တုင်းၸိုင်ႈတႆး ႁိုဝ် တုင်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၸိုင်ႈတႆး
ၵွပ်ႈႁၵ်ႉၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းသေ ၽႂ်ၽႂ်ၵေႃႈၶႂ်ႈဢဝ် တုင်းၸိုင်ႈတႆး
ႁိုဝ် တုင်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၸိုင်ႈတႆး ႁွႆႈၽႅၼ်ပူၵ်း/ၸပ်း တိတ်းတူဝ်
ဢမ်ႇၽၢတ်ႇဢမ်ႇၽႃႈ၊ ပိူင်လူင်မၼ်း ၵူၼ်းၶိူဝ်းတႆး။
 |
| တုင်းၸိုင်ႈတႆး ႁိုဝ် တုင်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၸိုင်ႈတႆး |
တုင်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ ပဵၼ်ၶိူင်ႈမၢႆ ဝၢၼ်ႈမိူင်းၼိုင်ႈလုၵ်ႈ ဝွၵ်ႇႁဵတ်ႇ(ႁေတုၽူလ်) ဢၼ်ပဵၼ်မိၵ်ႈမၢႆမိူင်းႁင်းၶေႃ ၸိူင်ႉၼင်ႇ လူဝ်ႊၷူဝ်ႊ (Logo) ၶိူင်ႈမၢႆ သုၼ်ႇၶွင် ၶွမ်ႊပၼီႊ ၸုမ်း ႁၢၼ်ႉၵႃႉ ႄလႈ လၢႆလၢႆၸိူဝ်း ဢဝ်မၵ်းမၼ်ႈ ၶိူင်ႈမၢႆၸဝ်ႈၵဝ်ႇ။ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် မီးတႆး တင်း မၢၼ်ႈ ဢၼ်လႆႈမၵ်းမၼ်ႈဝႆႉမႃးမိူဝ်ႈ 1947 ၼီႈ ။ တုင်းၸိုင်ႈတႆး မီးလိူင်ၶဵဝ်လႅင် သၢမ်တွၼ်ႈပဵၼ်ပိုၼ်ႉလင် ၼႂ်းၵၢင်မီးဝူင်းလိူၼ်ၶၢဝ်၊ ၽွင်း ၸဝ်ႈၶုၼ်ပၢၼ်းၸိင်ႇ (ၸဝ်ႈၾႃႉၸၢဝ်းၶိူဝ်း ပလွင်ႈ) ပဵၼ်ႁူဝ်ပဝ်ႈလူင်ၶွင်ႊသီႊၸိုင်ႈတႆးႄလႈ ၶုၼ်ပႃႉၺၢၼ်ႇ ပဵၼ်ၽူႈတႅင်ႇတႅမ်ႈ ၽဵင်းၵႂၢမ်းတၢင်ႇတုင်းသေ မၵ်းမၼ်ႈၸႂ်ႉတိုဝ်းမႃး။
ၵွပ်ႈၼၼ် တုင်းၸိုင်ႈတႆး ႁိုဝ် တုင်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၸိုင်ႈတႆးၼႆႉ ပဵၼ်တုင်းၶွင်ၵူၼ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပတ်းပုိၼ်ႉ ၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၵူႈၵေႃႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈၶွင်ၵူၼ်းၶိူဝ်းတႆး ၶိူဝ်းလဵဝ်။ ဝၢႆးသေထုၵ်ႇၸွမ်းသိုၵ်းၼေႇဝိၼ်း ဢွၼ်ဢဝ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁုပ်ႈယိုတ်းဢမ်းၼၢၸ်ႈ(ဢႃႇၼႃႇ)မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 2 လိူၼ်မၢတ်ႉၶျ် 1962 ၵေႃႈ တုင်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၸိုင်ႈတႆး ဢမ်ႇၶႂ်ႈမီး ၵႃႈၶၼ် ၼမ်ႉၼၵ်းသင်ၵႃႈႁိုဝ်၊ 1958 ၸဝ်ႈၼွႆႉ (ေသႃးယၼ်တ) ၸင်ႇဢွၼ်ဢၼ်ၽူႈႁၵ်ႉၸၢတ်ႈ 31 ၵေႃႉ ၵေႃႇတင်ႈ “တပ်ႉသိုၵ်းၼုမ်ႇသိုၵ်းႁၢၼ် ႁဵတ်းၵၢၼ်ၵွၼ်းၶေႃ” ႄလႈ တုင်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၸိုင်ႈတႆး ဢၼ်ပဵၼ်ၶိူင်ႈမၢႆၸိုင်ႈတႆးၵေႃႈ ၶိုၼ်းမီးၸႂ် မီးၼမ်ႉၼၵ်း သိုပ်ႇပၵ်းၾင်ၼႂ်းၸႂ်ၵူၼ်းတႆးမႃး။ လိူဝ်သေၸုမ်းယၢင်းၽိူၵ်ႇလုၵ်ႉၾိုၼ်ႉမၢၼ်ႈမႃး ဢွၼ်ၼႃႈတႆးယဝ်ႉ လၢႆၸၢဝ်းၶိူဝ်းၵေႃႈ ၵွပ်ႈထုၵ်ႇၶီႇၼဵၵ်းတဵၵ်းတဵင်ႄလႈ ၶဝ်ႈထိူၼ်ႇယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇလုၵ်ႉၾိုၼ်ႉမၢၼ်ႈ ႁဵတ်းသၢင်ႈယိပ်းတိုဝ်း တုင်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈႁင်းၽႂ်ႁင်းမၼ်းမႃး။ တီႈႄတႉမၼ်း တုင်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၸိုင်ႈတႆးၼႆႉ ႁူမ်ႇတူဝ်ႈ ပႃးထိုင်ၶိူဝ်းၵူၼ်းၸိူဝ်း ပဵၼ်ၸႃႇတိၵိုၵ်းမိူင်းဢၼ်ယူႇသဝ်းၵိၼ်သၢင်ႈၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပတ်းပိုၼ်ႉတင်းသဵင်ႈယဝ်ႉ။
ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈလီ
ယွၼ်ႉလူၺ်ႈတၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းမၢင်ၸိူဝ်းသမ်ႉၶႂ်ႈၽၢတ်ႇဢွၵ်ႇၸိုင်ႈတႆးသေတင်ႈမိူင်းႁင်းၶေႃႄလႈႁဵတ်း
ဢွၵ်ႇ တုင်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၽႂ်မၼ်းမႃးၵေႃႈလွင်ႈၼိုင်ႈ၊
ၵွပ်ႈတႆးႁဝ်းၵမ်ႈၽွင်ႈၵေႃႈထၢင်ႇဝႃႈ ပဵၼ်ၶွင်ၵူၼ်းၶိူဝ်းတႆး ႁင်းၶေႃ
ပဵၼ်ၵၢၼ်ႁၵ်ႉပႅင်း ဢဝ်ၾင်ဢူၵ်းၾင်ၸႂ်ပူၼ်ႉတီႈသေ ၸႂ်ႉတိုဝ်းၵႂႃႇၵူႈတီႈ
ဢမ်ႇဝႃႈ ပၢင်ပွႆး ပၢင်ၵုမ် ပၢင်တြႃး၊ ပွႆးသၢင်ႇလွင်း ပွႆးပီမႂ်ႇ ၵူႈပွႆး
ၵူႈပၢင် ၵဵဝ်ႇၶွင်ႈဢမ်ႇၵဵဝ်ႇၶွင်ႈ ၵၢၼ်ဝၢၼ်ႈမိူင်း
ၵၢၼ်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၸိုင်ႈမိူင်းၸိူဝ်းၼႆႉ ဢမ်ႇတူၺ်း ဢမ်ႇလိူၵ်ႈတီႈ
ႄလႈႁဵတ်းႁႂ်ႈၵႃႈၶၼ်ထုၵ်ႇ ပဵၼ်ၵၢၼ်ဝဝ်ဝၢင်(မဝ်မၢင်)
ၼႂ်းၵၢၼ်ၸႂ်ႉတိုဝ်းတုင်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ၸိုင်ႈတႆး။
တီႈႄတႉမၼ်း ပၢင်လူႇပၢင်တၢၼ်း ပၢင်တြႃး ပဵၼ်ၵၢၼ် သႃသၼႃ၊ ပၢင်ပွႆး ပၢင်ၵုမ် ၸွင်ႇၸႂ်ႈပွႆး ၸွင်ႇၸႂ်ႈပၢင်ၵုမ် ဢၼ်ၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ။ ပွႆးပီမႂ်ႇတႆး ပဵၼ်ပႆွးၾိင်ႈငႄႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ ႁဝ်းဢမ်ႇၸႅၵ်ႇယႅၵ်ႈသေ ဢွၼ်ၵၼ်ဢဝ်တုင်း ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈမႃးၸႂ်ႉၵူႈတီႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ ထုၵ်ႇလီဝူၼ်ႉၽွင်ႈယူႇ။ လိူဝ်သေၼၼ်ႉ တုင်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၼႆႉ ၵမ်ႈၽွင်ႈႄမးပိၼ်ႇ ႁဵၵ်ႈဝႃႈ (ၸွမ်ပိဝ်)၊ ၸွမ်ပိဝ်ႄလႈတုင်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၼႆႉ မၼ်းပိူင်ႈၵၼ် ၸွမ်ပိဝ်ၼႆၼႆႉ ပဵၼ်သိင်ႇၶွင် ဢၼ်မီး ၼိူဝ်ၸိၵ်းၼိူဝ်ၸွမ်ၼၼ်ႉ လူမ်းၽတ်ႉပိဝ်ပႅတ်ႈ၊ “ၸွမ်” ဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ ပဵၼ်ဢၼ်မီးယူႇၼိူဝ်ၸိၵ်းၼိူဝ်ၸွမ်တင်းသဵင်ႈ ဢမ်ႇဝႃႈသိင်ႇၶွင်သင်ၵေႃႈယဝ်ႉ၊ ၵူၼ်းၶိူဝ်းတႆး တင်းသဵင်ႈတင်းလၢႆ ၸိူင်ႉၼင်ႇတႆးလၢၼ်ႉၸဝ်ႈ(သိပ်းသွင်ပၼ်းၼႃး မိူင်းၶႄႇ)၊ (လၢၼ်ႉၸၢင်ႉ- မိူင်းလၢဝ်း) ႄလႈ (လၢၼ်ႉၼႃး-မိူင်းထႆး) ဢၼ်ပဵၼ်ၵူၼ်းၶိူဝ်းလဵဝ်ၵၼ်၊ လၢတ်ႈထွႆႈၵႂၢမ်းတႆး မိူၼ်ၵၼ်တင်းႁဝ်း ၶဝ်ၵေႃႈႁဵၵ်ႈဝႃႈ “တုင်း” ႁိုဝ် “တုင်းၸၢတ်ႈ” ၼႆၵူၺ်း။ ဢမ်ႇၵွမ်ႉၵႃႈတုင်းၵူၺ်း ထွႆႈၵႂၢမ်းလၢတ်ႈ ဢၼ်ႁဝ်းမိူၼ်ၵၼ် ၸႂ်ႉတိုဝ်းၶေႃႈလဵဝ်ၵၼ် ၸဵမ် တိၼ်မိုဝ်း ၶႅၼ်ၶႃ၊ ႁူ တႃ ၊ ၵိၼ်ၶဝ်ႈၵိၼ်ၼမ်ႉလႂ် ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ လၢတ်ႈဝႃႈ ပဵၼ်ထွႆႈၵႂၢမ်းၶေႃႈလဵဝ်ၵၼ်တင်းၼမ်တင်းလၢႆ။ ပေႃးႁဝ်းသမ်ႉၵႂႃႇဝႃႈ ၸွမ်ပိဝ်ၼႆႄတႉ ၶဝ်ဢမ်ႇႁူႉယဝ်ႉ ၶဝ်တေၶဝ်ႈၸႂ်ဝႃႈ ပေႃးလိူၼ်သီႇလိူၼ်ႁႃႈ လူမ်းလႅင်ႉမႃးၽတ်ႉႄလႈ ၸွမ်ႁိူၼ်းပိဝ်ၼႆၵူၺ်း။ ၸိူဝ်းၼႆႈၵေႃႈ ယွၼ်းႁႂ်ႈ ၸွႆႈၵၼ်ဝူၼ်ႉထိုင်ဢိတ်းၼိုင်ႈ။ တေႁဵတ်းႁႂ်ႈပီႈၼွင်ႉတႆး ၼႂ်းမိူင်းတႆးတင်း ပီႈၼွင်ႉတႆးဢၼ်ပဵၼ်ၸိူဝ်ႉႁိူဝ်သၢႆၶႆး ၸိူဝ်းမီးယူႇၼွၵ်ႈမိူင်း ႁိုဝ် ၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉၼႆႉ ႁၢင်ႇႁိူၼ်ၵၼ်ၵႂႃႇသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းၶိူဝ်းၸိူဝ်ႉသၢႆတႆးႁဝ်းဢေႇၵႂႃႇ တိၵ်း တိၵ်းယဝ်ႉ။ တေႃႈဢမ်ႇသင် မိူဝ်ႈပၢႆလိူၼ်မၢတ်ႉၶျ် - ဢေႊပရိူဝ်လ် ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ ၼႂ်းမိူင်းတႆးၵူၺ်းၵေႃႈ ပိူၼ်ႈပေႃးၸႅၵ်ႇႄၽ သပ်းယွႆႈႁဝ်း တဵၵ်းႁႂ်ႈပဵၼ်တႆးၼၼ်ႉ တႆးၼႆႉ ၸႅၵ်ႇမၢႆမၼ်း ပေႃးၸွတ်ႇၸေးၵႂႃႇသဵင်ႈ။
Tags: Feature, Politic
