ၶူးမေႃလိၵ်ႈတႆး ၸဝ်ႈပၢႆးမွၼ်းလူင်လိၵ်ႈလၢႆးတႆး လုင်းတၢင်းၵႄး ဢႃယု 94 ပီ လူႉသဵင်ႈသုတ်းမုၼ်တီႈ ႁိူၼ်းမၼ်းၸဝ်ႈ တိူၵ်ႈယႃႈယႃဝူင်းဝၼ်း ပွၵ်ႉမဵဝ်ႉမ ဝဵင်းတူၼ်ႈတီး။


လုင်းတၢင်းၵႄး လူႉသဵင်ႈသုတ်းမုၼ် မိူဝ်ႈ ဝၼ်းတီႈ 09/05/2017 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် 09:30 မူင်း လူၺ်ႈ တၢင်းပဵၼ်ၵူၼ်းထဝ်ႈ။

လုင်းတၢၼ်းၵႄးၼႆႉ ပဵၼ်လုၵ်ႈၸၢႆး လုင်းယွတ်ႈငိုၼ်းလႄႈ ပႃႈသွႆႈသႅင် ပွၵ်ႉႁူဝ်ၼွင် ဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း။ ၸိုဝ်ႈမိူဝ်ႈလဵၵ်ႉပဵၼ်ၸၢႆးယီႈ ၵိူတ်ႈမိူဝ်ႈပီ 1924 လိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊ ဝၼ်းတီႈ 13။ လုင်းတၢၼ်းၵႄးၼႆႉ လႆႈႁဵၼ်းပၢႆးပၺ်ၺႃလေႃးၵုတ်ႈသေ တႄႇၼႃႈႁိူၼ်းတင်းပႃႈသွႆႈသႅင်ၶွင်ႇ(ႁွင်ႉပႃႈၼၢင်းတၢင်းၵႄး)  မီးလုၵ်ႈၸၢႆး 6 ၵေႃႉ လႄႈ လုၵ်ႈယိင်း 1 ၵေႃႉ။ ပႃႈၼၢင်းတၢင်းၵႄးတႄႉ လႆႈလူႉသဵင်ႈသုတ်းမုၼ်ၵႂႃႇ လႆႈ2-3 ပီ ယဝ်ႉ။


လုင်းတၢင်းၵႄးၼႆႉ တႅမ်ႈလိၵ်ႈလၢႆးပၢႆပေႇတႆးမႃး ၸဵမ်မိူဝ်ႈပီ 1950 တေႃႇထိုင် 2008 ၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇပပ်ႉ။ ပီ 1954 လႆႈၶဝ်ႈၶႅင်ႇပၢင်ပွႆး တႅမ်ႈလိၵ်ႈ လႅၵ်ႈလၢႆႈလွင်ႈႁူႉတၢင်းႁၼ်လႄႈ လွင်ႈယဵၼ်ႇငႄႈ ဢၼ်ၸုမ်း ၸၼ်ႉၸွမ်တႃႈၵုင်ႈဢွၼ်ႁူဝ်ၸတ်းႁဵတ်းတီႈ ဝဵင်းသီႇပေႃႉၼၼ်ႉ လႆႈသူးတီႈၼိုင်ႈ။ 1987 လုင်းတၢင်းၵႄး ၶဝ်ႈၼႂ်းၸုမ်းမေႃယႃဢၽိထမ်ႇမႃႇ တွင်ႇတႃႇ တေႃႇထိုင် 1992 ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ၶၢႆႉၶဝ်ႈ ၼႂ်းၸုမ်းမေႃယႃပိုၼ်ႉမိူင်း ဢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈၶွတ်ႇၽွတ်ႈဝႆႉ။ ၵႆႉၵႆႉၵႂႃႇလူႇတၢၼ်းယႃႈယႃ၊ ၼႄယႃႈယႃတီႈပွႆးဝဵင်းလိူဝ်ႇ၊ ဝဵင်းတႃႈၵုင်ႈ။


ပီ 1999 မေႃသွၼ်လူင်ၸၼ်ႉၸွမ် တီႈတူဝ်ႇၵျူဝ်ႇ မိူင်းၵျႃႇပၢၼ်ႇ ၽိတ်ႈမွၵ်ႇလုင်းတၢၼ်းၵႄး ၵႂႃႇသွၼ်ပၼ်လိၵ်ႈတႆးတႃႇၶၢဝ်းတၢင်းသၢမ်လိူၼ် ၼႆယဝ်ႉ။


မိူဝ်ႈပီ 2000 တဵမ် ၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးလႄႈၾိင်ႈငႄႈတႆး ဝဵင်းတႃႈၵုင်ႈ ယုၵ်ႉယွင်ႈပၼ်သူး ရႅၵ်ႉၶိတ ၵေႃးဝိတ။ ပီ 2004 ၵေႃလိၵ်ႈလၢႆး ဝဵင်းမူႇၸေႊ ယုၵ်ႇယွင်ႈပၼ်သူး ၸဝ်ႈသိူဝ်ၶၢၼ်ႇၾႃႉ။ထိုင်မႃး ပီ 2008 သမ်ႉ မိူဝ်ႈပီၵွၼ်းၶမ်း ပရိယတ်ႉတိသတ်ႉ ထမပႃႇလ ၵႅၼ်ႇၸဝ်ႈၸိုင်ႈတႆး တီႈဝဵင်းပၢင်လူင်ၼၼ်ႉ ယုၵ်ႉယွင်ႈ လုင်းတၢင်းၵႄး ပဵၼ်ၸဝ်ႈၶူးမေႃ ဝႃႈၼႆ။


လွင်ႈပူၼ်ႉၶၢပ်ႈတူဝ်ႈႁွပ်ႇႁူဝ်ၶဝ်ႈႁဵဝ် တေပူၼ်ႉဝၼ်းလႂ်၊ တီႈလႂ်ပႆႇတႅပ်းတတ်း ဝႃႈၼႆ။