ၵူၼ်းၶိူဝ်းတႆးႁဝ်းဢၼ်မႃးႁဵတ်းၵၢၼ်မီးယူႇၼႂ်းမိူင်းထႆး ဢမ်ႇဝႃႈ ၵဵင်းမႆႇ လမ်းပုၼ်း မိူင်းၵွၵ်ႇ ရယွင်း ၶျူၼ်းၿုရီး ဢိၵ်ႇတင်း လၢႆလၢႆတီႈတူဝ်ႈပတ်းပိုၼ်ႉမိူင်းထႆး တေမီးၵႃႈႁိုဝ် မၢင်ၵေႃႉၵေႃႈဝႃႈ ပဵၼ်လၢၼ်ႉ မၢင်ၵေႃႉၵေႃႈဝႃႈ ပဵၼ်ႁူဝ်သႅၼ် ။ ပေႃးႁဝ်းမႃးတူၺ်းမိူဝ်ႈ မီးငၢၼ်းမီးပွႆး ၼႂ်းမိူင်းထႆး ဢမ်ႇဝႃႈတီႈလႂ်ၸႄႈဝဵင်းလႂ် ႁၼ်ၼုင်ႈၶူဝ်းတႆး ပေႃးတဵမ်ၵႂႃႇသဵင်ႈ ပဵၼ်ဢၼ်လီယွင်ႈဢၢမ်းတႄႉတႄႉ ။
ၵူၺ်းၵႃႈပေႃးထၢမ်ဝႃႈၸွင်ႇႁဝ်းၽွမ်ႉၵၼ်ၼႆ တေတွပ်ႇဝႃႈႁိုဝ်?။ ၵူၺ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇပဵၵ်ႇၸႂ်သင်၊ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈပဵၼ်တႆးလႄႈ တႆးၵေႃႈတႆးၵူၺ်း တေလႆႈဝႃႈၼႆ ။ ဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်း သင်ၶ တုၵ်း ယွၼ်း ပႃႊတီႊၵၢၼ်မိူင်း လႄႈသိုၵ်း 2 တပ်ႉသိုၵ်း ၽွမ်ႉႁူမ်ႈၵၼ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ တေႃႈၼင်ႇၼႆၵူၺ်း ဢမ်ႇပႅၵ်ႇၸႂ်သင် ။ ၵွပ်ႈသင် လွင်ႈသင် ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ဝူၼ်ႉသွၼ်ႇ ဢဝ်တီႈတူဝ်ႁဝ်း ပဵၼ်တူဝ်တႅၵ်ႈမၼ်းလႆႈယူႇၵူၺ်း၊ ၵွပ်ႈသင်ပိူၼ်ႈ ဢမ်ႇၽွမ်ႉႁဝ်း ၵွပ်ႈသင်ႁဝ်းဢမ်ႇၽွမ်ႉပိူၼ်ႈ။ ၶႂ်ႈဝႃႈ ၵွပ်ႈပုၼ်ႈသူၼ်ႇတူဝ် ၵွပ်ႈၸိုဝ်ႈသဵင် ၵွပ်ႈမႃႇၼ ၵွပ်ႈလၵ်းၼမ်း ၵွပ်ႈလၢႆးႁဵတ်းလၢႆးသၢင်ႈ သင်ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈလီ ပေႃးဢဵၼ်းဢၢၼ်းယိူင်းမၢႆ တီႈလဵဝ် ဢၼ်လဵဝ် ၵၼ်တႄႉတေၸၢင်ႈပိၼ်ႇလၢႆႈၸႂ်ႁဝ်းလႆႈယူႇ ဝူၼ်ႉသွၼ်ႇယုမ်ႇယမ် ၼင်ႇၼႆ ။
ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈလီ မိူဝ်ႈၶၢဝ်းယၢမ်းငဝ်းလၢႆးဢမ်ႇပႂ်ႉထႃႈႁဝ်း၊ ၽိူဝ်ႇတေပႂ်ႉၶၢဝ်းယၢမ်းလႄႈငဝ်းလၢႆးမႃးထိုင်ႁဝ်းၼၼ်ႉ ႁဝ်းထုၵ်ႇလီႁိမ်ၶၢဝ်းယၢမ်းသၢင်ႈငဝ်းလၢႆး ႁႂ်ႈမၼ်းပဵၼ်ၶွင်ႁဝ်းၼႆ ဝူၼ်ႉၶွပ်ႈႁၼ်ဝႃႈ တႆးႁဝ်းဢၼ်ယူႇၼႂ်းမိူင်းထႆးၼၼ်ႉ ပေႃးႁဝ်းၶွတ်ႇၽွတ်ႈၵေႃႇတင်ႈ (တူဝ်ယၢင်ႇမၼ်း) မိူၼ်ၼင်ႇ“ႁူမ်ႈတုမ်ၵူၼ်းၶိူဝ်းတႆး မိူင်းထႆး” ၼႆၶိုၼ်ႈမႃးသေ ႁႂ်ႈၸုမ်းတႆးၵူႈၸုမ်း ဢၼ်မီးယူႇၼႂ်းမိူင်းထႆးၵူႈၸုမ်းၶဝ်ႈပႃးလႄႈပေႃးတႃႇၼႃႈၵၢၼ်တႃငၢၼ်း ပုၼ်ႈၽွၼ်းၸုမ်းၽႂ်မၼ်း မီးၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈႁဵတ်းၵႂႃႇႁင်းၽႂ်ႁင်းမၼ်း တေဢမ်ႇၵႂႃႇယႃႉပၵ်းပိူင်ၸုမ်းလႂ်ၸုမ်းၼၼ်ႉ။ ပေႃးပဵၼ်လွင်ႈဢၼ်ၵဵဝ်ႇၵၢၼ် ၸိူဝ်ႈၸၢတ်ႈၸိူဝ်ႈၶိူဝ်း လိၵ်ႈလၢႆးၾိင်ႈငႄႈ ၽႃသႃၵႂၢမ်းလၢတ်ႈ ဢၼ်ယႂ်ႇဢၼ်လူင်မၼ်း ဢၼ်ပဵၼ်ၼႃႈပဵၼ်တႃတႆး ၼႂ်းမိူင်းထႆးၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ႁဝ်းမႃးဢုပ်ႇၵၼ် ႁူမ်ႈၵၼ်ႁဵတ်းသၢင်ႈ ၼႆတေလီယူႇႁိုဝ်။ ဢမ်ႇၵွမ်ႉၵႃႈၼၼ်ႉၵူၺ်း လွင်ႈၵၢၼ် ပိၼ်ႇပၢႆႇၸွႆႈထႅမ်ၵၼ်ယၢမ်းတုၵ်ႉယၢမ်းမႆႈလႂ် ၶႅၵ်ႇလီပၢင်ၸႃႉလႂ် ဢၼ်ၵိူတ်ႇပဵၼ်ယူႇၼႂ်းတူင်ႇဝူင်းတႆးႁဝ်း ၵူႈသမ်ႇ သႅၼ်ပိူင် ႁႂ်ႈႁဝ်းပေႃးၶဝ်ႈဢွၵ်ႇၸၢင်ႈၸွႆႈထႅမ်ၵၼ်လႆႈၶိုတ်းတၼ်းၼၼ်ႉ ႁဝ်းထုၵ်ႇလီၽွမ်ႉႁူမ်ႈၵၼ်ယူႇ။ ၼႂ်းတူင်ႇဝူင်း ႁဝ်း ႁႂ်ႈပေႃးမီးပၢင်ႁူပ်ႉထူပ်းဢုပ်ႇၵၼ် 1 ပီ ၼိုင်ႈပွၵ်ႈႁိုဝ် 6 လိူၼ်ၼိုင်ႈပွၵ်ႈ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။
မိူဝ်ႈလဵဝ် တီႈၵဵင်းမႆႇ မိူင်းၵွၵ်ႇ မီးၸုမ်းတႆးယူႇလၢႆၸုမ်း၊ ၵူႈၸုမ်းၵေႃႈမီးဢဵၼ်းဢၢၼ်းႁင်းၽႂ်ႁင်းမၼ်း။ ပိူင်လူင်မၼ်း တႃႇၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၼႆၼၼ်ႉတိုၼ်းပႃးၵူႈၸုမ်းယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၽိူဝ်ႇႁဝ်းတေယူႇၽႂ်ယူႇမၼ်း ႁဵတ်းၽႂ်ႁဵတ်းမၼ်း ယူႇၵူၺ်းတႄႉ ႁၼ်ယူႇဝႃႈပုၼ်ႈပၢင်ႈၽွၼ်းလီမၼ်းဢမ်ႇထိုင်တီႈ။ ၵွပ်ႈၼႆ ပေႃးႁဝ်းၸွႆႈၵၼ်ဝူၼ်ႉ ႁူမ်ႈၵၼ်ႁဵတ်း ၼႆတေလႆႈႁၼ်ၼမ်ႉတွၼ်းၽွၼ်းလီမၼ်းၵႂၢင်ယႂ်ႇၼမ်မႃးလိူဝ်ၵဝ်ႇယူႇ။ ၵဵဝ်ႇၵပ်း လွင်ႈၼႆႉ ၽႂ်မီးပၢႆးဝူၼ်ႉတၢင်းႁၼ် ၸိူင်ႉႁိုဝ် ၶႂ်ႈယွၼ်းႁႂ်ႈမႃးၸွႆႈထႅမ်ဢွၵ်ႇပၢႆးဝူၼ်ႉပၼ်ယူႇ။
ၽိူဝ်ႇႁဝ်းတုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈၽႂ်ဢမ်ႇၽႂ်ႁဵတ်းလွင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈယူႇၼၼ်ႉ ႁဝ်းမႃးႁဵတ်းၼႄ “တူဝ်ယၢင်ႇ”မၼ်း ဢမ်ႇလီႁိုဝ်။ သဵင်ႁဝ်းၵေႃႈတေလင် “ႁဵၵ်ႈႁွင်ႉသင်ၵေႃႈပိူၼ်ႈတေထွမ်ႇ” ငိုၼ်းႁဝ်းၵေႃႈတေၼမ် “ႁဵတ်းသင်ၵေႃႈတေငၢႆႈ” ႁႅင်းႁဝ်းၵေႃႈတေယႂ်ႇ “ၽႂ်ႁၼ်ၵေႃႈ ၵဵင်(ဢႃးၼႃႇ)ၵူဝ် တေယွင်ႈယေႃး ”။
ၸိူဝ်းၼႆႉ ပေႃးပီႈၼွင်ႉၸုမ်းတႆးၼႂ်းမိူင်းထႆးႁဝ်းႁဵတ်းသၢင်ႈၵႂႃႇလႆႈၸိုင် တၵ်းတေဢမ်ႇမီးလွင်ႈပုတ်းတိုၼ်း တႃႇၵၢၼ် ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈလႄႈတေပဵၼ်ႁႅင်းလူင်ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၼိုင်ႈတႃႇၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ။ ပေႃးတႄႇတီႈလဵၵ်ႉလဵၵ်ႉဢွၼ်ႇႁဝ်းၼႂ်းၵဵင်းမႆႇ မိူင်းထႆး လႆႈၸိုင်။ ဝၢႆးၼႆႉယူဝ်ၵူႈတီႈတီႈႁူမ်ႈတင်းၼွၵ်ႈမိူင်း ၼႂ်းမိူင်းတႆးႁဝ်းၵေႃႈ တေၸၢင်းပဵၼ်မႃးဢမ်ႇႁၢင်ႉယူႇ။
ပွင်ႈၵႂၢမ်း(မွၼ်းၶိူဝ်း)