ပၢင်ဢုပ်ႇဢူဝ်းမၢၼ်ႈတင်းၶၢင် ဢၼ်ၸတ်းၼႂ်း မိူင်းၶႄႇၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်မၢၼ်ႈထုၵ်ႇမိပ်ႇ ငႅၼ်းသေပဵၼ်မႃး။ တႆးတင်းယၢင်းလႆႈၵႂႃႇၶဝ်ႈႁူမ်ႈ၊ ၵူၺ်းၵႃႈ တၢင်းၶႄႇဢမ်ႇပေႃးႁၢၼ်ႉၸႂ်ၶေႃႈတူၵ်း လူင်းသွင်ၾၢႆႇ။

လွင်ႈတၢင်းပဵၼ်မႃးပၢင်ၵုမ်ၼႆႉ ပူၼ်ႉမႃးမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 23/01/12 မီးၵၢၼ်ၸတ်းပၢင်ၵုမ်တီႈၵဵင်းမႆႇ မိူင်းထႆး။ ၽွင်းၼၼ်ႉ ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်ၶၢင် ၵႅမ်ၽူႈပွင်ၵၢၼ်သိုၵ်း ၵုၼ်ႇမေႃႇ တိုၵ်ႉဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်းထိုင် တီႈၵဵင်းမႆႇသေ ၶဝ်ႈႁူမ်ႈပၢင်ၵုမ်။ မၼ်းၸဝ်ႈလၢတ်ႈ ဝႃႈ- သုၼ်ႇတူဝ်ၶႃႈႁဝ်းႁၼ်လီ ပိူဝ်ႈတႃႇႁႂ်ႈမီးၽူႈ ဢွၼ်ႁူဝ်ယၢင်းလႄႈ ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်တႆး မႃးပဵၼ်လၵ်းထၢၼ်/ၽူႈႁူႉႁၼ်ၸွမ်း လႄႈ ၽူႈလဵပ်ႈႁဵၼ်း၊ သင်ပဵၼ်လႆႈ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈပဵၼ်ၵေႃႉ ဢၼ်မႃးၵပ်းၵွင်ႉၵၢႆႇပၼ်။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၼႆႉ ၵဝ်ၶႃႈတေတၢင်ႇ လၢတ်ႈၼႄၵူၼ်းလူင်ၾၢႆႇၼိူဝ်- ဝႃႈၼႆ။

ထိုင်မႃးဝၼ်းထိ 24/01/13 လႅင်ႇၶၢဝ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ- မိူဝ်ႈလဵဝ် ၸွမ်ၸိုင်ႈတဵင်းၸဵင်ႇထုၵ်ႇၽူႈဢွၼ်ႁူဝ် ၵူႈၸိုင်ႈမိူင်း ပႃးၸဵမ်မိူင်းၶႄႇ တဵၵ်းဢီးပိူဝ်ႈတႃႇၵႄႈလိတ်ႈပၼ်ႁႃမိူင်းၶၢင် လူၺ်ႈလၢႆးၵတ်းယဵၼ်။ ၵွပ်ႈၼၼ် ဢူးဢွင်ႇမိၼ်း ၶႂ်ႈႁူပ်ႉထူပ်းၸုမ်းၶၢင် (KIO) ၼႂ်းဝႆးဝႆးၼႆႉ။ မၼ်းၸဝ်ႈလၢတ်ႈဝႃႈ ဝၼ်းတေႁူပ်ႉဢုပ်ႇၵၼ် ၶႂ်ႈႁႂ်ႈပဵၼ်ဝၼ်းထိ 02/02/13 ၊  ၸတ်းၼႂ်းမိူင်းၶႄႇ တီႈမၢင်ႇသိုဝ် (မိူင်းၶွၼ်) ၵေႃႈယဝ်ႉ၊ ၸတ်းတီႈရူၺ်ႉလီ (မိူင်းမၢဝ်း)ၵေႃႈယဝ်ႉ တေမႃးၶဝ်ႈႁူမ်ႈယူႇ။ ၼွၵ်ႈသေၼၼ်ႉ ပိူဝ်ႈတႃႇ KNU (ႁူမ်ႈတုမ်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈယၢင်းၽိူၵ်ႇ)၊ RCSS/SSA  (ၶွင်ႊသီႊဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈ တႆး) ၶဝ်ႈႁူမ်ႈပဵၼ်ၽူႈလဵပ်ႈႁဵၼ်း၊ ပဵၼ်ၽူႈႁူႉႁၼ် ၸွမ်းၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ မၼ်းၸဝ်ႈႁပ်ႉယူႇ- ဝႃႈၼႆ။

ၵပ်းၵၢႆႇလွင်ႈၼႆႉ ထိုင်မႃးဝၼ်းထိ 26/02/13 ဢူးဢွင်ႇမိၼ်း [ၵႅမ်ႁူဝ်ပဝ်ႈ(မၢႆ 2) ၶွမ်ႊမတီႊၶိုင်ပွင် လွင်ႈငမ်းယဵၼ် ၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် (UPWC)] လၢတ်ႈဝႃႈ- ပိူဝ်ႈတႃႇဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်တင်းၶၢင်ၼႆႉ ၾၢႆႇတပ်ႉသိုၵ်း ဢမ်ႇပေႃးၶႂ်ႈၵႂႃႇမိူင်းၶႄႇ။ ပဵၼ်ႁိုဝ်ၵေႃႈယဝ်ႉ ၽူႈၵွၼ်းသိုၵ်းသုင်သုတ်း ၸွမ်သိုၵ်းလူင် မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇတႄႉ ႁၼ်လီယူႇ- ဝႃႈၼႆ။

ထိုင်မႃးဝၼ်းထိ 28/01/13 တၢင်းလႅင်ႇၶၢဝ်ႇ တုၵ်းယွၼ်းတီႈၸုမ်းၶၢင် KIO ဝႃႈ- လွင်ႈပၢင်ဢုပ်ႇဢူဝ်း ၼႆႉ ယႃႇပေႁႂ်ႈပူၼ်ႉ ဝၼ်းထိ 05/02/13 ၊ ယွၼ်ႉဝႃႈဝၼ်းထိ 11/02/13 ပဵၼ်ပီမႂ်ႇၶႄႇ၊ ၵွပ်ႈၼၼ် ပေႃးဢမ်ႇတူၵ်းလိုၼ်းဝၼ်းထိ 5 တေလီသုတ်း။ ထိုင်မႃးဝၼ်းထိ 30/01/13 ၽူႈၵပ်းသိုပ်ႇလၢတ်ႈ ထႅင်ႈဝႃႈ- မိူဝ်ႈလဵဝ် မိူင်းၶႄႇမႆႈၸႂ်တႄႉတႄႉ၊ ၵွပ်ႈၼၼ် ယူႇတီႈၶႄႇလႆႈတုၵ်း ယွၼ်းတီႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ တဵင်းၸဵင်ႇဝႃႈ ႁႂ်ႈလႆႈႁူပ်ႉထူပ်းၵၼ်တင်းၸုမ်းၶၢင် KIO ၵမ်းလဵဝ်၊ ၵဵပ်းၵပ်းလွင်ႈပၢင်ႁူပ်ႉထူပ်းဢုပ်ႇ ဢူဝ်းၼႆႉ ၶႄႇၽွမ်ႉ ပိူဝ်ႈတႃႇၵမ်ႉၸွႆႈပၼ်ၵူႈပိူင်ပိူင်၊ ၶႄႇယင်းၼႄႉၼမ်း ပိူဝ်ႈတႃႇဢဝ်ႁိူဝ်းဝိၼ်းမႃး ႁပ်ႉသူင်ႇ ၸုမ်းၽူႈတႅၼ်း ၼေႇပျီႇတေႃႇလူးၵွၼ်ႇ- ဝႃႈၼႆ။

ထိုင်မႃးဝၼ်းထိ 01/02/13  လႅင်ႇၶၢဝ်ႇဝႃႈ ဢၼ်ဝႃႉတေႁပ်ႉပဵၼ်ၸဝ်ႈတႃႇၼၸတ်းပၢင်ၵုမ် 2 ၾၢႆႇ (မၢၼ်ႈတင်းၶၢင်)ၼႆႉ ဢိင်ၼိူဝ်တၢင်းၾၢႆႇပီႈၼွင်ႉၶႄႇ လၢတ်ႈဝႃႈတေႁပ်ႉပဵၼ်ၸဝ်ႈတႃႇၼလႄႈ ပၢင်ၵုမ်ၼႆႉ တေၸတ်းတီႈၼႂ်းမိူင်းၶႄႇ ဝၼ်းထိ 04/02/13 ၊ တေဢမ်ႇၸႂ်ႈတီႈပၢင်သၢင်း။ ထိုင်မႃး ဝၼ်းထိ 02/02/13 လႅင်ႇၶၢဝ်ႇလၢတ်ႈထႅင်ႈဝႃႈ ဢွင်ႈတီႈဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်ၼႆႉ လုၵ်ႉတီႈမၢင်ႇသိုဝ် (မိူင်းၶွၼ်)သေ လႅၵ်ႈလၢႆႈပဵၼ်ရူၺ်ႉလီ (မိူင်းမၢဝ်း)- ဝႃႈၼႆ။

ဢိင်ၼိူဝ်လွင်ႈတၢင်းၸိူဝ်းၼႆႉသေ ထိုင်မႃးဝၼ်းထိ 04/02/13 မၢၼ်ႈ တင်းၶၢင် ပဵၼ်မႃးပၢင်ႁူပ်ႉ ထူပ်းဢုပ်ႇၵုမ်ၵၼ်တီႈမိူင်း မၢဝ်း။ တူဝ်တႅၼ်းယၢင်း (KNU) တင်း တူဝ်တႅၼ်းတႆး (RCSS/SSA) ၵေႃႈ လႆႈၵႂႃႇၶဝ်ႈႁူမ်ႈပႃး ပဵၼ်ၽူႈလဵပ်ႈႁဵၼ်းလႄႈ ၽူႈႁူႉႁၼ်ၸွမ်း။ ၵူၺ်းၵႃႈ မိူင်းၶႄႇ ဢမ်ႇႁၼ်လီၶေႃႈ တူၵ်းလူင်း ဝႃႈလူၺ်ႈလွင်ႈၸွႆႈထႅမ်တၢင်းပိူင်ၵူၼ်း (Humanitarian assistance) ဢိၵ်ႇ လွင်ႈပႂ်ႉပႃးလူ လွမ်ၵၢၼ် ၵိုတ်းယိုဝ်း (Ceasefire monitoring) -ၽူႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈပၢင်ၵုမ်ၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈ ၼင်ႇၼႆ။