Wednesday, September 13, 2017

သႄႉၵၼ်သႄႉပႃႈၼႃႈ ယွင်ႈၵၼ်ယွင်ႈပႃႈလင်

ၼႂ်းလူၵ်ႈလူင်ၼႆႉ မီးလႅင်းလႄႈလပ်းသိင်ႇ မီးလီလႄႈၸႃႉ သွင်ၽၢၵ်ႇသွင်ၾၢႆႇၵူႈတီႈ ၵူႈမိူဝ်ႈ။ လႅင်းလႄႈလပ်းသိင်ႇ ၼၼ်ႉ ၽႂ်ၽႂ်ၵေႃႈတၵ်းႁူႉ။ တေႃႈၼင်ႇၵူၼ်းတႃဝွတ်ႇယင်းႁူႉၵၢင်ဝၼ်းၵၢင်ၶိုၼ်း။ ၵူၺ်းၵႃႈလီလႄႈၸႃႉၼၼ်ႉ ၵူႈၵေႃႉ ႁူႉယူႇသေတႃႉၵေႃႈ တေဢမ်ႇပေႃးမေႃၸႅၵ်ႇမေႃယႅၵ်ႈႁိုဝ် ဢမ်ႇယွမ်းၸႅၵ်ႇယွမ်းယႅၵ်ႈ။ ၵွပ်ႈဝႃႈ မၢင်ၸိူဝ်းတေၶဝ်ႈၶၢင်ႈ ယူႇၾၢႆႇတူဝ်ၵဝ်ႇတိၵ်းတိၵ်းသေ ဢမ်ႇယွမ်းႁပ်ႉႁဵတ်ႇၽူလ်ၾၢႆႇပိူၼ်ႈ။


ပိူင်လွင်ႈၵူၼ်း ဢၼ်ၵူၼ်းႁဝ်းလူင်လိုမ်းႁိုဝ် ဢမ်ႇႁူႉၸၵ်းတူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၼၼ်ႉ ၵမ်ႈၼမ်တေႁူႉလိူင်ႈပိူၼ်ႈ ထတ်းသၢင် ပိူၼ်ႈ ႁၼ်လီႁၼ်ၸႃႉပိူၼ်ႈၵူၺ်း လွင်ႈလီလွင်ႈၸႃႉၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ဢမ်ႇတွၼ်ႉၶွၼ်းယဝ်ႇသၢႆႇသၢင် ထတ်းတူၺ်းၶိုၼ်း။ ဝူၼ်ႉဝႃႈ ႁဵတ်ႇၽူလ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ပၢႆးဝူၼ်ႉၸဝ်ႈၵဝ်ႇ တၢင်းႁဵတ်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ၸိုဝ်ႈၸႂ်ႈထုၵ်ႇမႅၼ်ႈၵူႈလွင်ႈၵူႈဢၼ်ၵူႈမိူဝ်ႈ မိူၼ်ၽူႈတတ်းသိလ်(တြႃး)မၢင်ၸဝ်ႈမၢင်ၵေႃႉၵေႃႈ ဢမ်ႇတွၼ်ႉလႆႈထတ်းသၢင်တူဝ်ၵဝ်ႇ။


ႁူမ်ႈဝႃႈ ၽူႈတတ်းသိလ် (တြႃး) တတ်းသိလ်ထုၵ်ႇမႅၼ်ႈမႃးလၢႆလၢႆလိူင်ႈ လူၺ်ႈၶေႃႈမုလ်းဢၼ်ၾၢႆႇၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ ၵဵပ်းႁွမ်တွမ်ၶွၼ်ႈ ယွႆႈသေးထီႇ ထူၼ်ႈ တႅမ်ႈသူင်ႇယိုၼ်ႈမွပ်ႈမႃးၼၼ်ႉ မၢင်လွင်ႈတတ်းသိလ်ၽိတ်းၵႂႃႇၵေႃႈ ယၢမ်ႈမီးမႃးယူႇ။ ဢမ်ႇၵွမ်ႉပိူၼ်ႈၵူၺ်း တူဝ်ၵူၼ်းႁဝ်းၵူႈၵေႃႉတၵ်းပဵၼ်ယူႇ။ ယွၼ်ႉၼၼ်ႉထုၵ်ႇလီၾၢင်ႉတိူၼ်ႁင်းၽႂ်မၼ်းလႄႈ ၶိုၼ်းထတ်းသၢင်တူၺ်းတူဝ် ၸဝ်ႈၵဝ်ႇယူႇ။ ၵွၼ်ႇတေလၢတ်ႈတေႁဵတ်း တၵ်းဝူၼ်ႉႁႂ်ႈထီႇထူၼ်ႈ ဝၢႆးလၢတ်ႈဝၢႆးႁဵတ်းယဝ်ႉ ၶိုၼ်းထတ်းသၢင် ၸွင်ႇ မၼ်းသၢင်ႇထုၵ်ႇၸိုဝ်ႈၸႂ်ႈ ၽိတ်းထုၵ်ႇၸိူင်ႉႁိုဝ်။


ၾိင်ႈတိုဝ်းၵမ် ဢၼ်ၵူၼ်းထဝ်ႈပူႇမွၼ်ႇပွၼ်ႈသွၼ်ၵႂၢမ်းၶူမ်းယမ်မႃး "သႄႉၵၼ်သႄႉပႃႈၼႃႈ ယွင်ႈၵၼ်ယွင်ႈပႃႈလင်" ၼၼ်ႉ ပွင်ႇဝႃႈသႄႉပႃႈၼႃႈပဵၼ်ၵၢၼ်မႄး ၼႄးပႃႈလင်ပွင်ႇဝႃႈသႄႉသွမ်း (ၶႃႉၸိုဝ်ႈၶၢႆသဵင်) ပိူၼ်ႈ။ ယွင်ႈၵၼ် ယွင်ႈပႃႈ ၼႃႈၼၼ်ႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵေႃႉထုၵ်ႇယွင်ႈ (ၵူၼ်းမီးတင်းႁူႉ) ဢမ်ႇမေႃယူႇ ဢမ်ႇမေႃဝႆႉတူဝ် ဢိၵ်ႇတင်းႁူႉဝႃႈ ၵူၼ်းၵေႃႉၼႆႉ မၼ်းၶႂ်ႈလႆႈသင်တီႈၵဝ်ႇၼႆယဝ်ႉ။ ထႅင်ႈလွင်ႈၼိုင်ႈၵေႃႈ ပဵၼ်ၵၢၼ်လိူမ်ႈၵိူမ်ႈ(လေးၶႅင်ႈလေးၶႃ)ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼႆ ၵႂၢမ်းၶူမ်းၽၢႆဢၼ်ၵူၼ်းထဝ်ႈပွၼ်ႈသွၼ်မႃး "သႄႉၵၼ်သႄႉပႃႈၼႃႈ ယွင်ႈၵၼ်ယွင်ႈပႃႈလင်" ၼႆႉပဵၼ်သိလ်ထမ်း (တြႃး)ဢၼ်ၼိုင်ႈ ထုၵ်ႇလႆႈယူႇၵိုၵ်းတူဝ်ၸႂ်။ ယိင်ႈပဵၼ်ၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင် ယိင်ႈသိလ်ထမ်းၼႆႉမီးၵႃႈၶၼ်ယႂ်ႇ။ ယေႈၵႆႉ လၢတ်ႈၵႆႉၼႄးၵႆႉသႄႇၵႆႉတွၵ်ႈၵႆႉယွၵ်ႈၵႆႉလၢတ်ႈၵႂၢမ်းၸၼ်ႉတႅမ်ႇၵေႃႈ ပဵၼ်ၵၢၼ်ၶိုၼ်းတိုတ်ႉၸၼ် ၸၼ်ႉၸဝ်ႈၵဝ်ႇ လူင်းတႅမ်ႇ တိၵ်းတိၵ်းၵူၺ်း။


လၢတ်ႈၶိူဝ်းပိူၼ်ႈဢမ်ႇလီ ယႃႇထၢင်ႇဝႃႈတူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇတေလီ ယိင်ႈၶႅၼ်းႁဵတ်းႁႂ်ႈတူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇပႅတ်ႈလၢႆ။ မိူဝ်ႈမႃး လၢတ်ႈ လွင်ႈပိူၼ်ႈဢမ်ႇလီၼႄႁဝ်း ထႅင်ႈတီႈၼိုင်ႈၵေႃႈ တၵ်းတေၵႂႃႇလၢတ်ႈလွင်ႈႁဝ်းဢမ်ႇလီၼၼ်ႉၵူၺ်း။ ၵူၼ်း လၢတ်ႈၶိူဝ်းပိူၼ်ႈဢမ်ႇလီၼၼ်ႉ ၵမ်ႈၼမ် တေပဵၼ်ၵူၼ်းၼိင်ႈပိူၼ်ႈ ၶွႆပိူၼ်ႈ ဢမ်ႇႁၢၼ်ႉၸႂ်ၼိူဝ်ပိူၼ်ႈ ၶႂ်ႈယႃႉပိူၼ်ႈလႄႈ ဢႅဝ်ႇၶႃႉၸိုဝ်ႈၶၢႆသဵင်ယႃႉၵဝ်း ၶႂ်ႈႁႂ်ႈပိူၼ်ႈလူႉပိူၼ်ႈၵွႆ ႁႂ်ႈပိူၼ်ႈႁၼ်မိူၼ် ႁူႉမိူၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ပဵၼ်ၾၢႆႇၸဝ်ႈၵဝ်ႇၼၼ်ႉ ၵူၺ်း။


ၼႂ်းပၢင်ၵူၼ်းတင်းၼမ် ၸိူင်ႉၼင်ႇပၢင်ၵုမ်လႂ်ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈၼင်ႇၼၼ် မိူဝ်ႈပိူၼ်ႈၵၢဝ်ႇလၢတ်ႈၸီႉၼမ်းသပ်းၸႅင်ႈၼႄ ၼၼ်ႉ  ၸဝ်ႈၵဝ်ႇသမ်ႉဢမ်ႇတၵ်းသဵင်သေ ဝၢႆးဢွၵ်ႇမႃးတၢင်းၼွၵ်ႈသမ်ႉမႃးထတ်းသၢင်လွင်ႈၸႃႉပိူၼ်ႈ ၼႆႉၵေႃႈ ဢမ်ႇလီ။ သင်ဝႃႈဢဝ်မႃးထတ်းသၢင်ႁဵတ်ႇလႄႈၽူလ်လီဢမ်ႇလီၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇယင်းတေလႆႈတၢင်းႁူႉလူးၵွၼ်ႇ။


လူၺ်ႈၵၢၼ်မိူင်းၵေႃႈလီ ၵၢၼ်တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းၵေႃႈလီ ဢၼ်ႁဝ်းဢမ်ႇၽွမ်ႉၵၼ်လႆႈ။ သူၼ်ႇၼိုင်ႈၵေႃႈ လိူဝ်သေႁဝ်း ဢမ်ႇယွမ်းႁပ်ႉႁဵတ်ႇၽူလ်ၵၼ် ဢမ်ႇဝႆႉၵႂၢမ်းႁၵ်ႉတေႃႇၵၼ် ဢမ်ႇယုမ်ႇယမ်ၼပ်ႉထိုဝ်ၵၼ် ဢမ်ႇဝႆႉၶိုၵ်ႉၵၼ်။ လိူဝ် ၼၼ်ႉၼႂ်းၵႄႈၵၢင်မၼ်း ယင်းပၢႆမီးပႃးၵႂၢမ်းသႄႉၼႄးၵၼ် ၵႂၢမ်းသႄႇယူင်းပူင်းၸႃႉၵၼ် ၶႃႉၸိုဝ်ႈၶၢႆသဵင်ၵၼ်  ယွၼ်ႉ ၼႆႉၵေႃႈပိူင်ၼိုင်ႈ ၵၢၼ်ၽွမ်ႉႁူမ်ႈဢမ်ႇၵိူတ်ႇၶိုၼ်ႈပဵၼ်မႃးလႆႈ။ ၽူႈၶဵၼ်ၶဝ်ႁူႉလိုၵ်ႉႁူႉတိုၼ်ႈလွင်ႈႁဝ်းၸိူဝ်းၼႆႉ ၸင်ႇဝႆႉ မဝ် ဢဝ်တိုဝ်ႉတၢင်းလွင်ႈၼႆႉသေ ဢမ်ႇၵူဝ်ၵိၼ်ႁဝ်းလႄႈၸင်ႇလူလၢႆႁဝ်းမႃး ။


ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈလီ ၵူၼ်းႁဝ်းၵူႈၵေႃႉ လူၺ်ႈၵၢၼ်ပိၼ်ႇပႆႇႁၵ်ႉၵၼ် ၵၢၼ်ယုမ်ႇယမ်ၼပ်ႉထိုဝ်ၵၼ် ၵၢၼ်ယုၵ်ႉယွင်ႈၵၼ် ၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၵၢၼ်လီတိုဝ်းၵမ်မႅတ်ႇပႅင်းႁႂ်ႈၵိုမ်းဝႆႉၼႂ်းမၢၵ်ႇႁူဝ်ၸႂ်လူင်ၽႂ်မၼ်းယူႇ။


မၢႆတွင်း *


ပွင်ႈၵႂၢမ်းဢွၼ်ႇႁူဝ်ၼႆႉ  ဝႆႉပဵၼ်ၵၢၼ်ၵႅမ်းၾၢင်ႉ
ပိုတ်ႇငၢင်ႉတၵ်ႉတိူၼ်ၸႂ်  ဢမ်ႇမၢႆၽႂ်ၶိုၵ်ႉတွၼ်း
ယွၼ်းပဵၼ်ၵၢၼ်ထတ်းယင်ႇ  ၸွင်ႇပဵၼ်ၼင်ႇထွႆႈၵႂၢမ်း
ယၢမ်းၼႆႉလီၵႄႈမႄး  ၸၢင်ႈၶႄးပဵၼ်ၽွၼ်းလီ
သုၵ်ႈသီၸႂ်ၸၢင်ႇၸိုၼ်ႈ  ယုၵ်ႉသုင်ၶိုၼ်ႈမုၼ်းတိူဝ်း
ၸၼ်ႉၶိူဝ်းၵူၼ်းၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ  လႅၵ်ႈလၢႆႈမႂ်ႇၸႂ်ႁဝ်း
ၵဝ်ၼဝ်းၸူမ်မူၵ်းၵူမ်ႇ  ၶီႈႁူမ်ႇၽႄးမႃးႁိုင်
ထိုင်ၶၢဝ်းယမ်းလႅၵ်ႈလၢႆႈၸႂ်ႁဝ်းယဝ်ႉ