ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈလုမ်းၵပ်းသၢၼ်ၶွင်ႊသီႊဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး၊လူင်ပွင်ၸိုင်ႈဢိၵ်ႇၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းဝဵင်းမိူင်းပၼ်ႇ ႁူမ်ႈၵၼ်ၸတ်းႁဵတ်း ပၢင်ပၼ်တၢင်းႁူႉ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈယႃႈမဝ်းၵမ် လႄႈ ပၵ်းပိူင် ၵၢၼ်ၸႂ်ႉရူတ်ႉၵႃးလႄႈ သဵၼ်ႈတၢင်း ။

Photo By - Sai Da

ဝၼ်းတီႈ(17/9/2016) ၶၢဝ်းယၢမ်း 08:45 – 10:50 ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈလုမ်းၵပ်းသၢၼ်ၶွင်ႊသီႊဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး၊ တပ်ႉသိုၵ်း ၸိုင်ႈတႆး RCSS/SSA ၊ ၽူႈၵွၼ်းၸႄႈဝဵင်း၊ ပလိၵ်ႈယႄးဢိၵ်ႇၵူၼ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းမိူင်းပၼ်ႇ ႁူမ်ႈၵၼ်ၸတ်းႁဵတ်းပၢင် ဢုပ်ႇၵုမ်ပၼ်တၢင်းႁူႉဢၼ်မီးၸိုဝ်ႈဝႃႈ “ၽေးယႃႈမဝ်းၵမ်လႄႈၽေးၵိုင်ႉၵၢင်ႉ ၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်း ” မီးၵူၼ်း ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၶဝ်ႈႁူမ်ႈႁဵၼ်းဢဝ် 141 ၵေႃႉ။ ၸတ်းႁဵတ်းတီႈဝၢၼ်ႈၵုင်းၵႅင်း ဝဵင်းမိူင်းပၼ်ႇ ၸႄႈတွၼ်ႈလၢင်းၶိူဝ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း။
ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈတႃႇႁႃလၢႆးတၢင်းၵႄႈလိတ်ႈပၼ်ႁႃယႃႈမဝ်းၵမ်၊ ႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းႁူႉပွင်ႇၽွၼ်း ၸႃႉယႃႈမဝ်းၵမ်လႄႈတူတ်ႈတၢမ်ႇယႃႈမဝ်းၵမ် လိူဝ်ၼၼ်ႉယင်းဢုပ်ႇဢူဝ်းပႃးလွင်ႈပၵ်းပိူင် ၵၢၼ်ႁေႃႈရူတ်ႉၵႃး ၼိူဝ်သဵၼ်ႈတႃႈသၢႆတၢင်းၸိူဝ်းၼႆႉ ။


ၸဝ်ႈဢွင်ႇၵျၢၼ်ႇမိူင်း ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈလုမ်းၵပ်းသၢၼ် RCSS/SSA ဝဵင်းမိူင်းပၼ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ- “ပေႃးၵဵဝ်ႇၶွင်ႈ တိတ်းၸပ်းယႃႈမဝ်းၵမ်ယဝ်ႉၸိုင် မၼ်းၸၢင်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈၽဝၸၢတ်ႈပၢၼ်ႁဝ်းၼၼ်ႉလူႉၵွႆ ၼႃႈႁိူၼ်ၵေႃႈတႅၵ်ႇ၊ ဢမ်ႇပႃး ၸႂ်တႃႇတေပူၵ်းပွင်ၽဝၸၢတ်ႈပၢၼ်ႁဝ်းႁႂ်ႈၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ ၵွပ်ႈၼၼ်ႁႂ်ႈဢွၼ်ၵၼ် ၵႆယၢၼ်ယႃႈမဝ်းၵမ် သေၵမ်း” ဝႃႈၼႆ ။


ၽူႈၵွၼ်းႁူင်းပလိၵ်ႈၸႄႈဝဵင်း ဢူးဝိၼ်းတိၼ်ႇ လၢတ်ႈဝႃႈ- ပေႃးတိတ်းၸပ်းယိၼ်ႉ ယႃႈၸိုင် ဢမ်ႇသႂ်ႇၸႂ်ၵၢၼ် ငၢၼ်းယဝ်ႉ ၵွပ်ႈၼၼ်မိူၼ်ၼင်ႇတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း၊ လွင်ႈၼႃႈႁိူၼ်း၊ လွင်ႈပၢႆးမၢၵ်ႈမီး လွင်ႈတႃႇတေၶိုင်ပွင်လွင်ႈ ၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမႂ်ႇ သုင် ၼႂ်းဝၢၼ်ႈၵေႃႈဢမ်ႇသူၼ်ၸႂ်ဢမ်ႇသႂ်ႇၸႂ်ယဝ်ႉ၊ ပေႃးမီးၵူၼ်းၵိၼ်ယႃႈၼမ်ၵေႃႈ ၵူၼ်းလၵ်ႉ ၵူၼ်းၸူၼ်ၵေႃႈ တေၼမ်မႃး ၼႃႈဝၢၼ်ႈတႃသူၼ်ၵေႃႈတေဢမ်ႇၶိုၼ်ႈယႂ်ႇလႆႈ။ သိုပ်ႇလၢတ်ႈထႅင်ႈဝႃႈ -ပေႃးၵဵဝ်ႇ ၶွင်ႈယႃႈမဝ်းၵမ် ၸိုင် ပေႃးတီႉၺွပ်းလႆႈ ၾၢႆႇၸဝ်ႈၼႃႈတီႈပလိၵ်ႈၶဝ်တေယိုတ်းၶူဝ်းၶွင် ငိုၼ်းၶမ်းႁိူၼ်းယေး တင်းမူတ်းဝႃႈၼႆ ။


တင်ႈတႄႇႁူဝ်ပီ 2015 မႃးတေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈပလိၵ်ႈ ၾၢႆႇၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉယႃႈမဝ်းၵမ်မွပ်ႈယိုၼ်ႈ ပၼ်သူး/ ရၢင်းဝလ်း ၵူၼ်းပွင်ႇၶၢဝ်ႇၵဵဝ်ႇၵပ်းယႃႈမဝ်းၵမ်သေတီႉ ၺွပ်းယႃႈမဝ်းၵမ်မႃး။ ၵူၼ်းၵေႃႉဢၼ် ပွင်ႇၶၢဝ်ႇၼၼ်ႉလႆႈသူးငိုၼ်း တႃႇၵႃႈၶၼ်ၶူဝ်းၶွင် (ယႃႈမဝ်းၵမ်)ဢၼ်တီႉၺွပ်းလႆႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉ 50% (ၼိုင်ႈၶိုင်ႈ)- ၼႆယဝ်ႉ ။


ၼႂ်းၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈၼႆႉ ၸႄႈမိူင်းတႆး ယႃႈမဝ်းၵမ်ဢွၵ်ႇလိူင်ႇၼမ်သုတ်း။ ၾၢႆႇၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉ ယႃႈမဝ်း ၵမ်လႄႈရႃၸဝတ်ႈၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉ (UNODC) ၵေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ ယႃႈမဝ်းၵမ် 96% ဢွၵ်ႇၼႂ်း ၸိုင်ႈ တႆး။ ၼႂ်းပီၼႆႉ ၵၢၼ်ႁဵတ်းသူၼ်ယႃႈၽုၵ်ႇၾိၼ်ႇ လူတ်းယွမ်းမႃးၵေႃႈ ယႃႈမဝ်းၵမ်သမ်ႉ ၼမ်မႃးလိူဝ်ၵူႈပီ- ၼႆယူႇ ။