တႄႇလိူၼ်ၼူဝ်ႊဝႅမ်ႊၿိူဝ်ႊ (2014)ၼႆႉၵႂႃႇ တေမီးၵၢၼ်ၵဵပ်း သၢႆမၢႆၸိုဝ်ႈသဵင် ၵူၼ်းမီးသုၼ်ႇလႆႈ တွတ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ် ၼႂ်းၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈပီ 2015 ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း။ တေတႄႇၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈ တူၼ်ႈတီးၵႂႃႇ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 4 လိူၼ်။

တင်ႈတႄႇဝၼ်းတီႈ 22/12/2014 ၼႆႉၵႂႃႇ ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း၊ တေၶွတ်ႇၽွတ်ႈၶွမ်ႊမသျိၼ်ႊသေ တေလူင်းၵဵပ်းသၢႆမၢႆၸိုဝ်ႈသဵင် ၽူႈဢၼ်မီးသုၼ်ႇလႆႈတွတ်ႈၶႅပ်း၊ ပိူဝ်ႈတႃႇတွတ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ် ၼႂ်းၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈ ပီ 2015 ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၵူၼ်းဢၼ်မီးသုၼ်ႇလႆႈၸႂ်ႉသဵင်/ သုၼ်ႇလႆႈတွတ်ႈၶႅပ်းၼႆႉ တေမီးမွၵ်ႈၵႃႈႁိုဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉ တေပႆႇပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ- ႁူဝ်ပဝ်ႈၶွမ်ႊမသျိၼ်ႊ ၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈ ဢူးတိၼ်ႇဢေး လၢတ်ႈ။

ဢၼ်တေလူင်းၵဵပ်းၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်းၼႆႉ ပဵၼ်ၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈ တူၼ်ႈတီး မိူၼ်ၼင်ႇၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းလွၵ်ႈၸွၵ်ႇ/ ၵၢတ်ႇလေႃႉ/ ၾၢႆၶုၼ်ႇ/ ယွင်ႁူၺ်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၸႄႈဝဵင်းသီႇသႅင်ႇ ႁူဝ်ပူင်း ဢၼ်ပဵၼ်ၼႃႈလိၼ်ၽွင်းငမ်းတူဝ်ၵဝ်ႇ ပဢူဝ်း၊ ၸႄႈဝဵင်းယႂႃႇငၢၼ်ႇ ပင်းတရႃႉ ဢၼ်ပဵၼ်ၼႃႈလိၼ်ၽွင်းငမ်းတူဝ်ၵဝ်ႇ ထၼု ၸိူဝ်းၼႆႉ။

ပိူင်လူင်မၼ်း တေတႄႇၵဵပ်း ၼႂ်းလုၵ်ႈလိူၼ်ၼူဝ်ႊဝႅမ်ႊၿိူဝ်ႊ ပီ 2015 ၼႆႉ။ ၵူၼ်းၵေႃႉဢၼ် ဢႃႇယုတေတဵမ် 18 ၵူႈၵေႃႉ၊ လွၵ်းလၢႆးၵဵပ်းသဵၼ်ႈမၢႆ တေၸႂ်ႉဝႅပ်ႊၾွမ်ႊ 66/6 ၊ တေလႆႈပဵၼ်ၵူၼ်းဢၼ်မီးသဵၼ်ႈမၢႆႁူဝ်ႁိူၼ်း။ ပိူဝ်ႈတႃႇၵူၼ်းဢၼ်ယူႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၼၼ်ႉ ပေႃးဝႃႈမီးၸိုဝ်ႈၼႂ်းသဵၼ်ႈမၢႆႁူဝ်ႁိူၼ်းယူႇ ၶဝ်သမ်ႉဢမ်ႇယူႇႁိူၼ်း၊ မိူၼ်ၼင်ႇပၢႆႈၽေးသိုၵ်းသိူဝ်လႄႈသင်၊ ပၢႆႈၵႂႃႇႁႃႁဵတ်းၵၢၼ်တၢင်ႇဝၢၼ်ႈတၢင်ႇမိူင်းလႄႈသင် ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ တေဢဝ်ၸိုဝ်ႈၶဝ်သႂ်ႇပႃးၼႂ်း သၢႆမၢႆသဵၼ်ႈၸိုဝ်ႈ ဢၼ်မီးသုၼ်ႇလႆႈတွတ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်လႆႈ- ၼႆယဝ်ႉ။

ၵပ်းၵၢႆႇလွင်ႈၼႆႉ ၵေႃၽႄၶွမ်ႊမသျိၼ်ႊ ၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈမိူင်းတႆး လႄႈ တင်း ၸုမ်းပိူင်လိူၵ်ႈတင်ႈၵူႈၸိုင်ႈမိူင်း IFES (International Foundation for Election System) လႆႈၸတ်းႁဵတ်းပၢင်သွၼ် တီႈမိူင်းတႆး၊ ပိူဝ်ႈတႃႇတေၵဵပ်းသဵၼ်ႈမၢႆၸိုဝ်ႈသဵင်ၵူၼ်းမိူင်း။ ၵူၼ်းၼိုင်ႈၵေႃႉ ႁဵတ်းၵၢၼ်ၼႂ်းၶွမ်ႊၽိဝ်ႊတိူဝ်ႊၼိုင်ႈလုၵ်ႈ သႂ်ႇလႆႈသဵၼ်ႈမၢႆၸိုဝ်ႈၵူၼ်း 300 ၵေႃႉ- ၼႆယဝ်ႉ။

ၵၢၼ်ၵဵပ်းသၢႆမၢႆၸိုဝ်ႈသဵင် ၵူၼ်းမီးသုၼ်ႇလႆႈတွတ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်ၼႆႉ ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း တေတႄႇၵဵပ်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းတူၼ်ႈတီး ဢွၼ်တၢင်း၊ တေဢဝ်ၶၢဝ်းယၢမ်း 4 လိူၼ်- ၵႅမ်ၽူႈၸီႉသင်ႇ ၼႂ်းၵေႃၽႄၶွမ်ႊမသျိၼ်ႊ ၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈမိူင်းတႆး ဢူးတၢၼ်းလုၼ်ႇမိၼ်ႉ လၢတ်ႈ။

ၼႂ်းၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၼႆႉ ပိူဝ်ႈတႃႇၵဵပ်းသၢႆမၢႆၸိုဝ်ႈသဵင် ၵူၼ်းမီးသုၼ်ႇလႆႈတွတ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်ၼၼ်ႉ တေတႄႇၵႂႃႇၼႂ်းတိူင်းတႃႈၵုင်ႈ ဢလူင်ႇ၊ တီႈမိူင်းၶျၢင်း တီးတဵင်ႇ၊ တီႈမိူင်းၶၢင် ဝဵင်းမႂ်ႇ၊ ၼႂ်းမိူင်းတႆး ပဵၼ်မိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈတူၼ်ႈတီး ၸိူဝ်းၼႆႉပဵၼ်ၶၵ်ႉတွၼ်ႈတီႈ 1 ၊ ၼႂ်းၶၵ်ႉတွၼ်ႈတီႈ 2 တေၵဵပ်းပတ်းပိုၼ်ႉတူဝ်ႈမိူင်း၊ တေၶတ်းၸႂ်ႁဵတ်းသၢင်ႈၵႂႃႇ ႁႂ်ႈယဝ်ႉတူဝ်ႈၼႂ်းလိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊ ပီ 2015 - ၼႆယဝ်ႉ။