ထတ်းသၢင်ဝႃႈ ၵဵဝ်ႇၵပ်းပၢင်တေႃႇလွင်းၼႆႉ မိူဝ်ႈလဵဝ်ၸမ်မႃးပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈယဝ်ႉလႄႈ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၶဝ် တင်ႈၸႂ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းမဝ်းမိင်း ၊ ၼင်ႇႁိုဝ်ၵူၼ်းမိူင်း ပေႃးတေဢမ်ႇၶဝ်ႈၸႂ် ၸပ်းၸႂ်ၸွမ်းလွင်ႈၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈၼၼ်ႉ တင်ႈၸႂ်ဢဝ်ပၢင်လွင်းပွႆႇပၼ်ၵေႃႈၸၢင်ႈပဵၼ်လႆႈ ဝႃႈၼႆ။

ပၢင်တေႃႇလွင်းတီႈၵဵင်းတုင်ၼႆႉ မိူဝ်ႈလဵဝ်မီးဝႆႉသွင်တီႈ၊ တီႈၼိုင်ႈ ပဵၼ်တီႈဝၢၼ်ႈၼွင်ၼူၼ်း ဢိူင်ႇမိူင်းၸဵမ်း သဵၼ်ႈတၢင်ႈၵဵင်းတုင်တႃႈၶီႈလဵၵ်း - ၵဵင်းတုင် ၸၢႆးၵျႃႇၽတ်း ၵေႃႉပဵၼ်ၽူႈႁပ်ႉမဝ်ႁဵတ်း၊ တီႈဝၢၼ်ႈၼွင်မႃႉ ဢိူင်ႇဝတ်ႉသၢဝ်း သဵၼ်ႈတၢင်းၵဵင်းတုင်မိူင်းၶၢၵ်ႇၼၼ်ႉ ၸၢႆးတီ ပဵၼ်ၽူႈႁပ်ႉမဝ်ႁဵတ်း ၼႆယဝ်ႉ။

ပၢင်တေႃႇၵႆႇသမ်ႉ တေပဵၼ်ဝၼ်းပႅတ်ႇၶမ်ႈ လိူၼ်လပ်း လိူၼ်မူၼ်း၊ ၵွပ်ႈဝႃႈ ပဵၼ်ဝၼ်းသိလ်လႄႈ ပဵၼ်ဝၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၶဝ်ယင်ႉလိုဝ်ႈၵၢၼ်- ၼႆယဝ်ႉ။