ႁူဝ်ပဝ်ႈၶွင်ႊသီႊဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး (RCSS) ၸဝ်ႈယွတ်ႈသိုၵ်း လၢတ်ႈဝႃႈ ဝႃႉယွၼ်းၸႄႈမိူင်း ပဵၼ်သုၼ်ႇလႆႈၶွင်ဝႃႉ၊ ၵူၺ်းၵႃႈ တေပၼ်ဢမ်ႇပၼ် ယူႇတီႈၵူၼ်းမိူင်း။ မၼ်းၸဝ်ႈယင်းလၢတ်ႈထိုင် ၽႅၼ် ၽိုတ်ႉ ၽိုၼ်ႉ- ၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ လႆႈႁူပ်ႉထူပ်းတွင်ႈထၢမ်ဝႆႉ ၼင်ႇၼႆ။

ၵူၼ်းမိူင်းလႄႈၵူၼ်းသိုၵ်း တီႈပၢင်သၢင်း မိူဝ်ႈပၢင်ပွႆးၶွပ်ႈၶူပ်ႇငမ်းယဵၼ် 20 ပီ

ထၢမ်-ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈ ပီႈၼွင်ႉဝႃႉၶႂ်ႈလႆႈၸႄႈမိူင်း၊ ပီႈၼွင်ႉဝႃႉ တုၵ်းယွၼ်းဢဝ်ၸႄႈမိူင်းၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈပၢၼ်ၼႆႉၵူၺ်း၊ ပဵၼ်မႃးၸဵမ်မိူဝ်ႈပၢၼ်ၶိၼ်ႇၺုၼ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဝၢႆးသေၶဝ်ၸဝ်ႈမႃးၶဝ်ႈႁူမ်ႈပွႆး ဝၼ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၸိုင်ႈတႆး (ၶွပ်ႈၶူပ်ႇ 68 ပီ တီႈလွႆတႆးလႅင်း) လႆႈႁူပ်ႉထူပ်းဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ် တင်းၸဝ်ႈႁဝ်းတီႈလွႆတႆးလႅင်းၼၼ်ႉ ငဝ်းလၢႆးမၼ်းပဵၼ်ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၽွင်ႈ။ လွင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ ၸွင်ႇၶဝ်လႆႈမႃးလၢတ်ႈၶႃႈႁႃႉ ?။

တွပ်ႇ- လၢတ်ႈယူႇ။ မိူဝ်ႈမႃးလွႆတႆးလႅင်းၵေႃႈႁဝ်းဢုပ်ႇၵၼ်လွင်ႈၼႆႉ။ ႁဝ်းၵႂႃႇတီႈၼေႇပျီႇတေႃႇၵေႃႈ ႁဝ်းလႆႈႁူပ်ႉထူပ်းဢူးဢွင်ႇမိၼ်ႉ ၵေႃႈလႆႈဢုပ်ႇၵၼ်။ ပီႈၼွင်ႉဝႃႉၼႆႉ ယူႇၼႂ်းမိူင်းတႆး၊ ၶဝ်ၵေႃႈမီးဢဵၼ်ႁႅင်းလႄႈ မီးသုၼ်ႇတႃႇယွၼ်းယူႇ၊ ၵူၺ်းၵႃႈ တေပၼ်ႁႃႉ ဢမ်ႇပၼ်ႁႃႉ မၼ်းယူႇတီႈၵၢင်ၸႂ်ၵူၼ်းမိူင်းတႆး၊ မၼ်းဢမ်ႇယူႇတီႈႁဝ်း။ မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ ႁဝ်းပႆႇမီးဢမ်းၼၢၸ်ႈ (ဢႃႇၼႃႇ)သင်၊ ၶဝ် (ဝႃႉ)ၵေႃႈ ထုၵ်ႇယွၼ်းယူႇၵူၺ်း၊ ပဢူဝ်းယွၼ်းၵေႃႈ ထုၵ်ႇယွၼ်းယူႇၵူၺ်း၊ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈမၼ်းပဵၼ်သုၼ်ႇၶွင်ၶဝ်။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢႃႇၼႃႇၼႂ်းဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ မၼ်းမီးတီႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ၊ မီးတီႈၼေႇပျီႇတေႃႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ သုၼ်ႇတေပၼ်ႁႃႉ ဢမ်ႇပၼ်ႁႃႉ ယူႇတီႈၵူၼ်းမိူင်း၊ ၼေႇပျီႇတေႃႇၵေႃႈတႅပ်းတတ်းဢမ်ႇလႆႈ။

ပေႃးတႄႉတႄႉမၼ်း 1947 ဢၼ်တႅပ်းတတ်းပၼ်ၸႄႈမိူင်းၶၢင်ၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈၵၢင်ၸႂ်ၵူၼ်းမိူင်း၊ ၵွပ်ႈဢမ်ႇၸႂ်ႈၵၢင်ၸႂ်ၵူၼ်းမိူင်းလႄႈ လႆႈလွတ်ႈလႅဝ်းၵွၼ်းၶေႃၵႂႃႇယဝ်ႉၵေႃႈ ၶဝ်ယင်းမီးပၼ်ႁႃ၊ ၵူၼ်းမိူင်းဢမ်ႇယွမ်း။ တေႃႇထိုင်ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းတႆးၼႂ်းမိူင်းၶၢင်ၼႆႉ ပႆႇယွမ်း။ ၼႆႉပဵၼ်တွၼ်ႈသွၼ်ဢၼ်ၼိုင်ႈ။

ထၢမ်-လိုၼ်းသုတ်းၼႆႉ ဢၼ်ႁဝ်းၶႃႈဢမ်ႇလႆႈထၢမ်မႃး၊ ဢၼ်ၸဝ်ႈႁဝ်းၶႂ်ႈလၢတ်ႈ ၶုၵ်းၸႂ်လႆႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉ မီးသင်ၽွင်ႈ၊ ၶႂ်ႈလၢတ်ႈပုၼ်ႈတႃႇၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်းၶႃႈ ႁူႉၸွမ်းၵၢၼ်မိူင်း ဢၼ်ႁဝ်းၶႃႈတူင်ႉၼိုင်ယူႇ ယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉၸိူင်ႉႁိုဝ်ၽွင်ႈၶႃႈ ?။

တွပ်ႇ-ဢၼ်ၶႂ်ႈလၢတ်ႈမိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်းတူင်ႉတိုၼ်ႇၵၢၼ်မိူင်း။ ယႃႇပေၼင်ႈတူၺ်းလၢႆ ၼွၼ်းတူၺ်းလၢႆၵူၺ်း၊ သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်မိူင်းႁဝ်း ဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ မၼ်းမီးၼိူဝ်ႁူဝ်ၵူၼ်းမိူင်းတႆးၵူႈၵေႃႉ၊ ဢမ်ႇၸႂ်ႈမီးတီႈၵေႃႉလဵဝ်။ ပေႃးႁဝ်းၵုမ်ႇၼင်ႈၵုမ်ႇၼွၼ်းသေ ပႂ်ႉတူၺ်းသေထတ်းသၢင်ယူႇၵူၺ်း မၼ်းဢမ်ႇယဝ်ႉ။ ပေႃးတႄႉတႄႉမၼ်း တိုဝ်ႉတၢင်းငဝ်းလၢႆးဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ပၼ်မႃးထႅင်ႈၵမ်းၼိုင်ႈ၊ လိၼ်ႉၸၢင်ႉမႅပ်ႈမႃး ႁႃးဢမ်ႇမေႃဢဝ်ၵေႃႈ ပွင်ႇဝႃႈတၢင်းသုမ်းႁဝ်းၵူၺ်း။ မိူဝ်ႈႁဝ်းၺႃးၵူၼ်းလူင် တီႈတူၼ်ႈတီးၵေႃႈႁဝ်းလၢတ်ႈယူႇ။

ၶဝ်ၸဝ်ႈလၢတ်ႈဝႃႈ မၢၼ်ႈၼႆႉ ဢမ်ႇလႆႈယုမ်ႇၸိူင်ႉၼၼ်ၸိူင်ႉၼႆ၊ ဢမ်ႇယုမ်ႇလႆႈၸိူင်ႉၼႆ၊ ၶဝ်လႅၼ်ႁဝ်းမႃးၸိူင်ႉၼႆ။ ၶႃႈဝႃႈ ဢၼ်ဢမ်ႇယုမ်ႇၵၼ်ၼၼ်ႉ မၼ်းပဵၼ်သၽႃဝယဝ်ႉ၊ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၶဝ်လႅၼ်ႁဝ်း၊ ၼႆႉပဵၼ်ပိုၼ်းႁၢႆႉၶွင်ၶဝ်ယဝ်ႉ၊ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢမ်ႇယုမ်ႇသေ ႁဝ်းတေဢမ်ႇႁဵတ်းသင်ႁႃႉ၊ ဢမ်ႇယုမ်ႇသေ ႁဝ်းတေဢမ်ႇဢုပ်ႇယဝ်ႉႁႃႉ။ ပေႃးဢမ်ႇယုမ်ႇသေ ႁဝ်းဢမ်ႇႁဵတ်းသင် ႁဝ်းတေဢမ်ႇဢုပ်ႇၼႆၵေႃႈ ႁဝ်းၵေႃႈသုမ်းၵူၺ်း။ ပေႃးၸိူင်ႉၼၼ် ႁဝ်းတေႁဵတ်းဢီသင်၊ ၸင်ႇဝႃႈ ၽႅၼ်-ၽိုတ်ႉ-ၽိုၼ်ႉ ဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းတႆးႁဝ်း ထုၵ်ႇလႆႈႁူႉၸၵ်း၊ ပေႃးယူႇလၢႆလၢႆဢမ်ႇမီးၽႅၼ် သမ်ႉဢမ်ႇမေႃၽိုတ်ႉ၊ သမ်ႉဢမ်ႇမေႃၽိုၼ်ႉ၊ သမ်ႉၵုမ်ႇၵႂႃႇယူႇၼွၵ်ႈမၼ်းသေဝႃႈ ဢမ်ႇယုမ်ႇလႆႈ ဢမ်ႇယုမ်ႇလႆႈၼႆ ၵုမ်ႇလႃႇၵုမ်ႇထႃႉယူႇၵူၺ်းတႄႉ မၼ်းၵေႃႈဢမ်ႇမီးတီႈပွင်ႇသင်။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းတႆးႁဝ်းၵေႃႈ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈမီးတၢင်းႁူႉလၵ်းလႅမ်ဢိတ်းၼိုင်ႈ။