ၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးလႄႈၾိင်ႈငႄႈတႆး၊ ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇ “တႆးၵိုင်ႇမိူင်း” ဢွၼ်ႁူဝ်ၵူၼ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၸတ်းႁဵတ်း ပၢင်ပၼ်တၢင်းႁူႉၵူၼ်းမိူင်း တီႈဝဵင်းမိူင်းပၼ်ႇ ၽူႈၵွၼ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းပၼ်ႇ မွၵ်ႇလၢတ်ႈ တုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈပီႈ ၼွင်ႉၸိူဝ်းႁွတ်ႈမိူင်းထႆး ဢွၼ်ၵၼ်ပွၵ်ႈယူႇၶိုၼ်းဝၢၼ်ႈၵဝ်ႇ - ဝႃႈၼႆ ။

Photo By - Sai Da

ၽူႈၵွၼ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းပၼ်ႇ ၸၢႆးဝူၺ်ႇလိၼ်းလၢတ်ႈဝႃႈ - “ပီႈၼွင်ႉၸိူဝ်းႁွတ်ႈၽႅဝ်တၢင်းမိူင်းထႆး ၵေႃႈလီ တၢင်ႇဝၢၼ်ႈတၢင်ႇမိူင်းၵေႃႈလီ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈဢွၼ်ၵၼ်ပွၵ်ႈမႃးၶိုၼ်းဝၢၼ်ႈၵဝ်ႇမိူင်းၼွၼ်းၽႂ်မၼ်းသေၵမ်း။ ၶိုၼ်းမႃး တႄႇဝၢၼ်ႈမႂ်ႇ မိူဝ်ႈလဵဝ်ဢၼ်လႆႈတႄႇဝၢၼ်ႈမႂ်ႇမီး 5 ဝၢၼ်ႈယဝ်ႉ၊  လူဝ်ႇတၢင်းၸွႆႈထႅမ်သင်ၵေႃႈ ႁႂ်ႈတၢင်ႇလၢတ်ႈ တီႈၽူႈၵွၼ်းၸႄႈဝဵင်း” ဝႃႈၼႆ ။


တီႈပၢင်တၢၼ်ႈၶႆႈၼၼ်ႉ ၽူႈၵွၼ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းပၼ်ႇ လုင်းၸၢႆးဝူၺ်ႇလိၼ်း လၢတ်ႈလွင်ႈပၵ်းပိူင်မၢႆမီႈလႄႈ လွင်ႈတီႈယူႇတၼ်းသဝ်း၊ ၸရေးၵေႃႇမိူင်း လၢတ်ႈလွင်ႈၵႂၢမ်းၸၢပ်ႈလႅပ်ႈတႆးလႄႈ ပိူင်သၢင်ႈတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း ၊ ၶူးၶိူဝ်းသႅၼ် လၢတ်ႈလွင်ႈပိုၼ်းၶိူဝ်းတႆးလႄႈ တၢင်းႁူႉၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ၊ ၼၢင်းဝႃႇၼူႉ လၢတ်ႈလွင်ႈပၵ်းပိူင်မၢႆမီႈ ။


ၸၢႆးဝူၺ်ႇလိၼ်း ၽူႈၵွၼ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းပၼ်ႇၼႆႉ တူၵ်းပုၼ်ႈၽွၼ်းမႃးတီႈမိူင်းပၼ်ႇမီးပီပၢႆ။ ၸႃတိတီႈ ၵိူတ်ႇတႄႉ ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇဝႃႈၼႆ။


ဝၼ်းတီႈ 10 – 15/10/2016 ၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးလႄႈၾိင်ႈငႄႈတႆး၊ ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇ “တႆးၵိုင်ႇမိူင်း” ဢွၼ်ႁူဝ်ၵူၼ်း ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၸတ်းႁဵတ်းပၢင်တၢၼ်ႈၶႆႈ ဢၼ်သႂ်ႇၸိုဝ်ႈဝႃႈ - “ပၢင်ပၼ်တၢင်းႁူႉၵူၼ်း မိူင်းလွင်ႈယႃႈမဝ်းၵမ်လႄႈ လွင်ႈပၵ်းပိူင်မၢႆမီႈ” ။  ၽူႈမႃးမွၵ်ႇလၢတ်ႈပၼ်တၢင်းႁူႉမိူၼ်ၼင်ႇ ၶူး ၶိူဝ်းသႅၼ်၊ ၼၢင်းဝႃႇၼူႉ၊ ၸရေးၵေႃႇ မိူင်းၸိူဝ်းၼႆႉ ။  မီးလုၵ်ႈႁဵၼ်းလႄႈၽူႈသူၼ်ၸႂ်ၶဝ်ႈထွမ်ႇငိၼ်းမွၵ်ႈ 200ၵေႃႉ။ ၸတ်းႁဵတ်းတီႈ ဝတ်ႉပီၵွၼ်းၶမ်း မူၺ်ႇတေႃႇမိူင်းပၼ်ႇ ပွၵ်ႉတူၵ်း ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းပၼ်ႇ ၸႄႈတွၼ်ႈလၢင်းၶိူဝ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ။


ၸၢႆးၶိူဝ်းတႆး ၵူၼ်းမိူင်းပၼ်ႇ လၢတ်ႈဝႃႈ -  “ပၢင်ပၼ်တၢင်းႁူႉၸိူင်ႉၼႆၼႆႉမီးၽွၼ်းလီတႄႉတႄႉၶႃႈ ပဵၼ်ၵၢၼ် ပိုတ်ႇႁူပိုတ်ႇတႃၵူၼ်းမိူင်းပၼ်ႇတႄႉတႄႉ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇဢွၼ်ၵၼ်ၶတ်းၸႂ်ၶဝ်ႈထွမ်ႇပၢင်တၢၼ်ႈၶႆႈၼမ်ၼမ် ၼင်ႇႁိုဝ်ႁဝ်းပေႃးတေမီးတၢင်းႁူႉ ၶိုတ်းၸၼ်ႉလုမ်ႈၾႃႉပဵင်းပိူၼ်ႈၼၼ်ႉ”  ဝႃႈၼႆ ။


ၸၢႆးမွၼ်းလၢဝ် ၵူၼ်းၼုမ်ႇဢၼ်လႆႈၶဝ်ႈထွမ်ႇငိၼ်းပၢင်ပၼ်တၢင်းႁူႉ လၢတ်ႈဝႃႈ- ပေႃးလၢတ်ႈလွင်ႈမိူင်းတႆး၊ ပိုၼ်းတႆးၼႆ မိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်းႁဝ်းၶႃႈဢမ်ႇပေႃးႁူႉပွင်ႇလီလီ၊ မိူဝ်ႈလဵဝ်လႆႈမႃးႁဵၼ်းယဝ်ႉတႄႉ လႆႈႁူႉလွင်ႈ ပိုၼ်းတႆး၊ မိူင်းတႆး၊ ၾိင်ႈႁိတ်ႈႁွႆးတႆး၊ တၢင်းၵိၼ်တႆး၊ ၶူဝ်းၼုင်ႈတႆးယဝ်ႉၵေႃႈ လႆႈႁဵၼ်းႁူႉပႃးလွင်ႈဝႃႈၶိူဝ်း တႆးၼႆႉပဵၼ်ၶိူဝ်းယႂ်ႇၶိူဝ်းလူင်၊ၶိူဝ်းမီးၸဝ်ႈမီးၶုၼ် သေပဵၼ်ဢၼ် ယိၼ်းၸူမ်းတႄႉတႄႉၶႃႈဝႃႈၼႆ ။


ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈပၢင်တၢၼ်ႈၶႆႈၼႆႉမိူဝ်ႈ ဝၼ်းတီႈ 09/10/2016 ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇဝဵင်းလၢႆးၶႃႈ ဢွၼ်ႁူဝ်ၵူၼ်းမိူင်း လၢႆးၶႃႈ ၸတ်းႁဵတ်းပၢင် တၢၼ်ႈၶႆႈသႂ်ႇၸိုဝ်ႈဝႃႈ - “ပၢင်တၢၼ်ႈၶႆႈ လိၵ်ႈလၢႆးပၢႆးႁၼ်”  တီႈႁွင်ႈၸွမ်သႅင် ပွၵ်ႉႁူဝ် ၼွင်လူင် ၸႄႈဝဵင်းလၢႆးၶႃႈ ၸႄႈတွၼ်ႈလွႆလႅမ် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ။ ၼႂ်းပၢင်တၢၼ်ႈၶႆႈၼႆႉ မီးၽူႈလူင်ႉ လႅၼ်ႇလၢႆၸဝ်ႈလၢႆၵေႃႉမိူၼ်ၼင်ႇ ၸဝ်ႈၶူးဢႅၵ်ႉၵသေႇၼ ၊ ၶူး ႁိုၼ်းၵႃယၢင်း ၊ ၸၢႆးဝၼ်းလႅင်းၶမ်း ၊ ၶူးပူင်သွၼ်လူင်လုင်းၸၢႆးၾႃႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ မႃးမွၵ်ႇလၢတ်ႈ ။ မီးၵူၼ်းၼုမ်ႇလႄႈပေႃႈမႄႈပီႈၼွင်ႉ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၶဝ်ႈႁူမ်ႈထွမ်ႇငိၼ်း 400 ပၢႆ ။