ၵႂၢမ်းၼမ်း


လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၼႆႉတၢင်းႁူႉယႂ်ႇသေၵူၼ်းလူင်ယဝ်ႉ။ ၶေႃႈၵႂၢမ်းၶေႃႈၼႆႉ ၽူႈဢၼ်တေယွမ်းႁပ်ႉမၼ်း လႅပ်ႈတေမီးယူႇ။ ၵူၺ်းၵမ်ႈဢေႇ။ ၽႂ်ၽႂ်ၵေႃႈတေဝႃႈ ဢမ်ႇပဵၼ်လႆႈလေႃႇ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၵူၺ်း ဝႃႈတၢင်းႁူႉယႂ်ႇသေ ၵူၼ်းလူင်ၼႆႉ ဢမ်ႇ ၸႂ်ႈပိူင်မၼ်း။ ၽႂ်ၽႂ်ၵေႃႈတေထဵင်။ တေႃႈၼင်ႇၵႂၢမ်းၵူၼ်းလူင်တႆးၶဝ် ယင်းၵႆႉလၢတ်ႈၵၼ်ဝႃႈ “ၵဝ်ႁၼ် တွင်ႉၾႃႉ သွမ်ႇ ဢွၼ်တၢင်းမႂ်းဢိူဝ်” ၼႆ ႁင်းလုၵ်ႈဢွၼ်ႇၶဝ်မႃးႁၢၼ်ႉတေႃႇ ထိုင်ဝၼ်းမိူဝ်းၼႆႉ။ တေႃႇထိုင်မိူဝ်ႈလဵဝ် ၸိူဝ်းဢၼ် ႁၼ်ထိုင်ဝႃႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၼႆႉတၢင်းႁူႉယႂ်ႇသေၵူၼ်းလူင်ၼႆ တေဢမ်ႇမီး၊ ၸိူဝ်းဢၼ်ႁပ်ႉႁၼ်ၵေႃႈ လႅပ်ႈတိုၵ်ႉဢေႇ မၢင်တႄႉ ၼႂ်းတူင်ႇဝူင်းတႆးႁဝ်း။


လိူဝ်သေၼႂ်းတူင်ႇဝူင်းတႆးယဝ်ႉ ဢၼ်ပဵၼ်တၢင်ႇတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းၼၼ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇ မိူင်းဝၼ်းတူၵ်းလႄႈ တၢင်ႇမိူင်း ၶဝ်တႄႉ ႁၼ်ထိုင်ဝႃႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇၼႆႉ ပဵၼ်ၵႅဝ်ႈသႅင်မီးၵႃႈၶၼ်လူင်ဢၼ်ၼိုင်ႈယဝ်ႉ၊ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၼႆႉ မီးတၢင်းႁူႉ ယႂ်ႇသေ ၵူၼ်းလူင်ယဝ်ႉ ၼႆ ဢွၼ်ၵၼ်ယိုၼ်ယၼ် ႁပ်ႉၶၢမ်ႇသေ ပူၵ်းပွင်လုမ်းလႃးပၼ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၶဝ်မႃးယဝ်ႉ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၶဝ်ယင်းမီးပၵ်းပိူင်မၢႆမီႈဢၼ်ႁႄႉၵင်ႈပၼ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၶဝ်လူးၵွၼ်ႇ။ သင်ၸိူဝ်ႉဝႃႈၽႂ် မႃးပူၼ်ႉပႅၼ် ပၵ်းပိူင်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၼၼ်ႉၸိုင် ယင်းထုၵ်ႇဢဝ်လိူင်ႈၼၵ်းၼၵ်းၼႃၼႃလူးၵွၼ်ႇယဝ်ႉ။


ၸိူင်ႉႁိုဝ်လႄႈဝႃႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇၼႆႉတၢင်းႁူႉယႂ်ႇ


ၸိူင်ႉႁိုဝ်လႄႈဝႃႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၼႆႉတၢင်းႁူႉယႂ်ႇသေၵူၼ်းလူင်၊ သၢၵ်ႈသေမၼ်းလူးမီးလႂ်၊ ႁဵတ်းႁိုဝ် ပဵၼ်ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၼႆ ယင်းတေထၢမ်ၵၼ်ၵႂင်ၸႂ်ယူႇၶိူဝ်းၶိူဝ်းယႂ်းယႂ်း ႁင်းၽႂ်မၼ်းယူႇ။ ယဝ်ႉၵေႃႈၵူႈၵေႃႉယင်းတေၶႂ်ႈႁူႉ လွင်ႈတၢင်းမၼ်း လွင်ႈဢၼ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၶဝ်ႁဵတ်းလႆႈ ပဵၼ်လႆႈၼၼ်ႉယူႇ။ ၸဵမ်မိူဝ်ႈလၢတ်ႈဝႃႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၼႆႉ တၢင်းႁူႉယႂ်ႇၼႆယဝ်ႉ ၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈဝႃႈ မီးငဝ်ႈႁၢၵ်ႈသၢၵ်ႈသေႇမၼ်းလႆၢယၢင်ႇယဝ်ႉ။ မိူၼ်ၸိူင်ႉၼင်ႇ -ၽူႈမီးတၢင်းႁူႉလူင်ၵုၼ်ႇၽူးသျႅတ်ႉလႄႈ ၸၢႆးဢွၼ်ႇဢႃႇယူႉၸဵတ်းၶူပ်ႇ ၵုၼ်ႇၽူးသျႅတ်ႉ ၽူႈမီးတၢင်းႁူႉယႂ်ႇလူင်မိူင်းၶႄႇ ပေႃးလၢတ်ႈထိုင်ၸိုဝ်ႈမၼ်းၼႆႉ ၵူၼ်းဢၼ်ဢမ်ႇႁူႉ ၸၵ်းမၼ်း ၸဝ်ႈၼၼ်ႉလႅပ်ႈတေဢမ်ႇမီး။ ၵူၼ်းမိူင်းၶႄႇၶဝ် ၼပ်ႉယမ်မၼ်းၼင်ႇၽြႃးသူႇၼိုင်ႈ တေႃႇထိုင် ယၢမ်းလဵဝ်။ ၸိူဝ်းႁဝ်းၼႂ်းလူၵ်ႈၵေႃႈ ဢွၼ်ၵၼ်လဵပ်ႈႁဵၼ်းတိုဝ်းၵမ်ၸွမ်းၶေႃႈသင်ႇသွၼ်မၼ်းယူႇ ၽႂ်ၽႂ်မၼ်းမၼ်း တေႃႇထိုင် ယၢမ်းၼႆႉၼင်ႇၵဝ်ႇ။


ဝၼ်းၼိုင်ႈမိူဝ်ႈမၼ်းလူင်းပႆလႄႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းမိူင်းၼၼ်ႉ မၼ်းၸင်ႇၵႂႃႇ ၺႃးၸၢႆးဢွၼ်ႇၵေႃႉၼိုင်ႈ တိုၵ်ႉလဵၼ်ႈ တၢင်းလဵၼ်ႈယူႇ ႁိမ်းၵၢင်တၢင်းၼၼ်ႉၶႂၢင်တၢင်းမၼ်းဝႆႉယူႇ ။ မၼ်းၸင်ႇဝူၼ်ႉဝႃႈ “ၸၢႆးဢွၼ်ႇၼႆႉ မၼ်းဢမ်ႇႁူႉယူဝ်ႉ ၵဝ်မႃးၼႆႉ” ၼႆသေ ၸႂ်ႉၸၢႆးဢွၼ်ႇၼၼ်ႉပၢႆႈပၼ်တၢင်းမၼ်းယဝ်ႉ။ ၸၢႆးဢွၼ်ႇၵေႃႈ ၸင်ႇၶိုၼ်းတွပ်ႇဝႃႈ “ ၶႃႈပႆႇ တၼ်းပၢႆႈပၼ်ၶႃႈ ၶႃႈတိုၵ်ႉလဵၼ်ႈတၢင်းလဵၼ်ႈယူႇဢေႃႈ” ၼႆယဝ်ႉ။


ၵုၼ်ႇၽူးသျႅတ်ႉၸႂ်ဢမ်ႇယၢဝ်းယဝ်ႉ ၸင်ႇလူင်းမႃႉမၼ်း ပႆမႃးၸူးၸၢႆးဢွၼ်ႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ လၢတ်ႈတီႈၸၢႆးဢွၼ်ႇ ၼၼ်ႉဝႃႈ “ ၸၢႆးဢွၼ်ႇ ၸွင်ႇမႂ်းႁူႉၼႄႇဝႃႈၵဝ်ပဵၼ်ၽႂ် ” ၼႆ။


ၸၢႆးဢွၼ်ႇၸင်ႇတွပ်ႇၶိုၼ်းဝႃႈ “ ဢေႃႈ ဢမ်ႇႁူႉၶႃႈ ” ၼႆယဝ်ႉ။


မၼ်းၸင်ႇၶိုၼ်းထၢမ်ၸၢႆးဢွၼ်ႇၼၼ်ႉဝႃႈ “ ၸွင်ႇမႂ်းယၢမ်ႈငိၼ်း ၸိုဝ်ႈဢၼ်ႁွင်ႉဝႃႈ ၵုၼ်ႇ ၽူးသျႅတ်ႉ ၽူႈဢၼ်မီး တၢင်းႁူႉယႂ်ႇ ၼႆၼၼ်ႉႁိုဝ် ”။
ၸၢႆးဢွၼ်ႇၼၼ်ႉ ၸင်ႇဝႃႈ “ ဢေႃႈ ယၢမ်ႈငိၼ်းၶႃႈဢေႃႈ၊ ဢေႃႈ ပဵၼ်လုင်းႁဝ်းၼႆႉၶႃႈဢေႃႈၼေႃ ဢၼ်ပိူၼ်ႈဝႃႈ ထၢမ်သင်ၵေႃႈတွပ်ႇလႆႈၵူႈဢၼ်ၼၼ်ႉ ”။


“ၸႂ်ႈယဝ်ႉ ပဵၼ်ၵဝ်ၼႆႉၵမ်းလဵဝ်ယဝ်ႉၸၢႆးဢွၼ်ႇ” ၼႆ ႁင်းၸၢႆးဢွၼ်ႇၼၼ်ႉ ၶိုၼ်းယူႇယဝ်ႉ။


“ ပေႃးၼၼ်ၶႃႈတေယွၼ်းထၢမ် လုင်းႁဝ်းၸွင်ႇလႆႈၶႃႈ ” ၼႆ ႁင်းၵုၼ်ႇၽူးသျႅတ်ႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။


ၵုၼ်ႇၽူးသျႅတ်ႉၵေႃႈၸင်ႇတွပ်ႇဝႃႈ “ ထၢမ်လႄႈၸၢႆးဢွၼ်ႇ မႂ်းၶႂ်ႈထၢမ်သင်ၵေႃႈထၢမ်လႃႈ၊ ဢၼ်ၵဝ်ဢမ်ႇတွပ်ႇလႆႈၼၼ်ႉတိုၼ်းဢမ်ႇမီး၊ ထၢမ်မႃးလႄႈၸၢႆးဢွၼ်ႇ ” ၼႆယဝ်ႉ။


ၵမ်းၼၼ်ႉ ၸၢႆးဢွၼ်ႇၸင်ႇထၢမ်ဝႃႈ “ၼိူဝ်ၵၢင်ႁၢဝ်ၼၼ်ႉ လၢဝ်မီးလၢႆလုၵ်ႈၶႃႈ” ၼႆယဝ်ႉ။


ၵုၼ်ႇၽူးသျႅတ်ႉၸင်ႇတွပ်ႇဝႃႈ “ ၸၢႆးဢွၼ်ႇ မႂ်းယႃႇထၢမ်ၼိူဝ်ၵၢင်ႁၢဝ် မၼ်းၵႆၼႃႇလူင်၊ ထၢမ်ဢၼ်ၸမ်ၸမ်မၼ်း ဢိတ်းၼိုင်ႈလႄႈ ၵဝ်တေတွပ်ႇပၼ်မႂ်းဢိူဝ်ႈ ” ၼႆႁင်းၸၢႆးဢွၼ်ႇသေ လုပ်ႈၶူၼ်ၵၢင်း မၼ်းယူႇယဝ်ႉ။ ၵမ်းၼၼ်ႉ ၸၢႆးဢွၼ်ႇၸင်ႇထၢမ်ဝႃႈ “ပေႃးၼၼ် ၶူၼ်ၵၢင်းလုင်းႁဝ်းၼၼ်ႉ မီးလၢႆသဵၼ်ႈၶႃႈ” ၼႆယဝ်ႉ။


ၵမ်းၼႆႉ ၵုၼ်ႇၽူးသျႅတ်ႈၽူႈမီးတၢင်းႁူႉယႂ်ႇၼႃႇၼႆၼၼ်ႉ ၸင်ႇတွပ်ႇဝႃႈ “ ဢႃ ၼႆႉတႄႉ ၸမ်ပူၼ်ႉၼႃႇလူင် မႂ်းယႃႇထၢမ် ” ၼႆယဝ်ႉ။  ၽူႈဢၼ်ထုၵ်ႇၶုၼ်ႁေႃၶမ်းလူင်ႁူၵ်းမိူင်းယုၵ်ႉတၢင်ႇဝႃႈ ပဵၼ်ၽူႈမီးတၢင်းႁူႉလူင်ၼႂ်းမိူင်းၶႄႇလႄႈ ဢၼ်ၸိူဝ်း ႁဝ်းတိုၵ်ႉဢွၼ်ၵၼ် ဢဝ်ၵုင်ႇဢဝ်မုၼ်ယူႇၼၼ်ႉ လိုၼ်းသုတ်းၵေႃႈမႃးသုမ်းၵႂၢမ်းထၢမ်လူင်ၸၢႆးဢွၼ်ႇ ဢႃယု ၸဵတ်းၶူပ်ႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ တေၼႄသၢၵ်ႇသေႇမၼ်းထႅင်ႈလွင်ႈဝႃႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၼႆႉတၢင်းႁူႉၼမ်သေ ၵူၼ်းလူင်ၼႆၼၼ်ႉ။


ၸၢႆးဢွၼ်ႇလႄႈ ပေႃႈမၼ်းၸၢႆး


ၸၢႆးဢွၼ်ႇဢႃယုမွၵ်ႈႁူၵ်းၶူပ်ႇၶီႇႁိူဝ်းလွင်ႈလူင်းၸွမ်းၼမ်ႉၸွမ်းပေႃႈမၼ်းပွၵ်ႈၼိုင်ႈ။ မိူဝ်ႈၵႂႃႇႁိုင်ႇတၢၼ်ႇတၢၼ်ႇ ၼၼ်ႉယဝ်ႉၼၼ်ႉ မၼ်းၸင်ႇၵႂႃႇႁၼ်ႁၢၼ်ႇတူဝ်ၼိုင်ႈသေ ထၢမ်ၵေႃႉပဵၼ်ပေႃႈမၼ်း ဝႃႈ “ ပေႃႈ ပေႃႈ ႁဵတ်းသင် ႁၢၼ်ႇၼႆႉႁွင်ႉသဵင်ပေႉလင်ၶႃႈ ” ၼႆႁင်းပေႃႈမၼ်းယဝ်ႉ။
“လုၵ်ႈၼႆႉၵေႃႈ ပေႉမႃးငိူဝ်ႈ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၶေႃးမၼ်းယၢဝ်းၼၼ်ႉၼႃႇလုၵ်ႈ ” ၼႆယဝ်ႉ။


“ ဢမ်ႇၸႂ်ႈၶႃႈယူဝ်ႉပေႃႈ၊ ပေႃးၼၼ် ႁဵတ်းသင်ဢိုင်းဢၢင်ႇၼႆႉ ၶေႃးမၼ်းသမ်ႉဢမ်ႇယၢဝ်း တင်းႁွင်ႉလင် ယူႇလႃႇ ” ၼႆႁင်းပေႃႈမၼ်းၶိုၼ်းယဝ်ႉ။
“ ဢႃ ဢၢႆႈၼႆႉ မႂ်းထၢမ်ဢမ်ႇၶဝ်ႈလွင်ႈၶဝ်ႈလၢႆး၊ ၵႂႃႇ ၵႂႃႇ ယႃႇပေမေႃး ” ၼႆႁင်းလုၵ်ႈမၼ်းၶိုၼ်းယဝ်ႉ။


သိုပ်ႇၵႂႃႇထႅင်ႈ လုၵ်ႈမၼ်းၵႂႃႇႁၼ်ၼေႃႇမႆႉဝွင်ယဝ်ႉ ထၢမ်ပေႃႈမၼ်းဝႃႈ “ ပေႃႈ ၼေႃႇၼၼ်ႉ ႁဵတ်းသင်မၼ်းမႅၼ်း ဢွၵ်ႇလိၼ်မႃးလႆႈၶႃႈလႃႇ ပေႃႈ ” ၼႆယဝ်ႉ။


ပေႃႈမၼ်းၸင်ႇတွပ်ႇဝႃႈ “ ဢေႃ ၼင်ႇၼႆၵေႃႈမႂ်းဢမ်ႇႁူႉ လုၵ်ႈၸၢႆးၵဝ်မႂ်းပေႉငိူဝ်ႈ၊ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၼေႃႇၼႆႉ ပၢႆမၼ်း လႅမ်လႄႈ မၼ်းမႅၼ်းဢွၵ်ႇၸီႉၾႃႉဢိူဝ်ႈ ” ၼႆယဝ်ႉ။


ၵေႃႉပဵၼ်လုၵ်ႈၸင်ႇလၢတ်ႈႁင်းၵေႃႉပဵၼ်ပေႃႈမၼ်းဝႃႈ “ ႁဵတ်းသင် မိူဝ်ႈၶႃႈတင်းမႄႈႁဝ်းၵႂႃႇဢဝ်ႁဵပ်းပူၵ်ႇၼၼ်ႉ ႁူဝ်မၼ်းတမ်ႉဢမ်ႇလႅမ် တင်းၸီးဢွၵ်ႇလိၼ်မႃးလႆႈယူႇလႃႇ ပေႃႈ ” ၼႆယဝ်ႉ။


သိုပ်ႇၵႂႃႇထႅင်ႈ ၵေႃႉပဵၼ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၼၼ်ႉ ၸင်ႇၵႂႃႇႁၼ်မႃႉတူဝ်ၼိုင်ႈ လႅၼ်ႈယူႇၼိူဝ်ၵုင်းၼၼ်ႉ၊ မႃႉတူဝ်ၼၼ်ႉ လႅၼ်ႈၽၢႆၼႃႇ ၸၢႆးဢွၼ်ႇၸင်ႇထၢမ်ပေႃႈမၼ်းဝႃႈ “ ပေႃႈ ႁဵတ်းသင်မႃႉတူဝ်ၼၼ်ႉ ပေႉလႅၼ်ႈၽၢႆလႃႇပေႃႈ ” ၼႆယဝ်ႉ။


ပေႃႈမၼ်းၸင်ႇတွပ်ႇဝႃႈ “ ဢႃႈလူဝ်ႈ ၼႆႉၵူၺ်းၵေႃႈမႂ်းဢမ်ႇႁူႉ၊ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈမၼ်းမီးသီႇၶႃဢိူဝ်ႈ မႂ်းဝႃႈ ” ၼႆယဝ်ႉ။


ယဝ်ႉၵေႃႈ ၸၢႆးဢွၼ်ႇၸင်ႇလၢတ်ႈႁင်းပေႃႈမၼ်းဝႃႈ “ ပေႃးၼၼ်ၶူင်ႇမီးသီႇၶႃ တမ်ႉဢမ်ႇမေႃလႅၼ်ႈလႃႇ ပေႃႈ ” ၼႆယဝ်ႉ။


“ ပေႃး ပေႃး လုၵ်ႈ ပေႃႈၶၢၼ်ႉတွပ်ႇၼႃႇယဝ်ႉ။ ၵႂႃႇႁႃးမိူဝ်းႁိူၼ်းၶိုၼ်းလႃႈ” ၼႆ ႁင်းၵေႃႉပဵၼ်လုၵ်ႈမၼ်းယဝ်ႉ။


မိူဝ်ႈမိူဝ်းထိုင်ႁိူၼ်းယဝ်ႉၼၼ်ႉ ၵေႃႉပဵၼ်လုၵ်ႈၸင်ႇႁၼ်ၽၵ်းၽႆႇမီးယူႇတႂ်ႈႁိူၼ်းၶဝ်ၼၼ်ႉ ၸင်ႇထၢမ်ပေႃႈ မၼ်းဝႃႈ “ ပေႃႈ ပေႃႈ ႁဵတ်းသင်ၽၵ်းၽႆႇတႂ်ႈၶဵင်ႇၼမ်ႉၼႆႉ ပေႉမႃးဢွၵ်ႇလီၶႃႈလႃႇပေႃႈ ” ၼႆယဝ်ႉ။


ၵေႃႉပဵၼ်ပေႃႈၼၼ်ႉ ၸင်ႇတွပ်ႇဝႃႈ “ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၼမ်ႉယမ်းမၼ်းယူႇ ၵူႈဝၼ်းၵူႈဝၼ်း လႄႈ မၼ်းၸင်ႇဢွၵ်ႇလီ ဢိူဝ်ႈ ဢၢႆႈဢိူဝ်ႉ၊ ၼႆႉၵူၺ်းၵေႃႈ မႂ်းဢမ်ႇႁူႉႁႃႉ ” ၼႆယဝ်ႉ။


ၵမ်ႈၼၼ်ႉ ၵေႃႉပဵၼ်လုၵ်ႈၼၼ်ႉ ၸင်ႇၶိုၼ်းလၢတ်ႈႁင်းပေႃႈမၼ်းဝႃႈ “ဢမ်ႇႁူႉၶႃႈပေႃႈ၊ ၵူၺ်းၵႃႈ ၶႃႈၶႂ်ႈထၢမ် ပေႃႈ ႁဝ်းထႅင်ႈၶေႃႈၼိုင်ႈၵူၺ်းယဝ်ႉ၊ ႁဵတ်းသင်ၵွၵ်းႁူဝ်ပေႃႈႁဝ်း ယမ်းၼမ်ႉယူႇၵူႈဝၼ်းၵူႈဝၼ်း တမ်ႉဢမ်ႇဢွၵ်ႇလီ၊ ၵွၵ်း ႁူဝ်ပေႃႈႁဝ်းတင်းလွမ်ႈယူႇလႃႇပေႃႈ” ၼႆသေ ဢဝ်ပေႃႈမၼ်းဢမ်ႇၸၢင်ႈတၵ်းသဵင် သုမ်းလုၵ်ႈၸၢႆး မၼ်းထႅင်ႈၵမ်း ၼိုင်ႈယူႇယဝ်ႉ။


ၸၢႆးဢွၼ်ႇလႄႈၸဝ်ႈၶူးသီႇရိထမ်ႇမ (ဝဵင်းဢိၼ်း)


ၸဝ်ႈၶူးသီႇရိထမ်ႇမ(ဝဵင်းဢိၼ်း)ၼႆႉ ပဵၼ်ၽူႈဢၼ်လူင်ႉလႅၼ်ႇတြႃး ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈ ၸဝ်ႈၼိုင်ႈလႄႈ ၽူႈဢၼ် ပိုၼ်ၽႄႈသႃႇသၼႃႇၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈ၊ ပဵၼ်ၽူႈဢၼ်မီးတၢင်းႁူႉယႂ်ႇ တၢင်းႁၼ်ၵႂၢင်ႈ၊ ပဵၼ်ၸဝ်ႈဢၼ် လႄႇ ၸွတ်ႇမိူင်းတႆးသေ ႁႃတိုၵ်းသူၼ်းႁေႃးတြႃးသင်ႇသွၼ် ၵူၼ်းၼုမ်ႇၵူၼ်းထဝ်ႈတီႈၼိုင်ႈယဝ်ႉတီႈၼိုင်ႈ ဢမ်ႇ လိုဝ်ႈဢမ်ႇသဝ်း။ ပဵၼ်ၸဝ်ႈဢၼ်ႁဝ်းၶဝ်လႆႈပိုင်ႈဢိင်ၸႂ်ယႂ်ႇတူၼ်ၼိုင်ႈ။ ၽူႈလႂ်ဢၼ်ဢမ်ႇႁူႉၸၵ်းမိုတ်ႈၵိုဝ်းမၼ်း ၸဝ်ႈၼႆ ဢမ်ႇၶႂ်ႈမီး။ ၸိူဝ်းဢမ်ႇယၢမ်ႈထူပ်းတူဝ်ၵေႃႈ ၸိုဝ်ႈသဵင်တႄႉတိုၼ်းယၢမ်ႈငိၼ်း၊ ယၢမ်ႈထွမ်ႇတြႃးမၼ်း ၸဝ်ႈယဝ်ႉ။


ဝၼ်းၼိုင်ႈမိူဝ်ႈမၼ်းၸဝ်ႈလူင်းပၼ်တၢင်းႁူႉလုၵ်ႈဢွၼ်ႇၶဝ် တီႈႁူင်းႁဵၼ်းလင်ၼိုင်ႈၼၼ်ႉ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၶဝ် ၸင်ႇမႃး ထၢမ်ၸဝ်ႈၶူးဝႃႈ “ၸဝ်ႈၶူး ၸဝ်ႈၶူး ႁူဝ်ၸႂ်ၸဝ်ႈၶူးႁဝ်းမီးၾၢႆႇလႂ် ၸွင်ႇႁူႉၶႃႈ ” ၼႆယဝ်ႉ။


ၸဝ်ႈၶူးၵေႃႈ ၸင်ႇၵမ်းတီႈၼႃႈဢူၵ်းၾၢႆႇသၢႆႉမၼ်းၸဝ်ႈသေတွပ်ႇဝႃႈ “ ႁူဝ်ၸႂ်ၸဝ်ႈၶူးႁဝ်းမီး ၾၢႆႇသၢႆႉ ၼႆႉဢိူဝ်ႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ” ၼႆယဝ်ႉ။
“ ဢမ်ႇၸႂ်ႈၶႃႈ” လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၶဝ် တွပ်ႇထဵင်ၸဝ်ႈၶူးၶိုၼ်း။


ၵမ်းၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၶူးၸင်ႇၶိုၼ်းတွပ်ႇဝႃႈ “ပေႃးၼၼ် မီးၾၢႆႇၶႂႃဢိူဝ်ႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ” ၼႆယဝ်ႉ။


ၵမ်ႈၼႆႉၵေႃႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၶဝ်ၶိုၼ်းတွပ်ႇဝႃႈ “ ဢမ်ႇၸႂ်ႈၶႃႈ ” ၼႆယဝ်ႉ။


ၵေႃႉပဵၼ်ၸဝ်ႈၶူး ၸင်ႇၶိုၼ်းထၢမ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၶဝ်ဝႃႈ “ပေႃးၼၼ် ႁူဝ်ၸႂ်ၸဝ်ႈၶူးမီးၽႆၢလႂ်လႃႇ”


လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၶဝ် ၸင်ႇတွပ်ႇၸဝ်ႈၶူးဝႃႈ “မီးၾၢႆႇၼႂ်းၶႃႈဢေႃႈ” ၼႆယဝ်ႉ။


ထႅင်ႈတီႈၼိုင်ႈမိူဝ်ႈၸဝ်ႈၶူးလူင်းပၼ်တၢင်းႁူႉလုၵ်ႈႁဵၼ်းၶဝ်လႄႈ လူင်းလဵပ်ႈႁဵၼ်းတူၺ်းႁူင်းႁဵၼ်း ဢၼ်တိုၵ်ႉသၢင်ႈ မႂ်ႇတီႈၼိုင်ႈၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၶူးၸင်ႇထၢမ်တီႈၸၢႆးဢွၼ်ႇၵေႃႉၼိုင်ႈဝႃႈ “ ဢၢႆႈၸၢႆး ၸိုဝ်ႈဢၢႆႈၸၢႆး ဝႃႈႁိုဝ်” “ ဢလူဝ်ႉ ႁဵတ်းသင်ၸဝ်ႈၶူးႁဝ်းၼႆႉ ပေႉမေႃႁွင်ႉၸိုဝ်ႈၶႃႈလႃႇ၊ ယၢမ်ႈႁဵတ်းႁိုဝ်ႁူႉၸၵ်းၸိုဝ်ႈၶႃႈဝႃႈ ဢၢႆႈၸၢႆး ၶႃႈလႃႇ ” ၼႆ ႁင်းၸဝ်ႈၶူးယဝ်ႉ။


“ ႁဵတ်းသင်ၸိုဝ်ႈမႂ်းဝႃႈ ဢၢႆႈၸၢႆးႁႃႉ ” ၼႆ ၸဝ်ႈၶူးၶိုၼ်းထၢမ်။ “ၸႂ်ႈဢေႃႈ” ၼႆယဝ်ႉ။  “ဢေႃ ၸဝ်ႈၶူးၵေႃႈဢမ်ႇႁူႉၼင်ႇၵဝ်ႇ ၸဝ်ႈၶူးလၢမ်းဢဝ်ၵူၺ်း ” ၼႆႁင်းလုၵ်ႈဢွၼ်ႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။


ၸၢႆးဢွၼ်ႇၼၼ်ႉၸင်ႇၶိုၼ်းဝႃႈ “ ဢေႃႈ ၸဝ်ႈၶူးၼႆႉ လၢမ်းၶႅၼ်ႇတႄႉၶႃႈၼေႃ ” ၼႆယဝ်ႉ။  “ ဢမ်ႇလၢမ်းၶႅၼ်ႇၼင်ႇၵဝ်ႇ၊ လၢမ်းတူၺ်းၵူၺ်း ” ၼႆယဝ်ႉ။


ၵမ်ႉၼၼ်ႉၸဝ်ႈၶူးၸင်ႇထၢမ်ၸႆၢးဢွၼ်ႇၼၼ်ႉဝႃႈ “ပေႃးၼၼ် ႁွင်ႈၼမ်ႉသူမီးလႂ်လႃႇၸႆၢးဢွၼ်ႇ” ၼႆယဝ်ႉ။  ၸၢႆးဢွၼ်ႇၸင်ႇၶိုၼ်းတွပ်ႇဝႃႈ “ ပေႃႈၸဝ်ႈၶူးလၢမ်းၶႅၼ်ႇၼႆ လၢမ်းဢဝ်ၵူၺ်းၶႃႈလေႃႇ ” ၼႆႁင်းၸဝ်ႈၶူးယဝ်ႉ။


ၸဝ်ႈၶူးၵေႃႈၸင်ႇယွမ်းသုမ်းသေ လၢတ်ႈတီႈၸၢႆးဢွၼ်ႇၼၼ်ႉဝႃႈ “ ၸဝ်ႈၶူးယွမ်းသုမ်းယဝ်ႉ၊ ၸဝ်ႈၶူးဢမ်ႇႁၼ်ယဝ်ႉ ႁွင်ႈၼမ်ႉတႄႉ ” ၼႆယဝ်ႉ။
ၸၢႆးဢွၼ်ႇၸင်ႇထၢမ်ၸဝ်ႈၶူးၶိုၼ်းဝႃႈ “ ပေႃးၼၼ်ၸဝ်ႈၶူးၶႂ်ႈၶဝ်ႈႁွင်ႈၼမ်ႉၵဝ်ႇႁႃႉ ႁွင်ႈၼမ်ႉမႂ်ႇၼႆယဝ်ႉ ”


ၽႂ်လႂ်သေဢမ်ႇဝႃႈ ႁူႉတိုၼ်းၶႂ်ႈၶဝ်ႈႁွင်ႈၼမ်ႉမႂ်ႇၵူၺ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈႁိုဝ်။ ၸဝ်ႈၶူးၵေႃႈ ၸင်ႇၶိုၼ်းတွပ်ႇဝႃႈ “ ၸဝ်ႈၶူး ၶႂ်ႈၶဝ်ႈႁွင်ႈၼမ်ႉမႂ်ႇဢိူဝ်ႈ ၸၢႆးဢွၼ်ႇ ” ၼႆယဝ်ႉ။


ၸၢႆးဢွၼ်ႇၸင်ႇတွပ်ႇၶိုၼ်းဝႃႈ “ ဢေႃႈ ႁွင်ႈၼမ်ႉမႂ်ႇႁဝ်းၶႃႈတႄႉ ပႆႇလႆႈႁဵတ်းလႆႈ ၶဝ်ႈဢမ်ႇပႆႇလႆႈၶႃႈ ” ၼႆယဝ်ႉ။  ၸဝ်ႈၶူးၸင်ႇၶိုၼ်းထၢမ် “ ပေႃးၼၼ်ႁွင်ႈၼမ်ႉၵဝ်ႇသူသမ်ႉမီးတီႈလႂ်လႃႇ” “ ဢေႃႈ ႁွင်ႈၼမ်ႉၵဝ်ႇႁဝ်း တိုၵ်ႉယႃႉၵွႆမိူဝ်ႈဝႃႈၵူၺ်းၶႃႈ ” ၼႆ ႁင်းၸဝ်ႈၶူးသေ ဢဝ်ၸဝ်ႈၶူးႁဝ်း ဢမ်ႇလႆႈၶဝ်ႈ ႁွင်ႈၼမ်ႉဢၼ်လႂ်ယဝ်ႉ။


ၶေႃႈလူပ်းလိုၼ်း


ၼႂ်းၵႃႈပိုၼ်းတူဝ်ထူပ်း ဢမ်ႇၼၼ် သၢၵ်ႈသေႇဢၼ်လၢတ်ႈမႃးၸိူဝ်းၼႆႉ ၸႅင်ႈလႅင်းလီၼႄဝႃႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၶဝ်ၼႆႉ တိုၼ်းမီးတၢင်းႁူႉသဵင်ၶွင်တူဝ် ဢမ်ႇၼၼ် တၢင်းႁူႉသၽႃႇဝ ဢၼ်ၵိုၵ်းတူဝ်မႃးႁင်းၶေႃ ယဝ်ႉ။ လိူဝ်သေသၢၵ်ႈသေႇ လၵ်းထၢၼ်ၼႆႉယဝ်ႉ ယင်းမီးထႅင်ႈၸၢတ်ႈၽြႃးလွင်းၸဝ်ႈႁဝ်း ၸဝ်ႈမႁေႃႇသထႃႇ ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၼႄလၵ်းထၢၼ်လႆႈ ထႅင်ႈဝႃႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၶဝ်ၼႆႉ တိုၼ်းမီးတၢင်းႁူႉၼမ်လၢႆယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ တၢင်းႁူႉၸိူဝ်းၼႆႉ ၵူၼ်းလူင်ၵမ်ႈပႃႈၼမ် တူၺ်းတိုၼ်းဢမ်ႇႁၼ်ထိုင်လႆႈလႃးလႃး။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈဢမ်ႇႁၼ်ထိုင်လႆႈလႄႈ ၸင်ႇဢွၼ်ၵၼ်ဝႃႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၼႆႉငိူဝ်ႈ၊ ဢမ်ႇမီးတၢင်းႁူႉသင်ၼႆယူႇ ၶိူဝ်းၶိူဝ်း ယႂ်းယႂ်းယဝ်ႉ။


ပေႃးၼၼ်တေလႆႈႁဵတ်းႁိုဝ်ႁူႉလႃႇဝႃႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၶဝ်မီးတၢင်းႁူႉၼၼ်ႉ။ ၵူၼ်းလူင်ႁဝ်းၶဝ် လူဝ်ႇလႆႈ ႁၢင်ႈႁႅၼ်းဝၢင်း ၶပ်ႉပၼ် ပၢႆးပၺ်ၺႃဢၼ်ၶိုၵ်ႉၶႅမ်ႉ၊ ဢၼ်သၢင်ႇထုၵ်ႇတႃႇလုၵ်ႈဢွၼ်ႇၶဝ်ၼၼ်ႉသေ ပူင်သၢင်ႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈတၢင်းႁူႉ သၽႃႇဝ ဢၼ်ပႃးမႃးၸွမ်းလုၵ်ႈဢွၼ်ႇၶဝ်ၼၼ်ႉ ဢွၵ်ႇမႃးယဝ်ႉ။ တေလႆႈႁႃလွၵ်းလၢႆးမၼ်း လၢႆလၢႆလွင်ႈ လၢႆလၢႆဢၼ် ၶွၵ်းၶေႇၼင်ႇႁိုဝ် တၢင်းႁူႉလုၵ်ႈဢွၼ်ႇၶဝ် တေဢွၵ်ႇမႃးသေ မႃးၸႂ်ႉတိုဝ်းပဵၼ်ၵၢၼ်ပဵၼ်ငၢၼ်း ၵူၺ်း။ ဢမ်ႇၸႂ်ႈလႄႈဝႃႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၼႆႉ ဢမ်ႇႁူႉသင်ၼႆသေ မႃးပိုၵ်ႉပၼ်မိူၼ်ဝူဝ်းမိူၼ်ၵႂၢႆး။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇၸႂ်ႈ လႄႈဝႃႈ ထၢင်ႇလဵၵ်ႉသႂၢင်းၽႅပ်ႉလုၵ်ႈဢွၼ်ႇသေ ဢမ်ႇႁဵတ်းပၼ်သေဢိတ်းသေၶႅၵ်းသေ ယူႇၼိမ်ၼိမ် ယွမ်းသုမ်း ပႅတ်ႈလၢႆလၢႆ၊ ပွႆႇပိုၼ်ႉပႅတ်ႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇႁၢမ်းပၢႆးပၺ်ၺႃ ႁၢမ်းၼမ်ႉလႅမ်ႉတၢင်းႁူႉသၽႃႇဝႁင်းၶဝ် ၼၼ်ႉ ယဝ်ႉ။