မိူဝ်ႈဝူင်ႈပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ လူတ်ႉၵႃးၶွမ်ႊပၼီႊ ဢၼ်တႅပ်းဢဝ်မႆႉသၵ်ႉ မႆႉၼိူဝ်ႉၵႅၼ်ႇလၢႆသႅၼ်း တေႃႉတၢင်ႇ ဢွၵ်ႇၶၢႆတေႃႇတၢင်ႇမိူင်း ပိၼ်ႈလမ်းၼိုင်ႈ၊ ႁဵတ်းႁႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်ဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈပၼ် လူတ်ႉၵႃးတၢင်ႇ မႆႉသၵ်း တၢႆၵေႃႉၼိုင်ႈ။

လူတ်ႉၵႃးတေႃႉတၢင်ႇမႆႉ ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆး

ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း မိူၼ်ၼင်ႇၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းပၼ်ႇ၊ ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇ မိူၼ်ၼင်ႇၼႂ်း ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းတူၼ် မိူင်းသၢတ်ႇ ၸွမ်းသၢပ်ႇၼမ်ႉၶူင်းၸိူဝ်းၼႆႉ မီးၸုမ်းၸဝ်ႈငိုၼ်းသႃးၶဝ် ဢဝ်ၸိုဝ်ႈၸုမ်း ယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၸုမ်းၼိုင်ႈ တႅပ်း/လိူဝ်ႈမႆႉသေတေႃႉသူင်ႇဢွၵ်ႇ ၶၢႆတေႃႇၼွၵ်ႈမိူင်း မႃးၶၢဝ်းတၢင်းႁိုင်ယဝ်ႉ။ ပူၼ်ႉမႃးမိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 16/11/2014 ၼၼ်ႉ လူတ်ႉၵႃးတေႃႉတၢင်ႇမႆႉသၵ်းပိၼ်ႈလမ်းၼိုင်ႈသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈပၼ် လူတ်ႉၵႃးတၢင်ႇမႆႉသၵ်းၼၼ်ႉ တၢႆၵေႃႉၼိုင်ႈ၊ ပဵၼ်တပ်ႉၶမယ 519 - ၼႆယဝ်ႉ။

ၵူၼ်းၵႃႉမႆႉၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈဝႃႈ- သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်ယူႇတီႈၼႂ်းမိူင်းတူၼ်ၼႆႉ ၶဝ်ပၼ်ႇပုတ်ႈၵၼ် ဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းသေ ၵႂႃႇဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈပၼ် လူတ်ႉၵႃးဢၼ်တေႃႉတၢင်ႇမႆႉၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ ၸဝ်ႈငိုၼ်းၸိူဝ်းၵႃႉမႆႉၼႆႉ ပေႃးဝႃႈလူတ်ႉၵႃး တေဢွၵ်ႇလၢႆလမ်းၵေႃႈ လႆႈၵႂႃႇဢဝ်ငိုၼ်းယဵတ်ႈမွၼ် လူင်ႈၼႃႈတီႈ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၼႂ်းၸႄႈဝဵင်း လႄႈ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ ဢၼ်ၵဵဝ်ႇၶွင်ႈ တၢင်းၼွၵ်ႈတၢင်းၼႂ်း။ ဢၼ်တေႃႉတၢင်ႇမႆႉၼႆႉ ပဵၼ်ၵႃးလူင်မိူင်းၶႄႇၵူၺ်းၵူၺ်း၊ ၵႃးလေးလူင်းထူဝ်းၵမ်ႈၼမ်။ တေႃႉတၢင်း မိူင်းတူၼ်သေ ၵႂႃႇတၢင်းမိူင်းသၢတ်ႇ၊ ပေႃးယဝ်ႉၵေႃႈ လတ်းၵႂႃႇတၢင်းမိူင်းၶွၼ် ၵႂႃႇၵဵင်းတုင်သေ သိုပ်ႇတေႃႉတၢင်ႇၵႂႃႇၶၢႆတၢင်းမိူင်း။ မိူဝ်ႈၵူႈပွၵ်ႈ ဢဝ်လူင်းတၢင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်းသေ သူင်ႇၶဝ်ႈမိူင်းထႆးၵေႃႈမီး၊ ဢဝ်ၵႂႃႇတၢင်းဝၢၼ်ႈပုင်ႇ ႁူၺ်ႈလိၼ်လမ်သေ သူင်ႇၶိုၼ်ႈၸွမ်းၼမ်ႉၶွင်ယဝ်ႉ ဢဝ်ၵႂႃႇၶၢႆတၢင်းမိူင်းၶႄႇၵေႃႈမီး။ လိူဝ်သေၼၼ်ႉ မႆႉသၵ်းၸိူဝ်းၼႆႉ မိူဝ်ႈၽွင်းဢဝ်ၵႂႃႇၸွမ်းတၢင်းၼၼ်ႉ ဢဝ်ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇတၢင်ႇၼိူဝ်မၼ်းသေ ႁႂ်ႈႁၼ်ဝႃႈလူတ်ႉတၢင်ႇၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ၊ ဢဝ်မႆႉၶႅမ်ႉၶႅမ်ႉမူၵ်းတၢင်းတႂ်ႈမၼ်းသေ တေႃႉၶိုၼ်ႈၵႂႃႇ- ဝႃႈၼႆ။

ဢၼ်လႆႈပႃႊမိတ်ႊတႅပ်းမႆႉ ပဵၼ်ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၸုမ်းၼိုင်ႈ ႁပ်ႉၸိုဝ်ႈပၼ်၊ ဢၼ်မႃးႁဵတ်းမႆႉသမ်ႉ ပဵၼ်ၶႄႇ ၵလႃး ၸိူဝ်းၼႆႉၵမ်ႈၼမ်။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ ၵူၼ်းႁဵတ်းမႆႉၸိူဝ်းၼႆႉ မႃးၸၢင်ႈဢဝ်ၵူၼ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၸိူဝ်းပဵၼ်ၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈသူၼ် ၵူၼ်းၸၢႆး ၵႂႃႇတႅပ်းမႆႉ လူၺ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈၸၢၵ်ႈလိူဝ်ႈမႆႉလိူဝ်ႈဢဝ်။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ မိူဝ်ႈပႆႇမၵ်ႉ ပႆႇၵိၼ်ယႃႈၵေႃႈလဵင်ႉယႃႈ တီႈလုၵ်ႈလဵင်ႉလုၵ်ႈၸၢင်ႈ၊ ၽိူဝ်ႇၵိၼ် မၵ်ႉမႃး ၸပ်းယိၼ်ႉမၼ်းမႃးယဝ်ႉ သမ်ႉႁၵ်းငိုၼ်းလိူၼ် ဢဝ်ၵႃႈယႃႈၾိၼ်ႇယႃႈမႃႉၶိုၼ်း။ ၵွပ်ႈၼၼ် ၵူၼ်းၵႂႃႇၵိၼ်ၸၢင်ႈလိူဝ်ႈမႆႉတႅပ်းမႆႉၶဝ်ၼႆႉ ပေႃးဝႃႈလိူၼ်သဵင်ႈ ၵႂႃႇထုၵ်ႈငိုၼ်းမႃး ယင်းဢမ်ႇမီးငိုၼ်းသူင်ႇပၼ်တၢင်းလင် တၢင်းႁိူၼ်း- ဝႃႈၼႆ။

ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၼႆႉ ၸၢႆးဝၼ်းလႅင်း သၢႆၵူၼ်းၵႃႉမႆႉ တီႈတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၵေႃႈလၢတ်ႈဝႃႈ- မိူဝ်ႈၵူႈပွၵ်ႈမႆႉၼႆႉ ဢၼ်ဢဝ်ၵႂႃႇတၢင်းလပ်ႉ၊ ဢဝ်ၵႂႃႇတၢင်းဝၢၼ်ႈပုင်ႇ ႁူၺ်ႈလိၼ်လမ်၊ ဢဝ်ၶိုၼ်ႈၸွမ်းၼမ်ႉၶွင်ၵေႃႈ မီးမၢင်မိူဝ်ႈမၢင်ပွၵ်ႈ။ တီႈၶူဝ်မၢႆ 2 တႃႈၶီႈလဵၵ်း-မႄႈသၢႆၼႆႉ ပေႃးဝႃႈငဝ်းလၢႆးတင်းသွင်ၾၢႆႇလီ၊ ဢမ်ႇသုၵ်ႉယုင်ႈသင် ၵၢင်ဝၼ်းၵေႃႈ ယင်းႁေႃႈလူတ်ႉၵႃးတၢင်ႇမႆႉလတ်းၶၢမ်ႈၵႂႃႇ ၵေႃႈမီးလူးၵွၼ်ႇ- ဝႃႈၼႆ။

ၽွင်းလူင် ၾၢႆႇပႃႇမႆႉလႄႈႁိၼ်ႁႄႈ လုင်းၸၢႆးဢၢႆႈပဝ်း ယၢမ်ႈလၢတ်ႈတီႈ ၸုမ်းတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း မိူဝ်ႈႁူပ်ႉၸုမ်းတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းတီႈၼႂ်းၵဵင်းမႆႇ (ၸိုင်ႈထႆး)ဝႃႈ- မိူဝ်ႈပီ 2012 ၼၼ်ႉ မႆႉသၵ်းၼႂ်းမိူင်းတႆး ဢၼ်လႆႈတၢင်ႇၶၢႆတေႃႇၼွၵ်ႈမိူင်း၊ မႆႉသၵ်းပိူင်လဵဝ်ၵူၺ်း မီးတင်းၼမ်တၼ်ႊမၼ်း 2 သႅၼ်။ ၶွၼ်ႇမႆႉၼႆႉ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၼႆႉ ယင်းၸႅၵ်ႇပၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းတႆး 3% ၵူၺ်း။ သင်ၸိူဝ်ႉဝႃႈ ယူႇတီႈသၽႃးသေ ယွၼ်းလႆႈၶွၼ်ႇၶိုင်ႈၼိုင်ႈ တွၼ်ႈတႃႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းတႆး ပဵၼ် 50% တႄႉ ဝၢၼ်ႈမိူင်းႁဝ်းတေမီး ငိုၼ်းၶဝ်ႈတင်းၼမ်- ဝႃႈၼႆ။