ၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ ၸတ်းပၢင်ႁိမ်ၼမ်ႉၵႂၢမ်း / ပၢင်ဢုပ်ႇဢူဝ်းသပ်းလႅင်းလွင်ႈ “ တၢင်းမုင်ႈမွင်း ဝၢႆးပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ” တီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ။ မီးလၢႆမူႇလၢႆၸုမ်းၶဝ်ႈႁူမ်ႈတင်းၼမ် ။ ပိူင်လူင်မၼ်း လႆႈၸႂ်ၵၼ်ဝႃႈ ႁႂ်ႈမီးလွင်ႈငမ်းယဵၼ် ။


ဝၼ်းတီႈ 03/05/2016 (မိူဝ်ႈၼႆႉ) တႄႇၶၢဝ်းယၢမ်း 09:00-11:15 မူင်း ၊ ၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ (S.H.A.N) လႆႈဢွၼ်ႁူဝ်ၸတ်းပၢင်ႁိမ်ၼမ်ႉၵႂၢမ်း / ပၢင်ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈ “ တၢင်းမုင်ႈမွင်းဝၢႆးပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ” တီႈႁူင်းႁႅမ်ႊၸီႊဢႅတ်ႊ တီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ။ မီးလၢႆမူႇလၢႆၸုမ်းမႃးၶိုၼ်ႈႁွတ်ႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈ တင်းမူတ်း 76 ၵေႃႉ ။

ၼႂ်းၼၼ်ႉ ပႃႊတီႊႁူဝ်သိူဝ် (SNLD) ၸၢႆးၸိင်ႇလူႇ ၽွင်းတႅၼ်းၶဵတ်ႇလိူၵ်ႈတင်ႈ မၢႆ 2 ဝဵင်းသႅၼ်ဝီ ။ လုင်းၸၢႆးတူး ၽူႈၶဝ်ႈၶွမ်ႊမတီႊ ပႃႊတီႊၼူၵ်ႉယုင်း (NLD) ၸႄႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ။ ၸၢႆးၼေႃႇသႅင် ႁူဝ်ၼႃႈၵူၼ်းၼုမ်ႇ ဢၼ်ပဵၼ်ၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇၵူၼ်းၼုမ်ႇ ပတ်းပိုၼ်ႉမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ။ ၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇ ၸုမ်းတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းတႆး (CBO) ၼွၵ်ႈမိူင်းၼႂ်းမိူင်း ၼၢင်းၶႅမ်ဝၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ။


ၽူႈထတ်းထွင်လိၵ်ႈ ၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ ၸၢႆးႁၵ်ႉၶိူဝ်း လၢတ်ႈဝႃႈ - “ ႁူဝ်ၶေႃႈပၢင်ဢုပ်ႇဢူဝ်း တၢင်းမုင်ႈမွင်း ဝၢႆးပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈၼႆႉ မၼ်းၵႂၢင်ႈၶႂၢင် ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ပိူင်လူင်မၼ်း ဢုပ်ႇဢူဝ်းလွင်ႈပၼ်ႁႃ ၶဝ်ႈလုမ်းၶဝ်ႈၸႆး ၊ ႁဵတ်းၵၢၼ်ၸွမ်းလုမ်းၸွမ်းၸႆး ယၢပ်ႇယၢၵ်ႈ ။ လွင်ႈပၼ်ႁႃယိုတ်းတီႈလိၼ် ၊ လွင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈၼႂ်းပႃႊတီႊတႆး ၊ လွင်ႈငမ်းယဵၼ် ။ တီႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမႂ်ႇ ဢၼ်လႆႈဢမ်းၼၢၸ်ႈမႃးၼႆႉ ၵိုင်ႇလီၶႂ်ႈလႆႈဢီႈသင်တီႈၶဝ်၊ ၶဝ်တေႁဵတ်းပၼ်ဢီႈသင်လႆႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ ။


ဢၼ်ႁဝ်းၶႃႈၼမ်းဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်ၵႂႃႇ ၼႂ်းပၢင်ၵုမ်ၼႆႉ ၸိူင်ႉၼင်ႇ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမႂ်ႇ ၶိုၼ်ႈမႃးၼႆႉ တေၶႂ်ႈႁႂ်ႈႁဵတ်းသၢင်ႈပၼ်ဢီႈသင် ၊ ႁႂ်ႈမၼ်းပဵၼ်ၸိူင်ႉႁိုဝ် ဢၼ်ၼႆႉလမ်ႇလွင်ႈ ။ ၵွပ်ႈၼၼ် ပေႃးဝႃႈမႃး ဢုပ်ႇၵၼ်ၵေႃႈ တီႈၼိုင်ႈလွင်ႈငမ်းယဵၼ် ၊ တေလႆႈမီးလွင်ႈငမ်းယဵၼ်ၵွၼ်ႇ။ ထႅင်ႈလွင်ႈၼိုင်ႈ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း ၊ လွင်ႈသူၼ်ႇလႆႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼႆႉ တၵ်းတေလႆႈမူၼ်ႉမႄးပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်း (လၵ်းမိူင်း) ၵွၼ်ႇ ။ မိူၼ်ၼင်ႇ NLD ၼႆႉ လိူၵ်ႈၸွမ်ၽွင်းလူင်မိူင်းတႆး ၶိုၼ်ႈမႃး ဢမ်ႇၸႂ်ႈတႆး ၊ ၸိူဝ်းၼႆႉမၼ်းတေႁဵတ်းသင်ပၼ် ၵူၼ်းမိူင်းတႆးလႆႈ ၊ မီးတၢင်းမုင်ႈမွင်းၸိူင်ႉႁိုဝ် ၸိူဝ်းၼႆႉ ။


ၵူၺ်းၵႃႈ ပေႃးမႃးႁုပ်ႈၵၢၼ်ဢုပ်ႇဢူဝ်းတင်းသဵင်ႈတႄႉ လႆႈၸႂ်ၵၼ်ဝႃႈ - 1. တၵ်းတေလႆႈမူၼ်ႉမႄးပိူင်ပိုင်း (လၵ်းမိူင်း) 2008 ၵွၼ်ႇ ။ 2. တၵ်းတေလႆႈမီးလွင်ႈငမ်းယဵၼ် ဢၼ်ၸိုၼ်ႈၸၢင်ႇ ။ 3. တၵ်းတေလႆႈမီး သူၼ်ႇလႆႈသူၼ်ႇပဵၼ် ၽဵင်ႇပဵင်းၵၼ် ။ ထႅင်ႈၶေႃႈၼိုင်ႈ 4. မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မိူင်းမၢၼ်ႈၼႆႉ ပၼ်ႁႃၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼႆႉ မၼ်းယႂ်ႇလိူဝ် ပၼ်ႁႃၵၢၼ်မိူင်း ၊ မီး 4 ပိူင်ၼႆႉ ။


ၵွပ်ႈၼႆ တႃႇတေမူၼ်ႉမႄးပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်း (လၵ်းမိူင်း) 2008 ၼႆႉ - 1. တေလႆႈမူၼ်ႉမႄးၵႂႃႇၸိူင်ႉႁိုဝ် ၊ တေလႆႈႁဵတ်းႁိုဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵမ်ႈၼမ် ဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်းသင် ။ လွင်ႈၼႆႉ ဢွၼ်ၵၼ်ထတ်းသၢင်ဝႃႈ မိူၼ်ၼင်ႇႁူဝ်ၼႃႈပႃႊတီႊ NLD ၼၢင်းဢွင်ႇသၢၼ်းၸုၵျီႇၼႆႉ မၼ်းပဵၼ်ႁူဝ်ၼႃႈပႃႊတီႊသေတႃႉၵေႃႈ တေႃႈလဵဝ်ၼႆႉ မၼ်းၼၢင်းပဵၼ်ၽူႈၵုမ်းယိပ်းၸိူၵ်ႈ ၸွမ်ၸိုင်ႈ ဝႃႈၼႆ ။ ၵွပ်ႈၼၼ် မၼ်းၼၢင်းၼႆႉ လႆႈၶိုၼ်ႈယူႇႁိူၼ်းလီ ယွၼ်ႉပိူင်ပိုင်း လၵ်းမိူင်း 2008 ယဝ်ႉ ၸွင်ႇမၼ်းၼၢင်း တေယွမ်းယႃႉႁိူၼ်းလူင် မၼ်းသေ ၶိုၼ်းမႃးယူႇႁိူၼ်းဢွၼ်ႇ ။ ဢၼ်ၼႆႉ ပဵၼ်ၶေႃႈငမ်းငဝ်း - ၸၢႆးႁၵ်ႉၶိူဝ်း သိုပ်ႇလၢတ်ႈၵႂႃႇၼင်ႇၼႆ ။


ၵွပ်ႈၼၼ် တႃႇတေမူၼ်ႉမႄးပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်း (လၵ်းမိူင်း) 2008 ၼႆႉ ဢမ်ႇပေႃးမီးတၢင်းမုင်ႈမွင်း ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၼႂ်းပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်းၼၼ်ႉ တွၼ်ႈလႂ်တေမီးၽွၼ်းလီ တႃႇပႃႊတီႊ NLD ၼၼ်ႉ ယုမ်ႇယမ်ဝႃႈ မၼ်းၼၢင်း တေဢွၼ်ႁူဝ်ႁဵတ်းၵႂႃႇယူႇ ။


ၵူၺ်းၵႃႈ ပႃႊတီႊႁူဝ်သိူဝ် (SNLD) လၢတ်ႈဝႃႈ - ၼၢင်းဢွင်ႇသၢၼ်းၸုၵျီႇၼႆႉ တၵ်းတေလႆႈမူၼ်ႉမႄး ပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်း 2008 ၊ မၼ်းၼၢင်းတေလႆႈႁဵတ်း ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈဝႃႈ လိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆပၢင်လူင်ၼႆႉ ပဵၼ်ပေႃႈမၼ်းၼၢင်း ဢွၼ်ႁဵတ်းသၢင်ႈမႃး ။ ပေႃးဝႃႈမၼ်းၼၢင်း ဢမ်ႇႁဵတ်းၸွမ်းၼင်ႇပေႃႈမၼ်းၼၢင်း ဢွၼ်ႁဵတ်းမႃးၸိုင် ၵၢၼ်သၢင်ႈလွင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈၼႂ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းၵေႃႈ တႃႇတေပဵၼ်လႆႈၸိူင်ႉၼင်ႇ ပေႃႈမၼ်းၼၼ်ႉ တေဢမ်ႇမီး - ၼႆယဝ်ႉ ။


ပၢင်ဢုပ်ႇဢူဝ်းႁိမ်ၼမ်ႉၵႂၢမ်း ပွၵ်ႈၵမ်းၼႆႉ ပႃႊတီႊသိူဝ်ၽိူၵ်ႇ (SNDP) ၶဝ်ႈႁူမ်ႈပၼ်ႁႅင်းလၢႆလၢႆၵူၺ်း ၊ ဢမ်ႇၶဝ်ႈႁူမ်ႈလၢတ်ႈၵႂၢမ်း ။ ပႃႊတီႊၼူၵ်ႉယုင်း (NLD) ၵေႃႈ ဢမ်ႇၶဝ်ႈႁူမ်ႈ ၊ မီးၵူၼ်းတႅၼ်းၶဝ်ႈႁူမ်ႈၵူၺ်း - ၼႆယဝ်ႉ ။


ၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈၼႆႉ မိူဝ်ႈပီ 2015 ၵေႃႈ ယၢမ်ႈၸတ်းပၢင်ႁိမ်ၼမ်ႉၵႂၢမ်း (Debate) ၸႂ်ႉၸိုဝ်ႈႁူဝ်ၶေႃႈ “ လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈၼႂ်းၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈ ” တီႈဝဵင်းတူၼ်ႈတီး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း (ၽႃသႃမၢၼ်ႈ) ။ ထႅင်ႈၵမ်းၼိုင်ႈ ၸတ်းတီႈဝဵင်းၵဵင်းတုင် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇ ၊ ၸႂ်ႉၸိုဝ်ႈဝႃႈ “ ၵႂၢမ်းမၼ်ႈၵႅၼ်ႇၼႂ်းၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈ ” (ၽႃသႃတႆး) ။ ၸတ်းတီႈပၢင်လူင် ပွၵ်ႈၵမ်းၼႆႉ ၸႂ်ႉၸိုဝ်ႈဝႃႈ “ တၢင်းဢွၵ်ႇပၼ်ႁႃယႃႈမဝ်းၵမ် ” (ၽႃသႃတႆး) ။ ၽွင်းႁူဝ်လိူၼ်မေႊၼႆႉသမ်ႉ လႆႈၸတ်းထႅင်ႈတီႈ ဝဵင်းလူင်လႃႈသဵဝ်ႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ပွၵ်ႈၵမ်းၼႆႉ ၊ ၸႂ်ႉၸိုဝ်ႈဝႃႈ “ တၢင်းမုင်ႈမွင်းဝၢႆးပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ”။