ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ဢိင်ၼိူဝ်ပဵၼ် ဝၼ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၸိုင်ႈတႆး ၶွပ်ႈၶူပ်ႇ 66 ပီတဵမ်သေ လၢႆတီႈလၢႆၸႄႈဝဵင်း ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆး ႁူမ်ႈၵၼ်ၸတ်းပၢင်ပွႆးၶုၵ်းထူပ်း ဢဝ်ၵုၼ်းမုၼ်။ ၽွင်းတႅၼ်းသိူဝ်ၽိူၵ်ႇ ၸိူဝ်းၵႂႃႇႁွတ်ႈ ၼေႇပျီႇတေႃႇၵေႃႈၸတ်း။

လိူၼ်ၾႅပ်ႊၿိဝ်ႊရီႊ 7 ဝၼ်း ဢၼ်မီးၸိုဝ်ႈလၢႆၸိုဝ်ႈဝႃႈ ဝၼ်းမိူင်းတႆး၊ ဝၼ်းၶိူဝ်းတႆး ႁိုဝ် ဝၼ်းၸိူဝ်ႉ ၸၢတ်ႈ ၸိုင်ႈတႆး (Shan State National Day)ၼႆႉ တႄႇတင်ႈမီးမႃးမိူဝ်ႈ ဝၼ်းထိ 07/02/1947 ။ ဝၼ်းထိ 07/02/13 ၼႆႉ ဢိင်ၼိူဝ်ၶွပ်ႈၶူပ်ႇ 66 ပီတဵမ်သေ ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ၸတ်းတီႈမူႇၸႄႈ-ၼမ်ႉၶမ်း၊ ဝၢၼ်ႈၸၢမ်-မိူင်းမု၊ ၼမ်ႉတူႈ၊ သီႇပေႃႉ။ ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ၸတ်းတီႈလၢင်းၶိူဝ်း၊ မိူင်းၼၢႆး၊ မိူင်းပၼ်ႇ၊ မိူင်းၸိတ်ႇ (ၸႄႈဝဵင်းၼမ်ႉၸၢင်)၊ ပၢင်လူင်၊ တူၼ်ႈတီး။ ပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်း ပုင်ႇပႃႇၶႅမ်၊ မိူင်းၽျၢၵ်ႈ၊ ဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း။ တီႈမိူင်းမၢၼ်ႈ ဝဵင်းလူင်တႃႈၵုင်ႈ၊ ဝဵင်းလိူဝ်ႇ (မၼ်းတလေး) ၵေႃႈၸတ်း။

တီႈမိူင်းၼၢႆး ၵွပ်ႈပီၼႆႉ ၸတ်းပွၵ်ႈႁႅၵ်ႈသုတ်းၼႂ်းႁွပ်ႈ 20 လႄႈ လႆႈငိၼ်းဝႃႈၸတ်းၶိုၵ်ႉၶမ်ႇဝႆႉ။ တီႈၼမ်ႉတူႈ ၸတ်း 2 ပၢင်၊ ပႃႊတီႊသိူဝ်ၽိူၵ်ႇ ႁူမ်ႈၵၼ်ၸတ်းတီႈလုမ်းသိူဝ်ၽိူၵ်ႇတီႈၼိုင်ႈ၊ ထႅင်ႈတီႈၼိုင်ႈ ၸတ်းတီႈ ႁူင်းႁေႃၸႄႈဝဵင်း (မျဵဝ်ႉတေႃႇၶၢၼ်းမ) ၊ တီႈၼႆႈ ၵူၼ်းၶဝ်ႈႁူမ်ႈၼမ်တႄႉ တႄႉ၊ ၶႃႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်ၶုၼ်မၢၼ်ႈ ၵႂႃႇၶဝ်ႈႁူမ်ႈၵူႈႁွင်ႈၵၢၼ်၊  ၵွပ်ႈဝႃႈ မီးလိၵ်ႈတၢင်းၼိူဝ်ၸိသင်ႇ လူင်းမႃး ဝႃႈ ၸႄႈဝဵင်းလႂ်ၸႄႈဝဵင်းၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈၸတ်းၶိုၵ်ႉၶိုၵ်ႉၶမ်ႇၶမ်ႇ- ဝႃႈၼႆ။

တီႈသီႇပေႃႉ ၸတ်းတီႈဝဵင်းၵဝ်ႇ၊ ၵူၼ်းၶဝ်ႈႁူမ်ႈၼပ်ႉႁူဝ်မိုၼ်ႇ၊ ပၢင်ႇဢွင်ႈတီႈၸတ်းပၢင်ပွႆး တၢင်းၵႂၢင်ႈ 7 ဢေႊၶိူဝ်ႊ ၵူၼ်းတဵမ်မူတ်း၊ မီးပႃးၶဵင်ႇမူၼ်ႈသိူဝ်း ၽဵင်းၵႂၢမ်းပၢၼ်ၵဝ်ႇ/ပၢၼ်မႂ်ႇ။ တီႈလၢႆးၶႃႈ မီးၵူၼ်း ၶဝ်ႈႁူမ်ႈ မွၵ်ႈ 2,000 ပၢႆ။

ၽွင်းတႅၼ်းပႃႊတီႊသိူဝ်ၽိူၵ်ႇ (SNDP) ၸိူဝ်းၵႂႃႇႁွတ်ႈထိုင်ၼေႇပျီႇတေႃႇ (ၽွင်းပၢင်ၵုမ်သၽႃးၼႆႉ) ၵေႃႈ ႁူမ်ႈၵၼ်ၸတ်းပၢင်ၶုၵ်း ထူပ်းဢဝ်မုၼ် တီႈၼေႇပျီႇတေႃႇ၊ တေမီးၵၢၼ်ၵိၼ်ၶဝ်ႈၶမ်ႈႁူမ်ႈမူႇ ၵၼ် တီႈႁၢၼ်ႉၶဝ်ႈၽၵ်းမၢဝ်းၶမ်းၼုမ်ႇ တီႈၼေႇပျီႇတေႃႇ၊  ႁွင်ႉမွၵ်ႇၽွင်းတႅၼ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းၵူႈၵေႃႉ ၸိူဝ်းႁွတ်ႈၽႅဝ် တီႈၼၼ်ႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈ၊ လႆႈငိၼ်းဝႃႈ ၼၢင်းဢွင်ႇသၢၼ်းၸုၵျီႇၵေႃႈတေၶဝ်ႈ ႁူမ်ႈၸွမ်း- ၼႆယဝ်ႉ။

တီႈလွႆတႆးလႅင်း ငဝ်ႈၸိုင်ႈၶွင်ၶွင်ႊသီႊဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး (RCSS/SSA) ၵေႃႈၸတ်းၶိုၵ်ႉယႂ်ႇ။ လႆႈငိၼ်းဝႃႈ မီးၵူၼ်းမိူင်းတႆး ပွတ်းလၢင်းၶိူဝ်း၊ မိူင်းၼၢႆး၊ ပၢင်လူင်၊ ပွတ်းသႅၼ်ဝီ ၸိူဝ်းၼႆႉ ဢွၵ်ႇတၢင်းမႃး ၶဝ်ႈႁူမ်ႈ။ တီႈငဝ်ႈငုၼ်းဝၢၼ်ႈႁႆး ၶွင်ပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်း ၸိုင်ႈတႆး (SSPP/SSA) ၵေႃႈၸတ်း၊ မီးၵၢၼ်ၵၢပ်ႈသွမ်းသင်ၶ လႄႈလူဢၢၼ်ႇၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ (Statement) ၼႆယဝ်ႉ။

လိူၼ်ၾႅပ်ႊၿိဝ်ႊရီႊ 11 ဝၼ်း 1947 ၽူႈၼမ်းၸိုင်ႈတႆး တင်း ၸဝ်ႈၾႃႉ လႆႈၸ်ႂၵၼ်တႅပ်းတတ်းလိူၵ်ႈ ဢဝ် ထဝၼ်းထိ 07/02/1947 ပဵၼ်ဝၼ်းၸၢတ်ႈ၊ တုင်းၸၢတ်ႈ လိူင်ၶဵဝ်လႅင် ၼႂ်းၵၢင်ဝူင်းလိူၼ်ၶၢဝ်၊ ၽဵင်းၵႂၢမ်းၸၢတ်ႈ “ၶိူဝ်းႁဝ်းၶိူဝ်းရႃႇၸႃႇ” 3 ပိူင် လႄႈ ႁူဝ်ပဝ်ႈလူင်ၶွင်ႊသီႊၸိုင်ႈတႆး ၸဝ်ႈၾႃႉလူင် ၼမ်ႉသၼ်ႇ ၸဝ်ႈၶုၼ်ပၢၼ်းၸိင်ႇ (ၸၢဝ်းၶိူဝ်းပလွင်ႈ) လႆႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇလွင်ႈမၵ်းမၼ်ႈ 3 ပိူင်ၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၶိူင်ႈပိူင်မဵတ်ႇမၢႆ တၢင်တူဝ်ၵူၼ်းမိူင်းတႆးၵူႈၸၢဝ်းၶိူဝ်း။

ၼွၵ်ႈသေၼၼ်ႉ ၾႅပ်ႉၿိဝ်ႊရီႊ 7 ဝၼ်း ယင်းပဵၼ်ၽၵ်းတူ သဵၼ်ႈတၢင်းယၢင်ႈၸူး ၾႅပ်ႉၿိဝ်ႊရီႊ 12 ဝၼ်း ဢၼ်ပဵၼ်ဝၼ်းၸိုင်ႈ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် မႃးတေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ်။ ၵွပ်ႈဝႃႈ ပေႃးဢမ်ႇမီးဝၼ်းထိ 7 ၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးဝၼ်းထိ 12 ဢၼ်လူင်းလၢႆးမိုဝ်းလိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆ ပၢင်လူင်သေ ၵေႃႇတင်ႈမႃးၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈ တုမ်မၢၼ်ႈ။