ထၢမ်- ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈ ၵၢၼ်ၽွမ်ႉႁူမ်ႈၼႂ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈႁဝ်းၶႃႈၼႆႉ လႆႈငိၼ်းဝႃႈမိူဝ်ႈလိူၼ်ၵျုၼ်ႊမႃးၼႆႉ ၵေႃႁူမ်ႈသၢင်ႈ ၸိုင်ႈတႆး (CSSU) မႃးႁူပ်ႉၽွင်းလူင်ႁဝ်းသေ ဢုပ်ႇဢူဝ်းပိူဝ်ႈတႃႇၽွမ်ႉႁူမ်ႈၼႂ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ။ မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ ယူႇတီႈ လွၵ်းၸုၵ်းပႃႇတီႇသိူဝ်ၽိူၵ်ႇႁဝ်းၶႃႈသေ လွင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈၼႆႉ ႁၢင်ႈႁႅၼ်းဝႆႉၸိူင်ႉႁိုဝ်ၶႃႈ။

တွပ်ႇ- ပူၼ်ႉမႃးမိူဝ်ႈလိူၼ်ၵျႅၼ်ႊၼိဝ်ႊရီႊ 7-8-9 ဝၼ်းၼၼ်ႉ ႁဝ်းႁဵတ်းပၢင်ၵုမ်လူင်တီႈမူႇၸႄႈၼၼ်ႉ တႃႇသိူဝ်ၽိူၵ်ႇ ႁဝ်း တေယႃႉပႃႇတီႇသေၽွမ်ႉႁူမ်ႈၼၼ်ႉ မၼ်းဢမ်ႇပဵၼ်လႆႈ။ ပႃႇတီႇသိူဝ်ၽိူၵ်ႇႁဝ်းတႄႉ ဢမ်ႇယႃႉ၊ ႁဝ်းဝႃႈ ပေႃးႁူဝ်သိူဝ်မႃးႁူမ်ႈႁွမ်းႁဝ်းတႄႉ ႁဝ်းႁပ်ႉႁွင်းတႃႇသေႇ။ ဢၼ်ဝႃႈပႃႇတီႇသိူဝ်ၽိူၵ်ႇ တေယႃႉပႃႇတီႇသေ ၶိုၼ်းတင်ႈမႂ်ႇ ၼၼ်ႉ မၼ်းဢမ်ႇပဵၼ်လႆႈ။ ဢၼ်ဢမ်ႇပဵၼ်လႆႈၼႆႉ ၵွပ်ႈဝႃႈၶၢဝ်းယၢမ်း ဢမ်ႇမီးယဝ်ႉ၊ ထႅင်ႈပီပၢႆၵူၺ်းယဝ်ႉ၊ ပေႃးႁဝ်း ယႃႉသေ ၶိုၼ်းမႄးတင်ႈမႂ်ႇၼၼ်ႉ ၸွင်ႇႁဝ်းတေလႆႈမၢႆၾၢင် (မၢတ်ႈပူင်ႇတိၼ်ႇ) ဢမ်ႇလႆႈၵေႃႈဢမ်ႇႁူႉ၊ မၼ်းမီးပၼ်ႁႃ ဢၼ်ၼႆႉ။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈသင်ၼႆ ႁဝ်းမီးတူဝ်ထူပ်းမိူဝ်ႈ ၻွၵ်ႊတိူၵ်ႊတူးၵျႃႇၶဝ်ၼႆႉ ၶဝ်ၶႂ်ႈၶဝ်ႈပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈၵေႃႈ ဢမ်ႇလႆႈ ၶဝ်ႈ၊ ၵွပ်ႈၶွမ်ႊမသျိၼ်ႊၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈ ဢမ်ႇပၼ်မၢႆၾၢင်။ ၵွပ်ႈၼႆ ပၢင်ၵုမ်လူင်ၼႆႉ တူဝ်တႅၼ်းမႃးၶဝ်ႈႁူမ်ႈ 59 ဝဵင်း၊    တူဝ်တႅၼ်း 2,500 ပၢႆၼႆႉ တင်းသဵင်ႈလႆႈၸႂ်ဝႃႈ သိူဝ်ၽိူၵ်ႇႁဝ်းတေဢမ်ႇယႃႉပႃႇတီႇ။ ပေႃးဝႃႈ ႁူဝ်သိူဝ်ၵေႃႈလီ၊ သိူဝ်လႅင် ၵေႃႈလီ ၶႂ်ႈမႃးႁူမ်ႈႁဝ်းၼႆ ႁဝ်းႁပ်ႉႁွင်းယူႇတႃႇသေႇ၊ ႁဝ်းမီးလွၵ်းၸုၵ်းၼင်ႇၼႆ။

ထၢမ်- ၸွမ်းၼင်ႇႁူဝ်ပဝ်ႈသိူဝ်ၽိူၵ်ႇႁဝ်းလၢတ်ႈၵႂႃႇၼႆႉ ပေႃးတူၺ်း သင်ၶ ၵူၼ်းမိူင်းဝႃႈ- တုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈတပ်ႉသိုၵ်းႁဝ်း ၽွမ်ႉပဵၼ်ဢၼ်လဵဝ်၊ ပႃႇတီႇၵၢၼ်မိူင်းႁဝ်း ၽွမ်ႉႁူမ်ႈၵၼ်ပဵၼ်ဢၼ်လဵဝ်ၼႆ ငဝ်းလၢႆးမၼ်းၼႆႉ ၸွင်ႇတေပဵၼ်မႃးလႆႈ ငၢႆႈငၢႆႈယူႇၶႃႈႁႃႉ။

တွပ်ႇ- တေႃႇထိုင်ပီ 2015 ၼႆႉ ႁဝ်းဢမ်ႇႁၼ်သဵၼ်ႈတၢင်းမၼ်း။ ႁဝ်းယွၼ်းတၢင်ႇလဝ်ႈ တီႈ သင်ၶၸဝ်ႈလႄႈ ပေႃႈမႄႈၵူၼ်းမိူင်း၊ ၵိုင်ႉၵၢင်ႉၼႆႉမၼ်းမီးပၼ်ႁႃ၊ ၵွပ်ႈၼႆ ႁဝ်းၶႃႈၶႂ်ႈမဵတ်ႉတႃႇႁပ်ႉတုင်း တီႈၸဝ်ႈသင်ၶလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်း ဝႃႈ ယႃႇပေမိပ်ႇငႅၼ်းႁဝ်းပူၼ်ႉတီႈၽႅဝ်။ ၵွပ်ႈဝႃႈ ႁဝ်းမီးတူဝ်ထူပ်း၊ မွၼ်းၶဝ်ၼႆႉ သင်ၶတင်းၵူၼ်းမိူင်းမွၼ်းၶဝ် မိပ်ႇငႅၼ်းႁႂ်ႈပႃႇတီႇၶဝ်သွင်ဢၼ်ႁူမ်ႈႁွမ်းၵၼ်၊ ဝၢႆးမႃးသွင်ပႃႇတီႇ ဢၼ်ပဵၼ်ႁူမ်ႈႁွမ်းၵၼ်ၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး ပဵၼ်မႃးပႃႇတီႇ သၢမ်ဢၼ်၊  မၼ်းမီးပၼ်ႁႃ ၵွပ်ႈဝႃႈပေႃႇလသီႇ ဢမ်ႇမိူၼ်ၵၼ်။ ၼႂ်းမိူင်းမွၼ်း ဢၼ်ႁူဝ်ၵူၼ်းမွၼ်းၼမ်ၼႆႉ မီးတႃႇ 5 ဝဵင်းၵူၺ်း ယေး၊ တၢၼ်ႇၽိဝ်ႇၸယႅတ်ႉ၊ မူႉတူင်ႇ၊ ၶျွင်းၸူင်ႇ၊ ၵျဵၵ်ႉမယေႃး ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၵျဵၵ်ႉထူဝ်ႇ၊ မေႃႇလမႅင်ႇ၊ ပီးလိၼ်းၸိူဝ်းၼႆႉ ၵူၼ်းယူႇၼမ်၊ ပဵၼ်မိူင်းလူင်ၵိုၵ်းမိူင်းမွၼ်းၵေႃႈ ႁူဝ်ၵူၼ်းမွၼ်းဢေႇ။ မွၼ်းၶဝ်မီး 5 ဝဵင်းၵူၺ်း ၶဝ်ယင်းႁူမ်ႈႁွမ်းၵၼ်တင်းယၢပ်ႇ။

ပႃႇတီႇသိူဝ်ၽိူၵ်ႇႁဝ်းၼႆႉ ၼႂ်းမိူင်းတႆးႁဝ်းမီးထိုင် 59 ဝဵင်း။ ၼွၵ်ႈသေၼၼ်ႉ ဝဵင်းဢၼ်တႆးယူႇၼမ် မိူၼ်ၼင်ႇ တိူင်းၸၵႅင်း၊ မိူင်းၶၢင် ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈမီးထႅင်ႈ။ မိူၼ်ၼင်ႇၼႂ်းမိူင်းၶၢင် ဝၢၼ်ႈၸေႈ၊ မိူင်းမွၵ်ႇ၊ ဝၢၼ်ႈမေႃႇ၊ သူၺ်ႇၵူႇ၊ ဝၢႆးမေႃႇ၊ မျိတ်ႉၵျီးၼႃး၊ မိူင်းၵွင်း၊ မိူင်းယၢင်း (မူဝ်းၺိၼ်း) ၊ ပမွၵ်ႉ ၼႂ်းတိူင်းၸႄႈၵႅင်ႇ (ၸၵႅင်း)ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵေႃႈမီး။ ၵိုင်ႉၵၢင်ႉတေႁူမ်ႈႁွမ်းၵၼ်ၼႆႉ မၼ်းပႆႇလႆႈ၊ မၼ်းတေလႆႈပၼ်ၶၢဝ်းယၢမ်း။ ပေႃးဝႃႈပူၼ်ႉၵႂႃႇပီ 2015 တႄႉ ႁဝ်းဢမ်ႇ ၸၢင်ႈလၢတ်ႈ၊ ယူႇတီႈပႃႇတီႇသိူဝ်ၽိူၵ်ႇ၊ ပေႃႇလသီႇပႃႇတီႇ သိူဝ်ၽိူၵ်ႇတႄႉ ပီ 2015 ၼႆႉ ပေႃးႁဵတ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈမႃး  ႁဝ်းၶတ်းၸႂ် ဢၢၼ်းႁႂ်ႈပဵၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ မိူင်းတႆး၊ ၸူဝ်ႈႁဝ်းပႆႇတၢႆပႆႇႁၢႆၼႆႉ ပိုၼ်းတႆးၼႆႉႁဝ်းၶႂ်ႈလႅၵ်ႈလၢႆႈ။

မိူဝ်ႈဢၼ်ႁဝ်းတိုၵ်ႉၶတ်းၸႂ် ဢွၼ်ၼႃႈပီ 2015 ၼႆႉ ၸဝ်ႈသင်ၶလႄႈသင်၊ ပေႃႈမႄႈၵူၼ်းမိူင်းလႄႈသင်၊ ထုၵ်ႇလႆႈ ၸွႆႈထႅမ်သိူဝ်ၽိူၵ်ႇၵူၺ်း။ ၼႂ်းမိူင်းတႆးႁဝ်းၼႆႉ ဢၼ်တေပဵၼ်လႆႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းတႆး မီးပႃႇတီႇ သိူဝ်ၽိူၵ်ႇၵူၺ်း။ လုၵ်ႈၸုမ်းပႃႇတီႇသိူဝ်ၽိူၵ်ႇၼႆႉ မိူဝ်ႈလဵဝ်မီးမႃးႁိမ်းသၢမ်သႅၼ် (300,000) ယဝ်ႉ။ လွင်ႈၼႆႉ ၾၢႆႇသိုဝ်ႇၵေႃႈ တေလႆႈ ၸွႆႈပၼ် ယႃႇႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း သင်ၶၶဝ်ၵႂင်၊ ပႃႇတီႇလႂ်မၼ်းတေပေႉၵေႃႈ မၼ်းတေလႆႈၸွႆႈၼၼ်ႉၵူၺ်း။

ထၢမ်- မိူၼ်ၼင်ႇ ဢၼ်ၾၢႆႇသိူဝ်ၽိူၵ်ႇႁဝ်းၵေႃႈ တႅမ်ႈလိၵ်ႈၸူးႁူဝ်သိူဝ်ဝႆႉသေ ပိူဝ်ႈတႃႇႁူပ်ႉၵၼ် ၼႆၼၼ်ႉၶႃႈလူး ၸွင်ႇတေပဵၼ်ယူႇၶႃႈႁႃႉ။

တွပ်ႇ-လွင်ႈႁူပ်ႉၵၼ်တႄႉ တေႁူပ်ႉၵၼ်ၵႂႃႇတိၵ်းတိၵ်း။ ႁဝ်းဝႃႈယူႇ တေႃႇထိုင်ပီ 2015 ၼႆႉ ဢမ်ႇပဵၼ်လႆႈ ၵေႃႈ ပီ 2016 မႃး ၶႂ်ႈပဵၼ်လႆႈၵေႃႈၸၢင်ႈပဵၼ်လႆႈ၊ ၼႂ်းလိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊၼႆႉ 3 ဝၼ်း ႁဝ်းတႅမ်ႈလိၵ်ႈၸူး ႁူဝ်သိူဝ်ယူႇ၊ ၶဝ်ၶိုၼ်း တႅမ်ႈလိၵ်ႈမႃးဢမ်ႇႁိုင်ၼႆႉ တေႁဵတ်းႁိုဝ်ၼႆ ၶဝ်တိုၵ်ႉဝူၼ်ႉၶႆႈၸႂ်ယူႇ။

ထၢမ်-ၵဵဝ်ႇၵပ်းငဝ်းလၢႆးၼႃႈဝၢၼ်ႈတႃမိူင်းယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉ ယူႇတီႈပဵၼ်ၽွင်းလူင်ၼႂ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းတႆးႁဝ်းၵေႃႉၼိုင်ႈ၊ ပဵၼ်ပႃးႁူဝ်ပဝ်ႈပႃႇတီႇသိူဝ်ၽိူၵ်ႇသေ ၶႂ်ႈသင်ႇလၢတ်ႈသင် တီႈပီႈၼွင်ႉၵူၼ်းမိူင်းထႅင်ႈၶႃႈ။

တွပ်ႇ-ႁဝ်းၶႂ်ႈတုၵ်းယွၼ်း တိုၵ်းသူၼ်း မဵတ်ႉတႃႇတုင်းႁပ်ႉ  တီႈပေႃႈမႄႈၵူၼ်းမိူင်း ပီႈၼွင်ႉၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းတႆးႁဝ်း တင်းသဵင်ႈ တီႈၼႂ်းမိူင်းတႆး မိူင်းၶၢင် တိူင်းၸၵၢႆးတင်းသဵင်ႈ၊ ဢိၵ်ႇၸဝ်ႈသင်ၶ တင်းသဵင်ႈ၊ သိူဝ်ၽိူၵ်ႇႁဝ်း ဢဵၼ်းဢၢၼ်းပဵၼ် လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းတႆးလႄႈ ဢွၼ်ၵၼ်ၸွႆႈပၼ်ႁႂ်ႈတႆးႁဝ်း လႆႈၽွင်းငမ်းမိူင်းတႆးၶိုၼ်း၊ ဢၼ်ၼႆႉ မၼ်းတေမီးၽွၼ်းလီ ပိူဝ်ႈတႃႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆးႁဝ်း လႄႈ ၵူႈၸၢဝ်းၶိူဝ်း ဢၼ်မီးၼႂ်းမိူင်းတႆး ပတ်းပိုၼ်ႉ။

မိူဝ်ႈလဵဝ် ၼႂ်းမိူင်းတႆးၼႆႉ ပႃႇတီႇသိူဝ်ၽိူၵ်ႇ ႁဝ်းမီးၽွင်းလူင် 2 ၵေႃႉၵူၺ်း၊ ၼႂ်းမိူင်းၶၢင်ၵေႃႈမီး 2 ၵေႃႉ၊ တိူင်းၸၵၢႆး မီးၵေႃႉၼိုင်ႈ၊ တီႈၼေႇပျီႇတေႃႇ မီးၵေႃႉၼိုင်ႈ။  ဢၼ်ၼႆႉ ၵၢၼ်ဢၼ်ႁဝ်းၶႂ်ႈႁဵတ်းႁူဝ်ပၢၵ်ႇ (100%)ၼၼ်ႉ မၼ်းဢမ်ႇႁဵတ်းလႆႈ၊ မၼ်းႁဵတ်းလႆႈႁူဝ်ပၢၵ်ႈမွၵ်ႈသၢဝ်း-သၢဝ်းႁႃႈ (20-25%)ၵူၺ်း။ ပေႃးဝႃႈႁဝ်းပဵၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၼႆ ၸွမ်းၼင်ႇႁဝ်းၶႂ်ႈႁဵတ်းပၼ် ပေႃႈမႄႈၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်း၊ ၼင်ႇႁိုဝ်ဝၢၼ်ႈမိူင်းႁဝ်း တေၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမႂ်ႇသုင် ၵတ်းယဵၼ်၊ ၼင်ႇႁိုဝ်ပေႃႈမႄႈၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်း ပေႃးတေလႆႈယူႇငၢႆႈပႆလူမ်၊ လွင်ႈသဵၼ်ႈတႃႈသၢႆတၢင်း၊ လွင်ႈယူႇလီ၊ လွင်ႈပၢႆးပၺ်ၺႃ လႄႈၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ။

ၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်းၵေႃႈ ယႃႇႁႂ်ႈၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ်ၼႂ်းမိူင်းထႆး၊ ဢၼ်ၵႂႃႇမိူင်းထႆးၵေႃႈ ႁႂ်ႈပွၵ်ႈၶိုၼ်းမႃးမိူင်းႁဝ်းသေ ႁဵတ်းလႆႈ ၵၢၼ်ငၢၼ်းလီငၢမ်းၼၼ်ႉ ပေႃးႁဝ်းလႆႈပဵၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ႁဝ်းၶတ်းၸႂ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈလႆႈ။ ဢဵၼ်းဢၢၼ်းႁဝ်းမီးၼၼ်ႉ ပေႃးႁဝ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ႁဝ်းဢမ်ႇႁဵတ်းလႆႈ။ ဢၼ်လုင်းႁဝ်းၵႂႃႇႁၼ်ၼၼ်ႉ တီႈမိူင်းထႆး တႆးႁဝ်းၵႂႃႇမီးလၢၼ်ႉပၢႆ၊ ပေႃးဝႃႈတႆးႁဝ်းပွၵ်ႈၶိုၼ်းမႃးၶိုင်ႈၼိုင်ႈၵူၺ်းၵေႃႈ ၵွပ်ႈၶဝ်မီးတူဝ်ထူပ်းတီႈမိူင်းၼွၵ်ႈသေ ၶဝ်မႃးႁဵတ်းၵၢၼ်တီႈမိူင်းတႆး ၵေႃႈ မၼ်းငၢႆႈ၊ တႆးႁဝ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇလႆႈၵႂႃႇတုၵ်ႉၶၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ၊ ႁိူၼ်းႁဝ်းမီးယူႇ ပွၵ်ႈၶိုၼ်းမႃးႁိူၼ်းႁဝ်းၵေႃႈယဝ်ႉယဝ်ႉ။

(ၼွၵ်ႈသေၼၼ်ႉ လုင်းၸၢႆးဢၢႆႈပဝ်ႈ တွပ်ႇလၢတ်ႈလွင်ႈ လွၵ်းပိူင်ၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈၸွမ်းပုၼ်ႈ PR လႄႈ လွင်ႈၵၢၼ်မိူင်း ထႅင်ႈ။ ၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ လႆႈလိူၵ်ႈသၢင်ဢဝ်မႃး ဢၼ်ၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၵၢၼ်ၽွမ်ႉႁူမ်ႈတႆးဝႆႉ ၼင်ႇၼႆ)။

လွင်ႈတၢင်းလႆႈတွင်ႈထၢမ်ၼႆႉ ဢိင်ၼိူဝ်သင်ၶလႄႈၵူၼ်းမိူင်း တုၵ်းယွၼ်းလွင်ႈၵၢၼ်ၽွမ်ႉႁူမ်ႈတႆး ႁႂ်ႈတပ်ႉသိုၵ်းတႆး သွင်တပ်ႉပဵၼ်ဢၼ်လဵဝ်၊ ႁႂ်ႈပႃႇတီႇၵၢၼ်မိူင်းသွင်ဢၼ် ပဵၼ်ဢၼ်လဵဝ်ၵၼ်။ ငဝ်းလၢႆးပႃႇတီႇၵၢၼ်မိူင်းႁဝ်းသမ်ႉ ပဵၼ်ဝႆႉယူႇၸိူင်ႉႁိုဝ်။ လွင်ႈႁူမ်ႈႁွမ်းပဵၼ်ၼိုင်ႈလဵဝ်ၵၼ်ၼႆႉ မၼ်းမီးပၼ်ႁႃ ငၢႆႈယၢပ်ႇၸိူင်ႉႁိုဝ် ၸိူဝ်းၼႆႉ။