ဢိင်ၼိူဝ်ပၼ်ႁႃပၢင်တိုၵ်းသေ ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆး ပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်း၊ မိူၼ်ၼင်ႇ ၼႃႈလိၼ်ၶိုၵ်ႉတွၼ်းမၢႆ 1 (ၵူဝ်းၵၢင်ႉ) ၊ မၢႆ 2 (ဝႃႉ) လႄႈ မၢႆ 4 (မိူင်းလႃး)ၸိူဝ်းၼႆႉ တႃႇၸတ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈၼၼ်ႉ ယင်းပႆႇၼႄႉၼွၼ်း။

မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 08/06/2015 ၼႆႉ ဢူးတိၼ်ႇဢေး ႁူဝ်ပဝ်ႈၶွမ်ႊမသျိၼ်ႊၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈ ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈပီ 2015 ႁဵတ်းပၢင်သပ်းၸႅင်ႈၶၢဝ်ႇ တီႈသုၼ်ၵၢင်ငမ်းယဵၼ်မၢၼ်ႈ (MPC)သေ ၵၢဝ်ႇလၢတ်ႈလွင်ႈ ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ၼႂ်းၼႃႈလိၼ်ၶိုၵ်ႉတွၼ်းမၢႆ 1 (ၵူဝ်းၵၢင်ႉ)၊ ၼႃႈလိၼ်ၶိုၵ်ႉတွၼ်းမၢႆ 2 (ဝႃႉ) လႄႈ ၼႃႈလိၼ်ၶိုၵ်ႉတွၼ်းမၢႆ 4 (မိူင်းလႃး) ဝႃႈ ပိူဝ်ႈတႃႇၸတ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈၼၼ်ႉ ယင်းပႆႇတႅတ်ႈတေႃး ၼႄႉၼွၼ်း။

ဢူးတိၼ်ႇဢေး လၢတ်ႈဝႃႈ- ၼႃႈလိၼ်ၽွင်းငမ်းတူဝ်ၵဝ်ႇဝႃႉၼႆႉ ဢိင်ၼိူဝ် ဢမ်ႇမီးလွင်ႈၼိမ်သဝ်း၊ ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်း။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ လွင်ႈၵဵပ်းသၢႆမၢႆႁူဝ်ၵူၼ်းၸိူဝ်းမီး သုၼ်ႇလႆႈလိူၵ်ႈတင်ႈၵေႃႈ ဢမ်ႇယဝ်ႉ ဢမ်ႇတူဝ်ႈလႄႈ တေပႆႇၸၢင်ႈၸတ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ။ တႃႇတေမီးပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈၼႂ်းၼႃႈလိၼ်ဝႃႉၼႆႉ သၢႆငၢႆမၼ်းဢေႇလိူဝ်တၢင်ႇတီႈ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈဝႃႈ  ၸမ်ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈမႃးၵေႃႈ ၶဝ်ဢမ်ႇပၼ်တၢင်ႇပႃႊတီႊ ၶဝ်ႈႁူၺ်းသူၼ်းႁႃသဵင်။ ၵွပ်ႈၼၼ် တႃႇတေႁဵတ်းၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈ ၼႂ်းၼႃႈလိၼ်ဝႃႉၼႆႉ ၿိူဝ်ႊသႅၼ်ႊ (%)  မၼ်းတိုၼ်းဢေႇယဝ်ႉ- ဝႃႈၼႆ။

ဢူးတိၼ်ႇဢေး လၢတ်ႈထႅင်ႈဝႃႈ- ၼႃႈလိၼ်ၵူဝ်းၵၢင်ႉ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 2 လိူၼ်တၢင်းၼႃႈၼႆႉ သင်ၸိူဝ်ႉဝႃႈမီးလွင်ႈ ၵတ်းယဵၼ်ၼိမ်သဝ်းၵႂႃႇၸိုင် ၶေးတေၸၢင်ႈၸတ်းႁဵတ်း ၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈလႆႈယူႇ။

ၼႂ်းၼႃႈလိၼ်မိူင်းလႃးၼႆႉ ၸၢင်ႈမီးငဝ်းလၢႆး ပိူဝ်ႈတႃႇတေၶဝ်ႈလိူၵ်ႈတင်ႈလႆႈ ဝႃႈၼႆသေတႃႉၵေႃႈ မိူဝ်ႈပီ 2010 ၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၶဝ်ဢမ်ႇသူင်ႇ ၼေႃႇၽွင်းတႅၼ်း မႃးၶဝ်ႈလိူၵ်ႈတင်ႈလႄႈ ပဵၼ်လွင်ႈယၢပ်ႇ။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၵၢၼ်သၢၼ်မိုဝ်း ၶဝ်ႈပႃးၼႂ်းၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈၼႆႉ ၶဝ်ႁႅင်းဢေႇဝႆႉလႄႈ တႃႇတေၶဝ်ႈပႃးၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈၼၼ်ႉ သၢႆငၢႆမၼ်းဢေႇဝႆႉ- ဝႃႈၼႆ။

မိူဝ်ႈပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈသွမ်ႈၼႂ်းပီ 2012 ၼၼ်ႉ ၼႂ်းမိူင်းၶၢင် ဢမ်ႇၸၢင်ႈၸတ်း ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ၊ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈလူင်းၵဵပ်းသၢႆမၢႆ ၽူႈမီးသုၼ်ႇလႆႈလိူၵ်ႈတင်ႈ၊ မၢင်ပႃႊတီႊၵေႃႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈလူင်းႁႃသဵင် ႁူၺ်းသူၼ်း။ ယၢမ်းလဵဝ်တႄႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈၸိူင်ႉၼၼ်ယဝ်ႉလႄႈ ၼႂ်းမိူင်းၶၢင်ၼႆႉ ၶေးတေၸတ်းႁဵတ်းၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈ ၵူႈဝဵင်းဝဵင်း- ဝႃႈၼႆ။

ဢူးတိၼ်ႇဢေး ယင်းလၢတ်ႈၵႂႃႇဝႃႈ- ၼႂ်းၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈၼႆႉ တင်းမူတ်းမီးယူႇ 323 ဝဵင်း၊ ၼႂ်းမိူင်းၶၢင် ပႃးၵူႈဝဵင်း။ မိူၼ်ၼင်ႇ ၼႂ်းမိူင်းတႆးၼႆႉ ဝဵင်းဢၼ်တေဢမ်ႇၸၢင်ႈၶဝ်ႈပႃး ၼႂ်းၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈ/ ၼႂ်းၶဵတ်ႇ လိူၵ်ႈတင်ႈၼႆႉ မီးမိူၼ်ၼင်ႇမိူင်းမႂ်ႇ၊ ပၢင်ဝၢႆ၊ ပၢင်သၢင်း၊ ၼႃးၽၢၼ်း၊ မိူင်းလႃး၊ လၢဝ်ႇၵၢႆးလႄႈ ၵွင်းၸၢင်ႉၸိူဝ်းၼႆႉ- ဝႃႈၼႆ။

ၼႂ်းၼႃႈလိၼ်ဝႃႉ ဢၼ်ဝႃႈႁူဝ်ၵူၼ်းမီးႁူၵ်းသႅၼ်ပၢႆ (600,000) ၼႆၼၼ်ႉ ၵူၼ်းမီးဝႂ်ၵပ်းတူဝ် (မၢတ်ႈပူင်ႇတိၼ်ႇ) မီးႁူဝ်ႁဵင်မၼ်းၵူၺ်း- ဢူးတိၼ်ႇဢေး တွပ်ႇလၢတ်ႈတီႈၸုမ်းၶၢဝ်ႇၶဝ် တီႈ MPC ၵႂႃႇၼင်ႇၼႆ။

ၾၢႆႇၼိုင်ႈတၢင်းၼိုင်ႈ၊ ၸၢႆးၼုတ်း ပႃႊတီႊႁူဝ်သိူဝ် (SNLD) ယင်းလၢတ်ႈဝႃႈ- ဢၼ်ဝႃႉယွၼ်းၸႄႈမိူင်းၼႆႉ တီႈတႄႉမၼ်း ၶဝ်လူတ်းသေယွၼ်း။ ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ဢမ်ႇပဵၼ်ၼႂ်းၼႃႈလိၼ်ဝႃႉၵေႃႈ ဝႃႉၶဝ်ၼႆႉ ယူႇၵႂႃႇႁင်းၵူၺ်းၶဝ်လႆႈ။ ပေႃးၶဝ်ၶဝ်ႈၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈၵေႃႈ တေၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႂ်း ပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်း 2008 ၼၼ်ႉလုမ်းလုမ်းသေ သုၼ်ႇလႆႈဢၼ်ၶဝ်လႆႈယူႇယၢမ်းလဵဝ်ၵေႃႈ ၸၢင်ႈလူတ်းယွမ်းလူင်းၵႂႃႇထႅင်ႈၵွၼ်ႇ။ သုၼ်ႇလႆႈ ဢၼ်ၶဝ်လႆႈဝႆႉ ၼႃႈလိၼ်ၽွင်းငမ်းတူဝ်ၵဝ်ႇၼၼ်ႉၵေႃႈ ၸၢင်ႈမီးၵူၼ်းတၢင်းၼွၵ်ႈ ၶဝ်ႈမႃးၵႅဝ်ၸွမ်း- ဝႃႈၼႆ။