ပူၼ်ႉမႃးမိူဝ်ႈ ဝၼ်းတီႈ 25-27/04/2014 ၵေႃပူၵ်းပွင်ၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃႈ ႁဵတ်းပၢင်ၵုမ်တီႈဝတ်ႉ/ၵျွင်းတေႃး ဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း။ မီးတူဝ်တႅၼ်းၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃး 13 ၸႄႈဝဵင်း မႃးၶဝ်ႈႁူမ်ႈၸမ်ပၢၵ်ႇ။ ၾၢႆႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ မီးၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၾၢႆႇၽုၵ်ႇသွမ်ႈၸႄႈတွၼ်ႈ ၶဝ်ႈႁူမ်ႈ- ၼႆယဝ်ႉ။

တီႈပၢင်ၵုမ် မီးၵၢၼ်ၵပ်းသိုပ်ႇမိုတ်ႈၵိုဝ်းၸုမ်းၵေႃပူၵ်းပွင်ၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃး။ ပူင်သွၼ်လၢတ်ႈၼေပၼ်လၢႆးႁဵတ်း လိၼ်ပုၺ် (မေႇဢေႃးၸႃႇ)  သၽႃႇဝႃႉ။ ဢုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄလွင်ႈၽွၼ်းလီၽွၼ်းၸႃႉလိၼ်ပုၺ် ဢၼ်မီးထၢတ်ႈ ၶေႊမီႊၶိူဝ်ႊ ။ တေတိုၵ်းသူၼ်း ယႃႇၸႂ်ႉပုၺ်ၶေႊမီႊ ။ ၵွပ်ႈမၼ်းတုမ်ႉတိူဝ်ႉပၢႆးယူႇလီ ။ မီးၵူၼ်းၶဝ်ႈႁူမ်ႈ/ သူၼ်ၸႂ်ၼမ်တႄႉတႄႉ- ၸၢႆးသိူဝ်ႁၢၼ် ႁူဝ်ပဝ်ႈၵေႃပူၵ်းပွင်ၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃး (ဢၼ်ပၵ်းၼႂ်းမိူင်းထႆး)  လၢတ်ႈ။

ယိူင်းဢၢၼ်းပိူင်လူင်တႄႉ ၵူႈၸႄႈဝဵင်း ၼႂ်းမိူင်းတႆး ႁႂ်ႈမီးၵေႃပူၵ်းပွင်ၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃး ။ ႁႂ်ႈႁူႉလွင်ႈထၢတ်ႈ မေႇဢေႃးၸႃႇ။ ပၢင်ႁူပ်ႉထူပ်းပွၵ်ႈၼႆႉ ပႃးၸဵမ်ပီႈၼွင်ႉပွတ်းႁွင်ႇ မူႇၸႄႈ၊ ၼမ်ႉၶမ်း၊ ၸေႊလၢၼ်ႉ။  ပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်းသမ်ႉ မိူင်းတူၼ်၊ မိူင်းသၢတ်ႇ၊ ပုင်ႇပႃႇၶႅမ် မႃးၶဝ်ႈႁူမ်ႈ။ ပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်း ၵေႃႈတုၵ်းယွၼ်းမႃး ႁႂ်ႈၵေႃပူၵ်းပွင်ၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃးမႃးႁူပ်ႉထူပ်းလႅၵ်ႈလၢႆႈတၢင်းႁူႉပၼ် ၼႆလူးၵွၼ်ႇ။

တႃႇတေပဵၼ်ပၢင်ၵုမ်ၼႆႉ ၸဝ်တႃႇၼလူင်ၽူႈၵမ်ႉၸွႆႈဢဵၼ်ႁႅင်းငိုၼ်းတွင်းပဵၼ် ၸဝ်ႈပၢႆးမၢၵ်ႈမီးၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၸိုဝ်ႈလုင်းမိၼ်းလုၼ်ႇ+ပႃႇလႃႉ ၵမ်ႉၸွႆႈငိုၼ်းတွင်း။  လိူဝ်ၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၽူႈၶဝ်ႈၵေႃ လႄႈ ပီႈၼွင်ႉလၢင်းၶိူဝ်း။

တေၵပ်းသိုပ်ႇၵေႃလိၵ်ႈလၢႆး ၵူႈၸႄႈဝဵင်းသေ ၼႂ်းလိူၼ်ၸဵင်တေမႃးၼႆႉ တေၸတ်းပၢင်ၵုမ် လူင်ၸဝ်ႁႆႈၸဝ်ႈၼႃး ဢၼ်ပႃးတူဝ်တႅၼ်းၵူႈၸႄႈဝဵင်းၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးၶဝ်ႈႁူမ်ႈ။ တေလိူၵ်ႈတင်ႈၶွတ်ႇၽွတ်ႈၵေႃ ၶိုၼ်းသေတေဢၢၼ်း တၢင်ႇမၢႆၾၢင် (Register)  မူႇၸုမ်း။ တေတူင်ႉၼိုင်ႁဵတ်းၵၢၼ်ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်။ ယၢမ်းလဵဝ် ႁူဝ်ပဝ်ႈၵေႃပူၵ်းပွင် ၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃး တီႈဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်း ပဵၼ်ၸၢႆးဢွင်ႇထုၼ်း။

ဝၢႆးၼႆႉ တေယႃႉပႅတ်ႈၵေႃပူၵ်းပွင်ၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃႈၼႂ်းမိူင်းထႆးသေ တေဝႆႉၵေႃၼႂ်းမိူင်းတႆးပဵၼ်လၵ်း ။ ၵေႃပူၵ်းပွင်ၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃးၼႆႉ ၵေႃႇတင်ႈမိူဝ်ႈပီ 2012 တီႈဝဵင်းၵဵင်းမႆႇ ၸိုင်ႈထႆး။ မိူဝ်ႈတႄႇၵေႃႇတင်ႈၵေႃ မီးၽူႈၶဝ်ႈၸုမ်း 9 ၵေႃႉ။

ၸၢႆးသိူဝ်ႁၢၼ်လၢတ်ႈဝႃႈ- ယၢမ်းလဵဝ် ၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃးၼႂ်းလၢင်းၶိူဝ်း ဢမ်ႇပေႃးမီးၸႂ်ၶႂ်ႈႁဵတ်းသူၼ်။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈႁဵတ်းၵိၼ်ၵၢၼ်သူၼ်ယဝ်ႉ ဢွၼ်ၵၼ်သုမ်း။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဝၢႆးလင်ပၢင်ၵုမ်ၼႆႉ ၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃး လၢင်းၶိူဝ်းဝႃႈဢၢၼ်းႁႂ်ႈပဵၼ် တူဝ် ယၢင်ႇ လီၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ။  ၵေႃပူၵ်းပွင်ၵေႃႈတေႁဵတ်းလိၼ် ပုၺ် သူင်ႇၶၢႆၵူႈ တီႈတီႈ။ တေပူၵ်းပွင် ပႃး ၵူၼ်းၼုမ်ႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ႁႂ်ႈမီးၵၢၼ်ငၢၼ်း။

တီႈပၢင်ၵုမ်လႆႈသပ်းလႅင်းၼေပႃး လၢႆးႁဵတ်းၾုၼ်ႇ ဢီႊဢႅမ်ႊ ။ ဢဝ်ၶူဝ်းၶွင်ႁိမ်းတိၼ်ႁိမ်းမိုဝ်း ဢၼ် ဢွၵ်ႇ ၼႂ်းသူၼ်ၼၼ်ႉ မႃးႁဵတ်းၾုၼ်ႇ တႃႇလဵင်ႉတူၼ်ႈၽၵ်း။ ယႃႈၶႃႈမႅင်းၸိူဝ်းၼႆႉလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမႃးၶဝ်ႈႁူမ်ႈ ပၢင်ၵုမ် သူၼ်ၸႂ်ပႃးၸႂ်၊ လႆႈႁႅင်းၸႂ်တႄႉတႄႉ -ဝႃႈၼႆ။