ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ဢွၵ်ႇၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆး ၸွမ်းလႅၼ်လိၼ် ၵဝ်ႈၵၢင်ႉ - ၶႄႇ
ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး (SHRF) ဢွၵ်ႇလိၵ်ႈၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆး လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈမႄႇၶႂၢၵ်ႈတပ်ႉ ၊ ပူၼ်ႉပႅၼ်သူၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း ၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်ၵဝ်ႈၵၢင်ႉ - ၶႄႇ ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်ႈၸႂ်ဝၢင်းၽႅၼ် ယႃႇႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ယူႇသဝ်းလႆႈ ၼႂ်းၼႃႈလိၼ်ၽွင်းငမ်းတူဝ်ၵဝ်ႇ ၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ။
ၼႂ်းလိၵ်ႈၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆး လၢတ်ႈဝႃႈ - ယွၼ်ႉပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်း ၼႂ်းၵႄႈတပ်ႉသိုၵ်း လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈလႄႈ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ (ၵူဝ်းၵၢင်ႉ) ပီၵၢႆ 2015 ပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းမွၵ်ႈသႅၼ် (100,000) ၵေႃႉ လႆႈပၢႆႈၽေးသိုၵ်းသိူဝ် ၶဝ်ႈမိူင်းၶႄႇ မိူဝ်ႈၼႂ်းလိူၼ်ၾႅပ်ႊၿိဝ်ႊရီႊ 2015 ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸိူဝ်းပၵ်းတပ်ႉယူႇႁိမ်းႁွမ်း လႅၼ်လိၼ်ၵဝ်ႈၵၢင်ႉ - ၶႄႇၶဝ် တဵၵ်းတဵင်ပေႉၵိၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ႁၢမ်ႈတၢပ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ပွၵ်ႈၶိုၼ်းဝၢၼ်ႈၵဝ်ႇ ႁိူၼ်းၵဝ်ႇၶဝ် ။ တင်ႈတႄႇပီ 2015 မႃး သိုၵ်းမၢၼ်ႈမႄႇၶႂၢၵ်ႈတပ်ႉ သိုပ်ႇပူၼ်ႉပႅၼ် သူၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း ၊ ၶႃႈႁႅမ်သေ ဢဝ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈႁၢႆလၢႆ ၶၢဝ်းၽွင်းပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်း မိူဝ်ႈပီၵၢႆ ။
ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၼႆႉ ၸၢႆးႁေႃသႅင် ၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇ SHRF လၢတ်ႈဝႃႈ - “ ယိူင်းဢၢၼ်းဢၼ်လႆႈဢွၵ်ႇလိၵ်ႈ ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆးၼႆႉ ဢိင်ၼိူဝ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းပွတ်းလႅၼ်လိၼ် ၵဝ်ႈၵၢင်ႉ - မိူင်းၶႄႇ တိုၵ်ႉထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇလိူဝ်ႁႅင်း။ မိူဝ်ႈလဵဝ် တူင်ႇဝူင်းလုမ်ႈၾႃႉၵူႈၸိုင်ႈမိူင်းၶဝ်ၵေႃႈလီ ၊ တင်းၼွၵ်ႈမိူင်း ၼႂ်းမိူင်းၸိူဝ်းၼႆႉ သမ်ႉယဵၼ်သီႇဝႆႉ ။ ၵွပ်ႈၼႆ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၶဝ် ဢွၵ်ႇပၼ်ၶၢဝ်ႇလွင်ႈၼႆႉ ၊ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၸုမ်းၸွႆႈလိူဝ်ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၶဝ် ႁပ်ႉႁူႉထိုင်လွင်ႈၼႆႉသေ သိုပ်ႇၸွႆႈပၼ် ။ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈတူင်ႇဝူင်းၵူႈၸိုင်ႈမိူင်း ဢိၵ်ႇ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းမၢၼ်ႈ ႁပ်ႉႁူႉလွင်ႈၼႆႉလႄႈၸွႆႈထႅမ်ပၼ်ၶိုၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ပွတ်းလႅၼ်လိၼ် ၵဝ်ႈၵၢင်ႉ - မိူင်းၶႄႇ ၊ ၵွပ်ႈဝႃႈမိူဝ်ႈလဵဝ် ၸိူဝ်းၶဝ်တူၵ်းၵိၼ်း ဢိုပ်းယၢၵ်ႈၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ်ဝႆႉ ၊ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈႁပ်ႉႁူႉထိုင်လွင်ႈၼႆႉသေ ၶဝ်ႈၵႂႃႇၸွႆႈထႅမ်ပၼ် ”- ဝႃႈၼႆ ။
ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၼႆႉ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၶဝ်ၵေႃႈ လၢတ်ႈၼႄဝႃႈ - သိုၵ်းမၢၼ်ႈတဵၵ်းတဵင် တီႉၺွပ်းၵုမ်းၶင် ပေႃႉထုပ်ႉ ၶႃႈႁႅမ်ဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းဢမ်ႇမီးတၢင်းၽိတ်း။ ၵၼ်ႉၸၼ်လူလၢႆၼၢင်းယိင်း ၊ ႁိမ်လၵ်ႉၸၵ်ႉၶုတ်ႈဢဝ် ၶူဝ်းၶွင်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ဢိၵ်ႇတင်းတဵၵ်းၸႂ်ႉႁႅင်းလၢႆၸိူဝ်းၼႆႉ ၊ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတိုၵ်ႉမီးလွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉ တၢင်းပၢႆးၸႂ်ယူႇ ။ လိူဝ်သေၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈယင်းတိုၵ်ႉသိုပ်ႇ ၵၢင်ႁၢင်ႈမၢၵ်ႇမႅင်း ၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်လႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းႁႃတၢင်းပွၵ်ႈႁိူၼ်းၶိုၼ်းၼၼ်ႉ လႆႈတိူဝ်ႉဝၢတ်ႇၸဵပ်းသႅပ်ႇၸွမ်း ။
ၸွမ်းၼင်ႇ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေး 20 ဝၢၼ်ႈပၢႆ (ၼႂ်းပွတ်းႁွင်ႇ လၢဝ်ႇၵၢႆးလႄႈ ၸႄႈဝဵင်းၵုင်းၸၢင်ႉ) လႆႈပိုတ်ႇလၢတ်ႈၼႄၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးဝႃႈ ဝၢၼ်ႈႁၢမ်းၵႂႃႇတင်းၼမ် ၊ မၢင်တီႈမီးၵူၼ်းယူႇသဝ်းဢိတ်းဢွတ်း ပႂ်ႉလူလွမ်တူၺ်းသူၼ်ႁႆႈၼႃးၶဝ်ၵူၺ်း ။ လွင်ႈၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်ႈၸႂ်ဝၢင်းၽႅၼ် ပိူဝ်ႈတႃႇယႃႇႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းယူႇသဝ်းလႆႈ ၼႂ်းပွတ်းတွၼ်ႈလႅၼ်လိၼ် ပိုၼ်ႉတီႈၽွင်းငမ်းတူဝ်ၵဝ်ႇ ၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ။
ၾၢႆႇၼိုင်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ၶဝ်ႈယူႇၼႂ်းမိူင်းၶႄႇၵေႃႈ တိုၵ်ႉၶၢင်ႉၶမ်ယူႇၼႂ်းမိူင်းၶႄႇသေ ဢမ်ႇလႆႈႁပ်ႉႁွင်းၶဝ်ႈယူႇၼႂ်းပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေး ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်။ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးမွၵ်ႈ 20,000 ၵေႃႉပၢႆ ၊ လႆႈပိုင်ႈဢိင်ယူႇသဝ်း ၼႂ်းပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၸူဝ်ႈၶၢဝ်း ဢၼ်မီးယူႇဝႆႉတၢင်းၾၢႆႇမိူင်းၶႄႇ လႅၼ်လိၼ်ၵဝ်ႈၵၢင်ႉ - ၶႄႇ (မိူင်းတႆး-မိူင်းၶႄႇ) ။ ၸိူဝ်းၶဝ် လႆႈပိုင်ႈဢိင်ၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ် ဢၼ်မီးၸဝ်ႈတႃႇၼၶဝ်မႃးၸွႆႈလႄႈ ႁႃၵိၼ်ၸၢင်ႈ ႁဵတ်းႁႆႈႁဵတ်းသူၼ်ပိူၼ်ႈႁိမ်းႁွမ်းၼၼ်ႉၵူၺ်း ။ လိူဝ်သေၼၼ်ႉ ၵမ်ႈၼမ်လႆႈၽၢတ်ႇၽႄၵၼ် ႁႃႁဵတ်းၵၢၼ်ၵေႃႉတီႈၵေႃႉတၢင်း ၼႂ်းမိူင်းၶႄႇ ။
ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၼႆႉ ၵဝ်ႉငဝ်ႈသူၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး (SHRF) မႆႈၸႂ်ၸွမ်းသေ တုၵ်းယွၼ်းထိုင် ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈမၢၼ်ႈလႄႈတူင်ႇဝူင်းလုမ်ႈၾႃႉ ႁႂ်ႈတူၺ်းထိုင်ပၼ်။ တုၵ်းယွၼ်းထိုင် လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ NLD ႁႃတၢင်းၵႄႈၶႆပၼ်ႁႃၵၢၼ်မိူင်း ၊ ၵေႃႇသၢင်ႈလွင်ႈငမ်းယဵၼ် ဢၼ်မီးၵူႈမူႇၵူႈၸုမ်းၶဝ်ႈႁူမ်ႈ ။ တိုၵ်းသူၼ်းထိုင်ပႃးၸဝ်ႈတႃႇၼ လႄႈၸုမ်းၸွႆႈလိူဝ်ၶဝ် ႁႂ်ႈႁႃလၢႆးတႃႇၸွႆႈထႅမ်ၵူၼ်းပၢႆႈၽေး ၸိူဝ်းယူႇၸွမ်းလႅၼ်လိၼ် ၵဝ်ႈၵၢင်ႉ - ၶႄႇ ဢိၵ်ႇ ႁႂ်ႈပေႃးမီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ - ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆး SHRF ဢွၵ်ႇၵႂႃႇၼင်ႇၼႆ ။
ၼွၵ်ႈသေၼၼ်ႉ လၢႆးငၢၼ်းယင်းလၢတ်ႈၼႄလွင်ႈၵူၼ်းပၢႆႈၽေး ၸိူဝ်းပဵၼ်ၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃး ဢၼ်လႆႈထုၵ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈပေႃႉထုပ်ႉ ၊ ထုၵ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၽဝ်ပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေး ၊ ၶႃႈႁႅမ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၊ တဵၵ်းၸႂ်ႉႁႅင်းလၢႆ လႄႈ ႁိမ်ၸူၼ်ဢဝ်ၶူဝ်းၶွင်ၵူၼ်းမိူင်း ။ မၢင်ၵေႃႉၵေႃႈ လၢတ်ႈၼႄတူဝ်ထူပ်း ဢၼ်လႆႈတိူဝ်ႉဝၢတ်ႇၸဵပ်း ယွၼ်ႉမၢၵ်ႇၾင်လိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၊ လွင်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈႁၢႆလၢႆၵႂႃႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ ။
Tags: Human Right, News