ပီႈၼွင်ႉၵဵင်းတွင်း တေႁူမ်ႈၵၼ် ၸတ်းပၢင်ၶုၵ်းထူပ်း ဝၼ်းၵိူတ်ႇပိုၼ်းတၢင်းႁၵ်ႉ ၶုၼ်သၢမ်လေႃး ၼၢင်းဢူဝ်ႈပဵမ်ႇ ၶွပ်ႈတဵမ်1001 ပီ တီႈဝၢၼ်ႈပႃႇသႃ မိူင်းၵဵင်းတွင်း ။

ဝၼ်းတီႈ 11/02/2016 (လိူၼ်သၢမ်မႂ်ႇ 3 ၶမ်ႈ) ၼႆႉၸုမ်းပျီႇတုၸိတ်ႉ SSS လႄႈ ၵေႃလိၵ်ႈလၢႆး လႄႈၾိင်ႈငႄႈတႆး ဝဵင်းၵဵင်းတွင်း တေဢွၼ်ႁူဝ်ၼမ်းၼႃႈ ပီႈၼွင်ႉမိူင်းၵဵင်းတွင်း ၸတ်းႁဵတ်းပၢင်ပွႆး ၶုၵ်းထူပ်း ဝၼ်းၵိူတ်ႇပိုၼ်းဝၼ်းတၢင်းႁၵ်ႉတႆး ၶုၼ်သၢမ်လေႃး လႄႈၼၢင်းဢူဝ်ႈပဵမ်ႇ ၶွပ်ႈၶူပ်ႇ 1,001 ပီ ဢွင်ႈတီႈဝၢင်းႁေႃၶုၼ်သၢမ်လေႃး တီႈဝၢၼ်ႈပႃႇသႃ မိူင်းၵဵင်းတွင်း ။ ပၢင်ပွႆးၼႆႉတေၸတ်းၵႂႃႇတႄႇ ဝၼ်းတီႈ 06-11/02/2016 (ၶၢဝ်းတၢင်း 6 ဝၼ်း) - ၼႆယဝ်ႉ ။


ယိူင်းဢၢၼ်း ဢၼ်ၸတ်းပၢင်ပွႆးၼႆႉ ႁႂ်ႈပဵၼ်ၵၢၼ်ႁဵတ်းတႃႇၼတၢင်းလီၼႃးမုၼ် ၸႅၵ်ႇဝၢၵ်ႈၵုသူလ် ၸူးထိုင်ဝိၺၢၼ်ႇၶႂၼ်ငဝ်း ၶုၼ်သၢမ်လေႃး လႄႈ ၼၢင်းဢူဝ်ႈပဵမ်ႇ။ ႁႂ်ႈပီႈၼွင်ႉတႆးတီႈၸမ်တီႈၵႆလႆႈမႃး ႁူပ်ႉထူပ်းမိုတ်ႈၵိုဝ်း ၸမ်ၸႂ်ၵၼ်၊ ႁႂ်ႈမၢဝ်ႇသၢဝ်တႆးမေႃႁၵ်ႉၵၼ် မၼ်ႈၵႅၼ်ႇၼႅၼ်ႈၼႃ ၊ ႁႂ်ႈႁၵ်ႉၵၼ် မိူၼ်ၼင်ႇၶုၼ်သၢမ်လေႃး လႄႈ ၼၢင်းဢူဝ်ႈပဵမ်ႇ - ၼႆယဝ်ႉ ။


ၼၢင်းၶမ်းဝႂ် ၵူၼ်းၵဵင်းတွင်း လၢတ်ႈဝႃႈ - “ ၸူဝ်ႈၸတ်းႁဵတ်းပၢင်ပွႆးဝၼ်းၵိူတ်ႇ ၶုၼ်သၢမ်လေႃး + ၼၢင်းဢူဝ်ႈပဵမ်ႇ  မႃးၼႆႉ ဝၢၼ်ႈမိူင်းၵေႃႈၵတ်းယဵၼ်မႃး ယူႇငၢႆႈလူမ်ၸႂ်မႃး ပေႃးႁဝ်းယုမ်ႇယုမ်ႇယမ် ယမ်သေၵႂႃႇတိူင်ႇၵၢဝ်ႇၸိုင် ယိူင်းဢၢၼ်းၸၢင်ႈၸဵဝ်းတဵမ်ထူၼ်ႈ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ပေႃးပဵၼ်မၢဝ်ႇသၢဝ်ၵႂႃႇ ယွၼ်းသူးၵေႃႈတေႁၵ်ႉပႅင်းၵၼ် ” ၼႆယဝ်ႉ ။


ၼႂ်းပၢင်ပွႆး ၼႆႉမီးတၢင်းၵႃႈၵူၼ်းၼုမ်ႇၵေႃလိၵ်ႈလၢႆး ပၢၼ်ၵဝ်ႇလႄႈပၢၼ်မႂ်ႇ မီးၸုမ်းႁႆႇတိုင်ႈမိူင်းပၼ်ႇ မီးၽူႈႁွင်ႉၵႂၢမ်း မိူၼ်ၼင်ႇ ၸၢႆးပိုၼ်း ၊ ၸၢႆးလၢဝ်မိူင်း (ယၢဝ်း) ၊ ၶိင်းလၢဝ် ၸိူဝ်းၼႆႉ ။ ပၢၼ်ၵဝ်ႇသမ်ႉ ၸုမ်းၸၢႆးၶိူဝ်းသုင် တေမႃးမူၼ်ႈၸႂ်ပၼ်ၼႆယဝ်ႉ ။


ဝဵင်းၵဵင်းတွင်းၼႆႉ ယူႇၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းၼၢႆး ၸႄႈတွၼ်ႈလၢင်းၶိူဝ်း ၸိုင်ႈတႆး ပွတ်းၸၢၼ်း လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ ယုၵ်ႉပဵၼ်ၵိင်ႇၸႄႈဝဵင်း မိူဝ်ႈပီ 2010 ။


ပိုၼ်းၶုၼ်သၢမ်လေႃး ၼၢင်းဢူဝ်ႈပဵမ်ႇ ၼႆႉ ၶူး သ ၶ ႁ ႁိုဝ် ၸၢႆးသႅင်ၸိုၼ်ႈ ၽူႈထတ်းလိၵ်ႈ (သဵင်ႈၵမ်) ယၢမ်ႈတႅမ်ႈဝႆႉဝႃႈ -


ၸွမ်းၼင်ႇၸဝ်ႈပၢႆးပိုၼ်း လၢႆလၢႆၸဝ်ႈ မွၵ်ႇလၢတ်ႈတႅမ်ႈဝႆႉၼၼ်ႉ လိူၼ်သၢမ်မႂ်ႇ 3 ၶမ်ႈ ၊ ပဵၼ်ဝၼ်း ၶုၼ်သၢမ်လေႃး + ၼၢင်းဢူဝ်ႈပဵမ်ႇ ၊ ဢဝ်ႁဵတ်းဝၼ်းတၢင်းႁၵ်ႉတႆးၵေႃႈလႆႈ ။ ၶိူဝ်းတႆးဢမ်ႇတၢပ်ႈလူ ယိူင်ႈႁဵတ်းၸွမ်း ၾိင်ႈထုင်းဝၼ်းတၢင်းႁၵ်ႉ ၶွင်မိူင်းဝၼ်းတူၵ်း (ဝၼ်းဝႃးလဵၼ်းထႆႊ) ဢၼ်မႅၼ်ႈ ဝၼ်း လိူၼ်ၾႅပ်ႊၿိဝ်ႊရီႊ 14 ဝၼ်း ၵူႈပီၼၼ်ႉ - ၼႆယဝ်ႉ ။


ၼႂ်းၵႃႈဢပုမ်ႇတႆးၵူႈပွတ်းတွၼ်ႈ ၸဵမ်မိူဝ်ႈၵွၼ်ႇ ၼပ်ႉသွၼ်ႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် မီးမႃးႁူဝ်ပၢၵ်ႇပီ ၼၼ်ႉ ဢပုမ်ႇပိုၼ်းၸိူင်းၶုၼ်သၢမ်လေႃးၵဵင်းတွင်း ၸိုဝ်ႈယႂ်ႇလိုဝ်းလင် ၽႄႈလိူဝ်ပိူၼ်ႈႁူဝ်ၼိုင်ႈ ။ ယႂ်းႁိုၼ် ၽိုၼ်ပပ်ႉၶုၼ်သၢမ်လေႃးၵဵင်းတွင်းၼႆႉ ယၢမ်ႈတွၼ်ႉငိၼ်းဝႃႈ ၶူးမေႃလိၵ်ႈတႆး ၼၢင်းၶမ်းၵူႇ (လုၵ်ႈယိင်းၸဝ်ႈၵၢင်းသိူဝ်) ပဵၼ်ၵေႃႉတႅမ်ႈဝႆႉ ။ ပဵၼ်ပိုၼ်းတၢင်းႁၵ်ႉသဝ်ႈမွင် ၽူဝ်မၢဝ်ႇမေးသၢဝ်မိူင်း ၼိူဝ်မိူင်းတႂ်ႈ တၢႆၽၢတ်ႇၵၼ် ၊ သမ်ႉလႆႈႁၼ်ပႃးလွင်ႈယူႇသဝ်းၵိၼ်သၢင်ႈ ၊ ၾိင်ႈႁိတ်ႈႁွႆးတႆးမိူဝ်ႈၵွၼ်ႇ ပူၼ်ႉမႃး 4-5 ပၢၵ်ႇပီမိူင်း ။


တၢင်းႁၵ်ႉၼႆႉ ပဵၼ်မဵတ်ႉတႃထမ်း ၊ ၵေႃႉမီးမဵတ်ႉတႃထမ်း ပဵၼ်ၵေႃႉဢၼ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈၾိင်ႈၵူၼ်း ၵတ်း ယဵၼ် သိူဝ်းသႂၢင်ႇ ။ ၵွပ်ႈၼၼ် ဝၼ်းတၢင်းႁၵ်ႉၼႆႉ ႁႂ်ႈပဵၼ်ဝၼ်းဢၼ် ၾိုၵ်းသူင်ႇမဵတ်ႉတႃပၼ်ၵူၼ်း တင်းလၢႆလႄႈ ႁႂ်ႈပဵၼ်ဝၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၽွၼ်းလီၸွႆႈၵၼ် ၼႂ်းၾိင်ႈၵူၼ်းတီႈလႂ် ဢွင်ႈၼၼ်ႉ ။


ၵၢၼ်သင်ၵေႃႈယဝ်ႉတူဝ်ႈလူၺ်ႈႁႅင်းၸႂ် ၊ ႁႅင်းၸႂ်ပဵၼ်ဢမ်းၼၢၸ်ႈ ၊ ဢမ်းၼၢၸ်ႈသမ်ႉမႃးတီႈသတ်ႉ ထႃး ၊ သတ်ႉထႃးသမ်ႉၵိုၵ်းပႃးၸႂ်ႁၵ်ႉမဵတ်ႉတႃ - ၽူႈမီးပိုၼ်ႉႁူႉၼႂ်းတႆးၵေႃႉၼိုင်ႈ ၼႆ ၶူး သၶႁ ယၢမ်ႈ လၢတ်ႈ တိုၵ်းသူၼ်းၼင်ႇၼႆ ။