ၽူႈႁၵ်ႉၸၢတ်ႈဝၢၼ်ႈမိူင်း ၸတ်းႁဵတ်း ဝၼ်းၵိူတ်ႇပၼ် ၸဝ်ႈသိုၵ်းလူင် သူးလၢႆး ဢႃယုၶွပ်ႈတဵမ် 80 ပီ တီႈဝၢၼ်ႈႁိၼ်တႅၵ်ႇ(ထိူတ်ႉထႆး) မီးၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင် လႄႈ ၸုမ်းတူင်ႉၼိုင်တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း ၼွၵ်ႈမိူင်း/ၼႂ်းမိူင်း ၶဝ်ႈႁူမ်ႈၼမ် ။
ဝၼ်းတီႈ 23/05/2016 ယၢမ်း ၵၢင်ၼႂ် မီးပၢင်သင်ၶၸဝ်ႈ သုတ်ႇမုၼ်းသိုပ်ႇၸႆးတႃ ၊ တၼ်းၶဝ်ႈသွမ်း သင်ၶၸဝ်ႈ လႄႈ လဵင်ႉလူပီႈၼွင်ႉမႃးၶဝ်ႈႁူမ်ႈ ၼႂ်းဝၼ်းၵိူတ်ႇ ၸဝ်ႈသိုၵ်းလူင် သူးလၢႆး တီႈဝၢၼ်ႈႁိၼ်တႅၵ်ႇ (ထိူတ်ႈထႆး) ၸႄႈတွၼ်ႈၵဵင်းႁၢႆး ၸိုင်ႈထႆး ။
ၸဝ်ႈသိုၵ်းလူင် ၸဝ်ႈသူးလၢႆး လၢတ်ႈၶေႃႈၵႂၢမ်းငိၼ်းၸူမ်း ၽူႈမႃးၶဝ်ႈႁူမ်ႈၼႂ်းဝၼ်းၵိူတ်ႇဝႃႈ “ ငိၼ်းၸူမ်း ပီႈၼွင်ႉၸိူဝ်း သႂ်ႇဢဵၼ်သႂ်ႇႁႅင်းၸွႆႈ ၊ ၸိူဝ်းမႃးၶဝ်ႈႁူမ်ႈပၢင်ပွႆး ၶွပ်ႈၶူပ်ႇ 80 ပီ ၶႃႈႁဝ်း ” ဝႃႈၼႆ ။
ၸဝ်ႈၸၢႆးယီႈ ၵႅမ်ႁူဝ်ပဝ်ႈ ၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး / တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး RCSS/SSA ၵၢဝ်ႇယွၼ်းသူးၼႂ်းဝၼ်ၵိူတ်ႇၸဝ်ႈသူးလၢႆး ဝႃႈ “ ႁူမ်ၸူမ်းၸွမ်း ၸဝ်ႈသိုၵ်းလူင် သူးလၢႆး ၶွပ်ႈၶူပ်ႇတဵမ် 80 ပီ လႄႈ ငိၼ်းၸူမ်း ပီႈၼွင်ႉတီႈမႃးပၼ်ဢဵၼ် ပၼ်ႁႅင်းတေႃႇထိုင်မႃး ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ” ဝႃႈၼႆ ။
ၼႂ်းပၢင်ပွႆးဝၼ်းၵိူတ်ႇၸဝ်ႈသိုၵ်းလူင် သူးလၢႆးၼႆႉ တေမီးၸုမ်းတူင်ႉၼိုင်တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းၼွၵ်ႈမိူင်း ၼႂ်းမိူင်းလႄႈ ၼႂ်းတပ်ႉသိုၵ်း လွႆၵေႃႇဝၼ်း လွႆတႆးလႅင်း ၸုမ်းသိုၵ်းၵဝ်ႇ ပၢၼ် MTA ၊ ၸုမ်းသိုၵ်း ဢူၺ်းလီ ပျီႇၸူႉၸိတ်ႉၼႂ်းမိူင်း ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ဝႃႈၼႆ ။
ဝၼ်းတီႈ 23 မိူဝ်ႈၼႆႉ ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈသမ်ႉ တေမီးပၢင်ၵိၼ်ၶဝ်ႈႁူမ်ႈမူႇလႄႈ ပၢင်လဝ်ႇမူၼ်း တူၼ်ႈၸႂ် ဝႃႈၼႆ ။
ၸဝ်ႈသိုၵ်းလူင် သူးလၢႆးၼႆႉ ၸိုဝ်ႈမိူဝ်ႈလဵၵ်ႉ ႁွင်ႉၶုၼ်ယီႈ ၊ ၸိုဝ်ႈၼႂ်းသိုၵ်း ပဵၼ်ၸဝ်ႈသူးလၢႆး ၊ ပေႃႈပဵၼ်ၶုၼ်လူႇ (ၸဝ်ႈၵိၼ်မိူင်း မိူင်းၵႅတ်ႈ) မႄႈၼၢႆးမူင်ပၼ်း ၊ ပီၵိူတ်ႇ လိူၼ် (7) မႂ်ႇ (5) ၶမ်ႈ ၊ ဝၼ်းၽတ်း ၊ ဝၼ်းတီႈ 24/05/1935 ၊ တီႈၵိူတ်ႇ ဝၢၼ်ႈလူင် ၊ မိူင်းၵႅတ်ႈ သႅၼ်ဝီႁွင်ႇ ၊ ပၢႆးပၺ်ၺႃ ဢွင်ႇပူၼ်ႉၸၼ်ႉ 6 ၊ ႁူင်းႁဵၼ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ။ 1959 တႄႇၶဝ်ႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်းၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်း ပူဝ်ႇတေႇဝိင်ႇဢွၼ်ႁူဝ် ။ ပၢင်တိုၵ်းယိုတ်းဢဝ်ဝဵင်း တၢင်ႉယၢၼ်းၵေႃႈပႃးမၼ်းၸဝ်ႈ တေႃႇ 1996 ၶုၼ်သႃႇဝၢင်းၶိူင်ႈ ၵွၼ်းၼႃႈလိၼ်သိုၵ်းၵဵင်းတုင်။