ၵူၺ်းၵႃႈ ယၢမ်းလဵဝ်ဢမ်ႇၵွမ်ႉၵႃႈၼႂ်းၵႄႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ တင်းၸုမ်းလၢႆးလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၶဝ်၊ ၼႂ်းၵူၼ်းၸိူဝ်း ၶိူဝ်းလဵဝ် ၵၼ် ယင်းတႃႇတေတိုတ်ႉတၢႆးႁႃၵၼ်ၼႆႉ ထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇယူႇ။ တူဝ်ယၢင်ႇမၼ်း-

    ၸုမ်းလၢႆးလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉဝႃႈ လီတင်ႈတပ်ႉသိုၵ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်။ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈသမ်ႉဝႃႈ တပ်ႉသိုၵ်းမိူဝ်ႈလဵဝ် ပေႃးပဵၼ်တပ်ႉသိုၵ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ယူႇယဝ်ႉ။ ဢမ်ႇတၢပ်ႈၶိုင်လၢႆးမႂ်ႇထႅင်ႈ။

    ၸုမ်းတႆးၶဝ်ၵေႃႈမိူၼ်ၵၼ်။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈဝႃႈ ပေႃးဢမ်ႇၸႂ်ႈ 8 ၸႄႈမိူင်းၼႆ ႁႃးဢမ်ႇႁူမ်ႈၵၼ်လႆႈ။ ထႅင်ႈၾၢႆႇၼိုင်ႈဝႃႈ ႁႃးတႄႉသွၼ်ႇႁႂ်ႈပဵၼ်လၢႆးၾႅတ်ႇတရႄႇၵူၺ်း၊ 14 ၸႄႈမိူင်းၵေႃႈဢဝ်ယူႇ။
ၵဵဝ်ႇၵပ်းလူၺ်ႈလွင်ႈၼႆႉ ၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင်ပၢၼ်မိူဝ်ႈလဵဝ် ဢႃႇယု 60 ၶိုၼ်ႈၼိူဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵမ်ႈၼမ်လႆႈႁဵၼ်းမႃး ပပ်ႉဢၼ် ၻေးလ်ၶႃႇၼၵီႇ (Dale Carnages) တႅမ်ႈဝႆႉ ဢၼ်ဝႃႈ “လၢႆးၶွတ်ႇပဵၼ်ဢူၺ်းလီ” (How to win friends and influence people) လႄႈ ၶႂ်ႈပူၵ်းတိုၼ်ႇၶိုၼ်း။ ယွၼ်ႉဢွၵ်းဢေႃၵူၼ်းထဝ်ႈၼႆႉ မေႃလူင်မေႃလိုမ်းမႃး။

ၶႃႇၼၵီႇၼႆႉ ၼႄႉၼမ်းပၼ်ဝႆႉ မီး 4 တွၼ်ႈ။

တွၼ်ႈၼိုင်ႈ- လၵ်းၵၢၼ်ပိုၼ်ႉထၢၼ် (Fundamental Techniques)
1.    ယႃႇသႄႉသွမ်း ၼႄးတၢင်းၽိတ်း ႁိုဝ် ပွင်ႉဝႃႈ။ (Don’t criticize, condemn or complain)
2.    ႁႂ်ႈမေႃလၢတ်ႈယေႃးၸွမ်း ဢၼ်ၸိုဝ်ႈၸႂ်ႈလူၺ်ႈ ၸႂ်ဢၼ်ၶၢဝ်သႂ်။ (Give honest and sincere appreciation)
3.    တိုၵ်းသူၼ်းႁႂ်ႈပိူၼ်ႈ ပေႃးမီးၸႂ်ၶႂ်ႈလႆႈၶႂ်ႈပဵၼ်မႃး။ (Arouse in the other person an eager want)

 
တွၼ်ႈသွင်-  လၢႆးမိုတ်ႈၵိုဝ်းၵၼ် (Six ways to make people like you)
1.    သူၼ်ၸႂ်ၼႂ်းတူဝ်ပိူၼ်ႈတႄႉတႄႉ။ (Becorne genuinely interested in other people)
2.    ယုမ်ႉ (Smile)
3.    ႁႂ်ႈၶုၵ်းၸႂ်လႆႈဝႃႈ ၸိုဝ်ႈတူဝ်ၵဝ်ႇၼႆႉ ပုၼ်ႈတႃႇတူဝ်ၵဝ်ႇ ပဵၼ်သဵင်ဢၼ်ဝၢၼ်လႄႈလမ်ႇလွင်ႈ တီႈသုတ်း ၼႂ်းၵူႈၽႃႇသႃႇၵႂၢမ်းလၢတ်ႈ။
ၵူၺ်းၵႃႈ ပွတ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇ ဢိၵ်ႇ မိူင်းထႆး မိူင်းလၢဝ်းတႄႉ ဝႃႈလၢႆးၼိုင်ႈ။
ၸဵၵ်ႉဝိၼ်ႇၸႃး    (be interested) သူၼ်ၸႂ်
တပေႃးပွၵ်ႉ    (understand) ၶဝ်ႈၸႂ်/ ပွင်ႇၸႂ်ၵေႃႈဝႃႈပဵၼ်တီႈ။
*သူၼ်ၸႂ်    (be interested) တႆးႁဝ်းပၢၼ်မိူဝ်ႈလဵဝ် ၵႆႉပိၼ်ႇဢဝ်ထွႆႈမၢၼ်ႈ ပဵၼ်ၵႂၢမ်းတႆးလႄႈ ပိၼ်ႇဝႆႉဝႃႈ-
ၸဵၵ်ႉဝိၼ်ႇၸႃး    =    ၶဝ်ႈၸႂ်
တပေႃးပွၵ်ႉ    =    ပွင်ႇၸႂ်

4.    ႁႂ်ႈပဵၼ်ၵူၼ်းမေႃထွမ်ႇ။ ပၼ်ႁႅင်းႁႂ်ႈပိူၼ်ႈဢုပ်ႇလွင်ႈတူဝ်ၶဝ်။ (Be a good listener. Encourage others to talk about themselves)
5.    ဢဝ်လွင်ႈပိူၼ်ႈသူၼ်ၸႂ်ၼၼ်ႉ ပဵၼ်ပိုၼ်ႉထၢၼ်သေလၢတ်ႈ။ (Talk in terms of the other person’s interest)
6.    ႁဵတ်းႁႂ်ႈပိူၼ်ႈ ငိၼ်းႁၼ်တူဝ်ၵဝ်ႇလမ်ႇလွင်ႈ၊ ႁဵတ်းလူၺ်ႈၸႂ်ၸိုၼ်ႈၶၢဝ်သႂ်။ (Make the other person feel important- and do it sincerely)

တွၼ်ႈသၢမ်-လၢႆးႁဵတ်းႁႂ်ႈပိူၼ်ႈဝူၼ်ႉမိူၼ်တူဝ်ၵဝ်ႇ (How to win people to your own way of thinking)
1.    လၢႆးလဵဝ် တႃႇတေပေႉၵၢၼ်ထဵင်ၵၼ်ၼႆႉ ဝႄႈ မၼ်း ႁႂ်ႈလႆႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ (The only way to get the best of an argument is to avoid it)
2.    ၼပ်ႉထိုဝ်ၵၢင်ၸႂ်ပိူၼ်ႈ။ တိုၼ်းယႃႇဝႃႈ “ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၽိတ်း”။ (Show respect for the other person’s opinions. Never say, ‘You’re wrong’)
3.    ပေႃးဝႃႈၸဝ်ႈၵဝ်ႇပဵၼ်ၾၢႆႇၽိတ်း ယွမ်းႁပ်ႉၵမ်းလဵဝ် ၼၵ်းၼၵ်းၼႅၼ်ႈၼႅၼ်ႈ။ (If you are wrong, admit it quickly and emphatically)
4.    ပိုတ်ႇႁူဝ်ၵႂၢမ်းလူၺ်ႈလွင်ႈမိုတ်ႈၵိုဝ်း။ (Begin in a friendly way)
5.    ႁဵတ်းႁႂ်ႈပိူၼ်ႈၸဵဝ်းဝႃႈ “ဢိူဝ်ႈ၊ ဢိူဝ်ႈ”။ (Get the other person saying, ‘yes, yes’ immediately)
6.    ပွႆႇပိူၼ်ႈပဵၼ်ၾၢႆႇဢုပ်ႇတင်းၼမ်။ (Let the other person do a great deal of the talking)
7.    ပွႆႇပိူၼ်ႈငိၼ်းႁၼ်ဝႃႈ ပၢႆးဝူၼ်ႉၼႆႉ ပဵၼ်ၶွင်မၼ်း။ (Let the other people feel that the idea is his or hers)
8.    ၶတ်းၸႂ်တူၺ်းႁၼ် ၼႂ်းၸဵင်ႇမုင်ႈပိူၼ်ႈ။ (Try honestly to see things from the other person’s point of view)
9.    ႁႂ်ႈမေႃႁၼ်ၸႂ်ၸွမ်းပၢႆးဝူၼ်ႉလႄႈ လွင်ႈၶႂ်ႈလီၶႂ်ႈပဵၼ်ၶွင်ပိူၼ်ႈ။ (Be sympathetic with the other person’s ideas and desires)
10.    တိုၵ်းသူၼ်းႁႂ်ႈၸႂ်လီၸႂ်မုၼ် ဢၼ်ပိူၼ်ႈမီးယူႇၼၼ်ႉ ဢွၵ်ႇမႃး။ (Appeal to the nobler motives)
11.    ႁဵတ်းႁႂ်ႈပၢႆးဝူၼ်ႉၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ပဵၼ်တီႈလီသူၼ်ၸႂ်။ (Dramatize your ideas)
12.    တႃႉပိူၼ်ႈ။ (Throw down a challenge)

တွၼ်ႈသီႇ- လၢႆးႁဵတ်းႁႂ်ႈပိူၼ်ႈလႅၵ်ႈလၢႆႈမႃးႁင်းၶဝ်။ (How to change people without givering offense or arising resentment)
1.    တႄႇႁူဝ်ၵႂၢမ်း လူၺ်ႈၵႂၢမ်းယွင်ႈယေႃးလႄႈ လွင်ႈထတ်းသၢင် ၵၼ်သိုဝ်ႈသႂ်။ (Begin with praise and honest appreciation)
*ႁၼ်ၸႂ် (sympathetic) “တပ်တူၶမႃ” ပဵၼ်ၵူၼ်းတႆးဝၼ်းဢွၵ်ႇၶဝ်ၸႂ်ႉ။ ၾၢႆႇဝၼ်းတူၵ်းၶူင်းတႄႉ “ႁၼ်ၸႂ်” ၸၢင်ႈပွင်ႇဝႃႈ ႁူႉႁၼ်ၸႂ်တူဝ်ၵဝ်ႇဢူၼ်ႈဢွၼ်ႇသေ ႁဵတ်းပေႉၵိၼ်ႁဝ်း။” ၵူၺ်းၵႃႈ ၽူႈပိၼ်ႇၽႃႇသႃႇႁၼ်ဝႃႈ ၸႂ်ႉတိုဝ်းလႆႈ ၼႂ်းၶေႃႈတီႈပွင်ႇမႂ်ႇ (sympathetic) ၼႆႉ ပႃးယူႇ။

2.    ဢဝ်လၢႆးဢွမ်ႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈပိူၼ်ႈႁၼ်တၢင်းၽိတ်းတူဝ်ၵဝ်ႇ။ (Call attention to people’s mistakes indirectly)
3.    တူၵ်ႇလွင်ႈတၢင်းၽိတ်းတူဝ်ၵဝ်ႇ မိူဝ်ႈပႆႇၸီႉၼႄးပိူၼ်ႈ။ (Talk about your own mistakes before initiating the other person)
4.    ႁႂ်ႈဢွၵ်ႇၵႂၢမ်းထၢမ် ၽိူဝ်ႇတေဢွၵ်ႇၵႂၢမ်းသင်ႇ။ (Ask questions instead of gwing direct orders)
5.    ႁႂ်ႈပိူၼ်ႈမီးတိုဝ်ႉတၢင်း ၵူႈၼႃႈတူဝ်ၵဝ်ႇ။ (Let the other person save face)
6.    ယွင်ႈယေႃး လွင်ႈၶိုပ်ႈၼႃႈၼိုင်ႈဢိတ်းလႄႈ ယွင်ႈယေႃးလွင်ႈၶိုၼ်ႈၼႃႈၵူႈဢၼ်။ ၼႄလွင်ႈထုၵ်ႇၸႂ် လူၺ်ႈတင်ႈဢူၵ်းတင်ႈၸႂ်။ ယွင်ႈယေႃးလူၺ်ႈတင်းပုတ်းတင်းတႅင်ႈ။
ဢွမ်ႈ (Indirect) ဢမ်ႇတွၵ်ႇသိုဝ်ႈ၊ တွၵ်ႇတၢင်းၵူတ်ႉ။ ပဵၼ်ထွႆႈတၢင်းဢွၵ်ႇၶူင်း။ ဝၼ်းတူၵ်းၶူင်းတႄႉ ၵႆႉၸႂ်ႉၵိုၵ်း “ပွမ်ႈ” ဝႃႈ “ဢွမ်ႈပွမ်ႈ” ႁိုဝ် “မူၼ်းဢွမ်ႈပွမ်ႈ” “ဢွမ်ႈ” တီႈၼႆႈပွင်ႇဝႃႈ ဢမ်ႇၵႂႃႇသိုဝ်ႈသေ လဵပ်ႈပၼ်ႇၶဝ်ႈ ဝႄႈဢွၵ်ႇယဝ်ႉ။

Praise the slightest improvement and praise every improvement. Be heatly in your approbation and laish in your praise.
7.    ႁႂ်ႈပိူၼ်ႈလႆႈမီးၸိုဝ်ႈသဵင် ဢၼ်ယိုၼ်းယၢဝ်း။ (Give the other person a fine reputas tean to live up to)
8.    ပၼ်ႁႅင်းၸႂ်။ ႁဵတ်းႁႂ်ႈႁၼ်ဝႃႈ တၢင်းၽိတ်းၼႆႉ ၵႄႈငၢႆႈယူႇ။ (Use encouragement Make the fault seem easy to correct)
9.    ႁႂ်ႈပိူၼ်ႈငိၼ်းၸူမ်း ႁဵတ်းၸွမ်းၶႃႈၼႄႉၼမ်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇ။ (Make the other person happy about doing the thing you suggest)
ပပ်ႉၼၼ်ႉ ၼႃပဵၼ် 278 ၼႃႈ။ ၸွမ်ၽွင်းလူင်ၵဝ်ႇ ဢူးၼု ယၢမ်ႈပိၼ်ႇၽႃႇသႃႇၾၢႆႇမၢၼ်ႈမႃးသေ သွၼ်မႃးၼႂ်းႁူင်းႁဵၼ်းၸၼ်ႉသုင်။ သေးလၢႆဢမ်ႇလႆႈဢွၵ်ႇၸႂ်ႉမႃးၼႂ်းၵၢၼ်မိူင်း ၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ႁဝ်း။ သင်လႆႈၸႂ်ႉတိုဝ်းမႃးတႄႉ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ႁဝ်းပေႃးတေၵတ်းယဵၼ် ၶိုၼ်ႈယႂ်ႇၵႃႈႁိုဝ်ယဝ်ႉဢမ်ႇႁူႉ။

ပေႃးၽူႈဢၢၼ်ႇၶဝ်ဝႃႈ လႆႈႁူႉမွၵ်ႈၼႆႉၵေႃႈ ၸႂ်ႉတိုဝ်းၵႂႃႇလႆႈၼႂ်းၵၢၼ်ၽွမ်ႉႁူမ်ႈႁဝ်း ၼႆၵေႃႈဢမ်ႇတၢပ်ႈ ပိၼ်ႇၼႄ တီႈၵႂၢင်ႈမၼ်းယဝ်ႉ။ သင်ဝႃႈ “ၵူၼ်းၼႆႉဢမ်ႇမိူၼ်ၵၼ်။ ၵမ်ႈၽွင်ႈ ၼႄၼိုင်ႈၶိုပ်ႈ ႁၼ်ၼိုင်ႈသွၵ်ႇၼိုင်ႈဝႃး။ ၵမ်ႈၽွင်ႈသမ်ႉ ၼႄသွၵ်ႇၼႄဝႃး ၵေႃႈယင်းဢမ်ႇႁၼ်ၼိုင်ႈၶိုပ်ႈ။ မီးသင်ၵေႃႈ ႁႂ်ႈထူၵ်းၼႄပၼ်မူတ်းမူတ်း” ၼႆၵေႃႈ တေသိုပ်ႇပိၼ်ႇၽႃႇသႃႇၵႂႃႇပၼ်ယူႇဢေႃႈ။

ၸိုင်ႈတႆးႁႂ်ႈလွတ်ႈလႅဝ်းၵတ်းယဵၼ်ၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ
မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ႁႂ်ႈလွတ်ႈလႅဝ်းၵတ်းယဵၼ်ၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ