ၾၢႆႇၶွမ်ႊမတီႊၶိုင်ပွင် ပွႆးသွၼ်းၼမ်ႉလႄႈ ပီႈၼွင်ႉၵူၼ်းမိူင်းၵဵင်းတုင် ဢွၼ်ၵၼ်ၸတ်းႁဵတ်းပွႆးသွၼ်းၼမ်ႉ ၵႅၼ်ၵွင် ပွၵ်ႈၵမ်းတီႈ 605 တီႈၵဵင်းတုင် ၊ ပီႈၼွင်ႉတီႈၸမ်ၵႆၶဝ်ႈႁူမ်ႈ တင်းၼမ်လၢႆ ။

ဝၼ်းတီႈ 12/04/2016 ယၢမ်း 13:00-15:00 မူင်း ၊ ၾၢႆႇၶွမ်ႊမတီႊၶိုင်ပွင်ပွႆးသွၼ်းၼမ်ႉလႄႈ ပီႈၼွင်ႉၵူၼ်းမိူင်းၵဵင်းတုင် ဢွၼ်ၵၼ်ၸတ်းႁဵတ်းပိုတ်ႇပၢင်ၵႅၼ်ၵွင် သင်ၵြၢၼ် တီႈႁူဝ်ၵၢတ်ႇ ပွၵ်ႉ 3 ဝဵင်းၵဵင်းတုင် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်း ။


လုင်းႁွင်ၶမ်း ထဝ်ႈဝၢၼ်ႈထဝ်ႈၼႃးလႄႈ ႁူဝ်ပဝ်ႈပႃႊတီႊၵွင်ၸႆး ၵဵင်းတုင် လၢတ်ႈဝႃႈ - “ မိူဝ်ႈပၢၼ်ၸဝ်ႈၾႃႉ ၵႅဝ်ႈမထု ဢုပ်ႇပိူင်ႇၽွင်းငမ်း ၵဵင်းတုင်ၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉဝႃႈၾူၼ်ၵေႃႈဢမ်ႇတူၵ်း ၊ ၾႃႉလႅင်ႉ ၊ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းတုၵ်ႉၶ ဢမ်ႇၸၢင်ႈၽုၵ်ႇၶဝ်ႈတဝ်ႈၼမ်ႉသင် ၊ ၸင်ႇလႆႈႁွင်ႉပေႇတၢင်ႇႁူးရႃးမႃးၼပ်ႉသွၼ်ႇ (တႂၢၵ်ႈ) တူၺ်းသေ ၸင်ႇဢွၼ်ဢဝ် ပီႈၼွင်ႉၵဵင်းတုင် ႁဵတ်းႁၢင်ႈၵူပ်း ၵပ်းလိူၼ် ။ ပေႃးယဝ်ႉႁဵတ်းၵွင်သၢႆး (ၵေႃႇထၢတ်ႈသၢႆး) တိူင်ႇၵၢဝ်ႇ (သူးတွင်း) ယွၼ်းၼမ်ႉၾူၼ် ႁဵတ်းၸိူင်ႉၼႆမႃး ။ ယူႇဢမ်ႇႁိုင်သင် ၾူၼ်ၵေႃႈတူၵ်းမႃးၸဵတ်းဝၼ်းၸဵတ်းၶိုၼ်း ။ ၵမ်းၼႆႉၵူၼ်းႁဵတ်းႁႆႈ / ႁဵတ်းၼႃး ၵေႃႈၸူမ်း ၊ တင်ႈတႄႇၼၼ်ႉမႃး ဢွၼ်ၵၼ်ႁဵတ်းၵႅၼ်ၵွင်ၼႆႉမႃး တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉ ”-  ဝႃႈၼႆ ။


ပူႇၸိၵ်းတထဝ်ႈဝၢၼ်ႈ / ၼႃးဢႃယု 80 ပၢႆ ၵဵင်းတုင်လၢတ်ႈဝႃႈ - “  ႁဵတ်းသင်ပီႈၼွင်ႉၵဵင်းတုင်ႁဝ်း သမ်ႉၸတ်းႁဵတ်းပွႆးၵႅၼ်ၵွင် ၊ မိူဝ်ႈၵူႈပွၵ်ႈၾူၼ်ဢမ်ႇတူၵ်း ၊ ၾႃႉလႅင်ႉ ၊ ၵူၼ်းမိူင်းဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်းႁႆႈ / သူၼ် ၊ ထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇတၢင်းမိူင်း ၊ ယွၼ်ႉၼၼ် ၸင်ႇလႆႈႁွင်ႇပေႇတၢင်ႇၵႃႇလႃးတႂၢၵ်ႈတူၺ်းသေ ၸင်ႇလႆႈၸတ်းႁဵတ်းပွႆးၵႅၼ်ၵွင်ၼႆႉ ၼင်ႇႁိုဝ်ၾူၼ်တေတူၵ်း ၊ ၾႃႉတေဢမ်ႇလႅင်ႉ ၊ ဢွၼ်တွႆႇၵွင်ၸႆးၼႆႉ မႃးတေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ” - ဝႃႈၼႆ ။


ႁၢင်ႈၵူပ်းၵၢပ်ႈလိူၼ် (ၵိၼ်လိူၼ်) ဢဝ်လိၼ်ပၼ်ႈႁဵတ်းၼၼ်ႉ တေလႆႈပဵၼ်ပီႈၼွင်ႉဝၢၼ်ႈၵဵင်းတၢင်ႈ ဝဵင်းၵဵင်းတုင်ႁဵတ်း ၊ ၵူၼ်းတွႆႇၵွင်ၸႆးသမ်ႉ တေလႆႈပဵၼ်ပီႈၼွင်ႉလွႆ မွၼ်ႈသိပ်းႁႃႈယၢင်းငိုၼ်း ဝဵင်းမိူင်းယၢင်း လႆႈႁပ်ႉပုၼ်ႈၽွၼ်းသေ မႃးတွႆႇၵွင်ၸႆး ။


လုင်းဢိၼ်းသဝ် ႁူဝ်ၼႃႈၽူႈတွႆႇၵွင်ၸႆး (ဝၼ်းၵႅၼ်ၵွင်) လၢတ်ႈဝႃႈ - “ ပီၼႆႉ ၸုမ်းတွႆႇၵွင်ၸႆးႁဝ်းၶႃႈတင်းမူတ်း မႃး 45 ၵေႃႉ ၊ ႁဝ်းၶႃႈႁပ်ႉပုၼ်ႈၽွၼ်းမႃးတွႆႇၵူႈပီပီ ၊ ပီႈၼွင်ႉႁဝ်းၶႃႈမႃးတွႆႇၵွင်ၸႆးၼႆႉ ပဵၼ်ၸၢဝ်းၶိူဝ်းလွႆ တင်းမူတ်း ၊ တႄႇဢဝ်ဝၼ်းတီႈ 12 ယၢမ်း 13:00 ထိုင်ဝၼ်းတီႈ 13 ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း 13:00 မူင်းတႃႇ 24 ၸူဝ်ႈမူင်း ၊ ၵူၼ်းတွႆႇႁဝ်းၶႃႈပၼ်ႇပုတ်ႈၵၼ်သေတွႆႇ ႁႂ်ႈၶွပ်ႈတဵမ် 24 ၸူဝ်ႈမူင်း ”- ဝႃႈၼႆ ။


ပၢင်ပိုတ်ႇပွႆးၵႅၼ်ၵွင်ၼႆႉ မီးၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင် ၼႂ်းမိူင်းၵဵင်းတုင်လၢႆလၢႆတီႈ ၶဝ်ႈႁူမ်ႈပိုတ်ႇပၢင်ပွႆး ၊ မီးႁူဝ်ႈပဝ်ႈသၽႃးမိူင်းတႆး လုင်းၸၢႆးလူင်းသႅင် ၊ ၽူႈၵွၼ်းၸႄႈဝဵင်းၵဵင်းတုင် ၊ ၾၢႆႇလိူမ်ႈလႆႇၵဵင်းတုင် လုင်းႁွင်ၶမ်း ပေႃးပၵထဝ်ႈဝၢၼ်ႈ / ၼႃးၵဵင်းတုင် ။ ၼွၵ်ႈသေၼၼ်ႉ မီးပႃႊတီႊႁူဝ်သိူဝ် ၊ ပႃႊတီႊသိူဝ်ၽိူၵ်ႇ ၊ ပႃႊတီႊၵွင်ၸႆး ၊ ပႃႊတီႊၼူၵ်ႉယုင်းလႄႈ ပီႈၼွင်ႉၵူၼ်းမိူင်းၵဵင်းတုင်ၶဝ်ႈႁူမ်ႈတင်းၼမ်လၢႆ ။


ဝၼ်းတီႈ 13 ယၢမ်း 13:00 မူင်း တႄႇႁႄႇၶုၼ်သင်ၵြၢၼ်ၵႂႃႇသူင်ႇ ၊ တေလႆႈယိပ်းတုင်းၶၢဝ်တုင်းလႅင် ႁႄႇဢွၵ်ႇတီႈၸဝ်ႈလူင်ၵၢတ်ႇၸဵင်းၸၼ်းလူင်းၵႂႃႇတၢင်းတႃႈယေႃႈ ၵႂႃႇတၢင်းၼႃႈႁူင်းပလိၵ်ႈ (ယႄး) တင်းဝတ်ႉႁူဝ်ၶူင်ႇ (ၽြႃးၸဝ်ႈလူင်) ယဝ်ႉၵႂႃႇၸွမ်းသဵၼ်ႈတၢင်းမိူင်းယၢင်း ၵႂႃႇထိုင်တီႈတႃႈလွင်ႉၵူပ်း ဝၢၼ်ႈတၢၵ်ႇလႅတ်ႇ ဢိူင်ႇယၢင်းလေႃး ႁိမ်းၼမ်ႉၶိုၼ်သေတိူင်ႇၵၢဝ်ႇယွၼ်းသူးပူႇၸေႃႇလူႇတၢၼ်း ၊ ဝၢႆးၼၼ်ႉလႆႈဢဝ်ႁၢင်ႈၶုၼ်သင်ၵြၢၼ်ဢိၵ်ႇတင်း ႁၢင်ႈၵူပ်းလူင်ၼၼ်ႉ လႆလွင်ႈၼမ်ႉၶိုၼ်ပႅတ်ႈသဵင်ႈသဵင်ႈ - ၼႆယဝ်ႉ ။


သိုပ်ႇၼၼ်ႉ ပီႈၼွင်ႉၸၢဝ်းလွႆၶဝ် ဢၼ်ႁႆႇၵွင်ၸႆးၼၼ်ႉ ၶိုၼ်းႁႆႇၵွင်ၸႆးပွၵ်ႈၶဝ်ႈမႃးၼႂ်းမိူင်း ၸွမ်းသဵၼ်ႈတၢင်းၵဝ်ႇတေႃႇပေႃးထိုင်တီႈၵၢတ်ႇလူင် ၸဵင်းၸၼ်ၶိုၼ်းမိူၼ်ၵဝ်ႇ - ၼႆယဝ်ႉ ။


ပိုၼ်းပဵၼ်မႃးၵႅၼ်ၵွင် / ၵွင်ၸႆးၼႆႉ မိူဝ်ႈပီၵေႃးၸႃႇသၵ်ႉၵရၢတ်ႈ765 တူဝ်မိူင်းၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၾႃႉလူင် ၽယႃးၵႅဝ်ႈမထု ပဵၼ်ၸဝ်ႈၾႃႉဢုပ်ႉပိူင်ႇမိူင်းၸဵင်းတုင် ။ ထိုင်မႃးပီသၵ်ႉၵရၢတ်ႈ ပီမိူင်း772 ၼၼ်ႉ မီးၽေးၾႆးမႆႈထိူၼ်ႇတီႈႁူၺ်ႈပုၼ်ပဵၼ်လၢႆလၢႆဝၼ်း ၊ ၽူႈလႂ်ၽႂ်ၵေႃႈဢမ်ႇၸၢင်ႈမွတ်ႇၶႄၾႆးလႆႈ ။ ၼႂ်းပီၼၼ်ႉၾူၼ်ၵေႃႈဢမ်ႇတူၵ်း ဝၢၼ်ႈမိူင်းႁႅင်ႈလႅင်ႉ ဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်းႁႆႈႁဵတ်းၼႃး ၊ ဢမ်ႇၸၢင်ႈၽုၵ်ႇ မၢၵ်ႇၶဝ်ႈမဵတ်ႉၼမ်ႉ ၊ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၸင်ႇလႆႈဢိုပ်းၶဝ်ႈဢိုပ်းၼမ်ႉ တုၵ်ႉၶၶၢၼ်ၸႂ်ၵၼ်တႄႉတႄႉ ။ ၸဝ်ႈၾႃႉလူင်ၽယႃးၵႅဝ်ႈမထု ၸင်ႇလႆႈၽိတ်ႈပၢင်းၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇပေႇတၢင်ႇႁူးရႃး ၽူႈမီးၸိုဝ်ႈဝႃႈဢုတ်ႉတမ မႃးတႂၢၵ်ႈၼပ်ႉသွၼ်ႇတူၺ်းၸႃႇတႃႇဝၢၼ်ႈမိူင်း ။


ၸွမ်းၼင်ႇၼပ်ႉသွၼ်ႇတႂၢၵ်ႈဢွၵ်ႇမႃးၼၼ်ႉ မိူင်းၸဵင်းတုင်ၼႆႉ မိူဝ်ႈၵွၼ်ႇမီးၸိုဝ်ႈဝႃႈၶေမရတ်ႉ ၊ ပဵၼ်ၼၢမ်ႇၸၼ် ၊ သင်ၶႂ်ႈႁႂ်ႈဝၢၼ်ႈမိူင်းၵတ်းယဵၼ်သိူဝ်းသႃႇၸိုင် ၸွမ်းၼင်ႇပူႇႁဵတ်းမႃးယႃႈႁဵတ်းဝႆႉ ႁိတ်ႈဝၢၼ်ႈၵွင်းမိူင်း မိူဝ်ႈၵွၼ်ႇမီးဝႆႉၼၼ်ႉ တေလႆႈႁဵတ်းႁၢင်ႈၵူပ်းလူင်ၵၢပ်ႈလုၵ်ႈလိူၼ်မူၼ်းမူၼ်းတူဝ်ၼိုင်ႈ ဝႆႉတီႈၾင်ႇမႄႈၼမ်ႉၶိုၼ် ပၢႆးႁူၼ်ၼိူဝ်ယူႇယဝ်ႉ ၊ ပေႃးထိုင်မႃးဝၼ်းသင်ၵြၢၼ်တူၵ်းၸိုင် တေလႆႈၵေႃႇၵွင်သၢႆး (ၵေႃႇထၢတ်ႈသၢႆး) ၶတ်းႁူဝ်ႉသမၢတ်ႈလီငၢမ်း ဝႆႉတီႈၾင်ႇၼမ်ႉၶိုၼ်ပၢႆးႁူၼ်ၼိူဝ် (ၾႆႇႁွင်ႇ) ၼၼ်ႉ တေလႆႈႁဵတ်းႁၢင်ႈၶုၼ်သင်ၵြၢၼ်လႄႈႁၢင်ႈသတ်း ဢၼ်ၶုၼ်သင်ၵြၢၼ်ၶီႇၼၼ်ႉ ။ ဢဝ်ၵႂႃႇသူင်ႇတီႈ ၾင်ႇၼမ်ႉၶိုၼ် ၾၢႆႇႁွင်ႇ တီႈဢၼ်ႁဵတ်းႁၢင်ႈၵူပ်းလူင်ဝႆႉယဝ်ႉ ။


မိူဝ်ႈၵႂႃႇသူင်ႇၵေႃႈ တေလႆႈႁႆႇၵွင်ၸႆးၵႂႃႇသူင်ႇမူၼ်ႈသိူဝ်း ၊ မိူဝ်ႈၵႂႃႇထိုင်ယဝ်ႉပူႇၸၢၼ် (ပၢၼ်းတၵႃႇ) ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်းၵေႃႉၼိုင်ႈ တေလႆႈတိူင်ႇၵၢဝ်ႇဢတိတ်ႉထၢၼ်ႇယွၼ်းသူး ႁႂ်ႈဝၢၼ်ႈမိူင်းယူႇယဵၼ်သိူဝ်းသႃႇ - ဝႃႈၼႆယဝ်ႉ ။


ၵမ်းၼႆႉ ၸဝ်ႈၾႃႉလူင် ၵႂႃႇႁဵတ်းတၢမ်ၸွမ်းၶေႃႈၵႂၢမ်းသြႃႇမေႃတႂၢၵ်ႈၶဝ်ၵူႈၶေႃႈလႄႈ ၾႃႉၾူၼ်ၵေႃႈလီမႃး ၊ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸၢဝ်းမိူင်းတင်းလၢႆၵေႃႈ လႆႈႁဵတ်းႁႆႈႁဵတ်းၼႃး ၊ လႆႈၽုၵ်ႇမၢၵ်ႇၶဝ်ႈမဵတ်ႉၼမ်ႉၵၼ် ၊ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈပဵၼ်ဢၼ်ၸုမ်ႉယဵၼ်သိူဝ်းသႃႇၵႂႃႇ - ၼႆယဝ်ႉ ။


ထိုင်မႃးပီၵေႃးၸႃႇ (1260) တူဝ် ၊ မိူဝ်ႈၸဝ်ႈၵွၼ်ၵႅဝ်ႈ ဢိၼ်းထရႅင် ၼင်ႈႁေႃၶမ်းမိူင်းၸဵင်းတုင်ၼၼ်ႉ မၼ်းၸဝ်ႈမႃးတင်ႈတမ်းတၢဝ်ႉၽယႃး သေၼႃဢမ်းမၢတ်ႈၵူႈဢိူင်ႇၵူႈယွင်း ၊ ဢဝ်ၽယႃးၸႃႉဝၢၼ်ႈၸဵင်းၸၼ် ပဵၼ်ႁူဝ်ၼႃႈသေ ပေႃးထိုင်မႃးသၵ်ႉၵရၢတ်ႈပီမိူင်းလႅၵ်ႈလၢႆႈ သင်ၶၢၼ်ပီမႂ်ႇၸိုင် ဢွၼ်တၢင်းဝၼ်း သင်ၵြၢၼ်တူၵ်း ဝၼ်းၼိုင်ႈ ၊ ၶၢဝ်းယၢမ်း 13 မူင်း ၵၢင်ဝၼ်း တေလႆႈဢဝ်ၵွင်ၸႆး ၼႂ်းဝတ်ႉၸဵင်းၸၼ်ဢွၵ်ႇမႃး ႁွႆႈၶိုၼ်ႈၼိူဝ်ၵႅင်ႉဝႆႉယူႇယဝ်ႉ ။ သိုပ်ႇၼၼ်ႉ တေလႆႈႁႆႇဢမ်ႇပၼ်သဵင်မၼ်းၶၢတ်ႇ တင်းဝၼ်းတင်းၶိုၼ်း ၊ ပေႃးထိုင်ဝၼ်းသင်ၵြၢၼ်တူၵ်း ၊ ၽွင်းယၢမ်း 1 မူင်းၵၢင်ဝၼ်း ၊ တေလႆႈဢဝ်ၵွင်ၸႆး လူင်းႁၢင်ႈလူင်းၵႅင်ႉ ။ ႁႆႇၵွင်ၸႆးႁႄႇၶုၼ်သင်ၵြၢၼ် ၵႂႃႇသူင်ႇတီႈၾင်ႇၼမ်ႉၶိုၼ် ပၢႆးႁူၼ်ၼိူဝ် တႃႈလွင်ႉၵူပ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ ။ ၵွင်ၸႆးၼၼ်ႉၵေႃႈ ၸၢဝ်းၶိူဝ်းတၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းႁႆႇဢမ်ႇလႆႈ ၊ တေလႆႈၵႂႃႇႁွင်ႉဢဝ်ၸၢဝ်းလွႆသိပ်းႁႃႈယၢင်းငိုၼ်း (ဢမ်ႇၼၼ်) ၵွၼ်ႁွင်းဢိူင်ႇမိူင်းယၢင်း မႃးၼုင်ႈသိူဝ်ႈလႅင် ၶဵၼ်းႁူဝ်လႅင်သေ ႁႆႇယူႇယဝ်ႉ ။