ၶၢဝ်းတၢင်းႁူပ်ႉထူပ်းၵူၼ်းမိူင်း လႄႈၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ ၸုပ်ႈၵမ်း 2 ၊ တင်ႈတႄႇဝၼ်းထိ 25/10/12-15/12/12 ၶွင် RCSS/SSA ဢၼ်ၸဝ်ႈပွင်ၶိူဝ်းဢွၼ်ႁူဝ်ၼၼ်ႉ ၸီႉၸႅင်ႈ (သပ်းလႅင်း) ၼႄပႃးလွင်ႈ ယႃႈမဝ်းၵမ် ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆး လႄႈၵၢၼ်ၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉယႃႈလၢႆလွင်ႈလၢႆပိူင်။

ဢိင်ၼိူဝ်ၶၢဝ်းတၢင်းႁူပ်ႉထူပ်းၵူၼ်းမိူင်း လႄႈၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ ၸုပ်ႈၵမ်း 2 သေ ၶွင်ႊသီႊဢဝ်ၶိုၼ်း ၸိုင်ႈတႆး (RCSS/SSA) ဢၼ်ၸဝ်ႈပွင်ၶိူဝ်းဢွၼ်ႁူဝ် လႆႈမီးတိုဝ်ႉတၢင်းၶဝ်ႈႁူမ်ႈပၢင်ဢုပ်ႇဢူဝ်း ယႃႈမဝ်းၵမ် ၸိုင်ႈတႆး၊ ဢၼ်ၸတ်းတီႈဝဵင်းတူၼ်ႈတီး ပူၼ်ႉမႃးမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 06/11/12 တင်ႈတႄႇ ယၢမ်း 1 မူင်းဝၢႆးဝၼ်း တေႃႇထိုင်ႁူဝ်ၶမ်ႈ 4 မူင်း။ ပၢင်ဢုပ်ႇဢူဝ်းၼႆႉ ၽူႈၼင်ႈၸိုင်ႈ ဢူးယႄးၼၢႆႇ (ႁူဝ်ပဝ်ႈၾၢႆႇယႃႈမဝ်းၵမ်)။ ပႃးၸဵမ်ၽူႈၵွၼ်းပလိၵ်ႈၸႄႈမိူင်းတႆး ဝိၼ်းထုၼ်း ၶဝ်ႈႁူမ်ႈ။ ဝိၼ်းထုၼ်း လၢတ်ႈဝႃႈ- ၼႂ်းလိူၼ်ၼႆႉ (ၼူဝ်ႊဝႅမ်ႊၿိူဝ်ႊ ပီ 2012) ႁဝ်းၶႃႈမီးၽႅၼ်ၵၢၼ်ပိူဝ်ႈတႃႇၵႂႃႇတီႇၽဵဝ်ႈ သူၼ်ယႃႈ- ၼႆယဝ်ႉ။

ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၼႆႉ ၶုၼ်တူႇရဵင်ႇ (သုရိၼ်း) ၽူႈတႅၼ်းမုၵ်ႉၸုမ်းပူတ်းပွႆႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းပဢူဝ်း (PNLO) ၵေႃႉၵႂႃႇမီးတီႈတူၼ်ႈတီး ၽွင်းၼၼ်ႉသေ မီးတိုဝ်ႉတၢင်းလႆႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈပၢင်ၵုမ်လၢတ်ႈဝႃႈ- ၶေႃႈတူၵ်း လူင်းမိူဝ်ႈႁဝ်းၶႃႈ ၵိုတ်းယိုဝ်းၼၼ်ႉ ပႃးဝႆႉလွင်ႈ ၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉယႃႈမဝ်းၵမ်ၶေႃႈၼိုင်ႈ၊ ပိူဝ်ႈတႃႇႁူမ်ႈမိုဝ်း ၵၼ်ၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉယႃႈမဝ်းၵမ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ ႁဝ်းၶႃႈတူဝ်ႈတၼ်းဝႆႉယူႇ။ ၵၢၼ်တီႇယႃႈၽဵဝ်ႈယႃႈၼႆႉ ႁဵတ်းမႃးလၢႆပီမိူင်းယဝ်ႉၵေႃႈဢမ်ႇထိုင်တီႈ၊ ၵွပ်ႈဝႃႈတီႇ ၽဵဝ်ႈလၢႆလၢႆၵူၺ်းယႃႈဢမ်ႇႁၢႆလႆႈ။ ထုၵ်ႇလႆႈမီးၶူင်းၵၢၼ်တူၼ်ႈမၢၵ်ႇႁၢၵ်ႈႁူဝ်ၽုၵ်ႇတႅၼ်းတူၼ်ႈယႃႈသေၽုၵ်ႇ သွမ်ႈဢွၵ်ႇမႃးလႆႈသူင်ႇ ဢွၵ်ႇၶၢႆတေႃႇၼွၵ်ႈမိူင်း။ မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ မိူၼ်ၵၼ်တင်းပႃတွတ်ႇတီႈလႂ်ဢွႆႇယိူဝ်ႇ တီႈၼၼ်ႈၵူၺ်း-ဝႃႈၼႆ။

သိုပ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ- လွင်ႈၼႆႉမၼ်းၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၵၼ်တင်းၵၢၼ်မိူင်း၊ မိူဝ်ႈလဵဝ် ပဵၼ်မႃးလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၵူၼ်း မိူင်းယဝ်ႉလႄႈ မိူဝ်းၼႃႈ မႃးၼႆႉ တေၽဵဝ်ႈႁၢႆလႆႈယူႇ။ မိူဝ်ႈလဵဝ် ၵႃႈၸႂ်ႉၸၢႆႇဢီႈသင်ၵေႃႈသုင်၊ မိူၼ်ၼင်ႇ လုၵ်ႈလၢင်းၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းယူႇပွတ်းတွၼ်ႈ သၼ်လွႆၶဝ် မႃးၶိုၼ်ႈႁဵၼ်းၼႂ်းဝဵင်းၸိူဝ်းၼႆႉ ပေႃးဢမ်ႇၽုၵ်ႇယႃႈ ဢမ်ႇမီးငိုၼ်း ၵႃႈႁဵၼ်း၊ ၵႃႈယူတ်းယႃၵုမ်ႇထူၼ်ႈ။ ၶွၵ်ႈလူင် တွင်ႇလေးလူင်း (ႁိမ်းတူၼ်ႈတီး) ၵူၼ်းပဢူဝ်း တူၵ်းၶွၵ်ႈမွၵ်ႈ 70% ၊ မိူၼ်တင်းပဵၼ်ၶွၵ်ႈပဢူဝ်းၵႂႃႇယဝ်ႉ လီၶေႃးၶူမ်ၸွမ်းတႄႉတႄႉ။

ၸွမ်းဝၢၼ်ႈၼွၵ်ႈၼႆႉ ၽူႈဢမ်ႇယၢမ်ႈႁၼ်ယႃႈမႃႉ ဢမ်ႇမီးၽႂ်၊ ၵၢၼ်ၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉယႃႈမဝ်းၵမ်ၼႆႉ မီးမႃးၸဵမ်မိူဝ်ႈႁဝ်းၶႃႈ ပႆႇၵိူတ်ႇ၊ ပဵၵ်ႉသမ်ႉတီႇၽဵဝ်ႈမႃးႁၢဝ်ႈႁႅင်းၵေႃႈ လွင်ႈၽုၵ်ႇယႃႈယင်းတိူဝ်းမႃး လိူဝ်ႇၵဝ်ႇၵဝ်ႇ၊ လွင်ႈၼႆႉ ၵွပ်ႈမီးလွင်ႈတၢင်းမၼ်း။ ပေႃးဝႃႈမီးၵၢၼ်တိုၵ်းယိုဝ်းၵၼ်ၼႆၵေႃႈ ဢွၼ်ၵၼ် ဢဝ်ၼမ်ႉတွၼ်းမၼ်းၸွမ်း။ ၸုမ်းၾၢႆႇလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၵေႃႈ ပေႃးမၼ်းၽဵဝ်ႈယႃႈ မၼ်းၵူဝ်ၵူၼ်းမိူင်း ၵႂႃႇပဵၼ်ၵူၼ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ၊ ၸိူင်ႉၼၼ် ၼင်ႇၵဝ်ႇ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၵေႃႈပေႃးၽဵဝ်ယႃႈၵူဝ်ၵူၼ်း မိူင်းၵႂႃႇ ပဵၼ်ၵူၼ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ။ ယွၼ်ႉလွင်ႈ တၢင်းၸိူဝ်းၼႆႉ သေ မၼ်းၵေႃႈပွႆႇမႃး၊ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵၢၼ်တီႇထၢင် ၽဵဝ်ႈယႃႈဢမ်ႇ ပဵၼ်ၵၢၼ်- ဝႃႈၼႆ။

ၵူၺ်းၵႃႈ မိူဝ်ႈလဵဝ်ႁဝ်းဢမ်ႇတိုၵ်းၵၼ်၊ ႁဝ်းမႃးတေႃႇၼႃႈတေႃႇတႃၵၼ်သေဢုပ်ႇၵၼ်ယဝ်ႉ၊ ၵွပ်ႈၼႆ လႅပ်ႈတေၵႄႈလႆႈ ပၼ်ႁႃၼႆႉယူႇ။ ၶႃႈႁဝ်းႁၼ်ဝႃႈ  ၵၢၼ်ၵႂႃႇတီႇၽဵဝ်ႈသူၼ်ယႃႈၼႆႉ ပဵၼ်ၵၢၼ်ၵႄႈ လိတ်ႈယူတ်းယႃပၼ်ႁႃ ၸူဝ်ႈၵႅပ်ႉၵူၺ်း။ ပဵၼ်ႁိုဝ်ၵေႃႈလီ ႁဝ်းၶႃႈတူဝ်ႈတၼ်းပိူဝ်ႈတႃႇႁူမ်ႈမိုဝ်းယူႇ- ၶုၼ်တူႇရဵင်ႇလၢတ်ႈၵႂႃႇ ၼင်ႇၼႆ။

ၸုမ်းပီႇတုၸိတ်ႉပဢူဝ်းၵေႃႉၼိုင်ႈ ၵေႃႈလၢတ်ႈဝႃႈ- ႁဝ်းၶႃႈလႆႈမႃးၶဝ်ႈႁူမ်ႈပၢင်ၵုမ် ၼပ်ႉပႃးပွၵ်ႈ ၼႆႉမီး 4 ပွၵ်ႈယဝ်ႉ၊ ၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉယႃႈၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈမိူဝ်ႈလဵဝ်ၵူၺ်း၊ ၽဵဝ်ႈမႃးၸဵမ်မိူဝ်ႈပၢၼ် SURA (တပ်ႉသိုၵ်း လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ၸိုင်ႈတႆး)၊ ပၢၼ် ယလလၽ ။ ၽဵဝ်ႈမႃးႁၢဝ်ႈႁႅင်းၸဵမ်မိူဝ်ႈၼၼ်ႉ၊ ဝၢႆးၼႆႉမႃး မိူင်းဝႃႉလႄႈ မိူင်းလႃးၶဝ် ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇပိုၼ်ႉတီႈႁၢမ်းႁႅၵ်းၵၢၼ် ၽုၵ်ႇယႃႈၾိၼ်ႇၵေႃႈ ၵူၼ်းၽုၵ်ႇယႃႈၶဝ် သမ်ႉၶၢႆႉတီႈသေ ၵႂႃႇၽုၵ်ႇတၢင်ႇတီႈ ၼမ်မႃးၶိုၼ်း။ ပေႃးၶႂ်ႈႁႂ်ႈၵၢၼ်ၽဵဝ်ႈယႃႈၶိုပ်ႈ ၼႃႈလႆႈၸိုင် တီႇၽဵဝ်ႈ 1 ဢေႊၶိူဝ်ႊ၊ ယႃႇပေတၢင်ႇသၢႆမၢႆ 5 ဢေႊၶိူဝ်ႊ၊ ၵႂႃႇၶၢဝ်းတၢင်း 1 လၵ်း ယႃႇပေတၢင်ႇသၢႆမၢႆ ဝႃႈ 10 လၵ်း။ ပေႃးၵုမ်ႇႁဵတ်းၸိူင်ႉၼၼ် ထိုင်မႃးပီ 2014 ၵေႃႈဢမ်ႇႁၢႆလႆႈ။ ဢွၼ်တၢင်းၼႆႉ ၵၢၼ်ၽုၵ်ႇယႃႈ ပိူၼ်ႈဢွၼ်ၵၼ်ၼႄး ပၵပ (ပႃႇတီႇၶွမ်ႊမိဝ်ႊၼိတ်ႊ မိူင်းမၢၼ်ႈ)၊ မိူဝ်ႈလဵဝ် ပၵပ ဢမ်ႇမီးႁိုင်ယဝ်ႉ၊ ၵွပ်ႈသင်ယႃႈမဝ်းၵမ်ယင်းပႆႇႁၢႆ- ဝႃႈၼႆ။

ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈႁွင်ႈၵၢၼ်ပၢႆးယူႇလီၸိုင်ႈတႆး လၢတ်ႈဝႃႈ- ၼႂ်းမိူင်းတႆး မီးႁူင်းတိုတ်းယႃႈလူင် 2 တီႈ။ ႁူင်းတိုတ်းယႃႈဢွၼ်ႇမီး 2 တီႈ။

ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈပလိၵ်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈၵေႃႈလၢတ်ႈဝႃႈ- တီႈတူၼ်ႈတီးၼႆႉ မီးပလိၵ်ႈ (သိုၵ်းၵူၼ်းမိူင်း) 1,000 ပၢႆ၊ ပေႃးႁဝ်းတေ ၵႂႃႇၽဵဝ်ႈယႃႈ လူတ်ႉၵႃးၵေႃႈလႆႈၶၢတ်ႈႁင်းၵူၺ်း၊ ၼမ်ႉမၼ်းၵေႃႈလႆႈသႂ်ႇႁင်းၵူၺ်း။  ၸၢၵ်ႈၵႅတ်းယႃႈ/တီႇယုမ်းၵေႃႈ လႆႈသႂ်ႇ ၼမ်ႉမၼ်းႁင်းၵူၺ်းထႅင်ႈ။ ပေႃးဝႃႈၵႂႃႇၽႅဝ်ဢွင်ႈတီႈသူၼ် ယႃႈၵေႃႈ တီႇၽဵဝ်ႈသူၼ်ယႃႈတီႈလဵဝ်ၵူၺ်း ၼမ်ႉမၼ်းမူတ်းပႅတ်ႈ၊ တေၵႂႃႇတီႇၽဵဝ်ႈထႅင်ႈတၢင်ႇတီႈ ၵေႃႈ ဢမ်ႇမီး ၼမ်ႉမၼ်း။ ပေႃးပဵၼ်ၸိူင်ႉၼၼ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းၸဝ်ႈၶွင်သူၼ်ယႃႈဢၼ်ၺႃးတီႇ ၽဵဝ်ႈၼၼ်ႉသမ်ႉ (ၺႃးၸၢၵ်ႇ)၊ တၢင်ႇတီႈသမ်ႉလွတ်ႈတူဝ်ၵႂႃႇ။ ၵွပ်ႈၼၼ် ၼင်ႇႁိုဝ်တေဢမ်ႇပေႃး တုမ်ႉတိူဝ်ႉၵူၼ်းမိူင်း ၼၼ်ႉ ၼိုင်ႈဝၢၼ်ႈ ထုၵ်ႇလႆႈတီႇၽဵဝ်ႈၼိုင်ႈသူၼ်။ ပေႃးၽတ်ႉၽဵင်ႇၵၼ်သေ တီႇၵႂႃႇၼိုင်ႈတီႈၼိုင်ႈဢိတ်းဢမ်ႇပေႃး တုမ်ႉတိူဝ်ႉၵူၼ်းမိူင်း၊ ၵွပ်ႈႁဝ်းၵေႃႈလႆႈထွမ်ႇပႃးသဵင်ၵူၼ်းမိူင်း- ဝႃႈၼႆ။

ပလိၵ်ႈတၢင်းလွႆလႅမ် ၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈဝႃႈ- ဢၼ်ႁဝ်းလႆႈႁၼ်ထႅင်ႈဢၼ်ၼိုင်ႈ၊ ပေႃးႁဝ်းၵႂႃႇတီႇ သူၼ်ယႃႈမၢင်ပီၵႂႃႇၺႃး တူၼ်ႈယႃႈပေႃးႁႅင်ႈယဝ်ႉ၊  လၢႆလၢႆတီႈသမ်ႉပိူၼ်ႈပေႃးၶုတ်ႇယဝ်ႉမူတ်းယဝ်ႉ။ မၢင်တီႈၵေႃႈၾၢႆႇၼိူဝ်ပၼ်မႃးၽႅၼ်ႇတီႈ မၼ်းၽိတ်း၊ ၵႂႃႇသွၵ်ႈဢမ်ႇၺႃးသူၼ်ယႃႈ၊ ၵွပ်ႈၼႆ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈပၼ် မႃးၽႅၼ်ႇတီႈတႅတ်ႈတေႃး ဢိတ်းၼိုင်ႈ- ဝႃႈၼႆ။

ဝၢႆးၵၢၼ်တၢင်ႇလၢတ်ႈယဝ်ႉတူဝ်ႈၵႂႃႇ ဝိၼ်းထုၼ်း (ၽူႈၵွၼ်းပလိၵ်ႈၸႄႈမိူင်းတႆး) လၢတ်ႈဝႃႈ- မိူဝ်ႈလဵဝ် ၶႃႈႁဝ်းယွၼ်းၵႂႃႇ တီႈၽူႈၵွၼ်းပလိၵ်ႈသုင်သုတ်း တႃႇႁႅင်းၵူၼ်း 1 တပ်ႉၵွင်၊ ၵူၺ်းၵႃႈမိူဝ်ႈ လဵဝ် ပလိၵ်ႈႁဝ်းၵႂႃႇ မီးယူႇတီႈမိူင်းရၶႅင်ႇ၊ တေထွၼ်ပွၵ်ႈမႃးၶိုၼ်းမိူဝ်ႈလႂ်ယင်းပႆႇႁူႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈၵၢၼ် ႁဝ်းၼႆႉ တေတႄႇႁဵတ်းၵႂႃႇ ၼႂ်းလိူၼ်ၼူဝ်ႊဝႅမ်ႊၿိူဝ်ႊ။ တေဢဝ် ထူဝ်ႊလႃႈၵျီႊသေတၢင်ႇပႃးၶွင် ၵိၼ်တၢင်းယႅမ်ႉ ၵႂႃႇၼွၼ်းႁႅမ်းတီႈ တၢင်းထူဝ်ႈ၊ ပၵ်းၸွမ်းဝၢၼ်ႈသေ တူင်ႉၼိုင်ၽဵဝ်ႈတီႇၵႂႃႇ-ဝႃႈၼႆ။

ၵပ်းၵၢႆႇလွင်ႈၼႆႉ ၽူႈၵွၼ်းၸႄႈဝဵင်းၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈဝႃႈ- ပေႃးႁဝ်းၵႂႃႇပၵ်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈသေတူင်ႉၼိုင် ၵႂႃႇတီႇယႃႈၸိုင် ၵၢင်ၶမ်ႈမႃး ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၶဝ်ဢဝ်ၶဝ်ႈဢဝ်လဝ်ႈမႃးလဵင်ႉ၊ ပလိၵ်ႈႁဝ်းၵမ်ႈၽွင်ႈၼႆႉ ၵၢင်ၼႂ် မိူင်းလႅင်းမႃးမဝ်းလဝ်ႈသေ ဢမ်ႇၵႂႃႇတၢင်းလႆႈၵေႃႈမီးယဝ်ႉ- ဝႃႈၼႆ။

ၽိုၼ်ပပ်ႉမၢႆတွင်းၶၢဝ်းတၢင်းႁူပ်ႉထူပ်းၵူၼ်းမိူင်း လႄႈၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ ၸုပ်ႈၵမ်း 2 ၊ တင်ႈတႄႇဝၼ်းထိ 25/10/12-15/12/12 (ၶၢဝ်းတၢင်းႁိမ်း 2 လိူၼ်) ၶွင် RCSS/SSA ဢၼ်ၸဝ်ႈပွင်ၶိူဝ်းဢွၼ်ႁူဝ်ၼႆႉ တင်းမူတ်းမီး 278 ၼႃႈ၊ သပ်းလႅင်းၼႄလွင်ႈၵၢၼ်မိူင်း/ၵၢၼ်သိုၵ်း၊ ပႃးၸဵမ်လွင်ႈယႃႈမဝ်းၵမ်ၼႂ်း ၸိုင်ႈတႆး။ လႆႈလူင်းပိုၼ်ႉတီႈႁူပ်ႉထူပ်းၵူၼ်းမိူင်း 17 ၸႄႈဝဵင်း၊ တီႈဢမ်ႇလႆႈၵႂႃႇၼၼ်ႉ လႆႈမွၵ်ႇ ၵူၼ်းမိူင်း မႃးႁူပ်ႉထူပ်းမီး 10 ၸႄႈဝဵင်း၊ ႁူမ်ႈ 27 ၸႄႈဝဵင်း။