-" ႁိူၺ်ႉ ! သူလုၵ်ႉလႂ်မႃးၼႆႉ၊ ပေႃးႁူႉၸဝ်ႉၸဝ်ႉဢၢၼ်းၵႂႃႇ ပႂ်ႉတၢင်းသူၵူတ်ႇဝႂ်ၵပ်းတူဝ်ဢိူဝ်ႈၼႆ၊ မႃးလႄႈၶိုၼ်ႈမႃး လႄႈ၊"-ၼႆ (မၼ်းၸဝ်ႈႁွင်ႉထၢမ်)။ -" မဵင်းမ မတႅတ်ႉယ ယူဝ်ႉ < ၸဝ်ႈသြႃႇ၊ ပေႃးဢမ်ႇတႅတ်ႉယၵေႃႈ မိူဝ်းၶိုၼ်းၵွႆး ယိုင်၊ ၸၢင်ႈၶိုၼ်ႈ ႁဵတ်းသင် "-ၼႆ(ၽူႈတႅမ်ႈၶၢၼ်လၢတ်ႈ)။ -"ဢိူဝ်ႉၼႃႈ ! လႆႈတိၵ်းတိၵ်းယဝ်ႉ ပေႃးဢမ်ႇပၼ်ၶိုၼ်ႈ ၵေႃႈ ဢိုပ်းၶဝ်ႈၵွႆးဢိူဝ်ႈမေႃႉ"-ၼႆ (တၢၼ်ႈၸဝ်ႈၶိုၼ်းတွပ်ႇ)။

မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 03/01/2013 ၽူႈတႅမ်ႈတင်းၽူႈယိင်းၵဝ်ၶႃႈလႄႈၸၢႆးထုၼ်းလ(Tai art) ၵႂႃႇဢႅဝ်ႇၸဝ်ႈ သြႃႇၵူဝ်းဝိတ (ဢၼ်တႆးႁဝ်းၵမ်ႈၼမ်ႁူႉၸၵ်းမၼ်းၸဝ်ႈၼႂ်းၼၢမ်း ၸဝ်ႈသြႆၵေႃး) တီႈဝတ်ႉၵမ်မ ထၢၼ်းပုတ်ႉထယဵၵ်ႉတႃ ဝဵင်းတွင် ၵီႈလႄႈ ႁွင်ႉတၵ်ႉၵၼ်ၸွမ်းၼင်ႇသၽႃဝၵူၼ်းမိုတ်ႈၵိုဝ်းၵၼ် မိူၼ်ပီႈဢွၵ်ႇၼွင်ႉပဵၼ်လႄႈ ပဵၼ်ၵႂၢမ်းတၵ်ႉၼၢႆၵၼ်ပွၵ်ႈ လိုၼ်းသုတ်းၼႂ်းၸူဝ်ႈၼႆႉ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉယင်း ဢမ်ႇမီးလိူၼ်၊ ၽူႈတႅမ်ႈၵႂႃႇၵၢၼ်တီႈၵဵင်းတုင်လႄႈ လႆႈဝႆႈသႃတၵ်ႉၼၢႆတင်း ၸဝ်ႈသြႃႇလူင်ဝတ်ႉထမ် မူဝ်းတယ(ၸဝ်ႈငမ်းပၢႆး မုၵ်ႉၸုမ်းသင်ၶသမၵ်ႉၵ ဝဵင်းၵဵင်းတုင်) မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 20/01/2013 ၼၼ်ႉ လႆႈႁူႉတီႈၸဝ်ႈသြႃႇလူင်ဝႃႈ ၸဝ်ႈသြႃႇၵေႃးလွၼ်ႇမိူဝ်ႈဝႃး(ဝၼ်းတီႈ 19/01/2013)ယဝ်ႉၼႆလႄႈ ပဵၼ်ဢၼ်လႆႈသင်ဝေၵၼႂ်း ၸႂ်သေ ၶုၵ်းၸႂ်လႆႈထမ်းဢၼတ်ႉတလၵ်ႉၶၼသုတ်ႉတသေ ၽႃဝၼႃ ၼႂ်းၸႂ်ၸွမ်းလၢႆးၸဝ်ႈပူႇထီး (ၸိတ်ႉ တထမ်းမူဝ်း) ဝတ်ႉထမ်ႈဝူဝ်း မိူင်းၼႃႉ (ၵဵင်းမႆႇ) ယဝ်ႉ သူင်ႇသုၼ်ႇမုၼ်ၵုသူလ်ၸူးတၢၼ်ႈၸဝ်ႈၵမ်းလဵဝ်ယူႇ။

ၸဝ်ႈသြႃႇၵေႃးၼႆႉ ပဵၼ်းၵူၼ်းတႆးမိူင်းမၢၼ်ႈ၊ ၵိူတ်ႇၼႂ်းတိူင်းပႃႇၵိူဝ်သေ ႁဵတ်းၸဝ်ႈသၢင်ႇသႃမၼေရ် ၸဵမ်လဵၵ်ႉ၊ ပဵၼ် ၸၢင်းၽဢရႁၼ် ယူႇတႂ်ႈႁူမ်ႈငဝ်းၸဝ်ႈသြႃႇလူင်ၵမ်ႇပူဝ်းၸ ဝတ်ႉၵမ်ႇပူဝ်းၸ ဝဵင်းတႃႈၵုင်ႇ။ ၶိုၼ်ႈႁဵၼ်းၸၼ်ႉလိၵ်ႈ ၾၢႆႇလူဝ်းၵုတ်ႉတရႃ တၼ်းဢွင်ႇၸၼ်ႉထမ်းဢဵၵ်ႇ (ပထမၵျီးတၢၼ်း) သေ သိုပ်ႇၶိုၼ်ႈႁဵၼ်းၸၼ်ႉၶူး(ၸၼ်ႉထမ်မႃၸရိ ယ) ယူႇသေၵေႃႈ ၵွပ်ႈပၢႆးယူႇ လီဢၼ်ႇမိူၼ်ၸႂ်လႄႈ တၼ်းလႆႈသွင်ၽိုၼ်ထမ်းၵွႆး။ ၼၼ်သေၵေႃႈ ၵွပ်ႈတၢၼ်ႈၸဝ်ႈသူင်ဢၢၼ်ႇ လိၵ်ႈပိတၵၾၢႆႇပႃလိလႄႈ လူင်ႉလႅၼ်ႇၼႂ်းၸႂ်ၵႂၢမ်းပိတၵတ်ႈတႄႉတႄႉ။ ဢၼ်တၢၼ်ႈၸဝ်ႈပိုင်းၸႂ် ဢၢၼ်ႇလႄႈၶဝ်ႈၸႂ် ၼိူဝ်ႉၵႂၢမ်းသေပိူၼ်ႈ ဢဝ်ႁေႃးဢဝ်လၢတ်ႈယူႇတႃႇသေႇၼႆႉ ပဵၼ်ထမ်းမၸ်ႉသိ မၼိၵၢႆယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈသူင်ဢၢၼ်ႇထမ်းပိတၵ ၼင်ႇၵၼ်လႄႈ တင်းၽူႈတႅမ်ႈၺႃးၵၼ်မိူဝ်ႈလႂ်ၵေႃႈ ၵႆႉၵႆႉလႆႈယိၼ်းတၢၼ်ႈၸဝ်ႈလၢတ်ႈဝႃႈ- ၼမ်ႉထမ်းၵႂၢမ်းသွၼ် ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈ ဢၼ်ၵိၼ်ၸႂ် (လုတ်ႇၸႂ်) မိူၼ်ၼိူဝ်ႉထမ်းၼႂ်းဢုပရိပၼ်ၼႃသၼႆႉ ပႆႇႁၼ် တီႈလႂ်ဢေႉမႂ်းႁူႉ၊ ၼႂ်းမူႇလပၼ်ၼႃသ တင်းမၸ်ႉသိမပၼ်ၼႃသၵေႃႈၼင်ႇၼၼ် "-ၼႆယူႇၵူႈၵမ်း။

ႁတ်းတႅမ်ႈလိၵ်ႈသၢၼ်ၶတ်းၸဝ်ႈဢမ်းၼၢၸ်ႈသိုၵ်း မိူဝ်ႈပဵၼ်ၽူႈမၢႆလူင်သင်ၶၸိုင်ႈတႆးယူႇၼၼ်ႉဝႃႈ- ပေႃးတၢင်းလူင် ပွင်ၸိုင်ႈ ဢမ်ႇပၼ်ပိူတ်ႇသွၼ်လိၵ်ႈတႆးၼႂ်းမိူင်းတႆးၵေႃႈ ၸုမ်းသင်ၶႁဝ်းတေႁၢမ်ႈ ဢမ်ႇပၼ်သွၼ်ႁဵၼ်းလိၵ်ႈမၢၼ်ႈ ၼႂ်းမိူင်းတႆးပတ်းပိုၼ်ႉၼႆလႄႈ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ တီႈဝဵင်း တွင်ၵီႈပေႃးလႆႈမႃးဝႆႈၼွမ်းၵွမ်းတူဝ် ထိုင်ဝတ်ႉပိၵတ်ႈ ဝဵင်းပၢင်လူင် ႁႂ်ႈထွၼ်ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၶိုၼ်း သေ ၵမ်းၼႆၼၼ်ႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈၽႂ်တီႈလႂ် ပဵၼ်ၸဝ်ႈသြႃႇၵေႃးၼႆႉယဝ်ႉ။

ႁတ်းဢဝ်တိၼ်ထိပ်ႇၸဝ်ႈၼႃႈတီႈတမ်ႈလူတ်ႇ(ပလိၵ်ႊထႆး) တီႈဝတ်ႉလွၼ်း ဝဵင်းမိူင်းၵွၵ်ႇ ၸိုင်ႈထႆး သေ လိုပ်ႈလမ်း ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈပလိၵ်ႊဢွၵ်ႇဝတ်ႉလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၸဝ်ႈသင်ၶတႆးလႆႈၸႂ်ယႂ်ႇပိုင်ႈဢိင် ၼၼ်ႉၵေႃႈ  ဢမ်ႇၸႂ်ႈၽႂ်တီႈလႂ် ပဵၼ် ၸဝ်ႈသြႃႇၵေႃးၼႆႉ။

တင်းၽူႈတႅမ်ႈ(မိူဝ်ႈၼၼ်ႉပဵၼ်မုၼ်ၸၢင်းမုၼိၼ်တပုတ်ႉထိ)၊ တင်းမုၼ်ၸၢင်းလူင်မိူင်း (ၸဝ်ႈသြႃႇ ဝၸီရ ဝတ်ႉရႃးၸ ထၢၼ်ဝၢၼ်ႈလူင် ဢိူင်ႇႁွင်ႈလိုၵ်ႉ ၸႄႈဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း) လႄႈၸဝ်ႈသြႃႇၵေႃး (ၸဝ်ႈသြႃႇၵူဝ်းဝိတ) လႆႈႁူမ်ႈမိုဝ်းၵၼ် လူင်းသူၼ်းတုမ်သတ်ႉထႃး ၸိူဝ်းပဵၼ်ၸၢဝ်းတႆးၼႂ်းမိူင်းၵွၵ်ႇ လႄႈတၢင်ႇၸႄႈတွၼ်ႈၼႂ်းမိူင်းထႆး ပိူဝ်ႈတႃႇႁႃသိုဝ်ႉတီႈလိၼ် ၵေႃႇသၢင်ႈဝတ်ႉတႆးၼႂ်းဝဵင်းလူင် မိူင်းၵွၵ်ႇၼႆသေ ဝၢႆးမႃးလႆႈႁူမ်ႈၸႂ်သတ်ႉထႃးၵၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈပဵၼ်ဝတ်ႉတႆး (ဝတ်ႉမႂ်ႇသႃထုပလိတ်ႇ) လႄႈ မီးမႃးတေႃႇမိူဝ်ႈလဵဝ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၵေႃႉတႄႇဝူၼ်ႉလႄႈလၢတ်ႈဢွၵ်ႇပၢၵ်ႇမႃး ဢမ်ႇၸႂ်ႈ ၽႂ်တီႈလႂ် ပဵၼ်ၸဝ်ႈသြႃႇၵေႃးၼႆႉယဝ်ႉ။

တင်းၸဝ်ႈၸဝ်ႈသြႃႇလူင်ဝိပသ်ႉသၼႃး ဝတ်ႉပိတၵတ်ႈ ဝဵင်းတွင်ၵီႈ ၶဝ်ႈၵႂႃႇပၼ်ႁႅင်းၸႂ်သတ်ႉထႃး ၸၢဝ်းတႆး ၸိူဝ်းတုၵ်ႉၶ ယွၼ်ႉတပ်ႉသိုၵ်းၶွမ်ႊမိဝ်ႊၼိသ်ႉတ် ထိုင်တီႈဝဵင်းမေႃႇၾႆးလႅင်း (ဢွင်ႈတီႈ ဢွၵ်ႇသႅင်ၽႆးလိၼ်း) ၼႂ်းမိူင်းၶမဵၼ် (ၵမ်ႊၽူႊၶျႃႊ) ၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇၸႂ်ႈၽႂ်တီႈလႂ် ပဵၼ်ၸဝ်ႈသြႃႇ ၵေႃးၼႆႉယဝ်ႉ။

ၽူႈဢၼ်ဢဝ်ဢွင်ႈတီႈလိၼ်ဝတ်ႉပုတ်ႉထႁူမ်ႈယဵၼ် ၼႂ်းဝဵင်းတွင်ၵီႈ ဢၼ်ပဵၼ်တီႈလိၼ်သတ်ႉထႃး ၸိူဝ်းၼပ်ႉယမ် တူဝ်တၢၼ်ႈၸဝ်ႈ လူႇတၢၼ်းပၼ်တူဝ်တၢၼ်ႈၸဝ်ႈႁဵတ်းဝတ်ႉယူႇသဝ်းၼၼ်ႉ သိုပ်ႇယိုၼ်ႈလူႇတၢၼ်း ပိူဝ်ႈတႃႇႁဵတ်း ပဵၼ် ဝတ်ႉၵမ်မထၢၼ်း၊ ႁဵတ်းၵၢၼ်တိုဝ်းထမ်းလႄႈ တင်ႈမီးယူႇတေႃႇထိုင်ဝၼ်းမိုဝ်ႈၼႆႉၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇၸႂ်ၽႂ်ၽူႈလႂ် ပဵၼ်ၸဝ်ႈသြႃႇၵေႃးၼႆႉယဝ်ႉ။

ၵႂၢမ်းထမ်းဢၼ်မၼ်းၸဝ်ႈလၢတ်ႈၼႄ ပဵၼ်ပၸ်ႉသိမဝႃၸႃ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 03/01/2013 တီႈႁူင်းမႆႉ သွင်ၸၼ်ႉ ဢၼ် ပဵၼ်တီႈလိုဝ်ႈၼွၼ်းမၼ်းၸဝ်ႈၵမ်းလိုၼ်းသုတ်း ႁိမ်းတၢပ်ႈလွႆဝတ်ႉၵမ်မထၢၼ်း ပုတ်ႉထယဵၵ်ႉတႃႇ ဝဵင်းလူင်တွင်ၵီႈ ၼၼ်ႉမီးဝႃႈ-" ၵူၼ်းၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ ဢမ်ႇၶိုၼ်ႈယႂ်ႇၼႆႉ မၼ်းယူႇတီႈၸႂ် ၵူၼ်းမႂ်းႁူႉ၊ ၵူၼ်းမီးၸႂ်မႃၼ(သႃႁၢဝ်)ၸူးပိူၼ်ႈၼႆႉ ႁဵတ်းၵၢၼ်ဢမ်ႇၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ၊ ဢဝ်ပဵပ်ႇပိူၼ်ႈလူး၊ ႁဵတ်းသင်လၢတ်ႈသင်ၵေႃႈ ၶႂ်ႈယူႇၼိူဝ်ပိူၼ်သေႁဵတ်း၊ ၶႂ်ႈယူႇၼိူဝ်ပိူၼ်ႈ သေလၢတ်ႈ၊ လၢတ်ႈၵႂၢမ်း ထၢင်ႇလဵၵ်ႉပိူၼ်ႈ၊ ပိူၼ်ႈဢမ်ႇမႅၼ်ႈၸႂ်လူး၊ ဢမ်ႇၸႂ်ႈၼႄႇ။ ဝၢၼ်ႈမိူင်းၵေႃႈဢမ်ႇၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမႂ်းႁူႉ၊ ပေႃးမီးၵူၼ်းသႅၼ်းၼႆႉၼမ်ၼႆႉ သူတူၺ်းလႃႉ။ ၵူၼ်းမီးၸႂ်မဵတ်ႉတႃပရႃးၼီး (ၸႂ်ႁၵ်ႉ၊ ၸႂ်ဢေးလူ ပိူၼ်ႈ) ၼႆႉဢိူဝ်ႈ ပဵၼ်ၵူၼ်းၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ၊ ၶိုၼ်ႈယႂ်ႇတင်းၸႂ်၊ ၶိုၼ်ႈယႂ်ႇတင်းတူဝ်ၶိင်း၊ ၶိုၼ်ႈယႂ်ႇတင်းၶွပ်ႈ ၶူဝ်းၼႃႈႁိူၼ်း၊ ပႃးတင်းပီၼွင်ႉ၊ ပႃးတင်းဝၢၼ်ႈမိူင်းယဝ်ႉ မႂ်းႁူႉ၊ ပိူၼ်ႈၵေႃႈႁၵ်ႉဢိူဝ်ႈ၊ ၵႂႃႇတၢင်းလႂ် ၵေႃႈ ပိူၼ်ႈဢမ်ႇၵူဝ်မိူၼ်ၵူၼ်းမီးမႃၼၵူၺ်း။ သူၸၢမ်း သပ်းၸႅင်ႈတူၺ်းလႃႈ ၵူၼ်းမီးၸႂ်မႃၼ တင်းၵူၼ်းမီးၸႂ်မဵတ်ႉတႃပရႃးၼီးၼႆႉ ပိူင်ႈၵၼ်ဢိူဝ်ႈ၊ ဢမ်ႇတႅၵ်ႈၵၼ်လႆႈၵူၺ်း၊ ၼႆႉပဵၼ်သၽႃဝ၊ ပဵၼ်ထမ်းလူဝ်းၵဢိူဝ်ႈ၊ ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈၸင်ႇဝႃႈ- သၸ်ႉၸထမ်းဢိူဝ်ႈ၊ သၸ်ႉၸၵေႃႈ ပဵၼ်သၽႃဝ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ "။

ပိူဝ်ႈဢဝ်ၵုၼ်းမုၼ်တၢၼ်ႈၸဝ်ႈ ဝၢႆးတၢၼ်ႈၸဝ်ႈသဵင်ၵမ်(လွၼ်ႇၶဝ်ႈသူၼ်မၢၵ်ႇႁၢၵ်ႈၶမ်း) မိူဝ်ႈပွႆးၸႃပ ၼၽဝ်ရုပ်ႈ ၵလၢပ်ႈၶၢပ်ႈတူဝ်တၢၼ်ႈၸဝ်ႈ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 29/01/2013 ၼၼ်ႉလႂ်၊ ႁႂ်ႈပဵၼ်ထမ်းသင် ဝေၵပုၼ်ႈသတ်ႉထႃးၵူၼ်းၽီ တင်းလၢႆၼၼ်ႉလႂ်၊ ၽူႈတႅမ်ႈၸင်ႇတႅမ်ႈၵႂၢမ်းထမ်းသုၺ်ၺတႃ (ဢၼတ်ႉတလၵ်ႉၶၼသုတ်ႉတ)သေ ၾၢၵ်ႇတွၼ်ႈမႃး ၸွမ်းၼႅင်ႈၶၢဝ်ႇၸိူင်ႉၼင်ႇပႃႈတႂ်ႈၼႆႉ-

[ၶေႃႈသပ်းလႅင်းလူင်ႈၼႃႈ ။ ဢတ်ႉတ- ဝိၺ်းၺၢၼ်း၊ ၵၼ်ႁူဝ် 32 ၵၼ်၊ မၼ်ႈတဵင်ႈဢမ်ႇၸၢင်ႈတၢႆ ၊ တူဝ်တၢႆၵေႃႈ ဢမ်ႇတၢႆ မီးယူႇၵိုၵ်းၽုမ်ႈၾႃႉၵူႈတီႈ(ၼႆႉပဵၼ်တီႈပွင်ႇဢတ်ႉတ ဢၼ်ၵူၼ်းဢမ်ႇႁူႉ သၸ်ႉၸထမ်းၶဝ်ႁၼ်ၽိတ်းလႄႈ ထိုဝ်ၵၼ်မႃး၊ ယူႇၼႂ်းၶိူဝ်းၶၢႆႇတၢင်းႁၼ်မိၸ်ႉသႃတိတ်ႉထိ 62 ပိူင်ဢၼ်မႃးၼႂ်းထမ်းပြမ်မၸႃလသုတ်ႉတ၊ ဝုတ်ႉတၼ်တပိတၵ)။   ဢၼတ်ႉတ- သိင်ႇတင်းလူင် မီးရုပ်ႈလႄႈၼၢမ်းၵွႆး၊ ရုပ်ႈတင်းၼၢမ်းၵေႃႈၸႅၵ်ႇၽႄႈလႆႈၶၼ်ထတင်းႁႃၵွႆး၊ ဢမ်ႇမီးလွၼ်ႉ ၵႅၼ်သင်၊ တင်ႈယူႇႁင်းမၼ်းၵွႆးဢမ်ႇလႆႈ၊ ပိုင်ႈဢိင်ၵၼ်မိူၼ်ႈၵူၺ်ႈပိုင်ႈငၢမ်ႈ- ငၢမ်ႈပိုင်ႈၵူၺ်ႈသေ ၸင်ႇပဵၼ်မႃး ၵွႆး၊ ပဵၼ်ယဝ်ႉလူႉ၊ မီးယဝ်ႉႁၢႆ၊ ၵိူတ်ႇယဝ်ႉတၢႆ မိူၼ်ၵၼ်ၵွႆးၵွႆး၊ ဢမ်ႇမီသင်ၵိုတ်းဝႆႉ(သုၺ်ၺတႃ)၊ ဢမ်ႇပဵၼ်ၸွမ်းၼင်ႇၸႂ်လႆႈ(ဢၼတ်ႉတႃ)။ ၼႆႉပဵၼ်တီႈပွင်ႈဢၼတ်ႉတ ဢၼ်ပုတ်ႉထၶမ်းၸဝ်ႈ ႁဝ်းၸီႉၼႄဝႆႉလႄႈ ယူႇၼႂ်းၶိူဝ်းၶၢႆတၢင်းႁၼ်သမ်မႃ တိတ်ႉထိ]။

ဢၼတ်ႉတလၵ်ႉၶသုတ်ႉတ      
ၽိၵ်ႉၶုၶဝ်ဢိူၺ်း ! ရူပ-သိင်ႇပဵၼ်လူႉရုပ်ႈ၊ ဝေတၼႃ-ၵၢၼ်ႁပ်ႉႁူႉ၊ သၺ်ၺႃ-ၵၢၼ်တွင်းမၼ်ႈ၊ သင်ၶႃရ-ၵၢၼ်ၼိုၵ်ႉ ႁႂ်ႈပဵၼ် မႃးၼႂ်းၸႂ်ဢဝ်၊ ဝိၺ်ၺႃၼ-ၵၢၼ်ႁူႉတူဝ်(ဝႃႈဢၼ်လႂ်ပဵၼ်သင်) ဢၼ်ပဵၼ်ၶၼ်ထတင်းႁႃႈ(ရုပ်ႈ၊ ဝေတၼႃ၊ သၺ်ၺႃ၊ သင်ၶႃရ၊ ဝိၺ်ၺၢၼ်ႇ)ၼႆႉ မၼ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈ ဢတ်ႉတ။ သင်ဝႃႈၶၼ်ထတင်းႁႃႈ ပဵၼ်ဢတ်ႉတၸိုင် မၼ်းဢမ်ႇၸၢင်ႈပဵၼ် တၢင်းၸဵပ်းမႆႈၶႆႈၼၢဝ် သင်။ ႁႂ်ႈၶၼ်ထၵဝ် ပဵၼ်ၸိူင်ႉၼႆသေၵမ်း၊ ယႃႇႁႂ်ႈပဵၼ်ၸိူင်ႉၼၼ်သေၵမ်းၼႆ ႁဝ်းသင်ႇမၼ်ႈလႆႈ ၼင်ႇၸႂ်။ ၵွပ်ႈမၼ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈဢတ်ႉတလႄႈ မၼ်းၸင်ႇပဵၼ်တၢင်းၸဵပ်းမႆႈၶႆႈၼၢဝ်၊ ႁႂ်ႈပဵၼ်ၸိူင်ႉၼႆ သေၵမ်း၊ ယႃႇႁႂ်ႈပဵၼ် ၸိူင်ႉၼၼ်သေၵမ်းၼႆ ႁဝ်းသင်ႇမၼ်ႈ (ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈ) ၸင်ႇဢမ်ႇလႆႈၼင်ႇ ၸႂ်ၼႆဢိူဝ်ႈ။

-"ႁၼ်ပဵၼ်ၸိူင်ႉႁိုဝ်လႃႇ ၽိၵ်ႉၶုၶဝ်ဢိူၺ်း ! ၶၼ်ထတင်းႁႃႈ(ရုပ်ႈ၊ ဝေတၼႃ၊ သၺ်ၺႃ၊ သင်ၶႃရ၊ ဝိၺ်ၺၢၼ်) ၼႆႉ မၼ်ႈတဵင်ႈၼႄႇ < ဢမ်ႇမၼ်ႈ < "-ၼႆ (ပုတ်ႉထသြႃႇပဵၼ်ၸဝ်ႈထၢမ်)။ -" ဢမ်ႇ မၼ်ႈၶႃႈၸဝ်ႈ"-ၼႆ (ပၺ်ၸဝၵ်ႉၵိယ တင်းႁႃႈၸဝ်ႈတွပ်ႇ)။ -"သိင်ႇဢမ်ႇမၼ်ႈတဵင်ႈၼႆႉ (ႁဵတ်းႁႂ်ႈ) ၶၢၼ်ၸႂ်ၼႄႇ < သိူဝ်းၸႂ် <"-ၼႆ (ပုတ်ႉထၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈ ထၢမ်)။ -"ၶၢၼ်ၸႂ်ၶႃႈၸဝ်ႈ"-ၼႆ (ပၺ်ၸဝၵ်ႉၵိယ တင်းႁႃႈၸဝ်ႈတွပ်ႇ)။ -"ပေႃးပဵၼ်ၼၼ် ၶၼ်ထတင်းႁႃႈၼႆႉ မၼ်းဢမ်ႇ မၼ်ႈတဵင်ႈ (ဢၼိၸ်ႉၸ)၊ ၶၢၼ်ၸႂ် (တုၵ်ၶ) ၸိုင် ပဵၼ်ၶွင်ၵဝ်ဢိူဝ်ႈ၊ ပဵၼ်တူဝ်ၵဝ်ဢိူဝ်ႈ၊ ပဵၼ်ဢတ်ႉ တၵဝ်ဢိူဝ်ႈ၊ ပေႃးႁၼ် ၸိူင်ႉၼႆ ၸွင်ႇသၢင်ႇထုၵ်ႇႁိုဝ် < "-ၼႆ (ပုတ်ႉထၲၽႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈထၢမ်)။ -"ဢမ်ႇသၢင်ႇထုၵ်ႇၶႃႈ ၸဝ်ႈ"-ၼႆ (ပၺ်ၸဝၵ်ႉၵိယ တင်းႁႃႈၸဝ်ႈတွပ်ႇ)။

ၽိၵ်ႉၶုၶဝ်ဢိူၺ်း ! ယွၼ်ႉၼၼ်လႄႈ ၶၼ်ထတင်းႁႃႈ(ရုပ်ႈ၊ ဝေတၼႃ၊ သၺ်ၺႃ၊ သင်ၶႃရ၊ ဝိၺ်ၺၢၼ်) ၸိူဝ်းပဵၼ် ၸွမ်းၶၢဝ်းယၢမ်း (မိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃး/မိူဝ်းၼႃႈ လႄႈ မိူဝ်ႈလဵဝ်) သၢမ်ပၢၼ်၊  ပဵၼ်တၢင်းၼႂ်းတူဝ်/ၼွၵ်ႈတူဝ်၊ ယၢပ်ႇ/ဢူၼ်ႈ၊ လီ/ၸႃႉ၊ ၵႆ/ၸမ် တင်းလူင်ၼၼ်ႉ တေလႆႈဢဝ် ၺၢၼ်ႇပၺ်ၺႃတူၺ်းႁႂ်ႈႁၼ်ဝႃႈ- ၼႆႉဢမ်ႇၸႂ်ႈၶွင်ၵဝ်၊ ၼႆႉဢမ်ႇၸႂ်ႈတူဝ်ၵဝ်၊ ၼႆႉဢမ်ႇၸႂ်ႈဢတ်ႉတ ၵဝ်ၼႆတႅတ်ႈတႅတ်ႈတေႃးတေႃးဢိူဝ်ႈ။

ၽိၵ်ႉၶုၶဝ်ဢိူၺ်း ! မိူဝ်ႈၶဝ်ႈၸႂ်လူၺ်ႈၺၢၼ်ႇၸိူင်ႉၼႆယဝ်ႉၵေႃႈ တီႈၶၼ်ထတင်းႁႃႈၼၼ်ႉ လွင်ႈမိူဝ်ႇ ၸၢၼ်ႈမီးမႃး၊ မိူဝ်ႈမီး လွင်ႈမိူဝ်ႇၸၢၼ်ႈၵေႃႈ လွင်ႈၸပ်းပႅၼ်ႁၢင်ႇႁိူၼ်မႃး၊ မိူဝ်ႈလွင်ႈၸပ်းပႅၼ်းႁၢင်ႇ ႁိူၼ်ၵေႃႈ ၸႂ်တေပူၼ်ႉလွတ်ႈ၊ မိူဝ်ႈၸႂ်ပူၼ်ႉ လွတ်ႈၵေႃႈ ႁူႉတူဝ်လူၺ်ႇၺၢၼ်ႇဝႃႈပူၼ်ႉလွတ်ႈယဝ်ႈ။ မိူဝ်ႈၼၼ်ႉ မူတ်းသဵင်ႈၵၢၼ်ၶိုၼ်းၵိူတ်ႇထႅင်ႈယဝ်ႉ (ဢၸႃတိ)၊ ၼႃႈၵၢၼ်ပုၼ်ႈၽွၼ်း ဢမ်ႇမီးသင် ႁဵတ်းထႅင်ႈယဝ်ႉ(ပြမ်မႃၸရိယ)၊ ဢမ်ႇမႃးၶိုၼ်းၼႂ်းသၢမ်လူၵ်ႈ (ၵူၼ်းၽီသၢင်) ထႅင်ႈပေႃးသွင်ယဝ်ႉ (ၼိပ်ႉပႃၼ)။

ပုတ်ႉထၸဝ်ႈတေသၼႃသွၼ်လၢတ်ႈၵမ်းလိုၼ်သုတ်းႁႂ်ႈတိုဝ်းၸပ်းတူဝ်ဝႆႉ(ၼႂ်းမႁႃပရိၼိပ်ႉပႃၼသုတ်ႉတ၊ တီၶၼိၵၢႆ) ဝႃႈ-" “ဝယထမ်းမႃး သင်ၶႃရႃး ၊ ဢပ်ႉပမေးၼ သမ်ပႃတေးထ … ၵႃႈပဵၼ်သၽႃဝရုပ်ႈ တင်းၼၢမ်းတင်းလူင်မၼ်းဢမ်ႇတင်ႈ ယူႇတီႈၵဝ်ႇၼႃ၊ သူၸဝ်ႈယႃပေလိုမ်းတူဝ်ၵၼ် .. Subject to decay are compound things, strive with earnestness …. [Within yourselves deliverance must be sought; Each man his prison makes. –the Life of Asia: 2005 ] “ -ၼႆၼၼ်ႉ။

ႁႂ်ႈၵမ်ၸဝ်ႈသြႃႇၵေႃးႁဝ်း ပဵၼ်ၵမ်လီလႄႈ ၵမ်ႉၸူးၸဝ်ႈႁဝ်းၼႂ်းၽဝၶၢဝ်းၼႃႈသေၵမ်းၼႆ …

ပိုၼ်းၵႅပ်ႈၸဝ်ႈသြႃႇၵေႃးဝိတ (1930-2013)
ပီၵိူတ်ႇၸဝ်ႈ        30/10/1930                              
ၸိုဝ်ႈပေႃႈ_မႄႈ     လုင်းၼၼ်တိယ/ပႃႈၶမ်းႁိူင်း                          
ဝၢၼ်ႈၵိူတ်ႇ         ၸႄႈဝဵင်းဢူၵ်ႉၽူဝ်ႇ၊ တိူင်းပႃႇၵိူဝ် (ပၵူဝ်းတၢႆး)                 
ပဵၼ်သၢင်ႈ          မိူဝ်ႈဢႃယု  15 ပီ ပဵၼ်ၸၢင်း ၵေႃးၸႃ 1314 လိူၼ် 11 လွင်ႈ 8 ၶမ်ႈ  (တီႈဝဵင်းဢူၵ်ႉၽူဝ်ႇ)
ၵၢၼ်ႁဵၼ်း          ယဝ်ႉၸၼ်ႉပထမငႄႇ- လၢတ်ႈ- ၵျီး လႄႈထမ်မႃၸရိယ 2 ၵျၢမ်း တီႈတိူၵ်ႈသွၼ်လိၵ်ႈ
                        ၸၼ်ႉၸွမ်ပႃႇလိပၸ်ႉသိမႃရူမ်ႇ ၊ ၸႄႈဝဵင်းၵျႅၵ်ႉဝႅင်း (တိူင်းတႃႈၵုင်ႈ) ၵၢၼ်ၽႄႈတိူၼ်း
သႃသၼႃၶမ်းၸဝ်ႈ    ႁဵတ်းၶူးသွၼ်တီႈတိူၵ်ႈသွၼ်လိၵ်ႈပရိယတ်ႉတိပိၵတ်ႈ ဝဵင်းပၢင်လူင် 10 ပီ (1965-1975)
                         ႁပ်ႉၼႃႈၵၢၼ်ပဵၼ်ၽူႈမၢႆလူင်ငဝ်ႈငုၼ်းမုၵ်ႉၸုမ်းသင်ႇၶႃႇၸိုင်ႈတႆး 2 ပၢၼ် (8 ပီ)
                         ပဵၼ်ၽူႈၼမ်းႁူဝ်သၢင်းၽႅၼ်ႁႃငိုၼ်းၵွင်ၵၢင်တႃႇပေႃႉပပ်ႉလိၵ်ႈပိတၵတ်ႈတႆး
                         ၼမ်းႁူဝ်ၵေႃႇသၢင်ႈထၢတ်ႈၸေးၻီး (ၵွင်းမူး) မႁႃၼႃယၵ ဝဵင်းပၢင်လူင် ပိူဝ်ႈဢဝ်ၵုၼ်းမုၼ်
                         ၸဝ်ႈသြႃႇလူင်ပၺ်ၺႃၽေႃးၵ ၽူႈပိုတ်ႇၼႃႈပိုၼ်းပိတၵတ်ႈတႆး ပဵၼ်ၽူႈၵေႃႇတင်ႈဝတ်ႉ
                         ၵမ်မထၢၼ်းတႆးတီႈဝဵင်းတွင်ၵီႈ (ဝဵင်းလူင်တူၼ်ႈတီး)
ပီၸဝ်ႈလွၼ်ႇ      19/01/2013 တီႈဝတ်ႉၵမ်မထၢၼ်းပုတ်ႉထႁူမ်ႈယဵၼ်၊ ဝဵင်းတွင်ၵီႈ ဝၼ်းၸႃပၼၸဝ်ႈ 29/01/2013
                        (တီႈဝဵင်းတွင်ၵီႈ)