ၸုမ်းတူင်ႉၼိုင်တူင်ႇဝူင်းတႆး လၢႆလၢႆၸုမ်း ႁူမ်ႈၵၼ်ၵႂႃႇၸွႆႈထႅမ် ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း 135 ၵေႃႉ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ ၽူႈတႅၼ်းသၽႃးၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈလၢတ်ႈ ။


ဝၼ်းတီႈ 25/05/2016 ပႃႊတီႊႁူဝ်သိူဝ် (SNLD)၊ ၵေႃႁူမ်ႈသၢင်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး (Tai Youth Network) လႄႈ ၵေႃႈလိၵ်ႈလၢႆးလႄႈၾိင်ႈငႄႈတႆး ၼမ်ႉလၼ်ႈ ႁူမ်ႈၵၼ် ၵႂႃႇၸွႆႈထႅမ်ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း တီႈဝတ်ႉ / ၵျွင်းမွၵ်ႇလွမ်ႉ ဝၢၼ်ႈႁၢင်ၼႃး ၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ ၸိုင်ႈတႆး ပွတ်းႁွင်ႇ ပီႈၼွင်ႉၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းၵမ်ႉၼမ် လုၵ်ႉမႃးတၢင်းဝၢၼ်ႈသၢႆးလႅင် ၼႆယဝ်ႉ ။

ၸၢႆးဝၼ်းလႅင်း ၽူႈတႅၼ်းသၽႃးၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ လၢတ်ႈဝႃႈ “ မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ မၼ်းပဵၼ်ၶၢဝ်းၽုၵ်ႇသွမ်ႈ၊ ၶၢဝ်းလုၵ်ႈဢွၼ်ႇလူဝ်ႇၶိုၼ်ႈႁူင်းႁဵၼ်းလႄႈ ဢမ်ႇထုၵ်ႇလီပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်း၊ ပိူင်လူင်မၼ်းတႄႉ ပဵၼ်ၾၢႆႇတပ်ႉသိုၵ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈၵူၺ်း။ မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ တိုၵ်ႉပဵၼ်ၽွင်းၵေႃႇသၢင်ႈလွင်ႈငမ်းယဵၼ်ယူႇလႄႈ ၾၢႆႇတပ်ႉသိုၵ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈၼႆႉ ထုၵ်ႇလီထိမ်းသိမ်း ယႃႇႁႂ်ႈမၼ်းလႆႈပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ် ယွၼ်ႉၼႆ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈတပ်ႉသိုၵ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ဢၼ်ႁၢင်းသိုၵ်းလေႃႇတိုၵ်း တပ်ႉသိုၵ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈၵိုတ်းတိုၵ်းပၼ်သေ ”။


သိုပ်ႇလၢတ်ႈထႅင်ႈဝႃႈ “ ထႅင်ႈၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ ၾၢႆႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမႂ်ႇၼႆႉ ၶတ်းၸႂ်တႃႇတေႁဵတ်းလႆႈၶိုၼ်းပၢင်ၵုမ်လွင်ႈငမ်းယဵၼ်ယူႇ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၼႆ ၶၢဝ်းယၢမ်းၼႆႉ မၼ်းဢမ်ႇထုၵ်ႇလီပဵၼ် ၊ ပေႃးၾၢႆႇတပ်ႉသိုၵ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၵိုတ်းတိုၵ်းသေ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ လွင်ႈငမ်းယဵၼ်ပတ်ႉပိုၼ်ႉၸိုင်ႈမိူင်းၼႆတႄႉ ပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ်ၵေႃႈ တေၸင်ႈၵိုတ်းၵႂႃႇလႆႈယူႇ ” ဝႃႈၼႆ ။


ဢၼ်ၼၢင်းဢွင်ႇသၢၼ်းသူႉၵျီႇ ဢွၼ်ႁူဝ်တေႁဵတ်းလွင်ႈငမ်းယဵၼ်ၼၼ်ႉ ႁၼ်ထိုင်ဝႃႈမၼ်းတေလီလိူဝ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၵဝ်ႇယူႇ ။ ယွၼ်ႉၼႂ်းၵႄႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမႂ်ႇတင်းတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆၵေႃႈ ပႆႇမီးလွင်ႈယုမ်ႇယမ်ၵေႃႈ ၾၢႆႇၼိုင်ႈ ဝႃႈၼႆ ။


ယွၼ်ႉၼႆလႄႈ ပၼ်ႁႃတေမီးသင်ထႅင်ႈဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉၵေႃႈ လႆႈမႆႈၸႂ်ယူႇ ၊ တႃႇတေလႆႈလွင်ႈငမ်းယဵၼ်ၸိုင်ႈၸၢင်ႇၼႆၼၼ်ႉ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၊ ပႃႊတီႊ ၊ သၽႃးလႄႈၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ၵူႈမူႇၵူႈၸုမ်း ထုၵ်ႇလီႁူမ်ႈၵၼ်သေ ႁဵတ်းသၢင်ႈၵႂႃႇ ၼႆယဝ်ႉ ။


ယူႇတီႈၸုမ်းတူင်ႉၼိုင်တူင်ႇဝူင်းတႆးလၢႆလၢႆၸုမ်းသေ ဢၼ်လႆႈၵႂႃႇၸွႆႈထႅမ်ၵူၼ်းပၢႆႈ ၽေးသိုၵ်းသမ်ႉ ၶဝ်ႈသၢၼ် ၊ ဢႃႇလူး ၊ မီႇလႅင် (ႁူဝ်မီႇလႅင်) ငိုၼ်း 25,0000 ပျႃး ။ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ဝၢၼ်ႈႁၢင်ၼႃးၼႆႉ တင်းမူတ်း မီး 135 ၵေႃႉ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ဢႃယု 5 ၶူပ်ႇ လူင်းပႃႈတႂ်ႈသမ်ႉ မီး 37 ၵေႃႉ ၊ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ဢႃယု 18 ပီ လူင်းပႃႈတႂ်ႈ မီး 38 ၵေႃႉ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၽူႈယိင်း သႅၼ်းမႄႈၶိုၼ်ႈၼိူဝ်ၵမ်ႉၼမ် ဝႃႈၼႆ ။


ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 25 ၼႆႉၵူၺ်းၼင်ႇၵဝ်ႇ ၸုမ်းပူႇႁဵင် ဢိူင်ႇလွႆၸႄႈ 8 ဝၢၼ်ႈ ဢၼ်ပဵၼ်ပူႇႁဵင်လူင် လုင်းၵျွင်းဢိင်ႇၶမ်းမႅတ်ႈ(ၸၢႆးလွႆ) ႁူဝ်ပဝ်ႈၸုမ်းပူႇႁဵင် ဢိူင်ႇလွႆၸႄႈ 8 ဝၢၼ်ႈ ဢွၼ်ႁူဝ်ထဝ်ႈဝၢၼ်ႈ ပူႇႁဵင်ၸရေး ၼႂ်းဝၢၼ်ႈတႆး 8 ဝၢၼ်ႈ ထုင်ႉမိူဝ်းဝၼ်း ၸႄႈဝဵင်းဝၢၼ်ႈမေႃႇ ၸႄႈမိူင်းၶၢင် ၵႂႃႇၸွႆႈၵမ်ႉထႅမ် ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း တင်းပွတ်းႁွင်ႇ ၸႄႈဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း တႃႇငိုၼ်း 20,30,500 ပျႃး လႄႈ ၶူဝ်းၶွင် ၶိူင်ႈၸႂ်ႉသွႆ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ယိုၼ်ႈဢၢပ်ႈမွပ်ႈဝႆႉတီႈ ပႃႊတီႊသိူဝ်ၽိူၵ်ႇ ၸႄႈဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း ၼႆယဝ်ႉ။


ယွၼ်ႉပၢင်တိုၵ်း တပ်ႉသိုၵ်းပူတ်းပွႆႇတဢၢင်း TNLA တင်း တပ်ႉသိုၵ်းၶွင်ႊသီႊ ဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး RCSS/SSA လႆႈပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်ၶိုၼ်း မိူဝ်ႈႁၢင်ႁူဝ်လိူၼ် မေႊသေ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းၵေႃႈ ၼမ်ၶိုၼ်ႈမႃး ထႅင်ႈၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ ယူႇတီႈတပ်ႉသိုၵ်းလူင်ပွင် ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈသမ်ႉ ႁၢင်းသိုၵ်းလေႃႇတိုၵ်း တပ်ႉသိုၵ်း ပႃႊတီႊမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး / တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး SSPP/SSA  လႆႈပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်သေ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်း လႆႈဢွၵ်ႇပၢႆႈၽေးသိုၵ်းၼမ်လိူဝ်မႃးထႅင်ႈ။ မိူၼ်ပီႈၼွင်ႉၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း လုၵ်ႉတင်းဢိူင်ႇၼမ်ႉမႃႉ ပၢႆႈမႃး မီး 1400 ပၢႆ၊ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉသမ်ႉ ဢၼ်လႆႈႁပ်ႉဝႆႉ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း တီႈဝတ်ႉၽူဝ်းတေႃႇ 259 ၵေႃႉ ၊ ဝတ်ႉ / ၵျွင်းၶမ်း 175 ၵေႃႉ၊ ဝတ်ႉ / ၵျွင်း ဝဵင်းၵဝ်ႇ 290 ၵေႃႉ၊ ဝတ်ႉ/ၵျွင်း ၶၼ်ႇထီႇရႃႇမ 94 ၵေႃႉ ၊ ဝတ်ႉ / ၵျွင်းၸႄႈဢႅၼ်ႇ ဝၢၼ်ႈၼမ်ႉဢုၼ်ႇ 290 ၵေႃႉ ၊ လွႆငိုၼ်း 60 ၵေႃႉ ၊ ဝတ်ႉမွၵ်ႇလွမ်ႉ ဝၢၼ်ႈႁၢင်ၼႃး 135 ၵေႃႉလႄႈ ဝတ်ႉဝၢၼ်ႈသူႈ ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈသမ်ႉ မီး 144 ၵေႃႉ ၼႆႉယဝ်ႉ ။