ဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ  ဝဵင်းဢၼ်တိတ်းၸပ်း လႅၼ်လိၼ်မိူင်းၶႄႇၼၼ်ႉ ယႃႈၾိၼ်ႇ ယႃႈမႃႉၼမ် ၵူၼ်းသူႇၵိၼ်သမ်းလိူင်ႇ ၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇၵူႈဝၼ်း ဢွင်ႈၶၢႆပေႃးတိတ်းၸိုဝ်ႈဝႃႈ ယွမ်ႇယႃႈမဝ်းၵမ် - ၵူၼ်းယူႇၼမ်ႉၶမ်းလၢတ်ႈ။

ဢွင်ႈၶၢႆယႃႈ တီႈဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း ၵူႈပွၵ်ႈ ပဵၼ်ပွတ်းႁူဝ်ၼမ်ႉသေတႃႉ တေႃႈလဵဝ် ၶၢႆႉမႃး ႁိမ်းပွၵ်ႉ ၵုင်းၵလႃး။ ၶႄႇ၊ တႆး၊ မၢၼ်ႈ၊ တဢၢင်း(ပလွင်ႈ) ၸိူဝ်းပဵၼ် ၵူၼ်းယူႇ ပိုၼ်ႉတီႈ  တင်ႈတႄႇ သႅၼ်း သိၵ်းႁိၵ်း တေႃႇ ဢႃယုႁိမ်းၸဵတ်းသိပ်း   လႆၵၼ်ၵႂႃႇၵိၼ် ဢမ်ႇယွမ်း 200 ၵူႈဝၼ်း။

“ၵူၼ်းၵႂႃႇၵိၼ်ယႃႈၾိၼ်ႇယႃႈမႃႉ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၶဝ်ဢမ်ႇၵႂႃႇတူဝ်လၢႆတူဝ်ပဝ်ႇ ၶဝ်ၵႂႃႇမိူၼ်ၵူၼ်းႁဵတ်း သူၼ်ႁဵတ်းၼႃး သမ်ႉပႃးလၢပ်ႇ ပႃးလႅဝ်း သေ ၽႂ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇႁတ်းတူၺ်း ဢမ်ႇႁတ်းၶဝ်ႈၸမ်ၶဝ်” - ၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈ ပွၵ်ႉၵုင်းၵလႃးလၢတ်ႈ။

ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၼႆႉသေ ၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင် ၾၢႆႇပွၵ်ႉ ၵုင်းၵလႃး လၢတ်ႈဝႃႈ-  “ ၵူၼ်းၵႂႃႇသိုဝ်ႉၵိၼ်ၵေႃႈ ႁႅင်းယႂ်ႇ၊ ပေႃးလတ်းမႃး ၼႂ်းပွၵ်ႉၵုင်းၵလႃးသမ်ႉ ပေႃးႁၼ်ၸဝ်ႈႁိူၼ်း  သမ်ႉယွၼ်းၵိၼ်ၼမ်ႉ၊ ပေႃးဢမ်ႇႁၼ်သမ်ႉ မေႃဢဝ်ၶူဝ်းၶွင်ၼႂ်းႁိူၼ်းၼႂ်းယေးၵႂႃႇ၊ လွင်ႈၼႆႉ လၢတ်ႈၽူႈမီးဢႃႇၼႃႇ ၶဝ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်းသင် ႁဝ်းၶႃႈၵူၼ်းပွၵ်ႉၵူၼ်းၾၢႆႇ တေႁဵတ်းႁိုဝ်ၶတ်းၶႂၢင်၊ ပိူင်လူင် ၵူဝ်ၶဝ်ႁဵတ်းၽေးတေႃႇ ၵူၼ်းပွၵ်ႉ” - ဝႃႈၼႆ။

ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ ၸၢႆးလိူၼ်မျၢတ်ႈ ႁူဝ်ပဝ်ႈပႃႇတီႇႁူဝ်သိူဝ်လၢတ်ႈဝႃႈ - “လႆႈငိၼ်းဝႃႈ ၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင် ပွၵ်ႉၵုင်းၵလႃးၵေႃႈ တၢင်ႇထိုင်ၾၢႆႇဢုပ်ႉပိူင်ႇဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်းယူႇ၊ ယူႇတီႇႁဝ်းၶႃႈပႃႇတီႇႁူဝ်သိူဝ် တေဢုပ်ႇဢူဝ်း ပႃႇတီႇသိူဝ်ၽိူၵ်ႇ၊ ပျီႇတုၸိတ်ႉမဵဝ်ႉမ လႄႈၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်းၼႂ်းဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်းသေ  ႁႃတၢင်း ဢွၵ်ႇလၢႆး ၵႄႈလိတ်ႈလွင်ႈၼႆႉယူႇ” - ဝႃႈၼႆ။

လွင်ႈယႃႈမဝ်းၵမ်လိူင်ၼမ် တၢင်းဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်းၼႆႉ ၾၢႆႇပၵ်းတႃတူၺ်းယႃႈမဝ်းၵမ်ၸိုင်ႈတႆး Shan Drug Watch လၢတ်ႈဝႃႈ - (1) ဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်းပဵၼ် ဝဵင်းလႅၼ်လိၼ်၊ (2) လႆႈယူႇၼႂ်းၵႄႈပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ်၊ (3) ၸုမ်းမႅၵ်ႇၵွင်ႈ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ မိူၼ်ႇၼင်ႇ ႁူဝ်ၼႃႈပျီႇတုၸိတ်ႉပၢၼ်းသေး ၽွင်းတႅၼ်း ပႃႇတီႇသၢင်ႇသီႈ ဢၼ်တၢင်းၼမ်ႁူႉဝႃႈ ပၢၼ်းသေးၵျေႃႇမိၼ်ႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းၵဵဝ်ႇ ၵပ်းယႃႈမဝ်းၵမ်၊ (4) တူဝ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ တင်ႈၸႂ်ပၼ်ႁႅင်း ႁႂ်ႈယႃႈမဝ်းၵမ်လိူင်ႇ - ဝႃႈၼႆ။

ၵႃႈၶၼ်ယႃႈမႃႉထုင်ႉၼၼ်ႉ WY သီၶွင်ႇ 1500 ပျႃး၊ WY ထိ ၼိုင်ႈ 2500 ပျႃး၊ X ထိၼိုင်ႈ 2500 ပျႃး၊ 881  သမ်ႉ 2000 ပျႃးၵူၼ်းၼုမ်ႇဢမ်ႇၶႂ်ႈဢွၵ်ႇၸိုဝ်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈ။