ၸွမ်းၼင်ႇ ၵၢပ်ႈဝၢၼ်ႈပၢၼ်မိူင်းလႅၵ်ႈလၢႆးၼၼ်ႉ ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆးႁဝ်းၵေႃႈ ဢွၼ်ၵၼ်တူင်ႉတိုၼ်ႇ လႅၵ်ႈလၢႆႈ ၸွမ်း ၼင်ႇဝႃႈလႄႈ။ဢမ်ႇဝႃႈတေပဵၼ်ၵၢၼ်ဝၢၼ်ႈ၊ၵၢၼ်မိူင်း၊ၵၢၼ်ပၢႆးပၺ်ၺႃႇ၊ၵၢၼ်ၾၢႆႇယူႇလီလႆႈႁၼ်ဢဵၼ်ႁႅင်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတူင်ႉၼိုင်တိုၼ်ႇႁဵတ်းသၢင်ႈၵူႈၸွၵ်ႉၵူႈတီႈ။မိူၼ်ၼင်ႇ ဢွၼ်ၵၼ်ၵဵပ်းယုၵ်းယၵ်း၊ ၽုၵ်ႇတူၼ်ႈမႆႉ၊ ၸွႆႈထႅမ် ၼႂ်းပွၵ်ႉၼႂ်းဝၢၼ်ႈ။ ဢွၼ်ၸတ်းႁဵတ်းပၢင်ၵုမ် ၸၢဝ်းၶိူဝ်းႁူမ်ႈတုမ်။ ဢွၼ်သၢၼ်ၶတ်းၵၢၼ်ၶုတ်းႁႄႈ ၶုတ်းႁိၼ် ဢၼ် တုမ်ႉတိူဝ်ႉသိူင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ သၽႃႇဝမႄႈမိူင်းတႆး ၸိူဝ်းၼႆႉ လႆႈႁၼ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး တူင်ႉတိုၼ်ႇႁဵတ်းသၢင်ႈမႃး တႄႉ တႄႉဝႃႈဝႃႈ။


ၸင်ႇသမ်ႉမီးမႃးၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇၼၼ်ႉၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇၼႆႉၼႂ်းဝၢၼ်ႈၽႂ်ဝၢၼ်ႈမၼ်း။ ပွၵ်ႉၽႂ်ပွၵ်ႉမၼ်းလႄႈ လွင်ႈပဵၼ် မူႇပဵၼ်ၸုမ်းၼႆႉလႆႈႁၼ်ၽွၼ်းပၢင်ႈမၼ်းမီးတင်းၼမ်တင်းလၢႆ။ ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆးၵေႃႉၼိုင်ႈလႄႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈၵေႃႈၸမ်ၸႂ်၊ၶဝ်ႈဢွၵ်ႇ၊မိုတ်ႈၵိုဝ်းၵၼ်မႃး၊မေႃၸွႆႈထႅမ်ၼႂ်းတူင်ႇဝူင်းမႃးလိူဝ်ၵဝ်ႇ၊ ၶဝ်ႈၸႂ်ၵၢၼ်ဝၢၼ်ႈ ၵၢၼ်မိူင်းမႃးလႄႈ မေႃဢဝ် တွၼ်ႈသွၼ်မိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃးယဝ်ႉ မေႃမုင်ႈႁၼ်ႁၢင်ႈႁႅၼ်းတႃႇမိူဝ်းၼႃႈမႃး တႄႉတႄႉ ၼင်ႇဝႃႈယဝ်ႉ။


တေႃႈၼင်ႇၵူၼ်းလူင်မိူင်းဝၼ်းတူၵ်းၶဝ်ၵေႃႈဢွၼ်ၵၼ်ပၼ်ႁႅင်းၵူၼ်းၼုမ်ႇ၊ တိုၵ်းသူၼ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇ၊ပိုၵ်ႉပၼ်ၼမ်ႉ ၵတ်ႉၵူၼ်းၼုမ်ႇတႄႉတႄႉဝႃႈဝႃႈ။မိူၼ်ၼင်ႇႁူဝ်ပဝ်ႈပႃႇတီႇလႄႇပူဝ်ႇမိူင်းဢိင်ႇၵလၢၼ်ႇ ၵျေႇလမီႇၵႃႇပုၼ်ႇၵေႃႈလႆႈ သဵင်ၵႃႈတီႈၵူၼ်းၼုမ်ႇဢၼ်ပဵၼ်လုၵ်ႈႁဵၼ်းၶဝ်ၼၼ်ႉသေပဵၼ်မႃးၽူႈမီးဢၢမ်းၼၢတ်ႈၾၢႆႇၶတ်းၶၢၼ်ႉၼႂ်းသၽႃးမိူင်းပရိတိၼ်ႇၶဝ်ယဝ်ႉ။လိူဝ်ၼၼ်ႉၸၢႆးၵျၵ်ႉမၽူႈမၢၵ်ႈလူင်မိူင်းၶႄႇၵေႃႉၶူင်သၢင်ႈႁူင်းၵၢၼ်ဢလီႇပပၵေႃႈယင်းတိုၵ်းသူၼ်းထိုင်ၵူၼ်းလူင်ၵူႈၵေႃႉဝႃႈ “ၸိူဝ်းႁဝ်းလူဝ်ႇလႆႈလူင်းတိုၼ်းၼိူဝ် ၵူၼ်းၼုမ်ႇၼမ်ၼမ်ပၼ်ႁႅင်းၶဝ်ၼမ်ၼမ်ယဝ်ႉ၊ ယွၼ်ႉပိူၼ်ႈဝႃႈၵူၼ်းၼုမ်ႇၶဝ်ၼႆႉႁဵတ်းၵၢၼ်လႆႈလီလိူဝ်ၵူၼ်းလူင်ၸိူဝ်းႁဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ” ၼႆလူးၵွၼ်ႇယဝ်ႉ။


ၵွပ်ႈၼၼ် ဢမ်ႇဝႃႈတေပဵၼ်ပူႇၵၢင်ႉ၊ ပူႇႁဵင်၊ ၶုၼ်သိုၵ်း၊ ၶုၼ်သိုၵ်းလူင်၊ ႁူဝ်ပဝ်ႈပႃႇတီႇမုၵ်ႉၸုမ်းလႂ်ၵူၼ်းလူင်ၵေႃႉ လႂ်ၵေႃႈယဝ်ႉ။ ၵေႃႉဢၼ်ဢမ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈၵူၼ်းၼုမ်ႇၼႆႉပဵၼ်ဢဵၼ်ႁႅင်းမိူင်းမိူဝ်းၼႃႈမိူင်းၸိုင်ႈတႆးယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼႆလူဝ်ႇ လႆႈပိုၵ်ႉ၊ ၾိုၵ်း၊ လပ်ႉ၊ သွၼ်ပၼ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇၶဝ်ႁႂ်ႈႁူႉမေႃၶႅၼ်ႇၶႅၼ်ႇယဝ်ႉၼႆၼၼ်ႉ မိူၼ်ႁၢင်ႈဢမ်ႇမီးၽႂ်လႂ်သေၵေႃႉ သေၵူၼ်း။ ယင်းၵွႆသိုပ်ႇဝႃႈတႃႇတေမႃးပုတ်ႈ တိၼ်တၢင်မိုဝ်းႁဝ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈပဵၼ် ၵူၼ်းၼုမ်ႇၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ ၼႆလၢတ်ႈႁတ်းႁတ်းႁၢၼ်ႁၢၼ်ဢွၵ်ႇပၢၵ်ႇမႃးႁင်းၽႂ်မၼ်းပႃႈၼႃႈၵူၼ်းၼုမ်ႇတင်းၼမ်ၼိူဝ်ၶဵင်ႇသုင်ၼၼ်ႉ။တွၼ်ႇတႃႈၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆးႁဝ်းလီဢဝ်ၵုင်ႇမုၼ်ၸူမ်းၸွမ်းႁၢၼ်ႉၸႂ်တႄႉယဝ်ႉတီႈလႆႈမီးၵူၼ်းလူင်ၸိူင်ႉၼင်ႇၶဝ်ၼႆႉ။


ၼႂ်းတၢင်းလဵဝ်ၵၼ်ၼၼ်ႉၵူၺ်း ၵူၼ်းလူင်ၸိူဝ်းဢၼ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ယုမ်ႇယမ်ဢဝ်ၵုင်ႇဢဝ်မုၼ် လွင်ႈၶဝ်ပဵၼ်ၵူၼ်း လူင်၊ ၵိုင်ႇပဵၼ်ႁူဝ်ၼႃႈၼႆၼၼ်ႉ သမ်ႉၶၢၼ်ပၢၵ်ႇမႃးထႅင်ႈလၢႆးၼိုင်ႈ “ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇၼႆႉ ဢမ်ႇလူဝ်ႇၽွတ်ႈယဝ်ႉ၊ ၽွတ်ႈၵေႃႈသုၵ်ႉသၵ်ႉၵူၺ်းယဝ်ႉ၊ ၽွတ်ႈမႃးၵေႃႈ ၵမ်ႉသၢၼ်ၶတ်းၸုမ်းၼၼ်ႉ ၸုမ်းၼႆႉ၊ ဢမ်ႇၶႂ်ႈထွမ်ႇဢၼ်ၵူၼ်း လူင်ၶဝ်လၢတ်ႈယဝ်ႉ”။


လိူဝ်ၼၼ်ႉ တီႈပၢင်ၵုမ်ပိူင်ၶွတ်ႇၽွတ်ႈဢုပ်ႇပိူင်ႇၼႂ်းမိူင်းတီႈၼိုင်ႈ မိူဝ်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇၶဝ်တၢင်ႇလၢတ်ႈၼႄ လွင်ႈဝႃႈ ၶဝ်တေၽွတ်ႈၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇၼႃႈတီႈ ၼႆၼၼ်ႉၵူၼ်းလူင်ၵေႃႉၼိုင်ႈ ထၢမ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇၶဝ်ဝႃႈ “သင်ၸိူဝ်ႉဝႃႈ သူၽွတ်ႈၸုမ်းၶိုၼ်ႈမႃးၸိုင် ၸွင်ႇသူတေယူႇတႂ်ႈ ပူႇၵၢင်ႉပူႇႁဵင်၊ ၸွင်ႇတေယူႇတႂ်ႈ တပ်ႉသိုၵ်းႁိုဝ်” ယဝ်ႉၵေႃႈ သိုပ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ “ပေႃႈသူၽွတ်ႈၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇၶိုၼ်ႈမႃးယဝ်ႉ ၵူဝ်မၼ်းမႃးၶတ်းၶႂၢင်သဵၼ်ႈတၢင်းမုၵ်ႉၸုမ်းလႄႈ ၵူဝ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၶဝ်ဢမ်ႇႁၼ်လီဢိူဝ်ႈ”။ ၵူၼ်းလူင်ၵေႃႉၼိုင်ႈသမ်ႉ လၢတ်ႈတီႈၵူၼ်းၼုမ်ႇၶဝ်ဝႃႈ “ၵၢၼ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇၼႆႉ ပဵၼ်လွင်ႈလူႇ၊ လူႉ၊ ၵိၼ်တၢႆ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းၼႃးၵူၺ်း။ မိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃး ႁူၵ်းသိပ်းပီပၢႆ ဢၼ်ၸဝ်ႈၾႃႉၶဝ် လႆႈလူင်းလၢႆးမိုဝ်း သုမ်းဝၢၼ်ႈသုမ်းမိူင်းၵႂႃႇၼၼ်ႉၵေႃႈ ပဵၼ်ယွၼ်ႉၵူၼ်းၼုမ်ႇၶဝ် ၵႂႃႇႁူမ်ႈၵၼ်တင်း မၢၼ်ႈသေ ၼႄၵၢင်ၸႂ်တုၵ်းယွၼ်း ႁႂ်ႈႁူမ်ႈၸွမ်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ”။ လိူဝ်ၼၼ်ႉၵူၼ်းလူင်ၵေႃႉၼိုင်ႈ ယင်းၵွႆသိုပ်ႇလွၵ်ႇငိုတ်ႈဝႃႈ “ၸုမ်းလႂ်ၵေႃႈယဝ်ႉ သင်ၸိူဝ်ႉၽွတ်ႈၶိုၼ်ႈမႃးယဝ်ႉ မႃးၶတ်းၶႂၢင်သဵၼ်ႈတၢင်းၼႃႈၵၢၼ်၊ ပေႃႇလသီႇႁဝ်းၸိုင် တိုၼ်း မၵ်းမၼ်ႈဝႃႈ ပဵၼ်ၽူႈၶဵၼ်ႁဝ်းၵူၺ်း” ၼႆယဝ်ႉ။ ၶေႃႈၵႂၢမ်းၸိူဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်ဢၼ်လီၵႂင်ၸႂ်လႄႈ တိုၼ်ႇၽၢၼ်ႈၸွမ်း တႄႉတႄႉ။


လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၶေႃႈၵႂၢမ်းၸိူဝ်းၼႆႉ မႃးႁဵတ်းႁႂ်ႈလွင်ႈယုမ်ႇယမ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇၼိူဝ်ၵူၼ်းလူင်ယွမ်းလူင်းၵႂႃႇပဵၼ်ပုတ်း ပဵၼ်တႅင်ႈ၊ ပဵၼ်သင်လႄႈၵူၼ်းလူင်တႆးလၢတ်ႈမႃးၸိူင်ႉၼႆ။ ၼႂ်းယၢမ်းမိူဝ်ႈပိူၼ်ႈဢွၼ်ၵၼ်ပၼ်ႁႅင်း တိုၵ်းသူၼ်း ၽိူမ်ႉထႅမ်ပၼ်ၼမ်ႉၵတ်ႉၵူၼ်းၼုမ်ႇယူႇၼၼ်ႉ ၵူၼ်းလူင်ႁဝ်းမၢင်ၸိူဝ်းသမ်ႉ မိူၼ်ႈႁၢင်ႈဢမ်ႇ ပႆႇယုမ်ႇယမ်ၼိူဝ်ၵူၼ်း ၼုမ်ႇ၊ မိူၼ်ႁၢင်ႈတိုၵ်ႉၵူဝ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇမႃးၶီႇႁူဝ်၊ ၵူဝ်မႃးႁိမ်ဢဝ်တၼ်းႁဵင်း ဢၢမ်းၼၢတ်ႈၶဝ်ၵေႃႈမီးမီးဝႆႉယူႇ။ ဢမ်ႇ ၼၼ်ၵေႃႈ တေလႆႈဝႃႈ ပဵၼ်ယွၼ်ႉပိုၼ်းႁၢင်ႈႁၢႆႉၸႃႉလူင် ဢၼ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇမိူဝ်ႈ ပၢၼ်ၸဝ်ႈၾႃႉၶဝ်သၢင်ႈဝႆႉ ၼၼ်ႉႁိုဝ်။


ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈလီ တီႈတႄႉမၼ်း ၵူၼ်းလူင်ၶဝ် လူဝ်ႇလႆႈပၼ်သုၼ်ႇၵူၼ်းၼုမ်ႇၼမ်ၼမ်ယဝ်ႉ ပိုၵ်ႉၾိုၵ်းပၼ် ႁႂ်ႈတူဝ်ႈတၼ်းတႃႇပုတ်ႈတိၼ်တၢင်မိုဝ်းၶဝ် ႁၢပ်ႇၵၢၼ်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ၊ ဝၢၼ်ႈမိူင်း၊ ၽႃႇသႃႇ၊ သႃႇသၼႃႇၵႂႃႇမိူဝ်းၼႃႈ ဢမ်ႇၸႂ်ႈႁိုဝ်။ ၵူၼ်းလူင်တႆးထုၵ်ႇလီႁၢင်ႈႁႅၼ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇၶဝ်ႈႁူမ်ႈႁဵတ်းသၢင်ႈၸွမ်းယဝ်ႉ၊ ထုၵ်ႇလီႁူၺ်း ၸၼ်ဢဝ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ႁႂ်ႈမေႃၶဝ်ႈၸႂ် ပွင်ႇၸႂ်ၼိူဝ်ၵၢၼ်ဝၢၼ်ႈ ၵၢၼ်မိူင်းမႃး ဢမ်ႇၸႂ်ႈႁိုဝ်၊ ယဝ်ႉၵေႃႈ ႁႂ်ႈၶဝ်ႈၸွႆႈ ထႅမ်ၵၢၼ်ဝၢၼ်ႈၵၢၼ်မိူင်း ၼင်ႇပွင်ပဵၼ်လႆႈဢမ်ႇၸႂ်ႈႁိုဝ်။ သိုပ်ႇထႅင်ႈ ထုၵ်ႇလီတူၺ်းမုင်ႈႁၼ် မိူဝ်းၼႃႈၶၢဝ်းၵႆ သေ လူင်ႈၼႃႈႁၢင်ႈႁႅၼ်းဝႆႉဢမ်ႇၸႂ်ႈႁိုဝ်။


ဢမ်ၼၼ်ၵေႃႈပဵၼ်လၢႆးလုပ်ႈႁူဝ် ပၢပ်းၵူၼ်ႈ၊ လုပ်ႈၵူၼ်ႈပၢပ်းႁူဝ်ၵူၺ်းႁိုဝ်။ ဢမ်ႇၼၼ်ၵေႃႈပဵၼ်ၶေႃႈၵႂၢမ်းဢွၵ်ႇ မႃးၼႂ်းလမ်းႁူဝ်ၸႂ်ၶဝ်တႄႉႁိုဝ်။ ဢမ်ႇၼၼ်ၵေႃႈပဵၼ်ၶေႃႈၵႂၢမ်းဢွၼ်ႈဝွၼ်းပၼ်ၶဝ်ႈမုၼ်း မိူဝ်ႈလူဝ်ႇၸႂ်ႉႁဵတ်းၵၢၼ် ၵူၺ်းႁိုဝ်။ လွင်ႈထၢင်ႇထိူမ်ၸိူဝ်းၼႆႉယၢင်ႈပႆၶဝ်ႈမႃးၼႂ်းတၢင်း ဝူၼ်ႉၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆးႁဝ်းၸိူဝ်းယၢမ်ႈ ထုၵ်ႇလုပ်ႈၵူၼ်ႈ တူပ်းႁူဝ်၊ လုပ်ႈႁူဝ်တူပ်းၵူၼ်ႈမႃးၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇႁဝ်းဢမ်ႇ ပေႃးၶႂ်ႈႁတ်းယၢင်ႈပႆၼိူဝ်သဵၼ်ႈ တၢင်း လွတ်ႈလႅဝ်းၶဝ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ယဝ်ႉၵေႃႈ မိူၼ်ပဵၼ်ၼင်ႇၸိူၵ်ႈၶိူဝ်းလူင် မႃးတိုတ်ႉၼွင်ႇ ၸၼ်ဝႆႉ လွင်ႈတူင်ႉၼိုင်ၵူၼ်း ၼုမ်ႇတႆး ၼိူဝ်ၵၢၼ်ၸွႆႈထႅမ် ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ၊ ဝၢၼ်ႈမိူင်း၊ ၽႃႇသႃႇ၊ သႃႇသၼႃႇလႄႈ လွင်ႈၶိုပ်ႈၼႃႈၵူၼ်းၼုမ်ႇ တႆးၶဝ်ဝႆႉ ယဝ်ႉ။


ဢမ်ႇဝႃႈတေပဵၼ်ယွၼ်ႉပိုၼ်းႁၢင်ႈႁၢႆႉလူင်ၵူၼ်းၼုမ်ႇမိူဝ်ႈပၢၼ်ၸဝ်ႈၾႃႉၼၼ်ႉၵေႃႈယဝ်ႉ၊ ဢမ်ႇဝႃႈတေပဵၼ် လၢႆးလုပ်ႈၵူၼ်ႈတူပ်းႁူဝ်၊ လုပ်ႈႁူဝ်တူပ်းၵူၼ်ႈၵေႃႈလီ။ ၼႂ်းလႆၢးလႂ်ၵေႃႈယႃႇ ၵူၼ်းလူင်တႆးတိုၼ်းလူဝ်ႇလႆႈ ပိုၵ်ႉ ၾိုၵ်း၊ ႁၢင်ႈႁႅၼ်း၊ ႁူၺ်းၸၼ်၊ သႂၢင်းပၼ်၊ ပၼ်ႁႅင်း၊ ပၼ်သုၼ်ႇ ပၼ်တိုဝ်ႉတၢင်း ႁႂ်ႈၸုၵ်းမၼ်ႈၼိူဝ်တိၼ် ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ လႄႈ မေႃပွင်ႇၸႂ်၊ တူင်ႉတိုၼ်ႇၸွႆႈထႅမ်ၵၢၼ်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ၊ ဝၢၼ်ႈမိူင်း၊ ၽႃႇသႃႇ၊ သႃႇသၼႃႇၵႂႃႇလႄႈ မေႃႁၢင်ႈႁႅၼ်း၊ မေႃႁပ်ႉဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်း တူဝ်ႈတၼ်းတႃႇပုတ်ႈတိၼ်တၢင်မိုဝ်းမိူဝ်းၼႃႈၼၼ်ႉယူႇယဝ်ႉ။ သင်ဢမ်ႇၼၼ် ၵူၼ်း ၼုမ်ႇၵေႃႈ တေပဵၼ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇၵႂႃႇတေႃႇၸူဝ်ႈၵူၺ်း။ တေဢမ်ႇပဵၼ်မႃး ၵူၼ်းလူင်ဝၼ်း မိူဝ်းၼႃႈလႆႈ ၼင်ႇလၢတ်ႈ၊ ၼင်ႇမုင်ႈမွင်း။


ဢၢႆႈၶမ်းလႅင်